فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۳ مورد.
حوزه های تخصصی:
هند یکی از بزرگترین شریکان تجاری ایران در دوره صفویه به شمار می رفت و حجم عظیمی از کالاهای بومی و غیربومی میان دو کشور مبادله می شد. بسیاری از بازرگانان و عناصر فعال دو کشور در بنادر، شهرها و مراکز تجاری یکدیگر مستقر شده و چرخه عظیمی از داد و ستد را به وجود آورده بودند. از این رو، با توجه به جایگاه مهمی که هندوستان در اقتصاد ایران داشت، بررسی چند و چون روابط تجاری دو کشور در این دوره، از اهمیت بسیاری برخوردار است.از آنجا که روابط بازرگانی میان دو ملت، تا حدی متاثر از شیوه تعامل سیاسی کشورهایشان است و از سوی دیگر، بخش مهمی از توسعه تجارت به زیرساخت های اقتصادی بازمی گردد، این مقاله می کوشد در بازشناسی روابط سیاسی دو کشور، به بازتاب کارکرد بنادر، راه ها، حمل و نقل و نقش اقوام و اقشار فعال در چرخه تجاری دو کشور بپردازد. این نوشته در بخشی دیگر، به ابعادی از بازرگانی دو کشور، مانند چگونگی کالاهای مبادله شده، حجم صادرات و واردات و ارزش آنها، وضعیت پولی و موازنه بازرگانی و اینکه چه علل و عواملی در توازن تجاری ایران و هند مؤثر بوده اند پرداخته است.
پژوهشی در روابط ایران و فرانسه در دوره صفویه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در دوره صفویان ،فصل جدیدی در تاریخ روابط ایران با کشورهای بزرگ اروپایی از جمله فرانسه گشوده شد. در این دوره ،اوضاع سیاسی - اقتصادی خاص پادشاهی صفوی از یک سو و تحولاتی که در غرب پدید آمده است از سوی دیگر ،سبب شد دولتهای بزرگ غربی مانند فرانسه رویکرد جدیدی نسبت به قدرت نوظهور بزرگ شرقی ،یعنی دولت صفوی داشته باشند . با وجود این ،فرانسویان به دلیل اوضاع اروپا و مسائلی دیگر نتوانستند همانند رقبای اسپانیایی ، انگلیسی و هلندی خود روابط استوار و پایداری با ایران برقرار کنند و حضوری فعال در زمینه سیاست و اقتصاد ایران داشته باشند،هرچند در عرصه دینی و فرهنگی از رقیبان خود پیشی گرفنه بودند . این مقاله میکوشد تا ضمن بازنگری این روابط به تجزیه و تحلیل علل وانگیزه های ایران و فرانسه برای ایجاد روابط بپردازد و میزان کامیابی یا ناکامی و دلائل آن را بررسی کند . بدین منظور روابط دو کشور در این دوره ،در قالب محورهای کلی زیر بررسی شده است : 1. چگونگی ارتباط دو کشور در قرن شانزدهم و اوایل قرن هفدهم . 2. حضور جهانگردان ،کشیشان و بزرگانان خصوصی فرانسه در ایران و نقش آنان در معرفی استعدادهای دو کشور جهت فراهم نمودن زمینه های مناسب ارتباطی . 3. علل و انگیزه های دو کشور در طول قرن هفدهم و به ویژه پس از تاسیس شرکت هند شرقی فرانسه در سال 1075ق/1664م . 4. چگونگی روابط دو کشور پس از ظهور اعراب مسقط در خلیج فارس تا سقوط اصفهان در سال 1135 ق / 1722 م .
مکاتبات شاه اسماعیل اول صفوی با شارلکن اول امپراتور آلمان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر به بررسی روابط صفویه در روزگار شاه اسماعیل اول با کارل پنجم یا شارلکن ، امپراتور آلمان ، می پردازد . شاه اسماعیل پس از شکست از عثمانیها در جنگ چالدران (1رجب 920/23اوت1514) خواستار یگانگی با فرمانروایان نیرومند اروپا بود و چون از بزرگی و توانایی امپراتوری آلمان آگاه شد ،نامه ای به همراه فرستاده پادشاه مجارستان برای شارلکن فرستاد و شارلکن هم به نامه شاه اسماعیل پاسخ داد . در این مقاله ، چگونگی فرستادن نامه برای شارلکن و دریافت پاسخ آن از سوی دربار صفوی و پیامدهای آن بررسی می شود .
اقتصاد و سیاست خارجی عصر صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
استناد به اسناد و مدارک نویافته به زبان های اروپایی و بررسی اوضاع اقتصادی عصر صفوی، از مجموعه بررسی هایی است که در داخل ایران کمتر به آن توجه شده است و شاید یکی از دلایل آن دسترسی نداشتن محققان ایرانی به اسناد و مدارک موجود درباره صفویه باشد. مؤلف کتاب اقتصاد و سیاست خارجی عصر صفوی با استفاده از منابع انگلیسی و فارسی کوشش کرده است تا گوشه هایی از تاریخ عصر صفوی را بررسی کند.کتاب، شامل مقدمه مترجم، مقدمه مؤلف، چهار فصل، کتابنامه و نمایه هاست. معرفی کتاب با مقدمه مترجم آغاز می شود. مترجم در مقدمه از ویژگی های تاریخ ایران عصر صفوی سخن به میان می آورد و می نویسد:به رغم پژوهشهای گسترده ای که از سوی پژوهشگران داخلی و خارجی در زمینه تاریخ ایران عصر صفوی صورت گرفته است، به جرئت می توان اذعان داشت که گستره و دامنه مطالعات صفوی شناسی در میان ادوار مختلف تاریخ ایران کم نظیر است و هر روز ابعاد تازه ای از مسائل فکری، فرهنگی، هنری، تمدنی، دینی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی... جلوه گر می سازد (ص1).
تجارت خارجی ایران در دوره صفویه
حوزه های تخصصی:
فتوحات حکومت صفویه در شرق و شمال غربی ایران و خلیج فارس موجب تسلط آن سلسله بر راهها و مراکز تجاری شد. اگر چه این فتوحات موجب درگیری این حکومت با همسایگان ایران در مرزهای شمال غربی و شرق کشور گردید و رقابت بر سر راهها و مراکز تجاری یکی از مهم ترین علل درگیری بود، فعالیت تجاری و ارتباط با شرق و غرب در دوره این جنگها ادامه داشت.
تحلیل استراتژی نظامی ایران و مؤلفه های آن در عصر شاه عباس بزرگ (996ـ 1038ق)
حوزه های تخصصی:
شاه عباس یکم در طی چهل و دو سال سلطنت خود (996-1038ق) دولت صفوی را از حالت تزلزل به اوج اقتدار رسانید. در اوان سلطنت وی، علاوه بر بی ثباتی ناشی از بحران های سیاسی داخلی، بخش هایی از کشور در غرب و جنوب و شرق در اشغال و تهاجم دشمنان خارجی بود. پرتغالیها بر سواحل و جزایر جنوب، و هندیها معمولاً بر قندهار مسلط بودند. او در سایه ی پیروزی های سرنوشت ساز نظامی، ضمن تثبیت اوضاع داخلی، سرزمین های اشغالی را بازپس گرفت و تهدیدهای موجود در مرزهای شرقی را نیز رفع کرد. این همه، ناشی از هدف گذاری و اولویت بندی صحیح وی در استراتژی نظامی و محاسبات دقیق و اعمال مدیریت توانمند و پویا و بهره گیری از ابزارها و ساز و کارهای لازم بود. مقاله ی حاضر بر آن است تا اهداف و مراحل استراتژی نظامی شاه عباس را مشخص کرده و مؤلفه های آن را مشتمل بر تمهید ساختارهای اویماقی، سیاسی و نظامی، بهره گیری از تاکتیک های مناسب و اعمال ملاحظات و محاسبات در عوامل اقلیمی، جغرافیایی، انسانی، سیاسی، اجتماعی ـ فرهنگی، زمانی و مکانی مورد تحلیل قرار دهد.
روابط شاه اسماعیل اول صفوی با ظهیرالدین محمد بابر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این نوشتار روابط شاه اسماعیل و بابر پادشاه پس از جنگ مرو بررسی می شود، جنگی که میان شاه اسماعیل و شیبک خان درگرفت. صفویه و اوزبکان و بابر، پادشاه تیموری، مثلثی ارتباطی ایجاد کرده بودند و نویسنده مقاله با فرض آشنایی خوانندگان با تاریخ دوره شاه اسماعیل صفوی و سلسله اوزبکان، به معرفی بابر پادشاه و فرمانروایی او در سمرقند توجه بیشتری دارد؛ سپس نسبت او با امیر تیمور گورکان، چگونگی استقرارش در سمرقند، شکست از شیبک خان و ازدواج خواهرش با پادشاه اوزبک و حکومت بر کابل تا 916ق؛ یعنی تا وقوع جنگ مرو بررسی می شود. آنگاه به روابط شاه اسماعیل و بابر پادشاه، فرستادن امیر نجم ثانی به ماوراءالنهر و قتل امیر نجم در غجدوان و در نهایت شکست بابر از سلسله اخیر پرداخته می شود. بابر پس از این جنگ به سرزمین هند حمله برد و سلسله گورکانیان را در آنجا بنیان گذاشت. این نوشتار به نقش صفویه در ایجاد سلسله گورکانیان نیز پرداخته است.
بنیادگرایی و جنگ تمدن ها
حوزه های تخصصی:
نویسنده با اشارهاى کوتاه به برخى فقرات اعلامیهى شصت روشنفکر آمریکایى، آن را ابزارى براى درهم کوبیدن جنبشهاى آزادىبخش و سرکوب جنبش فلسطین مىداند. وى با بررسى گونههاى بنیادگرایى، تقابل آن را با تمدن غرب و مدرنیته بیان مىکند. در عین حال، به نظر نویسنده هیچ شکلى از بنیادگرایى، توجیهکنندهى جنگ و لشکرکشى قدرتهاى فایقه، به ویژه آمریکا، براى حمله به ملتها نیست.
طرح اتحاد ایران و اروپا در دوره صفوی
حوزه های تخصصی:
یکی از جاذبه های ایجاد روابط میان ایران و اروپا در دوره صفوی وجود دشمن مشترک خطرناکی به نام امپراتوری عثمانی بود. این همدردی، عاملی برای پیدایش این اندیشه گردید که اتحاد میان ایران و اروپا و جنگهای همزمان و مشترک با عثمانی، منجر به شکست آن دولت خواهد گردید.
روابط ایران و اسپانیا در دوره شاه عباس صفوی (عصر فیلیپ اول) دکتر محمدباقر وثوقی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ایران عصر شاه عباس به عنوان قدرتمندترین کشور آسیایی و اسپانیایی دوره فیلیپ سوم به عنوان یکی از قدرتهای بزرگ اروپائی، سه هدف مهم را از برقراری روابط با یکدیگر دنبال می کردند. برقراری و گسترش روابط تجاری، تثبیت موقعیت تجاری و اقتصادی در خلیج فارس و حوزه اقیانوس هند و اتحاد علیه عثمانی.
تاریخ روابط ایران و هند
حوزه های تخصصی:
با گذشت بیش از سی سال از انتشار پایان نامه دکترای آقای ریاض الاسلام، هنوز نمیتوان این اثر را کهنه پنداشت، چرا که در این سالها در شبه قارة هند، ایران و غرب اثری همسنگ این پژوهش در زمینة موضوع مورد بحث پدید نیامده است.
مناسبات اجتماعی ایران و عثمانی در دوره صفویه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
دو ملت مسلمان و همسایه ایران و عثمانی در طول تاریخ، روابط خوبی با یکدیگر داشته اند، اگرچه در تاریخ این روابط طولانی، گاهی تنش های نظامی و سیاسی دیده می شد، این تنش ها چنان جدی و عمیق نبود که بتواند دوستی دو ملت را از بین ببرد.هدف این پژوهش، بررسی زمینه های این روابط خوب است. بی گمان علاقه های دیرین مذهبی، سیاسی، علمی، فرهنگی و عرفانی بین دو ملت، نقش به سزایی در این مسئله داشته است. قرار گرفتن عتبات عالیات در خاک عثمانی، عبور کاروان های تجارتی و زیارتی، به ویژه زائران بیت الله الحرام از قلمرو عثمانی و مهاجرت گروه های مختلف دو کشور به سرزمین همسایه نیز سبب استحکام این روابط شده است.البته، گاهی این روابط به ویژه از سوی عثمانی تیره می شد. با همه احترامی که ایرانیان برای عثمانی ها قائل بودند، حاکمان عثمانی اغلب به زائران و بازرگانان ایرانی بی احترامی و سخت گیری می کردند، یا حق عبور بیشتری می گرفتند. پادشاهان ایران، در اکثر معاهده های خود با عثمانی، بر امنیت راه ها و تامین جانی بازرگانان و زائران ایرانی در خاک عثمانی تاکید می کردند که غالباً بی نتیجه بود.
متن پیراسته معاهده زهاب ( 1049 ق / 1639 م )(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در دوره شاه صفی کشمکشهایی بسیار میان ایران و عثمانی در گرفت که در نهایت معاهده زهاب میان وی و سلطان مراد چهارم بسته شد. این معاهده باعث جداشدن بغداد و بین النهرین از پیکر ایران زمین شد.
نخستین فرستادگان پرتغال به دربار شاه اسماعیل صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تسلط ترکان عثمانی بر قسطنطنیه و سقوط دولت بیزانس در سال 1453م سبب شد تا خطوط ارتباطی و تجاری مدیترانه شرقی در زیر سلطه و سیادت عثمانی قرارگیرد و به تعبیر دیگر راه تجارت اروپا به مشرق زمین از راه آسیای صغیر و شام بسته شود. اما بازرگانان مغرب زمین هرگز نمی توانستند بازرگانی خود را با شرق تمام شده بدانند و از آن همه ثروت چشم پوشی کنند؛ از این رو بر آن شدند تا راههای دیگری برای رسیدن به سرزمینهای آسیایی بیابند. بازرگانان و دولتهای اروپایی کم و بیش می دانستند که دو راه برای رسیدن به مشرق زمین وجود دارد؛ یکی راه خشکی یعنی از شرق اروپا، روسیه و ایران و دیگری از راه دریاهای جنوبی که با آبهای اقیانوس هند ارتباط می یافت. راه نخستین، سخت و خطرناک بود و از سرزمینهای اروپای شرقی و روسیه می گذشت و در زمستان بر اثر برف و سرمای شدید مسدود بود، اما راه دوم مطمئن تر به نظر می رسید؛ پرتغال نخستین کشوری بود که این راه را کشف کرد؛ زیرا از نظر جغرافیایی، موقعیتی خاص داشت.
خواجه علی و امیر تیمور گورکان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله نگاهی نقدگونه به مطالب برخی منابع دوران صفویه دارد که در آنها از ملاقات میان خواجه علی، پسر شیخ صدرالدین پسر شیخ صفی الدین، با امیر تیمور گورکان سخن به میان آمده است. در این نوشتار، روایتهای مربوط به ملاقات سه گانه میان خواجه علی و امیر تیمور با اندکی تلخیص از جهانگشای خاقان نقل و سپس برخی تفاوتهای موجود میان این متن و روایتهای دیگر منابع تاریخی بررسی می شود؛ در ادامه، به سندی پرداخته می شود که هنگام لشکرکشی شاه عباس به بلخ (1010ق) در اندخود پیدا شده و بیانگر فرمان امیرتیمور، مبنی بر وقف املاک و زمینهایی به بقعه شیخ صفی الدین یا فرزندان خواجه علی است. اگرچه نسخه ای از این سند در منابع تاریخی دوره صفویه دیده نمی شود، برخی از تاریخ نگاران آن دوره معتقدند که این سند وجود دارد.
نکاتی درباره سفیران دولتهای اروپایی در دربار صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سفرائی که در دوره صفویه از سوی دولتهای اروپایی به ایران آمدند، افراد کاروانی بودند که اصول و قواعد دیپلماتیک را به خوبی می دانستند. گزارشهای سفرا، دولتهای اروپایی را در تصمیم گیریهایشان برای سیاستهای نوین استعمار در شرق و ایران یاری دادند
نفوذ فرهنگ و هنر ایران در فرهنگ و هنر لهستان در عصر صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
رشد و توسعه هنر و صنایع دستی در دوره صفوی سبب شد دوستداران هنسر شرق و مردم عادی لهستان چشم به راه تاجرانی باشند که صنایع دستی و آثار هنری ایران را با خود به اروپا می بردند.
نقش قندها در روابط ایران و هند (صفویان و گورکانیان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر، نقش قندهار در روابط ایران و هند (صفویان و گورکانیان) از زمان جلوس شاه اسماعیل اول تا روزگار شاه عباس اول را با توجه به موقعیت جغرافیایی و اهمیت نظامی و تجاری این شهر و بر اساس رویارویی نظامی و مذاکرات سیاسی میان صفویه و گورکانیان مورد بررسی قرار می دهد.
بررسی دلائل و عوامل توسعه نیافتن روابط ایران وفرانسه در دوره صفویه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
فرانسه در اواخر سده شانزدهم وارد سیاستهای استعماری شد.روابط فرانسه با ایران در ابتدا با فرستادن هیئتهای مذهبی آغاز شد. شاه عباس اول به مبلغان فرانسوی آزادی مذهبی داد اما هرگز در این دوره روابط بر اساس منافع مشترک گسترش نیافت