بیتا شلانی

استفاده کودکان از وسایل دیجیتال در حال افزایش است و آثار مخربی بر جنبه های مختلف تحول دارد. مطالعه حاضر با هدف مشخص کردن نقش خانواده و کاستی های موجود در مداخلات کاهش استفاده از رسانه های دیجیتال در کودکان به روش مرور نظام مند انجام شده است. پایگاه های ISC، SID و IranDoc و پایگاه های PsycNet، ScienceDirect، Medline، PubMed، Scopus و Web of Science بین سال 2000 تا 2019 بررسی شدند. معیار ورود شامل مطالعات کارآزمایی در کودکان زیر 12 سال با هدف کاهش استفاده از فناوری های نوپدید بود. از بین مطالعات یافت شده، 18 مقاله بررسی شدند. نتایج نشان داد بیشترین راهبردهای مورد استفاده رفتاری و شناختی بودند و عوامل مربوط به خانواده و تعامل والد کودک به عنوان عاملی مهم در مدیریت رفتار کودک در پژوهش ها مغفول مانده است. آگاهی والدین از پیامدهای منفی فزون کاربری کودکان از فناوری های نوپدید و آموزش آن ها برای انجام فعالیت های جایگزین، می تواند منجر به اثربخشی مداخلات شود، نسبت به زمانی که تنها بر آموزش مهارت هایی به کودکان تأکید می کنند. درگیر کردن والدین در مداخلات زمانی مؤثر است که سایر عوامل تأثیرگذار مانند ویژگی های سرشتی کودک و والدین، کیفیت تعامل والد کودک، الگوهای حاکم بر رفتارهای والدین، سبک های والدگری و عوامل تأثیرگذار در فضای خانه نیز مورد توجه قرار گیرد.

تصمیم گیری نقش گسترده ای در زندگی افراد دارد و شناخت مهارت های حل مسئله و تصمیم گیری برای رویارویی با مسائل مختلف در جهان امروز لازم است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش راهبردهای نظم جویی شناختی در پیش بینی سبک تصمیم گیری دانشجویان دختر بود. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه رازی در سال 1395 بود که 150 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان و پرسشنامه تصمیم گیری گردآوری و با استفاده از روش های آماری همبستگی و رگرسیون همزمان به وسیله نرم افزار 24spss  بررسی شدند. نتایج نشان داد سبک تصمیم گیری عقلانی با راهبرد ملامت و ملامت دیگران رابطه منفی، سبک تصمیم گیری شهودی با راهبرد ملامت و با راهبرد دیدگاه دیگری رابطه منفی، سبک تصمیم گیری اجتنابی با راهبرد تمرکز مجدد مثبت، تمرکز مجدد و دیدگاه گیری، با راهبرد ارزیابی رابطه منفی و با راهبرد نشخوارگری و ملامت دیگران و فاجعه سازی رابطه مثبت دارد. سبک تصمیم گیری وابسته با راهبرد ملامت و فاجعه سازی رابطه مثبت و با راهبرد دیدگاه گیری رابطه منفی دارد. سبک تصمیم گیری آنی با راهبرد ملامت دیگران و راهبرد فاجعه سازی رابطه مثبت و با راهبرد دیدگاه گیری رابطه منفی دارد. با توجه به نقش راهبردهای نظم جویی شناختی در پیش بینی سبک تصمیم گیری، از این رو می توان با آموزش مناسب به افراد در شناسایی و کاربرد صحیح راهبردهای نظم جویی، از اتخاذ تصمیماتی که ممکن است عواقب بدی در پی داشته باشد جلوگیری کرد. بنابراین با آموزش راهبردهای مناسب تنظیم هیجانی به افراد، می توان سبک تصمیم گیری آن ها را بهبود بخشید.

مقدمه: اختلال پیوستار اُتیسم اختلالی عصب تحولی است که تاکنون سبب شناسی آن به طور قطعی مشخص نشده است. مطالعاتی که بر روی ویژگی های خویشاوندان افراد مبتلا به اختلال پیوستار اُتیسم انجام شده است، نشان داده اند که خویشاوندان افراد مبتلا به اختلال پیوستار اُتیسم نیز درجاتی خفیف از علائم این اختلال را نشان می دهند. هدف: این پژوهش با هدف مقایسه کارکردهای اجرایی در والدین کودکان با و بدون اختلال پیوستار اُتیسم انجام شد. جامعه آماری شامل کل والدین کودکان با و بدون اختلال پیوستار اُتیسم در شهر سنندج بود. روش : نمونه مورد بررسی شامل ۳۰ نفر از والدین کودکان با اختلال پیوستار اُتیسم (۱۱ مرد و ۱۹ زن) و ۳۰ نفر از والدین کودکان بدون این اختلال (۱۰ مرد و ۲۰ زن) بود که به صورت نمونه برداری در دسترس انتخاب و همتاسازی شدند. ابزار این پژوهش پرسشنامه توانایی های شناختی (نجاتی، ۱۳۹۲) بود. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد تفاوت میانگین نمره های کنترل مهاری و توجه انتخابی (۰/۰۵> P )، تصمیم گیری (۰/۰۰۱> P )، برنامه ریزی (۰/۰۰۱> P )، توجه پایدار (۰/۰۰۱> P ) و انعطاف پذیری شناختی (۰/۰۰۱> P ) در والدین کودکان با و بدون اختلال پیوستار اُتیسم معنادار است. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه از فرضیه های فنوتایپ گسترده اُتیسم و پیوستاری بودن اختلال پیوستار اُتیسم حمایت می کند و لزوم توجه به کیفیت های روان شناختی والدین کودکان با اختلال پیوستار اُتیسم را نشان می دهد.

سابقه و هدف: تعهد زناشویی زوجین در پایداری نظام خانواده نقش بسیار مهمی دارد و عوامل متعددی بر آن تأثیر می گذارد. پژوهش حاضر در جهت آشکار ساختن برخی از این عوامل با هدف پیش بینی تعهد زناشویی بر پایه ی ویژگی های شخصیت، جهت گیری دینی و سبک های دلبستگی در دانشجویان انجام شد. روش کار: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری شامل تمامی دانشجویان زن متأهل دانشگاه لرستان در سال تحصیلی 95-1394 بود که با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 200 نفر با روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب شدند. داده های پژوهش با بهره گیری از پرسش نامه های تعهد زناشویی آدامز جونز (DCI)، ویژگی های شخصیت (NEO)، سبک دلبستگی بزرگسالان کالینز و رید و جهت گیری دینی آلپورت گردآوری؛ و با استفاده از ضریب همبستگی و رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که ویژگی های شخصیت به میزان 37/28F= در سطح 001/0P<، سبک های دلبستگی به میزان 44/24F= در سطح 05/0P< و همچنین جهت گیری دینی به میزان 65/18F= در سطح 001/0P<، میزان تعهد زناشویی را پیش بینی کردند. از میان این متغیّرها، سبک های دلبستگی، پیش بینی کننده ی بهتری برای تعهد زناشویی بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان دهنده ی این است که ویژگی های شخصیتی افراد، سبک های دلبستگیِ شکل گرفته در محیط خانواده و همچنین جهت گیری دینی آنها بر روابط میان فردی و تعهد زناشویی زوجین در بزرگسالی تأثیر می گذارد. از این نتایج می توان برای یافتن راهکارهایی در جهت حفظ و گسترش روابط ثمربخش در بین زوجین و آموزش و آگاهی دادن بهتر به افراد برای شناخت یکدیگر استفاده کرد.

زمینه و هدف: مشروب های الکلی یکی از جدی ترین معضل های بشری و پیچیده ترین پدیده انسانی است که پایه و بنیان جامعه انسانی را تحلیل می برد. آسیب پذیرترین گروه در برابر مصرف الکل نیز جوانان هستند و به طور طبیعی درک عوام ل مؤثر ب ر مصرف الکل در جوانان به منظور توسعه راهبردهای مؤثر کنت رل و پی شگیری از آن ضروری است. ازاین رو هدف پژوهش حاضر پیش بینی مصرف الکل بر مبنای مؤلفه های کنترل و حمایت خانوادگی است. روش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را جوانان 18 تا 24 ساله منطقه 6 شهر تهران در سال 95 تشکیل دادند که 249 نفر (153 پسر و 96 دختر) از آن ها به صورت در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش نیز پرسش نامه رشد و بهداشت جوانان (آلفای کرونباخ 81/0 و 69/0) و مقیاس خطرپذیری جوانان ایرانی (آلفای کرونباخ 89/0) است. یافته ها و نتایج: یافته ها نشان دادند که میانگین گزارش مصرف الکل در جوانان مورد مطالعه این پژوهش 76/20 و میانگین حمایت و کنترل خانواده 14/17 و 14/12 است. همچنین بین حمایت و کنترل خانوادگی با مصرف الکل رابطه منفی و معنی داری وجود دارد. بنابراین متغیرهای کنترل و حمایت خانواده، پیش بینی کننده های معنی داری برای مصرف الکل در جوانان هستند.

مقدمه و هدف: به دلیل تغییر سبک زندگی افراد امروزه میزان نازایی افزایش یافته است. استرس و اضطراب رابطه ی متقابلی با نازایی دارند، استرس زیاد موجب کمتر شدن شانس باروری شده و با توجه به این که ناباروری نیز بسیار استرس زا و ناراحت کننده است، از شانس موفقیت درمان می کاهد. به دلیل فشار روانی بسیاری که نازایی بر فرد به جا می گذارد، شایسته است در صدد کاهش تاثیرات آن مانند استرس، اضطراب، و افسردگی باشیم و شانس موفقیت درمان را بالا ببریم. مواد و روش ها: از میان زنان مراجعه کننده به کلینیک های زنان، زایمان و نازایی افرادی که با توجه به پاسخگویی به پرسشنامه DASS21 دارای افسردگی ، اضطراب، و استرس در حد متوسط تا شدید بودند در نمونه قرار گرفتند و از میان آن ها 30 نفر به طور تصادفی انتخاب و در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند. به گروه آزمایش آموزش های لازم داده شد و فایل صوتی آرام سازی عضلانی در اختیار آن ها قرار گرفت و بصورت دو ماه روزی یک مرتبه 30-20 دقیقه ای این تکنیک را انجام دادند. در این مدت گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. پس از دریافت روش درمانی آزمودنی ها مجددا مورد سنجش قرار گرفتند. داده ها از طریق شاخص های استنباطی و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که مداخله آزمایشی بر هر سه متغیر تاثیر معناداری داشته است (001/0>P)، اما تاثیر مداخله بر اضطراب بیشتر از سایر متغیرها می باشد. نتیجه گیری: می توان روش آرام سازی عضلانی را به عنوان یک روش مؤثر برای کاهش افسردگی، اضطراب، و استرس زنان نابارور به کار گرفت.

سابقه و هدف: دانشگاه فرصتی مناسب برای رشد فردی به حساب می آید؛ باوجوداین، دانشجویان اغلب با معضل هایی روبه رو هستند که احساس غربت جزء بیشترین معضل های بیان شده در بین دانشجویان خوابگاهی است. این پژوهش با هدف بررسی رابطه ی عزت نفس و معنویت گرایی با احساس غربت در دانشجویان خوابگاهی دانشگاه رازی کرمانشاه در سال 1395 انجام شده است . روش کار: این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه ی آماری آن شامل همه ی دانشجویان دختر و پسر خوابگاهی دانشگاه رازی کرمانشاه در سال تحصیلی 94 - 95 است؛ که از میان آنان 322 نفر بر اساس جدول مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه یی چندمرحله یی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسش نامه ی عزت نفس کوپر اسمیت، پرسش نامه ی معنویت پارسیان و دونینگ و پرسش نامه ی احساس غربت آرچر است. داده های پژوهش نیز با استفاده از روش های آمار توصیفی، ضریب همبستگی و رگرسیون تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داده که بین عزت نفس و احساس غربت (10/0>p) و همچنین بین معنویت گرایی و احساس غربت (001/0>p)، رابطه ی منفی معنادار وجود دارد و معنویت گرایی می تواند میزان احساس غربت دانشجویان خوابگاهی را پیش بینی کند (100/0>p). نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان معنویت گرایی و عزت نفس را ابزاری مکمل برای کاهش احساس غربت در نظر گرفت و برای کاهش احساس غربت در دانشجویان خوابگاهی به این متغیّرها توجه داشت.

شیوع چاقی از معضلات تهدید کننده سلامتی در سراسر جهان است که متغیرهای بسیاری امکان ابتلا به آن را افزایش می دهند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش باورهای غیرمنطقی سلامت، سبک زندگی سلامت محور و مکان کنترل سلامت در پیش بینی ابتلا به چاقی انجام شد. پژوهش حاضر یک پژوهش از نوع علی مقایسه ای (موردشاهدی) و جامعه آماری آن شامل اعضای کانون چاقی خانه سلامت سرای محله ایرانشهر است که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 100 نفر مبتلا به چاقی و 100 نفر از افراد سالم به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مقیاس باورهای غیرمنطقی سلامت، مقیاس چندبعدی مکان کنترل سلامت و نیمرخ سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت جمع آوری و با استفاده از روش تحلیل رگرسیون لوجستیک و تحلیل واریانس یک راهه به وسیله نرم افزار 24SPSS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که با پیش بینی درست 5/74 درصد افراد با وزن طبیعی و 69 درصد افراد مبتلا به چاقی به طبقات آن ها، مدل کامل به طور معنی داری پایا بود (001/0 P>و 10=df و 69/65 (x2= و در کل 72 درصد از پیش بینی ها درست بودند. باورهای غیرمنطقی سلامت، مکان کنترل سلامت و سبک زندگی سلامت محور توان پیش بینی کنندگی ابتلای به اضافه وزن را دارا هستند و می توان گفت که با تغییر باورهای غیرمنطقی، ایجاد تغییر در سبک زندگی و تعدیل منبع کنترل سلامت افراد می توان احتمال ابتلا به چاقی را در آن ها کاهش داد.

سازگاری در حال حاضر از مهم ترین نشانه های سلامت روان در نوجوانان محسوب می شود. هدف این پژوهش بررسی رابطه سبک های هویتی با سازگاری عاطفی، اجتماعی، و آموزشی دانش آموزان مقطع متوسطه است. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر و پسر در مقطع دبیرستان در سال تحصیلی 94-95 در شهر کرمانشاه بود، که 282 نفر (160 دختر و 122 پسر) در پایه های اول، دوم، و سوم با روش نمونه گیری خوشه ایی چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه سبک هویت و مقیاس سازگاری دانش آموزان بود. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که سبک های هویت به شکل معناداری توانایی پیش بینی سازگاری عاطفی، اجتماعی، و آموزشی را دارند. نتایج نشان داد که بین سبک هویت اطلاعاتی و سازگاری عاطفی رابطه وجود ندارد، اما بین سبک اطلاعاتی و سازگاری اجتماعی و آموزشی رابطه وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که بین سبک های هویتی هنجاری و اجتنابی با سازگاری عاطفی، اجتماعی، و آموزشی رابطه وجود دارد. نتایج نشان داد که سبک های هویت نقش مهمی در سازگاری عاطفی، اجتماعی، و آموزشی دانش آموزان دارند. دانش آموزان با سبک های هویت اطلاعاتی و هنجاری، میزان سازگاری عاطفی، اجتماعی، و آموزشی بالاتری دارند.

اختلال یادگیری ویژه، یک اختلال عصبی تکاملی است. دانش آموزان مبتلا به این اختلال علاوه بر مشکلات تحصیلی، سطح بالایی از مشکلات اجتماعی_ هیجانی دارند. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی بازی درمانی با کلمات احساسی بر نارسایی هیجانی دانش آموزان با ناتوانی یادگیری انجام شد. پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با پیش آزمون_پس آزمون بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه دوم تا ششم دارای ناتوانی یادگیری شهر کرمانشاه بود که نمونه ای به حجم 24 نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ناگویی خلقی تورنتو بود. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 30 دقیقه ای و دو بار در هفته به بازی کلمات احساسی پرداختند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد بازی درمانی با کلمات احساسی موجب کاهش نارسایی هیجانی این کودکان شده است (001/0>P). نتایج پژوهش حاضر نشان داد بازی درمانی با کلمات احساسی می تواند به عنوان روشی مناسب در کاهش نارسایی هیجانی کودکان به کار رود، این نوع از بازی درمانی با بیان نمادین احساسات توان ابراز هیجانات منفی مثل اضطراب را افزایش داده و منجر به سازگاری عمومی می گردد.

این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی ترسیم گری گروهی بر کاهش پرخاشگری دانش آموزان پسر دارای اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی و با طرح آزمایشی دوگروهی با پیش آزمون و پس آزمون انجام شد. 24 دانش آموز به صورت نمونه برداری چندمرحله ای از بین کل دانش آموزان فزون کنش-پرخاشگر مدارس ابتدایی ناحیه 3 شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 94-93 به عنوان گروه نمونه انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش وکنترل گمارش شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس کانرز معلمان (کانرز، 1997) و مقیاس پرخاشگری رابطه ای و آشکارکودکان دبستانی (شهیم، 1385) بود. برنامه مداخله براساس پروتکل مارتین (2009) در 9 جلسه 60-45 دقیقه ای و دو بار در هفته اجرا شد. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد ترسیم گری گروهی پرخاشگری جسمانی، رابطه ای، و واکنشی کلامی- فزون کنشی دانش آموزان مبتلا به اختلال فزون کنشی را کاهش می دهد. بنابراین می توان از ترسیم گری گروهی برای کاهش پرخاشگری دانش آموزان فزون کنش- پرخاشگر در همه سطوح بهره گرفت.

زمینه و هدف: اختلال فزون کنشی/ نارسایی توجه رایج ترین اختلال عصب تحولی در کودکی است که سبب ایجاد مشکلات در توانایی های اجتماعی، تحصیلی، و زندگی خانوادگی فرد می شود. هدف پژوهش حاضر مقایسه تأثیر هنردرمانی گروهی و بازی درمانی عروسکی در ارتقای مهارت های اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال فزون کنشی/نارسایی توجه بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آ زمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه آزمایش بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پایه دوم تا ششم مدارس کرمانشاه بود که از این میان 24 نفر به روش تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایشی جای دهی شدند. پرسش نامه مهارت های اجتماعی گرشام و الیوت (1990) جهت بررسی مهارت های اجتماعی کودکان مورد استفاده قرار گرفت. پس از اجرای پیش آزمون، یک گروه آزمایش 9 جلسه 45 تا 60 دقیقه ای هنردرمانی گروهی و گروه آزمایشی دوم 10 جلسه 45 دقیقه ای بازی درمانی عروسکی را دریافت کردند. پس از مداخله مهارت های اجتماعی مورد ارزیابی قرار گرفته و داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد هر دو گروه آزمایش افزایش معنی داری در میزان مهارت های اجتماعی و خرده مقیاس های آن داشته و این افزایش در گروه هنردرمانی بیشتر از گروه بازی درمانی بود (0/001). نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان گفت که هنردرمانی و بازی درمانی می توانند به عنوان یک شیوه درمانی در آموزش مهارت های اجتماعی این کودکان به کار برده شوند.