فریبرز درتاج

زمینه: روانشناسان صنعتی/ سازمانی به این نکته پی برده اند که موفقیت و شکست یک سازمان به طور گسترده به کیفیت رهبران آن وابسته است. روانشناسان نتیجه گیری نمودند که اثربخشی رهبری ممکن است نه فقط به ویژگی های فردی رهبران بلکه به نیازها و ویژگیهای آنها در ارتباط باشد. هدف: هدف از اجرای این تحقیق ارائه مدلی برای انتخاب مدیران بخش صنعت سازمانهای صنعت، معدن و تجارت با استفاده از ای اچ پی فازی می باشد. روش: تعداد 36 نفر از روسای سازمانهای صنعت، معدن و تجارت کشور میزان اهمیت هر کدام از شاخص ها را نسبت به شاخصهای دیگر در یک پرسشنامه طراحی شده بر اساس مقیاس زوجی تعیین نموده اند و سپس اطلاعات از طریق نرم افزار متلب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بر اساس یافته ها ""مهارتهای ارتباطی"" مهم ترین ویژگی مدیران می باشد،""قابلیت انجام کار تیمی"" مهم ترین ظرفیت و قابلیت مدیران می باشد، "" توانایی متقاعدکردن دیگران "" مهم ترین مهارت ارتباطی مدیران می باشد، ""برنامه ریزی"" مهم ترین مهارت تصمیم گیری مدیران می باشد، ""ریسک پذیری"" مهم ترین مهارت مدیریتی مدیران می باشد و ""کارآیی حرفه ای"" مهم ترین مهارتهای حرفه ای و فردی مدیران می باشد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج بیان شده می توان دریافت که سازمانها می تواند جهت انتخاب مدیران خود از نتایج این تحقیق استفاده نمایند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف آزمون روایی عاملی نسخه جامع پرسشنامه هیجانات پیشرفت (AEQ؛ پکران، گوئتز و پری، 2005) در گروهی از دانشجویان ایرانی انجام شد. روش: در مطالعه همبستگی حاضر، 317 دانشجوی کارشناسی (141 پسر و 176 دختر) به نسخه اصلی پرسشنامه هیجانات پیشرفت پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی عاملی از روش آماری تحلیل عاملی تأییدی و به منظور بررسی همسانی درونی از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتیجه: نتایج تحلیل عاملی تأییدی نسخه فارسی پرسشنامه نشان داد که ساختار عاملی مرتبه بالاتر پرسشنامه برای اندازه گیری هیجانات لذت، امید، غرور، تسکین، خشم، اضطراب، شرم، ناامیدی و خستگی در موقعیت های تحصیلی مختلف شامل کلاس درس، یادگیری و امتحان به طور تجربی از روایی درونی آن حمایت کرد. علاوه بر این، ضرایب همسانی درونی مقیاس های چندگانه در موقعیت های تحصیلی مختلف بین 74/0 تا 87/0 به دست آمد. در مجموع،نتایج مطالعه حاضر، از یک سو شواهدی را در دفاع از نظریه کنترل ارزش هیجانات پیشرفت ارائه کرد و از سوی دیگر نشان داد که پرسشنامه مورد مطالعه برای سنجش سازه هیجانات پیشرفت در گروه نمونه دانشجویان ایرانی، ابزاری روا و پایا است.

هدف پژوهش حاضر عبارت است از بررسی تاثیر آموزش برنامه ی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در کاهش تعلّل ورزی دانش آموزان. روش پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه ی پژوهش ازکلّیه ی دانش آموزان پسر مقطع پیش دانشگاهی شهر شهریار در سال تحصیلی 92-1391 تشکیل شده است که از بین آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، دانش آموزانی که نمرات تعلّل ورزی بالایی داشتند (یک انحراف معیار بالاتر از میانگین گروه)، 30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15) جایگزین شدند. به گروه آزمایش، 8 جلسه برنامه ی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی آموزش داده شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی تعلّل ورزی تاکمن استفاده شد. داده ها از طریق آزمون آماری کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که فرضیه ی پژوهش مبنی بر تأثیر آموزش برنامه ی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر تعلّل ورزی دانش آموزان مورد تأیید قرار گرفته است و دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به دانش آموزان گروه کنترل در پس آزمون به طور معناداری، تعلّل ورزی کمتری داشتند. پس می توان نتیجه گرفت که آموزش برنامه ی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در کاهش تعلّل ورزی دانش آموزان تأثیر معناداری دارد.

این پژوهش به منظور تعیین رابطه رویکردهای یادگیری و ویژگی های شخصیتی با ترجیحات دانشجویان برای روش مختلف سنجش انجام گرفته است. روش: تحقیق حاضر توصیفی – پیمایشی و از نوع همبستگی بوده است. با روش نمونه گیری خوشه ای تعداد 410 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. در این پژوهش از پرسشنامه پنج عاملی شخصیت نئو، پرسشنامه روش ها و مهارت های مطالعه و پرسشنامه روش های سنجش استفاده شد. یافته ها: تحلیل داده ها با ضریب همبستگی نشان داد که بین پنج ویژگی شخصیتی و دو رویکرد یادگیری با روش های سنجش رابطه وجود دارد همچنین نتایج رگرسیون چند متغیره حاکی از آن بود که دانشجویان با ویژگی شخصیتی گشودگی پایین روش چند گزینه ای را ترجیح می دهند. در مورد روش سنجش مستمر، رگرسیون ها معتبر نبودند. دانشجویان با رویکرد یادگیری عمقی و ویژگی شخصیتی گشودگی پایین، روش سنجش کار گروهی را ترجیح دادند. بحث و نتیجه گیری: دانشجویانی که دارای ویژگی های شخصیتی گشودگی و وظیفه شناسی اند و از رویکرد یادگیری عمقی استفاده می کنند بیشتر آزمون های تشریحی، شفاهی، کار عملی و گروهی را به عنوان روش سنجش انتخاب می کنند.

به منظور بررسی اثرات آموزش بحث گروهی و ایفای نقش بر توانایی ابراز وجود 68 دانش آموز ( 34 پسر و 34 دختر) پایه دوم راهنمایی شهر همدان به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و در قالب یک طرح پیش آزمون پسآزمون دوگروهی مورد بررسی قرار گرفتند. ابتدا با استفاده از پرسشنامه جرئت ورزی پیشآزمون اجرا و سپس مهارت جرئتورزی برای یک گروه با روش بحث گروهی و برای گروه دیگر با روش ایفای نقش آموزش داده وابسته t شد. در بخش آخر آزمایش پس آزمون اجرا شد. تحلیل نتایج با استفاده از آزمونهای مستقل نشان داد هر دو روش آموزشی بحث گروهی و ایفای نقش بر مهارت های t و جرئتورزی اثرگذارند، اما از نظر میزان تأثیرگذاری بر توانایی ابراز وجود تفاوتی بین روشهای بحث گروهی و ایفای نقش وجود نداشت. به نظر می رسد در بحث گروهی و ایفای نقش فرایندهای شناختی و عاطفی تغییر کرده و از این رو توانایی ابراز وجود تحت تأثیر قرار م یگیرد.

زمینه: اضطراب امتحان به عنوان عامل مهمی است که می تواند عملکرد در آزمون را مختل و منجر به افت تحصیلی شود. هدف: مطالعه حاضر فراتحلیلی بر مطالعات انجام شده در زمینه روش های درمانی به کار رفته در کاهش اضطراب امتحان بود. روش: بدین منظور از فراتحلیل به عنوان یک تکنیک آماری جهت جمع آوری، ترکیب و خلاصه نمودن پژوهش های انجام شده در زمینه مورد نظر استفاده گردید که 45 مطالعه مناسب جمع آوری شد. پس از ورود اطلاعات به نرم افزارCMA2 و تحلیل حساسیت یک مطالعه که نسبت به سایر مطالعات پرت بود از جمع مطالعات حذف و در نهایت 44 مطالعه تحلیل شد. یافته ها: اندازه اثر در مدل تصادفی برای کل روش های درمانی 0.68 برای روش های رفتاری 0.84، روش های شناختی 0.75، روش های شناختی-رفتاری 0.43، آموزش مهارت ها 0.49 و ترکیب شناختی-رفتاری و آموزش مهارت 0.58 به دست آمد که با توجه به معیار کوهن تنها اندازه اثر روش رفتاری زیاد گزارش می شود، اندازه اثر دو روش شناختی و ترکیب شناختی- رفتاری با آموزش مهارت بالاتر از متوسط است و دو روش شناختی- رفتاری و آموزش مهارت اندازه اثر پایین تر از متوسط را کسب کرده اند. با توجه به معنی داری آماره Q متغیرهای جنس، جامعه آماری، ابزار پژوهش، روش نمونه گیری، روش تحقیق، تعداد جلسات درمان و مقطع تحصیلی افراد نمونه به عنوان متغیرهای تعدیل گر وارد تحلیل شدند. در مدل اثرات تصادفی نقش میانجی گری متغیرهای جنس، جامعه آماری، ابزار پژوهش، روش نمونه گیری و تعداد جلسات درمان در سطح 0.01 معنی دار شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از مطالعه نشان می دهد که از بین روش های درمانی مورد استفاده در کاهش اضطراب امتحان موفقیت روش رفتاری و سپس شناختی بیش از روش های دیگر بوده است و درمانگران باید به این روش ها توجه بیشتری داشته باشند. همچنین پژوهشگران در پژوهش های آینده خود متوجه نقش تعدیل کننده های ذکر شده در بالا باشند.

مقدمه: اضطراب امتحان مسئله ای است که با عملکرد تحصیلی ارتباط دارد و شدت آن به عملکرد فرد آسیب زده و منجر به افت تحصیلی می شود و ارزش تکلیف به عنوان یک عامل مهم در رشد تحصیلی می تواند به واسطه جهت گیری هدفی بر اضطراب امتحان اثر داشته باشد. این پژوهش با هدف ارزیابی اثر مستقیم و غیر مستقیم ارزش تکلیف از طریق جهت گیری هدفی بر اضطراب امتحان انجام شد. روش: این مطالعه در سال 91 روی 350 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه شهر کرمان که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند انجام شد. واحدهای پژوهش به پرسشنامه های ارزش تکلیف پینتریچ و دی گروت، جهت گیری هدفی الیوت و مک گریگور و اضطراب امتحان فریدبن پاسخ دادند. به منظور ارزیابی روابط بین متغیرهای مکنون و اندازه گیری شده در مدل پیشنهادی، از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد و داده ها با نرم افزار لیزرل8.7 تحلیل شد. یافته ها: مدل ارزیابی شده از شاخص های برازندگی خوبی برخوردار بود. متغیر مکنون ارزش تکلیف به طور مستقیم و غیر مستقیم از طریق جهت گیری هدفی بر اضطراب امتحان اثرگذار بود. جهت گیری هدفی نیز بر اضطراب امتحان اثر مستقیم داشت. همچنین در این الگو، تمام وزن های رگرسیونی از نظر آماری در سطح 0.05 معنی دار هستند. نتیجه گیری:ارزش تکلیف بر اضطراب امتحان اثر مستقیم و غیر مستقیم دارد. نتایج همچنین اثر مستقیم جهت گیری هدفی بر اضطراب امتحان را نشان می دهد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش برنام ه کاهش استرس مبتنی ب ر ذه ن آگ اه ی ب ر اض طراب امتحان دانشآموزا ن است. روش پژوهش از نوع آزما شی ی با طرح یپ شآزم و ن پ س آزم ون ب ا گ روه کنترل است. جامع ه آماری پژوهش را کلیه دانشآموزان پسر مقط ع یپ شدانش گاه ی ش هر ش هریار در سالتحص یلی 92-1391 تشکیل یم دادند که از میان آنها با استفاده از روش ریگ نمونه ی تص ادفی س اده، دانشآموزان ک ی ه نمرات اضطراب امتحان بالایی داشتند (یک انحراف معیار بالاتر از میانگین گروه)، 30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) ج ایگزین ش دند . به گروه آزمایش، 8 جلسه برنام ه کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاه ی آموزش داده شد. برای جمعآوری ها داده از پرسشنام ه اضطراب امتحان اسپیلبرگر استفاده شد. داده ها از طری ق آزم ون آم اری کواری انس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که فرض یه پژوهش مبن ی ب ر ت أثیر آم وزش برنام ه کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاه ی بر اضطراب امتحان دانشآموزان مورد تأیی د ق رار گرفت ه اس ت و دانشآموزان گروه آزمایش نسبت به دانشآموزان گروه کنترل در پسآزمون به طور معناداری اض طراب امتحان کمتری داشتند. پس یم توان نتیجه گرفت که آموزش برنام ه کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگ اه ی در کاهش اضطراب امتحان دانشآموزان تأثیر معناداری دارد

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش و تمرینات تن آرامی بر میزان اضطراب و پیشرفت تحصیلی در نوجوانان بود. بدین منظور تعدا 40 نفر از دانش آموزان دختر سال دوم راهنمایی شهر تهران با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، و غربالگری از نظر اضطراب با استفاده از آزمون خودسنجی اضطراب زونگ (1970)، انتخاب شده و به طور کاملا تصادفی در دو گروه 20 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شدند. سپس، گروه آزمایش طی 12 جلسه آموزشی (جلسات یک ساعته و هر هفته 3 جلسه)، تحت آموزش و تمرینات تن آرامی قرار گرفت و به گروه کنترل هیچگونه آموزشی ارائه نشد. پس از پایان جلسات آموزشی، آزمون خودسنجی اضطراب زونگ مجددا توسط هر دو گروه تکمیل شد. برای بررسی متغیر پیشرفت تحصیلی، نمره معدل ترم اول به عنوان پیش آزمون و نمره معدل ترم دوم به عنوان پس آزمون مورد استفاده قرار گرفت.. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که آموزش و تمرینات تن آرامی موجب کاهش اضطراب و افزایش پیشرفت تحصیلی نوجوانان شد (01/0P<).

این پژوهش به منظور بررسی اثرات مستقیم و غیر مستقیم مؤلفههای انگیزشی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان سیستم آموزش از دور انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان ترم سوم و بالاتر دانشگاه پیام نور در نیمسال دوم سال تحصیلی 89 1388 تشکیل میداد که در سراسر کشور در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا در رشتههای مختلف مشغول تحصیل بودند. روش نمونهگیری از نوع خوشهای چند مرحلهای و خوشهای بودن α = 0/ بود. حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی مورگان، با در نظر گرفتن خطای 05 روش نمونهگیری برابر 476 نفر محاسبه شد که به ترتیب از دانشگاه پیام نور استان تهران، استان گیلان و استان اردبیل، 283 نفر معادل 59 درصد ، 118 نفر معادل 25 درصد و 75 نفر معادل 16 درصد انتخاب شدند. روش پژوهش از نوع مطالعات توصیفی همبستگی بود. برای جمعآوری دادهها، بخشی از پرسشنامه راهبردهای ساخته پینتریچ، اسمیت، گارسیا، و مککیچی مربوط به مقیاس انگیزش (MSLQ) انگیزش برای یادگیری 0 محاسبه شد. همچنین نتایج تحلیل / استفاده شد. پایایی پرسشنامه در این مطالعه با روش آلفای کرونباخ برابر 86 عاملی تأییدی نشان داد که بارهای عاملی گویههای پرسشنامه در تبیین مؤلفهها از نظر آماری معنادار هستند. یافتههای پژوهش نشان داد که مدل پژوهش، 56 درصد واریانس پیشرفت تحصیلی را تبیین میکند. بالاترین پس از آن بین ؛(P < 0/01 ،t = 14/5 ،β = 0/ ضریب مسیر بین خودکارامدی و جهتگیری درونی هدف ( 96 به دست آمد. اما ضریب مسیر (P < 0/01 ،t = 8/3 ،β = 0/ اضطراب امتحان و جهتگیری بیرونی هدف ( 78 معنادار (P > 0/05 ،t = - 0/41 ،β = - 0/ محاسبه شده بین جهتگیری بیرونی هدف و پیشرفت تحصیلی ( 02 نبود.

از آنجا که در نظام آموزشی متمرکز کنونی، کتاب درسی دنبال کننده هدف های آموزش ملی است، در این پژوهش تلاش شد تا براساس تحلیل محتوا به این پرسش پاسخ داده شود که «در متن کتاب های درسی دوره ابتدایی تا چه میزان به مفاهیم و پیام های اقتصادی توجه شده است». بنابراین، پس از مطالعات نظری مقدماتی، الگوی مورد نظر برای تحلیل محتوا استخراج شد و پس از تعیین روایی و پایایی این الگو، کار تحلیل آغاز شد. برای این منظور، متن کتاب های درسی دوره ابتدایی به استثنای ریاضی در سال تحصیلی 86-1385 با استفاده از سیاهه گرد آوری اطلاعات تحلیل شدند و پیام ها و مفاهیم اقتصادی آنها در پنج نوع اقتصاد خرد، اقتصاد کلان، توسعه اقتصادی، اقتصاد کار و اقتصاد بین الملل و همچنین، دو شیوه ارائه مستقیم و غیرمستقیم شناسایی و تفکیک گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که مفاهیم اقتصادی در ارتباط با توسعه اقتصادی، اقتصاد خرد، اقتصاد کار، اقتصاد کلان و اقتصاد خرد بیشترین میزان فراوانی را به خود اختصاص داده اند. نتایج پژوهش همچنین، نشان می دهد که میزان استفاده از روش های مستقیم و غیرمستقیم برای ارائه پیام های اقتصادی متفاوت است. به طوری که مفاهیم مربوط به اقتصاد خرد، کلان، توسعه و بین الملل بیشتر به شیوه مستقیم و مفاهیم مربوط به اقتصاد کار بیشتر به شیوه غیرمستقیم ارائه شده اند. به طور کلی، برای ارائه پیام های اقتصادی در متن کتاب های درسی بیشتر از شیوه مستقیم استفاده شده است. تحلیل های انجام شده نشان می دهد که نظم خاصی بر ارائه پیام های اقتصادی در پایه های مختلف حاکم نبوده است و با آن که مفاهیم اقتصادی از پایه اول تا پنجم به صورت تصاعدی افزایش یافته است، این روند فراز و نشیب هایی دارد و دارای حرکت خطی نیست. در عین حال، ارائه مفاهیم اقتصادی بیشتر به شیوه نظری و تئوری است. در پایان پیشنهاد می شود که در طرح مفاهیم اقتصادی در دوره ابتدایی، بایستی به برخی مفاهیم مربوط به اقتصاد خرد و اقتصاد کلان توجه بیشتری شود. همچنین، پیشنهاد می شود که افزون بر آموزش نظری مفاهیم اقتصادی، آموزش عملی این مفاهیم از روش به کارگیری بیشتر شیوه های فعال مورد توجه قرار گیرد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ی ادراک از محیط کلاس و جهت گیری هدف با پیشرفت تحصیلی ریاضی است. به همین منظور، از میان دانش آموزان دختر پایه ی سوم متوسطه ی منطقه 9 شهر تهران، 150 دانش آموز از طریق نمونه گیری خوشه ای به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت بود از (الف) پرسشنامه ی «در این کلاس چه می گذرد (WIHIC) (فراسر، فیشر و مک روبی، 1996)، (ب) هدف گرایی تحصیلی (AGOR) (بوفارد و همکاران، 1998). همچنین، از نمره ی درس ریاضیات در پایان نیمسال اول به عنوان شاخص پیشرفت تحصیلی استفاده شد. تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج نشان داد: (الف) رابطه ی معناداری بین ادراک از محیط کلاس و پیشرفت تحصیلی درس ریاضیات وجود دارد، (ب) رابطه ی معناداری بین ادراک از محیط کلاس و جهت گیری هدف وجود دارد، (پ) بین جهت گیری هدف و پیشرفت ریاضی رابطه ی معناداری مشاهده نشد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون حاکی از آن بود که ادراک از محیط کلاس می تواند پیش بینی کننده ی پیشرفت تحصیلی در درس ریاضیات و جهت گیری هدف تسلط باشد.

هدف پژوهش حاضر، مقایسه عملکرد خانواده کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه/ بیش فعال 15-7 ساله مراجعه کننده به مراکز روان پزشکی تبریز با عملکرد خانواده کودکان بدون اختلال بیش فعالی در سال 1387 می باشد. این مطالعه از نوع علی ـ مقایسه ای و بر روی 150 خانواده انجام گرفته است. 75 خـانواده کودکان مبتلا به ADHD 15-7 ساله، از بین مراجعین کلینیک های روان پزشکی شهر تبریز و 75 خانواده کودکان بدون ADHD از بین دانش آموزان سنین 15-7 ساله تبریز، به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند.پرسشنامه ابزار سنجش خانواده (FAD) در مورد آن ها اجرا و داده های بدست آمـده با روش آمـاری t-test دو گروه مستقل تجزیه و تحلیل شد. یافته ها تفاوت بین عملکرد خانواده کودکان دارای ADHD با عملکرد خانواده های کودکان بدون ADHD در همه بعدها (یعنی حل مسئله، ارتباط، نقش ها، همراهی عاطفی، کنترل رفتار، آمیزش عاطفی و عملکرد کلی) را معنادار نشان داد. در میانگین نمرات عملکرد خانواده های کودکان دارای اختلال ADHD در ابعاد یاد شده بزرگتر از میانگین نمرات خانواده های کودکان بدون ADHD بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت عملکرد خانواده گروه ADHD نسبت به گروه کنترل ناسالم تر می باشد.

به منظور بررسی علل سوء مصرف و وابستگی به مواد مخدر در مجروحان جنگی، نمونه ای به حجم 380 نفر از مجروحان جنگی با درصدها و انواع مختلف مجروحیت ها به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شد و پرسشنامه 39 سؤالی علل سوء مصرف و وابستگی به مواد که 5 حوزه علل فردی، اجتماعی، اقتصادی، آموزشی – فرهنگی، خانوادگی و قانونی را اندازه می گیرد بر روی آنها اجرا شد. به منظور تعیین علل از آزمون مربع کای و آزمون علامت استفاده شد، تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد عوامل فردی، اقتصادی و آموزشی – فرهنگی از عوامل اعتیاد مجروحان جنگی است، ولی عوامل اجتماعی، خانوادگی و حقوقی نقش کمتری در اعتیاد و وابستگی به مواد مخدر دارند. نتایج تحقیق بر روش های پیشگیرانه به منظور جلوگیری از ابتلاء مجروحان جنگی به سوء مصرف و وابستگی به مواد تأکید دارد.

دف این پژوهش تعیین درجه تاثیر آموزش مهارت های کنترل خشم بر پرخاشگری و سازگاری اجتماعی دانشآموزان پسر 15- 12 ساله در سال تحصیلی 88- 87 است. روش مطالعه نیمهتجربی با طرح پیشآزمون و پسآزمون بود. 34 نفر از دانشآموزان در دسترس که نمره آنها در آزمون پرخاشگری (آیزنگ، 1975) بیشتر از دیگران و هم چنین پرخاشگری آنها مورد تایید مشاور و مدیر مدرسه بود، انتخاب و بهطور تصادفی به دو گروه گواه و آزمایش تقسیم شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه پرخاشگری آیزنگ و آزمون شخصیتی کالیفرنیا (1939) بود. مهارتهای کنترل خشم در هشت جلسه یک و نیم ساعته هفتهای دو بار به گروه آزمایش آموزش داده شد، ولی گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد. یافتهها نشان دادند پرخاشگری گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه کاهش و سازگاری اجتماعی آن ها افزایش یافته است. نتیجهگیری: میتوان آموزش مهارت های کنترل خشم را بهعنوان روش مؤثری برای کاهش پرخاشگری و بالا رفتن سازگاری اجتماعی در نظر گرفت.