جهت داری فرهنگی زبان انگلیسی در فرایند جهانی شدن: بررسی و تحلیل محتوای کتب آموزشی اینترچنج (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

امروزه، زبان انگلیسی به عنوان یک وسیله ارتباطی گسترده، جزئی جدایی ناپذیر از جریانِ جهانی شدن است. حساسیت های موجود پیرامونِ گسترشِ نامتقارن و تسلطِ این زبان بر سراسر جهان، پژوهشگران را به سمتِ ارائه مدل های بی طرفانه آموزش زبان انگلیسی کشانده است. الگوهای ارائه شده، بر ماهیت چندفرهنگه بودن و یا تهی بودنِ زبان انگلیسی از ارزش های فرهنگی تأکید دارند. در حالی که وضعیت کنونیِ زبان انگلیسی و سیر تحولات در مسیر جهانی شدن نشان می دهد که این زبان هم چنان گسترشِ نگرش ها و عقیده های ویژه ای را به صورت یک جانبه دنبال می کند. بر این مبنا، پژوهش حاضر دو هدف اصلی را پیگیری می نماید؛ نخست، موضوع جهانی شدن و نقش زبان انگلیسی در این جریان و نامناسب بودن جایگاه زبان انگلیسی به عنوان زبان بین المللی تحلیل خواهد شد. برای تبیین این موضوع، تأثیرات چیرگیِ فرهنگیِ ناشی از زبان انگلیسی مطرح شده و راه کارهایی برای تقلیل تأثیر سلطه فرهنگی زبان انگلیسی ارائه می گردد. دوم، میزان تراکم و یا حجم مؤلفه های فرهنگی در مجموعه کتاب های اینترچنج -که کاربرد گسترده بین المللی در حوزه آموزش زبان انگلیسی به غیرِ انگلیسی زبان ها دارند، به صورت تحلیل محتوا بررسی خواهد شد. یافته های این تحلیل، نشان دهنده وجود تمایل ها، فرضیه ها و تعصب های یک سویه ای است که همگی ریشه در فرهنگ غرب دارند این امر، خود، موضوع بین المللی بودن زبان انگلیسی در قالبی غیرِ جهت دار و بی طرفانه را به چالش می کشد. در نهایت، یافته های پژوهشِ حاضر، می تواند مبنایی برای بررسی کیفی بیشتر موضوع هایی از این قبیل باشد و حتی به عنوان چارچوبی برای ایجاد حساسیت لازم برای فرگیران و دست اندرکاران در آموزش زبان انگلیسی به کار گرفته شود.