نظریه و عمل در تربیت معلمان - راهبردهای نوین تربیت معلمان

نظریه و عمل در تربیت معلمان - راهبردهای نوین تربیت معلمان

راهبردهای نوین تربیت معلمان سال پنجم بهار و تابستان 1399 شماره 9 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

بررسی عملکرد سال اول تدریس نومعلمان فارغ التحصیل دانشگاه فرهنگیان: مطالعه موردی استان کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نومعلمان عملکرد تدریس آموزش و پرورش دانشگاه فرهنگیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 817 تعداد دانلود : 616
هدف کلی پژوهش حاضر بررسی عملکرد سال اول تدریس نومعلمان فارغ التحصیل دانشگاه فرهنگیان بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع پیمایشی است. اعضای جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران، معاونین، نمایندگان معلمان و نمایندگان انجمن اولیا و مربیان، سرگروه های آموزشی، راهنمایان آموزشی و کارشناسان مربوطه در سازمان آموزش و پرورش بود. برای انجام نمونه گیری، از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله-ای استفاده شد. در مجموع تعداد 125 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. پایایی این پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 86/0 محاسبه گردید. روایی پرسشنامه نیز به تأیید متخصصین حوزه تخصصی و کارشناسان آموزش و پرورش رسید. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که عملکرد دبیران در چهار بعد: طراحی و آماده سازی برای تدریس، محیط یادگیری اثربخش، آموزش مناسب به دانش آموزان، مسئولیت های حرفه ای معلمی مطلوب بوده است و در زمینه رتبه-بندی ابعاد عملکرد دبیران نیز نتایج نشان داد که مسئولیت های حرفه ای معلمی، محیط یادگیری اثربخش ، طراحی و آماده سازی برای تدریس و آموزش مناسب به دانش آموزان در رتبه اول تا چهارم قرار دارند. همچنین نتایج نشان داد که بر اساس نظرات گروه های مختلف عملکرد این دسته از نومعلمان مطلوب بوده است.
۲.

مقایسه تطبیقی مؤلفه های شایستگی داوطلبان ورود به تربیت معلم در ایران، آمریکا و انگلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شایستگی داوطلبان تربیت معلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 731 تعداد دانلود : 121
هدف پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی مؤلفه های شایستگی داوطلبان ورود به تربیت معلم در ایران و کشورهای آمریکا و انگلستان صورت گرفته است. این پژوهش در زمره مطالعات کیفی و به روش تحلیل مضمون است. و برای تجزیه و تحلیل مقایسه ای از شیوه ی تطبیقی جرج برودی استفاده گردید.داده های پژوهش از طریق مطالعه ی کتاب و بررسی اسناد و مدارک با کمک از نرم افزار MAXQDApro12 جمع آوری شده است. جامعه پژوهش شامل متون و مقالات ایران و کشورهایی که در زمینه موضوع شناسایی شایستگی داوطلبان ورود به تربیت معلم اقداماتی داشتند. ایران و کشورهای انگلستان و آمریکا به عنوان نمونه هدفمند انتخاب شدند. در مجموع 40 مضمون پایه، 4 مضمون سازمان دهنده اصلی و 16 مضمون سازمان دهنده فرعی برای مضمون فراگیر شایستگی داوطلبان ورود به تربیت معلم شناسایی شد. مؤلفه های کشور انگلستان 23 مورد، آمریکا 22 مورد و جمهوری اسلامی ایران 33 مورد است. یاقته های پژوهش نشان داد بین مؤلفه های شایستگی داوطلبان ورود به تربیت معلم در کشور ایران و کشورهای مورد مطالعه، شباهت نسبتأ زیادی وجود دارد. همچنین با استفاده از جبر بولین 27 مؤلفه ارزشمند برای شایستگی داوطلبان ورود به تربیت معلم پیشنهاد شد. در نتیجه شایستگی داوطلبان ورود به تربیت معلم شامل چهار دسته مضمون سازمان دهنده اصلی تحت عنوان: 1- ویژگی جامعه پذیری 2- میزان آمادگی برای ورود به تربیت معلم 3- ویژگی های شخصیتی و روان شناسی4- ویژگی های تحولی شناسایی گردید. با استفاده از روش هولستی پایایی این مرحله 94/. محاسبه گردید
۳.

تاثیر توجه و بازخورد معلم بر میزان یادگیری مباحث ریاضی دانش آموزان دارای اختلال ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توجه و بازخورد معلم یادگیری ریاضی اختلال یادگیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 772 تعداد دانلود : 592
در نظام آموزشی، معلم نقش تاثیر گذاری بر میزان یادگیری دروس مختلف دارد و در این بین دانش آموزان دارای اختلال یادگیری نیازمند حمایت و توجه بیشتر معلمان هستند. هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر توجه و بازخورد معلم، بر میزان یادگیری مباحث ریاضی دانش آموزان دارای اختلال ریاضی پایه سوم است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی است و برای انجام آن از روش تحقیق آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. جامعه آماری شامل کلیه ی دانش آموزان پایه سوم مدرسه امام حسین (ع) منطقه 5 شهر تهران درسال تحصیلی 98-1397 است. آزمودنی های پژوهش شامل ۳۰ نفر از دانش آموزانی بودند که در درس ریاضی دارای اختلال یادگیری بودند که به روش هدفمند انتخاب شدند و ۱۵ نفر در گروه کنترل و ۱۵ نفر در گروه آزمایشی جایگزین شدند. ابزار پژوهش، آزمون محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی آن بدست آمد و سپس قبل و بعد از اعمال متغیر آزمایشی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که توجه و بازخورد معلم، سبب افزایش میزان یادگیری درس ریاضی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی می شود.
۴.

بررسی نقش فرهنگ مدرسه بر فعالیت درس پژوهی معلمان دوره ابتدایی شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: درس پژوهی فرهنگ مدرسه تعامل معلمان مشارکت والدین صلاحیت حرفه ای معلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 582 تعداد دانلود : 956
پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش فرهنگ مدرسه بر فعالیت درس پژوهی معلمان دوره ابتدایی شهر تبریز انجام شد. روش تحقیق این پژوهش بر حسب هدف تحقیق، کاربردی و بر حسب نحوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی-پیمایشی و به لحاظ ماهیت از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش را تمامی معلمان مدارس دولتی در مقطع ابتدایی شهر تبریز تشکیل می دهند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و براساس جدول کرجسی مورگان، 354 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد فرهنگ مدرسه سلفی و سعید(2007) و پرسشنامه محقق ساخته درس پژوهی استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی و رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که بین صلاحیت حرفه ای معلمان، تعامل معلمان با کارکنان و مدیریت، تعامل معلمان با یکدیگر، مشارکت والدین در فعالیت های مدرسه و بهره گیری از تسهیلات فیزیکی مدرسه با فعالیت درس پژوهی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. نتایج ضریب رگرسیون متغیرهای پیش بین نشان داد که تمامی مولفه های فرهنگ مدرسه (بهره گیری تسهیلات فیزیکی مدرسه، تعامل معلمان با کارکنان و مدیریت، تعامل معلمان با یکدیگر، مشارکت والدین در فعالیت های مدرسه و صلاحیت حرفه ای معلمان) می توانند فعالیت درس پژوهی را به گونه ای معنادار تبیین کنند.
۵.

تحلیل محتوای کتاب ریاضی پایه ششم بر اساس سواد ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سواد ریاضی مطالعه پیزا تحلیل محتوا کتاب ریاضی پایه ششم مسائل زمینه مدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 823 تعداد دانلود : 792
هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان توجه کتاب درسی ریاضی پایه ششم به پرورش سواد ریاضی دانش آموزان از طریق ارائه مسائل با زمینه دنیای واقعی است. برای انجام این پژوهش از شیوه تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه آماری کتاب ریاضی پایه ششم می باشد. ابزار مورد استفاده، چک لیست ها و فرم های تحلیل محتوا است. برای تعیین روایی ابزار به کمک نظر 8 متخصص، از روش لاوشه استفاده گردید که برای چارچوب های فرآیند ریاضی و زمینه، مقدار 1 و برای چارچوب محتوا مقدار 75/0 به دست آمد. پایایی ابزار به کمک فرمول هولستی 94/0 تعیین گردیده است. نتایج حاکی از آن است که از میان تمام مسائل، تنها 35/21 درصد آن دارای زمینه دنیای واقعی است و از این میان، مسائل با زمینه اجتماعی (01/57%) و حیطه محتوایی کمیت (19/77%)، بیشترین تعداد و مسائل با زمینه علمی (89/7%) و حیطه محتوایی عدم قطعیت (53/10%) کمترین تعداد مسئله را دارا می باشند. همچنین فرآیندهای صورت بندی (84/36%) و تفسیر (79/15%) در مقایسه با فرآیند به کارگیری (23/91%) کاربرد بسیار کمتری در حل مسائل زمینه مدار دارند. علیرغم اهمیت سواد ریاضی و همچنین تاکید برنامه-ریزان درسی کشورمان بر این موضوع، نتایج به دست آمده نشان از کم توجهی کتاب های درسی به مسائل زمینه مدار دارد. همچنین عدم پراکندگی یکسان این مسائل و عدم توجه همسان به زمینه ها، محتوا و فرآیندهای ریاضی را می توان یکی از کاستی های این کتاب در نظر گرفت. یافته های این پژوهش می تواند به مولفان کتب درسی کمک نماید تا به بهبود کتب آموزشی و در پی آن افزایش سطح سواد ریاضی دانش آموزان بپردازند.
۶.

کشف کج فهمی های رایج دانش آموزان متوسطه دوم درباره مفاهیم پتانسیل غشاء و نقل وانتقالات غشایی در کتاب های زیست شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بدفهمی زیست شناسی پتانسیل غشاء انتقال غشایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 850 تعداد دانلود : 45
هدف از مطالعه حاضر، بررسی تصورات و بدفهمی های دانش آموزان پایه های دهم و یازدهم رشته علوم تجربی درباره مفاهیم نقل و انتقالات مواد از غشای یاخته و پتانسیل الکتریکی غشاء است. تعداد 56 نفر از دانش آموزان رشته علوم تجربی مدارس شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 1398-1399 برای این پژوهش انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات، اوراق امتحانی پایه دهم و یازدهم خرداد 1398 بررسی و یک آزمون تشخیصی حاوی 10 سؤال بازپاسخ نیزاستفاده شد و با توجه به بدفهمی های موجود، یک پرسشنامه محقق ساخته طراحی و اجرا شد. پاسخ های دانش آموزان به سؤال های پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساختار یافته(5نفر)و سرانجام نتایج حاصل از رسم نقشه های مفهومی و ترسیم اشکال، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بررسی نتایج نشان داد که دانش آموزان رشته علوم تجربی بدفهمی های زیادی در زمینه پتانسیل الکتریکی غشای سلول، کانال ها و پمپ های غشاء، هدایت پام عصبی و سیناپس دارند و نمی توانند در بسیاری از موارد شبیه سازی شده، آموخته های خود درباره مفاهیم پایه ای را به خوبی مورد استفاده قرار دهند. بر پایه این یافته ها ضرورت دارد تا در بازنگری برنامه های درسی زیست شناسی، تولید بسته های آموزشی مخصوص معلمان و دانش آموزان و آموزش ضمن خدمت معلمان، اهتمام و دقت بیشتری به عمل آید.
۷.

بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر بر منزلت اجتماعی معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: منزلت اجتماعی معلمان آموزش وپرورش معلمان مطالبات معلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 958 تعداد دانلود : 140
کیفیت زندگی و منزلت اجتماعی معلمان نشانه ای آشکار از روند رشد و تعالی یا نابودی و تباهی هر جامعه است و کیفیت عقلانیت در سرمایه گذاری و تخصیص بودجه را نمایان می سازد. هدف از این پژوهش «بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر برمنزلت اجتماعی معلمان» از دیدگاه خود معلمان بوده است. این پژوهش ازنظر ماهیت از نوع کمی، ازنظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی، ازنظر زمانی از نوع تحقیقاتمقطعی و ازنظر روش پژوهش توصیفی-پیمایشی و هم چنین از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق، معلمان شهر تهران با حجم ۴۶۰۰۰ نفر می باشد، حجم نمونه طبق فرمول کوکران برابر با ۳۸۲ نفر و روش نمونهگیری در این پژوهش، تصادفی خوشه ای بوده است. در این پژوهش برای اندازهگیری متغیرها از پرسشنامه محقق ساخته و مقیاس طیف لیکرت استفاده شده است. فرضیات تحقیق با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون انجام شد، نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که بین تحصیلات، کارکردی بودن نظام آموزشی، سطح امکانات اقتصادی و رفاهی معلمان، توسعه مهارت های حرفه ای معلمان،، شیوه جذب و گزینش تربیت معلم، میزان عضویت و مشارکت در تشکل های صنفی و سیاسی معلمان و منزلت اجتماعی معلمان رابطه معنیداری وجود دارد و متغیرهای ذکرشده بر منزلت اجتماعی تأثیرگذاربوده اند. هم چنین بین جنسیت و منزلت اجتماعی معلمان تفاوت معناداری وجود ندارد.
۸.

طراحی الگوی جذب اعضای هیئت علمی در دانشگاه فرهنگیان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طراحی الگو پژوهش کیفی جذب هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 42 تعداد دانلود : 20
پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از جهت نحوه گردآوری داده ها، کیفی است. از آنجا که پژوهش حاضر در صدد به دست آوردن شناختی همه جانبه از مؤلفه های الگوی جذب اعضای هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان بود، بنابراین سعی شد از داده های کیفی برای نیل به هدف یادشده استفاده شود. بنابراین، در این پژوهش از رویکرد کیفی استفاده شد. در این راستا پژوهش با رویکرد کیفی که بر مبنای آن، تعداد 20 مصاحبه با اعضای هیئت علمی و روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی انجام شده است. ابزار سنجش پژوهش یک فرم مصاحبه نیمه ساختار یافته بود که فرم مزبور به کمک مصاحبه و فن دلفی توسط خبرگان از طریق کد گذاری انتخابی نهایی گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و برای پاسخ به سؤالات پژوهش، از تکنیک تحلیل محتوا استفاده شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها مشتمل بر سه مرحله کد گذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. پس از اشباع نظری خبرگان الگوی مزبور مشتمل بر 5 بعد، 17 مؤلفه 111 شاخص است. باتوجه یافته های حاصل الگوی حاضر می تواند، مدل مناسبی برای جذب اعضای هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان باشد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۶