محمدسعید ذکایی

محمدسعید ذکایی

مدرک تحصیلی: استاد، گروه مطالعات فرهنگی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱۱۲ مورد.
۶۱.

نحوه بازنمایی سبک زندگی سلامت محور در رسانه های گروهی تحلیل محتوای پیام های سلامت محور تولید شده در چهار رسانه (رادیو سلامت؛ تلویزیون؛ وب سایت سلامت نیوز و هفته نامه سلامت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و سوم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۸۵)

کلید واژه ها: سلامت روانی سلامت جسمانی سلامت اجتماعی سبک زندگی سلامت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی رادیو رادیو و سبک زندگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه بازنمایی رسانه ای
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه سبک زندگی و رسانه
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی تلویزیون قالب های محتوای تلویزیونی سبک زندگی تلویزیون
تعداد بازدید : ۲۱۷۲ تعداد دانلود : ۱۱۴۶
از آنجا که بشر امروزی غرق در رسانه های جمعی است، شایسته است با در نظر گرفتن تأثیرات قدرتمند رسانه ها، دریابیم که آیا فراگیری و تراکم پیام های سلامت محور رسانه ای، می تواند بسترساز انتخاب نوعی سبک زندگی سلامت محور برای آحاد جامعه باشد؟ بدیهی است در عصر حاضر اتخاذ سبک زندگی سلامت محور به مردم این امکان را می دهد تا به عنوان اقدامی پیشگیرانه، بر سلامت خود کنترل و مراقبت بیشتری داشته باشند. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل محتوا، پیام های سلامت محور تولید شده در چهار رسانه (رادیو سلامت، تلویزیون، وب سایت سلامت نیوز و هفته نامه سلامت) به تفکیک چهار بعد سلامت (جسمانی، اجتماعی، روانی و معنوی) و با نگاهی تطبیقی بررسی و تحلیل شده اند. نتایج به دست آمده در بازه زمانی مورد بررسی (در سال 1392) حاکی از آن است که در هر چهار رسانه مذکور، میزان پرداختن به بعد جسمانی سلامت در رتبه نخست قرار دارد و پس از آن ابعاد «اجتماعی»، «روانی» و در نهایت بعد «معنوی» به ترتیب بیشترین فراوانی و مدت زمان را به خود اختصاص داده اند.
۶۲.

زندگی در مناطق مرزی: مطالعه پدیدار شناختی مرزنشینان شهر نوسود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال ششم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۱۸)

کلید واژه ها: مرز فضا مرزنشینی پدیدارشناسی تفسیری نمونه گیری هدفمند مصاحبه عمیق ساختارنیافته

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ سبک زندگی
تعداد بازدید : ۳۶۷۶ تعداد دانلود : ۹۵۹
مرزها به عنوان زمینه هایی برای کنش های انسانی، زندگی روزمره مردمان مناطق مرزی را به شدت تحت تأثیر قرار داده و تجربیات ویژه ای را در ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی برای مردمان ساکن در این مناطق رقم زده اند. ادراک مفهوم مرز برای مردمان منطقه مرزی همراه با درگیری با چنین وضعیت هایی است و با توجه به این نوع تجربیات است که ادراک آن ها از زندگی شکل می گیرد. هدف این پژوهش این است تا با استفاده از پارادایم تحقیق پدیدارشناسی تفسیری به بررسی معانی و ادراکات مردمان شهر نوسود از زندگی در منطقه مرزی پرداخته و چگونگی زندگی مرزنشینی را در بیناذهنیت های آن ها بررسی کند. واحدهای نمونه در این پژوهش با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند که پس از انتخاب 33 مصاحبه شونده، حجم نمونه به اشباع رسید. تکنیک گردآوری داده ها در این پژوهش، مصاحبه های عمیق-ساختارنیافته، مشاهده مشارکتی و یادداشت های میدانی بوده اند. در نهایت با استفاده از روش تحلیل داده ها بر مبنای طرح ون مانن، شش تم اصلی برای بیان تجارب زیسته مردمان منطقه مرزی شهر نوسود و نحوه معنایابی آنها، از داده ها بیرون کشیده شدند. تم های اصلی در این پژوهش شامل: «در مرکز سیکل دلهره و اضطراب بودن(به واسطه شرایط اضطراب زا احاطه شدن)»، «کنترل نداشتن بر اوضاع و احساس سردرگمی»، «از مرکز توجهات دور بودن(احساس فراموش شدگی)»،«درگیر بودن با نگرش های عمومی»،«استراتژی های سازگاری»، «تلاش برای فهم عوامل اثر گذار» می شوند.به طور کلی، یافته های این پژوهش بیانگر این است که تجربه زندگی مرزنشینی برای شرکت کنندگان در این پژوهش، از تفاوت های فرهنگی و زبانی که چالش ها، مشکلات و نگرانی ها را تشدید می کنند، الهام می گیرد. وارد شدن این عناصر در گستره معانی پاسخ گویان موجب می شوند تا مشکلات و نگرانی ها این امکان را پیدا کنند که در موقعیتی دیگر مطرح شوند. پاسخ گویان در تلاش برای فهم مشکلات و سختی های زندگی شان معنای جدیدی به آن ها می دهند و از این طریق روابطی را بین خود و دیگران شکل می دهند که در نهایت مرزهای هویت قومی آن ها را بازنمایی می کنند.
۶۳.

زنانگی و ورزش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان (مطالعات زنان سابق) دوره سیزدهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۴۳)

کلید واژه ها: زنانگی فرهنگ جامعه پذیری جنسیتی ورزش عاملیت سوژه گی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، تفریحات و سلامت بهداشت جسمی و جنسی
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، تفریحات و سلامت تفریحات سالم و سرگرمی ها
تعداد بازدید : ۱۹۷۶ تعداد دانلود : ۱۰۴۰
زنانگی و ورزش هر دو سازه های اجتماعی و رفتارهای فرهنگی هستند و در همبستگی با بستر اجتماعی شکل می گیرند. در این پژوهش سعی بر آن بود که از تجربه زیسته زنان ورزشکار استفاده شد. بنابراین، با رویکرد کیّفی و با تکنیک مصاحبه در میدان پژوهش اجرا شد. نمونه مورد مطالعه از مجموع مصاحبه با 36 نفر از دختران و زنان با طیف سنی 46 -14 سال شهر تهران تشکیل شد که در دو نوع متفاوت ورزش های رزمی و ایروبیک سابقه ورزشی حرفه ای و غیر حرفه ای دارند. آنچه در طی پژوهش مشخص می شود این است که پس از انتخاب ورزش و استمرار در پرداختن در آن عاملیتی مشترک و اعتماد به نفس در افراد پرورش پیدا می کند که هر دو گروه این افراد دست به خلّاقیّت در متن می زنند. تلفیق ظرافت و خشونت در عین گزینش صفات متضاد مثل ظرافت و قدرت و همچنین سوژه گی بدن های ورزشکاری، نشان از این عاملیت و خلّاقیّت دارد و این ورزشکاران از این طریق معنای زنانگی را وسعت می بخشند و فضا را برای خلّاقیّت و گزینشگری کنشگر اجتماعی باز می کنند. همچنین نقش پررنگ عاملیت تا حدی است که عوامل اجتماعی مؤثر در این حوزه را نیز در می نوردد
۶۴.

رمزگذاری و رمزگشایی خبر تلویزیونی؛ مقایسه اخبار تلویزیون ج.ا.ا و بی بی سی فارسی

نویسنده:
منبع: رادیو تلویزیون سال یازدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۲۶

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان رمزگذاری و رمزگشایی بی بی سی فارسی خبر تلویزیونی تلویزیون ج.ا.ا مصاحبه فردی و گروهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۹ تعداد دانلود : ۶۳۹
مقاله حاضر، در پی شناخت نحوة بازنمایی رویدادها توسط رسانه ها و نحوة خوانش مخاطبان از آنهاست. این مقاله مبتنی بر الگوی رمزگذاری/ رمزگشایی استوارت هال، در بخش اول با الگوی تحلیل گفتمان ون دایک به تحلیل متون خبری از دو تلویزیون بی بی سی فارسی و شبکه یک (فرآیند رمزگذاری) می پردازد تا مؤلفه های گفتمان خبری این شبکه ها را استخراج کند. برای این منظور، دو بسته خبری مربوط به رویدادهای خبری برکناری مرسی در مصر و اقتصاد ایران از یک دوره زمانی یک ماهه (8 تیر تا 8 مرداد 1392) به صورت هدفمند انتخاب شدند. در بخش دوم، برای بررسی خوانش شهروندان تهرانی از رویدادهای خبری منتخب از مصاحبه متمرکز نیمه ساخت یافتة فردی و گروهی استفاده شده است. در مجموع 29 مصاحبه فردی و گروهی با 54 نفر از شهروندان تهرانی از گروه های سنی و جنسی مختلف به عمل آمد. نتایج نشان داد، بی بی سی فارسی در بازنمایی هر سه رویداد از مؤلفه های گفتمانی لیبرال دموکراسی استفاده کرده است. بازنمایی شبکة یک نیز عمدتاً مبتنی بر گفتمان انقلاب اسلامی است. اما مصاحبه شوندگان در مواجهه با این رویدادها تحت تأثیر متون هویتی، تجربة زیسته، دسترسی به گفتمان های دیگر و مؤلفه های زمینه ای و با استفاده از مؤلفه های هر دو گفتمان به خوانش مسلط، توافقی و متضاد هر دو شبکه پرداختند.
۶۵.

واکاوی الگوی «گفت وگوی کندوکاوی» در ارتباطات انسانی مطالعه دیدگاه های صاحب نظران گفت وگو و تعلیم و تربیت در خصوص کاربرد آموزشی این الگو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال یازدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴۱ 101 - 130

کلید واژه ها: سواد رسانه ای انتقادی بخش مصرف و تولید زنان هدفمندی فضای سایبر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۳۲۴
مقاله حاضر، به مطالعه چیستی الگوی «گفت وگوی کندوکاوی» می پردازد و درصدد است کارکرد آموزش این نوع گفت وگو به کودکان را در بعد فردی و اجتماعی بررسی کند. محور اصلی چارچوب مفهومی این پژوهش، تلفیقی از مفهوم «تفکر چندبعدی و بازاندیشانه» در آموزش « فلسفه برای کودکان» با نظریات گفت وگویی در حوزه میان فردی و «کنش ارتباطی» هابرماس است که در بستر منطقه تقریبی رشد شکل می گیرد. بدین منظور و برای بررسی کارکرد این الگو، با صاحب نظران حوزه گفت وگو در رشته های علوم ارتباطات، جامعه شناسی و تعلیم و تربیت مصاحبه متمرکز شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که آموز ش گفت وگوی کندوکاوی به کودکان، می تواند با حساس کردن آنان به مسائل پیرامون و نیز با ترویج چند صدایی در کلاس، نگرشی بازاندیشانه، مسئولانه، انتقادی و خلاقانه در آنها ایجاد کند. به این اعتبار، تعاملات موجود در حلقه های کندوکاو کلاس «فلسفه برای کودکان»، از طریق روندهای ارتباطی که گفتار بیشترین نقش را در آن ها دارد به صورت نمونه ای از کنش تفاهمی شکل می گیرد.
۶۶.

موج کره ای در ایران: انگیزه ها و آثار اقبال به فرهنگ عامه پسند کره ای در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال اول پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳

کلید واژه ها: هویت شبکه های اجتماعی فضای مجازی جهان - محلی شدن هواداری فرهنگ عامه پسند کره ای تکنولوژی های جدید ارتباطی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات و فرهنگ ارتباطات میان فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات صنعت ارتباطات دریافت و مصرف
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات فضای مجازی شبکه های اجتماعی
تعداد بازدید : ۲۶۳۰ تعداد دانلود : ۱۱۹۴
رواج فناوری ها رسانه های جدید اطلاعاتی، ارتباطی و اجتماعی در سال های ابتدایی قرن بیست و یکم تغییرات شگرفی را در هویت یابی های فردی و اجتماعی مخاطبان آن ها و به ویژه جوانان بر جای گذاشته است. گذران ساعت های متمادی در فضای مجازی به عنوان جهان جایگزین و یا اولیه زندگی انسان های این عصر با غوطه ور ساختن آن ها در دنیایی از اطلاعات معتبر و غیر معتبر و مجموعه ای از ابژه ها و کالاهای فرهنگی، تجارب و ذهنیت ها و لذت های ویژه ای را برای آن ها به ارمغان آورده و فرصت های فراوانی برای بروز عاملیت فردی و تقویت ارتباطات اجتماعی مهیا می سازد. مقاله حاضر بر آن است تا بامطالعه مردم نگارانه ویژگی های طرفداران فرهنگ عامه پسند کره ای در ایران در فضای مجازی، به بررسی آثار این هواداری بر هویت نوجوانان و جوانان پرداخته و نشان دهد چگونه صور گوناگون تولیدشده در عرصه موسیقی و درام کره ای در فضای مجازی به تدریج هواداران را به سمت تولید یک هویت جهانی-محلی از خویشتن می کشاند. نتایج پژوهش نشان دهنده کارکردهای متمایزکننده، جبران کننده و نیز تکمیل کننده فراغتی این فرهنگ هواداری در میان نوجوانان ایرانی است که در روندی پیچیده و رو به رشد، هویت های جهان وطن را در میان آن ها تقویت می کنند.
۶۷.

نابرابری سرمایه های فرهنگی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال هشتم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلید واژه ها: سرمایة فرهنگی شهری نابرابری های فرهنگی در شهر تبدیل سرمایه ها سرمایه های دینی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
تعداد بازدید : ۷۶۷ تعداد دانلود : ۵۳۳
چرخش فرهنگی و اهمیت یافتن فرهنگ در جامعة معاصر بی تردید این عرصه را محملی جدی برای تولید و بازنمایی شکاف و نابرابری ها ساخته است. تلاقی نابرابری ها در دسترسی به سرمایه ها با زندگی شهری که موضوع محوری در حوزة مطالعات فرهنگی شهر به شمار می آید، به ندرت موضوعی برای مطالعات تجربی نظام مند در ایران بوده است. مطالعة حاضر با اتکا به پیمایشی معرف و بزرگ مقیاس در شهر تهران به دنبال نشان دادن توزیع نابرابر سرمایة فرهنگی در تهران و سازوکارهایی است که سکنة شهر برای تولید سرمایه ها به کار می بندند. نتایج پژوهش در مجموع ضمن ترسیم دورنمایی از نابرابری ها در شاخص های مختلف سرمایة فرهنگی شهری، تأثیرگذاری و تأثیرپذیری هم زمان فضا و زندگی شهری را در تولید این سرمایه ها نشان می دهد. نتایج این مطالعه با آشکار ساختن برخی کاستی های مربوط به ادبیات موجود سرمایه، مفاهیم و زمینه های جدیدی را در فهم نابرابری های اجتماعی در متن جامعه ایران معرفی می کند.
۶۸.

بررسی مؤلفه های معنای زندگی، ازدواج و زندگی مشترک در زوجین رضایتمند زناشویی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال هشتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلید واژه ها: معنای زندگی فردی معنای ازدواج معنای زندگی مشترک الگوی معنای زندگی رضایت بخش

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مشاوره مشاوره قبل از ازدواج
  3. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مشاوره مشاوره بعد از ازدواج
تعداد بازدید : ۲۲۶۳ تعداد دانلود : ۱۳۰۱
این پژوهش، با هدف بررسی معنای زندگی در زوجین رضایتمند و ارائه الگوی معنای زندگی رضایت بخش، انجام گرفت. جامعه آماری زوجین رضایتمند تهرانی بودند که از بین آنان، 8 زوج از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. طول مدت زندگی مشترک زوجین منتخب، کمتر از 15 سال و حداقل دارای یک فرزند بودند. پژوهش با بهره گیری از روش های کیفی انجام و برای دستیابی به داده ها، از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. در مرحله اول، هریک از زوجین به تنهایی و در مرحله بعد، در کنار هم، مورد مصاحبه قرار گرفتند. میانگین مدت زمان مصاحبه های فردی، 60 و مصاحبه های مشترک، 30 دقیقه بود. برای تحلیل اطلاعات حاصل از مصاحبه، از کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. یافته ها، ضمن معرفی مؤلفه های معنای زندگی فردی، معنای ازدواج و معنای زندگی مشترک زوجین، نشان داد همخوانی معنایی، همکاری در ساخت معنای مشترک و توانایی مذاکره در زوجین وجود دارد.
۶۹.

گونه شناسی کاربران رسانه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال پنجم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۷

کلید واژه ها: گونه شناسی رسانه های اجتماعی کاربرشناسی انگیزه ها و اهداف فردگرایی شبکه ای

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه بررسی مخاطب
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مدیریت و پژوهش ارتباطات
تعداد بازدید : ۲۱۷۳ تعداد دانلود : ۴۵۸۵
رشد روزافزون کاربران رسانه های اجتماعی، گذار از مخاطب شناسی و توجه به کاربر شناسی را حائز اهمیت ویژه ای نموده است. از این رو مقاله حاضر به منظور شناخت تفاوت مفهوم مخاطب با کاربر، انگیزه شناسی و گونه شناسی کاربران ایرانی رسانه های اجتماعی انجام شد. بدین منظور، در یک رویکرد تلفیقی، ابتدا مصاحبه های نیمه ساخت یافته با 30 نفر از دانشجویان پرمصرف رسانه های اجتماعی و سپس پیمایشی با حجم 360 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران انجام شد. یافته های تجربی بیانگر آن است که مهم ترین اهداف و انگیزه های کاربران در استفاده از رسانه های اجتماعی عبارت است از: سرگرمی و گذران وقت، کسب اطلاعات و اخبار، حفظ روابط با دوستان فعلی و یافتن دوستان قدیمی. در حالی که سرگرمی و گذران وقت هدف مشترک برای کاربران مرد و زن است، زنان انگیزه ها و اهداف اجتماعی و احساسی تری در استفاده از رسانه های اجتماعی دارند. همچنین نتایج نشان داد که کاربران ایرانی را می توان به هشت دسته نویسنده، هنردوست، علم دوست، دانلودگر، خبرخوان، وب گرد، گفت وگوگر و بازیگر تقسیم کرد.
۷۰.

مولفه های معنای زندگی در زوجین متقاضی طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشاوره و روان درمانی خانواده سال پنجم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلید واژه ها: معنای زندگی زوجین متقاضی طلاق معنای ازدواج معنای زندگی مشترک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵۰ تعداد دانلود : ۱۹۴۴
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی معنای زندگی، ازدواج و زناشویی زوجین متقاضی طلاق بود. روش: این مطالعه از نوع پژوهش های کیفی بود که با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته در 10زوج (10 زن و 10 شوهر) متقاضی طلاق مراجعه کننده به مجتمع قضایی انجام گرفت. این زوجین به صورت هدفمند انتخاب شدند و نمونه گیری تا جایی ادامه یافت که پاسخ های شرکت کنندگان به حالت اشباع نظری برسد. تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها با استفاده از شیوه کیفی نظریه زمینه ای انجام شد. یافته ها: نتایج تحلیل مصاحبه ها مولفه های معنای زندگی فردی، معنای ازدواج و معنای زندگی مشترک زوجین متقاضی طلاق را شناسایی نمود. نتیجه گیری: ناهمخوانی معنا، عدم همکاری در ساخت معنای مشترک و ناتوانی در مذاکره در زوجین، منجر به طلاق می شود.
۷۱.

فرهنگ تلویزیونی؛ بازنمایی روابط دختران و پسران جوان در سریال های ایرانی پربیننده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و یکم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۷۸)

کلید واژه ها: جوانان بازنمایی روابط اجتماعی تحلیل روایت سریال های تلویزیونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸۸ تعداد دانلود : ۵۴۶
روابط دختران و پسران جوان، یکی از مسائل و دغدغه های نهادها و مسئولان فرهنگی کشور و از درونمایه های اصلی آن دسته از سریال های صداوسیماست که با محوریت مسائل جوانان تولید و پخش شده اند. صدا و سیما در دهه اخیر توجه بیشتری به این مسئله نشان داده و بویژه در سریال هایش سعی در ارائه الگویی مبتنی بر مذهب و سنت از این روابط داشته است. در مقاله حاضر، نحوه بازنمایی روابط دختران و پسران جوان در پربیننده ترین سریال های پخش شده از صداوسیما با محوریت جوانان، در فاصله سال های 1393 1383، با استفاده از روش «تحلیل روایت» بررسی شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که روابط دختران و پسران جوان (پیش از ازدواج) در سریال های مورد بررسی در یکی از الگوهای زیر صورت بندی شده است: روابط عاشقانه دو طرفه، روابط عاشقانه یک طرفه، روابط عاقلانه دو طرفه (عقلانیت ارزشی) همراه با روابط عاطفی حداقلی و روابط اجتماعی (خواهر برادری). از میان این الگوها، فقط الگوی رابطه عاقلانه دو طرفه با قصد ازدواج و با اطلاع، هدایت و نظارت افراد بزرگسال (بویژه والدین)، خوب نمایی شده و سایر الگوها کم و بیش دچار بدنمایی یا غیاب بازنمایی بوده اند.
۷۲.

جنسیت و اتوبیوگرافی: ظرفیت های بدیل روایت تجربه زنانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال پانزدهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱

کلید واژه ها: جنسیت روایت اتوبیوگرافی داستان زندگی تجربه زندگی فرم متعارف

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده جامعه شناسی زنان
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی جنسیت
تعداد بازدید : ۱۸۵۳ تعداد دانلود : ۳۸۶۶
ژانر اتوبیوگرافی در معنای متعارف آن، بیش از هر چیز بر شیوه ها و رویه های مقبول در روایت داستان زندگی ناظر است. به این ترتیب که این ژانر، فرم های قاعده مند و مشخصی را در زمینه چگونگی قوام دادن داستان زندگی تشویق می کند و از این طریق به طرد فرم های بدیل در این زمینه مبادرت می ورزد. بنابراین ژانر اتوبیوگرافی، در نهایت فشار هنجارینی را بر چگونگی قوام دادن داستان زندگی تحمیل کرده و از این طریق می کوشد تا شیوه های مقبول و مشروع را از انواع نامقبول آن تمیز دهد. این تشویق و طرد هنگامی واجد دلالت ها و پیامدهای معناداری می گردد که این واقعیت را مدنظر قرار دهیم که فرم متعارف در نهایت نوع مشخصی از سوژگی را امکان پذیر کرده و به تبع آن، انواع دیگری از سوژگی را محدود می کند. در همین راستا یکی از زمینه هایی که می تواند چنین غیبتی را به نحو معناداری نشان دهد، مقوله جنسیت و به طور مشخص تر، مقوله اتوبیوگرافی زنان است. ژانر اتوبیوگرافی در روند تاریخی قوام یافتن اش، در عمل اتوبیوگرافی زنان را خارج از چارچوب های متعارف و کانونی این ژانر قرار داده و در نتیجه تنها با تحمیل کردن غیبت بر این اتوبیوگرافی ها توانسته خود را به مثابه ژانری مشخص صورت بندی کند. بنابراین معرفی اتوبیوگرافی های زنان به عرصه ژانر، اصولاً در راستای متزلزل کردن مرزها و خودبسندگی های این ژانر عمل کرده و همزمان فرم ها و صور بدیلی را برای قوام دادن داستان زندگی امکان پذیر می کند. در این مجال تلاش می شود تا با تمرکز بر مجموعه ای از اتوبیوگرافی های دانشجویی و با ارائه سنخ شناسی و ذکر مهم ترین نمونه های هر سنخ، چگونگی تلاش این دانشجویان به منظور قوام دادن داستان زندگی و تجربه زنانه شان را نشان دهیم؛ تلاشی که بیش از هر چیز از رهگذر عدول از فرم متعارف اتوبیوگرافی صورت پذیرفته است.
۷۳.

مطالعات فرهنگی دانشگاهی در ایران: دستاوردها، چالش ها و افق ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران دوره ششم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلید واژه ها: مطالعات فرهنگی چرخش فرهنگی فرهنگ رشته ای بین رشته ای بودن باز اندیشی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مدیریت و پژوهش ارتباطات پژوهش در ارتباطات
  3. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی علوم انسانی و مفاهیم مرتبط تعامل علوم با نهادهای مرتبط(دانشگاه ها، موسسات تحقیقاتی-پژوهشی، بنیاد ها و...) تاثیر و تاثر نظری و عملی میان نهاد دانشگاه و علم و فن آوری
تعداد بازدید : ۲۸۷۰ تعداد دانلود : ۱۳۱۹
ورود مطالعات فرهنگی به محافل دانشگاهی ایران و اقبال حوزه عمومی به پژوهش ها و مباحث آن، اگر چه هنوز به شکل گیری سنتی روشن و با دستاوردهایی قاطع و تأثیر گذار منتهی نشده است، ایدئولوژی، دستور کار، رویکردها و جهت گیری های معرفت شناختی و روش شناختی آن، فضایی متفاوت برای علوم اجتماعی ایران و پژوهش های مربوط به آن شکل داده است. مطالعات فرهنگی، بیش از رشته های متعارف علوم اجتماعی با نگاهی از پایین به بالا به فرهنگ و جامعه می نگرد. به همین سان، مطالعات فرهنگی از نظر فلسفی، از بیشتر رشته های علوم اجتماعی ماجرا جویانه تر و انتقادی تر عمل کرده است و انتظار می رود بیش از سایر رشته ها برای توده مردم و به زبان آنها سخن بگوید و صدا و قدرت (سوژگی) آنها را در پژوهش های خود انعکاس دهد. مقاله حاضر با اتکا به تجربه آموزشی نگارنده از ده سال فعالیت در گروه مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی و تحلیل اولیه ای از پایان نامه های تکمیل شده دانشجویان فارغ التحصیل این رشته، دستاورد ها و چالش های آکادمیک این سنت آموزشی را مورد بحث قرار می دهد. استدلال نویسنده این است که تنوع روش شناختی و پیوند نزدیک تر میان نظریه و روش و اتکا به طیف گسترده تری از شیوه های تحلیل اطلاعات، علاوه بر ایجاد تغییر و گسست در چرخه معمول پژوهش های متعارف علوم اجتماعی در ایران، دستور کارهای جدیدی را در مطالعه فرهنگ و اجتماع شکل داده و پلی بین علوم انسانی و اجتماعی برقرار کرده است
۷۵.

رسانه های اجتماعی و سازمان های رسانه ای: بررسی سیاستگذاری و مصرف فیس بوک در مواجهه با رسانه ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیستم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۷۵)

کلید واژه ها: جنسیت نگرش درگیری تبلیغات رانندگی ایمن جاذبه های هیجانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۱ تعداد دانلود : ۷۹۵
مقاله حاضر با هدف پرداختن به سیاست ها و شیوه های حاکم بر مصرف بزرگ ترین و محبوب ترین وب سایت شبکه اجتماعی (SNS) جهان، فیس بوک، ضمن بهره گیری از روش های مقایسه تطبیقی (همگرا بودن یا نبودن شبکه های تلویزیونی با رسانه های اجتماعی)، دیدگاه افراد شاغل در رسانه ملی را که همزمان در این رسانه اجتماعی نیز فعالیت حرفه ای دارند، از طریق مصاحبه آنلاین بررسی کرده است. به این ترتیب، مسئله اصلی پژوهش حاضر، بررسی سیاست های حاکم و شیوه های مصرف فیس بوک در تعامل یا تقابل با سیاست های رسانه ای سازمان صدا و سیما و فعالیت ها و تعاملات حرفه ای این گروه از پاسخگویان بوده است. یافته های به دست آمده، نشان می دهد، بین سیاست های سازمان صدا و سیما در به کارگیری شبکه های اجتماعی و به بیان اخص فیس بوک، در مواردی تفاوت وجود دارد. اما در مقابل، نگرش افراد مشهور (خبرنگار، مجری و گوینده) و فعال در شبکه اجتماعی فیس بوک، نسبت به استفاده از آن منفی نمی باشد و حاکی از تعامل با سایر کاربران عضو در این رسانه اجتماعی است.
۷۶.

تغییر رشته ای ها؛ انگیزه ها، انتظارها و ارزیابی دانشجویان رشته های غیرمرتبط از تحصیل در علوم انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) زمستان ۱۳۹۲ شماره ۶۳

کلید واژه ها: تغییر رشته تعیین هویت فضای اجتماعی فرهنگ دانشگاهی کنشعقلانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸۹ تعداد دانلود : ۸۴۱
از جمله تحولاتی که در دهسال گذشته در روندی تدریجی فرهنگ دانشگاهی در رشته های علوم انسانی و اجتماعی را تحت تأثیر خود قرار داده است، استقبال فارغ التحصیلان رشته های غیر مرتبط به تحصیل در رشته های علوم انسانی و اجتماعی است. این اقبال، تواماً بیانگر تغییر در عاملیت و میدان اجتماعی جوانان دانشجوست. پژوهش حاضر با به کارگیری روش شناسی کمی و کیفی و انتخاب نمونه هایی از دانشجویان مقاطع ارشد و دکترای علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه های دولتی تهران، به دنبال شناسایی انگیزه ها، انتظارات و ارزیابی دانشجویان از رفتار تغییر رشته ای خود است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که تغییر رشته برای غالب این دانشجویان را باید کنشی عقلانی در نظر گرفت که انگیزش اصلی از انتخاب آن، پاسخ گویی به نیازها و ارزش های هویتی تغییر یافته در فرهنگ جدید دانشگاهی ایران است. تغییر رشته با منطق عقلانی و هدفمند، عقلانی و ارزشی و انگیزه های تجربه اندوزی، سنخ های غالب دانشجویان تغییر رشته ای را تشکیل می دهند. شوک و فاصله گذاری های حاصل از این تجربه علاوه بر تغییر در فرهنگ دانشگاهی و رشته ای علوم انسانی و اجتماعی، فرصت ها و محدودیت هایی را تواماً برای آن ها ایجاد می کند.
۷۷.

نحوة بازنمایی روابط بین نسلی در سریال های ایرانی پربیننده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۰)

کلید واژه ها: جوانان روابط بین نسلی تحلیل روایت سریال های تلویزیونی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی
تعداد بازدید : ۱۲۷۴ تعداد دانلود : ۶۶۰
این مقاله روایت پربیننده ترین سریال های ایرانی را، با محوریت مسائل جوانان در فاصلة سال های 1383 تا 1393 و روابط بین نسلی (روابط جوانان و افراد بزرگ سال با تأکید بر والدین)، با بهره گیری از عناصر مدل لابوف بررسی می کند. یافته های این بررسی حاکی از آن است که سه الگوی توافق نسلی، تغییر نسلی (تفاوت، تزاحم، و تعامل هم زمان)، و شکاف یا گسست نسلی به صورت پنهان یا آشکار در سریال های مورد بررسی بازنمایی شده است. در این میان، تنها الگویی که در آن هم نگرش و رفتار جوانان و هم نگرش و رفتار افراد بزرگ سال در همة موارد خوب نمایی شده الگوی توافق نسلی است. علاوه بر این، در سایر الگوها نیز رفتارهای حاکی از احترام جوانان به افراد بزرگ سال (به رغم تفاوت ارزش های بنیادین) و رفتارهای حاکی از خیرخواهی بزرگ سالان برای جوانان، که به شیوه ای مناسب بروز یافته اند، خوب نمایی شده است. در موارد بدنمایی شده نیز مسئله به اشتباهات فردی جوانان یا افراد بزرگ سال نسبت داده شده که با نصیحت یا کمک فرد بزرگی فیصله یافته و در غیر این صورت عواقب وخیمی داشته است. چنین رویکردی به روابط نسلی حاکی از آن است که صدا و سیما اهمیت این مسئلة اجتماعی را تا سطح مسئله ای فردی کاهش داده است. به نظر می رسد که این نحوة عمل در سریال های تلویزیونی تا حدی متأثر از سیاست های صدا و سیما در حوزة روابط بین نسلی باشد. سیاست هایی که با تأکید بر ممنوعیت «دسته بندی یا رودررو قراردادن نسل ها» و نیز «نمایش دعوا، مشاجرات، و اختلافات حاد خانوادگی (حتی در قالب طنز)» در سریال های تلویزیونی، بیشتر مایل به مسکوت گذاشتن این مسئله است تا پرداختن به ابعاد مختلف آن به عنوان یک مسئلة اجتماعی
۷۸.

اثربخشی آموزه های مبتنی بر ارزش شناسی اسلامی در افزایش رضایت زناشویی زنان متأهل(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلید واژه ها: اثربخشی رضایت زناشویی ارزش شناسی اسلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق جنسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی
تعداد بازدید : ۱۵۳۳ تعداد دانلود : ۷۲۷
هدف کلی نوشتار حاضر تعیین اثربخشی آموزه های مبتنی بر ارزش شناسی اسلامی بر افزایش رضایت زناشویی زنان متأهل است. جامعة پژوهش پیش رو را همة مراجعان مرکز مشاورة «باب الحوائج» شهرستان میبد تشکیل می دادند که از میان آنان 24 نفر به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل (دوازده نفر در هر گروه) جای گزین شدند. این پژوهش از نوع مطالعات نیمه تجربی پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری است. به شرکت کنندگان گروه آزمایش هر هفته دو جلسة نود دقیقه ای (به مدت ده جلسه) آموزه های مبتنی بر ارزش شناسی اسلامی در زندگی زناشویی داده شد؛ به شرکت کنندگان گروه کنترل هیچ گونه آموزشی ارائه نشد. هر دو گروه یک بار پیش از انجام آزمایش، یک بار بلافاصله پس از پایان آزمایش و بار دیگر یک ماه پس از انجام مداخلات، فرم کوتاه آزمون رضایت زناشویی «انریچ» را تکمیل کردند. سرانجام، داده های جمع آوری شده به کمک تحلیل «کوواریانس چندمتغیره»(مانکوا) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزه های ارزش شناسی اسلامی بر افزایش رضایت زناشویی شرکت کنندگان گروه آزمایش تأثیر معنا داری داشت و این افزایش در مرحلة پیگیری نیز حفظ شده بود. با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که ارائة آموزه های مذهبی مبتنی بر ارزش شناسی اسلامی شیوة مناسبی برای افزایش رضایت زناشویی زوج هاست، البته باید دقت داشت که افراد، تحت تأثیر برداشت های فردی خود از ارزش شناسی اسلامی قرار نگیرند.
۷۹.

مطالعه روش تحلیل ساختاری روایت در سینما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هشتم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲۹ 117 - 138

کلید واژه ها: شهرگرایی، ایستار، ازخودبیگانگی، عقلانیت، کاهش انسجام اجتماعی، فردگرایی رابطه عاطفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۶ تعداد دانلود : ۴۰۳
با کنکاش در سینما می توان مولفه های تأثیرگذار در شکل و ساختار جامعه را که در موقعیت های زمانی و مکانی متفاوت تبدیل به «عنصر مسلط» آن جامعه شده اند، فهم کرد. «تحلیل ساختاری روایت» بازنمایی «عناصر مسلط» را در «روایت» هایی جستجو می کند که از سطح فرد فراتر می رود؛ این روش به صنایع و شگردهایی که یک متن در نسبت با آن ها تولید می شود می پردازد. برای کاربست روش «تحلیل ساختاری روایت» می توان از نظریه «فرمالیسم» بهره جست. مطابق با این نظریه آنچه در مطالعه آثار هنری از درجه اهمیت برخوردار است فرم است و نه محتوا. این نوع مواجه با آثار هنری و به طور خاص با فیلم های سینمایی واجد نگاهی یست که ارزش اثر را در فرم اثر جستجو می کند و نه در معنایی که آن اثر منتقل می کند؛ در اینجا به هدف و نیت مولف نمی پردازیم، بلکه به صنایع و شگردهایی می پردازیم که یک اثر را فاخر و ارزشمند (و حتی انتقادی) می سازد. نظریه «فرمالیسم» در جستجوی «عنصر مسلط» در آثار ادبی است. در این مقاله سعی بر این است تا با استفاده از روش پراپ (ریخت شناسی قصه های پریان) الگویی جهت «تحلیل ساختاری روایت» ها در سینما بدست آورده شود. از منظر پراپ «عنصر مسلط» در یک «روایت» «کارکرد» است. وی «کارکرد» را واحد تحلیل خود قرار می دهد و قصه های پریان را با توجه به تعداد «کارکرد»هایشان بازتعریف می کند. از آنجایی که رویکرد مطالعات فرهنگی انتقادی است، در نتیجه در ترکیب این رویکرد با روش «تحلیل ساختاری روایت» می توان به روشی در جهت هر چه دقیق تر مطالعه کردن سینما نائل آمد. در این مقاله به یکی از فیلم های مسعود کیمیایی اشاره شده است، تا مخاطب بصورت مصداقی با نحوه انجام این کار در سینما آشنا شود. در انتها و با توجه به نقد استراوس به پراپ، به «اسطوره» این فیلم نیز اشاره خواهد شد.
۸۰.

جرم شناسی فرهنگی و مسئله جوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱ و ۲

کلید واژه ها: بازنمایی رسانه ای فرهنگ عامه پسند جرم شناسی فرهنگی سیاست فرهنگ بزهکاری جوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۲۲ تعداد دانلود : ۱۳۲۹
رشد فرهنگ عامه پسند، ظهور سبک های جدید زندگی و اهمیت یافتن بازنمایی های رسانه ای در دو دهه اخیر چشم انداز تازه ای را در پرداختن به مسایل بزهکاری جوانان گشوده است. جرم شناسی فرهنگی بعنوان نقطه تلاقی جرم شناسی ومطالعات فرهنگی با فاصله گرفتن از علت کاوی های عموما بیرونی و تاکید مفرط بر زمینه های فردی و ساختاری، جرم و مجرم را بر ساختی اجتماعی نیز تلقی می کند که برای فهم آنها الزاما می بایست به زمینه ها، متن اجتماعی و روابط قدرت در جامعه تاملی جدی داشت. مقاله حاضر پس از مرورتحولات نظری و تنوعات گفتمانی در نگاه به جرایم جوانان، به شرح و تحلیل سنت جرم شناسی فرهنگی و ظرفیت ها و چالش های آن در بررسی مسایل خرده فرهنگی و سبک زندگی جوانان ایران می پردازد. استدلال اصلی مقاله بر این است که جرم شناسی فرهنگی امکان مناسبی را برای بازنگری در مرز بندی های فرهنگ و جرم فراهم ساخته و با دوری جستن از برخی کلیشه سازی ها به فهم و شناخت بهتری از مسایل جوانان و در نتیجه سیاست گذاری بهتر برای آنها منتهی می شود.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان