ابوطالب سلطانیان

ابوطالب سلطانیان

مدرک تحصیلی: استادیار دانشگاه گیلان

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۷ مورد از کل ۱۷ مورد.
۱.

بررسی و نقد آثار مورخان صفوی پیرامون لشگرکشی میرنجم ثانی به ماوراءالنهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای تاریخی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 75-92

کلید واژه ها: مورخان صفوی لشگرکشی میرنجم ثانی ماوراءالنهر محمد بابر ازبکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۲ تعداد دانلود : ۳۰۰
پس از شکست شیبک خان در جنگ مرو در رمضان سال 916، دومین رویداد مهم تاریخی در منطقه ماوراءالنهر، لشگرکشی یاراحمد اصفهانی (نجم ثانی)، وکیل شاه اسماعیل یکم، در سال 918 به آن منطقه بود که منجر به شکست سنگینی در برابر ازبکان گردید. این لشگرکشی، صرفنظر از پیامدهای فاجعه بار آن، از آن روی درخور بررسی است که انگیزه و اهداف واقعی آن در آثار مورخان صفوی با تفاوت ها و ضد و نقیض هایی بازتاب یافته است. براین اساس، پرسش اصلی در این بررسی این است که از دیدگاه مورخان صفوی، انگیزه و اهداف واقعی این لشگرکشی چه بود؟ چه تفاوت ها و تضادهایی در این باره در نوشته های آنان دیده می شود؟ در این رابطه، مورخان صفوی- براساس چگونگی بازتاب این مسائل در آثارشان- به دو دسته کلی تقسیم می شوند : دسته ای از مورخان، هدف این لشگرکشی را در آغاز، سرکوبی ظهیرالدین محمد بابر امپراتور هند دانسته اند که بنا به نوشته آنان در صدد سرکشی و طغیان بود. اما دسته ای دیگر، برعکس، هدف این لشگرکشی را از همان آغاز- بی آنکه گفتگویی از سرکشی بابر نمایند- فتح ماوراءالنهر و دفع خطر ازبکان دانسته اند. با بررسی و تطبیق این دو دیدگاه با یکدیگر و نیز در نظر گرفتن دلایل و شواهد دیگری در منطقه ماوراءالنهر، مشخص می شود که دیدگاه مورخان دسته دوم به حقیقت نزدیک تر بوده و قابل اعتماد است.
۲.

بررسی جنگ غجدوان و علل شکست سپاه صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ ایران بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۴ (پیاپی ۸۲)

کلید واژه ها: جنگ غجدوان میرنجم ثانی ازبکان شکست ماوراءالنهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۱ تعداد دانلود : ۵۳۶
چکیده جنگ غجدوان در ماوراءالنهر، در سوم رمضان سال 918 ق، یکی از رویدادهای مهم نظامی در دوره شاه اسماعیل یکم (930-907 ق) به شمار می رود. بررسی این رویداد، از آن روی حائز اهمیت است که سپاه قزلباش- که در مرحله استقرار امپراتوری صفوی بسیار قدرتمند ظاهر شده بود- شکست فاحشی خورده و در نتیجه فرمانده آن میرنجم ثانی، وکیل شاه اسماعیل و بسیاری از امیران برجسته و سربازان قزلباش کشته شدند. اما چنین رویداد بزرگی چنانکه باید علت یابی نشده است تا علل شکست و پیامدهای آن آشکار گردد. بنا بر آنچه گفته شد، این پرسش در اینجا مطرح است که چه عواملی سبب جنگ غجدوان شدند و مهم تر اینکه علل شکست سپاه قدرت مند صفوی در این جنگ چه بود و چه پیامدهایی داشته است؟ برای بررسی پرسش هایی از این دست، این مقاله می کوشد- ضمن نگاهی به اوضاع بحرانی منطقه ماوراءالنهر از سال 916 ق- نقش و عملکرد میرنجم را به عنوان فرمانده سپاه و نیز تاکتیک ها و استراتژی وی را در مراحل گوناگون عملیات نظامی مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار دهد. این بررسی ها نشان می دهند که در مجموع راهبرد نظامی نادرست میرنجم و عدم توجه وی به مشاورت مشاوران آگاه از یکسو و از سوی دیگر، اتحاد امیران ازبک و بهره گیری آنان از اختلافات میان امیران قزلباش، از جمله مهمترین علل شکست سپاه صفوی به شمار می رفتند.
۳.

زمینه ها و علل روی آوری جنبش جنگل به بلشویک ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای تاریخی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۶)

کلید واژه ها: جنبش جنگل همکاری روابط بلشویک ها میرزا کوچک خان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار شخصیتها
تعداد بازدید : ۱۵۰۹ تعداد دانلود : ۱۰۵۰
یکی از رویدادهای سرنوشت ساز در تاریخ جنبش جنگل، اتحاد و همکاری آن با بلشویک ها بود. اما این  همکاری نه تنها در دست یافتن جنبش به اهدافش کمکی نکرد، بلکه منجر به تضادهای سیاسی- ایدئولوژیک گردیده و در نهایت از توان و پویایی جنبش کاست. از دیگر پیامدهای این همکاری، آسیب های بسیاری بود که در پی جنگ های بی نتیجه بلشویک ها به مردم منطقه وارد شده بود. لذا، این پرسش در اینجا بررسی می شود که چه عواملی سبب سوق دادن جنبش به همکاری با بلشویک ها گردیدند ؟ در پاسخ، چند عامل مؤثر مورد مطالعه قرار گرفتند : یکی روابط دوسویه ای که از همان دوران انقلاب روسیه، بین بلشویک ها و جنبش برقرار شده بود. عامل دیگر تحلیل رفتن قوای جنبش در جنگ با نیروهای انگلیسی - دولتی بود. سومین عامل، رشد بلشویسم در ایران، در پی انقلاب 1917 روسیه بود. مجموعه این عوامل سبب شدند تا جنبش به همکاری با بلشویک ها روی آورد.
۴.

بررسی نخستین قانون انتخابات و کیفیت استقرار نخستین مجلس مشروطه در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات حقوق عمومی دوره ۴۶ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ 491-510

کلید واژه ها: استقرار مجلس طبقات اجتماعی مشروطه وکلا نظامنامه انتخابات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۷ تعداد دانلود : ۳۴۵
یکی از موضوعات مهم در مطالعه آسیب شناختی نظام مشروطه، چگونگی تدوین و اجرای نخستین قانون انتخابات و تأثیر آن بر کیفیت استقرار نخستین مجلس مشروطه است. بررسی این موضوع از آن روی اهمیت دارد که می توانست بر سرنوشت نظام مشروطه تأثیر بسزایی داشته باشد. در این زمینه، مسائلی چون چگونگی اقتباس و اجرای قانون انتخابات و سپس تأثیر آن بر روند استقرار مجلس مطالعه می شوند. چنین مسائلی چنانکه باید، از زوایای گوناگون به طور همه جانبه نقد و بررسی نشدند. بر این اساس، پرسش اصلی در اینجا این است که تدوین و اجرای نخستین نظامنامه یا قانون انتخابات با چه کاستی ها و موانعی مواجه بوده و این کاستی ها چه تأثیری بر روند استقرار نخستین مجلس مشروطه داشته اند؟ دیگر اینکه در تداوم این روند، مجلس نوپای مشروطه ماهیتاً با چه مسائل و موانعی مواجه بوده است؟ بررسی مسائلی از این دست نشان می دهد که قانون انتخابات- گذشته از اقتباس ناقص از قوانین دیگر کشورها که با ساختار طبقاتی جامعه ایران سازگار نبود- جامع نگر نیز نبود. ازاین رو، بسیاری از طبقات و اقشار جامعه را از انتخاب کردن و انتخاب شدن محروم کرده بود. تأثیر چنین کاستی هایی بر مجلس اول، همراه با مسائل دیگری که در آغاز کار، مجلس با آنها روبه رو بود، در مجموع مانع از استقرار یک نظام نیرومند پارلمانی شدند که بتواند بقای خود را تضمین کند.
۵.

بررسی ساختار دیوانی و چگونگی اداره آستانه ها در دوره صفویه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ اسلام سال ششم بهار ۱۳۹۵ شماره ۲۱ 59-79

کلید واژه ها: صفویان آستانه ساختار دیوانی متولیان و کارکنان عواید و مصارف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۴۷۹
از جمله موضوعات قابل توجه در دوره صفویان، چگونگی ساختار دیوانی و اداره آستانه هاست. در این دوره، رویکرد دینی صفویان، سبب گسترش کمّی و کیفی آستانه ها و در نتیجه پیچیدگی بیشتر ساختاری آن ها شد. از سوی دیگر، این گسترش همراه با افزایش هزینه های تعمیر و نگه داری بود که باید از منابعی تأمین می گردید. ضرورت تأمین چنین منابعی نیز به نوبه خود، سبب گسترش موقوفات و در پی آن توسعه بیشتر نظام دیوانی شد. با وجود چنین تحولاتی، ساختار نظام دیوانی آستانه های بزرگی چون مشهد، قم، ری (حضرت عبدالعظیم)، عتبات عالیات و بقعه اردبیل، به ویژه از منظر تطبیقی، در این دوره چندان مورد بررسی قرار نگرفته اند. بنابر آن چه گفته شد، این پرسش در این جا مطرح است که ساختار و تشکیلات دیوانی، سلسله مراتب متولیان و کارگزاران در هر آستانه چگونه بوده و آستانه ها در این زمینه ها چه تشابهات و تفاوت هایی با هم داشته اند؟ از سوی دیگر، از آن جا که مسائل اقتصادی نیز بخشی از نظام دیوانی را تشکیل می داد، این پرسش مطرح می شود که کمّ و کیف عواید و مصارف آستانه ها چگونه بود؟ بر این اساس، در پژوهش حاضر، کوشش بر این است که این گونه مسائل، تا حد امکان با رویکردی تطبیقی بررسی شوند. بررسی پرسش هایی از این دست، تصویری روشن تر از نظام دیوانی و نحوه اداره آستانه ها ارائه می دهد و در عین حال، نقش و کارکرد صفویان را در این زمینه ها بیشتر آشکار خواهد کرد.
۶.

چگونگی کنش پادشاهان صفوی با طبقه کشاورز و روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام و ایران دوره جدید تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳۰ (پیاپی ۱۲۰)

کلید واژه ها: دادرسی پادشاهان صفوی کشاورزران و روستائیان بخشش های مالیاتی تحمیلات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی اقتصادی
تعداد بازدید : ۱۰۵۸ تعداد دانلود : ۵۹۹
چگونگی کنش پادشاهان صفوی با طبقه کشاورز و روستایی، یا به عبارت دیگر میزان رعیت مداری این حاکمان، از موضوعاتی است که ابعاد آن چندان شناخته شده نیست. چنین کنشی در این مقاله از دو منظر مورد مطالعه قرار می گیرد : یکی از منظر وضع دادرسی و رفع ستم از رعایا و دیگر از دیدگاه توجه به وضعیت زیستی آنان (و به طور مشخص تر کم و کیف بخشش ها، کاهش و تخفیف های مالیاتی و بیگاری ها). بر این اساس، این پرسش بنیادی در اینجا مطرح است که کنش وکارکرد پادشاهان صفوی در این موارد با طبقه کشاورزان چگونه بود و چه تاثیری بر زندگی آنان داشته است؟ در این رابطه باید گفت که در دوره صفویان، در مجموع مالیات ها و بیگاری ها بر دوش رعایا سنگینی می کردند. لذا کاهش و بخشش های مالیاتی و نیز دادرسی هایی که در هر دوره ای توسط پادشاهان صفوی کما بیش صورت می گرفت، می توانست تا اندازه ای از این فشارها بکاهد. برای بررسی موضوعات یادشده، نخست چگونگی کنش شهریاران صفوی با طبقه کشاورز، در سه دوره متفاوت (متقدم، میانی و پایانی) مورد مطالعه قرار می گیرد تا تصویر روشنتری از آن بدست دهد. سپس در پایان نیز با ارزیابی این داده های تاریخی، یک تحلیل کلی از نتایج و تاثیرات چنین کنشی بر وضع این طبقه ارائه خواهد شد.
۷.

بررسی عوامل مؤثر بر وضع اقتصادی کشاورزان در دوره صفویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی سال چهل و ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 195 - 214

کلید واژه ها: صفویان کشاورزان وضعیت اقتصادی مالکیت مزارعه مالیات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۲ تعداد دانلود : ۳۶۵
چکیده یکی از مسائل مهم در نظام زمینداری صفویان، چگونگی وضعیت اقتصادی و زیستی کشاورزان است که ابعاد آن چنان که باید مورد مطالعه قرار نگرفته است. از این رو، باید دید که مهمترین عوامل تاثیر گذار بر وضعیت اقتصادی کشاورزان کدامند؟ چه تاثیری بر این وضعیت داشته و شرایط اقتصادی کشاورزان در این دوره چگونه بوده است ؟ برای بررسی پرسش هایی از این دست، چند عامل مؤثر در این رابطه، مانند مسأله مالکیت خصوصی کشاورزان، چگونگی نظام مزارعه در روابط مالک و زارع، کم وکیف رژیم مالیاتی مورد مطالعه قرار گرفتند. بررسی تاثیر این عوامل نشان می دهد که اولا کشاورزان عادی نمی توانستند خود مالک زمین شوند تا بیشتر از تولیدات خود بهره مند شوند. دیگر این که در نظام مزارعه نیز، در بهترین شرایط، حتی به نیمی از محصول هم دست نمی یافتند. چنین وضع دشواری، همراه با فشار انواع مالیات ها و تحمیلات منجر به فقر روز افزون کشاورزان تا پایان دوره صفویان گردید.
۸.

بررسی چگونگی رفتار شاه تهماسب با همایون (امپراتور پناهندة هند) با نگرشی بر دیدگاه تاریخ نگاری هندی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال پنجم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱۶

کلید واژه ها: تاریخ نگاری پناهندگی همایون شاه تهماسب رفتارشاه تهماسب با همایون جوهر آفتابه چی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی روابط خارجی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه شخصیت ها
تعداد بازدید : ۱۳۴۸ تعداد دانلود : ۱۸۹۶
ناصر الدین محمد همایون، امپراتور هند، به دلیل ناکامی های سیاسی درسال 951 ه .ق به دربار شاه تهم اسب یکم(930-984هق) پناهنده شد. اما مسئله اصلی این است که رفتار مذهبی و سیاسی شاه تهماسب با وی در ایران چگونه بوده است؛ زیرا چگونگی این رفتار بیشتر از دیدگاه یک جریان تاریخ نگاری هندی که متعصب به نظر می رسد، بازتاب یافته و دچار نوعی یکسو نگری شده است. این جریان که تا حدی تاریخ نگاری ایرانی را نیز تحت تأثیر قرار داده، بر این باور است که رفتار شاه تهماسب با همایون در دربار ایران- به دلیل تضادهای مذهبی و سیاسی دودمانی- ناشایسته و حتی خشونت آمیز بوده است. از این رو، این نوشته می کوشد با واکاوی دقیق تر منابع معتبر ایرانی و هندی، به بررسی و ارزیابی چگونگی رفتار شاه تهماسب با همایون و راستی ها و ناراستی های جریان تاریخ نگاری یاد شده را روشن سازد. این پژوهش نشان می دهد که رفتار مذهبی- سیاسی شاه تهماسب به عنوان یک فرمانروای شیعی از یک سو، و از سوی دیگر به دلیل موقعیت سیاسی همایون به عنوان امپراتور هند و متحد ایران، نه تنها نمی توانست تحقیرآمیز باشد، بلکه بسیار صمیمانه بوده و سبب تحکیم بیشتر روابط دو کشور درسال های بعد شده است.
۹.

روابط تجاری ایران و هند در دوره صفویان متأخر با تکیه بر نقش عناصر فعال در آن (از دوره شاه عباس یکم تا پایان حکومت صفویان 1135-996)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی سال چهارم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۶)

کلید واژه ها: تجارت ارمنیان تنگناها هندیان انواع کالا صادرات واردات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی روابط خارجی
تعداد بازدید : ۱۶۳۸ تعداد دانلود : ۱۰۲۵
یکی از شرکای مهم تجاری ایران، به ویژه در دوره صفویان متاخر، هندوستان بود. علل رشد مبادلات، میزان صادرات و واردات و نیز کم و کیف موازنه تجاری بین دوکشور در این دوره چندان مورد بررسی همه جانبه قرار نگرفته است. در این دوره، بسیاری از بازرگانان، عناصر و اقلیت های گوناگون دست اندرکار در بندرها، شهرها و مراکز تجاری دو کشور مستقر شده بودند و چرخه عظیمی از داد و ستد را به وجود آورده بودند. بنابر آنچه گفته شد، پرسشی بنیادی مطرح هست که ساختار قومی فعال در چرخه تجاری دو کشور چگونه بوده است و این اقوام ایفاگر چه نقشی در این روند بوده اند؟ آنان چه نوع کالاهایی را با چه حجم و ارزشی داد و ستد می کردند؟ در این راستا و برای شناخت مسائلی از این دست، نخست ترکیب عناصر قومی، میزان نقش آنان و انواع کالاهای مورد معامله، حجم صادرات و واردات دو کشور و موانع موجود در این روند مورد مطالعه قرار می گیرند. این بررسی ها نشان می دهند که حجم عظیمی از انواع کالاها، توسط بازرگانان دو کشور که بیشتر از اقلیت های مذهبی بودند، داد و ستد می شد. از سویی، تا زمانی که سیاست سخت گیرانه ای بر صادرات و واردات ایران حاکم بود، موازنه تجاری با هند روند مثبتی داشت اما در سال های پایانی حکومت صفویان، به دلایلی که خواهد آمد، رفته رفته منفی گردید.
۱۰.

بررسی تحولات و کارکرد نهاد قضایی در سده های آغازین اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ایرانی سال دهم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۲۰

کلید واژه ها: دادرسی قضات دیوان قضا شرایط داوری معاش قاضی محاکم قضایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۲ تعداد دانلود : ۶۵۰
بی گمان یکی از آرمان های بنیادین اسلام ازهمان روزگاران آغازین حاکمیتِ اسلامی پیاده نمودن عدالت درجامعه بوده است. لذا درهمین راستا بودکه به تدریج هسته اولیه نهادی به نام دیوان قضا درحوضه حکومت اسلامی شکل گرفت، وباتوسعه تمدن اسلامی به تدریج تکامل یافت. اما این نهاد به لحاظ ساختاری وملاحظات نظری، واینکه درمسیرتکاملی خویش چه دگرگونی هایی را به خود دیده، وکارکرد آن چگونه بوده است، چندان موردبررسی قرارنگرفته است. ازاین رو، این مقاله می کوشد تاروندتحولات ساختاری وتئوریکی این نهادرا درقرون نخستین اسلامی وارسی نموده و چگونگی کارکرد آن را مورد تجزیه وتحلیل قراردهد. بدین منظور، وبرای مطالعه دقیقتر وهمه جانبه، هریک از مولفه های تشکیل دهنده این نهاد به طورجداگانه موردبررسی قرارخواهندگرفت.
۱۱.

کارکرد ابریشم و نقش بازرگانان ارمنی در اقتصاد و سیاست صفویان (از دوره شاه عباس یکم تا پایان حکومت صفویان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی سال چهل و چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ 79 - 101

کلید واژه ها: ابریشم بازرگانان ارمنی تجارت خارجی سیاست انحصار صفویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۴۶۰
فراوانی تولید ابریشم و اهمیت آن به عنوان یک کالای صادراتی و استراتژیک، سبب اتخاذ سیاست انحصار آن توسط شاه عباس یکم (996-1038ق) و در پی آن به کارگیری بازرگانان مجرّب ارمنی در اجرای این سیاست گردید. از این رو، این مسئله مطرح است که این سه عامل مرتبط (ابریشم، سیاست انحصار و بازرگانان ارمنی) چه تأثیری بر یکدیگر داشته و نقش آن ها در اقتصاد و سیاست صفویان متأخر چه بوده است؟ برای بررسی دقیق تر این نقش، پس از نگاهی به کم و کیف تولید ابریشم، کوشش شده است تا علل اتخاذ سیاست انحصار ابریشم و نیز علل به کارگیری بازرگانان ارمنی به مثابه مجریان این سیاست بررسی شود. بازرگانان ارمنی با توانایی های خاص فردی و گروهی خود، توانستند بازار های نوینی برای ابریشم ایران در بازارهای جهانی بیابند. بر این اساس، بررسی سه عامل مرتبط مذکور در اقتصاد ابریشم نشان می دهد که آن ها نه تنها بر روابط و سیاست خارجی ایران تأثیر گذاشتند، بلکه سبب گسترش بازرگانی خارجی، افزایش واردات پول و مسکوکات، برقراری موازنه در تجارت خارجی شده و موقعیت اقتصادی اجتماعی بازرگانان دست اندر کار ابریشم را نیز ارتقا دادند.
۱۴.

کارکرد نهادهای آموزشی فرانسه در ایران از اوایل دوره قاجار تا جنگ جهانی اول

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی دوره چهل و سوم پاییز و زمستان ۱۳۸۹شماره ۱

کلید واژه ها: مدارس دوره قاجار نهادهای آموزشی اهداف جهانی جامعه مسیحیان لازاریست ها آلیانس فرانسه آلیانس یهود

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار روابط خارجی
تعداد بازدید : ۱۷۸۵ تعداد دانلود : ۱۳۸۸
از اوایل دوره قاجار، سه نهاد آموزشی ـ فرهنگی فرانسه، که با اهداف جهانی در پاریس شکل گرفته بودند، به تدریج یکی پس از دیگری ایران را نیز تحت پوشش خود قرار دادند. این سه نهاد عبارت بودند از مدارس میسیونرهای لازاریست ها، مدارس آلیانس فرانسه و مدارس آلیانس یهود. اما چگونگی و گستره فعالیت های فرهنگی ـ آموزشی هر یک از این نهادها که بخشی از تاریخ فرهنگی ناشناخته دوره قاجار را تشکیل میدهند، چندان مورد مطالعه و تحلیل قرار نگرفته و بازتاب نیافته اند. هرچند که لازاریست ها جامعه مسیحیان ایران و آلیانس یهود جامعه یهودیان را مد نظر داشته اند، لیکن آلیانس فرانسه نهادی غیر مذهبی به شمار میرفت. با این همه، آن دو نهاد نیز به تدریج رویکردی عرفی و همگانی به خود گرفته و توانستند بسیاری از مسلمانان را نیز جذب نمایند. این نوشته پس از نگاهی به اهداف و آرمان های این نهادها، چگونگی برپایی این مدارس، گستردگی و کم و کیف فعالیت های آموزشی آن ها را بررسی میکند.
۱۵.

روابط بازرگانی ایران و هند در دوره صفویه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۸ شماره ۴۰

کلید واژه ها: تجار قندهار صادرات و واردات موازنه تجاری راه ها و بنادر پول و مسکوکات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۴۴
هند یکی از بزرگترین شریکان تجاری ایران در دوره صفویه به شمار می رفت و حجم عظیمی از کالاهای بومی و غیربومی میان دو کشور مبادله می شد. بسیاری از بازرگانان و عناصر فعال دو کشور در بنادر، شهرها و مراکز تجاری یکدیگر مستقر شده و چرخه عظیمی از داد و ستد را به وجود آورده بودند. از این رو، با توجه به جایگاه مهمی که هندوستان در اقتصاد ایران داشت، بررسی چند و چون روابط تجاری دو کشور در این دوره، از اهمیت بسیاری برخوردار است.از آنجا که روابط بازرگانی میان دو ملت، تا حدی متاثر از شیوه تعامل سیاسی کشورهایشان است و از سوی دیگر، بخش مهمی از توسعه تجارت به زیرساخت های اقتصادی بازمی گردد، این مقاله می کوشد در بازشناسی روابط سیاسی دو کشور، به بازتاب کارکرد بنادر، راه ها، حمل و نقل و نقش اقوام و اقشار فعال در چرخه تجاری دو کشور بپردازد. این نوشته در بخشی دیگر، به ابعادی از بازرگانی دو کشور، مانند چگونگی کالاهای مبادله شده، حجم صادرات و واردات و ارزش آنها، وضعیت پولی و موازنه بازرگانی و اینکه چه علل و عواملی در توازن تجاری ایران و هند مؤثر بوده اند پرداخته است.
۱۶.

پژوهشی در روابط ایران و فرانسه در دوره صفویه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۵ شماره ۲۹

کلید واژه ها: ایران اعراب فرانسه اصفهان تجارت مسقط نیروی دریایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶۷ تعداد دانلود : ۲۱۱۳
در دوره صفویان ،فصل جدیدی در تاریخ روابط ایران با کشورهای بزرگ اروپایی از جمله فرانسه گشوده شد. در این دوره ،اوضاع سیاسی - اقتصادی خاص پادشاهی صفوی از یک سو و تحولاتی که در غرب پدید آمده است از سوی دیگر ،سبب شد دولتهای بزرگ غربی مانند فرانسه رویکرد جدیدی نسبت به قدرت نوظهور بزرگ شرقی ،یعنی دولت صفوی داشته باشند . با وجود این ،فرانسویان به دلیل اوضاع اروپا و مسائلی دیگر نتوانستند همانند رقبای اسپانیایی ، انگلیسی و هلندی خود روابط استوار و پایداری با ایران برقرار کنند و حضوری فعال در زمینه سیاست و اقتصاد ایران داشته باشند،هرچند در عرصه دینی و فرهنگی از رقیبان خود پیشی گرفنه بودند . این مقاله میکوشد تا ضمن بازنگری این روابط به تجزیه و تحلیل علل وانگیزه های ایران و فرانسه برای ایجاد روابط بپردازد و میزان کامیابی یا ناکامی و دلائل آن را بررسی کند . بدین منظور روابط دو کشور در این دوره ،در قالب محورهای کلی زیر بررسی شده است : 1. چگونگی ارتباط دو کشور در قرن شانزدهم و اوایل قرن هفدهم . 2. حضور جهانگردان ،کشیشان و بزرگانان خصوصی فرانسه در ایران و نقش آنان در معرفی استعدادهای دو کشور جهت فراهم نمودن زمینه های مناسب ارتباطی . 3. علل و انگیزه های دو کشور در طول قرن هفدهم و به ویژه پس از تاسیس شرکت هند شرقی فرانسه در سال 1075ق/1664م . 4. چگونگی روابط دو کشور پس از ظهور اعراب مسقط در خلیج فارس تا سقوط اصفهان در سال 1135 ق / 1722 م .

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان