سید حمید خدادادحسینی

هدف و زمینه: این مقاله به تحلیل تطبیقی و موشکافانه تکنیک های قابل کاربرد در تدوین استراتژی های پابرجا می پردازد. استراتژی پابرجا، نوع خاصی از استراتژی است که در برابر حالات مختلف محیطی معنادار و پایدار است. روش: شناسایی فنون قابل کاربرد در طراحی استراتژی پابرجا از طریق 3 روش انجام شد: شناسایی مراجعی که تکنیک های مختلف را معرفی می کنند، جست وجو بر اساس کلیدواژه های مرتبط با پابرجایی و شناسایی تکنیک های مشابه مواردی که از طریق دو روش قبلی شناخته شده اند. جست وجو بر اساس 3 روش پیش گفته منجر به شناسایی بیش از 120 تکنیک شد. که این مجموعه بر اساس 5 معیار مورد بررسی قرار گرفتند و به 9 تکنیک تقلیل یافتند. سپس هر تکنیک از 4 منظر مورد بررسی قرار گرفت: تحلیل موضوعات محوری، بررسی گام های اجرایی، تحلیل نقاط قوت و نقاط قابل بهبود این تکنیک ها و بررسی جامعیت و کامل بودن. یافته ها: فنون نُه گانه شناسایی شده عبارتند از: تصمیم گیری پابرجا، برنامه ریزی استراتژیک ذی نفع محور، برنامه ریزی برپایه مفروضات، تحلیل حالات و اثرات خطا، تحلیل درخت خطا، تحلیل مسایل بالقوه، تحلیل اثرات جانبی راه حل، برنامه ریزی حساس به عدم قطعیت، برنامه ریزی بر مبنای سناریو. نتایج: هر کدام از تکنیک ها یک موضوع محوری خاص را مورد توجه قرار داده اند و به همین دلیل باید توسط دیگر فنون تکمیل شوند. هیچ کدام از تکنیک ها نمی توانند بر همه عوامل ناپابرجایی استراتژی مؤثر باشد. بنابراین لازم است توسط دیگر فنون تکمیل شوند. هر کدام از تکنیک ها، نقش ویژه ای در سه فاز مختلفِ تدوین استراتژی پابرجا یعنی فازهای پیشاطراحی، طراحی و پساطراحی استراتژی دارند.

در این تحقیق، مدل برنامه ریزی استراتژیک فناوری با رویکرد هوشمند ترکیبی نورو – فازی ارائه می شود که حاصل ترکیب یکپارچه و نظام¬یافته ای از مدل های موجود است. مدل تحقیق براساس بررسی مدل های برنامه ریزی استراتژیک فناوری و مدل های برنامه ریزی استراتژیک با رویکرد هوشمند ترکیبی پیشنهاد شده است. تکنیک نورو– فازی برای مدلسازی استراتژی¬های فناوری از طریق نرم افزار MATLAB استفاده می¬شود. مدل، در صنعت پتروشیمی ایران از طریق متوسط خطای آزمون و متوسط خطای یادگیری ارزیابی می¬شود که نتیجه آزمون را مطلوب نشان می¬دهد. با تعیین فهرست فناوری¬های صنعت، وضعیت توانایی صنعت در توسعه فناوری¬ها، جذابیت فناوری¬ها در صنعت و شاخص های ثبت اختراع در صنعت، جایگاه فناوری¬ها در ماتریس های تصمیم تدوین استراتژی فناوری تعیین می شود. استراتژی های فناوری در سه دسته پژوهش محور، سرمایه محور و دانش محور پیشنهاد می شود. داده ها نیز بواسطه چهل محقق در شرکت های تابعه صنعت پتروشیمی که در حوزه های مشخص شده فناوری ها تحقیق می¬کنند و دانش آن حوزه ها را دارند با روش تمام شماری گردآوری می شود.

هدف این مقاله طراحی الگوی فرایندی تدوین راهبرد پابرجا با استفاده از نظریه شبکه و تکنیک الگوسازی ساختاری تفسیری است. الگوی پابرجا، نوع خاصی از راهبرد است که در برابر حالات مختلف محیطی همچنان مقبول و معنادار است و هر کدام از حالات ناپایدار محیطی که رخ دهد، این راهبرد پایدار است. این الگو ترکیبی از نُه تکنیک دیگر است. تکنیکهای نُه گانه عبارت اند از تصمیمگیری پابرجا، تحلیل ذینفعان و برنامهریزی راهبردی ذینفع محور، برنامهریزی برپایه مفروضات، تحلیل حالات و اثرات خطا، تحلیل درخت خطا، تحلیل مسایل بالقوه، تحلیل اثرات جانبی راه حل، برنامهریزی حساس به عدم قطعیت، برنامهریزی بر مبنای سناریو. علیرغم نقاط قوت قابل توجه در هر کدام از فنون شناسایی شده، هیچ کدام از فنون کامل و جامع نیستند و این فنون می- توانند به وسیله دیگر فنون تکمیل شوند. برای دستیابی به راهبرد پابرجا این فنون به صورتی نظام مند با یکدیگر ترکیب شدهاند. ترکیب این فنون توسط الگوسازی ساختاری تفسیری صورت گرفته است. روش نمونه گیری، هدفمندِ غیرتصادفی است. انتخاب نمونه آماری از میان خبرگان و متخصصین به گونهای صورت گرفته است که صلاحیت آنان بر اساس هفت شاخص و جامعیت دیدگاههای مختلف از طریق پنج شاخص احراز شود. نتیجه پژوهش به صورت الگوی فرایندی تجویزی تنظیم و ترسیم شده است. این الگوی فرایندی، مسیر دستیابی به راهبرد پابرجا را به صورت گامبهگام نشان میدهد. این الگو شامل پانزده فرایندفرعی است که توالی )تقدم و تاخر( آنها و همچنین ورودی، خروجی و بازخوردهای هر کدام از فرایندهای فرعی در این الگو مشخص شدهاند.

در این مقاله، در ابتدا کارایی بانکهای دولتی با بانکهای خصوصی در کشور مقایسه شد. نتیجه به دست آمده نشان داد شاخص های کارایی بانکهای دولتی به مراتب کمتر از بانکهای خصوصی است. سپس با تبعیت از نظریه داده بنیاد به عنوان روش تحقیق کیفی، با مصاحبه با مدیران صنعت بانکداری ایران، چرایی کارایی پایین تر بانکهای دولتی کشور در مقایسه با بانکهای خصوصی تحلیل شد. تحلیل داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، کد گذاری انتخابی و کدگذاری محوری نشان داد بانکهای دولتی، با توجه به ماهیت دولتی آنها و شرایطی که بر آنها حاکم است با پدیده ای با عنوان بی نظمی سازمانی مواجه هستند. بینظمی سازمانی سازمانی موجب میشود که مجموعه مصرف کنندگان منابع بانک به هدر دهندگان منابع تبدیل شوند. از طرف دیگر ساختار سازمانی ناکارا و فرهنگ سازمانی ناکارا نیز بر هدر دهی منابع به عنوان عوامل بستر و زمینه ساز تأثیر میگذارند. همچنین فقر اطلاعاتی و اسراف سازمانی نیز بر هدردهی منابع و تشدید آن تأثیر مضاعف میگذارند که این شرایط منجر به ناکارایی بانکهای دولتی در صنعت بانکداری ایران میشود.

زمینه و هدف: بهبود عملکرد و بهبود نیروی انسانی نیاز انکارناپذیری برای سازمان ها است و مدیریت عملکرد، ابزاری برای دست یابی به این هدف است. هدف پژوهش بررسی تأثیر ارزیابی عملکرد بر بهبود نیروی انسانی در ابعاد رضایت، انگیزش، خلاقیت، ماندگاری و گرایش به آموزش کارکنان در سازمان پلیس است. روش: پژوهش از نظر هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش، توصیفی ـ پیمایشی است. برای جمع آوری داده های تحقیق از پرسشنامه استفاده شده است که روایی آن با نظارت خبرگان و پایایی آن با آلفای کرونباخ (67/92=α) تایید شد. داده ها با نرم افزار SPSS تحلیل و از آزمون های تی تک نمونه ای و دونمونه ای مستقل و تحلیل واریانس تک عاملی استفاده شد. جامعه تحقیق را مجموعه کارکنان انتظامی پایور و پیمانی ستاد ناجا تشکیل داده است که به کمک روش های آماری تعداد نمونه 108 نفر برآورد و مورد پرسش واقع شده اند. یافته ها: آزمون فرضیه های پژوهش این موضوع را مشخص نمود که ارزیابی عملکرد رابطه معناداری با مؤلفه های پنج گانه بهبود نیروی انسانی دارد. بین کارکنان پایور و پیمانی، زنان و مردان و بین درجه داران، افسران جزء و افسران ارشد در این مؤلفه ها، نیز تفاوت وجود دارد. نتیجه گیری: ارزیابی عملکرد از طریق اثرگذاری بر انگیزش، رضایت شغلی، خلاقیت و نوآوری، گرایش به آموزش و ماندگاری نیروی انسانی با بهبود منابع انسانی رابطه دارد. در این راستا بیشترین اثرگذاری را بر رضایت شغلی و کمترین اثرگذاری را بر خلاقیت و نوآوری دارد. همچنین در مورد مؤلفه ماندگاری و گرایش به آموزش، کارکنان رسمی را بیشتر از پیمانی ها متأثر می سازد.

هدف از تحقیق حاضر ارزیابی عامل آمیخته بازاریابی ورزشی و هفت مؤلفه آن (محصول، قیمت، ارتقاء، مکان، روابط عمومی، افراد و شواهد فیزیکی) در لیگ برتر فوتبال از دیدگاه مدیران سازمان تربیت بدنی و فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران در دو وضعیت موجود و مطلوب بود. بدین منظور، میان مسئولین ستادی سازمان تربیت بدنی تا رده مدیران کل، مسئولین فدراسیون فوتبال تا رده مدیران واحدها، تعداد 32 نفر به پرسشنامه محقق ساخته ای با روایی مناسب و پایایی (آلفای کرونباخ) 94/0 پاسخ دادند. پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. از آزمون فریدمن برای اولویت بندی و جهت مقایسه دو وضعیت موجود و وضعیت مطلوب از روش آماری ویلکاکسون و آزمون یومن ویتنی و کروسکال والیس جهت مقایسه نظرات افراد با سطح خطای (05/0??) استفاده شد. از دیدگاه آزمودنی ها، مؤلفه های آمیخته بازاریابی در وضع موجود و مطلوب، اولویتی بر هم ندارند. همچنین تفاوت معنی داری میان وضع موجود و مطلوب عامل آمیخته بازاریابی ورزشی و مؤلفه های آن در لیگ برتر فوتبال، مشاهده گردید. به طور کلی از نظر مسئولین سازمان تربیت بدنی و فدراسیون فوتبال در وضع مطلوب باید به همه مؤلفه های آمیخته بازاریابی به یک اندازه توجه شود که در وضع موجود هم به همین گونه است. اما کمیت یا کیفیت توجه در وضع موجود نسبت به وضع مطلوب کم است.

با مروری بر یافته های پیشین با این مساله اصلی مواجه هستیم که بنگاه­های کوچک و متوسط از چه الگو یا شیوه هایی به منظور سازماندهی عناصر آمیخته بازاریابی خود بهره میگیرند؟ از اینرو هدف مطالعه حاضر آن است تا با کنکاشی نوپردازانه و ایجاد همگرایی مؤثر بین دو حوزه بازاریابی و الزامات بنگاه­های کوچک و متوسط به تبیین چگونگی و چیستی آمیخته بازاریابی و اجزای سازنده را در بنگاه های کوچک و متوسط تشریح کند. در این بررسی دو گونه نوآوری صورت گرفته است؛ یکی مشارکت نظری و توسعه مرزهای دانش بازاریابی در بنگا­ه­های کوچک و متوسط و دیگری مشارکت عملی و الگوشناسی فعالیت های بازاریابی فعالان این قبیل بنگاه­ها با بهره گیری از رویکرد کیفی و راهبرد پژوهش موردی اکتشافی مرکب. نتایج بررسی نشان داد که مؤلفه­های آمیخته بازاریابی در بنگاه­های کوچک و متوسط شامل 5 عنصر اصلی (فرد(مدیر/ مالک)، محصول، قیمت، مکان، ترفیع) و 49 جز تشکیل دهنده است که عنصر اول در روند اجرای مطالعه به عنوان یک عنصر جدید استخراج و به موارد متداول اضافه شد. البته محتوای سایر عناصر نیز متفاوت از عناصر مرسوم است. در ضمن این فرضیه تقویت شد که آمیخته بازاریابی در بنگاه­های کوچک و متوسط در بنگاه های مورد بررسی متفاوت با آمیخته بازاریابی مرسوم و شامل پنج عنصر شخص، قیمت، مکان، ترفیع و محصول است.

شواهد نشان می دهد ذینفعان در بررسی میزان خوشنامی سازمان ها به گزارش های ارائه شده به وسیله متخصصان و تحلیل گران متوسل می شوند. تحلیل گران نیز با استفاده از معیارهای مورد نظر خود بر ادراک ما از سازمان ها تأثیر می گذارند. معروفترین مدل هایی که برای سنجش آوازه در کشورهای غربی مطرح است، مدل فورچون و مدل بهره فامبرون هستند. از طرفی تنها مدل موجود در کشور که به فهرست صد شرکت برتر ایران (IMI100) مشهور است، هر ساله به وسیله سازمان مدیریت صنعتی تهیه و ارائه می شود که در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد. مطالعه این مقاله نشان خواهد داد از میان رویکردهای موجود برای سنجش خوشنامی، یعنی انتظارات اجتماعی، شخصیت شرکت و اعتماد به سازمان، هم اکنون بیش ترین اقبال به سنجش خوشنامی بر اساس انتظارات اجتماعی معطوف شده است. از این رو ضمن معرفی مهم ترین مدل های این رویکرد، با توجه به نقاط قوت و ضعف تنها مدل رتبه بندی شرکت ها در کشور، پیشنهاداتی برای بهبود این مدل در زمینه جمع آوری و تفسیر اطلاعات ارائه می شود.

هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر توانمندسازی فرماندهان و مدیران میانی ناجا است. جامعه آماری تحقیق شامل فرماندهان و مدیران میانی ناجا است که تعداد 589 نفر از آنان با روش نمونه گیری طبقه ای به عنوان نمونه های تحقیق تعیین شدند. گردآوری داده ها با استفاده از دو پرسشنامه محقق ساخته انجام شد که با استفاده از روش اعتبار محتوا و محاسبه آلفای کرانباخ، اعتبار و پایایی آنها مورد تأیید قرار گرفت. پرسشنامه اول برای تعیین عوامل مؤثر بر توانمندسازی توسط نمونه هایی از فرماندهان و مدیران میانی ناجا و پرسشنامه دوم برای تعیین ضریب اهمیت و سهم هر عامل در توانمندسازی فرماندهان و مدیران میانی ناجا توسط خبرگان ناجا تکمیل شد. با استفاده از آزمون های کولموگروف اسمیرنوف، فریدمن و کروسکال و الیس داده های گردآوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که 27 عامل با میانگینی حدود 60 تا 90 در مقیاس 100 درجه ای بر توانمندسازی فرماندهان و مدیران ناجا تأثیر دارد. این عوامل در قالب سه بعد و هشت گروه عبارت است از : بعد فردی شامل گروه عوامل روانشناختی، اسلامی، انقلابی و حرفه ای بعد سازمانی شامل راهبردهای مدیریتی، ساختاری و ماهیت سازمانی بعد محیطی شامل محیط حقوقی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی ، اجتماعی در بین 27 عامل ، سه عامل ایمان، ظلم ستیزی و مردم داری بیشترین تأثیر را دارد و سه عامل ساختار، محیط اجتماعی، سیاسی و سبک رهبری کمترین تأثیر را داشته است.

هدف اصلی مقاله حاضر ارایه مدلی است که بتواند با ترکیب اثربخش و کارآمد عناصر آمیخته ترفیع، ارزش و سهم هریک از متغیرهای مؤثر در آمیخته را متناسب با اهداف و استراتژی های بازاریابی بنگاه تعیین نموده و صحت و دقت اهداف ترفیع را فراهم نماید. بررسی پیشینهی پژوهش نشان میدهد، عناصر تشکیل دهنده اجزای آمیخته ترفیع عمدتاً دارای ماهیتی تصادفی، پویا، مبهم، نادقیق، کیفی و یا نامشهود بوده و فهم آن ها نیازمند بهره گیری از رویکردهایی است که با ماهیت ذاتی این نوع متغیرها سنخیت و همخوانی داشته باشد. از طرفی در اکثر مدل های رایج، مسئله طراحی آمیخته با رهیافتی ساختاریافته، توصیفی و حداکثر در قالب داده های سری زمانی فارغ از توجه به ماهیت داده ها و قضاوت-های انسانی و نیز عدم توجه به نوع و میزان اثرگذاری متغیرهای ورودی بر متغیرهای خروجی صورت گرفته و تعامل و ارتباط میان متغیرهای خروجی با هم در آمیخته ترفیع و با سایر عناصر آمیخته بازاریابی بنگاه دیده نشده است. در این مطالعه با بهکارگیری رویکرد فازی در مدل سازی، اتکا به داده-های واقعی عملکرد و تحلیل آرای خبرگان در کنار عواملی همچون منحنی عمر محصولات بنگاه، استراتژی بازاریابی، بودجه فعالیت های ترفیعی و ماهیت رقابت و صنعت به عنوان سازه های کلیدی جهت طراحی الگوی کارآمد آمیخته ترفیع خلاء یاد شده تا اندازه زیادی مرتفع شده و رضایتمندی بیشتری در تحقق اهداف بازاریابی و فعالیت های ترفیعی در کنار کمینه سازی هزینه این قبیل فعالیت ها حاصل شده است. در این صنعت عوامل فروش حضوری، ابزارهای ارتقای فروش، تبلیغات غیر شخصی و روابط عمومی به ترتیب بیشترین اهمیت را دارند.

کارآفرینی در متون مدیریتی، به ارتباط بین جنبه های فردی رفتارکارآفرینان یا آنچه کارآفرینان انجام می دهند،گفته می شود. فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز مجموعه ای از فناوری هایی است که زیرساخت ها و سیستم های تولید، انتقال، پردازش، ذخیره و انتشار شکل های مختلف اطلاعات را فراهم می سازند. این پژوهش با هدف مشخص نمودن وضعیت فناوری اطلاعات و ارتباطات در دانشکده های تربیت بدنی، میزان انگیزه کارآفرینی دانشجویان و بررسی ارتباط آنها با یکدیگر اجرا شد. این تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی است که به صورت میدانی اجرا شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه 554 نفر دانشجوی سال آخر دوره کارشناسی رشته تربیت بدنی دانشکده های تربیت بدنی و علوم ورزشی ایران در سال تحصیلی 1386-1387 تشکیل می دادند. برای کاهش خطای نمونه گیری و افزایش اعتبار یافته ها از روش تمام شماری استفاده شد. ابزار این تحقیق پرسشنامه ای با سؤالات بسته، با طیف پنج ارزشی لیکرت بود که روایی آن با استفاده از نظر خبرگان و پایایی آن با محاسبه آلفای کرونباخ ارزیابی و مورد تأییید قرار گرفت (پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات با 9/0= α و پرسشنامه انگیزه کارآفرینی 82/0= α). برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تی استودنت گروه های مستقل، آزمون آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون تعقیبی LSD استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که وضعیت فناوری اطلاعات و ارتباطات در دانشکده های تربیت بدنی درحد متوسطی است. به علاوه، دانشجویان از سطح انگیزشی متوسطی برای کارآفرینی در آینده برخوردار هستند. بین فناوری اطلاعات و ارتباطات و انگیزه کارآفرینی دانشجویان، رابطه مثبت و معنی داری (01/0, P<6/0r= ) وجود دارد؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که دانشجویان تربیت بدنی باید دانش و مهارت های خود در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات افزایش دهند، همچنین با توجه به سیاست های یک دهه اخیر در زمینه کوچک شدن حجم دولت و خصوصی سازی، فرهنگ سازی در خصوص تغییر نگرش شغلی دانشجویان از کاریابی و استخدام شدن به کارآفرینی ضروری به نظر میرسد.

موفقیت در بازارهای پرچالش آینده، مستلزم آمادگی لازم برای واکنش آگاهانه و سریع است. شرکت هایی از این آمادگی برخوردارند که بتوانند در چنین محیط رقابتی، عملکرد موفقیت آمیزی داشته باشند. در این فرایند نقش سرمایه اجتماعی می تواند حائز اهمیت باشد. هدف مطالعه حاضر، تبیین جایگاه نگاشتی سرمایه اجتماعی در راهبرد های به کارگرفته شده در شرکت های کوچک و متوسط با استفاده از روش شناسی نگاشت مفهومی به مثابه ترکیبی از روش های استقرایی و قیاسی است. در فرایند اجرای پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند ملاکی و مصاحبه های نیمه ساختار یافته عمیق از 12 نفر از خبرگان موضوع تا مرحله اشباع، استفاده شده است. نتایج مطالعه گویای جایگاه برجسته و نمایان سرمایه اجتماعی و ابعاد آن در اجرای راهبرد های به کار گرفته شده در کسب وکارهای کوچک و متوسط است. به طوری که سرمایه اجتماعی در اجرای هر چهار راهبرد (نفوذ در بازار، توسعه محصول، توسعه بازار و تنوع سازی) نقش آفرینی دارد. نتایج به دست آمده همچنین نشان داد که بیشترین نقش آفرینی سرمایه اجتماعی در اجرای راهبرد توسعه محصول است.

در این تحقیق با برگزیدن نگرشی دوطرفه و توجه به حضور ورودی های هر کشور به محاسبه کارایی آنها پرداخته می شود. در این مسیر از مدل مزیت رقابتی پورتر و مدل ریاضی قوی تحلیل پوششی داده ها استفاده می گردد. در مدل الماس گون پورتر مزیت های رقابتی عبارتند از صادرات و سرمایه گذاری مستقیم خارجی ورودی که در تحقیق به عنوان خروجی استفاده می شوند. محققین از مدل کمی که از تحقیقات قبلی استخراج شده برای جمع آوری داده ها طی سال های 2006-2000 از 112 کشور استفاده می کند. روش تحقیق مورد استفاده نیز توصیفی تحلیلی می باشد. نتیجه حاصل ایران را با کارایی 68.67 درصد در رتبه هفتاد قرار می دهد. ایران از میان شاخص های ورودی به ترتیب به شاخص های واردات کالای تولیدی، اثربخشی دولت و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص حساسیت دارد. حساس ترین شاخص های ورودی در کل کشورها، شاخص واردات کالای تولیدی، هزینه تحقیق و توسعه و اثربخشی دولت می باشد.

فرهنگ یکی از تأثیرگذارترین عوامل در بروز رفتار فردی و جمعی است. یکی از بهترین استراتژی های ایجاد رفتار جدید «فرهنگ سازی» و «دستکاری فرهنگی» است. برای اینکه جامعه شاهد رفتارهای مطلوب باشد، قبل از هر اقدامی باید فرهنگ مطلوب تعیین شود که به آن مهندسی فرهنگ گویند. استراتژی رسیدن به فرهنگ مطلوب از طریق ابزار و امکانات سایر نظام های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را مهندسی فرهنگی گویند. مهم ترین هدف چشم انداز توسعه یافتگی در سه حوزه اقتصاد، علم و فناوری است. توسعه بدون تلاش خلاقانه توأم با مسئولیت پذیری، ریسک و توفیق طلبی نیروی کار کشور امکان پذیر نیست. هدف این مقاله تعیین فرهنگ کسب وکار بر اساس سند چشم انداز ملی و همچنین پیشنهاد استراتژی های ممکن برای نیل به آن است. فرهنگ کار مطلوب در ایران هدف تحقیق بود که با مطالعه منابع تحقیقاتی و مراجعه به آرای خبرگان فرهنگ کارآفرینانه تعیین شد. برای نهادینه سازی آن سه استراتژی اجتماعی، اقتصادی و سیاسی پیشنهاد شد. در پایان نیز پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی ارائه شده است.

"در مدل‌های C2B از تجارت الکترونیکی، اعتماد مشتریان یکی از فاکتور‌های کلیدی و از عناصر اصلی موفقیت در تجارت الکترونیکی است تا آنجا که بسیاری از صاحب‌نظران کلید موفقیت در تجارت الکترونیک را ایجاد و استقرار فراگرد مطمئن و مورد اعتماد برای خریدار می‌دانند. با وجود این معنا و مفهوم اعتماد مشتری در تجارت الکترونیک و ابعاد و عوامل مؤثر بر آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. موضوع این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر اعتماد مشتری در تجارت الکترونیک است. در این راستا فرضیه‌‌های تحقیق در چارچوب عوامل فردی، شرکتی و زیرساختی مطرح و بررسی شدند. جامعه آماریِ تحقیق، مشتریانی هستند که از فروشگاه‌های الکترونیکی موجود در جامعه مجازی ایرانیان به‌صورت الکترونیکی خرید کرده، از میان آنان نمونه‌گیری تصادفی صورت گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌‌ها نشان می‌دهد که به جز فرضیه مربوط به عوامل فردی ،سایر فرضیه‌‌های تحقیق تأیید می‌شوند."