مرضیه دهقانی

پژوهش حاضر در چارچوب رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی، با هدف واکاوی تجارب معلمان دوره ی ابتدایی از آموزش مجازی در زمان شیوع ویروس کرونا انجام گرفت. میدان پژوهش، معلمان ابتدایی شهرستان تهران می باشند که تعداد10نفر با نمونه گیری هدفمند به روش گلوله برفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. با هر یک از معلمان به طور میانگین 50 دقیقه مصاحبه شد. در تحلیل داده ها از راهبرد هفت مرحله ای کلایزی استفاده شد. یافته های این پژوهش که برگرفته از اظهارات معلمان می باشد در 5 مقوله اصلی شامل بعدآموزشی، بعد فرهنگی، بعد اجتماعی، بعد اقتصادی و بعد فنی طبقه بندی شدند. مهم ترین مضامین موجود در بعد آموزشی شامل: تداوم تحصیل، فرصت بازبینی آموزش ها برای دانش آموزان، پایین بودن سطح سواد اولیا، کاهش انگیزه دانش آموزان و زمان بر بودن آموزش مجازی می باشند.

پژوهش حاضر به نقد کتاب مبانی برنامه ریزی درسی آموزش ابتدایی موسی پور با رویکرد توصیفی و تحلیلی و در دو بعد شکلی و محتوایی می پردازد. جهت تحلیل، از شیوه نقد و بررسی بر اساس "اصول راهنمای تهیه مقالات نقد نشریه علمی-پژوهشی پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی" بهره گرفته شد. پس از معرفی کلی اثر، در گام اول به امتیازها و کاستی های ابعاد شکلی و صوری کتاب اشاره شد. در این زمینه به ترتیب به بررسی جلد و طرح روی کتاب، تحلیل قواعد ویرایش و نگارش کتاب و بررسی فهرست منابع و ماخذ آن پرداخته شد. در گام بعد به توصیف، تحلیل و نقد محتوایی کتاب و نقاط قوت و ضعف ابعاد محتوایی آن توجه گردید. در این زمینه نیز به ترتیب به بررسی تناسب عنوان و فهرست مطالب با محتوای کتاب، تفکیک فصول کتاب و سازماندهی و انسجام محتوا و ارائه مطالب پرداخته شد. همینطور به واکاوی جدید بودن و کاربردی بودن محتوا اشاره گردید. در پایان می توان اظهار داشت که به نظر می رسد محتوای کتاب نتوانسته انتظار خواننده از کتاب را با تأکید بر سه ویژگی مبانی برنامه ریزی درسی، آشنایی با برنامه ریزی درسی آموزش ابتدایی و کاربردی بودن، برآورده سازد. ضمنا پیشنهادهایی برای اعتلای اثر ارائه گردید.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه های آموزش مبتنی بر بازی با تاکید بر مهارت آموزی در دوره اول ابتدایی و ارائه مدل مفهومی انجام شده است. روش پژوهش، کیفی و متاسنتز است که به صورت فراترکیب و روش کتابخانه ای با استفاده از مدل هفت مرحله ای سندلوسی و باروس(2007) گردآوری شده است. در این مطالعه، پس از طراحی سوال پژوهشی، جستجوی سیستماتیک بر اساس کلمات کلیدی مربوط به بازی و تعاملات طی سال های (2010-2020) در پایگاه های اطلاعاتی ایرانی و خارجی شامل مورد بررسی قرار گرفت . پس از انجام 7 مرحله از روش متاسنتز و بازبینی، تعداد 30 مقاله از بین 9472 مقاله یافت شده، 8 بعد و 19 مولفه به عنوان عناصر آموزش مبتنی بر بازی با تاکید بر مهارت آموزی قابل استناد است. بر این اساس مولفه ها شامل: 1. انگیزش(توانایی دستیابی به اهداف برنامه درسی، لذت بردن از یادگیری با حس کنجکاوی)2. فردی(افزایش اعتمادبنفس، توجه به ارزش های اخلاقی وتربیتی) 3.مهارتی(توانایی برقراری ارتباط موثر و مهارت های اجتماعی، رشد مهارت-های زندگی)4.شناختی(رسیدن به رشد ذهنی، رشد مهارت های حل مساله)5. یادگیری(یادگیری عملی و تجربه ای) 6. خلاقیت(بستری برای آفرینش اندیشه های نو، آشنایی با تجربه های نو)7. جسمانی(تخلیه انرژی، رشد جسمی و مهارت های حرکتی) 8. درمانی(ابراز احساسات و رفع مشکلات رفتاری،کاهش اضطراب ) می باشد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی کیفی چالش ها و نقاط قوت برنامه درسی کار و فناوری و راهکارهای بهبود وضعیت اجرای برنامه درسی کار و فناوری بود. برای این منظور از روش پدیدارنگاری استفاده شد. روش نمونه گیری از نوع هدفمند و با فن گوله برفی برای صاحب نظران و برای معلمان هدفمند از نوع در دسترس بود که تعداد مشارکت کنندگان با توجه به اشباع داده ها 6 صاحب نظر؛ 25 معلم انتخاب شد. برای ﺟﻤﻊآوری دادهﻫﺎ از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫ ﺎی ﻧﯿﻤ ﻪساختار ﯾﺎﻓﺘﻪ استفاده شد. روش تحلیل داده ها به روش 7 مرحله ای کلایزی انجام شد. برای اعتبارسنجی داده ها از راهبردهایی همچون مثلث سازی جمع آوری داده؛ بازبینی مصاحبه شوندگان از برداشت ها و کدبندی ها و بازبینی پژوهشگران همکار و توافق بین پژوهشگر و مشارکت کنندگان در پژوهش استفاده شد. یافته ها از دیدگاه معلمان و صاحب نظران بدست آمدکه در چالش و موانع اجرای درس کار و فناوری شامل پنج مضمون "محدودیت، معلم، تناسب محتوا، نظام جامع ارزشیابی، عوامل اجتماعی" با یازده زیر مضمون "امکانات، منابع مالی، فضای فیزیکی، زمان، معلم تخصصی، مقوله مهارتی (دانش افزایی)، عدم تناسب با نیاز،عدم تعادل در محتوا، ضعف در اجرای ارزشیابی، عدم وجود زمینه فرهنگی، پایین بودن جایگاه و ارزش کار و فناوری در بین مسئولین" و در نقاط قوت دو مضمون "جنبه فنی، دانش افزایی" و پنج زیر مضمون "کار آفرینی،هدایت تحصیلی مناسب، خلاقیت، دست ورزی، مهارت عمومی" و در راهکارها دو مضمون"بهبود عناصر برنامه درسی، ایجاد انگیزه" و شش زیر مضمون"محتوا، ارزشیابی، امکانات، برنامه درسی پنهان، ایجاد راههای ارتباطی، حقوق و مزایا" بود.

پژوهش حاضر با هدف واکاوی نظرات دانش آموختگان و دانشجو معلمان در خصوص برنامه درسی زایدرشته آموزش ابتدایی انجام شده است. رویکرد پژوهش کیفی و روش آن تحلیل مضمون می باشد. نمونه گیری به شیوه هدفمند بوده و 18 نفر جهت مشارکت با روش مصاحبه نیمه ساختاریافته انتخاب شدند. یافته ها نشان می دهد که بخش هایی از محتوای برنامه درسی این رشته به دلیل تئوری بودن، تکراری بودن، قدیمی بودن، منبع نامناسب، عدم تناسب دروس اختیاری و اجباری زاید و ناکارآمد هستند که بیش ترین فراوانی دروس زاید هم مربوط به دروس عمومی و تعلیم و تربیت اسلامی است. همچنین، بخش هایی از برنامه درسی هم به دلیل تجارب یادگیری، زاید تلقی می شوند که مشارکت کنندگان به نقش استاد، دانشجو و ارزشیابی اشاره کردند. نتایج نشان داد که در بعد محتوا، ضروری است بخش هایی از برنامه درسی عمومی، حذف و به دروس تخصصی و تخصصی-تربیتی اختصاص یابد. در بخش تجارب یادگیری هم می بایست فرایند اجرای و ارزشیابی برنامه درسی مورد بازبینی قرارگیرد و زمینه ای برای افزایش انگیزه دانشجو معلمان فراهم گردد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر رفتار خرید سبز انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل 496 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکترای دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم می باشد. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 216 نفر محاسبه گردید و از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 933/0 بدست آمد، برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و آزمون کولموگروف اسمیرنوف جهت مشخص نمودن نرمال بودن توزیع داده ها و جهت بررسی سئوال های تحقیق از آزمون t تک نمونه ای و فریدمن با نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج حاصل از بررسی سئوال های تحقیق نشان می دهد که عوامل موقعیتی، آمیخته بازاریابی، تجربیات قبلی، دانش زیست محیطی، نگرش زیست محیطی، نگرانی زیست محیطی، عوامل روانشناختی و عوامل فرهنگی بر رفتار خرید سبز دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم موثر است. همچنین نتیجه رتبه بندی این عوامل حاکی از این بود که عوامل فرهنگی و عوامل موقعیتی اولویت بیشتری در رفتار خرید سبز دانشجویان دارد

مطالعه حاضر با هدف ارزشیابی عملکرد نومعلمان دوره ابتدایی استان خراسان شمالی در بستر یادگیری ترکیبی انجام شد. بدین منظور ابتدا ملاک ها و نشانگرهای معلم شایسته با توجه نوع آموزش در منطقه مورد مطالعه، در دو بخش ملاک های تدریس در فضای حضوری و مجازی از طریق بررسی اسناد و مدارک و نیز مصاحبه با 12 نفر از متخصصین که براساس نمونه گیری ملاکی انتخاب شدند، استخراج شد. نشانگرها پس از اعتباربخشی به روشcvr در قالب6 عامل و 58 به عنوان استانداردهای ارزیابی عملکرد نومعلمان در نظر گرفته شدند. در مرحله بعد به منظور بررسی عملکرد نومعلمان پرسشنامه محقق ساخته ی با ضریب پایایی. 816/0 ، در اختیار 89 نفر از نومعلمان قرار گرفت که از این تعداد 57 نفر به پرسشنامه پاسخ دادند. نتایج تحقیق نشان داد که نومعلمان در عامل های مهارت های حرفه ای و نیز توسعه حرفه در سطح نسبتا مطلوب قرار دارند اما در تعاملات اجتماعی در سطح مطلوب قرار دارند. این نتایج حاکی از لزوم کسب توانایی و مهارت بیشتر نومعلمان در روش ها و رویکردهای تدریس و ارزشیابی از دانش آموزان و اصول و کابردهای آن از طریق شیوه های توسعه حرفه ای می باشد. در پایان نیز راهکارهایی عملیاتی به منظور بهبود کیفیت عملکرد نومعلمان ارائه گردید. مطالعه حاضر با هدف ارزشیابی عملکرد نومعلمان دوره ابتدایی استان خراسان شمالی در بستر یادگیری ترکیبی انجام شد. بدین منظور ابتدا ملاک ها و نشانگرهای معلم شایسته با توجه نوع آموزش در منطقه مورد مطالعه، در دو بخش ملاک های تدریس در فضای حضوری و مجازی از طریق بررسی اسناد و مدارک و نیز مصاحبه با 12 نفر از متخصصین که براساس نمونه گیری ملاکی انتخاب شدند، استخراج شد. نشانگرها پس از اعتباربخشی به روشcvr در قالب6 عامل و 58 به عنوان استانداردهای ارزیابی عملکرد نومعلمان در نظر گرفته شدند. در مرحله بعد به منظور بررسی عملکرد نومعلمان پرسشنامه محقق ساخته ی با ضریب پایایی. 816/0 ، در اختیار 89 نفر از نومعلمان قرار گرفت که از این تعداد 57 نفر به پرسشنامه پاسخ دادند. نتایج تحقیق نشان داد که نومعلمان در عامل های مهارت های حرفه ای و نیز توسعه حرفه در سطح نسبتا مطلوب قرار دارند اما در تعاملات اجتماعی در سطح مطلوب قرار دارند. این نتایج حاکی از لزوم کسب توانایی و مهارت بیشتر نومعلمان در روش ها و رویکردهای تدریس و ارزشیابی از دانش آموزان و اصول و کابردهای آن از طریق شیوه های توسعه حرفه ای می باشد. در پایان نیز راهکارهایی عملیاتی به منظور بهبود کیفیت عملکرد نومعلمان ارائه گردید.

هدف: هدایت تحصیلی-شغلی در مسیری است که با پیمودن آن، نیازهای جامعه و نیازهای فردی برآورده می شود، بنابراین برون داد های نامطلوب در نظام آموزش عالی و بازار کار، می تواند حاصل از هدایت تحصیلی-شغلی نادرست افراد باشد. لذا؛ پژوهش حاضر با هدف واکاوی تجارب و راهکارهای انجام هدایت تحصیلی-شغلی مطلوب از دیدگاه دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاه تهران بود. روش: این پژوهش با رویکرد کیفی به روش پدیدارشناسی انجام شد. داده های پژوهش با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته با نه نفر از دانشجویان ناراضی از رشته فعلی، 11 نفر از دانشجویان دارای تجربه تغییر رشته و پنج نفر از فارغ التحصیلان مشغول به کار غیرمرتبط با رشته تحصیلی خود که به شیوه هدفمند انتخاب شدند، جمع آوری و براساس راهبرد هفت مرحله ای کلایزی تحلیل شد. یافته ها: راهکارهای انجام یک هدایت تحصیلی-شغلی مطلوب، در 22 زیرمضمون و شش مضمون کلی حیطه آموزش و پرورش، حیطه آموزش عالی، حیطه تخصصی، حیطه خانوادگی، حیطه سیاسی-اجتماعی و حیطه شغلی طبقه بندی شدند. نتیجه گیری: بطور کلی با توجه به آن که راهکارهای ارائه شده در پژوهش حاضر برخاسته از تجربیات افراد از چالش های هدایت تحصیلی-شغلی می باشد، لذا توصیه می شود این راهکارها در قالب یک دستورکار جمع بندی شده در اختیار مدارس و دست اندرکاران برنامه هدایت تحصیلی-شغلی قرار گیرد تا با توجه به بستر موجود در جامعه، بکار گرفته شوند.

انگیزه، به عنوان موتور محرک انسان، مهم ترین عاملی است که شناسایی آن می تواند در شناسایی، حمایت، توسعه و هدایت نیروی انسانی، ایفای نقش کند. اهمیت انگیزش شغلی برای معلمان به عنوان شریفترین و مهم ترین رسته شغلی در جامعه و انسان سازان آینده، از یک سو و فقدان شناخت کافی از عوامل مؤثر بر ارتقای انگیزش و توسعه شغلی آنها از سوی دیگر، مسئله اصلی پژوهش حاضر به شمار می رود. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان انگیزش معلمان در مدارس ابتدایی چند پایه منطقه موسیان و در مقایسه با معلمان مقطع متوسطه و رابطه آن با عملکرد و توسعه حرفه ای شان انجام شده است. بدین منظور با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته که روایی سازه آن از طریق تحلیل عاملی تأییدی مورد بررسی و تأیید شد، به سرشماری معلمان پرداخته شد و در نهایت، از بین 400 پرسشنامه توزیع شده 310 پرسشنامه برگشت داده شد و مبنای تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد انگیزه شغلی، در اکثر معلمان هم در مدارس ابتدایی چندپایه و هم متوسطه ناچیز و پایین است. بررسی روابط بین عوامل انگیزه شغلی و متغیرهای جمعیت شناختی نظیر جنسیت، مدرک تحصیلی و سابقه تدریس، نشان از نبود رابطه معنادار بین این متغیرها است. بنابراین، ناکافی بودن انگیزه شغلی، در اکثر معلمان مدارس چندپایه ابتدایی و هم چنین متوسطه با انواع سطوح مدارک تحصیلی، جنسیت، سابقه ها و مقاطع متفاوت شغلی مشاهده می شود.

هدف: به عقیده پژوهشگران زیادی دوران نامزدی و سال های اول ازدواج از مقاطع مهم در چرخه زندگی خانوادگی است که در آن سطح تعارض و اختلاف ها افزایش می یابد. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر مدل SYMBIS بر مهارت های ارتباطی و مهارت های حل تعارض نامزدها بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و از لحاظ طرح پژوهش و شیوه انجام، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل و دوره پیگیری سه ماهه بود. بر این اساس، جامعه آماری پژوهش شامل کلیه نامزدهای مراجعه کننده به مراکز مشاوره منطقه 7 تهران جهت دریافت مشاوره پیش از ازدواج در نیمه اول سال 1401 بود. از این رو، از میان این افراد و به شیوه نمونه گیری هدفمند در دسترس تعداد 40 نفر (20 زوج) انتخاب شده و به صورت تصادفی در یک گروه آزمایش (20 نفر) و یک گروه کنترل (20 نفر) گمارده شدند. سپس، روی گروه آزمایش آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر مدل SYMBIS تهیه شده توسط لس و لسلی پروت (2006) اجرا شد. همچنین، به منظور گردآوری داده ها، ابزار پژوهش شامل پرسشنامه حل تعارض (CRQ) و پرسشنامه مهارت های ارتباطی کریستنسن و سالاوی (1984) بود. در بخش توصیفی از جدول های توزیع فراوانی استفاده شده و در بخش استنباطی تحلیل داده ها از تحلیل واریانس مختلط با اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی بنفرونی و نسخه 26 نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که با توجه به مقدار F و سطح معناداری مقدار به دست آمده در متغیر مهارت های ارتباطی (83/7 = F و 004/0 = P) و مهارت های حل تعارض (91/6 = F و 006/0 = P) می توان نتیجه گرفت که متغیر مستقل یعنی آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر مدل SYMBIS به طور معنادار باعث تغییر در متغیرهای وابسته یعنی مهارت های ارتباطی و مهارت های حل تعارض شده و این بدان معناست که تغییرات ایجاد شده در متغیرهای وابسته ناشی از عضویت در گروه آزمایش یا متغیر مستقل (آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر مدل SYMBIS) بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها می توان نتیجه گیری نمود که آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر مدل SYMBIS بر مهارت های ارتباطی و مهارت های حل تعارض نامزدها مؤثر است. بنابراین می توان از این مدل در مشاوره های پیش از ازدواج استفاده کرد.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل نحوه اجرای ارزشیابی توصیفی دانش آموزان دوره ابتدایی در آموزش مجازی از نگاه معلمان، والدین و دانش آموزان انجام گردید. جهت بررسی عمیق، روش پژوهش با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی توصیفی صورت گرفته است. بدین منظور از میان معلمان، والدین و دانش آموزان دوره ابتدایی منطقه 18 شهر تهران که میدان پژوهش حاضر بودند، با روش نمونه گیری هدفمند و با به کارگیری راهبرد ملاکی، در دسترس (آسان) و گلوله برفی که تعداد مشارکت کنندگان بسته به اشباع نظری به بیست معلم، بیست والد و بیست دانش آموز رسید، مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. تحلیل داده ها با راهبرد هفت مرحله ای کلایزی به شناسایی چهار مضمون اصلی و 26 زیرمضمون برای گروه معلمان، چهار مضمون اصلی و 15 زیرمضمون برای گروه والدین و سه مضمون اصلی و 22 زیرمضمون برای گروه دانش آموزان منجر گردید. نتایج نشان می دهد بیشترین شیوه ارزشیابی توصیفی معلمان در این فضا سه روش پرسش شفاهی، آزمون های کتبی و بررسی تکالیف و فعالیت های روزانه دانش آموزان می باشد. همچنین دیدگاه های متفاوت سه گروه در زمینه شیوه اجرا بیان گردید که شناخت و آگاهی از آنها جهت اتخاذ تدابیر لازم در راستای اجرای بهینه ارزشیابی توصیفی در آموزش مجازی ضروریست.

پژوهش حاضر با هدف بررسی عناصر برنامه درسی پست مدرن در آموزش عالی ایران انجام گرفته است. این پژوهش با رویکرد کیفی و در دو بخش انجام گرفته است. در بخش اول برای پاسخ به سؤال اول پژوهش، از روش سنتزپژوهی و در بخش دوم برای پاسخ به سؤال دوم و سوم، از روش پدیدارشناسی از نوع توصیفی استفاده شده است. ابزار مورد استفاده در بخش دوم، مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. نمونه مورد نظر از میان اعضای هیأت علمی دانشگاه تبریز و به شیوه هدفمند انتخاب شده است. مضامین به دست آمده از مصاحبه ها شامل: اهداف ثابت، محتوای نیمه منعطف، روش های یاددهی-یادگیری مشارکتی و پروژه محور و ارزشیابی ترکیبی نشان می دهند که عناصر برنامه درسی پست مدرن در سه عنصر محتوا، روش های یاددهی-یادگیری و ارزشیابی در برنامه درسی آموزش عالی ایران، تا حدودی نفوذ کرده است ولی در عنصر اهداف، نفوذ محسوسی نداشته است و این عنصر در آموزش عالی، شکل سنتی خود را حفظ کرده است. همچنین مضامین "کثرت گرایی، پذیرش شکاکیت نسبت به دین و اخلاق و پوچ گرایی" به عنوان معایب پست مدرن و "اشاعه ی فرهنگ ها، توجه به تفاوت ها و پرورش نگاه انتقادی" به عنوان مزایای نفوذ پست مدرن در برنامه درسی آموزش عالی ایران معرفی شدند.

مقاله حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه های شایستگی دیجیتال معلمان شکل گرفت. داده ها بر اساس روش کیفی از نوع مرور سیستماتیک جمع آوری شد. انتخاب مقالات بر اساس واژگان کلیدی بر پایه نظر خبرگان و ساختار پریسما انجام و تعداد ۳۸ سند در قالب مقالات خارجی وارد تحلیل شد. منابع با استفاده از تحلیل مضمون و نرم افزار 2020 MAXQDA  تحلیل شد. روایی یافته ها بر اساس نظرات گروه پژوهشی حاصل شد، پایایی ابزار از طریق شاخص پایایی ارزیاب ها بررسی گردید که ضریب کاپا مقدار ۸۴/. را به دست داد. یافته ها نشان داد که شایستگی دیجیتال معلمان شامل ۷ بعد و ۲۷ مؤلفه بود. ابعاد شامل آموزش و یادگیری، توسعه حرفه ای و شغلی، راهبری و تعامل، تفکر دیجیتالی، ارتقای مهارت دیجیتالی یادگیرنده، ارزیابی و ویژگی های فردی بود. با توجه به نتایج، پیشنهاد می شود آموزش های حرفه ای مبتنی بر فناوری، تدریس تعاملی در محیط های مجازی و ترکیب شایستگی های دیجیتالی معلمان با مؤلفه های مستخرج مورد توجه جدی قرار گیرد.

پژوهش حاضر با هدف مفهوم پردازی تفکر مستقل در برنامه درسی دانش آموزان دوره متوسطه (اول و دوم) و بازنمایی شاخص های آن انجام شده است. به این منظور ابتدا با استفاده از روش اسنادی، به مرور نظام مند پیشینه پژوهش در پایگاه های ایرانداک، Science Direct، Google Scholar، Springer، IEEE و ACM در 20 سال اخیر پرداخته شد. بررسی ها به شناسایی 30 سند (کتاب، مقاله، پایان نامه، سایت علمی) منتج گردید. تحلیل داده ها مبتنی بر راهبرد تحلیل مضمون به شناسایی 175 کُد باز منجر گردید که با تقلیل احیاگرایانه به 146 کُد معنادار کاهش یافت و در 8 عامل اصلی و 30 ملاک دسته بندی شد. در ادامه با استفاده از روش پیمایشی، میزان تناسب مقوله ها و کدهای شناسایی شده مورد بررسی قرار گرفت و چهارچوب تشکیل شده برای سازه تفکر مستقل، روایی یابی گردید. مقوله های شناسایی شده شامل احساس آزادی و حق انتخاب، یادگیری متقابل و مشارکتی، تسلط به مهارت های شناختی، تسلط به مهارت های فراشناختی، آشنایی با مهارت حل مسئله، تربیت خانوادگی، فعالیت مستقل و پیروی آگاهانه، است. بر پایه نتایج بدست آمده، می توان بیان کرد، اگر در فرایندهای تربیتی دانش آموزان از شاخص های شناسایی شده، استفاده شود، محتمل است در بزرگ سالی به افرادی مستقل با قابلیت های فردی و مقاوم در برابر ناهنجاری ها و آسیب های اجتماعی تبدیل شوند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش برنامه درسی کاروفناوری با تاکید بر رویکرد تفکر طراحی بر شایستگی های هیجانی_ اجتماعی دانش آموزان دختر انجام شد. این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول شهرستان بهارستان در سال تحصیلی 1400-1399 بودند. از میان اعضای جامعه 40 نفر به شیوه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه مساوی آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه 45 دقیقه ای تحت آموزش کار و فناوری مبتنی بر تفکر طراحی قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی ندید. داده ها با پرسشنامه شایستگی هیجانی_اجتماعی جمع آوری و با روش آزمون تحلیل واریانس چندگانه ترکیبی در نرم افزار Spss23 تحلیل شدند. یافته ها نشان دادند که میانگین نمرات شایستگی های هیجانی_اجتماعی در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، در مرحله پس آزمون افزایش معناداری داشته است. با توجه به یافته های به دست آمده از اجرای برنامه آموزشی برنامه درسی کار و فناوری مبتنی بر تفکر طراحی و افزایش معنادار نمرات شایستگی هیجانی اجتماعی دانش آموزان در مرحله پس آزمون می توان گفت که برنامه مذکور اثربخش بوده است. به عبارت دیگر آموزش برنامه درسی کار و فناوری مبتنی بر تفکر طراحی باعث افزایش خرده مؤلفه های شایستگی هیجانی_ اجتماعی (خودآگاهی، تصمیم گیری مسئولانه، روابط بین فردی، آگاهی اجتماعی و خود مدیریتی) در دانش آموزان دختر شد (05/0p<). در نهایت با استفاده از رویکرد تفکر طراحی فرد می تواند از قابلیت های فردی و شرایط محیطی خود استفاده مؤثری کند و به خوبی می تواند این قابلیت ها و توانایی ها را توسعه دهد.

کیفیت نظام سنجش و گزینش معلمان، راهبردیترین عنصر در موفقیت یا شکست نظام های آموزشی است. سنجش و گزینش معلمان ارزش آفرین، تصادفی بدست نمی آید و تابعی از مجموعه عوامل و ابعاد چندگانه، چندسطحی، اقتضایی و یکپارچه است. هدف این مطالعه در مرحله اول، توسعه چارچوب شایستگی های ضروری برای سنجش و گزینش پیش از ورود به حرفه آموزگاری و در مرحله دوم تعیین ترتیب اهمیت آن ها بود. روش : بدین منظور از طرح آمیخته از نوع اکتشافی استفاده شد. بخش کیفی با استفاده از روش نظریه برخاسته از داده ها، در سطح نظم دهی مفهومی اجرا شد. شرکت کنندگان با استفاده از راهبرد ملاکی، از میان معلمان باتجربه و متخصصان موضوعی انتخاب شده و پس از 14 مصاحبه اشباع داده ها حاصل شد. داده ها با استفاده از فن مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری و با کدگذاری باز، تحلیل شد. پس از دسته بندی یافته های مرحله قبل با مراجعه به کارشناسان در قالب مراحل فن دیمتل، براساس مقایسه های زوجی، میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری هریک از ملاک ها  محاسبه شد. یافته ها: تحلیل داده های بخش کیفی به شناسایی هشت عامل شامل دانش شناختی، دانش فراشناختی، توانش شناختی، توانش فراشناختی، بینش هویتی، بینش اجتماعی، منش فردی و منش میان فردی منجر شد. یافته های بخش کمّی بیانگر آن بود که 3 عامل اول به ترتیب میزان تأثیرگذاری شامل توانش فراشناختی، بینش اجتماعی و منش میان فردی است. نتیجه گیری: نتایج بیانگر گستره وسیع شایستگی های ضروری برای حرفه آموزگاری است و ضرورت تدوین سازوکاری علمی، شواهدمحور و یکپارچه برای سنجش دقیق چنین ویژگی هایی پیش از ورود به حرفه آموزگاری آشکار است.