فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶٬۷۸۱ تا ۶٬۸۰۰ مورد از کل ۹٬۶۷۶ مورد.
۶۷۸۱.

بررسی نقش های معنایی منظوری جملات پرسشی در غزلیات شمس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: غزلیات شمس جملات پرسشی نقش های معنایی منظوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۸ تعداد دانلود : ۷۹۵
مطالعات رده شناسی زبان حاکی از آن است که میان مقوله های نحوی و معنایی - منظوری رابطه ای مستقیم وجود ندارد. بخشی از دشواری های مفاهیم ادبی نیز در گرو عدم اطلاع از معانی ثانوی مقوله های معنایی- منظوری جملات است. هدف پژوهش حاضر بررسی این جنبه ها در غزلیات شمس است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و داده ها با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا، به روش کتابخانه ای و سند کاوی بررسی شده است. جامعة آماری این پژوهش 3229 غزل و حجم نمونه براساس فرمول کوکران 264 غزل است. نتیجه نشان می دهد که مولانا از 27 کارکرد از مجموع 35 کارکرد ثانوی مورد نظر در این پژوهش استفاده کرده است. تحلیل های آماری نشان دهندة این است که پربسامد ترین کارکرد های ثانوی به ترتیب تعجب، نهی، استفهام انکاری، ملامت، نفی و استفهام تقریری است که به کارگیری یا عدم به کارگیری برخی از کارکردها به گونه ای به هماهنگی یا عدم هماهنگی آن ها با جهان بینی مولانا بستگی دارد که در مقاله بررسی شده است.
۶۷۸۳.

بازنمایی نقش زنان در ادبیّات جنگ برای کودک از منظر گفتمان شناسی انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان انتقادی هویت جنسی ادبیات جنگ تبعیض جنسی زبانی برتری جویی (هژمونی)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۸ تعداد دانلود : ۹۳۵
در سه دهه اخیر تحلیل دقیق زبان و گفتمان و بررسی های انتقادی در علوم انسانی و اجتماعی مورد توجه زیادی قرار گرفته است. گفتمان شناسی انتقادی از جمله نظریاتی است که تأثیرات منفی کاربرد زبان در ایجاد و حفظ روابط قدرت و سلطه را در جامعه مورد توجه قرار می دهد. از این رو نابرابری های اجتماعی از جمله تبعیض نژادی، مذهبی، سنی، جنسی، موقعیتی از موارد کانونی و مورد توجه در بررسی های انجام شده در چهارچوب این نظریه بوده اند. تحقیق حاضر نیز به طور موردی به بررسی نابرابری جنسی در ادبیات جنگ برای کودک و تأثیر آن بر شکل گیری هویت جنسی کودکان ایرانی می پردازد. برای این منظور ده داستان شامل هفت داستان کوتاه و سه داستان بلند در حوزه ادبیات دفاع مقدس انتخاب شده است. داستان ها چه از نظر تعداد شخصیت ها و چه از نظر نوع فعالیت ها و شرکت و مرتبط بودن با مساله جنگ مردگرا می باشند. زنان یا نادیده گرفته شده و یا در صورت حضور در داستان، منفعل و منفک از مساله جنگ هستند. در این تحقیق با توجه به مفاهیم قدرت، سلطه و برتری جویی( هژمونی) و از طریق بررسی کلیشه ها، پیش فرض ها، حسن تعبیر، سوء تعبیر و سایر راه کارهای گفتمانی که در بررسی های تحلیل گفتمان انتقادی رایج می باشند نشان می دهیم که چگونه بازنمایی منفعلانه و حتی حذف جنس مؤنث در این داستان ها و بازنمایی فعال و پویای جنس مذکر حتی گروه های نوجوان و پیر می تواند با تأثیر گذاشتن بر شکل گیری هویت دختران و پسران به حفظ و ایجاد روابط ناعادلانه قدرت میان زن و مرد که در آن زن در سوی ضعیف و مرد در سوی قوی آن قرار دارد کمک کند.
۶۷۸۴.

پژوهش های فرایندمدار: حلقه مفقوده مطالعات ترجمه در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: پژوهش فرایندمدار پژوهش همبستگی تحقیق تجربی تحقیق مشاهده ای مطالعات ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۹۶
نگاهی به فعالیت های پژوهشگران در زمینه مطالعات ترجمه در ایران به ویژه در سال های اخیر، نشانگر آنست که تحقیقات در این زمینه به لحاظ کمی و کیفی روند رو به رشدی داشته است. نگاهی دقیق تر به این پژوهش ها نشان می دهد که غالب این پژوهش ها در یکی از این سه گروه جای می گیرند:(1)پژوهش هایی با رویکرد زبان شناختی،(2)تحقیقاتی با گرایش های فرا یا غیر زبان شناختی و(3)مطالعات نظری که پرداخت این گروه بیشتر به ترجمه است تا تربیت مترجم.مقاله حاضر با در نظر گرفتن این حقیقت از یک سو و از سویی دیگر با در نظر گرفتن گسترش گرایش مترجمی در همین دهه،به توصیف چشم انداز فعلی مطالعات ترجمه می پردازد و بانگاهی موشکافانه خلا و نیاز پژوهشی موجود را برجسته و شفاف تبیین می کند که همان پژوهش های فرایند مدار است. با ارایه چارچوب و تشریح پژوهش های فرایندمدار، مقاله حاضر می کوشد تا جایگاه پژوهشی و موقعیت کاربردی این دسته از پژوهش ها را در شرایط کنونی مطالعات ترجمه ایران تبیین نماید.
۶۷۸۵.

نگاهی نو به راهبردهای ارتباطی در میان کنش¬های کلامی معلمان زبان انگلیسی در ایران (A New Approach to Communication Strategies: The Case of Iranian EFL Teachers)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: راهبردهای ارتباطی کلام معلم محیط های انگلیسی به عنوان زبان خارجی معلمان زبان انگلیسی در ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۹ تعداد دانلود : ۶۲۵
هدف از این پژوهش بررسی چگونگی استفاده از راهبردهای ارتباطی توسط معلمان زبان انگلیسی در میان کنش­های کلامی می­باشد. اگرچه درباره راهبردهای ارتباطی تحقیقات فراوانی صورت پذیرفته است، اما در خصوص رابطه بین این راهبردها و فضای سیال کلاس و نیز چگونگی بکارگیری راهبردهای ارتباطی در میان کنش­های کلامی معلمان تحقیقات چندانی صورت نپذیرفته است. با توجه به این نکات، میان کنش­های کلامی سه کلاس از هر یک از پنج معلم شرکت کننده در این تحقیق ضبط و مورد بررسی قرار گرفت. بررسی داده­ها با استفاده از رویکرد کیفی نشان داد که راهبردهای ارتباطی در تعاملات بین معلمان و زبان آموزان حضور فراوان توام با کاربردهای متفاوت داشته و در نتیجه این مفهوم فقط محدود به گفتار زبان آموزان نمی­شود. بعلاوه، نتایج این تحقیق نشان می­دهد که توجه و پرورش این مهارت، در برقراری ارتباط موثر از اهمیت فراوانی برخوردار است.
۶۷۸۶.

مجهول سازی افعال مرکب فارسی از منظر معنایی و نظریة معنی شناسی مفهومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فعل مرکب فعل سبک مجهول سازی نظریة معنی شناسی مفهومی واحد تحلیل معنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵۳ تعداد دانلود : ۱۳۵۲
این پژوهش کوششی است برای بررسی انواع روشهای مجهولسازی فعلهای مرکب زبان فارسی و معرفی نظریة معنایی جکندوف، یعنی آنچه «نظریة معنیشناسی مفهومی» نامیده میشود. معرفی این نظریة معنیشناختی، به این دلیل است که مبانی آن به محک دادههای زبان فارسی سپرده شود تا معلوم شود آیا این نظریه، چنانکه پیشنهاددهندة آن ادعا میکند، جهانی است و از عهدة تبیین دادههای زبان فارسی برمیآید یا خیر. به این منظور، رفتار معنایی22 فعل مرکب زبان فارسی که از راه همراهشدن سازة غیرفعلی با فعل سبک «انداختن» ساخته میشوند، به هنگام مجهولکردن این افعال بررسی میشود. چنانکه ملاحظه خواهیم کرد، برای مجهولسازی گروهی از فعلهای مرکب، میتوان از دو روش نحوی و معنایی بهره برد. همچنین، خواهیم دید که نظریة معنایی جکندوف به دلیل توجه به مؤلفههای معنایی و در نظر گرفتن آنها به منزلة واحد تحلیل معنایی، از عهدة تبیین پذیرفتنینبودن جملههایی که دستوریاند، ناتوان میماند و بنابراین، استدلال خواهیم کرد که چنانچه واحد تحلیل معنی جمله در نظر گرفته نشود، تحلیلهای معنایی نتایج درستی را بر پی نخواهند داشت.
۶۷۸۷.

بررسی شگرد قرآنی التفات در پرتو ساختار اطلاعات گفتمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: التفات ساختار اطلاعات گفتمان ساخت مبتدایی قاعدة حفظ موضوع زاویة دید میزان همدلی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اسلامی تفسیر و ترجمه قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات
تعداد بازدید : ۱۷۴۶ تعداد دانلود : ۱۰۲۳
این مقاله، شگرد قرآنی التفات را در پرتو ساختار اطلاعات گفتمان بررسی می کند. پرسش اصلی این است که به چه ترتیب می توان شگرد التفات را در پرتو ساختار اطلاعات گفتمان تبیین کرد؟ از این رو، ابتدا به پیشینة مطالعاتی و تعریف التفات اشاره می شود، سپس ساختار اطلاعات گفتمان و مؤلفه های آن یعنی ساخت مبتدایی و قاعدة حفظ موضوع بررسی می شود، از زوایای دوربین/ کانونی شدگی سخن به میان می آید و پس از آن انواع التفات از جمله التفات در پرتو ساخت مبتدایی، قاعدة حفظ موضوع و زوایای دید بررسی و تحلیل می شوند، به نظر می آید در عمدة آیات قرآنی، خداوند با تغییر موقعیت که به واسطة انواع التفات انجام می شود، نحوة ارائة اطلاعات به خواننده را تغییر می دهد و خواننده نیز پیام را با چینشی تازه دریافت می کند و همین امر میزان همدلی او را با صحنه تغییر می دهد. یافته های این پژوهش عبارت اند از: 1) در شگرد التفات، اطلاعات با بسته بندی جدید در اختیار خواننده قرار می گیرند؛ 2) مبتداسازی و قاعدة حفظ موضوع، دلایلی زبان شناختی برای التفات ارائه می دهند؛ 3) التفات نه خطایی دستور زبانی، بلکه کاربرد خلاقانة زبان است؛ 4) انواع التفات بر اینجا و اکنون بودن گفتمان شفاهی قرآن و نقش فعالانة خواننده در مقام مخاطب حی و حاضر کلام خداوند، تأکید می گذارند.
۶۷۸۸.

بررسی جایگاه و کارکرد مقوله نفی در تحلیل ساختی فارسی و تبیین فرایند منفی سازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نفی نحو زبان فارسی برنامه کمینه گرا مقوله نقشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۲ تعداد دانلود : ۵۴۷
یکی از تمایز های مهم در تحلیل های نحوی تمایز میان مقوله های واژگانی و مقوله های نقشی است. همچنان که دستور زایشی مراحل سیر خود را طی می کند، اهمیت مقوله های نقشی در تحلیل ساختی و توضیح و تبیین مراحل اشتقاق عبارت ها و جملات بیش از پیش مورد تأکید قرار می گیرد. در این پژوهش، ضمن بررسی آرای مختلف در زمینه جایگاه و نحوه عملکرد یکی از مقوله های نقشی، یعنی مقوله نقشی نفی، با ارائه شواهدی به ردّ نظریه ای می پردازیم که جایگاه مقوله یاد شده را بر فراز گروه زمان در نظر می گیرد. بر این اساس، فرافکن نفی در فارسی را سازة بلافصل مشرف برگروه فعلی بالایی(vP) در نظر می گیریم. در این تحلیل، هنگامی که در جمله فعل کمکی (پس از فعل اصلی) یا فعل وجهی (پیش از فعل) وجود دارد، مجموعة v که شامل فعل اصلی است به فعل کمکی یا وجهی منضم می شود. سپس عنصر نفی از گره Neg حرکت کرده و به ساخت حاصل از این اشتقاق افزوده می شود. پس از حرکت عنصر نفی از Neg به T، این عنصر به سازه متشکل از فعل وجهی و فعل اصلی متصل می شود و صورت دستوری منطبق بر ترتیب خطّی روساختی فعل منفی (ن + خواهد + نوشت) را تولید می کند. همچنین برای نخستین بار فرمولی مبتنی بر برنامه کمینه گرا جهت منفی سازی جمله های فارسی ارائه می شود.
۶۷۸۹.

استفاده از ارزشیابی کلاسی در کلاس های یادگیری زبان انگلیسی (مقاله به زبان انگلیسی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: توانبخشی انگلیسی به عنوان زبان خارجی (EFL) ارزشیابی کلاسی (CBA) یادگیری بلند مدت یادگیری جامع زبان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴۸ تعداد دانلود : ۶۳۶
در این مقاله به این موضوع اشاره شده است که چگونه معلمان زبان انگلیسی می توانند ارزشیابی قابل اعتماد، معتبر و دوستانه ایی را به کلاس ارائه کرده و در نتیجه کیفیت آموزشی که در کلاس رخ می دهد را بالا ببرند. بر اساس تجربه ی نویسنده به عنوان یک معلم زبان انگلیسی، در این مطالعه این گونه تلقی می شود که ترویج و بالا رفتن آزادی، انگیزه ذاتی و عزت نفس در محیط های که در آن ارزشیابی کلاسی (CBA) انجام می شود، باعث ایجاد روش جامع یادگیری زبان شده و دانش آموزان را برای آزمون های مهمی که معمولا انگیزه ی یادگیری آن ها را شکل می دهد، آماده می کند. به جای آنکه صرفآ به حفظ کردن کد های زبان، شکل زبان، کلمات و جواب های از قبل آماده بسنده کنند، دانش آموزانی که در محیط های CBA آموزش دیده اند می- توانند به ارزشیابی خود و دیگران بپردازند، برای خود پرونده بسازند، و کارهای خود را ویرایش و اصلاح کنند. این روش ، علاوه بر اینکه بار ازرشیابی که بر عهده معلم است را کم می کند، باعث ایجاد مهارت های چون حل مشکلات، تفکر انتقادی و خلاصه سازی در دانش آموزان شده و آگاهی آن ها را از فرایند یادگیری زبان بالا می برد. دانش آموزان با یادگیری اینکه چگونه برای خود هدف تعیین کنند، دست آورد های خود را ارزشیابی کرده و به نیازهای آموزشی خود فکر کنند، به زبان آموزان بهتری تبدیل خواهند شد. با وجود تصدیق جایگاه آزمون های کلی و استاندارد در جوامع امروزی، این گونه تلقی می شود که CBA در کلاس های یادگیری زبان انگلیسی می تواند یادگیری بلند مدت را افزایش دهد و در نتیجه به دانش آموزان این توانایی را بدهد تا خود را برای نیازهای آینده آماده کنند.
۶۷۹۰.

Metadiscourse Markers Revisited in EFL Context: The Case of Iranian Academic Learners’ Perception of Written Texts(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Interactional Markers Interactive Markers MD Markers

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۳ تعداد دانلود : ۵۱۰
Moving in line with the postulation that metadiscourse (MD) markers help transform a dry and tortuous piece of text into a coherent and reader-friendly one, the researchers in the current study attempted to investigate the effect different metadiscourse markers might have on Iranian EFL learners’ perception of written texts. To this end, 120 undergraduate English students were given three different texts chosen from the most common textbooks in BA, along with their doctored versions (all MD-removed, interactive-removed, and interactional-removed). Each text duo was then accompanied by an 8-item questionnaire following Ifantido’s (2005) lead. The findings, overall, were indicative of the positive role of metadiscourse markers in bringing about EFL learners’ ameliorated text perception. Furthermore, data analysis via ANOVA and LSD tests revealed that texts with both interactive and interactional resources had more effect on learners’ perception. Moreover, it was found that interactive and interactional resources had more or less the same effect on learners’ reactions to texts. To sum it up, in line with the findings of the present study further evidence is garnered in favor of the postulation holding that metadiscourse markers bring about an increased amount of coherence and reader-friendliness in texts.
۶۷۹۱.

زبان فارسی و ضمیر پوچ واژه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان فارسی اصل فرافکن گسترده ضمیر پوچواژهای آب و هوایی ضمیر پوچواژهای ارتقایی ضمیر پوچواژهای غیرشخصی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸۷ تعداد دانلود : ۱۱۳۸
ضمایر پوچواژهای ضمایری هستند که به هیچ چیز در جهان خارج ارجاع داده نمیشوند و حضورشان در جمله تنها برای اغنای ویژگیهای نحوی است، به همین دلیل به آنها جاپرکن نیز اطلاق میشود. این ضمایر برخلاف اکثر واحدهای واژگانی که سه ویژگی نحوی، واجی و معنایی دارند، ازنظر معنایی تهی قلمداد میشوند. لذا کاربردشان در جمله بیشتر به دلایل نحوی صورت میگیرد و بیش از همه با اصل فرافکن بیشینه ارتباط پیدا میکنند. این ضمایر در زبان های هند و اروپایی از تنوع چشمگیری برخوردارند و معمولاً در سه ساخت آب و هوایی، ارتقایی و غیرشخصی مورد استفاده قرار میگیرند. در این مقاله به این پرسش اساسی پرداخته شده است که چنین ضمایری در زبان فارسی نیز وجود دارند یا خیر و در صورت وجود، کاربرد آنها در چه ساختهایی صورت میگیرد؟ با در نظر گرفتن این فرض که زبان فارسی نیز دارای ضمیر پوچواژهای است، به بررسی ساختهای مختلف این زبان پرداخته شد و مشخص شد که ضمیر پوچواژهای در بعضی از ساختهای این زبان وجود دارد. اگر چه از آنجاکه زبان فارسی یک زبان ضمیرانداز است، این ضمیر میتواند به صورت پنهان و بدون تظاهر آوایی به کار برده شود. هدف از این مقاله ، بررسی وجود و یا عدم وجود ضمیر پوچواژه ای در زبان فارسی است که در طول مقاله به آن پرداخته شده است.
۶۷۹۲.

طراحی هستان شناسیِ اصطلاحاتِ ساخت واژه در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اصطلاح زبان فارسی هستان شناسی ساخت واژه روابط معنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۴ تعداد دانلود : ۶۲۹
در چارچوب علوم رایانه و هوش مصنوعی، هستان شناسی سامانه ای رایانه ای ینههای یه معین مانند اصطلاحات یه علمی را گردهم می آورد و روابط معنایی- مفهومیِ میی دهد. در این مقاله، ضمن معرفی مفهوم هستان شناسی یم به سه پرسش پاسخ دهیم: 1). چه گونه می توان برای حوزه ساخت واژه در زبان فارسی، هستان شناسی تهیین هستان شناسیِ حوزه ساخت واژه در زبان فارسی و هستان شناسیِ اصطلاحات زبان شناسیِ گولد در زبان انگلیسی تاچه میزان نگاشت وجود دارد؟ 3). طراحی هستان شناسیِ حوزه ساخت واژه درزبان فارسی، چه تصویر جدیدی از این حوزه ارائه می دهد؟ برای پاسخ به این پرسش ها، 320 اصطلاح ساخت واژی از منابع صرف و نحو زبان فارسی استخراج و در یه رایانه ای درج شدند. در مرحله بعد، اصطلاحات موجود را با استفاده از هفت رابطه معنایی و واژگانی شامل (1) شمول معنایی، (2) هم معنایی، (3) تقابل، (4) مشتقات، (5) مشخصه تعریفی، (6) نیاز دارد و (7) ابزار، سامان دهییم. نتایج پژوهش نشان داد در 59% از موارد میان اصطلاحات موجود در سامانه پژوهش حاضر و اصطلاحات موجود در هستان شناسی گولد، نگاشت وجود ندارد. همچنین یافته معنایی پربسامدترین و مشتقات بسامدترین رابطه در هستان شناسی اصطلاحات ساخت واژی است.
۶۷۹۴.

درک واقعیت فرهنگی متن در گذار از ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ترجمه مترجم بینافرهنگی فرهنگ زبان واسطة فرهنگی فرایند ترجمه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ترجمه
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط ترجمه شناسی
تعداد بازدید : ۱۷۳۶ تعداد دانلود : ۷۹۷
در این پژوهش سعی شده است با نگاهی نوین به جایگاه مترجم به عنوان واسطة بینافرهنگی و با تکیه بر نظریة انسانشناسانی مانند ساپر و ورف ، به دریافت درستی از رابطة برهم برکنشی میان زبان و فرهنگ دست یابیم، تا درک ما را از مفهوم واقعیت تحتتأثیر قرار دهد. بنــــابراین میتوان برای مترجمـــان در مقام واسطة فرهنگی، الگویی برای درک بهتر واقعیت، ترسیم کرد تا به کمک آن بتـوانند واقعیت فرهنگی متــن را به بهترین شکل در زبان مبدأ درک کنند و با تولیــد مفهومی نزدیک به همان زبـان، در زبانی دیــــــگر (زبان مقصد) بیافرینند. ترجمه، فرایندی است که نیاز به چندین مهارت دارد تا بتوان با آن به حاصلی نزدیک به متن مبدأ دست پیدا کرد. وجود تنها یک مهارت نزد مترجمان، آنها را از در نظر آوردن وجوه فرهنگی پنهان در متن دور کرده و رسیدن به ترجمهای خوب را ناممکن میکند. مهارتهای موردنیاز یک مترجم مجموعه عواملی هستند که موجب در نظر آوردن واقعیتهای فرهنگی متن، در فرایند ترجمه میشوند. این مقاله به تبیین نقش واسطهگر فرهنگی مترجم اشاره دارد و از دیدگاه نظریهپردازان حوزة ترجمه، روند رسیدن به این مقام را مورد تحقیق قرار میدهد.
۶۷۹۵.

اثر کلی/ جزئی در تناوب مکانی زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تناوب مکانی موضوع مکانی موضوع انتقالی خوانش کلی کنش رو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۹ تعداد دانلود : ۵۴۸
در این مقاله قصد داریم خوانش کلی/ جزئی در تناوب مکانی فارسی را مورد بررسی قرار دهیم. فعل ها ی مکانی که در تناوب مکانی شرکت می کنند دارای دو موضوع درونی اند: موضوع مکان و موضوع انتقالی. در گونه مکانی موضوع انتقالی به صورت گروه اسمی همراه با «را» و موضوع مکان به صورت مفعول گروه حرف اضافه ظاهر می شود. در گونه مفعولی موضوع مکان به صورت گروه اسمی همراه با «را» و موضوع انتقالی به صورت یک گروه اسمی بی نشان قبل از فعل ظاهر می شود. با بررسی داده های زبان فارسی نشان داده ایم برخلاف لازار (1982) و روشن (1377) تظاهر موضوع مکان به صورت گروه اسمی همراه با «را» الزاماً به معنای خوانش کلی موضوع مکان نیست. با این وجود میان تظاهر آن به صورت گروه اسمی همراه با «را» و بیان آن به صورت مفعول حرف اضافه تفاوت معنایی وجود دارد. موضوع مکان آن گاه که به صورت گروه اسمی بیان می شود مفهوم بیشتر تحت تاثیر قرار گرفتن توسط رویداد را انتقال می دهد. به پیروی از لانگاکر (1991) علت این مسئله را تفسیر موضوع مکان به عنوان موضوع کنش پذیر دانسته ایم. حضور «را» نیز نشانه گروه اسمی کنش پذیر است . موضوع انتقالی نیز چنانچه همراه با «را» به کار رود می توانند خوانش کلی یا جزئی داشته باشد. علت آن کارکرد کمی «را» به عنوان نشانه مشخص بودن اسم می باشد. عدم حضور «را» امکان خوانش کلی را در مورد موضوع انتقالی اسم جنس از بین می برد.
۶۷۹۶.

بررسی مفهوم «بصیرت» در زبان قرآن در چارچوب معنی شناسی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استعاره مفهومی طرحوارهٔ تصوری معنی شناسی شناختی مجاز مفهومی الگوبرداری استعاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲۲ تعداد دانلود : ۱۲۱۰
این مقاله به بررسی معنی شناختی مفهوم انتزاعی و دینی «بصیرت» در زبان قرآن، در چارچوب نظریه شناختی استعاره پرداخته است و در پی یافتن پاسخ برای این پرسش هاست که اولاً « بصیرت» در زبان قرآن به مدد چه ساز و کار های شناختی، مفهوم سازی می شود؟ دیگر آن که، ساز و کار های شناختی شناسایی شده چگونه با یکدیگر ارتباط دارند؟ و در نهایت آن که مبانی تجربی و دینی چگونه با هم تلفیق می شوند؟ بررسی عبارات زبانی یا کانون های استعاری «دیدن و شنیدن» نشان می دهد که قرآن برای مفهوم سازی بصیرت از سه شیوه استعاره مفهومی، مجاز مفهومی و طرحواره های تصوری استفاده کرده است. در مفهوم سازی «بصیرت» از حوزه های حسی دیدن و شنیدن، شده است. مبانی استعاره ها و طرحواره های مذکور، تجربه جسمانی انسان از اعضای چشم و گوش در جهانِ واقع است، اما محتوای دینی قرآن، بر نوع الگوبرداری از مبدأ به مقصد تأثیر می گذارد.
۶۷۹۷.

بررسی کاربرد دشواژه ها در گفتار گویشوران زبان ترکمنی

نویسنده:

کلید واژه ها: جنسیت سن ادب بافت اجتماعی تابو دشواژه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۶ تعداد دانلود : ۵۴۳
تجربة زندگی اجتماعی به ما آموخته است که، اگر بخواهیم در برخوردهای اجتماعی خود موفق باشیم، باید رفتار اجتماعی خاصی، متناسب با موقعیت مورد نظر و متناسب با رابطة اجتماعی خود با دیگران در آن موقعیت، داشته باشیم. در واقع آن چه ما رفتار اجتماعی مناسب می نامیم، در اکثر موارد، صرفاً رفتار زبانی مناسب است. رفتار زبانی مناسب یعنی تشخیص این که در هر موقعیت اجتماعی چه باید گفت و چه نباید گفت. دشواژه ها نیز از آن دسته واژه هایی هستند که درهنگام استفاده از آن ها باید به این امر توجه نماییم. در این مقاله، کاربرد دشواژه ها در گفتار گویشوران زبان ترکمنی بررسی شده است. نتایج بررسی نشان داد که میان میزان کاربرد دشواژه ها و جنسیت و سن گویشوران رابطة معناداری وجود دارد.
۶۷۹۸.

کمیت نمایی نشانة جمع «– ها» در فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دامنه زمان واژه سور مشخصه قوی عبارت استفهامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴۵ تعداد دانلود : ۸۸۴
در این مقاله ضمن معرفی آراء دستورنویسان و زبان شناسان در مورد تکواژ جمع «– ها»، زمان واژه های جمع زبان فارسی را به دو گروه تقسیم می کنیم. در ادامه، ضمن تمرکز بر زمان واژه های دارای نشانة جمع «– ها»، ابتدا با استفاده از تعامل میان این گروه از زمان واژه ها، از یک سو با سورها، و از سوی دیگر با عبارات استفهامی، نشان خواهیم داد که نشانة جمع «– ها» به زمان واژة میزبان خود ویژگی گروه های سور را می بخشد. سپس ساختاری را برای گروه های سور در زبان فارسی پیشنهاد می کنیم که در آن هستة اسمی زمان واژه که دارای مشخصة قوی [+ سور] است، باید در حرکت چرخه ای خود ضمن عبور از هستة گروه شمار به هستة گروه سور متصل شود و این مشخصة قوی خود را در نحو آشکار بازبینی کند. این توصیف جدید از نشانة جمع «-ها» در چارچوب نظریة کمینه گرا و باتوجه به اصول دستور جهانی ارائه می شود.
۶۷۹۹.

دایاسپورای حقیقی و دایاسپورای مجازی متون دورگه در تألیف و ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: فرهنگ زدایی التقاط ادبیات مهاجرت دایاسپورای حقیقی دایاسپورای مجازی تولید متن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۷ تعداد دانلود : ۸۸۵
کیفیت التقاطیِ متون، ناشی از تولید آنها در فضاهای بینابینی من جمله دایاسپورا است. در این پژوهش کیفیت التقاطی متونی را که در زمره ادبیات مهاجرت محسوب می شوند با متون تولید شده در وطن (ایران)، بر اساس مدل نمودهای التقاط در سه رویکرد دورگه سازی، مقایسه کردیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که: آیا هر متنی که در دایاسپورا تولید شود، ضرورتاً دورگه خواهد بود و اینکه آیا متون تولید شده در وطن ویژگی التقاطی نخواهند داشت؟ نتایج تحقیق نشان داد التقاط ویژگی ای منحصر به متونِ تولید شده در دایاسپورا نیست و در متون تولید شده در وطن هم به میزان قابل توجهی یافت می شود. بر اساس این نتایج لازم است در تعریف دایاسپورا بازاندیشی کنیم: همچنین معلوم شد محیط تولید متن صرفاً یکی از عوامل مؤثر در کیفیت التقاطی متن است و نیت خاص نویسنده از نگارش یا ترجمه متن و یا توصیف جامعه ای التقاطی نیز ممکن است به تولید متن دورگه بینجامد.
۶۸۰۰.

فعل در رمان جای خالی سلوچ و منشأ آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فعل جای خالی سلوچ منشأ فعل زبان فارسی معیار گویش سبزواری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های معاصر داستان و داستان کوتاه
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی دستور زبان سنتی
  3. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی گویش شناسی
تعداد بازدید : ۱۷۸۷ تعداد دانلود : ۱۳۸۸
این جستار، به بررسی، توصیف و تحلیل ماهیت و کیفیت افعال در رمان جای خالی سلوچ و خاستگاه های زبانی آنها پرداخته است. از آن جا که در سبک نوشتار داستانی محمود دولت آبادی، یکی از دغدغه هایش به کارگیری زبانی غنی و سالم است، در جستجوی چنین زبانی، او از سرچشمه های زبان فارسی (معیار، محاوره، ادبی و کهن) و گویش (سبزواری و غیر آن) بهرة بسیار برده است. این رویکرد به عنوان نمونه در یکی از معروف ترین رمان های وی، جای خالی سلوچ، به ویژه در پیدایش افعالی متنوع و متفاوت، آشکار می شود. این تنوع و تفاوت از این نظر برجستگی می یابد که در جنبه های معنایی و واژگانی و ساختار (صرفی و نحوی) افعال توجه خواننده را به خود جلب می کنند؛ چنان که برای خواننده مسألة منشأ این افعال پیش می آید. در این که پاره ای از این افعال منشأ گویشی (سبزواری) و فارسی (معیار و ... ) دارند، شکی نیست؛ اما بخش عظیمی را باید از مشترکات گونه های زبان و گویش دانست.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان