مطالب مرتبط با کلیدواژه

عشق


۲۱.

حمد و عشق الهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن حمد عشق حدیث حب عارفان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۸
گربرزنی به تیر جفا موی موی ما آید نوای عشق زهر تارموی ما آیا حمد و ستایش الهی را با عشق رابطه و سروکاری هست ؟ عشقت رسد به فریاد گر خود بسان حافظ قرآن زبر بخوانی با چارده روایت لسان الغیب راه وصول به محبوب ازلی را عاشقی و رندی ومستی حقیقی از باده محبت هستی و سرنهادن برعهد ألستی میداند . طفیل مستی عشقند آدمی و پری مستی او در اثر مشاهده جمال یار است که در پی جذبه و وجدی که از ذات دوست رسیده فراهم آمده است . اما پیش از شناخت عشق ‘ شناختن حب و محبت و محبوب لازم مینماید . در قرآن کریم واژه عشق نیامده ‘ ولی در 83 مورد حب و مشتقات آن به کار رفته است . رسول اکرم (ص) و عارفانی بزرک چون قشیری و مولوی و سعدی و حافظ شیرازی و حاج مولی هادی سبزواری و حکیم الهی قمشه ای و انوار شیرازی رضوان الله تعالی علیهم اجمعین در معنای حب و عشق سخنها گفته و درها سفته اند . عشق صلح کل و باقی همه جنگست و جدل عاشقان جمع و فرق جمع پریشانی چند
۲۲.

جست و جوی هفت وادی عشق عطار در بنای خانه های خدا

کلیدواژه‌ها: عرفان مسجد تصوف عشق فتوت هفت وادی عطار - ک‍ش‍ورهمعماری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای هنر
تعداد بازدید : ۳۵۴۷ تعداد دانلود : ۱۲۷۲
تصوف و عرفان از مهم ترین جریانان های فکری و معنوی اثرگذار بر هنر ایران بوده است. در طریق صوفیه جهت رسیدن به کمال مطلوب، مراتب و مقاماتی وجود دارد که هر یک از عرفا با توجه به مقام معنوی و میزان دریافت خود از طریقت آنها را برشمرده و نامگذاری کرده اند. تصوف از طریق آیین فتوت و جوانمردی به هنر ها و صنایع راه پیدا کرده و از این طریق نفوذ خود را در معماری و به خصوص معماری مساجد نمایان ساخت. یکی از جلوه های ظهور عرفان در معماری مسجد وجود مراتب عرفان در آن است که با مدد از خصوصیت تاویل پذیری معماری می توان هفت شهر عشق عطار را (طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت، فقر) با هفت ساختار مسجد (جلوخان، سردر، هشتی، دالان، صحن، گنبدخانه، محراب) که به نوعی حرکت نمازگزار را تا رسیدن به محراب به نمایش می گذارد تطبیق داد.
۳۰.

اخلاق و عرفان اسلامى از دیدگاه استاد مصباح یزدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نفس عقل هدایت عبادت عشق دنیا شهوات بندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۰
به راستی هدایت‏یافتگان و دلدادگان نور الهی به چه سان بدین مرتبه نایل می‏آیند؟ دغدغه اصلی آنان در این دنیا چیست؟ چگونه می‏توان دلداده معبود بود، در عین حال در این کره خاکی زیست؟ شهوات و هوس‏ها حجاب دل‏اند و آدمی را از درک حقایق هستی دور می‏کنند. شیطان هوس‏های زودگذر و شهوات دنیوی را برای انسان می‏آراید و همین‏ها را دغدغه اصلی زندگی او قرار می دهد. اما مؤمنان هرچند در این دنیا می‏زیند و از لذایذ دنیوی نیز بهره می‏گیرند، اما این التذاذات هدف و مقصد نهایی آنان نیست. از این اسباب برای رسیدن به قرب الهی بهره می‏برند. نفس خویش را از کمند شهوات رهانیده، از انبازی با دنیاخواهان پرهیز می‏کنند. تاریکی را از قلب خویش می‏زدایند، تقوا و عقل خویش را معیار شناخت مصالح در زندگی دنیایی خویش قرار می‏دهند و بدین‏سان، در زمره رهپویان ره عشق و دلدادگان حق قرار می‏گیرند.
۳۱.

آموزه هماهنگی با نظام کیهانی در فلسفه اشراق سهروردی

کلیدواژه‌ها: نور عشق هستى‏شناسى حکمت اشراق نظام کیهانى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹۵
چکیده یکى از مهم‏ترین جریان‏هاى فکرى در ایران اسلامى، جریان «حکمت اشراق» است. بنیان‏گذار این مشرب فکرى، «شهاب الدین سهروردى» است که پیوندى بین اندیشه ایران باستان و اندیشه اسلامى ایجاد کرده است. سهروردى هماهنگى و سازگارى انسان و جامعه را با نظام کیهانى لازم مى‏داند، چرا که معتقد است در پرتو آموزه هماهنگى با نظام کیهانى، وجود آدمى مشرقى و نورانى مى‏شود. سهروردى همانند ایرانیان باستان، وجود را به عنوان «نور» تعبیر مى‏کند. مفهوم نور از یک سو، با مفهوم «خرّه» و از سوى دیگر، با آیات سوره نور در قرآن کریم پیوند پیدا مى‏کند. وى «خرّه» را نورى مى‏داند که نفس و بدن به آن روشن مى‏شوند. او در کتاب هیاکل النور، از آرمان رهایى نور اسیر شده در جسم سخن مى‏گوید. هم‏چنین «عشق» را به مثابه اساس نظام کیهانى مى‏داند که در تمام پدیده‏هاى جهان هستى جارى و سارى است. «هانرى کربن»، حکمت اشراق را گذار از «حماسه پهلوانى» ایران باستان به «حماسه عرفانى» ایران در دوره اسلامى مى‏داند.
۳۲.

زن در آینه شعر فارسی( فخرالدین اسعد گرگانی)

کلیدواژه‌ها: زن اخلاق عشق شعر فارسی تقدیر ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹۹
فخرالدین اسعد گرگانی، شاعر قرن پنجم هجری است و تنها اثر او، ترجمة منظومی از داستان عاشقانة «ویس» و «رامین» است که به تمدن‏های پیش از اسلام تعلق دارد. این اثر از سویی جدال سرنوشت است که شخصیت‌های داستان را به طرز اجتناب‏ناپذیری در برابر حوادث متعدد قرار می‏دهد و از سوی دیگر آینه‏ای از مفاسد اجتماعی آن روزگار و تمایلات نفسانی بشر است که بستر ماجراهای داستان واقع می‏شود. «ویس»، قهرمان اول داستان است که برخی او را به سبب بی‏پروایی و جسارت زنانه‏اش ستوده‏اند و برخی دیگر در محکمة اخلاق، از بی‏عفتی او سخن گفته‌اند. مقالة حاضر با نگاهی نو به داستان، نه در پی تبرئه ویس، که درصدد تحلیل منصفانة شخصیت او و بررسی نقش دیگران، به خصوص مردان، در کشاندن او به ماجراهایی است که سبب محکومیت وی در ادبیات فارسی شده است.
۳۳.

زن در آینه شعر فارسی( فخرالدین اسعد گرگانی)

کلیدواژه‌ها: زن اخلاق عشق شعر فارسی تقدیر ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱۷
فخرالدین اسعد گرگانی، شاعر قرن پنجم هجری است و تنها اثر او، ترجمة منظومی از داستان عاشقانة «ویس» و «رامین» است که به تمدن‏های پیش از اسلام تعلق دارد. این اثر از سویی جدال سرنوشت است که شخصیت‌های داستان را به طرز اجتناب‏ناپذیری در برابر حوادث متعدد قرار می‏دهد و از سوی دیگر آینه‏ای از مفاسد اجتماعی آن روزگار و تمایلات نفسانی بشر است که بستر ماجراهای داستان واقع می‏شود. «ویس»، قهرمان اول داستان است که برخی او را به سبب بی‏پروایی و جسارت زنانه‏اش ستوده‏اند و برخی دیگر در محکمة اخلاق، از بی‏عفتی او سخن گفته‌اند. مقالة حاضر با نگاهی نو به داستان، نه در پی تبرئه ویس، که درصدد تحلیل منصفانة شخصیت او و بررسی نقش دیگران، به خصوص مردان، در کشاندن او به ماجراهایی است که سبب محکومیت وی در ادبیات فارسی شده است.
۳۴.

بررسی قصهء عاشق غریب و جایگاه آن در نثر لرمانتف

کلیدواژه‌ها: عشق نثر قصه لرمانتف عاشق غریب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹۲ تعداد دانلود : ۸۰۲
مقاله اشاره به منشا و چکونگى پیدایش موضوع قصهء شرقى عاشق غریب دارد. قصهء عاشق غریب لرمانتف در سال 1837 نوشته شد، سالى که نثر اولیه لرمانتف یعنى (و ا دیم و شاهزاده لیگوفسکایا) را از قهرما ن عصر ما جدا نمود. در این زمان تحولى در افکار هنرى لرمانتف صورت گرفت که بى تاثیر بر نثر دورهء دوم نویسنده نبود. اگر موضوع اصلى برخوردهاى عشقى نثر اولیهء او خیانت عشقى است، ولى هر برخورد عشقى در قهرمان عصرما نمونه اى از عشق "غیرایدآل " است. این نمونه ها نظم قانونمندى را در آثار نویسنده به وجود آورده است. عاشق غریب بى شک نقش "راهنماى والایى " براى نثر لرمانتف دارد.
۳۵.

تنفر، حقارت، عشق در آثار لرمانتف

کلیدواژه‌ها: عشق لرمانتف تنفر حقارت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷۸ تعداد دانلود : ۱۲۸۷
در مقالهء حاضر مفاهیم تنفر، حقارت، عشق در آثارلرما نتف مورد بررسى قرا ر گرفته و دیدگاه خاص نویسنده در رابطه با این واژگان بیان مى شود. ابتدا این مفاهیم به طور مختصر در آثار منظوم مثل "شاعر" و "اندیشه ها"،و سپس به صورت مفصل در آثار منثور لرمانتف مثل رمان "وادیم"وداستانهاى، "شاهزا ده مرى "،"شا هزا ده لیگؤفسکایا "ورمان "قهرمان دورا ن ما") بررسى مى گردند. همچنین سعى شده شکل گیرى و تکامل جهان بینى قهرمانان آثار لرمانتف از زاویهء این مفاهیم نشان داده شوند، که نتیجهء این تکاملى تغییر انسان از موجودى عامى و خودخواه به موجودىو الاو اخلاقى مى باشد. جمع بندى جنبهء اخلاقى، فلسفى این مساله به صورت زیر مى باشد: زندگى انسان ها در حقارت موجب عدم درک تفاو ت بین تنفر/ نیستى و عشق/ هستى مى گردد. به همین دلیل انسانى که در حقارت زندگى مى کند، به نظر مى رسد تاثیرگذار نیست و به عبارت دیگر او حق انتخاب، له " یا "علیه" را ندارد.
۳۶.

دیدگاه های روانشناسانه درگرادیوا و عروسک پشت پرده

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: عشق ترس مجسمه عر وسک خجا لت ، درون گر ا یى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱۱ تعداد دانلود : ۱۱۴۴
درگرا دیرا، داستان ویلهلم ینسن، دکتر باستان شناسى به نام نوربرت هانولد، از روى یک نقش برجسته باستانى، مجسمه اى براى خود تهیه مى کند که زنى را در حال راه رفتن نشان مى دهذ و خود نام "گرادیوا" بر آن مى نهد. نوربرت علاقهء فراوانى به این مجسمه پیدا مى کند و به تحقیق دربارهء شیوهء راه رفتن زنى مى پردازد که شبیه به گرادیوا قدم بردارد. سرانجام آن زن را مى یابد و "زوئه"، دوست دوران کودکى نوربرت با جادوى عشق، باعث درمان او مى شود در عروسک پشت پرده، اثر صادق هدایت نیز جوانى به نام مهرداد به عروسک بزرگى که در ویترین مغازه اى در پاریس مى بیند، علاقه مند مى شود، عروسک را خریدارى مى کند و با خود به ایران مى آورد. درخشنده، نامزد مهرداد، سر از راز او، که عروسک را پشت پرده اى مخفى مى کند، د ر مى آورد و با محبت بى دریغ خود سعى در درمان مهرداد مى کند، لیکن سرانجام، خود اوست که قربانى عشق مى شود. در این دو اثر، شباهت هاى عمیقى در احساسات و رفتار این دو شخصیت وجود دارند که مورد بحث قرار مى گیرند.
۳۷.

مسئله خانواده و عشق در آثار ایوان گانچارف

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: فلسفه خانواده عشق مذهب وفا دارى نجابت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴۴ تعداد دانلود : ۷۱۲
مسئله خانواده و عشق در سه رمان ایوان گانچارف جایگاه ویژه اى را به خود اختصاص داده است. به اعتقاد نویسنده عشق و خانواده بنیان و اساس شروع یک زندگى موفق به شمار مى روند. که البته این دیدگاه به گفته گانچارف در ارتباط مستقیم با نقطه نظرات او به عنوان یک مسیحى معتقد است. وفادارى و پایبندى به اصول اخلاقى و مذهبى از شاخصه هاى مهم این دیدگاه مى باشند مقاله حاضر سعى در روشن نمودن نگاه گانچارف به مسئله خانواده و عشق با اشاره به نظرات ادبا و فلاسفه معاصر وى همانند ولادیمیر سالاویوت و سرگى بیردیایف، را دارد. در این رابطه تکیه اصلى بر گفته هاى قهرمانان و شخصیت هاى اصلى تریلوژى گانچارف و به ویژه آخرین رمان او "پرتگاه " متمرکز شده است
۳۸.

عشق عذری و شعر عذری با نگاهی به لیلی و مجنون نظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عشق عشق عذری شعر عذری مجنون شاعر و عاشق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۵۲
عشق عذری ، عشقی است که عاشق و معشوق علاوه بر دل باختگی شدید نسبت به یکدیگر باید پای بند اصولی نیز باشند ؛ از جمله : عفت پیشه کردن در راه عشق ، کمان سر عشق و سرانجام فدا شدن و خاطر عشق . مجنون از جمله عاشقان عذری است . در این مقاله اثبات شده است که وی به خاطر شدت عشق به لیلی و همچنین مردن در راه عشق ، عاشقی کاملا عذری است .
۳۹.

بر سر چاه شاهین یا خرد اودین؟(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عشق جاودانگی آفرینندگی بر سر چاه شاهین پنچ تنتره اسطوره افسانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴۷ تعداد دانلود : ۸۰۸
این مقاله جستاری است درباره سودای جاودانگی انسان. نویسنده‘ با اشاره به اسطوره ها و افسانه ها و آرا صاحب نظران‘ به بررسی این نکته می پردازد که مراد از جستجوی نامیرایی کدام است: مانایی تن یا جاودانگی جان که با عشق‘ خلاقیت‘ خرد و هنر بدست می آید؟ برای پاسخ به این پرسش ها‘ نویسنده به بررسی آثاری چون گیل گمش‘ ضیافت‘ اسطوره های اسکاندیناویایی و شماری از آثار ایرانی می پردازد. پس از آن‘ نویسنده با نگاهی تفصیلی به نمایشنامه بر سرچاه شاهین و اسطوره اسکاندیناویایی اودین دو نمونه از تلاش برای مانایی را بررسی می کند: اولی به عنوان نمونه تلاشی بیهوده برای مانایی تن و دیگری جستجویی روحانی برای مانایی جان که در قالب عشق و آفرینندگی شدنی است.
۴۰.

بررسی موضوع جنگ و پیامدهای آن در داستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: عشق جنگ وطن انسانیت سرنوشت انسان- از خود گذشتگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵۶ تعداد دانلود : ۹۱۰
روسیه در قرن بیستم آبستن حوادث، تشنجات و درگیری های داخلی و خارجی بسیاری بود و نویسندگان در این قرن نیز به پیروی از پیشینیانی چون لف تالستوی که خالق آثاری چند درباره جنگ بودند، به ادبیات جنگ روی آورند و آثار ارزنده ای از خود بر جای گذاشتند. از میان این نویسندگانمی توان به میخاییل شولخف مولف رمان دن آرام و داستان سرنوشت انسان اشاره کرد. پرداختن به سرنوشت انسان از موضوعات اصلی ادبیات در همه دوران تاریخ بوده است. شولخف نیز با انتخاب این مضمون برای عنوان اثر خود به تحلیل آن می پردازد. نویسنده در این داستان، به توصیف سرنوشت...