کرسی

از جمله مباحثی که در آیات ذکر شده و روایات منظور از آن را «علم الهی» بیان کرده اند، «عرش و کرسی» است. علم الهی - نیز بر اساس روایات دیگری- «علم بلا معلوم» معرفی شده است؛ علم بلا معلوم، علم ذاتی است که نافی اضافی بودن صفت علم است، نتیجه ی مهمی که در پس آن نهفته شده، عدم تقیید و تحدید علم الهی به معلوم می باشد که کاشفیت اتم این علم را در پی دارد. یکی از مسائل مهم که در پرتو این نظر مورد تبیین قرارمی گیرد، مسئله ی « عرش و کرسی» است. روشن است که کرسى خدا که آسمانها و زمین را در برگرفته است، چیزى نیست که مادی باشد، واضح است که منظور از عرش در آیات شریفه، تخت نیست. بر مبنای روایات، مراد از عرش و کرسى، علم است. و منظور از وسعت و گستردگى آنها هم، احاطه علمى آن دو بر آسمانها و زمین می باشد. وجه اشتراک آنها در این است که، عرش و کرسى هر دو از بزرگترین غیبها یعنى هر دوى آنها علم حقیقى اند و غیب بوسیله آنها معلوم و شناخته مى شود. امّا تفاوت آن دو این است که: کرسى، علم به عالم شهادت است پیش از مرتبه ایجاد آن، امّا عرش، هم علم به عالم شهادت و هم علم به غیر آن است، از امورى که کرسى کاشف و شامل آن نیست.

در جستار حاضر، تلاش شده است با روشی توصیفی تحلیلی و با تکیه بر مبانی حکمت متعالیه، دیدگاه ملاصدرا درباره عرش و کرسی، مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرد. در پایان این نتیجه به دست آمده است که میان عرش و کرسی، رابطه ای طولی برقرار است؛ از همین رو باید عرش را مرتبه ای از هستی دانست که نسبت به کرسی از سمت علیت برخوردار است و باطن کرسی و کرسی ظاهر آن می باشد. همچنین اگر قلم را تعبیر دیگری از وجود منبسط بدانیم، در این صورت عرش که مجموعه عالم عقل است، به دلیل معلول بودن، ظاهر قلم و قلم به دلیل علت بودن، باطن عرش و باطنِ باطنِ کرسی می باشد. از نظر نگارنده این سخن، با دیگر مبانی ملاصدرا، از جمله یکی دانستن حقیقت محمدی و قلم، سازگاری بیشتری دارد و از میان متأخران، سخن علامه طباطبایی با این تفسیر همسو می باشد. همچنین با توجه به روایت جاثلیق، بهتر است مرتبه وجودی عرش با مرتبه عالم عقل و مرتبه وجودی کرسی با مرتبه عالم مثال تطبیق داده شود.

از جمله حقایقی که در قرآن کریم مطرح شده و اندیشمندان بسیاری درباره آن اظهار نظر کرده اند «عرش» و «کرسی» است. علامه طباطبائی یکی از اندیشمندانی است که با تلفیقی از روش «عقلی» و «نقلی» به تبیین آن پرداخته است. از منظر ایشان، «عرش» و «کرسی»، حقیقت واحدی است که به حسب اجمال و تفصیل و بطون و ظهور، به دو مرتبه تقسیم و از هم جدا می شوند؛ به گونه ای که اجمال آنچه در عرش است به تفصیل در کرسی ظهور پیدا می کند. این دو حقیقت موجوداتی مجرد و از حقایق عالم عقل به شمار می روند و دو مرتبه از مراتب علم فعلی حق تعالی هستند. صور و تمثال تمام موجودات در عرش و کرسی وجود دارد و تدبیر امور عالم و زمام جمیع حوادث و اسباب آنها به عرش منتهی می گردد. عرش و کرسی در دنیا و آخرت حاملانی دارند. برای این دو حقیقت در شریعت، اوصاف گوناگون و نام های متفاوتی نیز ذکر شده است.

   تحقق نسبی ایده ی دهکده ی جهانی در کنار بار هژمونیک مبتنی بر فن آوری کشورهای غربی، فرهنگ و به تبع آن نوع نوشتار کشورهای در حال توسعه از جمله کشور ما را در آستانه ی تهدیدی جدی قرار داده است. این گونه جوامع، برای بقای نوع نوشتار خود، باید شاخصه های گوناگون آن را مورد تحلیل و بررسی قرار دهند و با آسیب شناسی و به روز رسانی، سعی در انطباق آن با معیارهای روز نمایند. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با هدف آسیب شناسی نظام های فاصله گذاری در تایپ فِیس های فارسی تدوین شده است. بدین منظور ابتدا نظام های فاصله گذاری محورهای عرضی و طولی و زیرمجموعه های آنها تعریف شده اند و سپس با تحلیلی قیاسی، عملکرد آنها در تایپ فیس های فارسی با دو سنجه ی قواعد خوشنویسی اسلامی- ایرانی و نیز مبانی حروف نگاری غربی مورد ارزیابی قرار گرفته است. مشکلاتی که تایپ فیس های فارسی در این حوزه با آن مواجه هستند را می توان به دو دسته ی مشکلات “ساختاری” و “ترسیمی” دسته بندی نمود. برای بهبود عملکرد و مرتفع نمودن این مشکلات، انطباق صرف با هیچ یک از دو مولفه ی مذکور به تنهایی بسنده نمی کند. برای رفع این آسیب ها، طرّاحان باید با آگاهی به هر دو مولفه و به کار بستن توأمان آنها، اقدام به طراحی حروف و تعریف نظام های فاصله گذاری نمایند

آیه الکرسی، با عظمت ترین آیه در قرآن کریم؛ شامل یک دوره فشرده از معارف دینی ما است. جامعیت آیه الکرسی؛ در ترسیم رابطه ی خداوند با مخلوقاتش به ویژه انسان، موجب امتیاز این آیه بر دیگر آیات شده و مفسران را واداشته است، تا با اهتمامی ویژه، به شرح آن بپردازند. در این مقاله؛ حدود آیه، تفسیر آیات بر اساس تفسیر المیزان، مهمترین نکته تربیتی آیه الکرسی،که مالکیت همه چیز از آن خداست، منظور از عروه الوثقی در آیه الکرسی و روایات و احادیث معتبر در اهمیت؛ فضیلت؛ اعجاز و خواندن آیه الکرسی از منابع روایی از جمله تفسیر روایی اهل بیت(علیهم السلام)، آمده است. در انتها نتیجه گیری از معنا و تفسیر و نکات تربیتی آیات آمده که آیه اول توحید؛ از وحدانیت خدا؛ حیات خدا؛ قیومیت؛ مالکیت مطلق؛ علم فراگیر و شفاعت در نزد او سخن می گوید. آیه دوم در مورد نبوت و آیه سوم امامت است. با توجه به تفسیر آیه الکرسی ، می توان این آیه را در شش محور اصلی مورد دقت و مطالعه قرار داد: ولایت الله؛ خروج از ظلمت؛کفر به ولایت الله؛ ولایت طاغوت؛ خروج از نور؛ اصحاب آتش.

پژوهش حاضر نه تنها ارائه اولین مطالعه کامل درباره یک شاعر کُردزبان با استفاده از نظریه جهان های متن است، بلکه نخستین ارائه از نحوه شکل گیری مکان جهان متن کرسی اثر شیرکو بیکس بر پایه نظریه جهان های متن است که به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف دست یابی به مکان جهان متن کرسی انجام شده است. داده ها به روش کتابخانه ای و از متن کرسی اثر شیرکو بیکس انتخاب و گردآوری شده اند. بررسی شکل گیری مکان جهان متن کرسی با استفاده از عناصر جهان ساز و گزاره های نقش گستر نشان داد، مکان جهان متن کرسی از رهگذر نام مکان ها و در غیاب نام مکان ها از رهگذر عناصر جهان ساز زمان و شخصیت بازنمایی می شود. همچنین، بخشی از بازنمایی مکان جهان متن کرسی از رهگذر گروه های فعلی گزاره های نقش گستر حاصل می شود. علاوه بر این، بازنمایی مکان در جهان متن کرسی، شواهد شناختی- شعری برای حمایت از ادعای شیرکو بیکس مبنی بر اینکه مکان و اسامی سطح وسیعی از آثار او را در برگرفته اند ارائه داد.

دانشجویان کشور عنصر فعالی هستند که می توانند در مسائل گوناگون کشور اثرگذار باشند و عمده این اثرگذاری به حضور در صحنه و اظهارنظر در موضوعات مختلف است. میدان دادن به دانشجویان برای اظهار نظر تاکید ویژه مقام معظم رهبری (آیت الله سید علی خامنه ای) خطاب به مسئولین کشور است. هدف از این پژوهش تعیین نقش مولفه های تاثیرگذار بر شکل گیری کرسی های آزاد اندیشی در دانشگاه های آزاد اسلامی استان خوزستان می باشد. جامعه آماری تحقیق عبارت است از کلیه دانشجویان دانشگاه های آزاد اسلامی استان خوزستان 60641 دانشجو می باشد. حجم نمونه 426 دانشجو در سال تحصیلی 1402-1401 که با استفاده از جدول مورگان محاسبه شده است. در این پژوهش از روش نمونه گیری غیر احتمالی آسان استفاده شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. برای تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها از آزمون های توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون رگرسیون چند گانه استفاده شد. یافته های مطالعه نشان داد که، ارتقاء سطح مولفه های اعتماد اجتماعی، استفاده از رسانه های جمعی داخلی، مشارکت اجتماعی، دینداری ورزشهای اجتماعی، احساس امنیت، قومیت و پایگاه اقتصادی – اجتماعی می توانند با شکل گیری کرسی های آزاد اندیشی در دانشگاه های آزاد اسلامی استان خوزستان ارتباط دارند. در خصوص اهمیت و نقش متغیرهای مستقل در پیش بینی تغییرات متغیر وابسته، متغیر دینداری(349/0= β) ، امنیت اجتماعی (233/0= β) و مشارکت اجتماعی (135/0= β) به مراتب سهم بیشتری در مقایسه با سایر متغیرها در پیشگویی متغیر وابسته دارند.

هدف از انجام پژوهشِ حاضر، بررسی جهان متن رمان شعر کرسی اثر شیرکو بیکس (1394) بوده که براساس نظریه جهان های متن در رویکرد شعرشناسی شناختی انجام گرفته است. پژوهش پیشِ رو، مطالعه ای بینا رشته ای بین زبان شناسی شناختی و ادبیات قلمداد می شود. این تحلیل زبان شناختی، بررسی شناختیِ چگونگی بازنمایی ماهیت تجربه شعری شیرکو بیکس در رمان شعر کرسی و رمزگشایی از سازوکار شناختی اتخاذ شده وی برای ساخت تصویر ذهنی کامل در ذهن خواننده است. ماهیت روش شناختی این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و داده های آن به روش کتابخانه ای از رمان شعر مذکور گردآوری شده است. یافته ها نشان داد که در آغاز گفتمان رمان شعر کرسی از جهان زیرشمول معرفتی-اشاره ای برای بیان تجربه شعری شاعر بهره گرفته شده است. همچنین از عناصر جهان ساز و گزاره های نقش گستر با ایجاد جهان های زیرشمول اشاره ای برای شکل گیری تصویر ذهنی کاملی در ذهن خواننده استفاده شده است.

حوزه علم، فناوری و نوآوری به عنوان یکی از مهمترین حوزههای مسائل عمومی است و تدوین الگوها و فرایندهای حکمرانی مطلوب در این عرصه، همواره مورد توجه تصمیم گیران بوده است. با توجه به تجربه کشورها در زمینه حکمرانی علم، فناوری و نوآوری، بررسی جایگاه نظریه پردازی به عنوان یکی از مؤلفه های مهم در تحقق حکمرانی مطلوب علمی خصوصاً در علوم انسانی و اجتماعی از اهمیت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر در تلاش است با اتخاذ رویکرد کیفی مبتنی بر روش تحلیل مضمون که به دنبال خروجی مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر مرتبط با مسئله تحقیق است، به این پرسش ها پاسخ دهد که آیا کرسی های نظریه پردازی می تواند در فرایند حکمرانی علم در کشور مؤثر باشد؟ کرسی های نظریه پردازی چه کارکردهایی در فرآیند حکمرانی علم دارد؟ در کدام بخش از ساختار حکمرانی کشور، می توان از نتایج کرسی های نظریه پردازی بهره مند شد؟ یافته های تحقیق بیانگر آن است که نتایج کرسی های نظریه پردازی می تواند در فرایند حکمرانی علم مؤثر واقع شود و در این خصوص 6 کارکرد شناسایی شد که عبارتند از: کارکرد مبنایی و زمینه ای نظریه پردازی، هماهنگ سازی حوزه های تخصصی، جهت دهی اخلاقی، اصلاح فرایندها، حل مسأله و نتیجه گرایی، رصد و ارزیابی فرایندها.

تمدن سازی، تحقق جنبش نرم افزاری، رشد و تعالی جامعه و ... همگی از آثار و پیامدهای آزاداندیشی است. رسیدن به نقطه مطلوب آزاداندیشی در کشور، نیاز به برنامه ای جامع و بلندمدت دارد. از این نظر، طراحی سند راهبردی در این حوزه می تواند به عنوان نقطه شروع شناخته شود. پژوهش حاضر با تکیه بر تحلیل بیانات مقام معظم رهبری در حوزه آزاداندیشی و نیز آسیب شناسی وضع موجود آزاداندیشی در کشور، اقدام به طراحی راهبردهایی برای تحول در این عرصه کرد. روش : روش پژوهش از نوع آمیخته و فاز نخست آن تحلیل کیفی بیانات مقام معظم رهبری با استفاده از تحلیل مضمون و فاز دوم به صورت پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه بوده است. یافته ها : در فاز نخست تبیینی از چیستی، چرایی و چگونگی آزاداندیشی از منظر مقام معظم رهبری ارائه و در فاز دوم آسیبهای آزاداندیشی از منظر فعالان حوزه آزاداندیشی مشخص شد. نتیجه گیری : با توجه به آسیب شناسی صورت گرفته و اصول کلی احصا شده از منظر مقام معظم رهبری، سند راهبردی تحول در آزاداندیشی در قالب پنج هدف کلان، پنج سیاست کلی، چهار راهبرد کلان و 18 اقدام ملی پیشنهاد شده است. این سند می تواند به عنوان نقشه راهی برای راهبری آزاداندیشی شناخته شود.