تربیت

هدف: هدف پژوهش حاضر رهیافتی بر شغل خانه داری و تاثیرگذاری تربیتی آن در دین اسلام بود. روش پژوهش: روش این تحقیق توصیفی تحلیلی با فن کتابخانه ای است. یافته ها: مادر بودن، یک مسئولیت بزرگ است زیرا که مسئولیت وی تربیت (فرزندان) بر اساس نیکی و فضیلت برای یک جامعه سالم و صالح است که نیروی سازنده کشور و ملت خواهد بود. یکی از دلایل مهم و اساسی تشکیل نهاد خانواده بقاء و تداوم نسل و فرزند آوری و تربیت آن است که اهمیت جایگاه مادر و شغل خانه داری در دین مبین اسلام را می رساند لذا اسلام به کار زن، در منزل به عنوان شغل می نگرد و به شغل خانه داری و زن عنایت ویژه دارد، و حتی شیر دادن به کودک را به عنوان وظیفه واجب زن نمی داند، بلکه برای زن در مقابل شیردهی به کودک، اجرت قائل می باشد. یک مادر زمانی نقش مادری و شغل خانه داری و ابعاد این شغل را به نحو مطلوب به سرانجام می رساند که بتواند وظایف اخلاقی و تربیتی خود در قبال اعضاء خانواده را به بهترین شکل ممکن به انجام برساند، چون شغل مادر همان شغل انبیاست که اثر تربیتی آن را نمی شود نادیده گرفت. لذا خانه داری بعنوان شغل و دارای تأثیر تربیتی فراوان می باشد. نتیجه گیری: نتایجی که حاصل شد این است که خانه داری، دستاوردهای بزرگ تر از شغل دارای دستمزد دارد، و آن تربیت جامعه انسانی می باشد که منافع آن به تمام اقشار جامعه می رسد. و این امر خطیر جایگاه تربیتی خانواده را به جامعه انعکاس می دهد.

تربیت جنسی مجموعه ای از اقدامات تربیتی شامل آموزش آداب، هدایت، مراقبت، و به کارگیری روش های درستی است که موجبات رشد غریزه جنسی انسان را جهت تعالی وی فراهم می نماید تا فرد بتواند قدردان وجود خود باشد و آداب لازم را جهت روابط درست با جنس موافق و مخالف خود فراگیرد. از نظر اسلامی نیز تربیت جنسی به کارگیری شیوه هایی مبتنی بر الزامات فقهی جهت ایجاد رفتارهای جنسی سالم است به گونه ای که انسان، حکم وجوب و حرمت را در مسائل جنسی تشخیص داده و عفت، خلق و خوی او باشد. این تعریف از جهت احکام فقهی وجوب، حرمت و کراهت مستنداتی مانند آیات 5 سوره مومنون و آیات 33، 58 و 59 سوره نور و ادله روایی محکم از معصومین (ع) را در باب رعایت حریم خصوصی، حفظ حیا و جدا نمودن بستر در کودکی و.. دارد. از نظر عقلی نیز دارای پشتوانه ای شدید است چرا که به استناد قاعده ملازمه آنچه عقل قبیح می شمارد شرع نیز حرام و قبیح می داند. لذا نظاره و یا اقدام بر آنچه حرام شرعی و به ضرر انسان است توسط عقل سلیم نیز تایید نمی گردد. به همین دلیل در این جستار به تربیت جنسی و نه آموزش آن به جهت ارتباط تنگاتنگ آن با ارتکاب گناه پرداخته شده و به تعدیل و هدایت آن در مسیر صواب و تاکید بر خویشتن بانی و آگاه سازی از پیامدهای ناگوار آموزش جنسی بر پایه مستندات آن پرداخته شده و در عین حال با سند 2030  که برخلاف فقه اسلامی، تاکید بر آموزش جنسی از کودکی و آزادی روابط حتی با جنس موافق دارد در مقام مقایسه و تطبیق قرار گرفته است.

اندیشمندان، مصلحان و رهبران دینی، بر ضرورت ترویج و نهادینه سازی اخلاق نیکوی اجتماعی بویژه وجدان کاری اذعان دارند. بدون تردید یکی از مهمترین عوامل سعادت، پیشرفت و تمدن سازی در هر جامعه ای عبارت است از برخورداری مردم آن جامعه از اخلاقیات نیکوی اجتماعی. برخی از جوامع علی رغم محرومیت از آموزه-های دین اسلام (و حتی ادیان آسمانی دیگر)، توانسته اند در ترویج و نهادینه سازی برخی اخلاقیات نیکوی اجتماعی توفیقات چشمگیری کسب کنند. از منظر فلسفی و دینی، همه انسانها از جهات دانش، گرایش و توانش، مفطور به فطرت الهی بوده و دارای استعدادها و زمینه های تخلّق به اخلاق نیکو هستند. اما برای برخورداری واقعی از اخلاقیات نیکوی اجتماعی، این استعدادها کافی نبوده و فعلیت یافتن آنها مستلزم دخالت عوامل متعددی است. در نوشتار پیش رو با روش تحلیلی توصیفی، به تبیین و تحلیل این حقیقت می پردازیم که برای شکوفاسازی استعدادهای فطری اخلاقیات اجتماعی، سه عامل مهم بسیار تأثیرگذارند: الف) مدیریت کارآمد و علمی ب) تربیت مبتنی بر انسان شناسی دقیق و واقع بینانه ج) تقویت بنیانها و ترمیم نقصان های دینداری.

اصلاح و بازپروری مجرمان از مباحث با اهمیت و ضروری جوامع در طول حیات انسان ها بوده است. نظام جزایی اسلام، در برخورد با جرم و مجرم، هرگز از هدف اصلی خود که تربیت و بازپروی مجرم است، غافل نبوده است و در این راستا از خفیف ترین راه برای بازپروری مجرمان در جهت اعتلای منزلت حقوق انسانی او بهره می جوید و از ابزارهای تربیتی اصلاحی متفاوتی مثل: موعظه، هجر، عفو، توبه و... بهره می جوید؛ اما مقدم این ابزارهای تربیتی اصلاحی، تربیت و بازپروری در قالب کلمات با بار معنایی مهربانانه و ملایم است، مثل کلمات آیه 178سوره البقره که براساس یافته های این تحقیق، برخلاف برداشت های نادرست از آیه یاد شده مبنی بر خشونت بار بودن حکم قتل عمد، قرآن کریم، با گزینش و چینش کلمات، خشن ترین، حادثه مجتمع بشری را مدیریت می کند و ب ا ب ه ک ارگی ری کلم ات دارای بار مثبت، مثل: احسان، رحمت، تخفیف، ... و به ویژه «ب رادر» خوان دن قات ل، ضمن پذیرش حادثه رخ داده، درصدد حل مسئله با ظراف ت ه ای اخلاق ی و تربیت ی است. این مقاله که به روش کتابخانه ای تنظیم شده، سعی در اثبات اهمیت «زیان و بیان» در مساله تربیت و بازپروی در اسلام را دارد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه های تربیت شهروندی از منظر صحیفه سجادیه طراحی و اجرا شده است و به شیوه تحلیل محتوای کیﻔی ﺍﺯ ﻧﻮﻉ توصیفی- ﺗﺤﻠیﻠی و با قلمرو مطالعات پژوهشی شامل تمامی ادعیه کتاب گران قدر صحیفه سجادیه، مؤلفه های شناسایی شده را تحلیل می نماید. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر آن است که از مجموع 107 کد شناسایی شده پیرامون مؤلفه های تربیت شهروندی، تعداد 29 کد به بعد شناختی شامل قدرت، شکرگزاری (قدردانی)، عدالت و...؛ 11 کد به بعد اجتماعی شامل احساس مسئولیت، اصلاح امور، ارتباط و...؛ 49 کد به بعد اخلاقی (ارزش ها: 28 کد شامل وظایف فرزند نسبت به والدین، فروتنی (تواضع) و...؛ ضدارزش ها: 21 کد شامل غفلت، قبیله گرایی و...) و 18 کد به بعد عاطفی- هیجانی (ارزش ها: 9 کد شامل تفضل (بخشش کردن)، حسن نیت و...؛ ضدارزش ها: 9 کد شامل طغیان، هوی پرستی و...) اختصاص یافته است. در پایان، این نتیجه حاصل گردید که امام سجاد (ع) تلاش می کنند در این متن اسلامی ارزشمند، انسانی را تربیت کنند که ورود به مسیر حق و حقیقت، و نیز تمسک به عبادت و اطاعت الهی را سرلوحه خود قرار دهد و با پرهیز از ظلم و دشمنی به دیگران، از مهم ترین مانع رسیدن به تربیت اخلاقی دور شود و نیز از ضدارزش های اخلاقی و عاطفی به عنوان عمومی ترین و ابتدایی ترین موانع تکامل شهروندان در جامعه بپرهیزد و با نیکی به دیگران و نرم خویی و مهربانی، مقدمات اصلاح تربیت اخلاقی شهروند حاضر در جامعه را فراهم آورد.

پیشنهاد اصولی برای استفاده از خیال در تربیت، هدف مقاله حاضر است. چیستی خیال، ماهیت تربیت، رابطه این دو با یکدیگر و اصول کاربرد خیال در تربیت، پرسش های اصلیِ در این پژوهش هستند. از روش تحلیل و استنتاج، برای تبیین موضوع استفاده شده است. ابداعات فلسفی ملاصدرا در اثبات عالم خیال متصل و تجرد خیال، که امکان اتحاد نفس با این صور را فراهم نموده، پیامدهای مهمی در تبیین تحولات نفس به عنوان موضوع اصلی تربیت، داشته است. علاوه بر آن حضور و نقش خیال در ظهور اراده ها و انجام اعمال، کسب معرفت، و شکل گیری هویت انسان ها، رابطه ای مهم و ماندگار میان خیال و امر تربیت فراهم آورده است. اصول چهارده گانه کاربرد خیال در تربیت، در سه بخش اصول عام، اصولی برای تربیت خود و اصولی برای تربیت دیگران، با هدف کمک به تقویت نقش خیال در حوزه تربیت، ارائه شده اند. اهمیت خیال، مدیریت خیال، مدیریت عواطف، نقد صور خیالی، گشودگی برای افق های جدید، الگودهی هویتی، زمینه سازی و ... از اصول پیشنهادی کاربرد خیال در تربیت هستند.

یکی از مهمترین مسائل تربیت، اخلاق و فقه، مؤلفه های صلح در نظام خانواده است. صلح، مقوله ای مهم در ایجاد امنیت و آرامش نظام خانواده بوده و نقش بسزایی دارد. هرچه زوجین درک درستی از مؤلفه صلح در نظام خانواده داشته باشند در نوع رفتارشان نسبت به یکدیگر آن را به کار می بندند. نگارندگان با رجوع به منابع فقهی و با روش تحلیلی-توصیفی بعد از جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای به نتایج ذیل دست یافته اند. که از این مؤلفه صلح در نظام خانواده باتوجه به منابع فقهی جست وجو نموده شده است برای ما واضح وآشکار می شود که این مؤلفه تا چه مقدار در نظام خانواده ضرورت دارد وچگونه با پیاده نمودن آن درمتن زندگی صلح و امنیت را به خانواده و جامعه به ارمغان خواهد آورد. همچنین همیشه صلح در مقابل خشونت منطقی نیست بلکه در فقه اسلامی برای ایجاد صلح در خانواده و برقراری عدالت برخی مواقع صلح همراه با تادیب را توصیه می نمایند.

تربیت اساس و پایه سعادت و رستگاری انسان است تا جایی که حتی خوشبختی جوامع و ملت ها به نوع تربیت افراد آن بستگی دارد. تربیت دینی یکی از ساحت های مهم تربیت انسان است، که مهم ترین بخش آن تربیت عبادی است. از بین اعمال عبادی نیز، نماز از اهمیت والایی برخوردار است. مطالعه حاضر با هدف ارائه اصول و روش های تربیت نمازی فرزندان در سنین هفت تا چهارده سالگی انجام یافته است. در این پژوهش که از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده، شیوه تحلیل داده ها به صورت کیفی است. در مجموع هفت اصل و هفده روش ارائه شد و اصول تربیت نمازی به دست آمده عبارت بودند از: اصل ایجاد و تقویت بینش، اصل ایجاد و تقویت گرایش، اصل تقویت محبت به خداوند، اصل کرامت پروری، اصل اعتدال، اصل استمرار، اصل تسهیل. همچنین روش های تربیت نمازی به دست آمده عبارت بودند از: روش آموزش نماز، روش آموزش آثار و برکات نماز، روش ایجاد تصویر صحیح از نماز، روش هنر گرایی، روش مشاهده ای، روش الگودهی، روش فضاسازی معنوی، روش انتخاب دوستان مناسب، روش ارتباط دادن کودکان با مکان های مذهبی، روش یادآوری نعمت های الهی، روش محبت و مهرورزی، روش تشویق، روش تکلیف به حد وسع، روش تکرار و تلقین، روش عادت دادن، روش فریضه سازی، روش تدریج.

یکی از گستره های تربیتی قرآن، به فعلیت درآوردن استعدادهای انسان ها برای رسیدن به عصر ظهور دین الهی در سرتاسر عالم است. سوره صف، یکی از مسبحاتی است که مضامین تربیتی آن مجاهده برای رسیدن به ظهور و فتح قریب است و مؤلفه های تربیتی آن می تواند الگوی مناسبی برای زمینه سازی ظهور برای عصر حاضر باشد. ازاین رو محقق سعی دارد با استفاده از روش استراتژی تحلیل داده بنیاد متنی، الگوی تربیت جهادی این سوره را کشف کند. در این پژوهش با رجوع به برخی از تفاسیر و تجزیه وتحلیل داده ها، کدگذاری باز، کدگذاری محوری و درنهایت کدگذاری انتخابی با رویکرد جهادی انجام شده است. از مهم ترین مؤلفه های این سوره ترغیب به جهاد است و مجاهدان برای رسیدن به فتح قریب با عزمی راسخ تحت رهبری رسولان الهی برمبنای احیا دین و نشرواعلای کلمه حق و درراستای رسیدن به سعادت و هدایت بر اساس اصل توحید محوری و نبوت و معاد باوری از برترین شریعت الهی، یعنی دین پیامبر خاتم مجاهده می کنند و مجال دست یابی به آن با روش های جهادی تربیتی نظیر بشارت و تلویح و زدودن موانع آن همچون کفر و فسق و جهل صورت می گیرد و سرانجام باهدف نهایی یعنی ظهور دین الهی الگوی جهادی این سوره ترسیم می گردد.

ساختارشناسی وجود و روان انسان، از مباحث مهم و اساسی است که از دیرباز به عنوان مقدمه تعلیم و تربیت نیز مورد توجه بوده است؛ یونگ و علامه جوادی آملی، به عنوان دو اندیشمند و انسان شناس معاصر، علی رغم تفاوت و اختلاف در مبانی، منابع، روش و رویکرد، بر ضرورت و اهمیت آن تأکید و نسبت به نقص یا اشتباه در آن هشدار داده اند. مقاله پیش رو، دیدگاه وحیانی علامه جوادی و دیدگاه روان تحلیل گری یونگ را درباره ساختار روانی انسان مورد تحلیل و مقایسه تطبیقی قرار داده و جستارهایی را برای تعلیم و تربیت انسان، پیش رو نهاده است. براساس یافته های این پژوهش، از نظر یونگ، ساختار روانی انسان، شامل 1-خودآگاه 2-ناخودآگاه فردی و 3-ناخودآگاه جمعی و از دیدگاه علامه جوادی آملی، شامل 1-جنبه مادی و غریزی 2-جنبه مثالی 3-جنبه عقلی و 4-جنبه الهی و روح مجرد است. یونگ ساختار روان خودآگاه را متشکل از من و نقاب ها و بخش ناخودآگاه فردی را سرشار از سایه و ناخودآگاه جمعی را از آرکی تایپ ها و جنبه مردانه آنیما و جنبه زنانه آنیموس، می داند. اما علامه جوادی آملی جنبه های ناخودآگاه آدمی را، سرشار از تعالیم پیشینی فطرت الهی دانسته و روح انسانی را، به کلی از جنبه های مردانه و زنانه برکنار و آن را مربوط به جسم آدمی دانسته اند. از نظر یونگ، فردیت یافتنِ جامع و کامل با زندگی بر اساس همه ابعاد وجودی خود، میسر می گردد، ولی بر اساس دیدگاه علامه جوادی، غایت تعلیم و تربیت، خداگونگی انسان و زندگی متألهانه است که از خدا، به سوی خدا، در معیتِ خدا و سرانجام به لقای الهی می انجامد.

زمینه و هدف: توجه به اخلاق و اخلاق معلمی، امروزه تبدیل به یکی از موضوعات پذیرفته شده در مدارس و مراکز آموزشی و یکی از موضوعات جالب و قابل توجه برای محققین است که تحت عناوین مختلفی مانند اخلاق کار، اخلاق حرفه ای، و ... به آن پرداخته شود؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف شناسایی و ارزیابی عوامل مؤثر بر تربیت اخلاق معلمی با تأکید بر آموزه های اسلام در معلمان دوره دوم مقطع متوسطه شهر تهران انجام پذیرفت. روش پژوهش: پژوهش مذکور از نظر هدف بنیادی- کاربردی، از نظر داده های اطلاعاتی، از نوع آمیخته و از نظر نحوه اجراء، داده بنیاد در بخش کیفی و توصیفی پیمایشی در بخش کمی بود. شرکت کنندگان در بخش کیفی پژوهش، خبرگان آموزش و پرورش بود. برای تعیین نمونه ها از روش نمونه گیری غیر تصادفی هدفمند استفاده شد که 20 نفر با استفاده از اصل اشباع به عنوان حجم نمونه، در نظر گرفته شد. در بخش کمی نیز جامعه آماری، شامل تمامی معلمان دوره دوم مقطع متوسطه شهر تهران بود. برای تعیین حجم نمونه بخش کمی از فرمول کوکران استفاده شد و تعداد 300 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. روش نمونه گیری در این پژوهش تصادفی خوشه ای بود. در بخش کیفی پژوهش حاضر از مصاحبه های نیمه ساختمند استفاده شد. به منظور گردآوری داده ها در بخش کمی، از روش های کتابخانه ای (شامل کتاب ها، پایگاه های معتبر علمی و پایان نامه های دانشگاهی) و میدانی(پرسشنامه محقق ساخته ) استفاده شد. روایی و پایایی ابزار مورد بررسی و تأثیر قرار گرفت. روش تحلیل داده ها در بخش کیفی کدگذاری نظری برگرفته از روش نظریه پردازی داده بنیاد بود. در بخش کمّی از آزمون تی تک نمونه ای بهره گرفته شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان دادند که ابعاد تربیت اخلاق معلمی با تأکید بر آموزه های اسلام در معلمان دوره دوم مقطع متوسطه شهر تهران، شامل تربیت شناختی، تربیت عاطفی، تربیت رفتاری است. همچنین، ابعاد مؤثر بر تربیت اخلاق معلمی با تأکید بر آموزه های اسلام در معلمان دوره دوم مقطع متوسطه شامل، ارزش ها و هنجارهای اخلاقی جامعه، سیاست گذاری و برنامه ریزی در نظام آموزشی، معلم و برنامه درسی است. نتیجه گیری: بسترها و موانع پیاده سازی تربیت اخلاق معلمی با تأکید بر آموزه های اسلام در معلمان دوره دوم مقطع متوسطه شهر تهران شامل ابعاد محیطی، اجتماعی، آموزشی، حمایت، برنامه ریزی در نظام آموزشی و آگاهی معلمان معرفی شدند.

عوامل کلیدی موفقیت در تحقق اهداف یا ناکامی هر نهاد و سازمان نقش کلیدی بر عهده دارد. این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل کلیدی موفقیت مساجد در عرصه تربیتی انجام شده است. در این پژوهش از روش ترکیبی استفاده شده است. در بخش کیفی و با روش تحلیل مضمون، عوامل کلیدی موفقیت مساجد در عرصه تربیتی، با بررسی دوازده مسجد موفق شناسایی و در گام بعد با تحلیل اهمیت – عملکرد، اولویت بندی گردیده. نتایج مقاله حاکی از آن است که الگوی موفقیت مساجد مشتمل بر ابعاد «نقش آفرینان، نظام ها، تعاملات و زمینه ها» است. عوامل کلیدی موفقیت مساجد در عرصه تربیتی عبارت است از: («رهبر اسوه»، «نظام تربیتی کادرساز»، «رونق تربیتی تشکیلاتی در بخش خواهران»، «انسجام تشکیلات ایمانی»، «جامعیت و تناسب تربیتی»، «تعامل با طلاب و حوزه علمیه»، «تعامل مسجد مدرسه و خانواده»، «روحیه جهادی»، «رفع موانع فعالیت جوانان»، «گسترش مأموریت» و «خدمت رسانی پیرامونی»). بالاترین اولویت در میان عوامل کلیدی موفقیت، به مؤلفه های «رهبر اسوه»، «نظام تربیتی کادرساز» و «رونق تربیتی تشکیلاتی در بخش خواهران» اختصاص دارد. به نظر می رسد نقطه اهرمی تغییر در مساجد از بعد تربیتی، شناسایی و پرورَش استعدادها برای رهبری، کشف و ارائه الگوهای نظام تربیتی- تشکیلاتی و اهتمام ویژه نسبت به رسیدگی و رونق در بخش خواهران است.

یکى از حقوق کودکان، فراهم نمودن زمینه تربیت صحیح آن ها و به عبارتی حقوق تربیتی آن هاست. در قوانین ایران به رغم پیشرفت های حقوق مادی وکیفری اطفال، همچنان خلاءهای قابل توجهی در زمینه حقوق تربیتی کودک به چشم می خورد به طوری که قانون گذار تا قبل از تولد کودک، هیچ حق تربیتی برای جنین لحاظ نکرده و برای بعد از به دنیا آمدن او نیز صرفاً به دو ماده قانونی 1104 و 1178  بصورت مبهم و کوتاه بسنده نموده است. این در حالی است که دین اسلام هم حقوق تربیتی ویژه ای برای جنین (در سه مقطع قبل از ازدواج پدر و مادر، قبل از انعقاد نطفه و قبل از تولد) تشریع نموده است و هم برای بعد از تولد کودک نیز حقوق تربیتی فراوان و مخصوصی بیان داشته است، که جا دارد قانونگذاران برای تدوین قوانین حمایتی کودک از آن ها استفاده کنند.

مادر در تربیت دینی فرزندان، نقش عمیق و مهمی دارد. مادر است که در لحظه لحظه زندگی فرزند همراه اوست و به او می آموزد که چگونه بیندیشد و دربرابر امور مختلف چه رفتاری داشته باشد. در تربیت دینی نیز این مادر است که فرزند را با خدا آشنا کرده و ایمان به او را در زندگی فرزند خود جاری و ساری می کند. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی به این سؤال پاسخ می دهد که ارتباط معنوی مادر با خدا چه تأثیری در تربیت دینی فرزند دارد. یافته های پژوهش حاضر نشان از تأثیر بیشتر نقش وراثتی مادر نسبت به پدر دارد. براین اساس اصل خودسازی، خدامحوری و ارتباط مادر با خدا در دوره قبل از تولد، بعد از تولد، در دوره شیردهی و... مهم بوده و لازم است مادر برنامه ریزی مناسبی برای تربیت صحیح فرزند خود داشته باشد.

دین اسلام، تربیت را بعنوان وظیفه شرعی والدین در قبال فرزندان معرفی کرده و برای این دستورات دینی و احکام فقهی هم قرار داده تا والدین بتوانند خودشان را در آن چارچوب قرار داده یک فرزند نیک و صالح تربیت کنند. و از آنجا که علم فقه در موارد دیگر بیان کننده ی وظیفه مکلفان در قالب های «واجب»، «حرام»، «مستحب»، «مکروه» و «مباح» است، وظیفه والدین را هم در همین قالب ها بیان می کند. هدف از این پژوهش بررسی احکامی که در تربیت فرزند خیلی تأثیر گذار است، می باشد. دستاوردهای پژوهش نشان می دهد با رعایت این احکام بچه ای که در جامعه قدم می نهاند یک بچه تربیت شده طبق قوانین اسلامی است که برای رسیدن به هدف نهایی که هموار کردن زمینه برای تشکیل حکومت جهانی است مؤثر خواهد بود. این نوشتار به روش توصیفی- تحلیلی و در محدوده فقه و با استفاده از منابع اختصاصی تدوین شده است.

تربیت اصل بسیار بنیادی در شکل گیری شخصیت هر فرد دارد. تربیت هر انسانی می تواند زمینه ساز سعادت یا شقاوت او در دنیا و آخرت باشد. تربیت نسلی صالح و شایسته از وظایف مهم والدین است. دین اسلام دین جامع و کاملی است که در بردارنده تمامی نکات تربیتی و اخلاقی است. هر کس در تربیت فرزند خویش از منابع غنی اسلامی بهره بگیرد بی شک منافع بسیاری خواهد برد. در این مقاله تلاش شده تا با بهره گیری از یکی از منابع غنی شیعیان نهج البلاغه، در خصوص تربیت صحیح فرزند با تاکید بر نامه امام علی علیه السلام به امام حسن علیه السلام چندین توصیه مهم ذکر شود. این مقاله از نوع توصیفی و کتابخانه ای است و هدف از نگارش آن بیان برخی از توصیه های امام علی در خصوص تربیت فرزند است.

در هر جامعه ای معلمان دارای نقش مهم و کلیدی در تربیت نیروهای انسانی آن کشورمی باشند.دردرین اسلام، آیات نورانی قرآن کریم شیوه تعلیم وتربیت اسلامی و جایگاه و عظمت معلمان را به زیبایی هر چه تمام ترسیم کرده است و خداوند متعال را اولین معلم بشر معرفی می کند.ومعلمان ثانی همان انبیای الهی هستند که استحقاق، شایستگی، زیبندگی و برازندگی این مقام مقدس را دارا می باشند.نقش معلم در جامعه، نقش انبیاست، هر گونه تحول اساسی در جامعه مستلزم متحول شدن نظام آموزشی آن جامعه است و محور اصلی پیشرفت هر نظام آموزشی کیفیت عملکرد معلمان و جایگاه اجتماعی آنان می باشد. طبیعتاً باید دقیق تر نسبت جایگاه اجتماعی معلمان و انبیاء الهی را مورد بررسی قرار داد.یکی ازنیازهای اساسی جامعه این موضوع است که معلمان،متربیان را به سمت اهداف الهی هدایت کنند.این هدایت الهی، نیازمقدس ایران اسلامی است. قوت گرفتن جایگاه اجتماعی معلمان ایران اسلامی در مرحله اول منوط به احراز صلاحیت و شایستگی معلمان و تربیت نفس و خود سازی آنها می باشد،در مرحله دوم نگرش و رهیافت جهت گیری کلان حاکم برکلیت نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی به عنوان یکی از مهم ترین دستگاه های فرهنگی کشور باید تغییر و تحول مبانی نظری فرهنگ جامعه وانتخاب افراد سالم و مؤثر درنظام تعلیم وتربیت باشد.و در مرحله سوم صدا و سیما به عنوان ابزار ارتباطی مؤثر،منزلت اجتماعی معلمان را به صورت مستمر و هنرمندانه فرهنگ سازی و منعکس کند.با آشنایی اقشار جامعه و مسؤلین کشورنسبت به وظیفه خطیرمعلمان در امر تعلیم و تربیت، همه آحادجامعه تمام تلاش خود را برای از بین برداشتن مشکلات مادی و معنوی مجموعه فرهنگیان کشور انجام می دهند،و نتیجه گرانبهای آن تعلیم و تعلم هر چه بهتر و سازنده تر در جامعه می باشد. پس اقشار جامعه، و مسؤلین کشور باید نسبت به سکان داران هدایت الهی جامعه نگاه سرمایه گذاری داشته باشند.

آیه الکرسی، با عظمت ترین آیه در قرآن کریم؛ شامل یک دوره فشرده از معارف دینی ما است. جامعیت آیه الکرسی؛ در ترسیم رابطه ی خداوند با مخلوقاتش به ویژه انسان، موجب امتیاز این آیه بر دیگر آیات شده و مفسران را واداشته است، تا با اهتمامی ویژه، به شرح آن بپردازند. در این مقاله؛ حدود آیه، تفسیر آیات بر اساس تفسیر المیزان، مهمترین نکته تربیتی آیه الکرسی،که مالکیت همه چیز از آن خداست، منظور از عروه الوثقی در آیه الکرسی و روایات و احادیث معتبر در اهمیت؛ فضیلت؛ اعجاز و خواندن آیه الکرسی از منابع روایی از جمله تفسیر روایی اهل بیت(علیهم السلام)، آمده است. در انتها نتیجه گیری از معنا و تفسیر و نکات تربیتی آیات آمده که آیه اول توحید؛ از وحدانیت خدا؛ حیات خدا؛ قیومیت؛ مالکیت مطلق؛ علم فراگیر و شفاعت در نزد او سخن می گوید. آیه دوم در مورد نبوت و آیه سوم امامت است. با توجه به تفسیر آیه الکرسی ، می توان این آیه را در شش محور اصلی مورد دقت و مطالعه قرار داد: ولایت الله؛ خروج از ظلمت؛کفر به ولایت الله؛ ولایت طاغوت؛ خروج از نور؛ اصحاب آتش.

«تربیت درونی» یا «اکتشافی» مبتنی بر فطرت آدمی است و یکی از ناب ترین شیوه های تربیتی است که در دوره معاصر بسیار به آن توجه شده است؛ روان شناسان جدید تربیتی این روش را یکی از مؤثرترین شیوه های تربیتی به شمار می آورند. عارفان پهنه ادب فارسی نیز توجه ویژه ای بر تربیتِ مبتنی بر فطرت داشته اند. مولوی در مثنوی معنوی ، به اصل «تربیت» توجه ویژه ای دارد. تربیت در مثنوی ازجمله مفاهیمی است که مولانا برای نهادینه کردن آن در وجود انسان ها در کنار اموری مانند خدا، معرفت، سیرو سلوک، اعمال عبادی به درونی شدن آن نظر داشته است. این مقاله با هدف بررسی ابعاد تربیت درونی در مثنوی مولوی، درپی پاسخ به این پرسش است: مهم ترین مؤلفه های تربیت درونی که اندیشمندان و روان شناسانِ امر تعلیم و تربیت نیز به آن تأکید داشته اند در مثنوی معنوی کدام است؟ بدین منظور نگارندگان به روش توصیفی  تحلیلی، مؤلفه های تربیت درونی را در شش دفتر مثنوی مولوی تحلیل و بررسی کرده اند. با توجه به دستاورد پژوهش، تأکید بر زبانِ عمل، تدریجی بودن امر تربیت، تقلیدنکردن، ثروت محرومیّت، حذف کردن به جای ارائه کردن، عادت ستیزی و توجه به تمایزهای فردی از مهم ترین مؤلفه های تربیت درونی در مثنوی است که جزئیات و مباحث مربوط به آن در محورهایی جداگانه تحلیل و بررسی شده است.        

این مقاله سعی بر آن دارد تا به سیر تحول مفهوم و جایگاه عقل در یونان باستان و قرون وسطی پرداخته و تغییرات و تفاوت های به وجود آمده در مفهوم عقل به عنوان اساسی ترین عنصر شناخت بشری را مورد بررسی قرار داده سپس به ارزیابی دلالت های تربیتی ناشی از این تغییرات و تحولات بپردازد. با توجه به گستردگی مباحث تاریخی عموماً و بحث تغییرات در مفهوم و جایگاه عقل خصوصاً، انتخاب یک متفکر از هر دوره (افلاطون از دوره ی یونان باستان و توماس آکویناس از دوره ی میانه) ضروری می نماید. این پژوهش درصدد آن است که علاوه بر تبیین جایگاه ارزشی عقل در هر دوره به میزان تأثیرگذاری نوع نگاه خاص هر دوره به عنصر شناختی عقل در مقوله ی تربیت (به طور کلی) برسد به عبارت دیگر در پی یافتن پاسخ به این سؤال است که آیا اصولاً می توان ارتباطی میان جایگاه عقل به عنوان عنصر شناخت با تربیت قائل شد یا خیر؟ و این هدف با تکیه بر آن دسته از نظرات تربیتی افلاطون و توماس آکویناس که به شکلی روشن یا تلویحی مبتنی بر نگاه معرفت شناسانه ی ایشان به عنصر عقل است دنبال می شود.