اسلام سیاسی مدرن در ترکیه؛ مطالعه موردی اندیشه و آموزه های سیاسی نجم الدین اربکان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

نجم الدین اربکان پدر اسلام سیاسی مدرن در سایه دموکراسی در ترکیه است. در حقیقت ایشان در سایه دموکراسی در ترکیه دست به تأسیس احزاب سیاسی مختلفی (مانند حزب نظام ملی، حزب رفاه و حزب فضیلت و ...) می زند و تلاش می کند تا اسلام را دوباره در جامعه ترکیه احیا کند. لیکن پرسش اصلی این پژوهش این است که نسبت میان دین و دولت در اندیشه نجم الدین اربکان چگونه قابل تبیین است؟ شایان یادآوری است که در این نوشتار توصیفی-تحلیلی تلاش شده است تا با ملاحظه چارچوب تحلیلی چهارمرحله ای اسپرینگز، آموزه های اربکان مورد واکاوی و مشاهدات، مسئله شناسی، آرمان شهرسازی و راه حل های او برای نیل به جامعه مطلوب مطالعه و بررسی شود. در صورت بندی کلی از اندیشه اربکان می توان گفت وی فعالیت های نخبگان کمالیستی را مشکل اصلی جامعه ترکیه قلمداد کرده و علت را در دور شدن از گذشته و پیشینه تاریخی جست وجو می کند و می کوشد آرمان شهری ایجاد کند که در آن تغییرات ساختاری و نظام سازی عادلانه بر هر برنامه دیگری اولویت داشته باشد. اربکان راه حل مشکلات و معضلات اجتماعی و سیاسی جامعه ترکیه را در اسلام سیاسی مدرن و منطبق با نیازهای بشر در دوران معاصر، اتحاد مسلمانان و تلاش و جهاد همه جانبه برای پیشرفت و همکاری و معاضدت با رویکردهای سکولار (نه تقابل با آنها) ترسیم می کند.