حسین عزیزی
| مدرک تحصیلی: استادیار تاریخ دانشگاه اصفهان |
| پست الکترونیکی: hosn.azizi@gmail.com |
مطالب
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۶ مورد.
نقش حضرت مسیح علیه السلام در دولت مهدوی علیه السلام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله نقش تاریخی حضرت مسیح عیسی بن مریم علیه السلام را در عصر ظهور حضرت مهدی موعود علیه السلام و در دولت او بررسی می کند. روش گردآوری اطلاعات و داده ها استنادی، و روش تحقیق توصیفی تحلیلی است. در احادیث مهدویت، از حضرت عیسی علیه السلام به عنوان یکی از یاران حضرت مهدی یاد شده است. او در عصر ظهور، از آسمان می آید و با آن حضرت نماز می گزارد. این نماز ثابت می کند که حتی پیامبر خدا، خادم و وزیر دولت مهدوی است و ماهیت قیام او، ماهیت دینی و به منظور اقامة دین خداست. در روایات اسلامی، حضرت مهدی علیه السلام، رهبرِ دادگستر انقلاب دینی و جهانی است. عیسی بن مریم علیه السلام نیز در کنار ایشان در راه جهانی سازی فرهنگ دادگریِ اسلام خواهد کوشید و موانع را از میان خواهد بُرد. براین اساس، یکی از عوامل تأثیرگذار در پیشرفت این انقلاب جهانی، ظهور حضور مسیح در کنار حضرت مهدی علیه السلام است. او با اینکه سردار دغل ستیز دولت مهدوی است و نماد صلیب و دجال و یأجوج و مأجوج را برخواهد انداخت، قاضی القضاة و وزیر خزانه داری او نیز خواهد بود. این همه نشان می دهد که جنگ سخت مهدی موعود با امثال یأجوج و مأجوج و ستیز نرم او با دغل کارها و فریب های دجال، چقدر سخت و پرماجراست.
روش جدیدی برای رتبه بندی قواعد حاصل از داده کاوی با استفاده از تحلیل پوششی داده ها(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
تکنیک های داده کاوی، یعنی استخراج الگوها از پایگاه های داده ای بزرگ، در تجارت به صورت گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرند. با استفاده از این تکنیک ها ممکن است قواعد زیادی حاصل شوند و فقط تعداد کمی از آنها به دلیل محدودیت بودجه و منابع برای پیاده سازی در نظر گرفته شوند. ارزیابی و رتبه بندی جالب بودن و مفید بودن قواعد انجمنی در داده کاوی اهمیت زیادی دارد. در مطالعات قبلی که در مورد شناسایی قواعد انجمنی جالب از نظر ذهنی انجام شده است، اکثر روش ها مستلزم وارد کردن دستی یا پرسیدن از کاربر برای افتراق صریح قواعد جالب از ناجالب بوده است. این روش ها نیازمند محاسبات بسیار زیادی هستند و حتی ممکن است به نتیجه گیری های ناسازگار منتهی شوند. برای غلبه بر این مشکلات، این مقاله پیشنهاد می کند که از رویکرد تحلیل پوششی داده ها (DEA) با مرز دوگانه برای انتخاب کارآترین قاعده ی انجمنی استفاده شود. در این رویکرد علاوه بر بهترین کارآیی نسبی هر قاعده ی انجمنی، بدترین کارآیی نسبی آن نیز در نظر گرفته می شود. در مقایسه با DEAی سنتی، رویکرد DEA با مرز دوگانه می تواند کارآترین قاعده ی انجمنی را به درستی و به آسانی شناسایی کند. به عنوان یک مزیت، رویکرد پیشنهادی از نظر محاسباتی کارآمدتر از کارهای قبلی در این زمینه است. با استفاده از مثالی از تحلیل سبد بازار، قابلیت کاربرد روش مبتنی بر DEAی ما برای اندازه گیری کارآیی قواعد انجمنی با معیارهای چندگانه نشان داده خواهد شد.
مصلحت اجتماعی در فقه امامیه؛ از مفهوم تا ضابطه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش حقوق عمومی سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۲
85 - 104
حوزه های تخصصی:
با تتبع در آثار فقهای شیعه، وجوه مختلفی برای مصلحت مطرح می شود که از جمله آن ها مفهوم «مصلحت اجتماعی» است. مراد از این مفهوم، که در مقابل مصلحت فردی قرار دارد، مصالحی است که در حوزه جامعه وجود دارد و دارای مصادیقی چون برقراری نظم و اداره صحیح امور جامعه، بالا رفتن سطح تحصیلات و فرهنگ در جامعه اسلامی و اموری از این قبیل است. بررسی متون فقهی نشان می دهد که مصلحت فردی هرچند در تشریع احکام نقشی مؤثر دارد، ولی در مقام تعارض با مصالح اجتماعی معمولاً تحت الشعاع قرار می گیرد و در دیدگاه شرع همواره مصالح نوعی و اجتماعی بر مصالح فردی تقدم دارد. لکن مطلب حائز اهمیت آن است که هر تصمیم یا صلاحدیدی را نمی توان ذیل عنوان مصلحت اجتماعی قرار داد؛ مصلحت اجتماعی در نزد فقهای شیعه ضوابط و معیارهایی دارد که حدود آن را از سایر مسائل، مشخص و منقح می سازد. در این مقاله تلاش شده است تا ضمن تبیین حدود و ثغور مفهوم مصلحت اجتماعی، ضوابط و شاخص های مصلحت اجتماعی در فقه شیعه ارائه شود تا زمینه سوءاستفاده های احتمالی از آن محدود یا مسدود شود.
تحلیلی بر عوامل ناهمگونی سازمان فضایی منطقه یک کلانشهر تهران
منبع:
مطالعات عمران شهری دوره دوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۷
۷۴-۹۲
حوزه های تخصصی:
شهر و شهرنشینی طی دهه های اخیر با تحولات کمی و کیفی بسیاری همراه بوده است. این تحولات در مکان های مختلف جغرافیایی و متناسب با شرایط زیستی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هر منطقه متفاوت است. تغییر و تحولات در شهرها، تغییر در سازمان فضایی شهرها را در پی دارد و تحولات سازمان فضایی در اکثر شهرهای در حال توسعه بیشتر در جهت ناهمگونی سازمان فضایی بوده است با این رویکرد پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بهره گیری از نرم افزارهایGIS و Google Earth و با هدف تحلیل عوامل مؤثر بر ناهمگونی سازمان فضایی منطقه یک کلانشهر تهران تدوین شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که سازمان فضایی منطقه یک کلانشهر تهران دچار ناهمگونی در سازمان فضایی است و عواملی از جمله؛ مهاجرپذیری، وجود بافت روستایی، بافت حاشیه ای، ساخت و سازهای لجام گسیخته، سوداگری در خرید و فروش زمین و مسکن، وجود کاربری های غیر شهری، وجود مجتمع های تعاونی انبوه-ساز، کاربری های فرامنطقه ای و فراشهری و ... از جمله عوامل ناهمگونی در سازمان فضایی منطقه هستند.
مدل های تحلیل پوششی داده های بازه ای مبتنی بر TOPSIS(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
تحلیل پوششی داده ها (DEA) روشی برای سنجش عملکرد گروهی از واحدهای تصمیم گیری (DMUها) است که از ورودی های متعدد برای تولید خروجی های متعدد استفاده می کنند. این مقاله دو DMUی مجازی به نام DMUی ایده آل و DMUی آنتی ایده آل را وارد DEAی بازه ای می کند. مدل های DEAی بازه ای به دست آمده به ترتیب DEAی بازه ای با DMUهای ایده آل و آنتی ایده آل نامیده می شوند. یکی از آنها DMUها را از دیدگاه کارآیی خوشبینانه ارزیابی می کند، در حالی که دیگری آنها را از دیدگاه کارآیی بدبینانه ارزیابی می کند. این دو کارآیی بازه ای متمایز با هم ترکیب می شوند و یک شاخص جامع به نام نزدیکی نسبی به DMUی ایده آل را درست مانند رویکرد روش ترجیح ترتیب بر اساس شباهت به جواب ایده آل در تصمیم چندشاخصی تشکیل می دهند. سپس از شاخص نزدیکی نسبی به عنوان سنجش کلی هر DMU استفاده می شود و بر مبنای آن یک رتبه بندی کلی برای همه ی DMUها به دست می آید. یک مثال نیز در زمینه ی ارزیابی عملکرد بیست شعبه ی بانک ارائه خواهد شد که نشان می دهد که رویکرد DEAی بازه ای پیشنهادی یک روش ساده، مؤثر و عملی برای اندازه گیری عملکرد در موقعیت های زندگی واقعی است.
ارزیابی عملکرد واحدهای تصمیم گیری بر اساس دیدگاه های خوشبینانه و بدبینانه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
تحلیل پوششی داده ها ( DEA ) روشی برای سنجش عملکرد گروهی از واحدهای تصمیم گیری ( DMUها) است که از ورودی های متعدد برای تولید خروجی های متعدد استفاده می کنند. این روش عملکرد DMUها را با مینیمم سازی نسبت ورودی وزنی به خروجی وزنی هر DMU، به ترتیب، مشروط به این قید که هیچ یک از کارآیی های DMUهای دیگر کوچک تر از یک نباشد، اندازه گیری می کند (در حالت با ماهیت خروجی). کارآیی هایی که به این ترتیب اندازه گیری می شوند، کارآیی خوشبینانه یا بهترین کارآیی نسبی نامیده می شوند. روش اندازه گیری کارآیی خوشبینانه ی DMUها را خودارزیابی می نامند. در صورتی که نمره ی کارآیی خودارزیابی یک DMU یک باشد، به آن کارآی خوشبینانه می گویند؛ در غیر این صورت، به آن غیرکارآی خوشبینانه می گویند. رویکرد مشابهی وجود دارد که از مفهوم مرز ناکارآیی برای تعیین بدترین نمره ی کارآیی نسبی که می توان به هر DMU اختصاص داد، استفاده می کند. DMUهای واقع روی مرز ناکارآیی به عنوان ناکارآی بدبینانه تعیین می شوند، و آنهایی که روی مرز ناکارآ نیستند، به عنوان غیرناکارآی بدبینانه اعلام می شوند. در این مقاله، این بحث مطرح می شود که هر دو کارآیی نسبی را باید با هم در نظر گرفت، و هر رویکردی که فقط یکی از آنها را در نظر گرفته باشد، دچار سوگیری خواهد بود. برای اندازه گیری عملکرد کلی DMUها، پیشنهاد می شود که هر دو کارآیی را در قالب یک بازه ادغام، و مدل های DEAی پیشنهادی برای اندازه گیری کارآیی را مدل های کراندار می نامیم. به این ترتیب، بازه ی کارآیی تمام مقادیر ممکن کارآیی را که منعکس کننده ی دیدگاه های مختلف هستند، در اختیار تصمیم گیرنده قرار می دهد.
تاثیر حکمرانی مطلوب در توسعه شهری در ایران
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۳ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱
273 - 289
حوزه های تخصصی:
با پیش بینی استقرار بیش از شصت و شش درصد جمعیت جهان در شهرها تا سال 2020 میلادی، جهان در حال تبدیل شدن به جهانی شهری است. از این رو مدیریت شهری در آینده به طور اعم و در قرن بیست و یکم به طور اخص، درگیر نوعی چالش خواهد بود؛ مراکز علمی و تحقیقاتی و سازمان های بین المللی توسعه در زمان حاضر رویکرد «حکمروایی خوب شهری» را به عنوان اثربخش ترین، کم هزینه ترین و پایدارترین شیوه اعمال مدیریت و مقابله با این چالش ها معرفی نموده اند. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات پژوهشی مفهوم شاخص های حکمرانی مطلوب به عنوان ابزاری کارآمد برای اجرای توسعه فراگیر مورد ارزیابی قرار گرفته و موانع و چالش های پیش روی تحقق آن تبیین می گردد. نتایج تحقیق نشان می دهد اجرایی نمودن حکمرانی مطلوب در عرصه مدیریت شهری کشور در مدت زمان طولانی فرآیند توسعه، سطح کلی زندگی مردم ارتقا می دهد و مردم متناسب با الگوهای جامعه خود از حق توسعه بهره مند می گردند به شرطی که همراه با عناصر تشکیل دهنده ای هم چون شفافیت، حاکمیت قانون، پاسخ گویی و مشارکت سیاسی می باشد. بنابراین میزان توجه به این عناصر در ایران می تواند زیربنای تحقق توسعه و افزایش کارآیی و پویایی ساختار اداری- سیاسی باشد.
علاقه المصادر المکتوبه بالروایات الشفویه فی القرون الثلاثه الأولی من التاریخ الهجری(مقاله علمی وزارت علوم)
کانت الروایه الشفویه والطریقه الإسنادیه هی الصوره الغالبه علی کثیر من کتب الحدیث والفقه والنصوص الرجالیه والتفسیریه وحتی المصادر التاریخیّه والأدبیّه التی دوّنت فی القرون الأولی من التاریخ الإسلامیّ. سیطره هذا الأسلوب علی روایه الحدیث إلی جانب الإعتقاد الذی کان سائداً باَنّ العرب کانوا یمتلکون ذاکرات قویّه تغنیهم عن کتابه ما یتلقون من تعالیم لفتره طویله، جعل بعض الکتاب یعتقدَ بأن المصادر لهذه الکتب کانت شفویّه تماماً. وما نرمی إلیه فی هذا المقال هوالتعرف علی مصادر کتابه الحدیث والتأریخ الروائی معتمدین علی شواهد تثبت استخدام الکتابه فی عصر النبوه وشیوعها الواسع فی عصر الصحابه والتابعین، کما أوضحنا دور الکتابه التأریخی فی تسجیل وتدوین التراث العلمی والدینی للمسلمین. ثم بَینا ما أحدثته الذاکره العربیه المزعومه من إِبهامات ومشاکل فی التراث العلمی للقرون الإسلامیّه الأولی، وأوضحنا الجوانب المختلفه للنظریه القائله بأن معظم الراویات والأحادیث وصلت إلی جامعی الأحادیث وکتاب التأریخ عبر الکتابه المستمره للأساتذه والطلاب، إذاً هناک علاقه وتعامل بین الروایات الشفویّه فی القرون الأولی والمصادر المکتوبه.
«پلورالیسم هنجاری در سیره مهدی(ع)» (الگوی رفتاری امام مهدی با پیروان ادیان و مذاهب)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
الهیات تطبیقی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۹
35 - 48
حوزه های تخصصی:
یکی از مباحث بحث برانگیز کلام جدید در حوزه مهدویت پژوهی، مسئله چگونگی رفتار و ارتباط امام زمان(عج) با پیروان سایر ادیان در دوران ظهور است. یکی از آن مسائل، «پلورالیسم هنجاری در سیره مهدی» است. متأسفانه از دیرباز، به دلیل سوءبرداشت و فهم قشری از برخی متون و روایات، باور به خشونت و برخورد تند امام عصر(ع) با نامسلمانان در اذهان توده شیعیان نفوذ کرده و موجب بی رغبتی و هراس برخی زودباوران از درک آن روزگار پُرفضیلت شده است؛ ازاین رو، نوشتار حاضر با توجه به نیاز علمی جامعه امروزی به مباحث اخلاقی و با توجه به بحران معیار در رفتار با غیر هم کیشان، درصدد فهم منطقی از الگوی رفتار ارتباطی با پیروان سایر ادیان، در پرتو آموزه های مهدویت، برآمده و به سبک مسئله محور و روش تحلیلی توصیفی به تبیین مبانی، ادلّه و مؤلفه های این الگوی اخلاقی پرداخته است. در این مقاله، ادعا و استدلال شده است که طبق سیره و فرهنگ مهدوی، مناسبات ما با غیرمسلمانان باید مبتنی بر احترام و مهرورزی، آزادی و کرامت انسان، رعایت حقوق اقلیت ها، رفق و مدارا، تأکید بر اصول مشترک، همزیستی مسالمت آمیز، گفتمان عقلی و مذاکره علمی باشد.
درآمدی بر کتابشناسی توصیفی فتوح نگاری اسلامی
منبع:
آینه پژوهش سال ۲۲ آذر و دی ۱۳۹۰ شماره ۵ (پیاپی ۱۳۱)
105 - 116
حوزه های تخصصی:
فتوح اسلامی از دو زاویه قابل ملاحظه اس ت.نخست از آن جهت که فتوح ایران، نقطه عطفی در تحولات فرهنگی و تمدنی آن به شمار میرود؛ دوم از آن جهت که مسأله فتح و گسترش قلمرو جغرافیایی ی ک پدیده تاریخیدینی و از مسائل مهم حقوق بین الملل اسلامی و غیر اسلامی می باشد.معرفی و بررسی منابع فتوح نگاری یکی از آغازین گام ها جهت شناسایی زوایای پنهان منابع مذکور است.نویسنده در مقاله حاضر پیش از پرداختن به نقد و بررسی منابع فتوح نگاری، نحوه گردآوری و تدوین روایات فتوح، نخستین اسناد و مرا کز فتوح نگاری را بیان می دارد.در ادامه، به کتاب هایی که برای پژوهش در این زمینه قابل استفاده اند در حوزه های فقهی، حدیثی، تاریخی، رجال، تراجم و انساب، سیره شناختی، تاریخ عمومی، تاریخ محلی، جغرافیایی و کتابشناسی ها، اشاره می کند.در انتها، با ذکر پژوهش های نوین در این عرصه، مقاله خویش را به پایان می رساند.
بایسته های تقنینی سیاستگذاری جمعیتی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جمعیت به عنوان سرمایه انسانی یک کشور، مسئله ای سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و امنیتی گسترده و پیچیده است که امروزه با توجه به کاهش نرخ موالید، باید به همه جوانب آن به صورت جامع و صحیح نگریست. علت اصلی کاهش نرخ رشد ایران علاوه بر هزینه های اقتصادی اجتماعی فرزندآوری و تربیت آن، سبک زندگی، توزیع نامتناسب جمعیت و تمایل به شهرنشینی بویژه در کلانشهرها است که درصورت بی توجهی به این موارد، حتی در صورت افزایش جمعیت نیز کشور با مشکلات متعددی روبه رو می شود. اهمیت این موضوع بدان حدّ رسید که رهبر معظّم انقلاب، سیاست های کلی جمعیت را به رؤسای قوای سه گانه ابلاغ فرمود. به نظر می رسد در این میان، سیاست های تقنینیِ غیرمستقیمِ جمعیتی، بیش از سیاست های تقنینی مستقیم اهمیت دارد، درحالی که بدان چندان توجه نشده است. بنابراین سوال نگارندگان مقاله این است که «بایسته های تقنینی سیاستگذاری جمعیتی در جمهوری اسلامی ایران چیست؟». فرضیه نگارندگان فارغ از اینکه از حیث شکلی اذعان دارند برای تحقق سیاست های کلی جمعیت باید قانون جامع تنظیم جمعیت به تصویب برسد این است که قانونگذار باید با اصلاح مقررات تأمین اجتماعی، مالیاتی، اعطای تسهیلات و کمک های اقتصادی و اجتماعی و «منطقه گرایی» موجبات افزایش جمعیت را، با ملاحظه توزیع موزون و متناسب فراهم آورد.
اعتبارسنجی فتوح البلدان با ﺗﺄکید بر منابع مالیه نگاریِ بلاذری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کتاب فتوح البلدان، تنها منبع فتوح نگاری است که در کنار ذکر فتوح اراضی، به مسائل و روایت های فقهی و تاریخی مالی سرزمین های فتح شده نیز توجه تام کرده است. بلاذری روایت های مالی را به «شیوه اِسنادی و شفاهی (قَالَ، حَدّثنی، حَدَّثَنَا و...) گزارش کرده و به منبع مکتوب آنها اشاره ای نکرده است؛ اما با اطمینان باید گفت به استثنای گزاش های محلی بلاذری، تمام روایت های مالی کتاب او از منابعِ مکتوب مالی مورخان و محدثان و فقهیان نقل شده است. همچنین، بیشترِ منابع مالی که بلاذری در فتوح البلدان به آنها استناد کرده نیز از نظر سندشناختی و وثاقت راویان و مشایخ در کانون توجه است. این پژوهش در نظر دارد به روش کتابخانه ای و با رویکرد تاریخی تحلیلی، منابع فتوح البلدان را اعتبارسنجی کند. این کار با تکیه بر دو معیار انجام می شود: یکی پیوستگی منابع مکتوب با روایت شفاهی و دیگری معیار سندشناختی و وثاقت منابع مالی که بلاذری به آنها استناد کرده است. حاصل این بررسی، سه دستاور مهم است: نخست نشان دادن این نکته که بلاذری در استناد به منابع پیش از خود، باوجود پایبندی به سنت رایج نویسندگان، یعنی به کارگرفتن شیوه «اِسنادی و شفاهی»، به «منابع مکتوبِ» بسیاری از این روایت ها نیز دسترسی داشته است؛ دوم راستی آزمایی منابع روایت های مالی فتوح البلدان بلاذری از نظر سند و محتوا؛ سوم اعتبارسنجی و ارتقاء جایگاه تاریخی کتاب فتوح البلدان، به ویژه از آن نظر که بیشترِ منابعی که به آنها استناد شده است، هم اکنون مفقودند.
تحلیل عوامل مؤثر بر حس مکانی شهروندان در شهرهای جدیدمطالعه موردی: شهر جدید صدرا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
حس مکان راهی برای توصیف رابطه عاطفی بین شخص با یک مکان خاص می باشد. شهرهای جدید اصولاً در مکان هایی استقرار پیدا می کنند که سابقه سکونتگاه های انسانی در آن وجود نداشته است، بنابراین افرادی که برای اوّلین بار در این نواحی استقرار یافته ذهنیت و حس مکانی خاصی نسبت به مکان سکونتی جدید ندارند. در این پژوهش سعی می شود تا با شناسایی عوامل موثر بر حس مکان، آینده شهرهای جدید را برای پذیرش جمعیت هموارتر نمود. تحقیق حاضر از نوع کاربردی توسعه ای بوده و روش جمع آوری منابع پژوهش نیز مبتنی بر مطالعات اسنادی تحلیلی و پیمایشی می باشد. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از تحلیل های آماری انجام شده و ضریب همبستگی اسپیرمن و کندال معیار آزمون فرضیات پژوهش قرار گرفته اند. نتایج بدست آمده از این آزمون ها نشان می دهد، هر چه میزان رضایتمندی شهروندان از خدمات رسانی مدیران شهری بیشتر باشد، به همان اندازه حس مکان در بین شهروندان افزایش می یابد؛ از سوی دیگر با تامین امنیت ساکنین و زیباسازی شهر می توان زمینه جمعیت پذیری این سکونتگاه ها و وابسته شدن ساکنین به محل زندگی جدیدشان را بیشتر نمود.
مدل های تصمیم برای ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان در حضور داده های اصلی و ترتیبی، محدودیت های وزنی و عوامل غیرقابل کنترل: یک رویکرد مبتنی بر DEA با مرز دوگانه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
انتخاب تأمین کننده ی مناسب برای برون سپاری اکنون یکی از مهم ترین تصمیمات بخش خرید است. این تصمیمات بخش مهمی از مدیریت تولید و تدارکات برای بسیاری از بنگاه ها هستند. بعلاوه، تأمین کنندگان را می توان به صورت نسبی از دیدگاه های خوشبینانه و بدبینانه ارزیابی و انتخاب کرد. روش تحلیل پوششی داده ها برای اندازه گیری کارایی سیستم های تولیدی به کار می رود که ورودی های متعددی را مصرف می کنند و خروجی های متعددی را تولید می نمایند. در شرایط نرمال، مطلوب این است که ورودی های کمتری مصرف شوند و خروجی های بیشتری تولید شوند، زیرا این کار منجر به کارایی بالاتری می شود. این مقاله یک رویکرد جدید «تحلیل پوششی داده ها با مرز دوگانه» را برای ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان پیشنهاد می کند. رویکرد تحلیل پوششی داده ها با مرز دوگانه، می تواند بهترین تأمین کننده را در حضور محدودیت های وزنی، عوامل غیرقابل کنترل، و داده های اصلی و ترتیبی شناسایی کند. در این رویکرد، پیشنهاد می شود که هر دو کارایی خوشبینانه و بدبینانه نسبی را در قالب یک کارایی میانگین هندسی ادغام کنیم. کارایی میانگین هندسی نشان دهنده ی عملکرد کلی هر تأمین کننده می باشد. مشاهده می شود که کارایی میانگین هندسی قدرت افتراق بیشتری نسبت به هر کدام از دو کارایی خوشبینانه و بدبینانه دارد. یک مثال عددی کاربرد روش پیشنهادی را نشان می دهد.
مثالب نگاری در شرق اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش درصدد مطالعه چندوچون موضوع مطاعن و مثالب نگاری شرق اسلامی به روش اسنادی و کتابخانه ای با رویکرد تاریخی و تحلیلی و انتقادی است. ریشه تاریخی این مثالب نگاری ها که با هدف ثلب، یعنی عیب گویی، سرزنش و بدگویی از رقیب نوشته شده اند، رقابت های جاهلی و قومی است، اما پس از اسلام به تدریج به موضوعاتی چون مذاهب فقهی و کلامی، رهبران سیاسی، فرقه ها، ائمه مذاهب و تصوف توسعه یافت. بررسی ها نشان می دهد که جریان مثالب نگاری نیز مانند تاریخ نگاری اسلامی، غالباً به شرق اسلامی تعلق دارد و در غرب اسلام به جز یادداشت های کوتاه مطلب دندان گیری به چشم نمی خورد. مثالب نگاری، غالباً تحت تأثیر علل و عوامل غیراخلاقی چون غلو، شعوبیگری، عصبیتِ قومی، عوامل سیاسی اجتماعی، خصومت و سوءتفاهم، رقابت ها و انگیزه های سودجویانه، جای خود را در تاریخ ادبیات اسلام بازکرده است، اما از دخالت عواملی چون حقیقت جویی، جرح و تعدیل راویان، صیانت از ایمان مردم و دفع و طرد بدعت گذاران یا وجوب تقابل با بدگویان و بدنویسان در تألیف آنچه مثالب نگاری نامیده می شود، نمی توان چشم پوشید. بسیاری از فقها و صاحب نظران بر این باورند که مثالب نگاری ها در پرتو این انگیزه ها، موضوعاً از عنوان مثالب، خارج و به فعل اخلاقی تبدیل می شود یا به سبب مصلحت مهم تر، از نظر حکم فقهی از دایره حرمت خارج می شود. به نظر می رسد بسیاری از مثالب نگاری های موجود با همین انگیزه ها تدوین یافته اند و مقاصد مهم دینی و مذهبی را دنبال کرده اند، اما از این واقعیت نیز نمی توان چشم پوشید که همین آثار از نظر سلبی نیز در ایجاد بدبینی ها و بدگویی ها و دشمنی ها نقشی انکارناپذیر داشته اند.
از فتح تاریخی تا فتح تاریخ (مورد مطالعه: حسین بن علی(ع))(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش پیش رو درصدد آزمودن این فرضیه است که «تاریخ را فاتحان ننوشته اند» که آن را از راه های گوناگون می توان اثبات کرد. علاقه انسان ها به مطالعه و ثبت رویدادهای مهم و نیز تأیید این علاقه مندی از سوی کتاب های آسمانی که سخنگویان وجدان معنوی بشرند، دو نمونه مهم از این راه ها به شمار می آیند. راه دیگر، مطالعه شواهد فروان در حیات اجتماعی، سیاسی و علمی مردان و زنان بزرگ است. این مردان و زنان، به دو گروه فاتحان تاریخی و فاتحان تاریخ، تقسیم می شوند؛ نخستین گروه، کسانی هستند که قلمروها گشوده اند و سرزمین ها گرفته اند. آنان «فاتحان تاریخی» اند. گروه دوم، کسانی هستند که به جای سرزمین، دل و دفترها را گشوده اند و از خویش، نامی نیک به جای نهاده اند. آنان «فاتحان تاریخ» و راهبر تاریخ اند و در سرزمین قلب ها و قلم ها جاویدند. حسین بن علی 7 و یزید بن معاویه، دو نمونه شاخص از این دوگانگی تاریخی به شمار می روند. بی گمان، امام حسین 7 و بسیاری از یارانش به ظاهر شکست خوردند، اما دل و دفتر تاریخ به گونه ای دیگر رقم خورد و از او «فاتحِ تاریخ» ساخت و عاشورا برای همیشه، الگوی «پیروزی خون بر شمشیر» شد. شواهدی پرشمار، این فتح بی مانند را تأیید می کنند؛ اما در این مجال، تنها سه شاهد تاریخی مورد گفت وگو قرار گرفته است: «ادبیات شعر عاشورایی»، «ادبیات تاریخی» و «سوگ جاوید و اشک جاری در شهادت او».
زمینه ها و علل تحول اندیشه علمای شیعه ایران عصر قاجار از «سلطنت معموله» به «سلطنت مشروطه»(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تاریخ نامه ایران بعد از اسلام سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۵
139 - 168
حوزه های تخصصی:
بعد از روی کار آمدن دولت صفویه، علمای شیعه می بایست این نهاد نوظهور را در فقه سیاسی تئوریزه می کردند. لیکن فقدان الگو، و مباینت الگوی سلطنت با برخی اندیشه های کلامی شیعیان، چالشی در این مسیر به حساب می آمد. اما نهایتاً ایشان با حفظ بنیادهای کلامی، مبنی بر غاصب شمردن هر نوع حکومتی در عصر غیبت، با تسامح، با الگوی سلطنت کنار آمدند، و نهاد سلطنت را به عنوان پدیده ای ضروری در عصر غیبت پذیرفتند. در این الگو، سلطان، عطیه ای الهی در رأس جامعه بود که مردم باید از نافرمانی او احتراز جویند. هرچند در دوره مشروطیت، برخی علما تداوم این اندیشه را خواستار بودند، لیکن برخی فقهای شیعه برخی از مؤلفه های سلطنت معموله را منشأ بحران های اقتصادی و سیاسی ایران ارزیابی می نمودند. ایشان در آثار مکتوب و بیانات خود، سلطان مقید به قانون را پیشنهاد می کردند که آشکارا برخی از مؤلفه های سلطنت معموله را به چالش می کشید. این مقاله بر آن است با روش توصیفی تحلیلی و برپایه منابع کتابخانه ای، به خصوص رسائل سیاسی علمای ایران، به این سؤال پاسخ دهد که چه عواملی تغییر رویکرد گفتمانی علمای شیعه در باب سلطنت را به وجود آورده است. در ابتدا گفتمان سلطنت معموله را با مؤلفه هایش و نیز زمینه اقبال اندیش مندان به این گفتمان را بررسی و سپس گفتمان سلطنت مشروطه را به همراه مؤلفه هایش غوررسی نموده ایم. ازآنجاکه چرخش گفتمانی محتاج تضعیف گفتمان پیشین و در مرحله دوم وجود گفتمان بدیل است، در انتها تغییر بافت اقتصادی و به تبع آن ناکارآمدی سلطنت معموله و خدشه در این گفتمان را تبیین نموده و توضیح داده ایم هم زمانی این خدشه، با وجود یک بدیل حکمرانی، یعنی سلطنت مشروطه همراه بوده است. لذا این دو دست در دست هم داده، دلایل و عوامل این چرخش گفتمانی علمای پیشرو را شامل می شود. این تغییر گفتمان ازاین رو برای علمای پیشرو مهم بود که مقدمه ای لازم برای اصلاحات بنیادین دولت در ایران بوده است.
بررسی تاریخی منابع علوم و معارف بشریِ امامان شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تاریخ اسلام و ایران سال ۳۲ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۶ (پیاپی ۱۴۶)
91 - 118
حوزه های تخصصی:
این مطالعه درصدد است به روش تاریخی و تحلیلی، آشنایی ائمه اهل بیت با علوم و فنون و بهره مندی آنان از منابع بشری را مورد مطالعه قرار دهد. نظریه اجماعی امامیه آن است که امامان در مرجعیت سیاسی و دینی، نزد هیچ معلّمی درس نیاموخته اند و سرمنشأ این علوم، قرآن و سنت و الهامات ربانی بوده است، اما نکته مهم آن است که امامان از دانش ها و مهارت های دیگرنیز مانند صنایع، نجوم، طب و غیره آگاه بوده اند. اکنون سؤال این است که منابع دسترسی ائمه در این دانش ها چه بوده است؟ آیا منابع این علوم نیز الهی بوده است یا اینکه اساساً چنین دانش هایی هیچ گاه از شرایط یا صفات امامان نبوده و آنان در این علوم می توانستند از منابع دیگر نیز بهره مند شوند؟ انگاره این پژوهش، آشنایی ائمه با علوم بشری از یک سو و بهره مندی آنان از منابع و روش های علوم و معارف بشری از سوی دیگر است و اینکه آنان از روش ها و منابع متعارف بشری، حتی در برخی معارف دینی سود می جستند و دست کم به منابع مکتوب خاندانی مراجعه می کردند. با وجود عدم دسترسی کامل ما به منابع بسیاری از این آگاهی ها و اطلاعات، در نخستین گام می توان این فرضیه را با استناد به چند شاهد تاریخی، چون استفاده ائمه از انواع منابع مکتوب، سفارش و کوشش آنان در کسب آگاهی های تاریخی، بهره مندی از موهبت عقل و تفکر، سفارش به مطلق مشورت و استفاده از آن، مراجعه عادی به انواع روایات و گزارش های متعارف، توجیه و اثبات کرد. نتیجه این بررسی، می تواند اولاً نظریه حداکثری درباره علوم ائمه و منابع غیربشری آن را مورد تشکیک قرارد دهد؛ ثانیاً رویکرد غلوآمیز درباره مواد و منابع علوم آنان را به چالش بکشد.
کلیدواژه‌های مرتبط
مدیریت تاریخ جغرافیا علوم اسلامی روانشناسی فلسفه و منطق حقوق مطالعات زنان علوم اجتماعی علوم سیاسی هنر و معماری