مطالب مرتبط با کلیدواژه

گلستان


۸۱.

بررسی چند حکایت از گلستان بر اساس نظریه زمانی ژنت

کلیدواژه‌ها: سعدی گلستان ژنت زمان روایت نظم و ترتیب تداوم بسامد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۴ تعداد دانلود : ۷۹۳
پژوهش پیش رو، به منظور بررسی نظریه «زمان روایی» ژنت و با رویکرد ارزیابی این نظریه در تعامل با حکایت های گلستان، به بازخوانی حکایت هایی چند از آن پرداخته است. پیرامون مؤلفه های زمان رواییِ ژنت در گلستان، ناگزیر هستیم تا نظم گاهشمارانه طبیعی و منطقی را مجزا کرده و در بحث  نظم و ترتیب زمانی، این دو را به طور جدا از هم بررسی کنیم. نیز پی رفت های متفاوتی که در هر روایت پیش رو داشتیم، ما را بر آن داشت تا از تعریف روایت مادر و روایت خُرد بهره بگیریم. رخداد برون روایی و رخداد درون روایی، تعاریف دیگری هستند که می تواند در تبیین تفاوت زمان و سرعت داستان و روایت به کار گرفته شود. در بررسی بسامد به عنوان یکی از مؤلفه های نظریه یاد شده، بسامد شباهت که پیش از این در مقاله ای تحت عنوان «زمان و روایت» به کار رفته است، در تبیین بهتر بسامد های روایی راهگشا گردید. این پژوهش، به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است که در آن، آغاز بحث با نظرداشت به نظریه های مطرح پیرامون «زمان و هستی»، مانند نظریه های هوسرل، شوتز و هایدگر بوده است. بر این اساس می توان گفت: سخن سعدی در گلستان به دلیل برخورداری از ایجاز های پرداخته و سنجیده، بار ها در برابر نظریه یاد شده کامل تر جلوه می کند. از این رهیافت، راوی در گلستان، ما را با مقوله های جدیدی نظیر: روایت مادر، روایت خُرد، رخداد برون روایی، رخداد درون روایی، بسامد شباهت، دنیای راوی، پسماند روایی و داستان برق آسا (شیوه نوینی از داستان نویسی معاصر) روبرو می کند.
۸۲.

بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و عدالت سازمانی با تعهد سازمانی (مورد مطالعه: کارکنان آموزش و پرورش مرکز استان گلستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی عدالت سازمانی تعهد سازمانی آموزش و پرورش گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۵۹۷
یکی از نهادهای مهم اجتماعی، نهاد آموزش و پرورش است که وظیفه ی انتقال علم و دانش و میراث فرهنگی را بر عهده دارد و کارکرد این نهاد مهم اجتماعی وابسته به ویژگیهای سازمانی نظیر تعهد سازمانی، عدالت سازمانی و سرمایه اجتماعی سازمانی در ساختار این نهاد است. با توجه به این مهم، هدف از این مطالعه، شناسایی رابطه بین سرمایه اجتماعی و عدالت سازمانی با تعهد سازمانی کارکنان آموزش و پرورش می باشد. روش تحقیق پیمایشی بوده که طی آن 199 نفر از کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان گلستان (115 نفر) و شهرستان گرگان (84 نفر) با استفاده از روش تمام شماری مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه استاندارد بوده که اعتبار آن توسط محققان قبلی و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. یافته ها نشان داد بین سرمایه اجتماعی با تعهد سازمانی رابطه معناداری وجود ندارد، در حالیکه بین عدالت سازمانی و تعهد سازمانی رابطه معناداری مشاهده شد. بعلاوه نتایج آزمون رگرسیون نشان داد، در مجموع 09/9 درصد از تغییرات متغیر وابسته (تعهد سازمانی) توسط متغیر (عدالت رویه ای) تبیین می شود.
۸۳.

تأثیر مقامات حریری بر گلستان و بوستان سعدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سعدی مقامات حریری گلستان بوستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۴۹۲
یکی از آثار مهم و اثرگذار بر کلام سعدی در <em>گلستان</em> و <em>بوستان،</em> <em>مقامات حریری</em> است. این کتاب را که سرشار از انواع ظرافت کلام عرب است، به حق می توان نمونه عالی فصاحت در ادب عرب شمرد. سعدی که سال ها در بغداد زندگی کرده است، با این کتاب انس تمام یافته است و اشاراتی که به ویژه در بوستان دارد به طور تام بر این علاقه و انس دلالت می کند. از مطالعه آثار سعدی و <em>مقامات حریری</em> و مقایسه آنها این نتیجه حاصل می شود که سعدی در بیان مطالبی به طور مستقیم از <em>مقامات حریری</em> اثر گرفته است. این تأثیرات شامل دو جنبه لفظی و مضمونی و محتوایی است. در این مقاله اثرپذیری کلام سعدی در <em>بوستان</em> و <em>گلستان </em>از <em>مقامات</em> حریری نشان داده شده است.
۸۴.

شناسایی عوامل محیطیِ تأثیرگذار در کاهش میزان سرقت از منازل در استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: منازل سرقت ایمن سازی گلستان سارقان طراحی محیطی فضای قابل دفاع پنجره های شکسته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۲ تعداد دانلود : ۳۲۰
زمینه و هدف: سرقت از منزل جزو جرایمی است که به شدت امنیت عمومی را به مخاطره انداخته و به احساس امنیت عمومى، آرامش ذهنى و سلامت افراد آسیب می رساند. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی ارزیابی کارشناسان و سارقان نسبت به عوامل محیطیِ تأثیرگذار در کاهش میزان سرقت از منازل در استان گلستان بوده است.<br /> روش شناسی: روش پژوهش، توصیفی – تحلیلی و شیوه انجام آن پیمایشی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارشناسان و افراد مطلع و سارقان کنترل شده منازل در استان گلستان بوده و حجم نمونه پژوهش شامل 43 کارشناس پلیس آگاهی و 361 سارق بوده است. برای شناسایی افراد با اطلاع و سارقان کنترل نشده از روش گلوله برفی و برای شناخت سارقان کنترل شده، از روش تصادفی نظام مند استفاده شده است. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد.  هم چنین برای تعیین اعتبار پرسش نامه از تکنیک اعتبار صوری و برای تعیین میزان پایایی سؤالات از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. برای توصیف داده ها از تکنیک های موجود در آمار توصیفی و برای تجزیه و تحلیل داده از تکنیک های موجود در آمار استنباطی (آزمون کای اسکوئر و یومن وایتنی) استفاده شد.<br /> یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، متغیرهایی مانند شکل ظاهری ساختمان ها، شکل خیابان ها و کوچه ها، استفاده از فناوری، نوع طراحی محیطی، پلیس محله محور، ساختار فضای فرهنگی و اجتماعی محلات، واپایش مستمر نیروی انتظامی در محله، فضای فرهنگی موجود در بین ساکنان و متغیر ایمن سازی ساختمان ها در وقوع و پیشگیری از سرقت از منازل تأثیرگذار بوده اند.<br /> نتیجه گیری: یکی از مهم ترین و زیربنایی ترین اقدامات در راستای کاهش میزان سرقت از منازل در شهرها، بازنگری در طراحی محیطی و تدوین برنامه ها و سیاست هایی جامعه نگرانه برای نیل به این مطلوب است.
۸۵.

بررسی تأثیر حضور پلیس بر احساس امنیت اجتماعی افراد در تفرجگاه های استان های گلستان، مازندران و گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حضور پلیس احساس امنیت تفرجگاه ها گلستان مازندران گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۹ تعداد دانلود : ۳۲۲
زمینه و هدف: احساس امنیت یکی از شاخص های کیفیت زندگی است. یکی از عوامل تهدیدکننده حضور مردم در فضاهای عمومی تشویش یا احساس ناامنی می باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر حضور پلیس بر احساس امنیت افراد در تفرجگاه های استان های گلستان، مازندران و گیلان بود. روش شناسی: برای رسیدن به این هدف تعداد 598 نفر (از هر استان حدود 200 نفر) از تفرج کنندگان در تفرجگاه های استان های گلستان، مازندران و گیلان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و پرسشنامه محقق ساخته احساس امنیت در حضور پلیس را تکمیل نمودند و داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مردم در حضور پلیس به خصوص به صورت استقراری و گشت زنی احساس امنیت خوبی دارند به لحاظ احساس امنیت و مؤلفه های آن در تفرج کنندگان بین حضور فیزیکی و نمادی پلیس تفاوت معنادار وجود دارد. به لحاظ احساس امنیت و مؤلفه های آن در تفرج کنندگان بین حضور استقراری و گشت زنی پلیس تفاوت معنادار وجود دارد. به لحاظ احساس امنیت بین زنان و مردان تفاوت معنادار وجود ندارد. بین انواع احساس امنیت (جانی، مالی و حیثیتی) با توجه به نحوه حضور پلیس تفاوت معنادار وجود ندارد. نتیجه گیری : بین استان های گیلان، مازندران و گلستان به لحاظ احساس امنیت در حضور پلیس تفاوت معنادار وجود دارد بنابراین، حضور واقعی پلیس در تفرجگاه ها به احساس امنیت کمک می کند.
۸۶.

ارائه مدلی برای پیش بینی بیماری لیشمانیوز جلدی (سالک) با استفاده از سامانه اطلاعات مکانی و الگوریتم شبکه عصبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بیماری سالک سامانه اطلاعات مکانی شبکه عصبی پرسپتورن چندلایه آنالیز حساسیت گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۳۸۷
بیماری سالک، از بیماری های انگلی می باشد که در شمار بیماری های مشترک بین انسان و حیوان قرار می گیرد. این بیماری از شایع ترین فرم بیماری لیشمانیوز است که توسط گونه های مختلف انگل لیشمانیا ایجاد شده و با نیش زدن گونه های مختلف پشه خاکی های ماده عامل فلبوتومینه به انسان، شخص را دچار ابتلا به این بیماری می کند. استان گلستان همواره یکی از کانون های اصلی بروز بیماری سالک در ایران بوده است و به دلیل دارابودن شرایط محیطی و آب و هوایی مساعد، سالانه تعدادی از موارد ابتلا به این بیماری در این استان گزارش می گردد. هدف اساسی این تحقیق تحلیل سالانه توزیع مکانی-زمانی بیماری سالک، بررسی تأثیر عوامل محیطی و آب و هوایی با بروز بیماری و در نهایت ارائه مدلی جهت تهیه نقشه پیش بینی و آسیب پذیری بیماری طی دوره آماری 1392 تا 1394 در سطح دهستان های استان گلستان می باشد. به منظور بررسی ارتباط میان بروز بیماری سالک با متغیرهای محیطی و آب و هوایی و همچنین بررسی وجود خودهمبستگی مکانی میان موارد بروز بیماری، تحلیل های آماری و مکان-آماری به کار گرفته شده اند. جهت مدل سازی بیماری، الگوریتم شبکه عصبی پرسپترون چندلایه مورد استفاده قرار گرفت. به منظور ارزیابی دقت مدل بدست آمده، معیارهایی همچون RMSE ، MAPE و AUC استفاده گردیدند و همچنین جهت تعیین مؤثرترین متغیرها در مدلسازی بیماری، آنالیز حساسیت اجرا شده است. معیارهای ارزیابی گویای این حقیقت بودند که مدل به دست آمده قدرت تشخیص قابل قبولی در پیش بینی بروز بیماری در سطح دهستان های استان گلستان دارد (RMSE1392 = 0.019, RMSE1393 = 0.013, RMSE1394 = 0.017, MAPE1392 = 1.43, MAPE1393 = 1.34, MAPE1394 = 1.40, AUC1392 = 0.846, AUC1393 = 0.873, AUC1394 = 0.859) . همچنین آنالیز حساسیت نشان داد که متغیرهای پوشش گیاهی و متوسط رطوبت هوا مهمترین عوامل در تهیه نقشه پیش بینی و آسیب پذیری توزیع مکانی بیماری سالک در استان گلستان می باشند.
۸۷.

انسان خودشکوفا و خودشکوفایی سعدی با رویکرد تطبیقی به نظریه مزلو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خودشکوفایی روان شناسی انسان گرا مزلو سعدی گلستان بوستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۱ تعداد دانلود : ۵۷۱
روان شناسی انسان گرا (Humanistic) از مکاتب روان شناختی نیمه دوم قرن بیستم است و سعی در کشف خودآگاهی، رشد و کمال، خودشکوفایی، خلاقیت و توان مندی های بالقوه و بالفعل انسانی دارد. پدر معنوی اندیشه های این مکتب، آبراهام مزلو است. مزلو بر آن بود که رفتار انسان توسط سلسله مراتب نیازها برانگیخته می شود که در قالب یک هِرَم ترسیم می گردد. در رأس هرم سلسله مراتب نیازهای مزلو خودشکوفایی (self-actualization) قرار دارد. در واقع مزلو نخستین روان شناسی بود که مفهوم خودشکوفایی را مطرح کرد. سعدی شاعری کمال طلب و کمال گراست. دو کتاب گلستان و بوستان او بهترین تصویر واقع گرایی و ایدئال گرایی اندیشه های او را به نمایش می گذارد. سعدی یکی از بزرگ ترین شاعران ادب فارسی است که علاوه بر آنکه سخنش در فصاحت، بلاغت و زیبایی در اوج قرار دارد، محتوای سروده ها و نوشته هایش نیز مورد توجه بوده و به شیوه های گوناگون مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. بسیاری از اندیشه های سعدی با مفاهیم روان شناختی امروز قابل تطبیق اند. در بسیاری از گفتار سعدی، مفهوم خودشکوفایی را مطابق آنچه مزلو بررسی کرده است، به طور کاملاً واضح می توان تشخیص داد. در این مجال، مفهوم خودشکوفایی و انسان خودشکوفا را در آثار و نوشته های سعدی به بحث می نشینیم.  
۸۸.

بازتاب اعتماد به عنوان یکی از مؤلّفه ها ی سرمایه ی اجتماعی در گلستان سعدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سعدی گلستان سرمایه ی اجتماعی اعتماد احساس امنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۲۶۰
در زندگی اجتماعی تعامل و ارتباط سبب گسترش اندیشه ها ی اجتماعی می شود. تداوم زندگی اجتماعی در میان تحولات دنیای امروز جز با مدد از مفاهیم سرمایه اجتماعی و به ویژه اعتماد دشوار است. سرمایه ی اجتماعی روابط اجتماعی را سرمایه ی یک جامعه می داند. این رویکرد دارای سه مؤلّفه ی هنجار، اعتماد و مشارکت است. جریان توجه به مفاهیم سرمایه ی اجتماعی پیوسته تداوم داشته و مصادیق آن را در ذهن و زبان اندیشمندان گذشته و از جمله سعدی می توان یافت. سعدی به واسطه سفرهای متعدد و همراهی با اقشار مختلف با مبانی اندیشه های اجتماعی روزگار خویش آشنا و به آن ها پرداخته است. این مقاله برای آشنایی با دیدگاه اجتماعی سعدی، مؤلّفه ی اعتماد را درکتاب گلستان به شیوه ی اسنادی همراه با تحلیل کمّی و کیفی بررسی نموده است. بر این اساس بیشترین تأکید سعدی بعد از مؤلّفه ی هنجارگرایی به اعتماد بوده و از بین شاخص های اعتماد، احساس امنیّت بالاترین بسامد را داشته و آن را می توان با توجه به اوضاع قرن هفتم شاخص مورد توجّه جامعه ی عصر سعدی دانست. بعد از آن اعتماد رسمی، غیر رسمی و تعمیم یافته قرار گرفته اند. اعتماد در گلستان به گونه ی معناداری در باب های آن نمود دارد و بین عنوان و مفاهیم باب و مؤلّفه ی اعتماد رابطه ای مستقیم وجود دارد.
۸۹.

تأملاتی درباره معرفت تاریخی سعدی شیرازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سعدی گلستان بوستان تاریخ معرفت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای تاریخ بازتاب رویدادها و شخصیتهای تاریخی
تعداد بازدید : ۴۰۶۳ تعداد دانلود : ۵۴۸۷
هدف پژوهش حاضر بررسی معرفت تاریخی سعدی شیرازی در گلستان و بوستان می باشد. معرفت تاریخی و پیش فهم های تاریخی شیخ اجل در ایجاد این دو اثر سترگ در ادبیات فارسی، مسأله ی غامض و قابل درنگی است که چندان به آن پرداخته نشده است. در این مقاله سعی می شود به این پرسش پاسخ داده شود که پیش فهم های معرفت تاریخی سعدی در این دو اثر چه بوده و با چه عناصر و مفاهیمی خود را نشان داده است؟ فرضیه اصلی این مقاله این است که شرایط فردی و اجتماعی شیخ اجل در کنار مطالعات تاریخی و فرهنگی، در بینش تاریخی وی تأثیر بسزایی داشته است. نتایج این پژوهش که با روشی توصیفی- تحلیلی، صورت گرفته، نشان می دهند که آمیزه ای از عوامل و عناصر فردی و تاریخی و اجتماعی، چون: تحصیل در نظامیه ی بغداد به عنوان بزرگترین کانون فرهنگی جهان اسلام، آفاق گردی و محاط بودن در عصری متلاطم و حادثه خیز، در کنار مطالعه و تأمل در متون تاریخی و فرهنگی گذشته، -درسایه سار امنیت اجتمایی ایجاد شده توسط سلغریان- در شکل گیری نظام معرفتی و تاریخی سعدی، تأثیر قابل توجهی داشته است. آشنایی عمیق سعدی با متون تاریخی و فرهنگی گذشته، باعث شده تا پیش فهم های نظام معرفت تاریخی وی در برخی از آثارش با مفاهیم و ویژگی هایی چون: موضوعیت نداشتن اندیشه ی ظل اللهی، مشیت گرایی، اهتمام به کاربست عناصر، مفاهیم و شخصیت های تاریخی- اسطوره ای، وطنی و اسلامی-، و استفاده از تاریخ به مثابه ی ابزاری برای تعلیم اخلاق، در قالب حکایت ها، تمثیل ها، نمادها و تلمیح ها، تعریف و به گونه ای سحرانگیز و ابدی در نظم و نثرش متجلی شود.
۹۰.

«غلام عجمی» در گلستان سعدی و...

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: عجمی داستان سعدی غلام عجمی گلستان سعدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۳۰۱
محور سخن نویسنده در نوشتار حاضر بر سر عجمی بودن غلام داستان سعدی است. وی در پی پاسخ به این پرسش است که «غلام عجمی» یعنی چه؟ و اینکه «غلام عجمی» چه ویژگی دارد که سعدی آن را به ذکر مخصوص گردانیده است. نویسنده در خلال صحبت پیرامون شرح معنای این واژه در شروح گلستان، اذعان می دارد که دلالت «عجمی» بودن بر بیگانگی و جدائی از زبان و فرهنگ عربی، اندک اندک بدین واژه معنای مطلق «بیگانه» و «اجنبی» بخشیده است، و چون بیشترین «عجمی» هایی که مردمان عرب با ایشان سروکار داشتند ایرانیان بودند، «عجمی» به گونه ویژه، معنای «ایرانی» هم یافته است. با این حال، به زعم نویسنده، این معنی با عبارت سعدی متناسب نیست. وی اظهار می دارد که احتمالاً مقصود از «عجمی» بودن «غلام» حکایت گلستان، وجه خاصی از نابلدی، و در واقع، عدم تبحر در شناگری و دریانادیدگی غلام بوده است.
۹۱.

«سه نثر» ظهوری ترشیزی و جایگاه آن در ادبیات فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سه نثر ظهوری ترشیزی گلستان سبک هندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۵ تعداد دانلود : ۷۰۴
ظهوری ترشیزی یکی از پیشگامان سبک هندی است که در روزگار شکوفایی این سبک می زیست و در کنار شاعرانی چون عرفی، نظیری، طالب آملی، صائب تبریزی و بیدل دهلوی از استادان بزرگ سبک هندی به شمار می آید. آثار وی در نظم و نثر جایگاه بلندی دارد و تا روزگار ما، به ویژه در هند و پاکستان ارزش و اعتبار خود را حفظ کرده است. «سه نثر» یکی از آن آثار است که در غالب تذکره ها از آن یاد، و به اندازه «ساقی نامه» مقبول و مورد پسند واقع شده است، اما گرد خمول و گمنامی بر آن نشسته، مقامی چون ساقی نامه نیافته است و امروزه کمتر کسی آن را می شناسد. مقاله حاضر گزارش تحقیق و پژوهش درباره متن «سه نثر» است که بر اساس پنج نسخه خطی و یک نسخه چاپ سنگی حاصل آمده ، کیفیت صور خیال در آن بررسی شده است. هدف این مقاله، تعیین جایگاه و ارزش سه نثر از طریق معیارهای هنری همان دوره و دوران پیش از آن است. «سه نثر» ظهوری ترشیزی به عنوان یکی از شاهکارهای سبک هندی و مقبول طبع سخت پسند شاعران و ادیبان آن دوره، تمام موازین و معیارهای سبک هندی را در خود جمع کرده است. علاوه بر آن، اسلوب های زیبای سخن را که به ویژه در گلستان سعدی به کار رفته، در نظر داشته است. این مختصات علاوه بر تعیین ارزش «سه نثر»، ضرورت بررسی گسترده تر در آثار سبک هندی را آشکار می سازد.
۹۲.

بررسیِ سوگندهای سعدی در پرتوِ پارادایم بازی های زبانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: بازی های زبانی بوستان سعدی سوگند غزلیات گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۲ تعداد دانلود : ۵۳۲
سوگند گزاره ای است اعتقادی / درونی با رویکرد ایجابی و مبتنی بر آیین ها، باورها و نیز کُنش های ایمانی و عاطفی که گونه های آن در منابعِ دینی، متون تاریخی و دیوان شاعران بسیار است. رایج ترین نوعِ آن در آثار شعرای پارسی گوی در قالب «سوگندنامه»ها / «قسمیّه» بازتاب یافته است، چنان که نمونه های آن را از دیرباز در دیوانِ شاعرانی چون فردوسی، نظامی، ظهیر فاریابی و... می توان دید. با وجود این، هستند شاعرانی که اشعار آن ها چندان عرصه ی «سوگندنامه» های متداول نیست امّا در عینِ حال سوگندهای بسیاری را بر زبان می رانند. شیخِ اجلّ، سعدی یکی از این شاعران است که آثارش به ویژه غزل های او دارای سوگندهای متنوع و متکثر است. در میانِ مجموعه آثار سعدی، بوستان دارای سوگندهای انگشت شمار با کارکردی ایدئولوژیک است، و گلستان ، چندان عرصه ی سوگند نیست و شمارِ - سوگند در آن از یکی- دو مورد برنمی گذرد، امّا غزلیّات مشتمل بر سوگندهای بسیار است. غالب این سوگندها در اسلوب هنریِ سعدی، دارای صبغه ی زمینی/ عاطفی و از نوعِ سوگندهای عاشقانه است. گفتارِ حاضر با تمرکز بر آثارِ سعدی و در پیوند با «بازی های زبانی» می کوشد کارکرد سوگندهای غزل او را بررسی و کیفیّت و تمایز آن را در مقایسه با بوستان و گلستانِ شیخِ اجل برنماید. واژه های کلیدی:
۹۳.

توسعه اکوتوریسم راهکاری در جهت جلوگیری از نابودی روستاها؛ مطالعه موردی روستای گلستان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اکوتوریسم روستا گلستان اردبیل ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۱۳۶
تعادل بخشی توسعه در روستاها به عنوان مراکز اصلی تأمین امنیت غذایی جامعه، علاوه بر قابلیت های اکولوژیک تا حد زیادی مرهون نظام برنامه ریزی است. این امر با توجه به روند فزاینده شهرنشینی در آینده، برای توسعه متوازن و آمایش محیط و شکل گیری جامعه شهری پایدار غیرقابل اجتناب است. از آنجا که توسعه مفهومی چندبعدی است، بررسی سطوح و ابعاد توسعه و آگاهی از میزان برخورداری نواحی می تواند گامی موثر در تجدید سازمان و برنامه ریزی نواحی باشد. این امر نه تنها از بعد روستایی، که از جنبه منطقه ای دارای اهمیت است. این پژوهش باهدف شناخت مناطق برخوردار و محروم شهرستان تالش، در پی تشخیص تفاوت های ناحیه ای در زمینه شاخص های توسعه با روش اسنادی و میدانی است. شاخص های تحقیق در ابعاد آموزشی، بهداشتی، زیربنایی، اجتماعی، خدماتی، اداری و سیاسی طبقه بندی شده و با استفاده از تکنیک تاپسیس و تلفیق شاخص ها بررسی شده اند. جامعه آماری تحقیق دهستان های شهرستان تالش است. نتایج این پژوهش نشان داد که  نخست دهستان هایی که از ارتباط بیشتر و مناسب تری با مرکز شهرستان برخوردارند، از ضریب توسعه یافتگی بالاتری برخوردارند. سپس دهستان حویق بالاترین و دهستان های اسالم و کوهستانی تالش پایین ترین میزان توسعه یافتگی را داشته اند. در نهایت این تحقیق نشان داد که نابرابری و ناهمگنی از نظر توزیع شاخص ها در ناحیه مورد بررسی صورت گرفته است.
۹۴.

نه به اشتر بر سوارم (درباره ی وزن شعری در گلستان سعدی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سعدی عروض عربی عروض فارسی گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۵ تعداد دانلود : ۵۴۵
در یکی از حکایات گلستان سعدی، دو بیت وجود دارد که از نظر عروضی مبهم بوده و نظرات متعددی درباره آن مطرح شده است.: نه به اشتر بر سوارم نه چو اشتر زیر بارم نه خداوند رعیت نه غلام شهریارم غم موجود و پریشانی معدوم ندارم نفسی می زنم آسوده و عمری می گذارم (سعدی، 1392: 92) مصاریع این دوبیت از نظر وزنی شبیه نیست. این امر سبب شده است تا دو بیت فوق از حیث وزن، وضعیت بسیار پیچیده ای به خود بگیرند و همواره مورد بحث و اختلاف نظر باشند. به نظر نگارنده، سعدی دو بیت فوق را بر اساس قواعد عروض عرب سروده است، و غفلت از همین نکته باعث بروز اختلاف نظر در بین محققان درمورد وزن دو بیت شده است. در این مقاله ابتدا ضبط-های مختلف و سپس آراءِ شارحان را درباره این دو بیت معرفی و نقد کرده ایم، و سپس نظر خود را شرح داده ایم دال بر اینکه دو بیت فوق براساس عروض عرب سروده شده است، همچنین صورت پیشنهادی خود را که در آن چینش مصاریع مطابق با عروض عرب است، ارائه می کنیم.
۹۵.

واکاوی انعکاس نظریات جرم شناسی رشدمدار و انتقادی در گلستان و بوستان سعدی

کلیدواژه‌ها: سعدی گلستان بوستان جرم شناسی جرم شناسی رشد مدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۸۱۰
با وجود آنکه جرم شناسی از جمله علوم نسبتاً نوپا می باشد، اما اندیشه های جرم شناسی، به صورت پراکنده در آثار و در خلال تأملات و تراوشات فکری مکتوب شده ی اندیشمندانِ سده هایِ پیشینِ تاریخ مانند گلستان و بوستان سعدی، دیده می شود تنوع مضمونی گلستان و بوستان بی نظیر است، به گونه ای که حتی حکایت مشابه با هدف مشابه تربیتی یا فرهنگی و اخلاقی را کمتر می توان پیدا کرد و نمونه کاملی است که نکات فرهنگی و اجتماعی متنوع جامعه در آن به چشم می خورد. آن چه باید باشد، که در زبان جامعه شناسی می تواند تعبیر به ارزش اجتماعی شود و آن چه هست که می تواند در مفهوم هنجار اجتماعی تعریف شود، در گلستان و بوستان ترکیبی حیرت انگیز، همراه و همگام دارد و در برخی موارد با دیدگاه های جدید که در قالب جرم شناسی رشدمدار و انتقادی مطرح می شوند، ارتباط دارند. ما در این مقاله می خواهیم به بررسی انعکاس نظریات جرم شناسی رشدمدار و انتقادی در گلستان و بوستان سعدی اقدام نماییم.
۹۶.

ساختارهای شرطی گلستان سعدی و کارکردهای بلاغی- معنایی آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سعدی گلستان ساختارهای شرطی زبان ادبی بلاغت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۲ تعداد دانلود : ۳۶۹
گلستان سعدی به مثابه یکی از امهات متون نثر پارسی، از جنبه بلاغی و زبانی، متنی بسیار غنی است. در پژوهش حاضر، انواع ساختارهای شرطی ("اگر" و متعلقات آن) به مثابه ابزارهایی مؤثر در بلاغت و معنا در گلستان سعدی بررسی و تحلیل شده است. مدعای اصلی پژوهش حاضر این است که اولاً گزاره های شرطی کتاب گلستان، از حیث ساختاری دارای تنوع هستند و ثانیاً این گزاره ها، نقش مهمی را از لحاظ معنایی و بلاغی در کتاب گلستان ایفا کرده اند. برای اثبات این مدعا، انواع ساختارهای شرطی به کار رفته در کتاب گلستان، از لحاظ ساختاری مورد بررسی قرار گرفته است و کارکردهای معنایی هریک از این ساختارها، واکاوی شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که گزاره های شرطی در گلستان، از حیث ساختاری و اغراض بلاغی- معنایی در 14 مدل مختلف قابل دسته بندی هستند و اغراض بلاغی مختلفی همچون: تشبیه، توصیف، ربط، التزام و ... را دربرمی گیرند.
۹۷.

بازنگریِ جایگاه سعدی در اندیشه روشنفکران عصر مشروطه (با تآکید بر نگرش میرزا آقاخان کرمانی)

کلیدواژه‌ها: مشروطه میرزاآقاخان کرمانی سعدی رساله رضوان گلستان تجدد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱ تعداد دانلود : ۵۶۳
هدف این پژوهش بررسی جایگاه سعدی و میزان تأثیرگذاری او بر افکار و آثار روشنفکران عصر مشروطه با تأکید بر اندیشه های میرزا آقاخان کرمانی می باشد. روشنفکری که به دلیل داشتن نگرشی واقع بینانه تر در میان هم عصرانش، رویکردی متفاوت نسبت به سعدی اتخاذ می نماید. اهمیت بررسی این موضوع در عصر مشروطه، به این دلیل است که دراین دوره، روشنفکران جامعه، علاوه بر ارائه نقدهای سیاسی و اجتماعی، برای نخستین بار با رویکردی تجددگرایانه به مطرح کردن نقدهای ادبی نیز می پردازند. این پژوهش در قالب تاریخی و به روش توصیفی- تحلیلی گردآوری شده است. این مقاله به بررسی میزان تأثیرپذیری میرزا آقاخان کرمانی از اندیشه های سعدی می پردازد و تقلید او از کتاب گلستان، در نگارش رساله رضوان را نشان می دهد.
۹۸.

بازتعریف اسطوره، حماسه و تراژدی در ادبیات تعلیمی با تکیه برگلستان سعدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اسطوره حماسه تراژدی ابَرمفهوم مادرمفهوم گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۴ تعداد دانلود : ۷۷۸
اسطوره به صورت های گوناگون تعریف شده است. پس از بررسی، این نتیجه حاصل می شود که ظاهراً اسطوره قابل تعریف جامع و مانع نیست. در اغلب این تعاریف و دسته بندی ها شاخص هایی چون روایت، نمادین، جهان بینی، مقدس، فراتاریخی، قدسی، مینوی، تخیل، نظام، ایزدان، فرشتگان و... به چشم می آید. در این پژوهش کوشش شده است تعریف دیگری از اسطوره، حماسه و تراژدی ارائه شود. در این بازتعریف، اسطوره «مفاهیم ناشناخته یا چند گونه شناخته ذهن بشرند»؛ مفاهیم ناشناخته ای که ذهن او را در بر می گیرد، همیشه و همه جا همراهی اش می کند و کوشش بی پایان انسان، شناختن و شناساندن آن هاست. از آنجا که این مفاهیم، انسانی، جهانی و همیشگی اند و در این ویژگی با اسطوره یکسان می نمایند، می توان مفاهیم ناشناخته ذهن بشر را اسطوره نامید. این همگون سازی، گره از تعاریف فراوان و گهگاه ناهمخوان و رودررو (از اسطوره) می گشاید. حماسه «چالش انسان برای شناختن و شناساندن آن مفاهیم» و تراژدی، «نتیجه (میزان پیروزی/ شکست بشر در) شناختن و شناساندن آن مفاهیم» است. مفاهیم، خود نمایشی شان را در پدیده ها نمایان می کنند که در اینجا با عنوان نماد از آن ها یاد می شود. پذیرندگی، گنجایی، ژرفایی و گستردگی مفاهیم، نمادهای به کاررفته، کارافزارهای لازم و متغیرهای فراوان در فرایند چرخه «اسطوره، حماسه، تراژدی» کارایی دارند. ادبیات تعلیمی در فرهنگ ایرانی، جایگاه ویژه ای برای یاددهی و کاربردی کردن این مفاهیم دارد؛ مفاهیمی که گاه از تعالیم دین اسلام و گاه از فرهنگ کهن ایران زمین برگرفته شده است. گلستان سعدی به عنوان نمونه ارزنده ای از ادبیات تعلیمی، گستره مناسبی برای تحلیل مفهوم شناختی است. ابَرمفهوم مورد توجه سعدی، انسان است که با مادرمفهوم آرامش چالش دارد اما اسطوره بنیادین آز پیش روی اوست که در سراسر کتاب، حضوری شگرف دارد و مانع دستیابی (و پیروزی) می شود و او را از شناخت خود و دیگر مفاهیم (آرامش، ترس، مرگ و...) بازمی دارد.
۹۹.

مؤثرترین شیوه ها ی «جذب مخاطب» با محوریت ادب تعلیمی در بوستان و گلستان سعدی با اثرپذیری از قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن جذب مخاطب ادب تعلیمی بوستان گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۶ تعداد دانلود : ۳۳۸
انس سعدی با قرآن کریم، به عنوان والاترین جلوه گاه فرهنگ اسلامی، میزان اثرپذیری وی از قرآن را بسیار نظرگیر نمود. برخی از عمده ترین مولفه های قرآنی که سعدی به شدت متاثر از آنها بود، عبارتند از: تعلیمی بودن بوستان و گلستان به عنوان محوری ترین ویژگیِ برداشت شده از قرآن، سادگی و روشنی کلام، حکایت ها و مثل ها، زبان مطایبه و طنز، آهنگین بودن کلام و ایجاز هنرمندانه. پژوهش حاضر، ادب تعلیمی و برخی ابزارهای تفهیم آن را به منزله ی موثرترین شیوه های جذب مخاطب در قالب مطالعات میان رشته ای در قرآن و شاهکارهای سعدی مورد بحث قرار داده است. روش تحقیق نظری- استنادی و مبتنی بر داده های قرآنی بوده و هدف نوشتار حاضر آن است که با تبیین برخی راهکارهای اثرگذاری بر مخاطب، تاثیر فرهنگ قرآنی بر دیدگاه سعدی را در این زمینه بررسی نماید. داده های پژوهش نشان داد که عمده ترین عامل توفیق سعدی در اثرپذیری از قرآن، انتخاب نوع ادبی ادبیات تعلیمی با زبانی بسیار ساده و همه فهم بود که ضمن رعایت زبان موسیقایی و لحن کلام برگرفته از ایجاز و اعجاز قرآن کریم، اثرپذیری هنرمندانه ی خود را از این منبع لایتناهی به حد اعلی رسانید؛ به گونه ای که همین بهره گیری عمیق از آموزه های قرآنی را می توان راز رسیدن به نوعی التذاذ ادبی پس ازمطالعه ی شاهکارهای سعدی برشمرد.
۱۰۰.

بررسی سنجشی مضمون و سبک در حکایات و حکمت های گلستان و بهارستان بر اساس کارکرد تجربیِ فرانقش اندیشگان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گلستان بهارستان دستور زبان نقش گرای نظام مند فرانقش اندیشگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۳۵۴
در دستور زبان نظام مند نقش گرا برای تحلیل گفتمان سه فرانقش متنی، بینافردی و اندیشگانی در نظر گرفته می شود. فرانقش اندیشگانی به دو کارکرد تجربی و منطقی تقسیم می شود. در کارکرد تجربی، زبان تجربیات دنیای بیرون خود را بیان می کند. محصول این کارکرد در جمله، گذرایی است که برای مشخص نمودن انواع متفاوت فرایندها در جمله -که در فعل نمود می یابد- به کار می رود. در پژوهش حاضر به روش تحلیلی- آماری، پس از انتخاب تصادفیِ حکایات و حکمت هایی در گلستان و بهارستان -که از نظر موضوع مشترک بودند- به بررسی تفاوت های کاربست فعل در دو متن، با استفاده از کارکرد تجربی در فرانقش اندیشگانی پرداختیم. با وجود تفاوت های معنی داری که در سبک نگارش سعدی و جامی وجود دارد، نتایج حاصل از مقایسه قسمت های منتخب، بیانگر کاربست کمتر فرایندهای رفتاری و وجودی، و بسامد بیشتر فرایندهای رابطه ای و مادی است. بر این اساس می توان گفت سعدی و جامی در این دو اثر به بحث درباره ریشه و اساس مسایل و مباحث نپرداخته اند، بلکه متناسب باموضوع و مضمون به چگونگی رفتار کنشگران و همچنین روایت رخدادهایی در خصوص این چگونگی ها توجّه بیشتری نشان داده اند. این امر حاکی از این است که میزان استفاده از انواع فرایندهای مختلف، بیش تر به محتوا و مضمون دو اثر وابسته است تا سبک نگارش و ویژگی های زبانی آن ها.