جایگاه خراسان بزرگ در تحولات مذهبی و هنری شرق در دوره اشکانیان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
خراسان بزرگ در تمامی دوران های تاریخی ایران، نقش مؤثری در تبادلات منطقه ای شرق ایران داشته و در این زمینه، اطلاعات جامعی در اختیار پژوهشگران است. اما در این میان، پیرامون عملکرد منطقه خراسان در تاریخ اشکانی، به دلیل از بین رفتن آثار و منابع تاریخی توسط ساسانیان و هم چنین گذر زمان بسیار محدود می باشد. بر این اساس، هدف از انجام این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی صورت پذیرفته است، تحلیل جایگاه خراسان بزرگ (خراسان امروزی، بلخ، مرو، هرات)، به عنوان اولین مقر حکومتی اشکانیان در زمینه های مذهبی و هنری این دوره می باشد که این امر با توجه به منابع دسته اول و مدارک باستان شناختی به دست آمده از این دوره انجام می پذیرد. پژوهش پیش رو، در صدد پاسخ گویی به این پرسش ها می باشد که خراسان بزرگ در تاریخ اشکانی، چگونه توانسته است زمینه ساز تحولات ساختاری مذهبی و هنری گردد و در ادامه، بیشترین تأثیرگذاری تحولات مذهبی و هنری خراسان بزرگ درکدام مناطق مشهود است. در این راستا، با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت جایگاه خراسان بزرگ در دوره اشکانی، به صورت فرامنطقه ای بوده و بر اساس تسامح مذهبی و فرهنگی صورت پذیرفته است. هم چنین خراسان بزرگ به دلیل قرارگیری در گذرگاه ارتباطی شرق و غرب، توانسته است با گسترش مذهب بودا، مهر و زرتشتی در شرق ایران، هند، چین و حتی روم بیزانس تأثیرگذاری مذهبی داشته و با توجه به آثار هنری هم چون سفال سازی و شیشه گری در هند و چین، تأثیرگذاری هنری ایجاد نماید. علاوه بر آن، با تحلیل ریشه شناسی خط و زبان پهلوی در دوره اشکانی، دریافتیم که این منطقه با توسعه خط و زبان پهلوی در داخل ایران، تاجیکستان و افغانستان تأثیر فرهنگی به صورت فرامنطقه ای ایجاد نموده است.An Analysis of the historical Performance of the Great Khorasan in Religious and Artistic Developments of Eastern Iran during the Parthian Period
The Great Khorasan has played an influential role in regional exchanges of the eastern Iran throughout the Iranian historical period and provides researchers with comprehensive information in this regard. However, information about the performance of Khorasan region during the Parthian period is very limited due to the destruction of historical works and sources by Sassanians as well as the passage of time. Accordingly, the purpose of this comparative-analytic study is to analyze the performance of the Great Khorasan as the first headquarter of the Parthians in religious and artistic contexts of this period. This research is performed with reference to the primary sources and archaeological evidence obtained from this period. Therefore, the present study seeks to answer the following questions: How could the Great Khorasan pave the way for religious and artistic structural developments during the Parthian period? Which regions have been most influenced by the religious and artistic developments of the Great Khorasan? In this regard, according to the findings of the present study, it can be stated that the performance of the Great Khorasan in the Parthian period has been trans-regional and based on religious and cultural tolerance. Also, due to its location in the east and west linking corridor, With the spread of Buddhism, Mehr and Zarathustra gained religious influence in eastern Iran, India, China, and even Byzantine Rome. And because of works of art such as sculpture, pottery and glassmaking, it made an artistic impact in India and China. In addition, by analyzing the etymology of the Pahlavi script and language in the Parthian period, we found that this region has had a trans-regional cultural impact by developing the Pahlavi script and language within Iran, Tajikistan and Afghanistan
تبلیغات
