حکمت الله دسترنج

صنعت بانکداری ایران به عنوان پل ارتباطی میان عرضه و تقاضای منابع پولی، به سبب وجود نیروهای رقابتی با تحولات گسترده ای رو به رو شده است. جهت بقا در این شرایط ناپایدار و متلاطم، آگاهی از وضعیت نیروهای رقابتی در هر زمان راه گشاست. هدف تحقیق حاضر شناسایی و تحلیل وضعیت نیروهای رقابتی موثر بر صنعت بانکداری قشم که منطقه آزاد است و رقابت در مبادلات بازرگانی سطح بالایی است، در بازه زمانی (1390- 1380) می باشد. بدین منظور از مدل ترکیبی پنج نیروی پورتر و فرآیند تحلیل شبکه ای(ANP) استفاده شده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و داده ها به صورت پیمایشی گردآوری شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه مدیران و کارشناسان شعب بانک های فعال در جزیره قشم هستند. تعداد 32 پرسشنامه بر اساس فرآیند تحلیل شبکه ای طراحی و بین همه آنان توزیع شد. یافته های تحقیق نشان می دهند شاخص کلی رقابت (SICI) در صنعت بانکداری جزیره قشم افزایش یافته است. همچنین با حرکت از سال80 تا سال 90 شاخص رقابت چانه زنی مشتریان (SICIPBC) و تأمین کنندگان (SICIPBS) بیش ترین مقدار و تهدید تازه واردین (SICITNE)کم ترین مقدار است. بدین معنی که به طور کلی شاخص رقابت در صنعت بانکداری جزیره قشم افزایش یافته است و بیشترین تهدیدی که بانک ها و موسسات مالی با آن مواجه هستند مربوط به قدرت چانه زنی مشتریان و تأمین کنندگان است.

صنعت گردشگری از قابلیت های زیادی درجهت نوآوری و کارآفرینی و ایجاد فرصت های شغلی برخوردار است. وسعت و موقعیت جغرافیایی، منابع گردشگری متنوع و منحصر به فرد، حاکمیت قوانین مناطق آزاد و... . می تواند قشم را پیشرو صنعت گردشگری کشورنماید. با وجود تلاش های صورت گرفته، قشم به جایگاه متمایز خود در بین مقاصد گردشگری دست نیافته است و فرصت های کارآفرینی گردشگری به خوبی مورد بهره برداری قرار نگرفته اند. پژوهش کیفی حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه های توسعه کارآفرینی گردشگری جزیره قشم، با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام و با 45 نفراز خبرگان و صاحبنظران حوزه گردشگری مصاحبه انجام شده است. داده های حاصل از طریق 3 مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، تحلیل و مقوله های تاثیرگذار بر توسعه کارآفرینی گردشگری شناسایی شدند. ارتباط بین این عوامل درالگوی پارادایمی توسعه کارآفرینی گردشگری در قالب عوامل اجتماعی_فرهنگی، منابع انسانی، اصلاح قوانین و مقررات، مؤلفه های اقتصادی، زیرساخت ها و جاذبه های گردشگری و بهبود حمایت کننده ها نمایش داده شده اند. دراین پژوهش منابع انسانی به عنوان مقوله محوری در مرکز فرآیند مورد کاوش قرار گرفته و سایر مقوله ها به طور نظری به آن ارتباط داده شده اند. یافته های این پژوهش با ارائه ابعاد و مؤلفه های توسعه کارآفرینی گردشگری جزیره قشم در قالب مدل پارادایمی می تواند مبنای تشکیل اکوسیستم گردشگری و زمینه ساز ایجاد اشتغال و رونق بخش گردشگری جزیره قشم باشد.