مقصود فراستخواه

هدف پژوهش حاضر، اکتشاف راهبردهای پاسخگویی دانشگاه های دولتی از دیدگاه خبرگان آموزش عالی است. داده های این مطالعه حاصل انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 20 نفر از اساتید و صاحب نظران مشغول در دانشگاه های دولتی شهر تهران بود که با روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند. در تحلیل داده ها، روش مرحله ای و تکنیک های تحلیلی اشتراوس و کوربین (1390) مورداستفاده قرار گرفت. تجزیه تحلیل داده ها 6 مقوله اصلی را به عنوان راهبردهای پاسخگو نمودن دانشگاه های دولتی نشان داد که عبارت اند از: 1. استقلال دانشگاهی (عدم دخالت و تصدی گری دولتی، واگذاری اختیارات به دانشگاه، استقلال دانشگاه، آزادی علمی)، 2. مشارکت (دانشجویان در امور دانشگاه، اساتید در امور دانشگاه، دانشگاهیان در امور جامعه، ذی نفعان بیرونی در امور دانشگاه)، 3. تعاملات علمی- کاربردی (با صنعت، با سایر مؤسسات آموزشی، با سایر بخش ها و تعاملات پژوهشی)، 4. بین المللی شدن دانشگاه، 5. کاربردپذیری، 6. تأمین و تخصیص منابع مالی.

انسان به سمتی که می نگرد، حرکت می کند. این نگرش انسان است که به زندگی او جهت می دهد و در سرتاسر زندگی او را هدایت می کند. پژوهش حاضر قصد دارد به بررسی نگرش سیاسی – اجتماعی نوگرای دانشجویان و عوامل مؤثر برآن همچون خانواده و دانشگاه بپردازد. چارچوب نظری پژوهش، تلفیقی از نگره های دانشمندانی همچون دیویی، هگل، آدورنو و فروم است. روش تحقیق، پیمایشی است. نمونه مورد نظر (360 نفر) به شیوه سهمیه ای از میان تمامی دانشجویان دانشگاه اصفهان انتخاب شده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، با توجه به سطح سنجش متغیرهای مورد بررسی، از آماره های توصیفی و آماره های استنباطی استفاده شده است. کلیه عملیات اجرایی پردازش داده ها با استفاده از نرم افزار Spss و Amos انجام شده است. میانگین نمره نوگرایی کل پاسخگویان نشان می دهد که میزان نوگرایی دانشجویان در حد بالایی است. یافته ها همچنین حاکی از آن است که بین هر دو بعد الگوهای ارتباطی خانواده و نگرش سیاسی - اجتماعی نوگرای دانشجویان رابطه معناداری وجود دارد. در حالی که جهت گیری گفت و شنود رابطه مستقیم دارد، بعد همنوایی خانواده رابطه ای معکوس با نوگرایی دانشجویان داشته است. میان دیگر متغیر مستقل تحقیق، یعنی نفوذ اجتماعی – سیاسی دانشگاه با نگرش دانشجویان رابطه معناداری وجود نداشت. دو متغیر جنسیت و پایگاه اجتماعی – اقتصادی دانشجویان نیز رابطه معناداری با نگرش سیاسی – اجتماعی نوگرا داشته اند.

مطالعه حاضر، مولفه های حرفه ای مبتنی بر دانش برنامه درسی برای مدرسی (آموزشگری) در سطح آموزش عالی از نگاه مدرسان حوزه مطالعات برنامه درسی را مورد کاوش و توصیف قرار داده است. داده های مورد مطالعه براساس پژوهش کیفی و از طریق انجام مصاحبه نیمه ساختارمند با 12 مدرس حوزه مطالعات برنامه درسی انجام یافت. یافته ها نشان دادند که مدرسان مورد مصاحبه تلقی یکسانی نسبت به قلمرو برنامه درسی نداشتند. یافته های مربوط به نگاه برنامه درسی در سه طبقه: تلقی برنامه درسی به عنوان سند، تلقی برنامه درسی به عنوان نقشه و راهنمای عمل، و تلقی برنامه درسی به عنوان فرایند تفکیک شدند. مولفه های حرفه ای سواد برنامه درسی مدرسی در بعد دانش در سه نگاه دربردارنده مولفه های اصلی دانش اساسی، دانش مبانی برنامه درسی و دانش نسبت به سیاست گذاری ها در برنامه درسی آموزش عالی بوده است با این تفاوت که در نگاه برنامه درسی به عنوان سند، سه مولفه اصلی دانش برنامه درسی در محدوده آموزش قرار گرفته است. هم چنین حدود و ثغور مولفه های حرفه ای مربوط به هرکدام از مولفه های اصلی دانش برنامه درسی در سه نگاه یکسان نبوده است.

اهداف: پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش کیفیت دانشگاه های ایران انجام شده است. روش ها: برای انجام این پژوهش، از روش تحقیق ترکیبی با طرح اکتشافی–مدل توسعه ابزار استفاده شده است. ابتدا در بخش کیفی پژوهش با استفاده از روش نظریه ی زمینه ای و مصاحبه با 36 نفر از خبرگان آموزش عالی، پرسش نامه ای با 25 مؤلفه و 157 خرده مؤلفه طراحی شد. سپس، در بخش کمی، پرسشنامه طراحی شده در یک مطالعه مقدماتی روی 84 نفر از خبرگان آموزش عالی ایران اجرا شد. بر اساس، بازخوردهای دریافتی به اصلاح پرسش نامه اقدام شد. سپس، نسخه ی نهایی و اصلاح شده آن در اختیار 293 نفر از خبرگان آموزش عالی کشور قرار داده شد. اعتبار پرسشنامه توسط صاحب نظران تأیید شده و پایایی آن به وسیله آلفای کرونباخ (0/982) محاسبه گردید. در بخش کیفی پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند غیر احتمالی و در بخش کمی از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی استفاده شد. برای آزمون ابزار اندازه گیری مزبور، از تحلیل مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: با انجام تحلیل عاملی مرتبه ی اول، ابزار اندازه گیری مزبور به 22 مؤلفه و 150 خرده مؤلفه اصلاح و تعدیل یافت. نتایج تحلیل عاملی تأییدی مرتبه ی دوم نیز نشان داد که مؤلفه های 22 گانه احصاء شده دارای بار عاملی کافی جهت پیش بینی ابزار اندازه گیری اعتبارسنجی و تضمین کیفیت نظام آموزش عالی ایران است. همچنین، شاخص های برازش، (CMIN/DF) برابر با 1/924، (RMSEA) برابر با 0/39، (GFI) برابر با 0/976، (AGFI) برابر با 0/939، (CFI) برابر با 0/928، (NNFI) برابر با 0/953، (TLI) برابر با 1/000، (IFI) برابر با 0/928 و (RFI) برابر با 0/925 است. نتیجه گیری:نتایج آزمون های آماری نشان می دهد، مقیاس طراحی شده برای سنجش کیفیت نظام آموزش عالی ایران از برازش بسیار مطلوبی برخوردار است.

بالندگی اعضای هیئت علمی از ابزارهای مهم ایجاد تغییر و تحول در نظام آموزش عالی است که شامل تمام فعالیت های برنامه ریزی شده و هدف مندی است که دانش فردی و مهارت های اساسی و لازم برای عملکرد بهتر در دانشگاه را برای اعضای هیئت علمی فراهم می کند. این پژوهش از نوع ترکیبی است. در بخش کیفی از روش نظریه مبنایی استفاده شده است و در بخش کمی به آزمون اعتبار الگو در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه های شهر تهران می پردازد. جامعه آماری بخش کیفی شامل 17 نفر از افراد متخصص و صاحب نظر می باشد و بخش کمی شامل تمام اعضای هیئت علمی دانشگاه های تهران که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای 307 نفر انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها، در بخش کیفی از روش مصاحبه عمیق و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است؛ اعتبار و روایی در بخش کیفی از طریق دو روش بازبینی توسط مشارکت کنندگان و مرور توسط خبرگان غیر شرکت کننده و در بخش کمی با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد که میزان آن 90/0 بود. برای تحلیل داده های بخش کیفی از روش تحلیل محتوا و برای تأیید و آزمون مدل مفهومی از تحلیل عاملی تأییدی و از روش معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده 13 مقوله کلی هست که در قالب مدل پارادایمی شامل: شرایط علی؛ پدیده محوری (مشارکت در تصمیم گیری ها)؛ شرایط زمینه ای؛ شرایط مداخله گر؛ راهبردهای بالندگی و پیامدها به دست آمده است که عوامل مؤثر بر فرایند بالندگی هیئت علمی و روابط آنها را نمایان می کنند.

هدف اصلی این پژوهش واکاوی درک کنشگران اجتماع علمی از الگوی اعتبارسنجی نظام آموزش عالی کشور و طراحی الگوی اعتبارسنجی مناسب است. این پژوهش، ازنظر هدف، از نوع پژوهش های توسعه ای و به لحاظ روش،مبتنی بر نظریه زمینه ایاست.بر اساس این روش، تلاش محققان بر آن بوده است تا به معانی، دیدگاه ها و سازوکارهای ذهنی کنشگران آموزش عالی پی برده شوند. چهار ابزار اصلی گردآوری داده های این پژوهش مصاحبه، مشاهده، یادداشت برداری و مرور اسناد بوده است. بر اساس روش شناسی زمینه ای، و با بررسی داده های به دست آمده در مرحله ی اول کدگذاری باز، 2027 مفهوم به دست آمد. داده های مرحله ی دوم کدگذاری باز، در قالب 1262 مفهوم و 157 مقوله ی عمده طبقه بندی شدند. در مرحله کدگذاری محوری، 25 مقوله هسته ای تعیین شدند. در مرحله ی کدگذاری انتخابی 25 مقوله ی هسته ای به سطح انتزاعی بالاتر ارتقاء داده شد و برحسب ویژگی های شرایطی، تعاملی/فرایندی و پیامدی طبقه بندی شد. در پایان، مقوله ی گفتمان کیفیت، بیم و امید، را به عنوان اصلی ترین و نهایی ترین مقوله ی هسته ای انتخاب و بسط داده شدند. این پژوهش نشان می دهد، کیفیت مفهومی پیچیده و چندبعدی است. بر این پایه، توجه چندجانبه و کلی گرا نسبت به اعتبارسنجی و تضمین کیفیت نظام آموزش عالی ایران و دوری از نگاه جزیره ای و جزء گرا لازم است.

مفهوم دین و دین داری به سبب اهمیت آن ها در زندگی انسان، از دیرباز مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و دین پژوهان بوده است. مطالعات انجام شده در این حوزه شامل پیمایش های کمّی درباره سنجش میزان دین داری کنش گران و ارتباط متقابل آن با متغیرهای مختلف، مطالعات کمّی و کیفی در رابطه با انواع دین داری و مطالعات اسنادی درباره تحولات دین داری در ایران است. مهم ترین خلاء موجود در این مطالعات، توجه اندک پژوهشگران به مفاهیم اساسی و بومی سازی آن ها ست. سرمایه دینی از جمله این مفاهیم اساسی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله تلاش شده با روش اسنادی، نخست به تبارشناسی مفهوم سرمایه دینی از نظر اندیشمندان پرداخته و آن گاه مؤلفه های بومی شده سرمایه دینی متناسب با جامعه ایران تدوین شده و در پایان تعریفی متناسب از سرمایه دینی ارایه گردد.

معلمان عنصر کلیدی موفقیت نظام آموزش و پرورش به شمار می آیند و دانشگاه فرهنگیان متولی تربیت معلمان است. توصیفی روشن از شایستگیهای معلمی و تأمل بر آن می تواند مقدمه ای برای ورود به مدیریت و رهبری سازمانی، برنامه های درسی تربیت معلم و خلق فرهنگ سازمانی متناسب با آن در دانشگاه فرهنگیان باشد. این مقاله به توصیف شایستگیهای معلمی از نگاه کنشگران در آموزش و پرورش و آموزش عالی پرداخته و در تکمیل آن، نقاط اشتراک و تمایز دیدگاه کنشگران را بررسی کرده است. داده های پژوهش بر اساس طرح پژوهشی کیفی با رویکرد پدیدارشناسی و به کمک مصاحبه عمیق نیمه ساختارمند گردآوری شده اند. انتخاب مشارکت کنندگان در پژوهش مبتنی بر شیوه نمونه گیری هدفمند و با رعایت تنوع گروهها انجام گرفته است. مشارکت کنندگان 49 نفر از پنج گروه بودند که عبارت اند از: اعضای هیأت رئیسه، مدرسان، کارشناسان و دانشجویان دانشگاه فرهنگیان، همچنین اساتید دیگر دانشگاهها در حوزه آموزش و پرورش و آموزش عالی. از تحلیل داده ها شش سازه شایستگیهای معلمی در حوزه های دانش نظری، دانش عملی، نگاه توحیدی و زیباشناختی، باورهای حرفه ای، فردی و فراشایستگیها با 15 مؤلفه اصلی و 62 خرده مؤلفه استنباط شده است. تحلیل داده ها به تفکیک گروهها نشان داد که مدرسان، اعضای هیأت رئیسه و کارشناسان دانشگاه فرهنگیان درباره شش سازه شایستگیهای معلمی دیدگاه مشترک داشتند. گروه اساتید دیگر دانشگاهها و دانشجویان در پنج سازه شایستگیهای معلمی با سه گروه قبلی مشترک اما در سازه شایستگیهای فردی متفاوت بودند.

نظامهای خدمات و تولید در اقتصاد نوین دانش به دانش و فناوری موکول شده اند. از آموزش عالی و دانشگاه انتظار می رود که ظرفیتهای پاسخگویی و تقاضاگرایی خود را ارتقا ببخشد. زمان برج عاجهای دانشگاهی به سرآمده است. هدف از این تحقیق دستیابی به الگویی مفهومی برای تعامل نظام آموزش عالی و دانشگاهها با سایر نظامهای تولید و خدمات بوده است. همچنین، روش فراتحلیل پژوهشها و نظریه های موجود به کار رفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که هر یک از الگوهای مفهومی بدیل چه ظرفیتها و محدودیتهایی دارد. این الگوها شامل تئوری نئوکلاسیک، تئوری تحولی، دیدگاههای سنتی نوآوری، رویکرد شبکه نوآوری، ویراستهای متاخر رویکرد تحولی، همکاری سه جانبه دولت، دانشگاه و صنعت، مدل دانشگاه و صنعت بورل دمیان، مسیر دانش فناوری و لیسانس فناوری و نظریه پل زدن میان دو فرهنگ هستند و به صورت مقایسه ای بررسی شده اند. نتیجه تحقیق در برگیرنده الگوی تلفیقی مطلوب با رویکرد سازاگرایی مشارکتی است که در قالب 26 اصل راهنما و دو مدل نهایی در سطوح کلان و خرد ارایه شده است.

هدف از این پژوهش برسی میزان گرایش دانشجویان به جنبش های نوین معنوی برای شناخت بهتر شرایط و چالش های موجود و نیز میزان تأثیرپذیری این متغیر از عوامل اجتماعی چون مصرف کالاهای فرهنگی، روابط اجتماعی، نحوه هویت یابی و طبقه اجتماعی گروه مورد بررسی است. برای مبانی نظری از نظریات اندیشمندانی چون مارکس، کنت، دورکیم، برگر و دیوی استفاده شده است. روش مطالعه پیمایش بوده و بعد از تعیین حجم نمونه پرسشنامه توسط 384 نفر از جمعیت مورد مطالعه توسط نمونه گیری تصادفی ساده تکمیل شده است. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS و با بهره گیری از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس و آزمون TوF انجام شده است. بر اساس نتایج حاصل شده رابطه مصرف کالاهای فرهنگی، روابط اجتماعی و نحوه هویت یابی جوانان با گرایش آنها به معنویت های نوظهور مستقیم و معنی دار است. اما طبقه اجتماعی جوانان، جنسیت و وضعیت تأهل رابطه معناداری با گرایش به معنویت های نوظهور ندارد.

پیشرفت فناورانه وسایل اطلاعاتی و ارتباطی جدید، به خصوص شبکه های اجتماعی مجازی، نقش تعیین کننده ای در برقراری ارتباط و انتقال اطلاعات بین متولدان دهه 60 ایفا کرده است. در پژوهش حاضر تلاش شده است، با درک واقعی ساختار تجربه زیسته افراد مشارکت کننده از شبکه های اجتماعی مجازی، مؤلفه های اصلی تشکیل دهنده اخلاق اجتماعی و چگونگی تبلور آن در رفتار اجتماعی آنان تحلیل شود. روش پژوهش، کیفی با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی تجربی و گردآوری اطلاعات، از طریق نمونه گیری هدفمند و مصاحبه عمیق با 15 نفر از متولدان دهه شصتی دارای تحصیلات عالی بوده است. یافته های پژوهش، شامل یک شاخص محوری «اخلاق اجتماعی آوارگی» بود که از خصیصه های مهم آن به «داشتن هویت اجتماعی ترکیبی»، «احساس ناامیدی اجتماعی، سردرگمی و سرگشتگی»، «مقایسه دایم خود با دهه هفتادی ها» و «فریبندگی شبکه های اجتماعی مجازی» می توان اشاره کرد. نتایج پژوهش همچنین نشان می دهد؛ اخلاق اجتماعی در میان متولدان دهه شصتی، معجونی از کنش های اخلاقی است که خاستگاه آن شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و تاریخی ای است که متولدان این دهه، درون آن متولد شده و زیست کرده اند. در نهایت، نتایج به دست آمده حاکی از آن است که رعایت اخلاق اجتماعی در بطن زندگی بد، سخت و دشوار است.

کمی شدن و پولی شدن بدقواره، انگاره آرمانی از تحصیل دانشگاهی در ایران را مخدوش ساخته است . گوهر علم ورزی و درس وبحث وشوق اکتشاف ، بحث انگیز شده است. پدیده صندلی های خالی از نخستین آثار دوره ای پرابتلاست که در آن قرار است آموزش عالی تاوان رشد بی رویه خود را بدهد. این در حالی است هنوز خانواده ها فرزندان خود را به خارج ومنطقه وگاهی کم اعتبارترین دانشگاه ها می فرستند. اگر دانشجو خوب درس می خواند یا نمی خواند، اگر برای مدرک می آید یا در صدد خلاقیت است همه را باید در این دید که چه معنایی از دانشگاه واز بودن در دانشگاه در ذهن دارد.پرسش تحقیق حاضر این است که ادراک دانشجویان از دانشگاه ایرانی و آمدن به دانشگاه و درس خواندن در آن وفارغ التحصیل شدن از آن چیست؟ تحقیق به روش کیفی است. نویسنده با تحلیل محتوای تجارب آموزشی خویش و با استفاده از یاداشتهای حرفه ای و نیز از طریق تفسیر پدیدارشناختی گفتگوهایش با همکاران علمی و دانشجویانش، چارچوبی برای فهم پدیدارشناختی کیفیت ادراک شده دانشجو فراهم آورده است. 291 واحد معنایی از سه نوع یادداشت ثبت شده (خاطرات روزانه حرفه ای، گفتگو با همکاران هیأت علمی، گفتگو با دانشجویان) به عنوان چارچوب نمونه هدفمند انتخاب شده از بازه زمانی 1383 تا 1393 رمورد تأمل پدیدارشناسانه واقع شده است. کیفیت تحصیلات دانشگاهی تابعی از شبکه تودرتویی از معانی در تجربه های واقعا زیسته دانشجویی است. کیفیت برنامه درسی وآموزشی چگونه است ؟؟ این منوط به آن است که دانشجو به تحصیل دانشگاهی چه معنایی می دهد؟ معنایی که در شبکه ای از تداعی های ذهنی از آدمها، خدمات،کارکردهای تأمین نیاز، برنامه ها وبیانیه ها، عملکردها، فر صتها، امکانات وزیر ساختها، زیبایی ها، نمادها ، انتظارات، آوازه ها ورخداده ها شکل می گیرد .

مقاله حاضر به بررسی دگرگونی های معنایی «علم» و «صنعت» در دوره قاجار می پردازد. فرض مقاله این است که دگرگونی رادیکال و بنیادی که در دوره قاجار در تعریف علم و طبقه بندی آن رخ داده است به واسطه ظهور تکنولوژی های جدید بوده است. تکنولوژی های جدید با طبقه بندی شدن در ذیل علوم طبیعی، مسأله علوم نظری را که با تصرف در طبیعت می توانند به منظور اختراع ابزارها و از این رو در خدمت اهداف عملی قرار بگیرند، به وجود آوردند. این مسأله از آنجا ناشی می شود که «علوم طبیعی» در طبقه بندی فارابی- ابن سینایی، علوم نظری هستند که اهداف و کاربرد عَملی ندارند و چیزی مربوط به «نیکبختی آن جهانی» هستند. طبقه بندی که بر مبنای تمایز ارسطویی بین اِپیستِمِه و تِخْنِه، علوم نظری را از آن رو که مرتبط به چیزی است که نمی تواند طور دیگر باشد، غیرعملی و غیرکاربردی معرفی می کند. تکنولوژی های جدید سامان این طبقه بندی را برهم زدند زیرا علوم نظری انگاشته می شدند که به کاربردهای عملی می رسیدند. پیامد این دگرگونی اولاً ظهور مفهومی تکاملی از علم و فهمی از جوامع با سلسله مراتب «متمدن» و «وحشی» است که در نسبتِ زمانی با علم و استفاده کاربردی از آن قرار دارند. ثانیاً طبقه بندی «صنعت» ذیل علم جدید «ثروت» و تعریف آن به عنوان «اعمال مولد ثروت» است. در تعریف جدیدِ صنعت، همه فعالیت هایی که به تولید ثروت منجر می شوند و امروزه در اقتصاد آنها را «زمین، نیروی کار و سرمایه» می خوانیم، از لحاظ جایگاهی که در تولید ثروت دارند، مورد بازنگری و بازسازماندهی قرار گرفتند.

در مقاله حاضر بر اساس روش نظریه زمینه ای، به احصاء عوامل، ملاک ها و نشانگرهای شرایطی (علی، زمینه ای و مداخله گر) اعتبارسنجی از دیدگاه کنشگران آموزش عالی پرداخته ایم. مطالعه حاضر با اتخاذ رویکرد تفسیرگرایانه اجتماعی بر این نکته تأکید دارد که افراد خارج از محیط دانشگاه، نمی توانند مؤلفه های اعتبارسنجی را پیشاپیش شناخته و آن را درک کنند. زیرا این کنشگران آموزش عالی هستند که محیط اجتماع علمی خود را خلق کرده و آن گونه که می خواهند تفسیر می کنند. بر این اساس، هر گونه پیش فرض در خصوص نظام اعتبارسنجی، نمی تواند بیانگر ذهنیت و درک عاملان جامعه ی دانشگاهی باشد. به دیگر سخن، در این پژوهش به دنبال این بوده ایم که کنشگران آموزش عالی عوامل، ملاک ها و نشانگرهای شرایطی اعتبارسنجی (علی، زمینه ای و مداخله گر) را چگونه می بییند، و چه تلقی و برداشتی از آن دارند. داده های پژوهش حاضر از چهار منبع به دست آمد، که عبارت اند از، مصاحبه، مشاهده، یادداشت برداری و اسناد. به همین منظور، داده های حاصل از مصاحبه ها، مشاهدات، یادداشت ها و اسناد را به داده های متنی تبدیل کردیم. پس از آن، به منظور بررسی نظام مند توده بزرگی از داده های گردآوری شده از طریق روش نظریه نظریه ی زمینه ای به مقوله بندی داده ها پرداختیم. ابتدا به کدگذاری باز، سپس، به کدگذاری محوری و انتخابی اقدام کردیم. بر این اساس، 691 نشانگر، 98 ملاک و 11 عامل متناسب با ویژگی های بومی نظام آموزش عالی ایران تعیین شدند.

مدت هاست که زندگی دانشگاهی در ایران با مناقشه روبه رو شده و عملکرد آموزشی و پژوهشی دانشگاهیان درگیر تغییراتی مهم و بحث انگیز شده است. در این میان، برخی دعاوی بیانگر رنگ باختن ارزش ها، هنجارها و مسئولیت های دانشگاهی و دیگر تغییرات شده اند. این مسائل برای ایران، آن هم در دنیایی که زندگی بیش ازپیش دانش بر شده است، اهمیتی حیاتی دارد و مطالعه آن ضروری است. هدف پژوهش حاضر، تحول زندگی علمی میان سه نسل از استادان دانشگاه است که با استفاده از روش کیفی و نظریه مبنایی صورت گرفته است. مشارکت کنندگان در چارچوب نمونه هدفمند از میان استادتمام های سه دانشگاه جامع (دانشگاه های تهران، تربیت مدرس و شهید بهشتی) انتخاب شده اند. داده ها از طریق مصاحبه های اکتشافی عمیق و نیمه ساختمند در حد اشباع نظری با کمک 52 نمونه فراهم شد و تحلیل آن با استفاده از نرم افزار اطلس تی. آی صورت گرفت. براساس یافته ها، استادان در تعامل با شرایط علی، محیطی و زمینه ای راهبردهای متفاوتی داشته اند. نسل اول با دانشگاه های آموزشی و نخبه گرایانه خو گرفته اند و آموزش نزد آن ها بیش از پژوهش اهمیت دارد. همچنین ارتباط آن ها با دانشجویانشان استادشاگردی است و اقامت تمام وقت در پردیس عادتی علمی برای آن هاست. استادان نسل دوم با چرخش دانشگاه به سمت پژوهش، به ترکیبی از آموزش و پژوهش پرداخته اند و برخی از آن ها به سوی پروژه های کاربردی و طرح های بزرگ سوق پیدا کرده اند، اما استادان نسل سوم به نوعی مادیات گرا شده اند و چندپیشه گرایی آن ها اقامت آن ها را در پردیس کاهش داده است. این استادان به دنبال تأسیس شرکت های دانش بنیان و اجتماعی سازی کسب وکار دانشجویی هستند تا از علم تولید ثروت کنند. نتیجه این راهبردها بیانگر افول هنجارها تا اهمیت امور صنفی و منفعت طلبی از حرفه علمی است. با وجود تفاوت های این سه نسل، نگرانی های مشترکی در میان آن ها وجود دارد. از جمله غلبه امر سیاسی بر امر دانشگاهی، سیطره کمیت و افت کیفیت، ضعف تعاملات اجتماعی، مقاله گرایی صوری، گسترش بی رویه و ناموزون آموزش عالی، ضعف همکاری های علمی بین المللی و ضعف سرمایه های اجتماعی.

دین یکی از کهن ترین نهادهای بشری است که به دلیل مشروعیت داشتنِ هنجارهایش انسجام آفرین است، اما دگرگونی های اجتماعی ممکن است سبب کاهش مشروعیت هنجارهای دینی در جامعه و استقرار هنجارهای جدید و خویش آفرین شوند که به پدیده ای به نام بی هنجاری دینی خواهد انجامید. در این مقاله، به منظور مطالعة وضعیت بی هنجاری دینی دربین دانشجویان دانشگاه های ایلام، پس از مرور مطالعات پیشین و تدوین چارچوب مفهومی در چارچوب پارادایم کیفی، سنت تفسیری و نظریة مبنایی، و با بهره گیری از ابزار مصاحبة نیمه ساختمند، داده های تحقیق جمع آوری شد. یافته ها نشان دهندة وجود پدیدة بی هنجاری دینی دربین گروهی از دانشجویان است که شامل مراحل دین عادی، ورود به دانشگاه، تحولات زیست دانشجویی، تردید در هنجارهای دینی، بحران مشروعیت هنجارها و استقرار نظام هنجاری جدید است. دانشجویان به منظور رهایی از تعارض های ناشی از بی هنجاری دینی، به ایجاد گونه هایی از دین داری خودمرجع و خنثی سازی اثرهای آن اقدام می کنند. مقولة کانونی این مطالعه ناحتمیّت دین است. در این مطالعه، الگوی پارادایمیک اخذشده از داده ها در چارچوب نظریة مبنایی درقالب عوامل علّی، زمینه ای، مداخله ای ، راهبردی و پیامدی ترسیم، توصیف و تشریح شده است.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی نقش شبکه های اجتماعی در فرایند یادگیری- نوآوری دانشجویان در مقاله های علمی- پژوهشی مرتبط می باشد. برای دستیابی به این هدف از روش مرور نظام مند بهره گرفته شد که برمبنای مفهوم نظری «شبکه یادگیری- نوآوری»، جست وجو در مقاله ها و ترکیب و بررسی یافته ها صورت گرفت. جامعه آماری مورد مطالعه شامل مجموعه مقاله های علمی- پژوهشی منتشرشده در سال های 95-1385 می باشد که به شیوه نمونه گیری هدفمند و دردسترس انتخاب شدند. نتایج حاصل از تحلیل، ترکیب و مقوله بندی داده های موردنظر حاکی از عدم توجه عمیق به خصوصیات و پویایی های متنوع شبکه های اجتماعی در فرایند یادگیری- نوآوری در مقاله های مورد بررسی است. همچنین، در ادامه برخی کارکردهای تأثیرگذار شبکه روابط دانشجویان اشاره شده است و درمقابل، یافته های متناقض نیز مشاهده می شود که نیازمند تأمل و بررسی عمیق تری در شبکه های دانشجویی در مسیر ارزش آفرینی است.