درخت حوزه‌های تخصصی

انگیختگی به معنی وجود سر نخی در صورت، برای رسیدن به معناست و به طور مستقیم، ما را از صورت به معنا رهنمون می شود؛ بدان معنا که رابطه صورت و معنا همواره یا تنها قرار دادی نیست و یا اینکه گاه رابطه قرار دادی به رابطه تصویر گونه مبدل می شود. یکی از انواع انگیختگی ، انگیختگی در سطح واژه های مرکب است . واژه مرکب شفاف، واژه ای است که از مجموع معنای اجزای آن بتوان به معنای کلی دست یافت. درباره انگیختگی، گروهی بر این باورند که واژگان ابتدایی بشر انگیخته بوده اند و با گذشت زمان، به دلیل روی دادن تغییر های آوایی و یا دگرگونی های دیگر، درجه انگیختگی واژگان کاهش یافته است. در این پژوهش، به صورتی عمیق تر و دقیق تر به این پدیده نگریسته ایم و برای بررسی این فرضیه، با انتخاب چهار متن سفر نامه از زمان حال و استخراج 2800 واژه محتوایی از آنها، انگیختگی واژگان مرکب را در این متن ها بررسی کرده ایم؛ سپس این واژه ها را با 2800 واژه استخراج شده از چهار متن در دویست سال پیش مقایسه کردیم تا با بررسی ها و مقایسه های آماری دریابیم که از دویست سال گذشته تاکنون ، واژگان مرکب زبان فارسی به سمت انگیختگی رفته اند یا نا انگیختگی. مقایسه نتایج حاصل از بررسی این دو دوره نشان می-دهد که در شمار واژگان مرکب نیمه انگیخته در زبان فارسی ، در زمان حال، افزایشی معنا دار نسبت به دویست سال پیش صورت گرفته است؛ اما در شمار واژگان مرکب انگیخته ، نا انگیخته و در مجموع واژگان مرکب ، تغییری معنا دار روی نداده است؛ بنابر این شاید بتوان گفت از دویست سال گذشته تاکنون، واژگان مرکب نیمه انگیخته در زبان فارسی، بیشتر به سمت شفافیت پیش رفته اند تا تیرگی.

در این تحقیق، لایه ها و سطوح واژگانی در وندهای زبان فارسی، از نگاه صرف واژگانی مطالعه می شوند. این وندها با توجه به رفتارشان نسبت به پایه ای که به آن افزوده می شوند، به دو دسته خنثی و غیرخنثی تقسیم می شوند. وندهای غیرخنثی به لایه اول و وندهای خنثی به لایه دوم تعلق دارند. بیشتر وندهای زبان فارسی غیرخنثی و تکیه بر هستند؛ یعنی جایگاه تکیه را به روی خود منتقل می کنند.

هدف این مقاله تبیین نقشی حذف به قرینه در جملات هم پایه زبان فارسی است. ابتدا به بررسی این نکته پرداخته ایم که حذف به قرینه در کدام یک از بخش های جملات مرکب زبان فارسی امکان پذیر است، و این الگو چه نسبتی با ویژگی های رده شناختی حذف به قرینه در زبان های مختلف دارد. این مقایسه نشان می دهد در زبان های مختلف برای حذف به قرینه قاعده خاصی وجود دارد. در ادامه به تبیین نقشی حذف به قرینه در جملات فارسی پرداخته ایم این بررسی نشان می دهد که اولاً امکان حذف به قرینه در جملات مرکب فارسی تصادفی نیست و تابع قواعد خاص سلسله مراتبی است و ثانیاً پاسخ چرایی آن را می توان در عواملی نقشی، مانند سادگی درک و ترتیب زمانی، جستجو کرد.

با شروع قرن 19، انگلستان وارد دوران انتقالی گردید. جامعه شناسان معتقدند که در هر دوره انتقالی، طبقه حاکم سعی بر این دارد تا ارزش های خود را تثبیت نماید، در عین حال مقاومت هایی در برابر این ارزش های جدید رخ می نمایند. در ادبیات قرن 19 انگلیس، هم پیدایش ارزش های جدید و هم مقاومت در برابر آنها به تصویر کشیده می شود. رمان های تامس هاردی به طور کلی، و زیر درخت راج به طور خاص، از این قاعده مستثنی نمی باشند. در این مقاله رمان زیر درخت راج از این منظر بررسی می شود. بسیاری از منتقدان هاردی معتقدند که شخصیت های جدید خلق شده در آثارش با ایدئولوژی های جدید، نشان می دهند که هاردی تلاش دارد با گفتمان های ایدئولوژیک طبقه متوسط و باورهای آنها مخالفت ورزد. اما با توجه به تئوری لوئی آلتوسر در مورد دستگاه های ایدئولوژیک حکومتی و نظریه استیلای گرامشی، می توان هاردی را نمونه راستین جامعه خود و تابع ایدئولوژی های طبقه متوسط (حاکم) جامعه نامید که سعی بر این دارد تا با به تصویر کشیدن شخصیت هایی که در مسیر گفتمان های ایدئولوژیک جاری جامعه خود گام بر می دارند، بنیان جامعه خویش را استحکام بخشد. بنابراین، این مطالعه تلاش دارد با پرداختن به زوایای مختلف این رمان، دریابد که تفکرات لوئی آلتوسر چگونه می تواند به شناخت هاردی، شخصیت هایش و عصری که وی در آن زیست و نویسندگی کرد، کمک نماید.

الگوی ارزیابی کیفیت ترجمه هاوْس (1997، 2009) که بر مبنای زبان شناسی نقش گرای هلیدی استوار گردیده برخلاف اغلب رویکردهای ارزیابی ترجمه با دستاوردهای دانش زبان شناسی برخورد گزینشی نمی کند و در تمامی سطوح، یافته های یک نظریه تمام عیار زبانی را به خدمت می گیرد. الگوی هاوْس از سطح تحلیلی متن آغاز می شود، اما به تناوب از مرزهای محصور متن گذر و به صورتی نظام مند روابط متقابل میان مؤلفه های متنی و بافتی را صورتبندی می کند. در عین حال، به نظر می رسد الگوی یادشده به تناسبِ تحولات چشمگیر نظریه ترجمه، تکامل نیافته و برای پاسخ به نیازهای تحلیلی ترجمه در پارادایم نوین «چرخش ایدئولوژیکی» نیازمند تعدیلاتی بنیادین است. مقاله حاضر در واکنش به الگوی هاوْس به رشته تحریر درآمده و بر ضرورت بازنگری در آن تأکید نموده است. مجموعه مباحثی که در این باره مطرح شده به پیشنهاد الگوی جایگزینی با عنوان «تحلیل انتقادی ترجمه» منتهی گردیده است که بر ضرورت توجه توأمان به روابط «تعادلی» و «بینامتنی»، توجه توأمان به «محصول» و «فرآیند» ترجمه، تقلیل واحد تحلیل از «متن» به «رویداد ارتباطی»، افزودن صافی «ایدئولوژیکی» به صافی های زبانی و فرهنگ و ملاحظه عامل «زمان» در ترجمه تأکید می کند

این پژوهش به بررسی مقایسه­ای نشانه­های بازخوردی در مکالمات تلفنی زبان فارسی و انگلیسی از نظر بسامد، نوع، نقش و جایگاه آنها در گفتار می­پردازد. نشانه­های بازخوردی، واژگان و اصواتی مانند: «بله»، «جداً»، «hmm»، «mm» و ... هستند که به کرات در مکالمه ها شنیده شده و به سخنگو می­فهمانند که سخنانش چگونه درک می­شود. در واقع، شنونده با تولید نشانه­های بازخوردی موضع خود را نسبت به سخنان گوینده نشان می دهد. در نتیجه، این کلمات بر پیشبرد هر چه بهتر مکالمات تأثیر می­گذارند. با وجود اینکه نشانه های بازخوردی در تمام زبان­های دنیا وجود دارد، کاربرد آنها از زبانی به زبان دیگر متفاوت است. داده­های تحقیق شامل 300 دقیقه مکالمة تلفنی انگلیسی آمریکایی و 300 دقیقه مکالمة تلفنی زبان فارسی است. داده­های زبان فارسی از پایگاه داده بزرگ مکالمات تلفنی فارس دات با کسب مجوز از مؤسسه گویش­پرداز اخذ و داده­های انگلیسی از تحقیق واناروک گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان­دهندة برخی شباهت­ها و تفاوت­ها در بسامد، نقش و مکان نشانه­های بازخوردی در زبان انگلیسی و فارسی است. از تفاوت های دو زبان می­توان به بسامد نشانه­های بازخوردی اشاره کرد؛ بسامد نشانه­های بازخوردی در زبان فارسی (1691 مورد) بیشتر از زبان انگلیسی (1473 مورد) بوده است. پرکاربردترین نشانة­ بازخوردی در هر دو زبان، نشانه­های بازخوردی کوتاه بوده­اند و از نظر جایگاه، محتمل ترین مکان ظاهر شدن این نشانه­ها، پایان سازه­های نحوی بوده است. همچنین، اکثر نشانه­های بازخوردی، نقش نشان دادن درک و فهم را داشته­اند. با این حال در بین دیگر صورت­ها و نقش­های نشانه­های بازخوردی در مکالمات زبان فارسی و انگلیسی تفاوت­هایی وجود دارد.

در مقاله حاضر به شخصیت و عملکرد مدرس زبان روسی، به عنوان زبان خارجی،متناسب با شرایط ایران پرداخته می شود.در این مقاله تلاش بر آن است تا نقش مدرس زبان روسی و وظایف او در نظام آموزشی-تربیتی دانشگاه تهران بررسی شود.به همین منظور در مقاله حاضر،آرای نظریه پردازانی همچون مالچانوفسکی که پژوهش های عمده ای در زمینه عملکرد مدرس زبان روسی،به عنوان زبان خارجی دارد و نیز دیگر نظریه پردازان،مورد بررسی قرار گرفته اند.به نظر نگارندگان مقاله، وظیفه انگیزشی-گرایشی مدرس زبان،وظیفه ای مهم تر و حیاتی تر از دیگر وظایف آموزشی وی به شمار می رود.در مقاله حاضر نه تنها مسئله انگیزش به عنوان یکی از مهمترین و به روزترین مسائل در زمینه تدریس مطرح می شود، بلکه توصیه ها و راهکارهایی پیشنهاد می شود که به جنبه عملی مسئله فوق کمک کرده و مدرس زبان روسی به عنوان زبان خارجی را به سمت خودتحلیلی هدایت می نماید که به نوبه خود موجب رشد حرفه ای و شغلی و نیز خودآگاهی رسالت آموزشی او خواهد شد.

فرایند ترجمه در رسانه های دیداری و شنیداری، دارای ابعاد گوناگون است که با توجّه به ماهیت برنامه های مختلف و اهداف برنامه سازان از شیوه های متفاوتی بهره می برد. مقاله حاضر حاصل پژوهشی است درباره چالش های ترجمه عبارت های طنز در رسانه به ویژه در زیرنویس انگلیسی سریال های تلویزیونی. هدف از نگارش آن، ارزیابی عملکرد مترجم در مواجهه با موارد اشکال برانگیز در ترجمه زیرنویس است. روند تحقیق مبتنی بر بررسی و تقسیم بندی داده های به دست آمده از دو مجموعه ی طنز فارسی است که همراه با زیرنویس انگلیسی از صدا و سیما پخش شده است. بدین منظور 135 عبارت و جمله طنزآمیز از این دو مجموعه استخراج شد و بر اساس میزان کاربرد روش های ترجمه طنز مبتنی بر طبقه بندی نیومارک (1988) تحلیل گردید. سپس بسامد هر روش محاسبه و میزان توفیق مترجم در ایجاد حس طنز مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان می دهد از میان شیوه های ترجمه طنز روش «دگرنویسی» پرکاربردترین شیوه مترجم زیرنویس است که شیوه ای ناکارآمد در انتقال طنز به خصوص طنز کلامی و مربوط به لهجه و مسائل فرهنگی است. بر این اساس، از آنجا که مترجم زیرنویس اغلب نتوانسته است لهجه و تلفّظ غلط را که در این مجموعه ها از مهم ترین عوامل ایجاد حس طنز در زبان فارسی هستند، بدرستی منتقل کند، محصول نهایی خالی از هرگونه حس طنز شده است.