درخت حوزه‌های تخصصی

تبلیغات شرکتهای پوشاک بر چه ویژگی مسحورکننده ای استوار است که می تواند مشتریان فراوانی را مفتون خود سازد؟ به سراغ 7 شرکت جهانی پوشاک رفته ایم تا خلاقیت آنها را به نمایش بگذاریم. برای مثال، لی وایز بر استفاده ی 100 درصدی از کتان خالص تأکید می کند که در محصولات تولیدی خود از آن استفاده می کند، شرکت ونوس از...

کیت یارو (Kit yarrow) استاد ممتاز، سخنران، نویسنده، و متخصص روانشناسی مصرف کننده (Consumer Psychologist)، دیدگاههای کاربردی برای صاحبان کسب وکارها دارد. گفت وگو با کیت یارو که در همین شماره می خوانید بخشی از دیدگاههای او را معرفی می کند، بویژه آنکه به جای حاشیه پردازی، ویژگیهای مصرف کننده ی مدرن یا نسل هزاره را برمی شمارد. صراحت بیان کیت یارو به همراه مشخص کردن شاخصه ها و ویژگیهای مصرف کننده ی امروزین سبب شده تا بسیاری از شرکتهای جهانی به عنوان مشاور از دانش وی بهره مند شوند، سایر شرکتها نیز با مطالعه ی آثارش، فرصتهای بازاریابی و فروش خود را افزایش دهند. دو کتاب ارزشمند کیت یارو با نام ژن خریدار (Gen Buy)، و رمزگشایی از مغز مصرف کننده ی مدرن (Decoding The New Consumer Mind) متکی بر مطالعات مغز و واکنش آن به محرکهایی نظیر کالا و محصولات است؛ دانشی که کیت یارو با عنوان نوروسایکولوژی از آن یاد می کند. بر پایه ی همین دانش است که کیت یارو می گوید: ""وقتی در فروشگاهی کفش مورد علاقه مان را پیدا می کنیم، کمی دوپامین در مغز ما منتشر می شود که باعث می شود احساس خوبی نسبت به آن کفش داشته باشیم.

برند فراتر از ""شهرت"" و خوشنامی است. برای خوشنامی نیز باید مجموعه ای از فعالیتهای متنوع و متفاوت در یک جهت و همگام و هماوا صورت گیرد که اینک در دنیای بازاریابی و برندینگ با عنوان بازاریابی کل نگر از آن یاد می شود. اثر حاضر با تشریح ""بازاریابی کل نگر"" بر روی موضوعی تأکید می ورزد که این روزها با عنوان ""دوستدار ""محیط زیست"" یا ""سبز"" می کوشند خود را همسو و همگام با مشتریان جا بزنند. غافل از آنکه ""سبز بودن"" با ""سبزنمایی"" متفاوت است و مشتریان عصر حاضر به سهولت می توانند این دو را در مدت کوتاهی تشخیص دهند.

مشتری عاملی کلیدی برای موفقیت سازمان ها و شرکت های مختلف تولیدی و خدماتی است. بدین جهت سازمان ها همواره در پی راه هایی برای جلب رضایت مشتری هستند تا بدین وسیله بتوانند رابطه ای بلند مدت با مشتریان برقرار کرده و در نهایت سودآوری خود را بهبود بخشند. کیفیت ادارک شده و ارزش ادراک شده دو پیش نیاز ضروری برای ایجاد رضایت در بین مشتری هستند. در این مقاله تاثیر کیفیت ادارک شده و ارزش ادارک شده بر رضایت مشتری که در نهایت منجر به افزایش خرید مجدد مشتریان خواهد شد در ابر فروشگاه هایپر استار شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی رابطه بین متغیرها که با استفاده از مدل معادلات ساختاری انجام شد نشان داد که در عامل تاثیر معنی داری بر رضایت مشتری در این فروشگاه داشته و رضایت مشتری نیز تاثیر مثبت و معنی داری بر افزایش تمایل مشتریان به خرید مجدد دارد.

موسیقی"" نقشی انکارناشدنی در تأثیرگذاری تبلیغات تلویزیونی دارد. با وجود این به کارگیری این عنصر اعجازآمیز مستلزم داناییها، تجربه ها، و بازخورد مستمر از مشتریان و یا مصرف کنندگان است. پژوهشهای متعدد و گاه متناقضی در این باره صورت گرفته که در مجموع تأکید می ورزند به کارگیری موسیقی برای اثربخشی و ماندگاری تبلیغات تلویزیونی همواره با احتیاط صورت گیرد؛ چرا که واکنش مصرف کنندگان یا مشتریان دارای دامنه ای متفاوت از کاملاً علاقه مند تا کاملاً متنفر در حال نوسان است و این برخی از اوقات نه در عنصر اعجازآمیز موسیقی بلکه، در عوامل دیگری از جمله به موقعیت، و شرایط روحی و نگرش مصرف کنندگان گره می خورد. اعجاز موسیقی در تبلیغات تلویزیونی مقاله ای که پیش رو دارید به اختصار به پهنه ی متنوعی از پرسشهای سازندگان تبلیغات تلویزیونی پاسخ داده است که می خوانید.

با ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، انگیزه مضاعفی فراهم شده است تا با استفاده از خط مشی های کلی در این سیاست ها، نظام اقتصادی متکی به دانش و فناوری، عدالت بنیان، درون زا و برون گرا، پویا و پیشرو محقق شود و الگویی الهام بخش از نظام اقتصادی اسلام عینیت یابد. نظام بانکی به عنوان یکی از اجزای مهم در نظام اقتصادی کشور، نقش مهمی در تحقق و اجرای این سیاست ها بر عهده دارد. در مقاله حاضر پس از تبیین ویژگی های اقتصاد مقاومتی، تلاش می شود تا عوامل مؤثر بر تحقق سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی در نظام بانکی شناسایی و رتبه بندی شود. به منظور شناسایی این عوامل از ادبیات پژوهش و مصاحبه با خبرگان استفاده شده و سپس با استفاده از روش تاپسیس فازی به عنوان یکی از روش های تصمیم گیری چندمعیاره، عوامل مزبور اولویت بندی شده و میزان اهمیت آنها در تحقق سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی مشخص گردیده است. بر اساس نتایج تحقیق، شفافیت و سلامت نظام بانکی و پایین بودن فساد مالی، استقرار نظام اعتبارسنجی مشتریان و پایین بودن سطح مطالبات معوق در نظام بانکی از مهمترین عوامل مؤثر بر تحقق سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی در نظام بانکی کشور به حساب می آید.

گردشگری مذهبی، از گذشته های دور تا کنون به عنوان یکی از پر رونق ترین اشکال گردشگری در جهان به شمار می آید. گردشگری اسلامی در اصل، تعبیر گردشگری جدیدی از زیارت است که گردشگری مذهبی و تفریحی را با یکدیگر ادغام می کند. برای دست یابی به راهکارهای توسعه گردشگری، بررسی دو عامل رضایت و وفاداری گردشگران در هر مقصد گردشگری دارای اهمیت است. رضایت گردشگر از آن جهت که در نتیجه آن گردشگران بیشتری وارد کشور می شوند و درآمد خارجی بیشتری برای کشور حاصل می گردد، برای صنعت گردشگری ضروری است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر ارزش های سنتی و ارزش های اسلامی بر رضایت و وفاداری گردشگران مسلمان است. در این پژوهش تعداد 387 نفر از گردشگران مسلمان به روش در دسترس انتخاب شدند. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی، به لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات، توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. برای آزمون فرضیه های پژوهش از مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار Amos22 استفاده گردید. یافته ها حاکی از تاثیر ارزش کیفیت، ارزش اجتماعی، ویژگی های فیزیکی اسلامی و ویژگی های غیر فیزیکی اسلامی بر رضایت گردشگران و تاثیر رضایت بر وفاداری گردشگران مسلمان می باشد. در بخش پایانی نیز پیشنهادهای کاربردی، محدودیت ها و پیشنهاد به پژوهشگران آتی ارائه شده است.

هدف این تحقیق بررسی تأثیر باورهای خرید آنلاین بر رفتار خرید ناشی از انگیزه ناگهانی (آنی) مصرف کنندگان در خرید آنلاین هست. نمونه آماری این تحقیق از مشتریان فروشگاه ها که به صورت آنلاین در شهر تهران نسبت به خرید اقدام می کنند، انتخاب شده است که از بین آن ها تعداد 384 پرسشنامه جمع آوری گردید و با استفاده از نرم افزار Lisrel داده ها مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. تحلیل یافته ها حاکی از آن است که جذابیت کالا، تأثیری متقارن بر هر دو هیجان های مثبت و منفی داشته و این در حالی است که سهولت استفاده، تأثیر معناداری بر این هیجان های نداشته است. با توجه به باورهای ""دلگرمی درنتیجه ی بازاریابی"" لذت بخش بودن تأثیر معناداری بر هیجان های مثبت و منفی داشته؛ اما تأثیر معناداری لذت بخش بودن و سبک برقراری ارتباط توسط وب سایت بر هیجان های مثبت و منفی نداشته است. در پایان نتایج تحقیق به تأثیر معنادار لذت بردن هنگام جستجو بر تشویق به خرید و تأثیر معنادار تشویق به خرید بر خرید ناگهانی اشاره دارد؛ بنابراین برای تحریک خرید، فروشندگان آنلاین باید یک سایت آرام، دوستانه و تفریحی را با چینشی جذاب ایجاد کنند. بر همین اساس فراهم کردن لذت در زمانی که مشتریان در حال جستجو هستند موجب تقویت خرید ناگهانی می شود.

با توجه به پیچیدگی موضوع وفاداری مشتری، در این مقاله سعی شده با استفاده از پویائی شناسی سیستم، ابتدا مدلی مفهومی برای تبیین وفاداری مشتریان خدمات اینترنت پرسرعت ارئه شود، سپس با شبیه سازی مدل، سناریوهای بهبود وفاداری مشتری ارزیابی می گردد. برای این منظور طبق مراحلِ متدولوژی مدل سازیِ استرمن ابتدا وضعیت وفاداری مشتری برای جامعه آماری مشتریان شرکت مورد مطالعه، بررسی شد و الگوهای مرجع(رفتار تاریخی مساله) مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس بر اساس ادبیات نظری، فرضیه پویای مربوط به وفاداری مشتریان با بکار گیری نمودارهای علی حلقوی و نمودار جریان-انباشت ارائه گردید. در مرحله شبیه سازی شرایط اولیه یِ متغیرها، همچنین روابط ریاضی بین متغیرها برآورد شد. پس از آزمون مدل، در مرحله نهایی سناریوهایِ تبلیغات، بهبود کیفیت ارائه خدمات و ادامه وضع موجود برای بهبود وفاداری مشتریان مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاکی از موثر بودن تاثیر کیفیت ارائه خدمات نسبت به سایر سناریوها در استفاده مجدد مشتریان از خدمات شرکت مذکور بود.

: نیر ایال (Nir Eyal) کارآفرین و نویسنده ی امریکایی است با کتاب پرفروش یک مدل مشتری آور: چگونه محصولاتی تولید کنیم که مشتریان به آن عادت کنند. به عبارت دقیق، مشتریان را به این محصولات چنان عادت دهیم که همواره در جستجوی آن باشند. ""مدل مشتری آور"" سودای هر شرکت، بنگاه، و سازمانی است، اما برای رسیدن به این مدل و تولید چنین محصولی، باید هزینه کرد؛ هم هزینه ی دانشی، و هم هزینه ی توجه و تمرکز مصرف کننده که کیمیای این دوران است. توصیه های نیر ایال را بخوانید تا بتوانید برای محصولاتتان، این ویژگی اعتیادآور را تولید کنید ؛ وی قدم به قدم این موضوع را تشریح می کند، با این توجه که نیر ایال یادآوری می کند برخی محصولات نظیر فروش آپارتمان و ساختمان از این قاعده مستثنا هستند.

اف بی آی (FBI)، اداره ی تحقیقات فدرال، پلیس فدرال امریکا، معروف است به پیگیری مجرمان. وظیفه ی نیروهای اف بی آی نیز آن است که با بهره مندی از ابزارهای گوناگون و آرشیو و بایگانی منظم، مجرمان را جلب و دستگیر سازند. پیگیری مستمر و مداوم در پرتو پردازش اطلاعات، این سازمان را در اذهان جامعه ی جهانی به عنوان نیرویی پیگیر ترسیم می کند. اثر حاضر با اغماض بر این باور استوار است که اگر سازمانها و بنگاههای بزرگ، کوچک و متوسط همان روشهای اف بی آی را به کار بندند تا مشتریانی را جذب کنند، قطعاً درآمد سرشاری خواهند داشت. می پرسید روشهای اف بی آی کدامند؟ برای اطلاع بیشتر بهتر است این اثر کوتاه را بخوانید تا به روشهایی پی ببرید که اف بی آی همواره برای جلب مجرمان از آن سود جسته و البته با پیروزیهای فراوانی روبه رو شده است. این روشها عبارتند از:...

خرده فروشی در زندگی کنونی با مجموعه ای از رسانه های متعدد و متنوع، و همچنین تغییر رفتار مصرف کننده شکل تازه ای به خود گرفته است. درک این شکل تازه در فضای پر از ازدحام رسانه های متعدد و متنوع، سهم بازار بیشتری نصیب صاحبان خرده فروشی خواهد کرد. در غیراین صورت، خرده فروشی های سنتی با ابزارهای قدیمی به سرعت میدان را برای رقبای چابک با سپاهی از رسانه های متعدد خالی خواهند کرد.

فقدان پیش بینی ساختارمند درخصوص محصول پرکاربرد پلی اتیلن ترفتالات شرکت صنایع پتروشیمی را بر آن داشته است که پیش بینی های قیمت را از شرکت های خارجی خریداری کند. جلوگیری از خروج ارز و تحمل عوامل سیاسی مانند تحریم ها در این حوزه نیازمند پیش بینی علمی قیمت ها در داخل است. به دلیل ماهیت زنجیره وار و نیز عدم اطلاع از میزان تأثیر عوامل متعدد موثر بر قیمت، محققان ناچار هستند به منظور پیش بینی، مسائلی با پیچیدگی زیاد و معادلاتی با درجه بالا حل کنند. انتخاب تعداد و نوع متغیرهای ورودی شبکه عصبی، تأثیر بسزایی در کارایی سیستم دارد، ازاین رو از روش تحلیل بنیادین با تکیه بر تئوری عرضه-تقاضا و نگرش کلان اقتصادی، و روش آماری دلفی جهت انتخاب عواملی با اثرگذاری بیشتر بر قیمت استفاده شده است. ابتدا با استفاده از متغیرهای کنترل شده، توپولوژی کلی شبکه عصبی طراحی شده است. سپس با در نظر گرفتن متغیرهای مستقل، مانند تعداد لایه های پنهان و تعداد نرون ها و بررسی تأثیر آن ها بر کارایی عملکرد شبکه عصبی، شبکه بهینه انتخاب گردید. از معیارهای میانگین مربعات خطا و ضریب تعیین به عنوان متغیرهای وابسته استفاده شده است. بعد از ایجاد رابط کاربری، ارتباط سیستم با شبکه عصبی بهینه برقرارشد. به منظور بررسی عملکرد سیستم، قیمت واقعی محصول مدنظر، در سال مرجع با قیمت پیش بینی شده توسط سیستم پیشنهادی و قیمت خریداری شده از شرکت CMAI مورد مقایسه قرارگرفت و نتایج، کارایی قابل قبول سیستم پیشنهادی را با میانگین خطای کمتراز 3% در پیش بینی قیمت زنجیره مدنظر، اثبات نمود. این سیستم می تواند صنایع پتروشیمی را از خرید اطلاعات پیش-بینی قیمت از شرکت های خارجی بی نیاز سازد.

طبقه بندی جزو اصلی ترین وظایف مغز است. این فعالیت طبقه بندی به شما اجازه می دهد تا مدیران فروش خود را بهتر بشناسید. شناخت بهتر مدیران فروش، امتیازات فراوانی دارد. برای مثال، در کسب وکاری که هستید، اگر ""خدمات"" اولویت نخست است، نمی توانید با مدیران فروش از نوع تفلون، کار کنید. از دیگر سو، اگر محصولی تازه دارید، شاید مدیران آماتور برای شما مناسبترند؛ چرا که به جای هر گونه تکرار تجربه های پیشین، به مانند یک تازه کار، آستین بالا می زنند تا تجربه های تازه را به میدان آورند. این در حالی است که مدیران باتجربه، می کوشند از همان تجربه های پیشین برای محصول تازه استفاده کنند.

در دنیای امروز بازارها به شدت رقابتی شده و مشتریان در کانون توجه شرکت ها قرار دارند. در بازارهای مصرفی، برندها نقاط اصلی تمایز میان ارائه های رقابتی می باشند. هر چه ارزش برند در ذهن مشتری بیشتر باشد، شرکت می تواند در سایه آن منافع بیشتری کسب کند. ارزش ویژه برند یکی از دارایی هایی است که هم ارزش شرکت را حفظ می کند و هم وفاداری مشتریان به دنبال دارد، از این رو برای موفقیت شرکت ها مهم و حیاتی می باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تأثیر عناصر منتخب آمیخته بازاریابی بر ارزش ویژه برند می باشد. جهت بررسی مدل و فرضیات مطرح شده، با استفاده از پرسشنامه داده ها از 384 نفر از کاربران تلفن همراه جمع آوری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و تایید مدل از روش مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) و تحلیل عاملی تاییدی (CFA) استفاده شده است و براساس نتایج تحلیل مسیر، ارتباط میان متغیرهای مدل بررسی شده است. یافته های پژوهش حاکی از تأثیر مثبت عناصر آمیخته بازاریابی بر ابعاد ارزش ویژه برند می باشد. همچنین سه بعد ارزش ویژه برند شامل وفاداری، تصویر و کیفیت دارای تأثیر مثبت و معناداری بر ارزش ویژه برند می باشند، اما بعد آگاهی دارای تأثیر معناداری بر ارزش ویژه برند نمی باشد.

رفتارهای شهروندی سازمانی به عنوان رفتارهای اختیاری و آگاهانه ی کارکنان، تاثیر به سزایی بر عملکرد فردی و سازمانی دارد و کارکنان را در وضعیتی قرار می دهد که به صورت داوطلبانه، وظایفی فراتر از نقش و شرح شغل خود انجام دهند. در مقاله حاضر، نقش رفتار شهروندی سازمانی بر تصویر برند، در نمایندگی های یک شرکت بیمه بررسی شده است. داده های مورد نیاز برای این تحقیق به صورت نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند، از کارکنان و مشتریان نمایندگی های شهر تهرانِ یک شرکت بیمه و در قالب پرسشنامه جمع آوری شده است. برای سنجش رفتار شهروندی از پرسشنامه پودساکف و ارگان و برای سنجش تصویر برند از پرسشنامه محقق ساخته ای که بر اساس مطالعات کیم، تانگ و هاولی طراحی شده، استفاده شده است. این تحقیق از نوع کاربردی، با ماهیت پیمایشی می باشد. همچنین از روش معادلات ساختاری و به وسیله نرم افزار پی ال اس برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج به دست آمده، نشان می دهد که کلیه ابعاد رفتار شهروندی سازمانی، تاثیر معنادار مثبتی بر تصویر مشتریان از برند دارند.

دسترسی آسان به اطلاعات، امکان مقایسه ی سریع محصولات و بسیاری از امکاناتی که اینترنت در اختیار مصرف-کنندگان قرار داده است، قدرت مصرف کنندگان را به مراتب بیشتر ساخته است. فروشندگان اینترنتی در مقایسه با قیمت های خرده فروشی ، به منظور افزایش فروش اغلب قیمت های پایین تری را پیشنهاد می کنند. با این حال، مطالعات اخیرا نشان می دهد که حتی مشتریانِ حساس به قیمت، از فروشگاه های اینترنتی ارائه دهنده قیمت پایین خرید نمی کنند. بلکه، ارزش محرک کلیدی تصمیم گیری مشتری در اقتصاد و بازاریابی در نظر گرفته شده است. لذا باید تلاشی در جهت شناسایی عواملی که بر ارزش های خرید اینترنتی تأثیر دارند، انجام گیرد. این تحقیق با هدف مطالعه عوامل مؤثر بر ارزش های مصرف کننده و با روش تحقیق پیمایشی از نوع توصیفی-علی دست به بررسی جامعه آماری افرادی که حداقل یکبار خرید اینترنتی داشته اند زده است. برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق، از بررسی روابط علت و معلولی بر مبنای روش مدلسازی معادلات ساختاری از طریق نرم افزارLISREL و روش حداقل مجذورات جزئی از طریق نرم افزار SMART PLS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد در حالی که کیفیت سیستم عاملی مؤثر بر ارزش خرید سودمندانه هست، کیفیت اطلاعات بر هر دو ارزش لذت جویی و سودمندانه تأثیر می گذارد. و بر خلاف مطالعات قبلی، کیفیت خدمات بر ارزش لذت جویانه و سودمندانه تأثیری ندارد. به طورکلی، ارزش سودمندانه و لذت جویانه منجر به رضایت مصرف کنندگان اینترنتی می شود و رضایت، به طور قابل توجهی نیت خرید مجدد را ارتقاء می دهد. همچنین نتایج نشانگر اثر تعدیل گر حساسیت قیمتی در رابطه کیفیت سیستم و اطلاعات با ارزش سودمندانه و اثر تعدیل گر تنوع طلبی در رابطه کیفیت اطلاعات با ارزش لذت جویانه است.

نورومارکتینگ بویژه در خرده فروشی ها کاربرد فراوانی دارد از جمله آنکه پژوهشگران دریافتند تأثیر ""نور"" بر روی افراد مختلف، متفاوت است. پژوهش حاضر، نخست 7 نوع طبقه بندی از ""مصرف کننده ها"" معرفی می کند. سپس برای هر یک از این طبقه بندی ها مشخص می کند که چه ""نوری"" یا ""ترکیبی از نورها""، این افراد را برای خرید تهییج می کند. خوشبختانه سیر صعودی این پژوهشها نشان می داد که فروشگاههای خرده فروشی بخوبی توانسته اند از خروجی فعالیتهای پژوهشگران نورومارکتینگ درآمدزایی فراوانی داشته باشند. این پژوهشها همچنان تداوم دارد.

صنعت بانکداری ایران به عنوان پل ارتباطی میان عرضه و تقاضای منابع پولی، به سبب وجود نیروهای رقابتی با تحولات گسترده ای رو به رو شده است. جهت بقا در این شرایط ناپایدار و متلاطم، آگاهی از وضعیت نیروهای رقابتی در هر زمان راه گشاست. هدف تحقیق حاضر شناسایی و تحلیل وضعیت نیروهای رقابتی موثر بر صنعت بانکداری قشم که منطقه آزاد است و رقابت در مبادلات بازرگانی سطح بالایی است، در بازه زمانی (1390- 1380) می باشد. بدین منظور از مدل ترکیبی پنج نیروی پورتر و فرآیند تحلیل شبکه ای(ANP) استفاده شده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و داده ها به صورت پیمایشی گردآوری شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه مدیران و کارشناسان شعب بانک های فعال در جزیره قشم هستند. تعداد 32 پرسشنامه بر اساس فرآیند تحلیل شبکه ای طراحی و بین همه آنان توزیع شد. یافته های تحقیق نشان می دهند شاخص کلی رقابت (SICI) در صنعت بانکداری جزیره قشم افزایش یافته است. همچنین با حرکت از سال80 تا سال 90 شاخص رقابت چانه زنی مشتریان (SICIPBC) و تأمین کنندگان (SICIPBS) بیش ترین مقدار و تهدید تازه واردین (SICITNE)کم ترین مقدار است. بدین معنی که به طور کلی شاخص رقابت در صنعت بانکداری جزیره قشم افزایش یافته است و بیشترین تهدیدی که بانک ها و موسسات مالی با آن مواجه هستند مربوط به قدرت چانه زنی مشتریان و تأمین کنندگان است.