بابک شمشیری

بابک شمشیری

مدرک تحصیلی: دانشیار دانشکده علوم تربیتی دانشگاه شیراز

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۷۹ مورد.
۲۱.

نقش فلسفه در ساخت و تولید روان شناسی اسلامی

نویسنده:
منبع: روش ها و مدل های روان شناختی سال دوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۵

کلید واژه ها: فلسفه فلسفه اسلامی روانشناسی روانشناسی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۴ تعداد دانلود : ۶۴۵
هدف از این پژوهش، بررسی و تبیین نقش فلسفه در ساخت«روانشناسی اسلامی» است. از این رو پرسشهای اصلی تحقیق حاضر عبارتند از: 1) مفهوم روانشناسی اسلامی، دلالت برچه معنا یا معناهایی دارد؟ 2)نسبت فلسفه با هریک از معانی به دست آمده چه می باشد؟ 3) الزامات و بایسته های ساخت و تولید روانشناسی اسلامی چه هستند؟ به منظور پاسخگویی به سوالهای فوق از روش تحلیل فلسفی و رویکرد استنتاجی بهره گرفته شد. نتایج بدست آمده حکایت از آن دارد که به طور کلی می توان پنج معنای ممکن را برای روانشناسی اسلامی در نظرگرفت. این معانی عبارتند از: 1- مجموعه آموزه های قرآن و سنت درخصوص ماهیت انسان و مفاهیم روانشناسی. 2- استنتاج دلالت های روانشناسی از مفاهیم و آموزه های قرآنی و سنت. 3- مجموعه آراء ودیدگاه های اندیشمندان مسلمان درخصوص نفس انسان و خصایص روانی او. 4- استنتاج دلالت های روانشناسی از آراء اندیشمندان مسلمان. 5- روانشناسی اسلامی به عنوان شاخه ای از علم دینی. همچنین تحلیل های به دست آمده نشان دهنده این است که مبانی فلسفی، به درجات مختلف، زیربنای تمامی معانی فوق تلقی شده و لذا ساخت و تولید روانشناسی اسلامی در هریک از این معانی، وابسته به فلسفه است. از این رو برای دستیابی به تولید روانشناسی اسلامی، درگام اول باید یا رویکردها و مکاتب فلسفی سنتی اسلامی(مثل مکتب مشاء واشراق)، مبنا قرار گیرد. یا این مکاتب مورد بازنگری قرارگرفته و خوانش جدیدی از آنها صورت بگیرد و یا اساسا ًرویکردهای فلسفی جدیدی در جهان اسلام نشو و نما پیدا کنند
۲۲.

بررسی پدیدارشناسانه ی مفهوم هویت: تلاشی در ارائه ی مدل فرایند های هویتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش ها و مدل های روان شناختی سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۱

کلید واژه ها: هویت وضعیت های هویتی پدیدارشناسی تاریخی فرایندهای هویت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی رشد و تحول دوره نوجوانی
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی انگیزش خود و تلاشهای آن
تعداد بازدید : ۱۵۹۵ تعداد دانلود : ۶۳۱
مفهوم هویت با پرسش ""من چه کسی هستم"" از نخستین دوره های حیات انسانی همواره مطرح بوده است. هویت در هر دوره ای متاثر از شرایط و ویژگی های بافتی جوامع و اعصار، مفهوم ویژه ای به خود گرفته است . تلاش نگارندگان بر این است که در نگاه اول مفهوم هویت را در یک فضای پدیدارشناسانه مورد تامل قرار داده و عمده ترین فرایند های هویتی را استخراج نمایند. سؤال اصلی پژوهش عبارت است از اینکه فرایندهای بنیادی مفهوم هویت که وضعیت های هویتی در آن معنا می یابد، شامل چه عناصری می شوند؟ این پژوهش از اشکال پژوهش های فلسفی و با روش پدیدارشناسی انجام شده است . نتایج نشان می دهد که ماهیت کلی مفهوم هویت شامل سه فرایند بنیادین خروج از بی نامی یا بی تعینی، اعلام حضور و استقرار هویتی یا تعین یابی شامل مفهوم ابتلا، استغراق و معرفت ، است. پروسه ی هویت یابی با خروج از بی تعینی و وارد شدن در عرصه ی حضور به واسطه ی یک تقابل و درگیری با زمینه ی مبنایی هویتی آغاز می شود. این مواجه، تصویری اولیه از خود را به صورت کلی برای فرد ایجاد می کند. در فرایند دوم، فرد علائمی از موقعیت هایی که درگیر آن است، به نمایش می گذارد. فرایند پایانی هویت یابی، فرایندی اساسی است. در این مرحله است که جریان هویتی در فرد استقرار پیدا می کند، فرد خود را غرق در آن زمینه یافته و نسبت به آن معرفت می یابد.
۲۴.

امکان هم کناریِ تفکر انتقادی و تجربه ی دینی در برنامه ی تربیت دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲

کلید واژه ها: تفکر انتقادی تربیت دینی تجربه ی دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴۹ تعداد دانلود : ۹۳۵
هدف اصلی این پژوهش، بررسی امکان هم کناری تفکر انتقادی و تجربه دینی در برنامه تربیت دینی می باشد. برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش استنتاجی بهره گرفته شد. بر اساس نتایج این پژوهش به نظر می رسد که هم کناری پرورش عقل نقاد و توجه به تجربه دینی در برنامه های تربیت دینی می تواند فرایند دین یابی را به نوعی دیالکتیک تبدیل سازد که در آن بین عقل و تجربه های دینی تعارضی نبوده و نوسان عقل و دل زمینه ساز رشد و کشف معنای دین می شود. این هم کناری می تواند به پژوهش مداری و عاملیت متربی، معناداری تربیت، یادگیری تعاملی، هویت دینی پایدار، خودشکوفایی، رواداری دینی، کاهش تأثیر تلقین و تبلیغات و حتی دوری از داروهای روان گردان بینجامد.
۲۵.

شناسایی شاخص های موثر جهت ارزیابی کیفیت خدمات آموزشی دانشگاه ها (مورد مطالعه: دانشگاه شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافتی نو در مدیریت آموزشی سال هشتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلید واژه ها: کیفیت خدمات آموزشی روایی محتوا غربالگری فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۸ تعداد دانلود : ۶۸۲
نظام آموزشی را می توان یکی از پیچیده ترین زیر نظام های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دانست و با توجه به گسترش وسیع فعالیت های نظام آموزشی، ارزیابی سازمان های آموزشی، برنامه ها، کارکنان و ارزیابی خدمات ارائه شده از طرف آنها می تواند نقش موثری در فراهم آوردن کیفیت آموزشی داشته باشد. با توجه به اینکه هدف پژوهش حاضر شناسایی شاخص های موثر در اندازه گیری کیفیت خدمات آموزشی می باشد، لذا ابتدا با بررسی گسترده پیشینه پژوهش، شاخص های موثر، استخراج و بر اساس راهبرد پژوهشی روایی محتوا، شاخص هایی که بیشترین فراوانی را در پژوهش های پیشین داشته اند مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته که نتیجه آن، استخراج 66 شاخص می باشد. سپس با استفاده از روش پیمایشی و استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و انتخاب و نظرخواهی از 12 نفر از اساتید آشنا با موضوع پژوهش با بهره گیری از روش نمونه گیری هدفمند در دانشگاه شیراز، شاخص های موثر با استفاده از تکنیک غربالگری فازی مورد تأیید قرار گرفتند. نتایج این پژوهش می تواند مورد استفاده پژوهشگران، مسئولان و دست اندرکاران نظام آموزش عالی قرار گیرد.
۲۷.

عرفان اسلامی و دلالت های آن در حیطه ی روانشناسی ازدواج و خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش ها و مدل های روان شناختی سال سوم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۰

کلید واژه ها: خانواده ازدواج عرفان اسلامی عشق خودآگاهی خدا آگاهی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مشاوره مشاوره قبل از ازدواج
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق خانواده
تعداد بازدید : ۱۲۴۷ تعداد دانلود : ۷۲۳
عرفان اسلامی به عنوان یکی از مهمترین و پرنفوذترین نحله های فکری مسلمانان در طول تاریخ، مکتبی است که به صراحت از عشق صحبت به میان می آورد. موضوع عشق مجازی و و حقیقی و نقش آن در معرفت و رشد و تعالی انسان و رسیدن انسان به خداوند، ازجمله ارکان بنیادی عرفان اسلامی به حساب می آید. از سوی دیگر چنین به نظر می آید که طریقت عرفان، سیر انفسی و کاملا فردی است و به تبع آن به مناسبات و روابط اجتماعی ارتباط چندانی ندارد. این در حالی است که تامل در مفهوم عشق و سیر آن از مجازی به حقیقی، اشتباه این برداشت را نشان می دهد. لذا با توجه به اینکه ازدواج و نهاد خانواده ازجمله مهمترین، گسترده ترین و نخستین شکل تعامل اجتماعی بشمار می رود، این پرسش قابل طرح است که بین عرفان اسلامی و ازدواج و خانواده چه نسبتی را می توان در نظر گرفت؟ با توجه به این مسئله، هدف از این مطالعه عبارت است از استنتاج تلویحات عرفان اسلامی در حیطه ی روانشناسی ازدواج و خانواده. با در نظر گرفتن این هدف، پرسش این مطالعه عبارت است از اینکه دلالت های عرفان اسلامی در حیطه ی روانشناسی ازدواج و خانواده چه هستند؟روش این پژوهش عبارت است از روش تحلیلی –استنتاجی که از زمره ی روش های مطالعات فلسفی به حساب می آید. نتایج این پژوهش حکایت از آن دارند که مطابق با نگاه عرفان اسلامی، بنیان ازدواج و تشکیل خانواده، پدیدآیی عشق و رشد آن است. به دیگر سخن، ازدواج و خانواده محملی برای سیر عشق از مجاز به حقیقت می باشد. از سوی دیگر، عشق در ازدواج و خانواده، بستر مناسبی را برای آگاهی از خلال توجه به دیگری فراهم می آورد. خودشناسی نیز مقدمه ی آگاهی بشمار می رود.
۲۸.

در جست وجوی دیگری؛بررسی جلوه های دگربودگی در ادبیات کودک و نوجوان ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات کودک سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلید واژه ها: داستان بازنمایی دیگری دیگرانگی ادبیات کودک و نوجوان ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۹ تعداد دانلود : ۷۱۶
مفهوم دیگری و دیگرانگی از مفاهیم پیچیده ی فلسفی است که می توان آن را در گستره های گوناگونی از زندگی انسان چون اجتماع، سیاست، اخلاق، ادبیات، آموزش و پرورش و جز آن جست وجوکرد.در این پژوهش، در گام اول، تلاش شده انواع دیگرانگیدر نمونه ای شامل بیست و هفت اثر داستانی ادبیات کودک و نوجوان ایران، با روش تحلیل محتوای کیفی از نوع قیاسی و با در پیش گرفتن رویکردی توصیفی بررسی گردد تا آشکار شود کدام یک از انواع دیگرانگی در کتاب های داستانی کودک و نوجوان ایران بازنمایی شده و کدام ها مجال جلوه گر شدن نیافته اند. در گام دوم چگونگی بازنمایی این دیگرانگی ها و نوع ارتباط شخصیت های دیگری با شخصیت های مرکزی داستان ها مورد بررسی قرارگرفته است. برای رسیدن به این هدفبرای مطالعه ی نمونه ها از روش تحلیل محتوای تاملی با رویکردی توصیفی-تفسیری استفاده شده است. نتیجه ی این بررسی نشان-می دهد در ادبیات کودک و نوجوان ایران صدای دیگری چندان بلند نبوده و حضور او کم رنگ است. هم چنین کنش ""دیگری"" در ارتباط با قطب های فرادست داستان در بیش تر موارد محدود و تابع محدودیت هایی است که به دیگرانگی او برمی گردد. با این حال، مواردی از کنش تعاملی، سازنده و هم دلانه ی خود/دیگری نیز به چشم می خورد.
۲۹.

بازتعریف تعلیم و تربیت و مضامین کلیدی آن بر مبنای مفهوم پدیدارشناختی هویت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تربیتی بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳۰

کلید واژه ها: هویت تعلیم و تربیت مفهوم پدیدارشناختی هویتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۲
یکی از حیاتی ترین موضوعات جامعه بشری از آغاز تاکنون، مسئله هویت بوده است. یکی از عرصه هایی که مفهوم هویت به شدت در آن مطرح می شود، حوزه تعلیم و تربیت است. در هر دوره ای، متاثر از هویت از شرایط و ویژگی های بافتی جوامع و اعصار، هویت مفهوم ویژه ای یافته است . تلاش نگارندگان بر این است که اقدام به بازتعریف تعلیم و تربیت و مضامین کلیدی آن بر مبنای مفهوم پدیدارشناختی هویت کنند. سؤال اصلی پژوهش عبارت است از اینکه، تعلیم و تربیت و عناصر آن بر مبنای مفهوم پدیدارشناختی هویتی چگونه تعریف می شوند؟ این پژوهش، از اشکال پژوهش های فلسفی و با روش تحلیلی-استنتاجی انجام شده است. نتایج نشان می دهد، ایده های تعلیم و تربیت، تربیت معلم، معلم، فراگیر و سایر مضامین تربیتی تنها از یک بعد خاص تعریف نمی شوند، بلکه باید همانند مسیر هویت یابی، در چندین جهت مختلف، به طور همزمان تعریف شوند. فعالیت های یاددهی و مفهوم یادگیری، مضامینی چند بعدی هستند. یادگیری، پدیده ای چند بعدی است که با طلوع هویت در فرد متولد می شود و از این رو، مترادف با هویت یابی یا تشخص فردی است. در این معنی، زمینه های یادگیری، همان زمینه های هویتی است.
۳۱.

بازتعریف تعلیم و تربیت و مضامین کلیدی آن بر مبنای مفهوم پدیدارشناختی هویت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تربیتی بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳۰

کلید واژه ها: هویت تعلیم و تربیت مفهوم پدیدارشناختی هویتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۱ تعداد دانلود : ۷۸۴
یکی از حیاتی ترین موضوعات جامعه بشری از آغاز تاکنون، مسئله هویت بوده است. یکی از عرصه هایی که مفهوم هویت به شدت در آن مطرح می شود، حوزه تعلیم و تربیت است. در هر دوره ای، متاثر از هویت از شرایط و ویژگی های بافتی جوامع و اعصار، هویت مفهوم ویژه ای یافته است . تلاش نگارندگان بر این است که اقدام به بازتعریف تعلیم و تربیت و مضامین کلیدی آن بر مبنای مفهوم پدیدارشناختی هویت کنند. سؤال اصلی پژوهش عبارت است از اینکه، تعلیم و تربیت و عناصر آن بر مبنای مفهوم پدیدارشناختی هویتی چگونه تعریف می شوند؟ این پژوهش، از اشکال پژوهش های فلسفی و با روش تحلیلی-استنتاجی انجام شده است. نتایج نشان می دهد، ایده های تعلیم و تربیت، تربیت معلم، معلم، فراگیر و سایر مضامین تربیتی تنها از یک بعد خاص تعریف نمی شوند، بلکه باید همانند مسیر هویت یابی، در چندین جهت مختلف، به طور همزمان تعریف شوند. فعالیت های یاددهی و مفهوم یادگیری، مضامینی چند بعدی هستند. یادگیری، پدیده ای چند بعدی است که با طلوع هویت در فرد متولد می شود و از این رو، مترادف با هویت یابی یا تشخص فردی است. در این معنی، زمینه های یادگیری، همان زمینه های هویتی است.
۳۲.

نقش و جایگاه تربیت فرهنگی در نظام تربیت معلم

نویسنده:
منبع: پژوهش در تربیت معلم دوره اول تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ 109 - 124

کلید واژه ها: فرهنگ تربیت فرهنگی فرهنگ پذیری جامعه پذیری هویت تربیت معلم نظام تعلیم و تربیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۳ تعداد دانلود : ۴۹۲
فرهنگ پذیری و جامعه پذیری ازجمله اصلی ترین و مهم ترین کارکردهای نهاد تعلیم و تربیت به حساب می آید؛ چراکه مهمترین ساز و کار برای شکل گیری هویت محسوب می شوند. شکل گیری هویت هم ازجمله مهمترین اهداف تعلیم و تربیت به حساب می آید. از سوی دیگر، معلم از جمله مهمترین و مؤثرترین عناصر در فرایند تعلیم و تربیت است. بنابراین، معلم در فرایند فرهنگ پذیری، جامعه پذیری و شکل گیری هویتی به ویژه هویت فرهنگی دانش آموزان نقش کلیدی دارد. بنابراین موفقیت نهاد تعلیم و تربیت وابسته به تربیت فرهنگی و شکل گیری هویتی است. کاملاً آشکار است که معلمان برای تحقق این اهداف باید آماده شده باشند. وظیفه آماده سازی معلمان هم بر عهده نظام تربیت معلم است. با توجه به این مقدمه، هدف از مطالعه حاضر، تعیین نقش و جایگاه فرهنگ و تربیت فرهنگی در نظام تربیت معلم است. مطابق با این هدف پرسش های مطرح عبارت اند از: 1. برای تحقق تربیت فرهنگی در نظام تربیت معلم، چه اهدافی باید مدنظر قرار گیرند؟ 2. الزامات تحقق این اهداف چه هستند؟ 3. با چه روش های فرهنگی می توان این اهداف را تحقق بخشید؟ روش پژوهش این مقاله روش تحلیل تأملی است. نتایج به دست آمده از این مطالعه نشانگر آن است که عمده ترین اهداف در قلمرو تربیت فرهنگی معلمان عبارت اند از ارج نهادن و انتقال میراث فرهنگی گذشتگان به آنها، نقد و ارزیابی فرهنگی و اصلاح و بازسازی فرهنگی، به علاوه مهمترین اقتضائات عبارت اند از تغییر نگرش به نظام تربیت معلم و تغییر تعریف معلم و معلمی در نظام تعلیم و تربیت و به دنبال آن، تغییر در برنامه درسی نظام تربیت معلم برمنبای اولویت دادن به فرهنگ و تربیت فرهنگی. در مجموع این مقاله پیشنهاد می دهد که علاوه بر مقوله های پیشنهادی شولمن در باب دانش معلمی، مقوله دیگری تحت عنوان دانش و درک فرهنگی باید اضافه گردد.
۳۳.

تحلیل محتوای کتاب های راهنمای معلم فیزیک دوره متوسطه بر اساس رویکرد به ماهیت علم – پژوهش کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 70 - 97

کلید واژه ها: ماهیت علم کتاب راهنمای معلم معلم فیزیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۳ تعداد دانلود : ۵۲۲
هدف مقاله حاضر تحلیل محتوای کتاب های راهنمای معلم فیزیک متوسطه در ایران نسبت به ابعاد ماهیت علم است. روش گردآوری داده ها آخرین نگاشت کتاب های راهنمای معلم فیزیک درنظر گرفته شد. به همین علت کتاب های راهنمای معلم فیزیک2 (در سال 89) و فیزیک3 (در سال 89) و فیزیک4 (در سال 94)، که وزارت آموزش و پرورش براساس اهداف مصوب منتشر کرده است، انتخاب گردید. روش پژوهش تحلیل محتوای جهت دار بود. واحد تحلیل پاراگراف درنظر گرفته شد و متن پاراگراف ها براساس سه جنبه عمومی ماهیت علم شامل موقتی بودن، خلاقانه بودن و عملکرد و مقایسه نظریه و قانون به روش مقوله سازی تجزیه و تحلیل شد. داده ها به روش همسوسازی اعتباریابی شد. نتایج به دست آمده نشان داد که از میان جنبه های ماهیت علم مورد بررسی، بیشترین تأکید کتاب های راهنمای معلم فیزیک متوسطه بر جنبه موقتی بودن علم است که به طور آشکار ملاحظه می شود و جنبه خلاقانه بودن علم به طور ضمنی از مضامین مرتبط با ویژگی خلاقیت استنباط می شود. نتایج همچنین نشان داد ویژگی های مربوط به قانون و نظریه علمی در کتاب های راهنمای معلم فیزیک بخوبی معرفی و تبیین نشده است. از میان کتاب های راهنمای معلم فیزیک دوره متوسطه جنبه های ماهیت علم در پایه های سوم و چهارم کمتر از پایه دوم است.
۳۴.

بررسی انسان شناسی عرفان اسلامی و دلالت های آن در تربیت شهروندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره یازدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳

کلید واژه ها: عرفان اسلامی شهروند تربیت شهروندی انسان شناسی عرفان اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۹ تعداد دانلود : ۵۹۲
هدف این مقاله شناسایی مؤلفه های اساسی انسان شناسی عرفان اسلامی و دلالت های آن در تربیت شهروندی است. پرسش های پژوهش عبارت اند از: 1) انسان براساس مکتب عرفان اسلامی چه ویژگی هایی دارد؟ و 2) دلالت های انسان شناسی عرفان اسلامی در تربیت شهروندی چیست؟ جهت بررسی انسان شناسی عرفان اسلامی و نوع نگاه عرفان اسلامی به انسان می توان به چهار مؤلفة بنیادی عرفان اسلامی؛ یعنی وحدت، عشق، معرفت و خودآگاهی، و اخلا ق مداری توجه کرد. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش استنباط فلسفی، به بررسی مؤلفه های انسان شناسی عرفان اسلامی و استخراج دلالت های آن در تربیت شهروندی پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که انسان شناسی عرفان اسلامی با بیان مؤلفه های خود از انسان، زمینه ها و قابلیت هایی را برای او فراهم می کند که در پرتو آن می توان دلالت هایی را در تربیت شهروندی استخراج نمود. شهروندانی که با تکیه بر عشق و محبت و اخلاق مداری و بر مبنای شناخت عالم درونی خویش به شکل یکپارچه و متحد به حل مسائل شهروندی و کمال خود در اجتماع خواهند پرداخت.
۳۵.

واکاوی و فهم اهم چالش ها و موانع عملی پیش رو در تحقق سند تحول بنیادین با تمرکز بر زیرنظام های اصلی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره دهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 1 - 33

کلید واژه ها: چالش ها زیرنظام های اصلی سند تحول راهبردی مبانی نظری سند تحول بنیادین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۸ تعداد دانلود : ۶۲۱
 هدف از انجام این پژوهش، واکاوی و فهم اهم چالش ها و موانع عملی پیش رو در تحقق سند تحول بنیادین با تمرکز بر زیرنظام های اصلی آن است. لذا برای نیل به این هدف اصلی، سند تحول راهبردی و رهنامه فلسفه تربیت رسمی و عمومی از مبانی نظری سند تحول بنیادین با محوریت زیرنظام های اصلی آن بررسی شده است. طرح پژوهش، کیفی و طرح تحقیق حدوثی یا  پیدایشی  و روش آن مطالعه موردی کیفی بود، داده های لازم در این پژوهش با روش مصاحبه نیمه سازمان یافته با مراجعه به 17 نفر از طراحان و مسئولان سابق وزارت آموزش و پرورش، که همگی در تدوین و تنظیم سند تحول نقش آفرینی کرده اند؛ گرد آوری و تجزیه و تحلیل شد. پژوهشگر با نگاه اجمالی به داده ها و انجام سازواری آن ها، به روش مقایسه مستمر داده ها، در ساخت مفاهیم اولیه اقدام، و با استفاده از تحلیل مضمون، به مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر دست یافت. نتایج پژوهش نشان داد که سند تحول بنیادین با چالش های جدی و مهمی از جمله: ضعف در تنظیم سند و فرآیند تدوین اسناد جامع و راهبردی، و ابهام در متن سند تا اولویت دار نبودن نظام آموزشی تا تصدی گری و تمرکزگرایی شدید در ساختار نظام آموزشی، همچنین ضعف در تأمین منابع انسانی متخصص و توسعه یافته، افول سطح معیشت و منزلت اجتماعی معلمان، کمبود امکانات و منابع مالی، پایین بودن مشارکت های مردمی و سازمآن های مرتبط مواجه است. شایان ذکر است که، تأثیر تحولات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و بی ثباتی برنامه های چهار ساله دولت ها بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش را نمی توان نادیده گرفت. مقوله اصلی مستخرج از واکاوی، و تجزیه و تحلیل استقرایی داده ها، که حاکی از نظر پژوهشگر است، عبارت است از: «ابهام در نظر، بحران در عمل».
۳۶.

آسیب شناسی تعلیم وتربیت دینی در دانش آموزان متوسطه (از دیدگاه متخصصان تعلیم وتربیت، معلمان و دانش آموزان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و نهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۵۱ 265-283

کلید واژه ها: تربیت آسیب شناسی تربیت دینی نظام آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۲ تعداد دانلود : ۳۴۴
هدف کلی پژوهش حاضر، شناسایی آسیب های تعلیم وتربیت دینی در نظام آموزش وپرورش رسمی کشور و ارائه راهکارهای مناسب درجهت کاهش آنها باتوجه به نگاه معلمان، متخصصان و دانش آموزان در این زمینه می باشد. در عصر جدید که تقریباً همه روزه، شاخص های دانش و مهارت های زندگی در آن، از نو تعریف می شوند، یکی از مهم ترین مسائلی که توجه اغلب صاحب نظران تعلیم وتربیت را به خود جلب و پژوهش در این زمینه را ضروری نموده، رویکرد طرح نوین تربیت دینی در حوزه نظام آموزش وپرورش رسمی کشور است. این پژوهش در رویکرد کیفی و با روش مصاحبه نیمه سازمان یافته انجام گرفته است. جامعه پژوهشی، اساتید تعلیم وتربیت دانشگاه ها، معلمین دینی و پرورشی و دانش آموزان دوره متوسطه می باشند که به صورت هدف مند انتخاب شده اند و از اصل نمونه گیری با حداکثر تنوع و رسیدن به نقطه اشباع بهره گرفته ایم. رویکرد تجزیه وتحلیل داده ها نیز رویکردی توصیفی- تفسیری است. یافته ها نشان داد که عوامل آسیب زا و موانع تربیت دینی را می توان به: 1. عوامل مربوط به مسئولان و برنامه ریزان درسی و آموزشی و 2. عوامل مربوط به فرایند برنامه درسی (نیازسنجی، اهداف، محتوا، روش، معلم، فراگیر، زمان، مکان، ارزشیابی) تقسیم نمود. درنهایت با تجدیدنظر در تدوین همه مراحل برنامه ریزی درسی و هماهنگی بین بخشی همه نهادهای جامعه و توجه به برنامه درسی پنهان، بخشی از این آسیب ها قابل پیشگیری هستند.
۳۷.

نقد و بررسی «معنای زندگی» در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 7-24

کلید واژه ها: تعلیم و تربیت حیات طیبه سند تحول بنیادین معنای زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۵ تعداد دانلود : ۳۱۵
ارتباط عمیقی بین تعلیم و تربیت و معنای زندگی وجود دارد. غایت تربیت، آمادگی برای زندگی است و معنای زندگی پیش فرض اصلی یک زندگی پویا و زنده است؛ لذا معنای زندگی باید در مرکز اهداف تعلیم و تربیت قرار گیرد و چشم اندازی برای ارزیابی فعالیت های تربیتی باشد. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و نقد مؤلفه های زندگی معنادار در اسناد تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران است. به منظور دستیابی به این هدف، از روش تحلیل محتوا با رویکرد کیفی بهره گرفته شد. برای گردآوری داده ها و شناسایی مؤلفه ها نیز مبانی نظری سند تحول و سند بنیادین بررسی گردید و مؤلفه ها شناسایی و استخراج شدند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که در اسناد تحول، معناداری زندگی در پرتو حیات طیبه تحقق می پذیرد و مؤلفه هایی همچون آخرت باوری، فطرت مداری، اخلاق، ایمان و عمل صالح، و آزادی نقشی معنابخش دارند. یافته ها نشان داد که در سند مسیر کلی و غایت نهایی انسان به خوبی ترسیم شده؛ اما لازم است با در نظر گرفتن همان اصول کلی، به ترسیم اهدافی در جهت تسهیل و کمک به کشف معنای شخصی نیز پرداخته شود و این امر با تأکید بیشتر و سازمان یافته تری بر خودشناسی محقق می گردد.
۳۸.

صلح آموزی با اتکاء به مبانی فلسفی عرفان اسلامی: دلالت ها برای مدیران آموزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافتی نو در مدیریت آموزشی سال هفتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۲۶)

کلید واژه ها: صلح مدیریت آموزشی عرفان اسلامی تعلیم و تربیت تربیت اسلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی
تعداد بازدید : ۸۱۹ تعداد دانلود : ۴۲۴
هدف از این پژوهش دست یافتن به مفروضه های بنیادین عرفان اسلامی و دلالت های این مفروضه ها برای آموزش صلح است. زیرا صلح، از جمله مهم ترین ضرورت ها و نیازهای جهان امروز تلقی می شود. بنابه نظر بسیاری از صاحب نظران و اندیشمندان تربیتی، آن را بایستی جزء مهم ترین اهداف تربیتی و آموزشی بشمار آورد. به نظر می آید صلح آموزی از منظر عرفان اسلامی می تواند به عنوان رویکردی نوین در مدیریت آموزشی مطرح شود. با این وصف، اهمیت این موضوع برای جوامع مسلمان دو چندان است زیرا به دلایل گوناگون، صلح در این گونه جوامع در معرض خطر قرار دارد. از جمله مهم ترین دلایل این امر می توان به نوع قرائت های اسلامی رایج در این گونه جوامع اشاره کرد. بنابراین، دغدغه و مسئله اصلی پژوهشگران در رابطه با صلح و آموزش آن، نوع نگاه قرائت های گوناگون اسلامی است. این مطالعه پژوهشی کیفی است که به روش تحلیلی – استنتاجی در ابتدا به استخراج و توصیف مفروضه های بنی ادین عرفان اسلامی پرداخت ه سپس به استنتاج دلالت های تربیتی این مفروضه ها برای آموزش صلح و کاربرد آن برای مدیران آموزشی کوشیده است. جامعه مورد بررسی در این پژوهش منابع، مقاله ها و کتاب های عرفانی است. پژوهشگران به عنوان ابزار پژوهش به بررسی اسناد، برای رسیدن به هدف یاد شده تلاش کرده اند. نمونه گیری پژوهش هدفمند بوده و زمانی که پژوهشگران دریافته اند به مقصود (نقطه اشباع) رسیده اند، مطالعه را متوقف کرده اند. نتایج پژوهش، گواه بر این است که اصل وحدت، اصل ظاهر و باطن، عشق و زیبایی، فطرت، تزکیه و تهذیب و دلالت های آن ها، شرایط و بستر تربیتی مناسبی برای کم کردن دشمنی و دگرگون سازی مفهوم دشمن فراهم کرده و در نتیجه، تحقق صلح آموزی را در نظام آموزش و پرورش بویژه تربیت دینی، امکان پذیر می سازد. از سوی دیگر، رویکرد یاد شده می تواند مورد پژوهش در حیطه مباحث مدیریت آموزشی و برنامه ریزی درسی باشد.
۳۹.

بررسی مدل علّی شیوه های فرزندپروری، جهت گیری مذهبی و اضطراب مرگ(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال دوازدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۴۵)

کلید واژه ها: شیوه های فرزندپروری جهت گیری مذهبی اضطراب مرگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۳ تعداد دانلود : ۴۵۷
هدف این پژوهش، بررسی پیشایندها و پیامدهای جهت گیری مذهبی، در قالب یک مدل علّی بود. روش پژوهش، از نوع تحقیقات توصیفی و طرح همبستگی بود. جامعه آماری، تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه نظری (دوره دوم) شهر شیراز در سال تحصیلی 93-92 تشکیل می دادند. از این میان، تعداد 215 نفر (111 دختر و 104 پسر) به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از پرسش نامه های شیوه های فرزندپروری، جهت گیری مذهبی و اضطراب مرگ استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج جدول ماتریس همبستگی نشان داد که بین اکثر متغیرهای پژوهش حاضر همبستگی معناداری در سطح 01/0<P وجود داشت. در ادامه، نتایج تحلیل مسیر حاکی از معناداری نقش واسطه ای ابعاد جهت گیری مذهبی در رابطه میان شیوه های فرزندپروری و اضطراب مرگ بود. به طورکلی، می توان گفت: جهت گیری مذهبی و شیوه های فرزندپروری دو مورد از عوامل اصلی برای بررسی اضطراب مرگ می باشند.
۴۰.

بررسی تطبیقی نگاه روان شناسی و اسلام به مقوله ی مثبت نگری در انسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش ها و مدل های روان شناختی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۰ 173 - 192

کلید واژه ها: مثبت نگری مثبت اندیشی روان شناسی اسلام انسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۱ تعداد دانلود : ۳۸۶
مثبت نگری مفهومی است که توجه ویژه ای را در روان شناسی و نیز در دین به خود جلب کرده است. روان شناسی در ابتدای ظهور خود بیشتر توجه خود را معطوف به نقاط منفی وجود انسان مانند درمان بیماری ها و آسیب های روانی می کرد اما اخیرا رویکرد روان شناسی مثبت نگر که یکی از رویکردهای نو ظهور در مکتب روان شناسی است، برخلاف روان شناسی قدیمی به جای تأکید بر بیماری ها و آسیب ها تمرکز خود را روی خصایص و توانمندی های مثبت انسان از قبیل شادکامی، امید، خوشبینی، بهزیستی و دیگر ابعاد وجود انسان معطوف داشته است. همچنین در دین اسلام هم همواره بر مثبت اندیشی و تفکر مثبت جهت بهداشت روان و سلامت عقل تأکیدات فراوانی شده است. بنابراین هدف پژوهش حار بررسی تطبیقی نگاه روان شناسی و اسلام در رابطه با ابعاد و مولفه های مثبت نگری در انسان است. روش پژوهش حاضر از نوع تحقیقات تحلیلی- استنتاجی است، به این ترتیب که با جمع آوری اطلاعات از متون اسلامی و روان شناسی، به بررسی مفهوم مثبت نگری و نگرش نسبت به انسان پرداخته شد. به طور کلی می توان اینگونه نتیجه گیری کرد که بین هسته اصلی معنای روان شناختی مثبت نگری و معنای اسلامی آن نه تنها تفاوت وجود ندارد بلکه در این دو رویکرد نگاه تقریبا مشابهی به مثبت نگری و مثبت اندیشی شده است و از طرفی دیگر، هم در اسلام و هم در روان شناسی اگرچه به جنبه های منفی وجود انسان توجه شده است اما به طور کلی در این دو دیدگاه نگاه تقریبا مثبتی به انسان و ابعاد وجودی آن معطوف است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان