چالش های فراروی جریان اسلام گرا در مواجهه با جریان سکولار در جهان عرب (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

نفوذ گسترده اندیشه های سکولار و الحادی به جهان اسلام در قالب ایدئولوژی های مختلف، در فهم اندیشه های سنتی و دینی تأثیر بسزایی داشته و چالش های بزرگی را در برابر آنها ایجاد کرده است. تکثر جریان های فکری نیز نشان می دهد که مناسبات دو مقوله اسلام و توسعه، تأثیر بسزایى در نوع صورت بندى آنها داشته است. جریان های تمدن گرای سکولار و غرب گرای عرب، سلفیت تکفیری، تمدن گرای اسلامی و اصول گرای اسلامی، از جریان های شاخص جهان عرب به شمار می روند که جریان سکولار به دلیل در اختیار داشتن ابزارهای رسانه ای توانسته است تاحدودی بر ادبیات و گفتمان دیگر جریان ها تأثیرگذار باشد. سکولارها در پی دست یابی به دموکراسی شبه لیبرال و یا نظام سیاسی غیردینی اند و در این زمینه از حمایت های داخلی و خارجی بهره مندند. اسلام گراها نیز یا خواهان احیاء خلافت اسلامی و یا دموکراسی ملهم از دین می باشند. اما به دلیل اقدامات سلفی های تکفیری، با اتهاماتی سخت مواجه اند. تحولات آینده، نشانگر مبارزات جدی تر این دو جریان خواهد بود.