مهرداد نوابخش

مهرداد نوابخش

مدرک تحصیلی: استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۱۲۳ مورد.
۴۱.

مطالعه جامعه شناختی مشارکت پایدار مردمی در نوسازی و بازسازی بافت های فرسوده شهری (مورد مطالعه بافت فرسوده شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت پایدار مردمی بازسازی و نوسازی بافت های فرسوده زنجیره بلوکی شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۳۶۶
بافت فرسوده یک ابرچالش برای شهر تهران است. در برنامه پنجم توسعه احیای ده درصدی تکلیف شد که با ورود یکجانبه وزارت راه و شهرسازی عملیاتی نشد، در برنامه ششم موضوع متقن تر شد و 21 دستگاه مکلف شدند، اما ارزیابی برنامه ها گویای عدم تحقق، به دلایل مختلف از جمله برنامه ریزی از بالا به پایین و مشارکت شعاری مردم بود. مساله اصلی این مقاله بررسی جایگاه مشارکتی مردم بعنوان ذینفعان حقیقی این برنامه هاست. با استفاده از روش کیفی، کمی (پرسشنامه و مصاحبه ) و بهره گیری از رهیافت توصیفی-تحلیلی و گراندد تئوری تجزیه و تحلیل اطلاعات مشتمل بر بررسی دلایل، انگیزه ها، ارزش ها، باورها وتجربه زیسته ساکنین بافت فرسوده انجام شد. بر اساس چارچوب نظری تحقیق مشارکت برخواسته از اعتمادسازی، آگاهی بخشی و توانمندسازی ساکنین است. یافته های پژوهش گویای آن است که میزان مشارکت مردم به دلیل عدم آگاهی و یا اطلاعات محدود است که ماحصل آن سست شدن اعتماد اجتماعی و عمیق تر شدن فقر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است. چندبعدی بودن این چالش ها، ضرورت بهره گیری از ابزارهای چندگانه و همراستا مشتمل بر اطلاع رسانی، بهبود تجربه زیسته از طریق خدمات اجتماعی، تقویت احساس مسئولیت اجتماعی و توانمندسازی راهگشاست که مدل زنجیره بلوکی (Block Chain) به عنوان یک بستر اطلاعاتی مبنی بر امنیت، شفافیت و اعتماد ارائه شد.
۴۲.

مقایسه حضور ابعاد اجتماعی کیفیّت زندگی در برنامه های توسعه کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت زندگی ابعاد اجتماعی برنامه های توسعه تحلیل محتوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۱۶۰
هدف اصلی در مقاله «مقایسه ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی در هر یک از برنامه های توسعه کشور» می باشد. روش تحقیق تحلیل محتوا بوده و واحد تحلیل مضمون و یا مفهوم موجود در متن احکام برنامه های توسعه بوده است. یافته های اصلی: در برنامه اول توسعه، امنیت اقتصادی- اجتماعی بیشترین توجه را به خود اختصاص داده است و پس از آن بعد توانمندسازی اجتماعی در اولویت قرار گرفته است. سایر ابعاد دراین برنامه از مقادیر کمی برخوردارند. در برنامه دوم نیز، امنیت اقتصادی- اجتماعی بیشترین توجه را به خود اختصاص داده است و پس از آن بعد تداوم پذیری اجتماعی در اولویت قرار گرفته است. در برنامه سوم بازهم، امنیت اقتصادی- اجتماعی در اولویت اول و سپس بعد ادغام اجتماعی، در رتبه پس از آن قرار می گیرد. در برنامه چهارم، امنیت اقتصادی- اجتماعی جای خود را به توانمندسازی اجتماعی می دهد. بعد همبستگی اجتماعی برای اولین بار در برنامه ها از توجه معتنابهی برخوردار است. در برنامه پنجم، بعد توانمندسازی اجتماعی و بلافاصله پس از آن بعد ادغام اجتماعی، و سپس بعد تداوم پذیری از موقعیتی بالا برخوردارند. امنیت اقتصادی- اجتماعی در مرتبه چهارم قرار گرفته و بعد همبستگی اجتماعی نسبت به برنامه چهارم کاهش نشان می دهد. در برنامه ششم توسعه، مجدداً شاهد اوج بعد امنیت اقتصادی- اجتماعی و حفظ موقعیت بعد ادغام اجتماعی به مانند برنامه پنجم هستیم. با آنکه بعد همبستگی اجتماعی به ابعادی مانند توانمندسازی و تداوم پذیری اجتماعی نزدیک می شود اما هنوز هم در موقعیت پایینی در این رده بندی قرار دارد.
۴۳.

تحلیل تطبیقی تمرکز بر ابعاد اجتماعی کیفیّت زندگی در مقایسه با ابعاد اقتصادی و مالی در برنامه های توسعه در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت زندگی ابعاد اجتماعی برنامه های توسعه تحلیل محتوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۱۱۷
عوامل اقتصادی و مالی تأثیر به سزایی در ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی پس از انقلاب به جا گذاشته است. هدف این مقاله ارزیابی و مقایسه اثرپذیری «ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی»  بر مبنای مولفه ای اقتصادیو مالی در برنامه های توسعه کشور بر مبنای روش تحلیل محتوا و واحد تحلیل مضمون با بررسی مفاهیم موجود در متن احکام برنامه های توسعه است. در بررسی تمرکز برنامه های توسعه بر ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی و اثرپذیری آن در برنامه های توسعه، ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی در قالب متغیرهای «امنیت اقتصادی- اجتماعی»، «همبستگی اجتماعی»، «ادغام اجتماعی»، «توانمندسازی اجتماعی» و «تداوم پذیری اجتماعی» در الگوی پژوهش منظور شده اند. یافته ها نشان می دهند که در شش برنامه توسعه، در برنامه چهارم، بیشترین توجه به ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی و در برنامه ششم بُعد مالی در قالب «امنیت اقتصادی- اجتماعی» نسبت به سایر مولفه های کیفیت زندگی مهمتر و تعیین کننده تر  بوده است. بُعد «امنیت اقتصادی- اجتماعی» در برنامه ششم توسعه بیشترین حضور و در برنامه دوم توسعه کمترین میزان توجه را به خود اختصاص داده است.                                                                               This article pays to reveal “social dimensions of quality of life” influences in development plans of Iran. Social dimensions of  Quality of life includes: “social and economic security”, “social solidarity”, “social integration”, “social empowerment”, and “social continuity”. Based on Content Analysis Method (CAM), we used a model to examine development plans policies and measure focuses and attention on this subject. The main findings show that “social and economic security dimension” has enjoyed the most presence in the Sixth Development Plan while it enjoyed lowest attention in the Second Development Plan. Social solidarity dimension obtained the most attention in the Fourth Development Plan and the least attention in the first and second plans. Social integration dimension has rendered most presence in the Forth Development Plan and gained the least attention in the First and Second Development Plans. Social empowerment dimension has obtained the most presence in the Forth Development Plan and gained the least attention in the Second Development Plan than other plans. It should be noted that the dimension shows considerable decline in the sixth plan in comparison with the fifth pan. Social continuity dimension has enjoyed more attention in the fifth and forth plans respectively while it gained the least attention in the first and second plans.  
۴۴.

بررسی تاثیر مؤلفه های مذهب، قومیت، جامعه پذیری سیاسی و بسیج توده برمشارکت درانتخابات مجلس شورای اسلامی (شهرستان های بویراحمد و دنا)

کلید واژه ها: انتخابات مشارکت سیاسی رأی دهی مجلس شورای اسلامی شهرستان های بویراحمد و دنا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۲۸
مشارکت فرایندی عمومی، اجتماعی و چند بعدی برای پذیرش مسئولیت در جامعه خویش است. هدف از پژوهش حاضر نیز، بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر مشارکت مردم استان کهگیلویه و بویراحمد، درانتخابات مجلس شورای اسلامی است. لذا تأثیر متغیرهای مستقلی چون نقش تعلقات مذهبی، وابستگی ایلی و طایفه ای، جامعه پذیری سیاسی و بسیج توده، بر میزان مشارکت مردم در انتخابات بررسی شد. از نظر روش شناسی، این پژوهش با رویکردی کمی و با روش پیمایش، مبتنی بر بهره گیری از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری داده ها و نظرات پاسخ گویان، تدوین شده است. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش، تعداد 384 نفراز زنان و مردان بالای هجده سال شهرستان های بویراحمد و دنا در استان کهگیلویه وبویر احمد می باشد که با استفاده از تکنیک نمونه گیری خوشه ای و سیستماتیک، چگونگی انتخاب و توزیع پرسشنامه مشخص شد. همچنین برمبنای آزمون کولموگروف-اسمیرنف مشخص گردید داده های متغیرهای ذکرشده ازتوزیع نرمال برخوردار نیستند. لذا از آزمون همبستگی رتبه ای اسپیرمن برای سنجش میزان همبستگی متغیر های مستقل و وابسته استفاده گردید. پس از محاسبه این ضرایب با کمک نرم افزار spss، چنین میتوان استنباط نمودکه بیشترین تأثیر به ترتیب به نقش تعلقات مذهبی برمشارکت درانتخابات به میزان 902/0، وابستگی ایلی و طایفه ای 785/0، جامعه پذیری سیاسی 783/0 و بسیج توده 577/0  مربوط است.
۴۵.

بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر بر منزلت اجتماعی معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: منزلت اجتماعی معلمان آموزش وپرورش معلمان مطالبات معلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۲۹۰
کیفیت زندگی و منزلت اجتماعی معلمان نشانه ای آشکار از روند رشد و تعالی یا نابودی و تباهی هر جامعه است و کیفیت عقلانیت در سرمایه گذاری و تخصیص بودجه را نمایان می سازد. هدف از این پژوهش «بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر برمنزلت اجتماعی معلمان» از دیدگاه خود معلمان بوده است. این پژوهش ازنظر ماهیت از نوع کمی، ازنظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی، ازنظر زمانی از نوع تحقیقاتمقطعی و ازنظر روش پژوهش توصیفی-پیمایشی و هم چنین از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق، معلمان شهر تهران با حجم ۴۶۰۰۰ نفر می باشد، حجم نمونه طبق فرمول کوکران برابر با ۳۸۲ نفر و روش نمونهگیری در این پژوهش، تصادفی خوشه ای بوده است. در این پژوهش برای اندازهگیری متغیرها از پرسشنامه محقق ساخته و مقیاس طیف لیکرت استفاده شده است. فرضیات تحقیق با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون انجام شد، نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که بین تحصیلات، کارکردی بودن نظام آموزشی، سطح امکانات اقتصادی و رفاهی معلمان، توسعه مهارت های حرفه ای معلمان،، شیوه جذب و گزینش تربیت معلم، میزان عضویت و مشارکت در تشکل های صنفی و سیاسی معلمان و منزلت اجتماعی معلمان رابطه معنیداری وجود دارد و متغیرهای ذکرشده بر منزلت اجتماعی تأثیرگذاربوده اند. هم چنین بین جنسیت و منزلت اجتماعی معلمان تفاوت معناداری وجود ندارد.
۴۶.

رانتیریسم و توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: رانت دولت رانتیر رانتیریسم توسعه سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۳۲۲
امروزه اهمیت نفت بر کسی پوشیده نیست و پیامدهای ناشی از درآمدهای حاصل از آن در همه حوزه های مختلف زندگی اجتماعی کشورهای صادر کننده تأثیر می گذارد، بررسی این پیامدها بدون در نظر گرفتن شرایط سیاسی- اجتماعی مرتبط با دولت بیهوده می باشد. ایران کشوری است که اقتصاد آن همواره متکی به نفت بوده و از همین رو در این پژوهش سعی شده است با یک روش دلفی به بررسی رانتیریسم و توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ایران با چهار هدف شناسایی تهدیدها، فرصت ها، نقاط ضعف و نقاط قوت پرداخته شود که با استفاده از روش دلفی به میدان تحقیق رفته و از صاحبنظران طی مراحل دلفی سوالاتی پرسیده شد تا توافق نظر صورت پذیرد، که اهم نتایج این تحقیق بدین شرح می باشد: فرصت های رانتیریسم: تقویت بنیه نظامی، فراهم شدن راه های خروج از وابستگی سیاسی و اقتصادی و امکان برقراری روابط بین المللی مناسب از طریق درآمدهای ناشی از فروش نفت، تهدیدهای رانتیریسم: مداخله گسترده کشورهای خارجی،کاهش امنیت ملی و عدم تعامل با اقتصاد جهانی نقاط قوت رانتیریسم: شکل گیری طبقه متوسط، نهاد سازی اجتماعی، نظم و دولت مدرن، نقاط ضعف رانتیریسم: عدم جدیت در دریافت مالیات، تمرکز منابع در دست دولت، عدم تشکیل گروه های مستقل.
۴۷.

شناسایی مولفه های موثر در ایجاد تعلق خاطر به یک مفهوم ناملموس در شرایط پیچیده اجتماعی حاکم بر جوامع برند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جامعه برند تعلق خاطر در جامعه برند اضطراب از تعلق اجتناب از تعلق پدیدار شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۸۸
هدف این پژوهش شناسایی و درک عمیق آن دسته از سازه ها و مؤلفه هایی است که منجر به ایجاد و یا تقویت دلبستگی و تعلق خاطر در جوامع یک برند، در محیطی که سطح بالایی از اضطراب و اجتناب از دلبستگی وجود دارد، می شود. همچنین به عنوان پیامدهای مطلوب آن، ایجاد تعهدی مستمر همراه با قصد طرفداری از آن برند در مشتریان را بررسی کردیم. برای رسیدن به این هدف از رویکرد روش پژوهش ترکیبی (اکتشافی – توسعه تاکسونومی) و در قالب دو بخش، یک روش پدیدارشناسی (با انجام مصاحبه های عمیق در قالب تکنیک زیمت) و یک روش مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار ایموس استفاده کردیم. برندها حتی در بازارهایی که به طور مستقیم در آن حضور ندارند نیز مشتریان دلبسته دارند که علاوه بر تعهدی مستمر، قصد طرفداری از آن برند در آن ها مشهود است. این در حالی است که سطح بالایی از اضطراب و اجتناب از دلبستگی توسط مشتریان این بازارها درک شده است.
۴۸.

فولکلور،ضرب المثل های ایرانیان و میل به توسعه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: فرهنگ ضرب المثل توسعه فولکلور ادبیات عامیانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳ تعداد دانلود : ۵۶
هدف پژوهش: این تحقیق سعی در تحلیل جامعه شناختی مولفه های فرهنگی، بطور خاص محتوای مثل های کتاب امثال و حکم دهخدا و نقش این مثل ها در توسعه نیافتگی ایران دارد. روش پژوهش: تحلیل محتوای کیفی و روش مطالعه میدانی. جامعه آماری: 50 هزار ضرب المثل از کتاب امثال و حکم دهخدا و 40 نفر از کسانی که آگاهی نسبتا خوبی به مثل ها داشتند. روش انجام پژوهش: تحلیل محتوای ضرب المثل ها توسط 3 کدگذار متخصص و مصاحبه با افراد. یافته ها: محقق با تحلیل محتوای بیش از پنجاه هزار مثل در روش تحلیل محتوای کیفی به این نتیجه رسید که 2510 مثل حاوی مفاهیم توسعه ای هستند که از این تعداد 894 مثل (35%) حاوی مفاهیم همسو با توسعه و 1616 مثل (65%) حاوی مفاهیم غیرهمسو با توسعه بودند. بعلاوه، با استفاده از روش مطالعه میدانی، از مصاحبه با 40 نفر از کسانی که آگاهی نسبتا خوبی به مثل ها داشتند، 276 مثل حاوی مفاهیم توسعه ای بدست آمد که از این تعداد 64 مثل (23%) حاوی مفاهیم همسو با توسعه و 212 مثل (77%) حاوی مفاهیم غیرهمسو با توسعه بودند. نتیجه گیری: این تحقیق در نهایت به این نتیجه می رسد که تعداد قابل ملاحظه ای از مثل های مورد مطالعه مفاهیمی همچون تقدیرگرایی، فقدان نوآوری، مرگ، زن ستیزی، قناعت و...را ترویج می کند.
۴۹.

بررسی نگرش دانشجویان به پدیده مهاجرت (مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف و علم و صنعت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهاجرت فرصت شغلی جایگاه اجتماعی امید به آینده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۲۶
پدیده مهاجرت یکی از مسائل مهم اجتماعی است ک ه جامع ه شناس ان و محقق ان مس ائل اجتماعی درپی یافتن متغیرهای تأثیرگذار در آن هستند. مهاجرت به عنوان یکی از موضوعات محوری علوم انسانی و اجتماعی، پدیده ای است که هم در کشورهای توسعه یافته و هم کشورهای در حال توسعه صورت می گیرد با این تفاوت که زمینه های ایجاد این پدیده متفاوت است. هدف این پژوهش تبیین جامعه شناختی نگرش دانشجویان دولتی(شریف و علم و صنعت) به پدیده مهاجرت ها بود. پژوهش حاضر با توجه به هدف کاربردی، و با توجه به نحوه گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی همبستگی محسوب می شود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه شریف و علم و صنعت است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 379 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از دو بخش توصیفی (شاخص های گرایش به مرکز و پراکندگی)و شاخص های استباطی(همبستگی و رگرسیون) با استفاده از دو نرم افزار spss و amos استفاده شد. نتایج یافته ها نشان می دهد که بین فرصت های شغلی (r= 0/75)، امنیت مالی(r=0/78)، نظام آموزشی کار آمد (0/70)، امکانات پیشرفته پزشکی و بهداشتی r= (0/78)، اصرار اعضای خانواده(r=0/70)، طبقه اجتماعی بالاتر(r=0/70)، امنیت و فضای آزاد اجتماعی ( r=0/74)، امید به آینده (r=0/65)، وجود معیار شایستگی(r=0/65)، داشتن فامیل در خارج از کشور( r=0/60) و نگرش دانشجویان به پدیده مهاجرت رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.
۵۰.

مطالعه ناپایداری تحولات دموکراتیک در انقلاب مشروطیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دموکراسی شکننده مشروطه خواهی نخبگان گسیخته ماهیت شکننده دولت جامعه مدنی ضعیف نفوذ و دخالت خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۶۰
ایران همواره در معرض فراز و فرودهای دموکراسی خواهی بوده است. اولین موج از امواج گذار به دموکراسی در ایران معاصر انقلاب مشروطیت بوده است. با توجه به اهمیت شکل گیری دموکراتیزاسیون پایدار سوال اصلی این پژوهش این است که چرا دموکراسی خواهی ایرانیان در زمان مشروطیت به واقعه دموکراسی شکننده انجامیده است. جهت تبیین مسأله شکنندگی دموکراسی، صاحبنظران به طرح دیدگاههای خود پرداخته اند. تئوری گسست دموکراسی خان لینز و آلفرد استپان با تأکید بر نقش گسیختگی نخبگان (به عنوان عاملیت) و ماهیت پاتریمونیالی دولت، ضعف جامعه مدنی و نفوذ و دخالت قدرت های بزرگ (به عنوان شرایط ساختاری) در ایران معاصر اساس مدل تحلیلی پژوهش را شکل داده است. در این پژوهش از روش تاریخی- تطبیقی با تحلیل فرایندی استفاده شده است. نتیجه تحلیل تفسیری در این پژوهش قدرت تبیین هر دو وجه عاملیت و ساختار تئوری گسست دموکراسی خان لینز و آلفرد استپان را نشان می دهد. تحلیل نهایی گسیختگی و عدم هماهنگی رهبران مشروطه، ضعف جامعه مدنی و سازمان ها و احزاب سیاسی و شکنندگی ماهیت دولت (پاتریمونیالی) شرط لازم و کافی واقعه دموکراسی شکننده در اولین قیام عمومی ایرانیان قلمداد می گردد
۵۱.

پیامدهای اجتماعی سیلاب خوزستان با تاکید بر رفاه اجتماعی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: شبکه معابر روستایی استانداردهای طراحی و توسعه شبکه معابر آزمون t تک نمونه ای شهرستان شاهین شهر و میمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۳۰۷
در کشورهای توسعه یافته یکی از هدف های مهم سیاستگذاران اقتصادی ارتقای سطح رفاه اجتماعی در جامعه است. در کشورهای در حال توسعه نیز فقط رشد اقتصادی هدف تلقی نمی شود، بلکه این کشورها همگام با کشورهای توسعه یافته افزایش رفاه اجتماعی را هم یکی از هدف های اصلی و از معیارهای توسعه یافتگی در نظر می گیرند. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیامدهای اجتماعی سیلاب با تاکید بر رفاه اجتماعی انجام شد. جامعه آماری این تحقیق جمعیت سیل زدگان 15 سال به بالاتر شهرهای شوش، حمیدیه، کارون، بستان، شادگان، رفیع، سوسنگرد، بخشی از اهواز و روستاهای اطراف اهواز) به تعداد 49607 نفر می باشد برای انتخاب حجم نمونه در بین افراد جامعه آماری از فرمول عمومی کوکران استفاده گردید. بدین ترتیب بر طبق فرمول کوکران تعداد 600 نفر به عنوان حجم نمونه به دست آمد. یافته های پژوهش نشانگر این بودند که بین متغیر مستقل وقوع سیلاب با متغیرهای وابسته احساس محرومیت، احساس امنیت، عدالت اجتماعی و حمایت اجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد.
۵۲.

بررسی جامعه شناختی ناپایداری تحولات دموکراتیک در ایران معاصر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: دموکراسی شکننده ماهیت دولت جامعه مدنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵ تعداد دانلود : ۲۲۴
این پژوهش با هدف شناسایی علل ناپایداری تحولات دموکراتیک در ایران معاصرانجام شد. چهار موج گذار به دموکراسی در ایران عبارتند از: انقلاب مشروطیت، نهضت ملی شدن نفت، انقلاب اسلامی 57 و جنبش اصلاحات. اما در هر مقطع ما شاهد واقعه دموکراسی شکننده هستیم. جهت تبیین این مسأله، صاحبنظران به طرح دیدگاههای خود پرداخته اند. تئوری تلفیقی ساموئل هانتینگتون با تأکید بر نقش قابلیت رهبران به عنوان عاملیت و تأثیر ماهیت دولت، جامعه مدنی و شرایط بین المللی به عنوان شرایط ساختاری در ایران معاصر، به عنوان تئوری راهنما در تحلیل کیفی مطرح شده است. از روش تاریخی- تطبیقی با جبر بولی استفاده شده است. نتیجه تحلیل کیفی این پژوهش قدرت تبیین وجه ساختاری تئوری هانتینگتون را نشان می دهد. هرچند که قابلیت رهبری و نفوذ و دخالت قدرت های بزرگی چون آمریکا، انگلیس و روسیه در تاریخ معاصر اثرگذار بوده اند اما شرط کافی برای تحکیم دموکراسی نبوده اند. در تحلیل نهایی، ضعف جامعه مدنی و شکنندگی ماهیت دولت (پاتریمونیالی، رانتیر و ایدئولوژیک) به عنوان شرط لازم و کافی واقعه دموکراسی شکننده در ایران معاصر مطرح است.
۵۳.

تبیین جامعه شناختی تأثیر استفاده از شبکه جهانی اینترنت بر اعتماد اجتماعی شهروندان تهران (مطالعه موردی: ساکنان منطقه 2 شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اینترنت اعتماد اجتماعی پایگاه اقتصادی - اجتماعی تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۶۲۴
هدف اصلی این تحقیق تبیین جامعه شناختی تأثیر استفاده از شبکه جهانی اینترنت بر اعتماد اجتماعی ساکنان منطقه 2 شهر تهران است، تحقیق حاضر از لحاظ نحوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری مورد مطالعه این تحقیق، کلیه ساکنان منطقه 2 شهر تهران هستند که طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395 برابر 314112 نفر می باشند. جهت تعیین حجم نمونه از فرمول نمونه گیری کوکران استفاده شده است که حاصل آن انتخاب 385 نفر است و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده افراد نمونه انتخاب شدند، ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته است که پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد، تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS22 انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد بین سن و میزان اعتماد اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد. جنسیت زنان و مردان بر میزان اعتماد اجتماعی تأثیر مثبت دارد. بین پایگاه اقتصادی اجتماعی و اعتماد اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد. بین میزان استفاده از اینترنت و میزان اعتماد اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد. مدل رگرسیونی نشان می دهد در حالت تعدیل یافته 496/0 درصد از واریانس متغیر میزان اعتماد اجتماعی توسط متغیرهای مدت زمان استفاده، میزان استفاده، الگوی اطلاعاتی و تنوع وب سایت ها پیش بینی می شود.
۵۴.

تبیین شاخص های کیفی توسعۀ فرهنگی در کلان شهر تهران از منظر نخبگان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت و توسعه شهری توسعه فرهنگی شاخص های کیفی نخبگان توسعه شهری کلان شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۴۷
توسعه به عنوان فرایند بهبود شرایط و کیفیت زندگی برای مردم جامعه، دارای ابعاد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است. در این میان نقش فرهنگ شاید برجسته تر از سایر حوزه ها باشد، به گونه ای که می توان گفت توسعه فرهنگی یک جامعه می تواند توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن را تضمین کند. از مسائل اساسی در توسعه شهر تهران از یک سو فقدان شاخص های مشخص و از سوی دیگر نگرش کمی به مقوله توسعه فرهنگی است. هدف پژوهش حاضر احصاء شاخص های کیفی توسعه فرهنگی در شهر تهران است و داده های آن با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شده است. جمعیت آماری این پژوهش متخصصان و اساتید علوم اجتماعی، برنامه ریزی شهری و مدیریت فرهنگی هستند. در این تحقیق با ده نفر از نخبگان و صاحب نظران حوزه فرهنگ درباره شاخص های کیفی توسعه شهر تهران و همچنین موانع، راهکارها و کاربست پذیری آن ها مصاحبه های عمیق صورت گرفت و داده های به دست آمده تحلیل محتوا شد. یافته های حاصل از این پژوهش بطور خلاصه نشان داد مدیریت توسعه فرهنگی کلان شهر تهران مستلزم مؤلفه هایی چون تبادلات فرهنگی، همسوسازی فعالیت های سازمان ها و نهاد های فرهنگی، آموزش های فرهنگی، افزایش مشارکت و اعتماد اجتماعی میان شهروندان، رفع موانع مدیریتی و ... است.
۵۵.

بازنمایی مردانگی در آگهی های تبلیغاتی مجلات خانوادگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک زندگی کلیشه های جنسیتی نشانه شناسی مدیریت بدن ابژه جنسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۴۰۹
هدف از این پژوهش مطالعه سبک زندگی مردان در آگهی های تبلیغاتی مجلات خانوادگی می باشد. از اینرو با استفاده از نظریه گیدنز در حوزه سبک زندگی و روش نشانه شناسی بارت در پی پاسخ به این پرسش است که: آگهی های تبلیغاتی مجلات خانوادگی معاصر سبک زندگی مبتنی بر کلیشه های جنسیتی مردانه را روایت می کنند؟ در این راستا هویت فردی، هویت اجتماعی، کالا پرستی، مدیریت بدن و شور و شعف به عنوان مولفه های نظری سبک زندگی در مجلات خانوادگی می باشد میدان پژوهش مجلات خانوادگی و واحد مشاهده تصاویر تبلیغاتی موجود در این مجلات می باشد. یافته های پژوهش بر مبنای نمونه آماری که همانا چهار نشریه سیب سبز، زندگی ایده ال، زندگی ایرانی و زندگی مثبت است، دلالت بر آن دارد که آگهی های تبلیغتاتی سبک های زندگی نوینی از مردانگی بر مبنای مصرف برساخت می کنند. مردان بیشتر در حالت خرید و اوقات فراغت بازنمای می شوند، محصولات ارایشی و بهداشتی مصرف می کنند و تلاش می کنند که به نقش های که تا پیش از این در حوزه سبک زندگی زنان قرار داشت، نزدیکتر شوند. در این میان مفهوم نوین مردانگی با بدن مردانه درهم آمیخته شده است.
۵۶.

فرآیند تصمیم گیری در رفتار سیاسی شهروندان شهر تبریز و علل اجتماعی آن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: رفتار سیاسی فرآیند تصمیم گیری شهروندان شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۴ تعداد دانلود : ۲۸۶
مسئله اصلی پژوهش حاضر این است که فرآیند تصمیم گیری در رفتار سیاسی شهروندان شهر تبریز به چه صورت بوده و چه عوامل اجتماعی تأثیرگذار بر این فرآیند وجود دارد؛ که بر مبنای دیدگاه های تلفیقی خرد و کلان در تحلیل و تبیین تصمیم گیری در رفتارهای سیاسی و نقش علل اجتماعی از جمله اعتماد، تعلق، امنیت و بی هنجاری و بی قدرتی اجتماعی در آن استفاده شد. روش پژوهش پیمایش و ابزار تحقیق پرسش نامه بود که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین و با روش نمونه گیری خوشه ای نمونه های آماری انتخاب شد. یافته های تحقیق نشان داد که متغیر تصمیم گیری در رفتار سیاسی شهروندان ساکن شهر تبریز متأثر از عوامل اجتماعی است که در تحقیق حاضر، رابطه و تأثیر معنی داری اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی، بی هنجاری اجتماعی، بی قدرتی اجتماعی، تعلق اجتماعی با تصمیم گیری در رفتار سیاسی شهروندان تبریز مشاهده و تأیید شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که علل اجتماعی ازجمله احساس بی قدرتی و احساس تعلق اجتماعی بیش ترین نقش و تأثیر را بر تصمیم گیری در رفتار سیاسی شهروندان شهر تبریز دارد. به عبارتی می توان نتیجه گرفت شهروندانی که در فرآیند تصمیم گیری رفتار سیاسی متأثر از امنیت و اعتماد موجود در جامعه بهره مند باشند، احساس تعلق اجتماعی آنان تقویت شده و احساس بی قدرتی اجتماعی نمی کنند و در نتیجه با احساس تعلق نسبت به ارزش های سیاسی در سرنوشت و امور جامعه نقش به سزایی خواهند داشت.
۵۷.

نقش نهاد ورزش در انسجام اجتماعی

نویسنده:

کلید واژه ها: نقش نهاد ورزش انسجام اجتماعی همنوایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۴ تعداد دانلود : ۳۶۴
روند شکل گیری کنش ورزشی در طی فرایند تاریخی به عنوان واقعیت اجتماعی  همه گیری ورزش درساختار  نهادهای مختلف هر جامعه ای تبدیل به یک نهاد نیرومند واقعیت ساز اجتماعی و فرهنگی که در مسائل مختلف اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی و سیاسی و..... نقش برجسته ای را ایفا می کند بطوریه در محیطهای مختلف جغرافیای جامعه پذیر شده و افراد چه به صورت رسمی و یا غیر رسمی به تشکیل گروه های مختلف به  رقابت میدانی  می پردازند شکل گیری گروه های اولیه،  خمیر مایه انسجام در روابط افراد غریبه و آشنا رقم می زند  وهمچنین ورزش به عنوان یک پدیده اجتماعی مورد توجه   و تأمل، جایگاه برجسته ای در سطوح مختلف محلی، ملی و جهانی به خود گرفته است . شکل گیری هیأت ها، انجمن ها، نهادها، اتحادیه ها و کمیته هایی اصلی و فرعی در نظام اجتماعی که به موضوع ورزش چه به صورت شناختی و یا رفتاری می پردازند در راستایحمایت از فعالیت های ورزشی،  در سطح محلی ، ملی وجهانی  و در سطح رسمی و غیر رسمی ،در جهت همگرایی ،  انسجام محلی و ملی هم در  سطح گروه های کوچک و هم در سطح گروه های کلان به فعالیت می پردازند که در این میان انسجام درون گروهی و برون گروهی دارای اهمیت زیادی در پیشبرد اهداف نظام اجتماعی و فرهنگی  ورزش می باشد
۵۸.

بررسی جامعه شناختی تبلیغات تلویزیونی و تاثیر آن بر نگرش کارکنان زن سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی در مصرف کالای خانگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تبلیغ مصرف رسانه مصرف کننده کالا توسعه فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۰ تعداد دانلود : ۴۸۰
امروزه رسانه های جمعی از جمله رادیو، تلویزیون، روزنامه، ماهواره و اینترنت در امر تبلیغات نقش اساسی دارند. در این پژوهش با عنوان "بررسی تاثیر تبلیغات رسانه ای (تلویزیون) بر نگرش کارکنان زن سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی بر مصرف کالای خانگی"، در مطالعات اکتشافی به اسناد و مدارک، کتاب ها، مجله ها و اینترنت مراجعه شد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر تبلیغات تلویزیونی بر انتخاب کالاهای خانگی، تاثیر تبلیغات بر افزایش تمایل به خرید و مصرف و همچنین بررسی رابطه میزان تحصیلات و متوسط درآمد و توجه به تبلیغات بوده است. برای روش پژوهش، از روش پیمایشی استفاده شده است. برای ابزار پژوهش از پرسشنامه ای با طیف لیکرت استفاده شده است. جامعه آماری از کارکنان زن سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی تشکیل شده و حجم نمونه با جدول مورگان تعداد 317 نفر و برای اعتبار بیشتر 350 نفر درنظر گرفته شد. از این تعداد ۱۴۴ نفر زن و ۱۰۶ نفر مرد بودند. همچنین در تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری پارامتریک و ناپارامتریک استفاده شد. نتایج بررسی های انجام شده نشان داد که فرضیه های پژوهش در سطح کاملا معنی دار تایید شدند، با توجه به نتایج بدست آمده تاثیر تبلیغات بر مصرف کالای خانگی از نظر پاسخگویان مورد تایید قرار گرفت.
۵۹.

بررسی جامعه شناختی تأثیر سبک زندگی بر پرخاشگری و وندالیسم شهری نوجوانان و جوانان استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک زندگی پرخاشگری وندالیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۴۸۵
پدیده وندالیسم یکی از عوامل نوظهور تأثیرگذار بر رشد مسائل اجتماعی و آسیب های شهری است که به مفهوم داشتن نوعی روحیه ی بیمارگونه به کار رفته و مبین تمایل به تخریب آگاهانه اموال و متعلقات عمومی است. در پژوهش حاضر با رویکردی جامعه شناختی رابطه سبک زندگی با پرخاشگری و وندالیسم مورد مطالعه قرار گرفته است که به روش پیمایشی و با پرسشنامه محقق ساخته انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه زنان و مردان 29-15 ساله شهرهای خرم آباد، بروجرد و ازنا می باشد که از این میان تعداد 714 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. داده های پژوهش با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون، تحلیل واریانس یک طرفه تحلیل شدند. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که بین مؤلفه های سبک زندگی با پرخاشگری و وندالیسم رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. براساس نتایج تحلیل رگرسیون، مهمترین عامل در بروز رفتارهای پرخاشگرانه و وندالیسم، قرار گرفتن در موقعیت های نابهنجار است که بیشترین میزان بتا 28/0 را داشته است و سپس به ترتیب مصرف فرهنگی 26/0، سبک زندگی 21/0 و مدیریت بدن 18/0 بیشترین تأثیر را بر پرخاشگری و وندالیسم داشته اند. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که 26 درصد رفتارهای پرخاشگرانه و وندالیستی توسط مجموع متغیرهای مستقل قابل تبیین است.
۶۰.

تحلیل جامعه شناختی ذائقه های دینی مردم ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: دین ذائقه ی دینی اجتماعات دینی رفتار دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۳ تعداد دانلود : ۳۵۴
این مقاله پژوهشی اکتشافی است که در صدد تبیین نقش ذوق یا سلیقه در اعمال و رفتارهای دینی مردم جامعه ایران می باشد؛ به این منظور، ضمن مطالعه ی اسنادی، با استفاده ازنمونه گیری غیراحتمالیِ هدفمند و گزینشی، با 15 نفر از اساتید مبرز حوزه های علمیه ی تهران و قم نیز مصاحبه ی عمیق و نیمه ساخت یافته به عمل آمده و داده های گردآوری شده با استفاده ازروش تحلیل محتوای کیفی مورد واکاوی قرار گرفته است. برخی ازیافته های این پژوهش عبارت است از: آداب و رفتار اسلامی، مشحون از سلیقه ی دینداران است، به گونه ای که افراد با توجه به ذوق و تمایلات درونی خود، در فضا و اجتماعات دینی قرار گرفته و ضمن افزایش سرمایه ی دینی خود، بتوانند با انتخاب اعمال و رفتار دینی که با ذوق و ترجیحات درونی آنان نیز تناسب دارد، تکالیف دینی خود را با خرسندی اداء نموده و ارزش های دینی را در جامعه منعکس نمایند. بنابراین، رفتاری که درحیطه ی مستحبات و اعمال دینی افراد می گنجد، همان آداب اسلامی است که نمودی اجتماعی داشته و از منظر جامعه شناختی نیز عینیت یافته ی ذوق و سلیقه ی افراد می باشد. از دیگر یافته های این پژوهش نیز می توان به شناساییِ ویژگی ها، الزامات، عوامل مؤثر در شکل گیری و تقویت سلیقه ی دینی و هم چنین، شناسایی مصادیق سلیقه ی دینی برتر در قرآن کریم اشاره نمود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان