کسب اطمینان از ارائه ى بهترین و کیفی ترین خدمات بهداشتی درمانی مستلزم ارزیابی عملکرد بخش سلامت؛ و ارزیابی کارایی اولین گام در ارزیابی عملکرد می باشد. هدف از این تحقیق، ارزیابی کارایی استان هاى کشور، و مقایسه ی روند آن در برنامه هاى سوم و سال هاى ابتدایی برنامه چهارم توسعه، در زمینه ى سلامت روستایی بود. علاوه بر این ضمن شناسایی استان هاى مرجع، شاخص هاى حساس هر استان نیز شناسایی و بررسی شد تا امکان افزایش کارایی هر استان نیزفراهم شود.
روش بررسی: این یک پژوهش کاربردى، و پیمایشی توصیفی ست. اطلاعات کلیه ى استان ها وارد مدل تحلیل پوششی داده ها ؛و تجزیه وتحلیل شد. ابزار جمع آورى اطلاعات، مستندات کتابخانه اى و اینترنتی بوده و از اسناد و مدارک براى جمع آوری داده ها جهت اندازه گیرى استفاده شده است. براى نظرخواهی از خبرگان در مورد شاخص ها از پرسشنامه استفاده شده است.
یافته ها: استان هاى اردبیل، همدان، ایلام و گیلان از گروه استان هاى کارا در برنامه ى سوم خارج شده؛ و استان های چهارمحال و بختیارى، کردستان و قزوین به استان هاى کارا در برنامه ى چهارم پیوسته اند. استان هاى گلستان، قم، قزوین، تهران و مازندران بیشترین؛ و استان هاى سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد و سمنان کمترین کارایی را دارند. شاخص سرانه ى تخت از شاخص هاى ورودى ؛ و پوشش تنظیم خانواده مدرن از شاخص هاى خروجی، به عنوان حساس ترین شاخص ها معرفی شد.
نتیجه گیری: در این دو برنامه استان هاى داراى بیشترین وکمترین کارایی ؛ و استان هاى مرجع براى هر استان ناکارا مشخص شد. شاخص هاى سرانه ى تخت ثابت موجود و درصد پوشش تنظیم خانواده به صورت مدرن به عنوان حساس ترین شاخص ها انتخاب شد."
