درخت حوزه‌های تخصصی

هدف این تحقیق ارائه مدلی برای راهبردهای گفتاری فراگیران زبان انگلیسی در ایران می باشد. تاثیر دو عامل جنسیت و سطح آگاهی زبان آموزان بر کاربرد راهبردهای گفتاری نیز مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، مطالعه حاضر در دو بخش کمی و کیفی صورت پذیرفت. در بخش کیفی، از 30 نفر از زبان آموزان در سطوح مختلف، از مبتدی تا پیشرفته، با توجه به جنسیت آنها، مصاحبه به عمل آمد. با توجه به نظرات مصاحبه شوندگان و نکات مطرح شده از سوی آنان، مدلی برای راهبردهای گفتاری زبان آموزان ایرانی استخراج و پرسشنامه مربوط به آن نیز طراحی گردید. در بخش کمی، پرسشنامه طراحی شده به 210 نفر از زبان آموزان جهت جمع آوری دادها ارائه شد. پس از جمع آوری دادها با استفاده از روش آماری تحلیل عاملی، 7 عامل استخراج گردید که به مدل نهایی راهبردهای گفتاری کمک کرد. همچنین، آزمون تی مستقل و مقایسه یک سویه واریانس جهت بررسی تاثیر جنسیت و سطح زبان بر کاربرد راهبردهای گفتاری بکار گرفته شد. نتایج بدست آمده حاکی از آنست که این دو عامل تاثیر معنی داری بر بکارگیری راهبردهای گفتاری ندارند.

پرداخت چندوجهی و مبهم انگار تروریسم شاخص ترین جنبه رمان نام ها (1982) اثر دان دلیلو است که آن را به یکی از «آثار دشوار» وی بدل کرده، البته تروریسم محدود به سبک و زیرگونه خاص رمان نمی شود، بلکه به منزله بن مایه اصلی داستان، محتوای سیاسی آن را نیز شکل می دهد. دلیلو در این رمان با تکیه بر حجم انبوه دانش شرق شناسانه درباره شرق، آغازگر روندی نو در ادبیات پسانوگرای امریکا می شود؛ یعنی تعمیم تصویر گفتمانی «عرب های تروریست» به ایرانیان. او با این کار، راه را برای بازنمایی های شرق شناسانه موثرتر ایرانیان در ادبیات داستانی جدی امریکا باز کرد. تاکید نویسندگان در این گفتار بر برخی گسل های گفتمانی در روایت دلیلو است که ادعاهای مطرح شده درباره تروریسم در رمان را به چالش می کشند. نویسندگان ابتدا با ارائه خوانشی بینامتنی، رویکرد دوپهلوی رمان در تثبیت و تضعیف گفتمان شرق شناسانه را کاویده و سپس نشان می دهند که چگونه دلیلو با بازنمایی شرق شناسانه ایرانیان، کرانه های گفتمان تروریسم را گسترش می دهد. افزون بر این، منش دوگانه رمان در مشروعیت بخشی به گفتمان شرق شناسانه و به پرسش کشیدن ظاهری آن - برجسته ترین وجه پسانوگرای اثر- بررسی می گردد.

در این مقاله وزن هجا ( syllable weight ) در زبان فارسی را از لحاظ آکوستیکی مورد بررسی قرار می­دهیم. پژوهش به صورت آزمایشگاهی و در محیط نرم افزار پرات ( Praat ) صورت گرفته است. در نهایت عنصر آکوستیکی کشش به عنوان مشخصه آکوستیکی وزن هجا در فارسی بررسی شده و پیوستار وزن هجا به صورت cvcc> cvc> cv مشخص می­شود.

در این مقاله، نخست ریشه شناسی از دید زبان شناسی تاریخی تعریف شده است و پس از آن، پیشینه ای از ریشه شناسی های انجام شده ذکر گردیده است؛ سپس انواع ریشه شناسی شامل عالمانه، شبه عالمانه و عامیانه مطرح شده ، آن گاه، بحث ریشه شناسی های عامیانه به طور مفصّل و همراه با مثال هایی در حوزه فرهنگی ایران شرح داده شده است. این مثال ها مربوط به جای نام های ایران است که به دلایل و اغراض گوناگون از جمله مسائل و تعصبات قومی وقبیله ای ریشه های غیر ایرانی برای آنها تراشیده شده است. در این مقاله کوشش شده ریشه ایرانی آنها روشن شود. در پایان، هدف از این نوع ریشه شناسی و دامن زدن بدان از سوی برخی اقوام ایرانی و نیز پیامد های آن به بحث گذاشته شده است.

بی میلی دانشجویان به برقراری ارتباط در یک زبان خارجی که به معنی گرایش به اجتناب از مکالمه شفاهی است، یکی از اصلی ترین معضلات معلمان زبان است؛ به طوری که اگر منشأ این بی میلی مشخص شود، معلمان زبان می توانند تصمیمات بهتری دربارة کمک به زبان آموزانی بگیرند که در برقراری ارتباط کم میل به نظر می آیند و معمولاً در تعاملات مشارکت نمی کنند. با این حال میزان این بی میلی در افراد متفاوت یکسان نیست و ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شده باشد. این پژوهش به بررسی رابطة ویژگی های شخصیتی و جنسیت دانشجویان با میزان بی میلی آن ها به برقراری ارتباط در یک زبان خارجی پرداخته است. به این منظور پرسشنامه های معتبر «پنج عامل اصلی شخصیت» و پرسشنامة «بی میلی به برقراری ارتباط» به 250 آزمودنی ارائه شد. نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که از پنج عامل اصلی شخصیت (برون گرایی، عصبیت، وجدانی بودن، تجربه پذیری و سازگاری)، برون گرایی بهترین پیش بینی کنندة بی میلی به برقراری ارتباط بود که رابطة معکوسی با آن داشت. دومین و سومین عامل پیش بینی کننده، عصبیت و وجدانی بودن بودند که به ترتیب رابطة مستقیم و معکوسی با بی میلی به برقراری ارتباط داشتند. همچنین براساس نتایج به دست آمده از آزمون t، هیچ تفاوت معناداری بین دو گروه پسر و دختر دیده نشد. در پایان، با تحلیل نتایج مطالعه براساس پژوهش های پیشین، اهمیت یافته ها برای معلمان و دست اندرکاران امر آموزش زبان مورد بحث قرار گرفته است.

مواد آموزشی صوتی- تصویری همراه با زیرنویس به عنوان یک ابزار آموزشی قوی می تواند به فرایند فراگیری واژگان زبان دوم کمک نماید. تحقیق حاضر به بررسی نقش نوع زیرنویس (معیار و وارونه) در روند یادگیری واژگان می پردازد. بدین منظور چهل و پنج فراگیر زبان انگلیسی به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم گردیدند که هر گروه به تماشای یک فیلم کارتونی به یکی از سه حالت زیر پرداختند. الف) فیلم به زبان انگلیسی بدون زیرنویس (گروه کنترل)، ب) فیلم به زبان انگلیسی با زیرنویس فارسی (گروه معیار) و پ) فیلم به زبان فارسی با زیرنویس انگلیسی (گروه وارونه). فیلم پانزده دقیقه ای مورد استفاده در تحقیق بخشی از یک فیلم کارتونی تلویزیونی بود که نشان می داد چگونه گروهی از مورچه ها در برابر ملخ های مهاجم مقابله می نمایند. نتایج به دست آمده نشان می دهد برنامه های تلویزیونی زیرنویس شده تاثیر معناداری بر فرایند فراگیری واژگان زبان دوم دارند. مطالعاتی که تاکنون در این زمینه صورت گرفته است هر کدام به نحوی به تاثیر فراگیری جنبه های مختلف زبان با توجه به نوع زیرنویس پرداخته اند. اما مطالعه حاضر برخلاف بسیاری از تحقیقات که تاکنون صورت گرفته است با بهره گیری از گروه کنترل (گروه بدون زیرنویس) به نتایج معناداری در خصوص فراگیری زبان دوم از طریق برنامه های زیرنویس دار از نوع وارونه در مقابل دو روش دیگر دست یافته است. نتایج این تحقیق می تواند برای مربیان زبان دوم به منظور به کارگیری مواد آموزشی صوتی- تصویری زیرنویس دار به ویژه به صورت وارونه در کلاس آموزش زبان انگلیسی مثمرثمر باشد.

در این جستار به واژگان و عبارت هایی می پردازیم که در یک بازة زمانی به دلیل های ویژه ای در زبان گفتاری یا نوشتاری شهروندان یک مرز و بوم فراگیر، یا به گفته ای دیگر «مد» می شوند و سپس کاربرد و تأثیرشان با گذشت زمان دگرگون می گردد یا از میان می رود. ما چنین واژگان و عبارت هایی را به ترتیب «مدواژه» و «عبارت مد» می نامیم. پیشینة پژوهش دربارة مدواژه در کشور آلمان به سدة نوزدهم میلادی باز می گردد و از آن هنگام کتاب ها و جستارهای بی شماری در این حوزه نوشته شده اند، اما در قلمروی زبان پارسی تا کنون پژوهشی ویژه در این زمینه انجام نشده است. بنابراین نخست تلاش می کنیم تا گزیده ای از دیدگاه های برخی از زبان شناسان آلمانی را در این باره گرد آوریم. ما این دو مفهوم را در یک گروه بندی ویژه دو بخش می کنیم؛ «مدواژه ها و عبارت های مد همگانی» که دربرگیرندة همواژه های مد در زبان ملی درصد بالایی از مردم می باشند و «مدواژه ها و عبارت های مد در زبان جوانان». پژوهش کنونی را به بخش نخست کرانمند می کنیم و برای دستیابی به هدف بنیادین خود که همانا ارائة شناختی کمابیش گویا از گوهرة مدواژه، بررسی سرچشمه های پدیدارشدن آن و نیز داوری دربارة سودرسانی یا آسیب رسانی آن به زبان است، می کوشیم تا از نمونه های روشنگرانه در گسترة زبان های پارسی و آلمانی به همراه یک ارزیابی برابرسنجشی میان آن دو بهره بگیریم.

در این مقاله، عدم تجانس به منزلة یکی از سازکار های زبانی شوخ طبعی بررسی می شود. پرسش اصلی این است که عوامل سرگرم کنندگی و خنده در شوخ طبعی کدامند؟ به نظر می آید عوامل بسیاری، مانند رویکردهای روانی، ادبی و زبانی در ایجاد خنده مؤثرند. در این مقاله، عدم تجانس در سطوح ساختاری و کارکردی از جمله عوامل سرگرم کنندگی معرفی می شود. پس از اشاره به پیشینة مرتبط با بحث و واژگان مرتبط با شوخ طبعی، نظریة عدم تجانس زبانی در دو سطح ساختاری و کارکردی را با نگاهی به برخی از لطایف رسالة دلگشای عبید زاکانی مورد بررسی و تحلیل قرار می دهیم. در سطح ساختاری به جناس و بازی های کلامی از جمله همنامی، هم آوایی، همجنسی و همشکلی و نیز انواع تجنیس در زبان فارسی اشاره می شود. در سطح کارکردی به ابهام/ ایهام و کارکرد آن در سطح معنایی اشاره می شود. نتایج بررسی نشان می دهند که عدم تجانس زبانی از رهگذر برخی مؤلفه های سطوح ساختاری مانند تجنیس و سطوح کارکردی مانند ابهام/ ایهام، از جمله علل اصلی سرگرم کنندگی متون مطایبه آمیز به شمار می آیند. البته این مقاله زمینه را برای پرداختن به سایر نظریه های شوخ طبعی نیز هموار می کند.

نشانه- معناشناسی روایی بر دو اصل کنش و تغییر استوار است. کنشگران در این نظام اغلب به شکل منطقی و بر اساس برنامه های از پیش تعیین شده پیش می روند تا به معنایی مطلوب و پایدار دست یابند. به نظر می رسد که در بافت داستان های اسطوره ای و حماسی، گفتمان غالب، گفتمان منطقی و روایی است. در این پژوهش داستان رستم و اسفندیار از شاهنامة فردوسی را از منظر نشانه-معناشناسی بازکاوی می کنیم تا با بررسی روابط معنایی موجود در داستان نشان دهیم که علاوه بر نشانه های روایی، مؤلفه های گفتمانی نیز در جهت دهی معنایی به داستان نقش دارند، زیرا ورود سیمرغ به عرصة داستان، روال طبیعی روایت را دگرگون می کند و سبب می شود این بررسی از سطح نشانه-معنا شناسی روایی فراتر رود و به نشانه- معناشناسی گفتمانی نزدیک شود. این بررسی نشان می دهد که در گفتمان ایدئولوژیک شاهنامه، رستم به عنوان پهلوان شکست ناپذیر ایرانی، در مرکز اندیشه قرار دارد. حوادث داستان ها به گونه ای رقم می خورند که به اقتدار رستم در بافت شاهنامه آسیبی وارد نکنند؛ از این رو نشانه ها مطابق خواستة گفته پرداز به قهرمانی رستم در داستان منجر می شوند.

بحث عمده مقاله این است که رودیارد کیپلینگ شخصیت های مستعمره هند در رمان کیم را به عنوان دیگری و در مقابل شخصیت متمایز شده انگلیسی ترسیم می کند و فورستر نیز بر همین منوال در آثار خود از امپراطوری بریتانیا جانبداری می نماید. با این حال، رمان گذری به هند در راستای رد ارزش های بریتانیایی و شخصیت پردازی هندی ها گام برمی دارد که در قالب تغییر رویکرد نسبت به آشکارسازی واقعیت های امپریالیسم بریتانیا در دوره ای که هند به استقلال نزدیک می شود تجلی یافته است. علی رغم این واقعیت، بازنمایی شخصیت ها در اثر فورستر نیز مانند رمان کیم اثر کیپلینگ غیرواقع گرایانه باقی می ماند. پژوهشگر این مقاله تلاش می کند ثابت نماید در این زمینه هر دو نویسنده تمایلات سیاسی یکسانی دارند. تفاوت آنها تنها در راهبردی است که برای بیان ادبی اثر خود می گزینند. بازخوانی این دو متن ادبی در سایه نظریه های ادوارد سعید ارتباط میان متن و سیاست را فراهم آورده است.

ارزیابی پویای گروهی که مبتنی بر فرضیه اجتماعی- فرهنگی ویگوتسکی می باشد اخیراً به عنوان روشی برای شناسایی حوزه تقریبی رشد زبان آموزان در کلاس مطرح شده است (پانر و لنتالف، 2010؛ شعبانی، 2010). این مقاله بر آن است تا کاربرد ارزیابی پویای گروهی را به عنوان روشی برای شناسایی راهبردهای میانجیگری که یک مدرس زبان انگلیسی در تعامل خود با گروهی از زبان آموزان در زمینه مهارت شنیداری مورد استفاده قرار داده به تصویر بکشد. هدف دیگر این مقاله شناسایی تاثیر آموزش مبتنی بر ارزیابی پویای گروهی بر یادگیری جمعی می باشد. روش اجرایی این ارزیابی به صورت میکروژنتیک، طولی و تعاملی می باشد. جمعی از زبان آموزان در گروه سنی 20 تا 25 در این مطالعه شرکت کردند. مواد آموزشی مورد استفاده در جلسات ارزیابی شامل فایل های شنیداری VOA بوده است. تحلیل کیفی نمونه های تعاملی این روش یک مدل راهبردی میانجیگری متشکل از انواع مختلف بازخوردهای مسقیم و غیرمستقیم را نشان می دهد. بررسی ها نشان داد که روش داربست جمعی (دوناتو، 1994) زمینه را برای توزیع کمک (پلات و بروکس، 1994) بین زبان آموزان در فضای اجتماعی کلاس فراهم می کند به طوری که داوطلبین اولیه و ثانویه به طور متقابل از کمک های یکدیگر بهره می گیرند (پانر، 2009). با استفاده ازمدل راهبردی میانجیگری فرایندهای میکروژنتیک و تکاملی زبان آموزان در طول زمان شناسایی شد. هم چنین مشخص شد حوزه تقریبی رشد گروهی فراتر از حوزه تقریبی رشد انفرادی عمل می کند. در پایان، با توجه به یافته ها پیشنهاد می شود راهبردهای میانجیگری شناسایی شده در این تحقیق به عنوان راهنما برای مدرس زبان انگلیسی در هنگام تعاملات خود با حوزه تقریبی رشد زبان آموزان در کلاس مورد استفاده قرار گیرد.

در چند دهة اخیر، ارتباطات واژگانی و روابط معنایی میان واژگان، مورد توجه بسیاری از فلاسفه، روانشناسان و زبانشناسان قرار گرفته است. در این تحقیق سعی شده است تا با یک بررسی میدانی و آزمایش های زبانی، چگونگی ارتباطات واژگانی زبان فارسی و حوزه های معنایی که این واژگان می توانند در آنها جای بگیرند مشخص گردد. داده هایی که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته اند با دقت زیاد و مطابق با اصول نظریه های غالب در باب درک و پردازش واژگان و همچنین بر طبق شیوه های تأیید شدة آزمون سازی گردآوری شده است. افراد شرکت کننده در این پژوهش، تعداد 400 داوطلب دختر و پسر از گروه سنی 25-18 سال می باشند. در این پژوهش، بر اساس یک آزمون گسترده بر روی 400 واژة پرکاربرد زبان فارسی و با شرکت 400 داوطلب، حدود 40000 (چهل هزار) دادة زبان فارسی به دست آمده است که با استفاده از این داده ها و با شیوه های خاصی سعی شده است حوزه های معنایی واژگان زبان فارسی مشخص گردد. از نتایج کاربردی این تحقیق می توان در زمینه های آموزش زبان، آزمون سازی و همچنین در انتخاب مواد درسی، به خصوص در سطوح پایین تر تحصیلی استفاده نمود.