اصغر نخستین گلدوست

هدف از انجام پژوهش حاضر اثربخشی آموزش خودتعلیمی کلامی بر کارکردهای اجرایی و مهارگری شناختی دانش آموزان پسر دارای اختلالات یادگیری خاص بود. این پژوهش از نوع شبه آزمایشی و با طرح پیش آزمون- پس آزمون با یک گروه آزمایش و  یک گروه کنترل بود. جامعه آماری تحقیق کلیه دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری خاص شهر تبریز در سال تحصیلی 1400-1399 بود که نمونه ای به حجم 30 نفر از دانش آموزان پسر پایه دوم به روش نمونه گیری در دسترس و پس از کسب معیارهای ورود به مطالعه، در دو گروه 15 نفره جایگزین شدند. ابزار به کار رفته در این پژوهش، پرسشنامه مشکلات یادگیری کلورادو ویلکات و همکاران (2011)، پرسشنامه عصب شناختی کولیج (2002) و آزمون استروپ کلاسیک رایدلی (1953) بود. گروه آزمایش طی 12 جلسه 90 دقیقه ای آموزش خودتعلیمی کلامی دریافت و در این مدت گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیره نشان داد آموزش خودتعلیمی کلامی بر بهبود کارکردهای اجرایی و مهارگری شناختی در همه مراحل آزمون استروپ کلاسیک اثر مثبت دارد (01/0>P). با توجه به نتایج به دست آمده، به روشنی معلوم می شود که بکارگیری روش آموزش خودتعلیمی کلامی برای حل مشکلات مزبوط به کارکردهای اجرایی و مهارگری شناختی دانش آموزان  دارای اختلال یادگیری مفید و موثر است و می توان از این روش در در بین دانش آموزان بهره برد.

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش بارش مغزی و تریز بر سرزندگی تحصیلی دانش آموزان انجام گرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون-پس آزمون با دو گروه آزمایش بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان پسر مدارس دوره دوم متوسطه شهر گرمی در سال تحصیلی 1402-1401 به تعداد 750 نفر بود که از بین آن ها 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس و پس از کسب معیارهای ورود به مطالعه در دو گروه 15 نفره جای داده شدند. ابزار به کار رفته در این پژوهش، مقیاس درگیری تحصیلی ریو و سرزندگی تحصیلی دهقانی زاده و حسین چاری بود. برنامه آموزش بارش مغزی لفرانکویس طی 6 جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش اول و آموزش تریز سرگی و همکاران طی 6 جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش دوم اجرا شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس تک متغیره در برنامه SPSS انجام شد. نتایج نشان داد بین نمرات پس آزمون درگیری تحصیلی گروه ها تفاوت معنی دار وجود نداشت (05/0<P) اما بین نمرات پس آزمون سرزندگی تحصیلی گروه ها تفاوت معنی دار وجود داشت (658/6 F=، 016/0=P) و نمرات سرزندگی تحصیلی گروه آموزش تریز در مقایسه با گروه آموزش بارش مغزی، افزایش بیشتری یافته است در نتیجه آموزش تریز در مقایسه با آموزش بارش مغزی در بهبود سرزندگی تحصیلی اثربخشی بیشتری داشته است. به طور کلی، مطابق با یافته های پژوهش، روش تریز در افزایش سرزندگی تحصیلی دانش آموزان بر روش بارش برتری دارد و چنانچه معلمان درصدد بهبود سرزندگی تحصیلی دانش آموزان باشند، می توانند با اجرای روش تدریس تریز سریع تر و بهتر به این هدف دست یابند.

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی بسته آموزشی کاهش فرسودگی تحصیلی بر هدف گزینی جهت و انسجام تحصیلی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه صورت گرفت. روش تحقیق آزمایشی طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر اردبیل در سال تحصیلی 1401 -1400 بودند. با استفاده ار روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد ۴۰ نفر از دانش آموزان به عنوان نمونه آماری انتخاب و دو گروه۲۰ نفره (آزمایش و کنترل) گمارده شدند. برای گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقه ای مداخله بسته آموزشی کاهش فرسودگی تحصیلی ارائه شد. برای گردآوری داده ها در مراحل پیش آزمون و پس آزمون از پرسشنامه فرسودگی تحصیلی، پرسشنامه هدف گزینی جهت و پرسشنامه انسجام تحصیلی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که برنامه آموزشی کاهش فرسودگی تحصیلی تاثیر معناداری بر بهبود هدف گزینی جهت (01/0>P) و افزایش انسجام تحصیلی (01/0>P) دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه داشت.

زمینه و هدف: آموزش مجازی، محل تلاقی آموزش از راه دور، آموزش مبتنی بر رایانه و فناوری های اینترنتی است. هدف اصلی این مقاله شناسایی و واکاوی چالش های آموزش مجازی در دوران پاندمی کوید 19 در دوره متوسطه اول بود. روش پژوهش: روش انجام پژوهش آمیخته(کیفی-کمی) است. برای انجام این پژوهش علاوه بر مطالعه اسنادی، از تکنیک تحلیل مضمون با نرم افزار MAXQDA12 استفاده شده است. جامعه آماری تمام خبرگان در حوزه مدیریت آموزشی و آموزش ابتدایی و معلمان با تجربه و سابقه کار بالا در آموزش و پرورش بودند که بعد از انجام 15 مصاحبه اشباع نظری صورت گرفت و در بخش کمی جامعه آماری تمامی خبرگان دانشگاهی و معلمان شامل 21 نفر بودند. برای تعیین میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری فرهت ها و تهدیدهای آموزش مجازی از تکنیک دیمتل استفاده شده است. یافته ها: یافته های کیفی نشان داد که برای تهدیدها 7 مولفه و برای فرصت ها و 6 مولفه استخراج گردید؛ یافته های کمی نشان داد معیارهای مولفه های اقتصاد، مشارکت والدین، تربیتی- عاطفی و فرهنگی، کاهش زمان و مسافت، ارزیابی و بازخورد، زیرساخت ها و فرصت های آموزشی به ترتیب مولفه های اثرگذار می باشند. نتیجه گیری: مولفه های اقتصاد، مشارکت والدین، تربیتی- عاطفی و فرهنگی، کاهش زمان و مسافت، ارزیابی و بازخورد، زیرساخت ها و فرصت های آموزشی به ترتیب تاثیرگذارترین مولفه های حفظ منابع اجتماعی و ملی، فرصت ارزیابی و بازخورد، عدالت آموزشی، جذب دانش آموز، کاهش هزینه و کیفیت یادگیری نیز به ترتیب از تاثیر پذیرترین مولفه ها محسوب می شوند.

هدف: مقاله حاضر با هدف اثربخشی بازی درمانی شناختی-رفتاری بر پرخاشگری و اضطراب دانشآموزان کمتوان ذهنی انجام شد. روش: روش پژوهش از نوع نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل و پیگیری است. جامعه آماری، کلیه دانشآموزان پسر دوره دوم ابتدایی کمتوان ذهنی مدارس استثنائی شهر تبریز در سالتحصیلی400-1399 بودند که با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس30 نفر دانشآموز کمتوان ذهنی به عنوان نمونه جهت اجرای پژوهش انتخاب شدند و به صورت دو گروه آزمایش(15 نفر) وکنترل(15 نفر) گمارده شدند. جهت سنجش پرخاشگری از پرسشنامه شهیم(1385) و جهت سنجش اضطراب از پرسشنامه مارچ و همکاران(1997) استفاده شد. روایی ابزارها توسط متخصصان تایید شد پایایی ابزارها با آلفای کرونباخ سنجش و مورد تایید واقع شدند(7/0<α). قبل از اجرای مداخله از هر دو گروه پیشآزمون پرخاشگری و اضطراب به عمل آمد. گروه آزمایش آموزش بازی درمانی شناختی-رفتاری را از طریق پکیج آموزشی در 12 جلسه دریافت کرد و گروه کنترل هیچگونه مداخله آموزشی دریافت نکرد. پس از اجرای مداخله در مرحله پسآزمون، هر دو گروه مجددا ابزارهای مرحله پیشآزمون را پاسخ دادند و دو ماه بعد مجددا در بین هر دو گروه ابزارها اجرا شد. یافتهها: دادهها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس بین-درون آزمودنیهای آمیخته تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد: آموزش بازیدرمانی شناختی-رفتاری درکاهش پرخاشگری و اضطراب اثربخش بوده و این اثربخشی بعد از دوماه همچنان پایدار بوده است(05/0> p ). نتیجهگیری: با توجه به اثربخشی و پایداری بازیدرمانی شناختی-رفتاری در پژوهش حاضر؛ پیشنهاد میشود در مدارس استثنایی به صورت دورهای از روشهای آموزشیِ بازی درمانیشناختی-رفتاری در جهت کاهش پرخاشگری و اضطراب دانشآموزان کمتوان ذهنی بهره گرفته شود.

مقاله حاضر با هدف اثربخشی بازی درمانی شناختی-رفتاری بر توجه و تمرکز و سازگاری اجتماعی دانش آموزان کم توان ذهنی انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری، دانش آموزان پسر دوره دوم ابتدایی کم توان ذهنی مدارس استثنائی شهر تبریز در سال تحصیلی400-1399 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس30 نفر به عنوان نمونه جهت اجرای پژوهش انتخاب و  به صورت دو گروه آزمایش(15 نفر) و کنترل(15 نفر) گمارده شدند. جهت سنجش توجه و تمرکز از حافظه فعال در مقیاس هوش وکسلر- نسخه چهارم و جهت سنجش سازگاری اجتماعی از پرسشنامه سینها و سینگ(1380) استفاده شد. قبل از اجرای مداخله از هر دو گروه پیش آزمون توجه و تمرکز و سازگاری اجتماعی به عمل آمد. گروه آزمایش بازی درمانی شناختی-رفتاری را از طریق پکیج آموزشی در 12 جلسه دریافت کرد و گروه کنترل هیچگونه مداخله آموزشی دریافت نکرد. پس از اجرای مداخله در مرحله پس آزمون، هر دو گروه مجدداً ابزارهای مرحله پیش آزمون را پاسخ دادند. داده ها با استفاده از آزمون کواریانس تک متغیره و کواریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل شدند. بازی درمانی شناختی-رفتاری در افزایش توجه، تمرکز و همچنین افزایش سازگاری اجتماعی و خرده مقیاس های آن اثربخش بوده است(05/0>p). با توجه به اثربخشی بازی درمانی شناختی-رفتاری پیشنهاد می شود در مدارس استثنایی به صورت دوره ای از روش های آموزشیِ بازی درمانی شناختی-رفتاری در جهت افزایش توجه و تمرکز و سازگاری اجتماعی دانش آموزان کم توان ذهنی بهره گرفته شود.

مقدمه و هدف :  یکی از اولویت های مهم جامعه آموزشی ایران، پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می باشد. هدف از پژوهش حاضر طراحی مدل آموزشی کاهش فرسودگی تحصیلی در دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه می باشد. روش شناسی پژوهش : روش تحقیق پژوهش حاضر روش اسنادی (مرور سیستماتیک) می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی مقالات مرتبط با فرسودگی تحصیلی است که در فاصله زمانی ۱۳۹۰ تا ۱400 که در ایران به چاپ رسیده اند. یافته ها : پس از بررسی مقالات مرتبط با فرسودگی تحصیلی در دوره دوم متوسطه در دختران که به تعداد 27 مقاله مداخله ای مرتبط به صورت نمونه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بسته آموزشی کاهش فرسودگی تحصیلی در 10 جلسه (4 هدف کلی، 10 هدف جزیی، تمرین منزل و شیوه های اجرایی مشخص عملی و راهبردی) طراحی شد. طراحی بسته ی آموزشی براساس مهارت شناختی، مهارت مدیریت استرس، مهارت تحصیلی و مهارت ارتباطی جهت کاهش فرسودگی تحصیلی تدوین شد. روایی محتوایی بسته آموزشی، توسط 12متخصص حوزه روانشناسی با استفاده از پرسشنامه روایی محتوایی لاوشه مورد بررسی و تایید قرار گرفت. بحث و نتیجه گیری: بسته آموزشی طراحی شده توانایی ارائه راهبردهای یادگیری (شیوه مطالعه اعم از به خاطر سپاری بسط، گسترش معنی و حل مساله) تمرکز و کاهش حواسپرتی، تغییر شناختی، مهارت شادکامی و امید، معنادار بودن زندگی، خودآگاهی، خودکارآمدی و تقویت عزت نفس، مدیریت زمان،  مدیریت استرس و آرمیدگی عضلانی را دارد.  پیشنهاد می شود مشاوران و روانشناسان تحصیلی، آموزشگاه ها و مؤسسات آموزشی از بسته آموزشی کاهش فرسودگی تحصیلی در برنامه های آموزشی خود استفاده نمایند.

هدف از تحقیق حاضر بررسی نقش ویژگی های شخصیتی در پیش بینی ابراز هیجان خودآگاه و بازشناسی هیجانات چهره در دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر اردبیل بود. در این تحقیق برحسب اهدافی که دنبال می شد، تحقیق از نوع کاربردی و براساس نحوه ی اجرا، تحقیق از نوع میدانی و براساس روش تحقیق، از نوع توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان دختر در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ و در مقطع متوسطه دوره دوم شهر اردبیل بود. نمونه آماری این پژوهش تعداد ۱۵۰ نفر از دانش آموزان دختر متوسطه دوره دوم شهر اردبیل بود که بصورت غیر تصادفی و دردسترس انتخاب شدند و با توجه به شرایط کرونا، پرسشنامه ها بصورت مجازی و آنلاین توسط دانش آموزان تکمیل شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس هیجان خودآگاه، آزمون بازشناسی چهره ای هیجانات و پرسشنامه شخصیتیNEO استفاده شد. پایایی آن ها با استفاده از آلفای کرونباخ به ترتیب بین ۵۱/۰ تا ۸۸/۰، ۸۵/۰ و ۸۳/۰ گزارش گردید. برای تحلیل استنباطی پرسشنامه ها از نرم افزار SPSS-22استفاده شد. نتایج حاکی از این بود که بین ویژگی های شخصیتی و بازشناسی هیجانات چهره و ابراز هیجان خودآگاه رابطه معناداری وجود دارد که بار عاملی متغیر ویژگی های شخصیتی با بازشناسی هیجانات چهره ۴۰/۰ و بار عاملی ویژگی های شخصیتی با ابراز هیجانات خودآگاه ۵۴/۰ بوده است. با توجه به یافته ها می توان نتیجه گرفت که شخصیت افراد تعیین کننده نوع نگاه آنها به اجتماع، دریافت و تفسیر اطلاعات از محیط پیرامونی و تعامل با همنوعان است و این ویژگی های شخصیتی می توانند بر تفسیر آنها از هیجانات دریافتی از دیگران و حتی بازشناسی ابرازهای چهره ای هیجان تأثیر بگذارند.

هدف این پژوهش بررسی رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیم و راهبردهای انگیزش برای یادگیری با پیشرفت تحصیلی دانشجویان است. روش پژوهش از نوع مطالعات همبستگی است. جامعه آماری 8341 دانشجوی ترم 3 و بالاتر رشته های غیرپزشکی مشغول به تحصیل در نیمسال دوم سال تحصیلی 88 ـ1387 دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل بود. نمونه آماری 319 نفر (193 دختر و 126 پسر) بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران محاسبه گردید. ابزار پژوهش پرسشنامه 24 سؤالی راهبردهای یادگیری خودتنظیم (SRLS) زیمـرمن و پـونز (1986) با پایایی 89/0 و پرسشنامه 44 سؤالی پیشرفت (MSLQ) اکلز (1983) با پایایی 91/0 بوده است. معدل کل دانشجویان در ترم های قبلی نیز به عنوان شاخص پیشرفت تحصیلی در نظر گرفته شد. داده ها با استفاده از روش رگرسیون چندگانه مدل ورود (اینتر) تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد متغیرهای راهبردهای یادگیری خودتنظیم و راهبردهای انگیزش برای یادگیری پیش بین معناداری برای پیشرفت تحصیلی دانشجویان هستند (01/0P<). راهبردهای انگیزش برای یادگیری در بین دانشجویان از حد متوسط بالا بوده (01/0P<) ولی راهبردهای یادگیری خود تنظیم دانشجویان تفاوت معناداری با حد متوسط نداشت (05/0P>). با توجه به ساختار محیط های آموزشی، شیوه تدوین محتواهای آموزشی و نیز الگوهای تدریس مورد استفاده استادان، بالا نبودن راهبردهای یادگیری خودتنظیم دانشجویان منطقی به نظر می رسد.