۱.
کلید واژه ها:
تداعی اسپانیا توازی توصیفی تئوفیل گوتیه نظریه تداعی الگوی اصلی سفر به اسپانیا
در ادامه راه یاکوبسن که اصل تشابهات و توازی را به عنوان خصوصیت اصلی کارکرد شعر معرفی می کند، مارک دومینیسی نظریه خود را از دیدگاه پست یاکوبسنی با تمرکز بر مسأله تعامل شکل و محتوا در متن شعری تعریف می کند. بر اساس این نظریه، تشابهات صوری در شعر از طریق تداعی الگوهای اولیه (پروتوتیپ ها) در فهم معنی عمل می کنند. در این راستا، ویژگی های ظاهری شعر جهت تحرک بخشی فرآیند تفسیر شعری لازم است.
این مقاله با تکیه بر «تئوری تداعی» مارک دومینیسی و از خلال دو متن از آثار تئوفیل گوتیه رابطه ای را که شعر میان زبان و واقعیت پدید می آورد بررسی کند و نشان دهد که چگونه فهم شعر بر پایه جریان تداعی است.
همچنین می کوشیم تحولاتی را که بیان شعری در عبور از فرم روایی به فرم شعری متحمل می شود مطالعه کنیم.
۲.
کلید واژه ها:
تمثیل هویت فرهنگی بازنمودها گوناگونی های اجتماعی- فرهنگی همگانی ها
مقاله حاضر بر آن است تا به بررسی استفاده تمثیل به عنوان نوعی از کاربردهای زبانشناختی بپردازد. در این ساحت از کاربرد زبانشناختی، تمثیل از توصیف واقعیتهای مرتبط با زندگی روزمره و بازنمودهای اجتماعی ـ که از آنها برگرفته شدهاند ـ استفاده میکند.
این مقاله در چهارچوب مطالعه منظورشناختیِ کاربردهای گفتمانیِ تمثیل قرار میگیرد که در دو فرهنگ متفاوت فرانسوی و تونسی شکل گرفته است. به عبارت دیگر، این مقاله به مطالعه تمثیل به عنوان کاربرد زبانی در ابعاد محلی و جهانی میپردازد. بررسی مثالها نخست در چهارچوب تحلیل استفاده تمثیلهای مشترک در زبان فرانسه و عربیِ گویشی، و سپس تحلیل گوناگونیهای جامعهشناختی زبان مرتبط با این دو زبان انجام میشود. از سوی دیگر، پژوهش حاضر بر اساس ریشههای فرا زبانی مرتبط با بازنمودهای ذهنی و اجتماعی با ماهیتِ اساساً فرهنگی صورت میگیرد.
۳.
کلید واژه ها:
زمان حافظ مولانا فرار زمان زمان عرفانی
زمان یکی از واقعیت های زندگی انسان و بعدی از ابعاد وجودی اوست. زمان قدرت خویش را با سوق دادن انسان به سوی مرگ و نیستی به اثبات می رساند؛ به همین دلیل دارای جایگاهی ویژه در تخیل بشر است.
عرفا با آگاهی کامل از فانی بودن انسان و جهان مادی، و به عبارت دیگر، با آگاهی کامل از قدرت بی چون و چرای زمان، تنها راه غلبه بر گذر آن و تبدیل انسان فانی به انسان جاوید را در عرفان یافته و در آثار خود به شرح زمان عرفانی پرداخته اند.
هدف این مقاله تعریف زمان عرفانی از منظر شعرای عارف ایرانی، مولانا جلال الدین رومی و حافظ شیرازی، و بررسی ویژگی های آن از خلال آثار شعری این شاعران است. در این راه از متدهای نقد تخیل و نقد موضوعی گاستون باشلار، ژرژ پوله، ژیلبر دوران و ژان پیر ریشار بهره خواهیم برد.
۴.
کلید واژه ها:
فروید رؤیا مارسل پروست من پنهان خاطره ناخواسته
مقاله حاضر به بررسی رؤیا در رمان مارسل پروست می پردازد. رؤیا تصویری ناخودآگاه است که در هنگام خواب ایجاد می گردد. پس این ارتباط بین رؤیا و خلق ادبی است که مورد نظر ماست. برای این منظور به ترتیب ارتباط بین رؤیا و واقعیت، ارتباط بین رؤیا (خیال پردازی در شب) و خاطره ی ناخواسته (خیال پردازی در روز) و نقش رؤیا در شناخت «من پنهان» یا «من عمیق» مطالعه می شود. همچنین به بررسی رؤیا از دیدگاه فروید در رمان مارسل پروست می پردازیم. در نهایت به این نتیجه می رسیم که رؤیا نیز به مانند خاطره ناخواسته، از طریق کشف من عمیق به خلق استعاره ی ادبی که یکی از اصلی ترین ویژگی های سبک مارسل پروست است منتهی می شود؛ و این همان نقش رؤیا در خلق ادبی است.
۵.
کلید واژه ها:
انتظار امید منجی بکت در انتظار گودو شرایط انسانی
انسانی که همواره طعمه مصائب است نمی تواند بدون امید به زندگیش ادامه دهد؛ و امید داشتن یعنی: انتظار کشیدن.
از آغاز خلقت، آدمی همواره چشم به راه یک مرد منجی بوده است. در جوامع پدر سالار این مرد برحسب فرهنگ های مختلف، سوشیانت، بودا، مسیح و مهدی نامیده می شود. این مرد که منتظرش هستند یک پیام خواهد آورد، پیامی که در اضطراب و نگرانی ازلی روح، تنها نشانه دائمی حامل امید است.
در غرب، هنگامی که هنوز انسان ماشین را نیافریده بود واقعاً در انتظار کسی بود، اما در عصر جنگ ها و تسخیر فضا منتظر چیست؟ بکت یکی از متفکرانی است که این سؤال را مطرح کرده است.
ما از خلال تحلیل و بررسی نمایشنامه معروف بکت، چشم به راه گودو، خواسته ایم نشان دهیم که این خودِ انتظار است که موضوع تئاترش شده است. فردسان هایش، انسانیتشان را در این کشش به سوی چیزی که از آنها مردانی کامل می سازد تحقق بخشیده اند. نمایشنامه به این ترتیب تمثیلی از زندگی انسان مدرن در برابر دنیایی است که در آن دیگر نمی تواند بر روی تکیه گاه های سنتی زندگیش تکیه کند.
۶.
کلید واژه ها:
اسطوره آزادی قهرمان از خودبیگانگی استعمارزدگی
در تئاتر امه سزر شاهد قهرمانانی هستیم که رسالت خود را در هدایت مردم برای بازیابی هویت و استقلال از دست رفته می دانند. آنان که در پی آزادی این مردم هستند، با کج فهمی ها، طرد و انزوا مواجه می شوند. نوعی سوء تفاهم محنت بار سبب می شود که قهرمان های داستان به عنوان یک چهره استعماری جلوه کنند. سخت گیری ها و تلاش پر شور و جنون آمیز برای نجات ملت به زنجیرکشیده شده، سر انجام آنها را به ورطه ای اندوه بار می کشاند و نوعی شکست سیاسی را برای آنان رقم می زند. این ناکامی ناشی از آن است که آنها خود را به عنوان مبارزی یکه و تنها مطرح می کنند، که تندروی پیشه کرده است. با این همه، ملتی که هیچ گاه حاضر نیست از تعهدات خود به آزادی روی بگرداند، به اصالت آرمانی قهرمان سزِر پی می برد و از او یک اسطوره همیشه زنده می سازد. بر این اساس، مرگ قهرمان سزر، به مرگی رهایی بخش تبدیل می شود که راه را برای انقلاب هموار می سازد.
