مطالب مرتبط با کلیدواژه
۳۴۱.
۳۴۲.
۳۴۳.
۳۴۴.
۳۴۵.
۳۴۶.
۳۴۷.
۳۴۸.
۳۴۹.
۳۵۰.
۳۵۱.
۳۵۲.
۳۵۳.
۳۵۴.
۳۵۵.
۳۵۶.
۳۵۷.
۳۵۸.
۳۵۹.
۳۶۰.
تربیت
حوزه های تخصصی:
قرآن کریم، عمل صالح را از مهم ترین عوامل سعادت انسان می داند و انسانی می تواند در انجام عمل صالح موفق باشد که رفتارش مبتنی بر تعالیم وحیانی بوده و از آسیب های مورد اشاره در این منابع ارزشمند پرهیز کند؛ بنابراین شناسایی مهم ترین آسیب های روش های تربیت رفتار محور امری ضروری به نظر می رسد. ازاین رو پژوهش حاضر با هدف دست یابی به پاسخ این پرسش که از منظر قرآن کریم روش های تربیت رفتار محور با چه آسیب های احتمالی مواجه است؟ به بررسی آیات و روایات پرداخته است و با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری مطالب از منابع کتابخانه ای به این مهم دست یافته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که از منظر قرآن کریم و روایات، عامل نبودن آمر، خشونت در امرونهی، مطلق انگاری الگوهای غیر معصوم ، توقع پیروی کامل متربی از الگوها، افراط وتفریط در پردازش شخصیت الگوها، تشویق کمتر یا بیشتر از حد مجاز، تساوی قائل شدن بین نیکوکار و بدکار، استفاده از تنبیه به جای مدارا، تنبیه بیش از میزان خطا، تنبیه بدنی بی مورد، تنبیه بدون حل مشکل، از مهم ترین آسیب هایی است که می تواند امر تربیت و اصلاح رفتار متربی را مختل ساخته و اثرات جبران ناپذیری در پی داشته باشد.
بررسی نقش فرمانده مربی تربیتی در افزایش روحیه دانشجویان (مورد مطالعه: دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع))
حوزه های تخصصی:
فرمانده مربی در تربیت نسل جوان و آینده ساز نقش مهمی را ایفا می کند و باید خود را مکلف به پاسخگویی بداند تا بهتر بتواند در قلوب و افکار نیروهای تحت امر خود نفوذ کند و شوق و اشتیاق درونی و آمادگی اعضای یگان های نظامی را برای انجام داوطلبانه مأموریت های مختلف نظامی و مقابله سرسختانه با هرگونه تهدید مهیا سازد. هدف از این پژوهش بررسی نقش فرماندهان تربیتی در افزایش روحیه دانشجویان دانشگاه افسری تربیت پاسداری امام حسین(ع) است. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و روش تحقیق توصیفی پیمایشی است و در بخش گردآوری اطلاعات پیرامون نقش فرماندهان تربیتی در افزایش روحیه دانشجویان، با استفاده از شیوه کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و مدارک موجود، پرسشنامه با افراد تأثیرگذار و با استفاده از تجربه محقق، اطلاعات موردنیاز گردآوری شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که متغیرهای معنویت، بنیه علمی و آمادگی جسمانی بر روی هم قادر به تبیین 64/2 درصد تأثیرگذاری بر افزایش روحیه دانشجویان هستند. میان متغیرهای وارد شده در روند رگرسیون، متغیرهای معنویت(0/318) درصد و بنیه علمی (0/482) درصد بر روحیه دانشجویان مؤثر بوده و متغیر آمادگی جسمانی (0/074) درصد بر روحیه دانشجویان تأثیری نداشته است.
کودکی، بزهکاری، حبس: روایتی از برآمدن دارالتادیب در عصر پهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) پاییز ۱۳۹۹ شماره ۹۰
195 - 230
حوزه های تخصصی:
«کودکی» پدیده ای مدرن است که کمتر مورد کاوش تاریخی-جامعه شناختی قرار گرفته است. در دیدگاه غالب، کودک درون دستگاهی روان شناختی تعریف می شود و موجودی معصوم، آسیب پذیر و نیازمند حمایت است. این شکل برساخت کودک به شیوه ای درونماندگار، تجربه های متفاوت دیگری از کودکی را خلق و طرد می کند؛ اما کودکی موجودیتی یکپارچه نیست و نباید از دریچه معیارهای برساخته ی آن به تمامی تجربه های متکثر اجتماعی اش معنا بخشید. در این مقاله تلاش کردیم با رویکردی تاریخی، یکی از این کودکی های مطرود را برجسته کنیم و از خلال آن به بررسی زمینه های پیدایش دارالتادیب به عنوان نخستین فضای اختصاصی حبس کیفری کودکان بپردازیم. بدین منظور از ملاحظات نظری و مفروضات روش شناختی تبارشناسی و دیرینه شناسی فوکویی بهره برده و تلاش کردیم با بررسی اسناد تاریخی، روایت بدیعی از تجربه ی کودکی در ایران برسازیم. نتایج نشان می دهد ادراک کودکی در عصر پهلوی اول بر مبنای «کودک نیازمند تربیت» بود و کودکان مجرم در این دوران با شکلی از آسیب شناسی تربیتی بازنمایی می شدند. سوژه ای که در این گفتمان مورد تأدیب قرار می گرفت «طفل بدذات» بود که با تغییرات تاریخی پیش آمده، بدل به «طفل بزهکار» شد. ایدئولوژی حمایت در همدستی با گفتمان روان شناسیْ کودک را همچون موجودی آسیب پذیر تولید می کردند و دارالتادیب در نتیجه ی چنین فرآیندی تجلی فضایی یافت.
ادراک معلمان از نقش برنامه درسی در بهبود تربیت شهروندی دانش آموزان ابتدایی
حوزه های تخصصی:
تربیت شهروندی یکی از ضرورت های مهم هر نظام آموزشی است، به طوری که می توان گفت هدف اصلی نظام تعلیم و تربیت، تربیت شهروند مطلوب برای هر جامعه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ادراک معلمان از نقش برنامه درسی در بهبود تربیت شهروندی دانش آموزان ابتدایی انجام شده است. ماهیت پژوهش، کاربردی از نوع توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری شامل آموزگاران ابتدایی شاغل دردوره دوم ابتدایی شهر بیرجند در سال تحصیلی 98-97 است. نمونه پژوهش بر اساس جدول کرجسی و مورگان202 نفر تعیین و مورد بررسی قرار گرفت. روش نمونه گیری پژوهش خوشه ای- طبقه ای است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی محتوایی آن طبق نظر استادان مورد تائید قرار گرفت و پایایی آن به روش ضریب آلفای کرونباخ 806/0 محاسبه شد. جهت تجزیه و تحلیل داده از آزمون آماری t تک نمونه ای استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد از دید معلمان، برنامه درسی توانسته است در رفتارهای دانشی(15/3)، رفتارهای فرهنگی- ملی(63/3) و رفتارهای اجتماعی (51/3) در بهبود تربیت شهروندی دانش آموزان ابتدایی در حد متوسط به بالا عمل کرده است و در تربیت شهروند الکترونیک (07/3) در سطح مطلوب عمل نکرده است. پیشنهاد می شود با توجه به اختلاف میانگین مؤلفه شهروند الکترونیک با سطح مطلوب و ضرورت تربیت شهروند الکترونیک در جامعه مدرن امروز، طراحان و تدوین کنندگان برنامه درسی به این موضوع بیشتر بپردازند.
بررسی تاثیر معنویت بر توانمندسازی حرفه ای معلمان
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر معنویت در توانمندسازی معلمان می باشد. روش پژوهش تحلیلی - استنتاجی بوده و بر این فرضیه استوار است که معلمان در خصوص جهت گیری های علمی و آموزشی خود می بایستی معنویت را سرلوحه کار خود قرار دهند. نتایج نشان داد که جهت گیری های معنوی معلمان در آموزش، لازمه پیشبرد صحیح در تربیت افراد است. برخلاف تصورات سکولاری و غرب گرایی که در آن کوشش نموده اند بین دین، معنویت و آموزش و عقلانیت فاصله بیاندازند و همواره معلمان و دانش آموزان را در فضایی سکولاری و فارغ از دیانت تربیت نمایند، اسلام تعریفی دقیق در جهت گیری های آموزشی برای معلمان که مسئولیت تربیت دانش آموزان را در مدرسه برعهده دارند، ارائه نموده است. در این جهت گیری ها به زیبایی میان عقلانیت، آموزش و معنویت ارتباط برقرار کرده و تا به جایی پیش رفته که معتقد است لازمه موفقیت معلمان در آموزش و تدریس، داشتن معنویت و ارتباط خوب با خداوند متعال می باشد.
بررسی اخلاق حرفه ای معلمی در نظام تربیت اسلامی از منظر استاد شهید مرتضی مطهری
حوزه های تخصصی:
هر یک از نظام ها و مکاتب مختلف، اهداف تربیتی خاصی را مدنظر دارند و همه فعالیت های خود را در راستای تحقق آن اهداف تنظیم می کنند. مکتب اسلام نیز از این قاعده مستثنا نیست. این پژوهش باهدف بررسی اخلاق حرفه ای معلمی در مکتب اسلام و با توجه به آراء شهید مرتضی مطهری در امر تربیت اسلامی انجام شده است. بدین منظور با استفاده از روش کتابخانه ای، داده های مرتبط با موضوع گردآوری شده و ضمن بررسی داده ها، مفهوم اخلاق و خصوصاً اخلاق حرفه ای موردبررسی قرارگرفته است. در ادامه به برخی از مؤلفه های اخلاق حرفه ای معلمی از دیدگاه شهید مطهری پرداخته شده است. به منظور رسیدن انسان به کمال حقیقی خویش، لازم است تا استعدادهای عالی انسان که در خلقت او قرار داده شده است، رشد کنند و فعلیت یابند که در این راستا توجه به آموزه های تربیت اسلامی و رعایت موازین اخلاق حرفه ای توسط معلم ضروری است. در انتها این طور نتیجه گیری شده است که معلمان باید در جهت پایبندی به اصول اخلاقی در حرفه ی خود، به تعلیم و تربیت دانش آموزان در ابعاد مختلف وجودی آن ها پرداخته و آموزش را چیزی فراتر از ارائه ساده مطالب به دانش آموزان قلمداد کنند که با آگاهی از روش های نوین تدریس و نظریات کاربردی در امر آموزش و تقویت مهارت های تعامل با دانش آموزان، در چهارچوب مبانی و آموزه های دین مبین اسلام، این مهم تحقق خواهد یافت.
تاثیر عدالت اجتماعی بر نظام تربیتی
حوزه های تخصصی:
تحقق عدالت اجتماعی همواره یکی از نیازهای اساسی انسان بوده که ریشه در فطرت آدمی دارد. معمولاَ قدرتمندان برای کسب اعتبار در جامعه از این موضوع به عنوان یکی از آرمان های خود نام می برند تا اعتماد و محبت مردم را بدست آورند. عدالت یکی از فضیلت های اخلاقی انسان است که نزد خداوند جایگاه ویژه ای دارد. تحقق عدالت از مهم ترین اهداف دین اسلام است و گستره عدالت تمام ابعاد زندگی فردی و اجتماعی را در بر می گیرد. از آنجا که نظام تربیتی و نظام فکری اسلام، نظامی الهی و توحیدی و پویا است و طبق این عقیده انسان به سوی خدا در حرکت است. این نظام توحیدی با پویایی همه جانبه خود حرکت انسان را به سوی کمال تضمین می کند. خداوند برای اهمیت بخشی به عدالت و تأثیرگذاری در زندگی مسلمانان، به اجرای عدالت در ابعاد گوناگون و در همه حوزه های زندگی فرمان داده است. در این نوشتار به تأثیر عدالت اجتماعی بر نظام تربیتی پاسخ داده می شود و شیوه تحقیق در این نوشتار به روش تحلیلی- توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای می باشد و مطالب از متون علمی استخراج و به توضیح و تشریح آن پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که اگر در جامعه اسلامی بتوان با بهره گیری از الگوها و اسوه های عدالت و اخلاق، عدالت را متجلی ساخت، می توان امیدوار بود که در سایه تحقق عدالت در جامعه، آثار و برکات آن قابل مشاهده باشد.
تحلیلی بر مؤلفه رفق و مدارا از منظر صحیفه سجادیه و نقش تربیتی آن در مدارس
حوزه های تخصصی:
از آن جا که انسان موجودی پیچیده است، تعلیم و تربیت او نیز پیچیده و مستلزم مقدمات فراوان و بهره گیری از علوم و معارف گوناگون می باشد. فرهنگ غنی اسلامی با داشتن ذخیره علمی متعدد در قالب کتاب های مذهبی به این مهم به صورت کامل پرداخته است. یکی از این کتابها، کتاب ارزشمند "صحیفه سجادیه" است که حاوی والاترین اصول تربیتی است. صحیفه سجادیه تنها کتاب نیایش و بیان حاجت به درگاه خدا نیست؛ بلکه ذخیره بزرگ علمی و تربیتی است و دستورالعمل های گرانبهایی برای آموزش اصول اخلاقی و تهذیب به شمار می آید. یکی از روش های تربیتی این کتاب، "رفق و مدارا" می باشد. انسان تربیت یافته در مکتب اهل بیت ()، در پرتو خودسازی بر مبنای آموزه های اسلامی، از مراقبت بر افکار و رفتارهای خود گرفته تا تعامل با دیگران، بر پایه رفق و مدارا عمل می کند و همواره مراقب است تا تجسم کاملی از تخلق به اخلاق الهی و ائمه معصومین () باشد. این نوشتار که به روش تحلیلی، اسنادی انجام شده است، بدنبال تبیین نگاه حضرت سجاد (( به مؤلفه رفق و مدارا است. نتیجه این پژوهش راهنمای معلمین و مربیان تربیتی در انجام رسالت خطیر خود است.
بررسی جایگاه تربیت عقلانی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
حوزه های تخصصی:
در قرآن کریم بیش از 300 آیه وجود دارد که مردم را به تفکر ،تذکر و تعقل دعوت کرده است .اهمیت تربیت عقلانی به قدری است که برخی آن را شرط توفیق تربیت در سایر جنبه ها انسانی مانند بعد عاطفی ،اخلاقی ،اجتماعی و... دانسته اند.در مقاله حاضر سعی شده است تا جایگاه تعقل و تربیت عقلانی در نظام تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران با محوریت سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، مشخص شود.علیهذا محققین با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای ،ابتدا بسترها و نشانه ها تعقل را تبیین نموده ونیز به ذکر برخی از موانع اخلاقی وعاطفی رشدعقل پرداخته اند و سپس با رویکردی تطبیقی در جستجوی مصادیق آن ها در سند تحول بنیادین به عنوان یکی از اسناد بالادستی تعلیم و تربیت کشور،برآمده اند .نهایتا این نتیجه بدست آمد که در جای جای سند تحول ،به قاطبه بسترها و نشانه ها تعقل به طورمستقیم پرداخته شده ودر موارد دیگر،دست کم،قرابت مضمونی و مفهومی نزدیکی احساس می شود نیز درمواردی مخاطبین سندمذکور،نسبت به موانع رشد عقل انذار شده اند که این امر نمایانگر اهمیت تعقل وتربیت عقلانی در نظام تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران می باشد.
آثار تربیتی سنت استدراج از منظر تفسیر المیزان و المنار
منبع:
پویش در آموزش علوم انسانی سال پنجم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۲۰)
127 - 140
حوزه های تخصصی:
سنت های الهی همان قوانینی هستند که خدای متعال در جهت تدبیر جهان هستی، به مرحله اجرا گذاشته است. یکی از این سنت ها، سنت استدراج است. استدراج به معنای سقوط تدریجی و مرحله به مرحله و نزدیک شدن به عذاب بصورت غیر محسوس است. این مقاله به تبیین دیدگاه دو مفسری که روش تفسیر قرآن به قرآن را به عنوان سبک تفسیری خود انتخاب نموده اند پرداخته است. تفسیر المیزان به عنوان نماینده تفکر شیعی و تفسیر المنار به عنوان نماینده تفکر اهل سنت. مقایسه نظرات این دو مفسر، علاوه بر فهم پذیری بهتر این سنت و درک بهتر آثار تربیتی آن، قدرت نقد و ارزیابی بین دو دیدگاه را فراهم می نماید. یافته های این تحقیق که به روش توصیفی _ تحلیلی مبتنی بر ابزار کتابخانه ای انجام پذیرفته است، حاکی از آنست که دو مفسر علی رغم اشتراک نظر در خصوص مرحله پیش از اجرای سنت استدراج، در بحث گشایش درهای مواهب دنیا و شروع اجرای سنت استدراج، دیدگاه متفاوتی دارند. به دیده علامه، این گشایش نعمت ها، عذاب است؛ ولی رشیدرضا آن را آزمایشی از سوی خدا می داند. به نظر نویسنده با توجه به واژه "نسوا" در آیه، دیدگاه علامه طباطبایی با آیات قرآن سازگار است و نظر رشیدرضا با توجه به قرینه یاد شده، صحیح نمی باشد.
تأثیرات منفی فضای مجازی بر الگوی تربیتی دانش آموزان در عصر پساکرونا؛ با استفاده از نظریه جوزف نای
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی آسیب های ناشی از فضای مجازی در الگوی تربیتی دانش آموزان در فرآیند آموزش مجازی می باشد. گسترش ارتباطات و تنوع آن در دنیای مدرن در کنار مزایای آن، معایب زیادی را نیز برای بشر به ارمغان آورده است. نظام استکبار که در صدد تسخیر و استحاله ارزش های فرهنگی کشورهای مخالف خود است، در تلاش است تا از فضای موجود نهایت بهره برداری را به عمل آورد.صرف هزینه های سنگین در ساخت فیلترشکن، ساخت بازی های متنوع با هدف ترویج ارزش های غربی و تحقیر فرهنگ سایر کشورها، جذاب نمودن فضای مجازی با روش های مختلف نشان از قابلیت زیاد آن برای تغییر ارزش ها دارد. جوزف نای در کتاب جنگ نرم خود بر روش های تغییر ارزش ها و باورهای کشورها به منظور سلطه بر آنان تأکید می کند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که آموزش مجازی در کنار قابلیت های مثبت آن به دلیل دسترسی بیشتر دانش آموزان و دانشجویانی که قبلا به هر دلیلی به این فضا دسترسی نداشتند، باعث آشنا شدن آنان به فضای شبکه های اجتماعی و دستیابی به گوشی های مجهز به سیستم اندروید شده است که می تواند آنان را با جذابیت های این فضا آشنا کرده و به دلایل مختلفی چون تهاجم فرهنگی، نداشتن سواد رسانه ای، آزادی نسبی موجود در این فضا، ناشناخته بودن هویت افراد، عدم مدیریت و نظارت درست توسط خانواده ها و... موجبات تغییر در الگو پذیری آنان برخلاف اهداف تربیتی و اخلاقی نظام آموزشی و پرورشی کشور شود.
شناسایی مبانی تربیتی شاهنامه
حوزه های تخصصی:
شاهنامه با کمک داستان و تصویر سازی پرورش فضایل اخلاقی و اجتماعی را مورد توجه قرار داده است، حماسه تربیت اخلاقی و فرد- جامعه پیوندی نو در شاهنامه فردوسی پیدا می کنند. از ویژگیهای بارز شاهنامه این است که در داستان های آن به آموزه های تربیتی و اخلاقی اشاره کرده است، با توجه به اهمیت این منبع فرهنگی جامعه ایرانی، هدف از تحقیق حاضر تبیین توصیف کیفی دلالت های تربیتی بر اساس شاهنامه بود. برای روش تحقیق از تحلیل مضمون استفاده شد. حوزه پژوهش کل ابیات شاهنامه بود که به شیوه کل شمار نمونه گیری شد. در این راستا، ابتدا آموزههای تربیتی شاهنامه مبتنی بر دسته بندی موجود در مبانی نظری سند تحول آموزش و پرورش استخراج شد و سپس مصادیق و مثال هایی پایه ای مشخص گردید. پس از دست یافتن به مضامین پایه ای، مضامین سازمان دهنده سطح 2 تعیین شدند که نشان دهنده اصول تربیتی از جنبه های اعتقادی، روحی، اخلاقی، اجتماعی-سیاسی، علمی-آموزشی، هنری بود. در نهایت مبانی تربیتی شاهنامه با توجه به مبانی اساسی تربیت یعنی هستی شناختی(ابعاد اعتقادی)، انسان شناختی(ابعاد اخلاقی، اجتماعی – سیاسی)، معرفت شناختی(ابعاد علمی- آموزشی)، ارزش شناختی(ابعاد زیبایی شناسی-هنری) و دین شناختی به دست آمد.یافته ها نشان داده است که شاهنامه، توحید و خداشناسی، رستگاری را در مرکزیت توجه قرار می دهد. اصول تربیتی شاهنامه در چند حوزه اعتقادی، اخلاقی، آموزشی، اجتماعی-سیاسی و هنری-زیباشناختی و متناسب با ابعاد مختلف تربیتی می باشند در این راستا پیشنهاد می شود دوره های دانش افزایی برای معلمان در زمینه آشنایی با آموزه های تربیتی این اثر ادبی برگزار شود و در ضمن شاهنامه نیز به عنوان یکی از منابع در تدوین کتب درسی و برنامه های درسی مورد توجه قرار گیرد.
نقش پنج عامل بزرگ شخصیت و سازگاری اجتماعی در پیش بینی تعلل ورزی آموزشی دانش آموزان
حوزه های تخصصی:
تعلل ورزی پدیده ای رفتاری است که به معنای به تأخیر انداختن تکالیف، توصیف شده و موجب ایجاد استرس، احساس گناه و کاهش شدید بازدهی فردی می شود. هدف پژوهش حاضر تعیین نقش پنج عامل بزرگ شخصیت و سازگاری اجتماعی در تعلل ورزی دانش آموزان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری متشکل از همه دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان سلماس بود که براساس فرمول کوکران، 254 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها، پرسشنامه های تعلل ورزی آموزشی (PAS)، پنج عامل اصلی شخصیت (BFI)، و سازگاری سینها و سینگ (1993) به کار گرفته شد.نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد از بین مؤلفه های شخصیت، روان رنجورخویی به صورت مثبت و وظیفه شناسی به صورت منفی تعلل ورزی را پیش بینی می کند. همچنین، سازگاری اجتماعی نیز به صورت معناداری تعلل ورزی را تبیین می کند.با توجه به اهمیت ویژگی های شخصیت و سازگاری اجتماعی در تبیین تعلل ورزی آموزشی، تقویت سازگاری اجتماعی و تغییر ویژگی های شخصیت نقشی مهم در رفع تعلل ورزی آموزشی دارد.
مسئولیت حکومت اسلامی در هدایت متربیان از دیدگاه فقهی
منبع:
مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۶)
265 - 291
حوزه های تخصصی:
حکومت الهی در زمین مجری احکام تشریعی است. از این رو، استقرار آن لازم است. ایفای مسئولیت تربیتی و هدایتی حکومت ها قبض و بسط دارد. گاهی در سطح کلان به سیاست گذاری و برنامه ریزی اکتفا شده، مسئولیت اجرایی را به افراد، نهادی رسمی یا غیر رسمی واگذار می شود. بنابراین، نوشتار حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش هاست که حکومت اسلامی در قبال تربیت و هدایت متربیان چه وظیفه ای دارد؟ تبارشناسی ادله فقهی آن ارزیابی و نقد ادله، نقد آرای فقهی و واکاوای نقش حکومت در هدایت و تربیت کدام است؟ نوشتار حاضر با گردآوری ادله اعم از قواعد فقهی و روایات، از مفاد دلالی آن ها، حکم یا احکام فقهی خاصی در حوزه مسئولیت حکومت اسلامی را به روش توصیفی و تحلیلی استنباط کرده است. با توجه به اینکه اهتمام به تربیت و هدایت به منظور کمال و سعادت آدمی، از اهداف بنیادین حکومت اسلامی قلمداد شده؛ در هدایت و تربیت متربیان نیز وظیفه و مسئولیتی برای حکومت اسلامی اثبات می شود: مسئولیت حکومت نسبت به هدایت متربیان، به عنوان اولی، استحباب و رجحان دارد؛ اما بنا به جایگاه حکومت و برخورداری از عامل اقتدار و نفوذ، توانایی تأمین منابع و امکانات و نیز تشخیص مصالح کلی جامعه و درک اوضاع سیاسی و اجتماعی به دلیل تأمین عزت نظام اسلامی، ممانعت از تسلط کفار و حفظ نظام و کیان اسلامی، وظیفه تربیتی و هدایتی بر حکومت واجب می شود.
طراحی الگوی مربی گری فرایند کارورزی دانشجومعلمان در دانشگاه فرهنگیان
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، دستیابی به الگوی مربی گری فرایند کارورزی دانشجومعلمان در دانشگاه فرهنگیان است. پژوهش، کیفی و با روش نظریه برخاسته از داده ها و طرح نوخاسته گلیزر انجام گرفته است. مشارکت کنندگان 15 نفر از صاحب نظران مرتبط با برنامه ریزی درسی، مدیریت آموزشی، کارورزی و مدیران عالی دانشگاه فرهنگیان بودند که با روش نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بود داده ها به روش تحلیل مضمون با استفاده از نرم افزار MAXQDA تحلیل شدند. پرسش های اصلی پژوهش با تکنیک 5W1H طراحی و اجرا شدند. میزان پایایی بین کدگذاران 74/0، و پایایی کدگذاری مجدد 88/0 به دست آمد. برای مؤلفه های مربی گری 829 کد باز شناسایی شد. در نهایت، 13 مقوله اصلی به دست آمد، که عبارت اند از بالندگی حرفه ای، کنش گران، فرایند یاددهی-یادگیری، انتخاب گری، رویکرد، شبکه سازمانی، حمایت و پاداش ، سازگاری و انطباق، تعالی نگر، برنامه درسی، تسهیل گری ، راهبری و تضمین کیفیت. در زمینه سیاست ها و اقدامات 454 کد باز و ۵۷ عنصر (۱۳ مؤلفه و ۴۴ سیاست و اقدام) شناسایی شد. پس از شناسایی مقوله های اصلی، گروه کانونی با روش نمونه گیری هدف مند انتخاب، و برای دستیابی به الگو تشکیل شد.
بیماری و بلا و نقش آن در تربیت نفس از نگاه قرآن و روایات (مطالعه شده درباره بیماری جدید کرونا)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
الهیات تطبیقی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)
143 - 158
حوزه های تخصصی:
انسان، گل سرسبد عالم آفرینش است و در مسیر تکامل و تربیت قرار دارد و برای رسیدن به تکامل و تربیت باید آزموده شود. یکی از راههای آزمایش، وجود بیماریها و بلایا در هر زمان و مکان است. قرآن، بیماریها را به «خدا»، «انسان» و «شیطان» نسبت داده است؛ ولی فارغ از اینکه منشأ و علل بیماریها چیست و کیست، جنبه تربیتی آن مهم است. نگاشته پیش رو با اشاره به آیات و روایات، ضمن بیان منشأ، علل و عوامل بیماریها، درمان بیماریها، شفابودن قرآن، به بررسی نقش تربیتی بیماریها برای انسان ازنظر قرآن، پرداخته و با روش توصیفیتحلیلی و براساس منابع کتابخانهای و با رویکرد قرآنی و روایی و با هدف شناخت دیدگاه تربیتی قرآن به بیماریها بهویژه با توجه به پدیدهها و بیماریهای نوظهوری چون شیوع ویروس کرونا تدوین شده و درپی پاسخ به این سؤال است که آیا قرآن و روایات درباره پدیدههای نوظهوری چون کرونا هم دیدگاه و نظری دارند، به این نتیجه رسیده است که قرآن، بهطور کلی بیماریهای جسمی را اعم از اینکه چه نامیده شوند و در چه زمانی گریبانگیر بشر شوند، مطرح میکند و به لحاظ منشأ و فلسفه ظهور آن و راههای درمان آن آیاتی ارائه کرده است. قرآن بیماریها را یکی از عوامل تربیت انسان میداند و چگونگی برخورد با بیماریها و نوع آنها را در تربیت انسان مؤثر میداند.
شناخت مراحل دعوت و اصول و چگونگی به کارگیری روشهای تربیتی در ترغیب فرزندان به نماز
منبع:
پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال چهارم شهریور ۱۴۰۰ شماره ۳۹
64 - 48
حوزه های تخصصی:
زمینه سازی و فراهم کردن شرایط و بهره گیری از زمینه های مختلف مادی و معنوی، لازم است بیشتر در دوران کودکی و نوجوانی و قبل از سن بلوغ شرعی تحقق یابد. تا والدین بتوانند در این سن فرزندانشان را با نماز و نحوه ارتباط با خدا آشنا سازند و گرنه در سن بلوغ و بعد آن دچار مشکل خواهند شد. ذهن کودک، لوح سفیدی است که هرچه بر آن نگاشته شود به آسانی زدوده نمی شود. نقش والدین در آموختن ارزش ها، هنجارها و امور دینی و معنوی به کودک بسیار اساسی است. همه ما (والدین و مربیان) نسبت به فرزندان و شاگردان مسئولیم و باید در تربیت آن ها کوشا باشیم. فرزند وقتی در خانه است از والدین مسائل را می آموزد و وقتی که در مدرسه است از مربیان، والدین در آموختن ارزش های اسلامی به فرزندان بیش از سایرین تاثیر گذار می باشند. نماز بر نو نهالان گرچه واجب نیست، لیکن زمینه ساز دوران جوانی است. هدف از این تحقیق در این است که والدین و مربیان در ترغیب فرزندان و دانش آموزان به نماز مؤثر واقع گردد. در این نوشتار از روش کتابخانه ایی و از شیوه توصیفی _ تحلیلی به مطالب پرداخته شده است.
آسیب شناسی شغلی فرماندهان صف دانشگاه علوم انتظامی امین(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات مدیریت انتظامی سال دوازدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱
101 - 118
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: فرماندهان دانشگاه علوم انتظامی امین جایگاه حساس و تأثیرگذاری در حوزه آموزش و تربیت دارند به گونه ای که عملکرد آنها در دیگر حوزه ها و رده های ستادی و صفی نیروی انتظامی اثرگذار است. هدف از پژوهش حاضر آسیب شناسی شغلی فرماندهان صف در حوزه های فردی، اجتماعی، سازمانی و خانوادگی است.
روش شناسی: پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر شیوه اجرا، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، فرماندهان صف دانشگاه علوم انتظامی است و حجم نمونه به صورت تمام شمار، 78 نفر انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسش نامه محقق ساخته است که روایی صوری آن توسط تعدادی از صاحب نظران حوزه تربیتی تأیید شد و پایایی آن نیز با آزمون آلفای کرونباخ 96/0 به دست آمد.
یافته ها: از بین آسیب های احصاشده، آسیب های سازمانی بیشترین میانگین را در حوزه صف داشته و بعد از آن به ترتیب آسیب های خانوادگی، آسیب های اجتماعی و آسیب های فردی، بیشترین میانگین را داشته است. همچنین یافته ها بیانگر این است که بر اساس میانگین رتبه ای، پایین بودن حقوق و مزایا، جو فرهنگی و تربیتی، سختی کار صف، مناسب نبودن فضاهای فیزیکی به ترتیب مهم ترین آسیب های سازمانی بوده و نبود فرصت کافی برای رسیدگی به خانواده و بستگان و ضعف در رسیدگی به همسر و فرزندان مهم ترین آسیب های خانوادگی به شمار می روند. همچنین آسیب های اجتماعی به ترتیب: ضعف در ارتباط با مدیران، همکاران و زیردستان و درنهایت در شاخص های آسیب های فردی نیز مشکلات روحی، جسمی و شناختی، آسیب های اصلی بودند.
نتیجه گیری: آسیب های سازمانی بیشترین آسیب فرماندهان صف بوده و در اولویت رسیدگی قراردارند تا پس از شناسایی نسبت به رفع آنها اقدام کرد.
سیر تطوّر واژه «ادب» «در سه قرن اول هجری»
حوزه های تخصصی:
«ادب» در عرف عرب جاهلی عادات و رسوم نیکو به شمار می رفته که چنین تفکری از میراث و تبار گذشته به یادگار مانده است. این رسوم و عادات به صورت سنت هایی در می آید که از نظر اجتماعی و فرهنگی نیکو و پسندیده به حساب می آید و به آنها نام «ادب» اط8اق می گردد. از آن جایی که یاد دادن و تعلیم و تربیت بسیار مهم شمرده می شد لذا کلمه ادب بر کلیه معارف (به جز معارف دینی) اطلاق گردید. در این جا لفظ تعلیم و تأدیب به صورت مترادف به کار برده می شدند. پس از اسلام معنی ادب همچنان بر اساس معنی دوره جاهلی به کار می رفت، یعنی شیوه رفتار و حُسن اخلاق و نیز داشتن اطلاعات و معارف اجتماعی. تازیان با اقوام دیگر می آمیزند و این آمیزش خاصه در قرن سوم هجری و با روی کار آمدن تمدن اسلامی در بغداد صورت می پذیرد. در این روزگار حوزه معنی ادب گسترش می یابد و بر انواع علوم و فنون و صنایع و پیشه ها و ورزش ها نهاده می شود جز امور شرعی گاهی «ادب» و جمع آن «آداب» به مواردی مربوط می شد که شناخت آنها برای جامعه ضرورت داشت مانند «ادب الکاتب» یعنی فنونی که برای صنعت دبیری به کار می رود. آداب طعام و آداب سفر و آداب درس و بحث از آن جمله اند. در سه قرن اولیه «ادب» در معنی راه و رسم زندگی به کار می رفته و همراه با آن نکته های ظریف و بدیع، لطیفه ها، نادره ها و ظرافت را نیز «ادب» نام می نهادند و کسی که در این حوزه اطلاعات داشت و مردم را سرگرم می کرد، او را ادیب می خواندند و در نهایت در اواخر قرن سوم ادب برای اطلاعاتی استفاده می شد که مربوط به لغت و معنی بود. گرچه در قرون پنجم و ششم، ادب صرفاَ برای علم صرف و لغت و بیان به کار می رفت. اما تغییر معنی ادب در طی قرون متمادی نشان می دهد که دگرگونی های معنایی با سرگذشت تحولات اجتماعی یک قوم، وابسته بوده است.
مطالعه تطبیقی روایت سبع سنین با نظریات تربیتی(مقاله علمی وزارت علوم)
هدف از انجام این مطالعه، تحلیل روایت «سبع سنین» و بررسی مراحل تربیت فرزند و تطبیق آن با دیدگاه برخی از صاحب نظران علوم تربیتی بود. روش: این پژوهش کتابخانه ای و با روش تحلیلی- اسنادی انجام شده است. یافته ها: روش تربیتی ارائه شده توسط پیشوایان دینی(صلوات الله علیهم اجمعین) در روایت «سبع سنین» بر اساس نیازها و توانایی های کودک، در سه مرحله رشد هفت ساله قرار داشته و نظریات دانشمندان علوم تربیتی، تا حدود زیادی مطابق توصیه های ارائه شده در روایت مذکور است. نتیجه گیری: برای شکوفایی استعدادهای فرزندان و تربیت صحیح آنان، مدل ارائه شده توسط ائمه هدی، مدلی کامل است و برای رسیدن به این مهم لازم است والدین و مربیان تربیتی با این مدل و راهکارهای اجرایی آن آشنا و آموزش داده شوند.