مطالب مرتبط با کلیدواژه

ساختار اجتماعی


۲۱.

سیستم های یادگیری الکترونیک و خروجی های حاصله: نقش تعدیل گر انطباق پذیری ادراک شده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: یادگیری الکترونیک پشتیبان یادگیری ساختار اجتماعی عملکرد آموزشی انطباق پذیری ادراک شده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۰ تعداد دانلود : ۳۰۸
در سال های اخیر، مباحث مرتبط با یادگیری الکترونیک توجه بسیاری از محققان را به خود معطوف نموده است. علیرغم افزایش توجه محققین به مطالعه سیستم های یادگیری الکترونیک، تمرکز بر روی خروجی ها و نتایج حاصل از به کارگیری این سیستم ها، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر در همین راستا و به منظور بررسی تأثیر استفاده از سیستم های یادگیری الکترونیک بر روی نتایج حاصل از آن تعریف شده است. بدین منظور، 3 خروجی اصلی حاصل از به کارگیری سیستم یادگیری الکترونیک شامل پشتیبان یادگیری، ایجاد ارتباط با سایرین (ساختار اجتماعی) و عملکرد آموزشی با لحاظ نمودن نقش تعدیل گر انطباق پذیری ادراک شده مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه مهرالبرز است که در حال حاضر از سیستم یادگیری الکترونیکی استفاده می نمایند. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر ارتباط مثبت و مستقیم فی مابین به کارگیری سیستم یادگیری الکترونیک و تمامی خروجی های حاصل از آن است. همچنین، نقش تعدیل گر عامل انطباق پذیری ادراک شده در این پژوهش مورد تائید قرار گرفته است.
۲۲.

تحلیل نقش ساختار اجتماعی سوریه و خاورمیانه در شکل گیری و گسترش جریان سلفی گری در سوریه با کاربست نظریه سازه انگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سازه انگاری جریان ونتی ساختار اجتماعی بحران سوریه سلفی گری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۲ تعداد دانلود : ۵۴۴
در این مقاله براساس ساختار اجتماعی که ونت در رویکرد سازه انگاری ارائه داده است، به تحلیل چگونگی شکل گیری و گسترش سلفی گری در کشور سوریه پرداخته شده است. براین اساس زیرساختارهای سه گانه معنایی، مادی و منافع در رابطه با کشور سوریه مورد تحلیل قرار گرفته اند تا بتوان نقش عوامل معنایی و هویتی، محیط مادی و نوع تفسیر بازیگران از آن و منافع چهارگانه شامل امنیت هستی شناسی، امنیت مادی، توسعه و شناسایی را در ظهور و گسترش بحران سوریه با تأکید بر جریانات سلفی مورد ارزیابی قرار داد. نگارنده با این پیش فرض شروع به تدوین این پژوهش می کند که یک یا چند عامل صرفاً مادی یا معنایی نمی توانند زمینه ساز بحران در سوریه و رشد جریانات سلفی افراطی باشند. سؤال اساسی این پژوهش عبارت است از: از منظر سازه انگاری، ساختار اجتماعی سوریه و منطقه خاورمیانه چگونه سبب شکل گیری و گسترش جریانات سلفی در این کشور شده است؟ این مقاله به شیوه تحلیلی توصیفی نگاشته شده است.
۲۳.

تحلیل جامعه شناختی موانع استقرار نهادهای جامعه محور در ایران بین سال های (1384 1357)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: نهادهای جامعه محور ساختار اجتماعی ساختار سیاسی جامعه مدنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۸۶
پژوهش حاضر تحلیلی جامعه شناختی از موانع استقرار نهادهای جامعه محور در ایران بین سال های(1384 1357) است، از نظر نگارندگان این مقاله استقرار نهادهای جامعه محور در ساختارهای اجتماعی و سیاسی ریشه دارند. در این پژوهش سعی شده است با رویکرد تاریخی عوامل اجتماعی استقرار و تداوم فعالیت های سازمان های اجتماع محور پرداخته شود. چارچوب نظری این پژوهش تلفیقی از نظریات؛ فرانسیس فوکویاما، هانا آرنت و ویلیام کورنهاوزر، یورگن هابرماس، ساموئل هانتینگتون، آلموند و وربا و چارلز تیلور است و براساس چارچوب نظری اتخاذ شده مدل نظری تحقیق به دست آمده و مورد ارزیابی قرار گرفته است. از نظر روش شناسی این تحقیق کیفی و تاریخی است. روش جمع آوری اطلاعات در این پژوهش اسنادی و کتابخانه ای می باشد و داده هایی درباره طبقه متوسط، جامعه توده ای، نهادمندی سازمانی، نوع اقتدارگرایی و ادغام گرایی نهادها، جمع آوری شده و با روش تاریخی مورد تحلیل قرار گرفتند و مشخص گردید که ساختارهای اجتماعی و ساختارهای سیاسی از موانع استقرار نهادهای جامعه محور در ایران بین سال های(1384 1357) بوده اند.
۲۴.

ساختار سکونت و نظام محله در شهرهای قرون وسطی نمونه های موردی: شهرهای فلورانس، ونیز، سیه نا و لیون

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: شهرهای قرون وسطی سازمان فضایی ساختار کالبدی ساختار اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۳ تعداد دانلود : ۳۲۰
جامعه اولیه شهرهای قرون وسطی، اردوگاه و حومه ای است که ضرورت های محلی، تأمین معاش و دفاع را برآورده می ساخت. با تغییر در ساختار نظام اجتماعی، با اتحاد قلعه و سکونتگاه ها و فعالیت های خدماتی و صنعتی اطراف آن، پیدایش بازار و رونق تجارت، «شهر» ایجاد می شود و حدود آن به عنوان یک نظام اجتماعی مشخص می شود. در آغاز، سازمان فضایی شهرهای قرون وسطی، دارای فرم و کلیت شهری نبود اما در سده های 11و12، برآثار باقیمانده از شهرهای رومی، حیاتی دوباره یافته و یا در قلعه هایی از پایگاه های نظامی به عملکردهای تجاری تبدیل شده اند. اما نظام محله در این شهرها به عنوان جزئی از یک نظام کلی، با توجه به عوامل اشاره شده به شکل معماری برونگرای غربی، منتج به تفاوت هایی در فضای شهری و عمومی شده، به طوری که معنا و مفهوم نظام محله ای و ساختار سکونتی با آنچه که در محله های شهرهای سنتی ایران می شناسیم، تفاوت هایی دیده می شود.از این رو با هدف بررسی ساختار، بافت و چگونگی شکل گیری شهرهای قرون وسطی از یک سو و شناخت ویژگی های فرهنگی، بومی و تاریخی چهار شهر مورد مطالعه از سوی دیگر، به بررسی ساختار فضایی، کالبدی، اجتماعی و تشخیص وجود محلات در نظام شکل گیری آن شهرها پرداخته می شود. این پژوهش توصیفی و تحلیلی مبتنی بر مشاهدات میدانی و بررسی مطالعات موردی و همچنین گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای است. ملاک سنجش آن، عناصر شاخص سازمان فضایی شهر که شامل (هسته و مرکزیت)، (ساختار) و محلات (کل های کوچک در سیستم شهری) تعیین شده است.نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که با تعریف یک محله کامل و بررسی عناصر شاخص سازمان فضایی، شهرهای قرون وسطی نمی تواند به عنوان شهرهای نظام یافته با سازمان فضایی کامل و منسجم در نظام محلات و ساختار سکونت باشد، بلکه به شکل تکامل نیافته ای از آن نظام باقی مانده است.
۲۵.

نقش گروه های سنتی و مدرن در شکل بندی قدرت در افغانستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساختار اجتماعی ساختار سیاسی گروه سنتی مدرن اقتدار گرایی نظام ایلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۷ تعداد دانلود : ۳۵۷
ساخت قدرت در افغانستان ممیزه کاملا سنتی دارد. بررسی عوامل اجتماعی این ساخت قدرت، هدف این مقاله را تشکیل می دهد. به لحاظ شکل بندی گروه های اجتماعی اشراف، روحانیون و در دهه های اخیر نیروهای جهادی ساختمان بندی اصلی گروه های اجتماعی در افغانستان را تشکیل می دهند. در مقاطعی از تاریخ این کشور مانند دوران شاه آمان الله (1298-1307ه.ش) و محمد ظاهر شاه (1342-1352ه.ش) اقداماتی در جهت توسعه سیاسی انجام گرفت اما به دلیل فقدان زیر ساختها و شتاب زدگی در روند نوسازی، با مقاومت منفی گروه های سنتی اجتماعی رو برو شده است. این اقدامات به نوبه خود توانست زمینه شکل گیری نیروهای تحصیل کرده، روشنفکر، تکنوکرات و بوروکرات را فراهم نماید.ساخت قدرت به دلیل نیرومندی گروه های اشراف و روحانیون، ماهیت پیچیده پیدا کرده و دولت نتوانسته شاخص های توسعه یافتگی سیاسی مانند: نهادسازی ، عقلانی کردن فرایند   تصمیم گیری و افزایش مشارکت سیاسی را به وجود آورد. 
۲۶.

تحول کارکردیِ شعر، در بستر ساخت سیاسی اجتماعی در ایرانِ قرن نوزدهم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ادبیات جامعه شناسی هنر رئالیسم ساختار سیاسی ساختار اجتماعی شعر سیاسی نقد ادبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۵ تعداد دانلود : ۳۱۹
در روند تحول در عرصه هنر و ادب یک جامعه عوامل گوناگونی دخیل اند. ساخت سیاسی و اجتماعی، و تحولاتی که در بستر آن رخ می دهند، از عواملی اند که همواره ادبیات هر جامعه را تحت تأثیر قرار می دهند. در ایرانِ قرن نوزدهم ادبیات و به ویژه شعر با تأثیرپذیری از ساخت سیاسی- اجتماعی دچار تحولی کارکردی و بنیادین شد؛ شعر درباری جای خود را به شعری با کارکرد سیاسی و اعتراضی داد. در این زمینه هنرمند به واسطه تغییر جایگاه مخاطب خویش از دربار به توده مردم، برای بیان اهداف سیاسی خود به سمت رئالیسم حرکت می کند؛ در این پژوهش، قسمتی از ریشه های تحول شعر مدرن ایران تحت تأثیر ساخت سیاسی- اجتماعی و حرکت آن به سمت رئالیسم بررسی می شود.
۲۷.

جامعه شناسی ظهور تفکر سیاسی جدید در آستانه انقلاب مشروطه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پایگاه های سازمانی تحولات ساختاری تحول فکری جامعه شناسی تفکر ساختار اجتماعی ظهور روشنفکری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۱ تعداد دانلود : ۶۰۲
جامعه شناسی تفکر رویکردی نسبتاً جدید به مطالعه اندیشه سیاسی است که ظهور و افول و نیز محتوای اندیشه ها را براساس مطالعه زمینه های اجتماعی آنها توضیح می دهد. در این مقاله، با استفاده از الگوهای تحلیلی دو تن از جامعه شناسان معاصر (روبرت ووسنو و رندال کالینز) تلاش می شود الگوی مرکبی برای تحلیل جامعه شناختی ظهور تفکر سیاسی نوین در دهه های پیش از انقلاب مشروطه ایران طراحی می کنیم. سپس با استفاده از این الگو تلاش می شود نشان داده شود که چگونه ظهور اندیشه سیاسی جدید در ایران معاصر، نه چنانکه معمولاً ادعا شده است، پدیده ای وارداتی و بی زمینه، بلکه برعکس، در پیوند با ظهور ساختارهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مرتبط در ایران قرن نوزدهم بوده است. استدلال می شود که بر اثر این تحولات ساختاری، جامعه ایران نیمه دوم قرن نوزدهم دیگر جامعه ای ضعیف، ایستا و متفرق نبوده، بلکه جامعه ای قدرتمند، پویا و تا اندازه ای پلورالیستی بوده که امکان حمایت از زمینه های نهادی تفکرات جدید را فراهم می کرده است. 
۲۸.

بازخوانی فلسفی جامعه شناختی از سوژه انسانی در جرم شناسی با تأکید بر نظریه تلفیقی جرم شناسی پست مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سوژه انسانی ساختار اجتماعی جرم شناسی پست مدرن نظریه ساخت یابی نظریه تلفیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۱ تعداد دانلود : ۳۷۴
یکی از موضوعات اساسی در جرم شناسی که بر اتخاذ رویکردهای مختلف نسبت به علت شناسی و راهکارهای پیشگیری از جرم تأثیر می گذارد، شناخت انسان به عنوان مرتکب جرم است. انسان موجودی آزاد است یا مجبور؟ انسان موجودی منفک از جامعه است یا موجودی اجتماعی؟ این تحقیق بر آن است تا به روش توصیفی تحلیلی، نظریه های جرم شناسی را مورد بازخوانی قرار دهد و بررسی کند که هر کدام از آن ها چه پاسخی به این دو سؤال داده اند و در نهایت، نظریه تلفیقی جرم شناسی پست مدرن را در رابطه با سوژه انسانی مرتکب جرم تشریح کند. نظریه های اولیه جرم شناسی، انسان را موجودی منفک از جامعه تلقی می کردند و در بین آن ها، برخی تأکید بر نقش فعال سوژه انسانی داشتند، مانند مکتب کلاسیک، و برخی همچون جرم شناسی تحققی، انسان را موجودی مجبور با سرنوشت محتوم می دانستند. با نفوذ آموزه های جامعه شناسی به جرم شناسی، انسان از موجودی فردی به موجودی اجتماعی تغییر ماهیت داد. اما از منظر فلسفی، نظریه هایی مانند جرم شناسی مارکسیستی قائل به منفعل بودن سوژه انسانی بودند و رویکردهایی مانند برچسب زنی، اعتقاد به فعال بودن سوژه انسانی داشتند. به طور کلی، جرم شناسی تا دهه 1990 بین دو گزینه الف: انسانِ آزاد با انتخاب های بی شمار و ب: انسان مجبور با سرنوشتی محتوم، در انتخاب و تردید است و گزینه ج که الف و ب را با هم در بر داشته باشد، باور رایج این دوران نیست. اما از این دهه جرم شناسان پست مدرن با تأسی به نظریه ساخت یابی آنتونی گیدنز، در عین پذیرش اجتماعی بودن انسان، او را هم در بند ساختارهای اجتماعی و هم شکل دهنده ساختارهای اجتماعی تلقی می کنند و همزمان با تأکید بر نقش تأثیرگذار ساختارهای اجتماعی و به بیان دقیق تر گفتمان، عاملیت فعال انسانی را انکار نمی کنند. جرم شناسان پست مدرن برای تقویت نقش فعالانه انسان در شکل دهی به گفتمان ها، تأکید بر آموزش و پرورش مسئله طرح کن می کنند که به واسطه آن، انسان ها از موجوداتی منفعل به افرادی فعال و گفتمان ساز تبدیل می شوند.
۲۹.

بررسی عوامل مؤثر بر ارتقاء تعاملات اجتماعی در میان ساکنان محله مسکونی (نمونه موردی: محله درکه – تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تعاملات اجتماعی ساختار کالبدی ساختار اجتماعی فضای شهری درکه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۰ تعداد دانلود : ۴۲۸
ارتقاء تعاملات اجتماعی از مهم ترین جلوهای فضاهای شهری موفق می باشد. پژوهش حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر ارتقاء تعاملات اجتماعی در بین ساکنین 18-55 ساله ساکن و شاغل محله درکه تهران می پردازد. حجم نمونه با سطح اطمینان 95 درصد و احتمال خطای 5 درصد برابر 120 نفر تعیین گردید. با شیوه نمونه گیری تصادفی ساده و در دسترس، پرسشنامه محقق ساخته با 38 گویه تهیه و توزیع گردید. پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار Spss نسخه 18 تحلیل شد. روش آزمون و بررسی رضیات تحقیق با استفاده از آماره استیودنت (t)، همبستگی پیرسون و رگرسیون صورت گرفت. اعتبار (پایایی) این پرسشنامه به توجه آلفای کرنباخ معادل 0.811 مورد تأیید قرار گرفت. مقاله حاضر می کوشد ضمن شناسایی عناصر مؤثر بر ارتقاء تعاملات اجتماعی، رابطه همبستگی بین این عوامل را در قالب یک مدل تحلیلی ترسیم کند. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که ساختار اجتماعی- سیاسی شهر، ساختار کالبدی- فضایی و حالات روحی- روانی استفاده کنندگان از فضا در ارتقاء تعاملات اجتماعی در میان ساکنان درکه تأثیرگذار می باشد.
۳۰.

مفاهیم نوین الگوی رسانه خدمت عمومی ( PSB)

کلیدواژه‌ها: رسانه خدمت عمومی ساختار اجتماعی یونسکو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۳ تعداد دانلود : ۲۰۴
در سال های اخیر سازمان ها و موسسات رسانه ای ملی و بین المللی به ویژه یونسکو به این نتیجه رسیده اند که مجموعه ای از شاخص های بازطراحی شده رسانه های خدمت عمومی ترتیبات مناسبی برای سامان دهی به فضای رسانه ای امروز ایجاد می کند و می تواند مبنایی برای توسعه رسانه ها در کشورهای مختلف باشد. این مقاله به شرح شاخص های مورد وثوق رسانه خدمت عمومی به ویژه آنها که از سوی یونسکو مورد تاکید قرار گرفته اند می پردازد. ویِژگی های مزبور، الگویی برای مدیریت سازمان های رسانه ای ترسیم می کند که نیازمندی های مخاطبان و فعالان رسانه ها را در نظر دارد و زمینه را برای استقرار سازوکارهای سیستمی مناسب جهت مدیریت سازمان های رسانه ای فراهم می کند. ماهیت الگو به گونه ای است که امکان تطبیق با شرایط متغیر اجتماعی در جوامع مختلف را دارد و از ابتدا بر همین مبنا شکل گرفته است. آشنایی با ویژگی های این الگو به طور قطع ادبیات نظری مدیریت رسانه را در کشور ما که رویکرد خدمت عمومی در قوانین و راهبردهای برخی از سازمان های رسانه ای آن به ویژه صداوسیما مشهود است، غنا می بخشد.
۳۱.

تحلیل تاریخی تأثیر ساختار اجتماعی قبایل جزیرهالعرب در پیدایی سقیفه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساختار اجتماعی سیره و نظام جاهلی قبایل خلافت جانشینی پیامبر (ص) اهل بیت (ع) قریش س‍ق‍ی‍ف‍ه ب‍ن‍ی س‍اع‍ده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۶۶۹
جامعه شناسی تاریخی به شناخت بستر، زمینه و ساختار اجتماعی جامعه گذشته می انجامد که رفتارها و کنش های تاریخی در قالب آنها صورت می گرفته است. پس از وفات پیامبر (ص)، جانشینی ایشان و واقعه سقیفه بنی ساعده مهم ترین مسئله مطرح در جامعه اسلامی بود. افزون بر امام علی (ع)، شخصیت برجسته اهل بیت (ع)، گروه ها و خط های فکری دیگری مدعی دست یابی به خلافت بودند. آنان برای منفعل کردن علی (ع) در افکار عمومی، به تأکید بر زمینه های اختلاف در مرجعیت فکریِ جامعه و تقویت آنها پرداختند و از ابزارهایی همچون پیدایی فرق و مذاهب گوناگون، جعل حدیث و...، برای رسیدن به این هدف بهره گرفتند. این سنت در قرن های بعدی نیز دنبال و سازمان دهی و استوار شد. این پژوهش پس از عرضه تعریفی درباره شبه جزیره عربی پیش از ظهور اسلام، به انگیزه نزدیک شدن به هدف پژوهش، به تبیین جامعه شناختی گروهی خواهد پرداخت که به سرعت شکل گرفت و حتی به رغم انتظار طراحانش، ناباورانه کامیاب شد و ساختاری تازه در هرم قدرت حکومت اسلامی بنیاد گذارد.
۳۲.

واکاوی ماهیت حقوق بین الملل در نظریه فلسفی هربرت هارت

کلیدواژه‌ها: هربرت هارت نظام حقوقی قاعده حقوق بین الملل ساختار اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۹ تعداد دانلود : ۲۶۹
در جهان معاصر موجودیت حقوق بین الملل، چرائی و چگونگی آن، همواره از سوی برخی اندیشمندان علم حقوق به چالش کشیده می شود. از این جهت پاسخ به این مسائل و بررسی مواضع فلاسفه علم حقوق در این خصوص از اهمیت به سزائی برخوردار می باشد. هربرت هارت به عنوان حقوقدان معاصر غربی که نظریات فلسفی حقوقی به ویژه در خصوص ماهیت حقوق بین الملل ارائه داده است، در زمره فلاسفه علم حقوق می باشد که دیدگاه های او در جوامع غربی مورد اقبال بسیاری قرار گرفته است. در این مقاله که از طریق مطالعات کتابخانه ای نگاشته شده است، به روش توصیفی- تحلیلی نظریات ایشان در این خصوص مورد واکاوی قرار گرفته است. در نتیجه این بررسی ها این نتیجه به دست آمده است که هربرت هارت در اثبات وجود حقوق بین الملل به عنوان پدیده ای اجتماعی، در مقایسه با دیگر نظریه پردازان مکتب اثبات گرایی که به طور کلی نافی وجود چنین نظام حقوقی بوده اند نقش موثری ایفاء نموده است. او برخی خصوصیات یک نظام حقوقی کامل را برای حقوق بین الملل نیز محرز می داند و همچنین شباهت هایی را میان حقوق داخلی و حقوق بین الملل به عنوان یک نظم شکل گرفته، شمارش نموده است.
۳۳.

توسعه بانکی، ساختار اجتماعی، اقتصادی و نابرابری درآمدی (مطالعه موردی استان های ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه بانکی ساختار اجتماعی اقتصادی و نابرابری درآمدی مدل آرلانو و باند و 2SLS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۳۱۸
در مطالعه حاضر به بررسی اثرات توسعه بانکی، ساختار اجتماعی، اقتصادی و نابرابری درآمدی در استان های کشور طی دوره زمانی 1395-1385 و با بکارگیری مدل گشتاور تعمیم یافته آرلانو و باند (GMM) و (2SLS) پرداخته شده است. مطابق نتایج تخمین مدل؛ بیکاری و تجارت با نابرابری توزیع درآمد رابطه مثبت دارند. همچنین افزایش تولید ناخالص داخلی سرانه، سهم کل نیروی کار شاغل در بخش کشاورزی، تولید و ساخت و ساز، توزیع درآمد در استان های کشور را بهتر می کند. لیکن، ضریب کوچک این متغیرها، بیانگر تأثیر جزئی آنها بر روی توزیع درآمد است. علامت منفی وقفه نابرابری توزیع درآمد استانی و علامت مثبت شاخص تجارت نیز نشان از افزایش واگرایی درآمدی بین استان های شمالی و جنوبی می باشد. در این شرایط منابع سرمایه گذاری، رشد و تکنولوژی مدرن در معدودی از استان های صنعتی متمرکز شده و بسیاری از استان های مرکزی و فاقد مرز مشترک با کشورهای دیگر، از فرایند رشد و تجارت محروم مانده و یا به صورت حاشیه ای در آن شرکت می کنند که اغلب در تضاد با منافع آنها می باشد. همچنین افزایش رقابت و تعداد شعب بانکی نیز توزیع درآمد را بهتر می کند، البته تأثیر افزایش این دو متغیر، بیانگر اهمیت بیشتر بخش بانکی در خصوص استفاده از تکنولوژی های کارآمد و افزایش تعداد شعب بانکی برای بهبود عدالت اقتصادی در استان های کشور می باشد. بنابرین رشد و توزیع عادلانه تر درآمد باید در تعامل و ارتباط نزدیک با یکدیگر باشد و از این رو ((رشد تواًم با باز توزیع)) و ((رشد همراه با برابری بیشتر)) می باید در دستور کار برنامه ریزان کشور قرار گیرد.
۳۴.

بازتاب ساختار اجتماعی در پیکره بندیی فضایی مسکن با تاکید بر تئوری نحو فضا (مطالعه موردی:خانه های سنتی و معاصر بافت فرهنگی تاریخی تبریز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: نحو فضا پیکره بندی فضایی خانه ساختار اجتماعی شهرتبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۲۹۳
خانه ها بعنوان اصلی ترین مکان زندگی انسان معاصر، می بایست به نیازها، ﺑﺎورﻫﺎ وارزشﻫﺎی ساکنان آن پاسخ دهند. شکل و کالبد فضا بر شیوه زندگی و رفتار انسان تاثیر می گذارد. دراین تحقیق به واکاوی پیچیدگی های روابط اجتماعی و فرهنگی در ساختار فضایی خانه های دوره سنتی و معاصر شهر تبریز، با استفاده از تئوری نحو فضا پرداخته شده است. تحقیق پیش رو تلاش می کند تا ازمنظر معیارهای نحو فضا، تغییرات عرصه بندی و ساختار فضایی خانه ها را استخراج و معرفی نماید. برای تحقق این هدف، پس از انتخاب نمونه موردی از بافت فرهنگی و تاریخی شهر تبریز، از نرم افزار ای گرف برای ترسیم و دسته بندی نمونه ها و تحلیل ساختار فضایی، و نمودار توجیهی آنها استفاده شده است. سپس شاخص های همپیوندی و عمق نسبی فضاها با استفاده از روابط ریاضی نحو فضا و شاخص های قابلیت دید، مخروط دید با استفاده از نرم افزار دپس مپ برای هر نمونه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که رابطه ای مستقیم میان متغیر ساختارهای اجتماعی با متغییر چیدمان فضا وجود دارد.این امر بدان معناست که شاخص های ساختارهای اجتماعی حاکم بر جامعه از جمله تعاملات، سلسه مراتب و محرمیت از ارزش های مهم معماری خانه های سنتی بوده ولی در خانه های معاصر به علت داشتن دیدگاه کالبدی صرف و عدم شناخت کافی از ساکنین و نیازهای آنها، تغییرات زیادی در بحث مسکن به وقوع پیوسته که منجر به عدم تعلق ساکنین به خانه شده است.
۳۵.

تحلیل ساختار اجتماعی حاکم بر حوزه خلیج فارس با تأکید بر روابط ایران و عربستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خلیج فارس ساختار اجتماعی ایران عربستان سازه انگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۱۷۱
منطقه خلیج فارس در نگاه اول برای هر مخاطبی چنین به نظر می آید که به دلیل همجواری و منطقه گرایی، طبیعتاً دارای یکپارچگی و همگرایی می باشد. اما با تأمل بیشتر در مواضع کشورهای این منطقه، قضیه عکس تصور اولیه استنباط می گردد. این مقاله درصدد است ساختار اجتماعی حاکم بر این منطقه و عوامل مؤثر دخیل در آن را تحلیل و بررسی نماید. از این رو مسئله اصلی پژوهش، تحلیل عوامل مؤثر و قوام بخش در برساختگی ساختار اجتماعی حاکم بر حوزه خلیج فارس است. پژوهش حاضر با رویکردی سازه انگارانه به تحلیل عناصر و عوامل تأثیرگذار بر این ساختار اجتماعی می پردازد. یافته های تحقیق گویای آن است که کنش گران با ساختارهای اجتماعی متفاوت و تصورات متغایر از یکدیگر، نوعی احساس تهدید از طرف مقابل را برای خود احساس می کنند و امنیت هستی شناسی و مادی و توسعه خود را از سوی دیگری در خطر می بینند و این امر منجر به برخی رفتارهای پیش دستانه به ویژه توسط کشورهای جنوبی خلیج فارس علیه کشورهای شمالی آن می شود.
۳۶.

تأثیر سیاست عشایری دودمان پهلوی بر ساختار اجتماعی سیاسی قوم لر بویراحمد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساختار سیاسی ساختار اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد حکومت پهلوی اسکان عشایر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۲۱۷
تغییرات ساختار اجتماعی و سیاسی ایلات کهگیلویه و بویراحمد تحت تأثیر دگرگونی های اجتماعی و سیاسی کشور قرار دارد، ضمن آنکه این تغییرات متقابلاً بر تحولات اجتماعی و سیاسی در ایران تأثیرگذار بوده است. در این مقاله هدف اصلی بررسی ساختار اجتماعی سیاسی قوم لر استان کهگیلویه و بویراحمد در عصر سلسله پهلوی است. در این پژوهش به طور هم زمان از دو روش تاریخی و جامعه شناسی تاریخی استفاده شده است. سیاست اسکان عشایر (تخته قاپو)، تصویب قانون نظام وظیفه عمومی، خلع سلاح ایلات، اعمال سیاست پوشش متحدالشکل، و اصلاحات ارضی، پنج محور اصلی سیاست عشیره ای دودمان پهلوی بود که سبب شد موقعیت سیاسی و اجتماعی هرم ایلی دستخوش تغییرات بنیادی شود. کدخدایان قبل از این تدابیر و در عصر خان خانی تابعیت محض از خوانین داشتند و ابواب جمعی آنان محسوب می شدند، در حالی که برنامه های دولت سبب شد کدخدایان در دریافت امتیاز از حکومت هم ردیف آنها قرار گیرند، قبایل رئیس واحدی نداشته باشند، خوانین هر کدام تدابیر خاص خود را اتخاذ کنند، و عملاً ساختار و هرم ایلی سنتی به هم ریخته شود. بدون تردید این اتفاق مهم ناشی از برنامه ها و سیاست دولت بود که با گذشت زمان و به آهستگی ساختار نظام ایلی را تغییر داد و زمینه های لازم برای نظارت و مهار آن را فراهم کرد. پژوهش پیش رو نشان می دهد که ساختار اجتماعی سیاسی ایلات کهگیلویه و بویراحمد در فرآیند این تحولات از الگوی خاصی پیروی کرد، به طوری که توانست تا پایان دهه اول قرن چهاردهم هجری شمسی در برابر فشار دولت مرکزی مقاومت کند .    
۳۷.

تحلیل ساختار اجتماعیِ آیین های بلوچ در مثل های بلوچی سَرحَدی برپایه رویکرد مردم مدارانه بوراوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جامعه شناسی مردم مدار ساختار اجتماعی آیین های ارزشی مَثَل های بلوچی سَرحَدّی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۴ تعداد دانلود : ۱۵۶
مقاله پیش رو به تحلیل و خوانش جامعه شناختیِ پاره ای از مثل هایِ بلوچیِ سرحدی می پردازد. این تحقیق، نمود ساختارهای اجتماعی و ارزش های آیینی را در مثل های بلوچی گویش سرحدی، براساس رویکرد مردم مدارِ مایکل بوراوی واکاوی کرده است. باتوجه به اینکه شناخت حرکات و پویش هایِ اجتماعی و بررسی قوانین حاکم بر این حرکات از وظایف اصلی جامعه شناسی است و زندگی اجتماعی به واسطه جنبه شفاهی اش با ادب عامه پیوند می یابد، می توان به ضرورت تحلیل جامعه شناختیِ مثل های بلوچی به عنوان یکی از برجسته ترین ژانرهای ادب عامه پی برد که در بازنمایی هویت مردمی و به تصویر کشیدن پدیده هایِ زندگی، نقش قابل توجهی دارند. جامعه شناسیِ مردم مدار در پیوند با مطالعات فرهنگی به تجربه و شیوه زندگیِ مردم، میراث، ساختار و سرمایه هایِ فرهنگیِ هر جامعه با بهره گیری از داده های فولکلوریک که بیانگر باورها و عملکرد عامه هستند، می پردازد. روش تحقیق این پژوهش، کیفی بوده و گردآوری اطلاعات برپایه تحلیل محتوا صورت گرفته است که از رایج ترین شیوه های شناسایی هویتِ آثار ادبی است و مثل ها به صورت تحقیق میدانی و روش مطالعه کتابخانه ای گردآوری شده اند. یافته هایِ تحقیق نشان می دهد بسیاری از کنش های معنادار ساختار اجتماعیِ قوم بلوچ در قالبِ سنت های فولکوریک و آیین هایِ ارزشی مانند پناهنده پذیری، دیوان، هم یاری، انتقام جویی، سوگندِ نال، شمشیر و کفن، نان نمک و... در مثل هایِ بلوچی نمود برجسته دارند.
۳۸.

تحلیل عناصر محتوایی و جامعه شناختی داستان کوتاه در ایران از سال ۱۳۰۰- ۱۳۳۲ ش.(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: نقد جامعه شناختی ساختار اجتماعی ساختار معنادار عناصر داستان داستان کوتاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۱۶۸
آثار ادبی دوره بیداری و بعد از مشروطه، جنبه اجتماعی و سیاسی فراوانی دارند و می توان آنها را از دیدگاه جامعه شناختی، نقد و بررسی کرد. یکی از شیوه های کارآمد در نقد متون ادبی به ویژه داستان کوتاه، نقد جامعه شناختی است. در این روش، ارتب اط س اختار و محت وای داستان ب ا وض عیّت و دگرگونیهای جامعه، بررسی و چگونگی انعکاس و بازنمایی هنرمندان ه اجتم اع در جه ان تخیّل ی اث ر ادبی، نقدوتحلیل می شود. سابقه این گونه از پژوهش و به کارگیری ای ن شیوه در نقد داستان کوتاه ایران، کارایی نقد جامعه شناختی در نقد و بررسی داستان کوتاه را ثابت کرده است. داستان کوتاه به عنوان گونه ای از ادبیّات داستانی، در ایران در حدود سال ۱۳۰۰ ه.ش توسط کسانی چون جمال زاده، شکل گرفت و هم زمان با جریانات ادبی به روند توسعه و تکامل خود ادامه داد. نسل اول نویسندگان داستان کوتاه، ضمن آشنایی با این پدیده نوظهور، توانستند آثاری درخور توجّه بیافرینند و هر یک برای خود سبکی خاص را دنبال کنند که در آینده، شالوده داستان کوتاه ایرانی را بنیان نهاد. نگارنده در این پژوهش با روش تحلیلی –توصیفی و بر پایه چارچوب نظری نقد اجتماعی به این نتیجه دست یافته است که داستان کوتاه نیز همچون هر پدیده ادبی دیگر، همسو با اجتماع و جریانات سیاسی- اجتماعی به حیات خود ادامه داده، بدیهی است که در این مسیر از اجتماع، تأثیر پذیرفته، بر آن تأثیر گذاشته است. لذا بررسی محتوایی این نوع ادبی می تواند رهیافتی جدید در حوزه مطالعات اجتماعی باشد.
۳۹.

نقش نفت در ساختار اجتماعی استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نفت ساختار اجتماعی استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۱۷۴
پژوهش حاضر درصدد است به بررسی نقش نفت در ساختار اجتماعی استان خوزستان بپردازد، روش تحقیق حاضر توصیفی از نوع کمی - کیفی می باشد، از این رو بخشی از روش جمع آوری اطلاعات در تحقیق را می توان مراجعه به کتب و آثار دیگر محققان اشاره کرد که تحقیقاتی در این زمینه که برای استان صورت گرفت است استفاده کرد. علاوه بر آن دادها مصاحبه شده که از سوی کارشناسان و مسئولین استان در ارتباط با چگونگی استفاده از نقش نفت برساختار اجتماعی و اقتصادی سؤال شده است که این داده ها و گزارش ها به صورت متن تایپ شده اند و با انتخاب کدهای مصاحبه به تحلیل مصاحبه ها پرداخته می شود، علاوه بر داده های کیفی دارای داده های کمی بسیاری در مورد تحلیل ساختار اقتصادی و اجتماعی از طریق شاخص سازی صورت گرفته است، به این منظور از آمارها و جداول و نمودارهای مختلفی از آن بخش از ویژگی اجتماعی که می توان به صورت کمی مطرح ساخت. نیز استفاده می کنیم. به عبارتی می توان گفت که بخش از تحلیل کیفی این تحقیق برخاسته از داده های کمی و برخی از تحلیل کمی برخاسته از داده های کیفی است و همچنین در ادامه تحقیق از تکنیکswot جهت شناسایی نقاط قوت، ضعف، توانمندی ها و تهدید های استان بهره گرفته شده است، ماحصل یافته ها نشان داد که نفت می تواند نقش بالفعل و بالقوه ای بر ساختار اجتماعی استان خوزستان داشته باشد.
۴۰.

تاثیر اصلاحات ارضی بر دگرگونی ساختار طبقاتی در کرمانشاه و ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساختار اصلاحات ارضی ساختار اجتماعی قدرت طبقات اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۱۷۲
از مجموعه عواملی که وضعیت عمومی کشور را از اواسط دهه ۱۳۴۰ ه.ش تا اواسط دهه ۱۳۵۰ه. ش رقم زده اند اصلاحات اراضی از جایگاه منحصر به فردی برخوردار است. حکومت محمد رضا پهلوی به منظور انجام اصلاحات ارضی دست به اجرای برنامه ای زد که هدف آن رسیدن به نتایج اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مهم برای ارتقای روستائیان بود و تقریبا نیمی از خانواده های روستایی را مالک دست کم قطعه زمین کوچکی ساخت. استان های کرمانشاه و ایلام نیز در این بین، از اصلاحات ارضی تاثیر پذیرفتند. سوال اصلی مقاله ی حاضر این گونه مطرح شده است که مهم ترین پیامد اصلاحات ارضی در بعد اجتماعی در استان های کرمانشاه و ایلام کدام است؟ که این فرضیه ی محوری مورد بررسی قرار گرفته است که اصلاحات ارضی در استان های کرمانشاه و ایلامم منجر به دگرگون شدن ساختار طبقاتی گردید. نتایج مقاله نشان می دهد که اصلاحات ارضی نشان دهنده توجه عمیق حکومت ها، سیاست گران و توسعه گران به سازماندهی جدید ساخت ارضی و اقتصاد روستایی از طریق توزیع مجدد زمین، پس از جنگ جهانی بود که با توجه به ارزش ها، ایدئولوژی ها و سیستم های حکومتی اجرا شد، ولی این تغییرات در همه جا با موفقیت همراه نبود. این مهم در کرمانشاه و ایلام، ساختار طبقات را در بعد اجتماعی دستخوش تغییرات عمده ای کرد. نوع روش تحقیق در این مقاله توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای می باشد.