آموزش مهندسی ایران

دانشجویان به شیوه های مختلفی مطالب درسی را یاد می گیرند. روشهای آموزش و تدریس نیز متنوع است. یادگیری دانشجویان در کلاس، در کنار عوامل دیگر، به تطابق بین سبک یادگیری ترجیحی دانشجویان و سبک آموزش استاد بستگی دارد. در روش سنتی آموزش دانشگاهی بیشتر وقت کلاس به سخنرانی استاد و نگاه کردن و گوش دادن دانشجویان می گذرد. دانشجویان به تنهایی تکالیف را انجام می دهند و کارگروهی تشویق نمی شود. در مقابل، در روشهای دانشجو محور تمرکز فعالیتها از آموزشگر به فراگیر منتقل می شود؛ به بیان دیگر، در این روشها مسئولیت ساماندهی آنچه باید فراگرفته شود به خود دانشجو واگذار می شود. مهم ترین این روشها عبارت ا ند از: یادگیری فعال، که در آن دانشجویان به طور مؤثر درگیر آنچه می آموزند می شوند، به سؤالات پاسخ می دهند، خود سؤالاتی را طرح می کنند، وارد بحث می شوند و مطالب را توضیح می دهند. در یادگیری مشارکتی دانشجویان به صورت گرو هی، تحت شرایطی که هم کار گروهی مؤثر و هم مسئولیت فردی ایشان اقناع شود، تکالیف یا پروژه ها را انجام می دهند. در یادگیری مسئله محور ابتدا مسئله ای طرح می شود و سپس، دانش و مهارتهای لازم برای حل آن مسئله به تدریج در اختیار دانشجو قرار می گیرد. روشهای دانشجو محور نسبت به روش سنتی استاد محور برتری بارزی دارند که در مواردی چون یادگیری سریع تر و با ماندگاری بیشتر، درک عمیق تر مواد درسی، به کارگیری تفکر نقادانه یا مهارتهای مشکل گشایی خلاقانه و ایجاد نگرش مثبت به آنچه تدریس می شود، قابل مشاهده است.

افزایش رقابت جهانی شرکتها را مجبور کرده است تا شیوه عملیات خود را از نوع تکراری به نوع خلاق تغییر دهند. این تغییر کیفی به همراه شرایط حاکم و نوع صنایع فعال در هر کشور الزاماتی را برای آموزش مهندسی مطرح ساخته است که فقط از طریق سازماندهی مجدد مؤسسات آموزش مهندسی متناسب با آن الزامات می توان در جهت برآوردن نیازهای حال و آینده صنعت کشور گام برداشت. هدف این مقاله تعیین الزامات آموزش مهندسی با توجه به نیازهای صنعت در کشور ایران است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی پیمایشی است. جامعه مورد مطالعه تحقیق شامل مهندسان برجسته ایرانی است که 30 نفر از آنها به عنوان نمونه هدفمند انتخاب شدند. ابتدا با بررسی مستندات موجود نقش و اهمیت ارتباط با صنعت در نظام آموزش مهندسی مشخص و سپس، داده های به دست آمده از مصاحبه های نیمه سازمان یافته با مهندسان برجسته ایرانی از طریق روش کدگذاری و مقوله بندی  تحلیل شده است. نتایج حاکی از آن است که برای حل مسائل و مشکلات نظام آموزش مهندسی و صنعت باید بین دانشگاه، صنعت و دولت تعامل و ارتباط نزدیک و مستمری صورت گیرد؛ استفاده از کانالهای ارتباطی متنوع چون آموزش، تحقیق، مشاوره و برگزاری همایشها در برقراری ارتباط مؤثر دانشگاه و صنعت بسیار مهم است. علاوه بر دانش و تخصص فنی، توانایی دانش آموختگان مهندسی در زمینه مهارتهای طراحی و اجرا، حل مسئله، کار تیمی، برقراری ارتباط، خلاقیتو نوآوری، یادگیری مادام العمر، اخلاق مهندسی و برخورداری از انگیزه کافی اهمیت بالایی برای موفقیت حرفه ای آنان دارد. سرانجام، برای اینکه نظام آموزش مهندسی بتواند نیازهای حال و آینده صنعت کشور را برآورده کند، باید به الزاماتی چون همکاری و تعامل نزدیک با صنعت، تلفیق علم و عمل در آموزش مهندسی، انعطاف پذیر بودن، در نظر گرفتن نیازهای صنعت در برنامه ریزیهای آموزشی، اصلاح و بهبود مستمر برنامه های آموزش مهندسی و اصلاح نظام گزینش دانشجو جامه عمل بپوشاند.

دانشجویان در زمان دانش آموختگی چه دانشها، مهارتها و نگرشهایی را باید بدانند و چگونه می توانیم مطمئن شویم که آنها به این تواناییها دست یافته اند؟ اینها سؤالات اساسی در آموزش مهندسی در طی دو دهه گذشته بوده است. کوششهایی که برای پاسخ به این سؤالها صورت گرفته، به تغییرات چشمگیری در آموزش مهندسی و ارزشیابی دستاوردهای آن منجر شده است. تأکید بیش از حد بر آموزش علوم مهندسی، در دهه های پایانی قرن بیستم، فاصله بین آموزشهای عرضه شده و نیازهای واقعی دنیای کار حرفه ای را افزایش داده است. برای از بین بردن این فاصله تعدادی از دانشگاههای پیشرو در آموزش مهندسی ابتکاری جدید برای توسعه چشم اندازی تازه داشته اند. از مهم ترین وجوه این برنامه، که به CDIO معروف شده است، تأکید بر فعالیتهای عملی و هدایت آموزشهای دانشگاهی به سمت نیازهای صنعت و بازار کار است. نگرش جدید بر این پیشفرض استوار است که دانش آموختگان مهندسی باید بتوانند سیستم های پیچیده مهندسی را، در محیطی مدرن و مبتنی بر کارگروهی، برای خلق محصولات و سیستم ها تعریف، طراحی و اجرا کنند و به کار ببرند. سمتگیری کلی این برنامه می تواند برای ارتقای برنامه های آموزش مهندسی کشور و همخوانی هر چه بیشتر آنها با دستاوردهای نوین آموزش مهندسی در سطح جهان به کار گرفته شود.

هدف کلی از انجام یافتن این تحقیق بررسی میزان اثر بخشی درونی و بیرونی دوره های آموزش سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) برای کارکنان ادارات شهرستان شیراز در حوزه کشاورزی، عمران و زمین شناسی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه کارشناسان سازمانهایی است که دوره GIS را گذرانده اند و از روی فهرست به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار تحقیق یک پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر رئوس محتوای دوره برای سنجش اثربخشی درونی و کیفیت کارایی برنامه در محیط کار به منظور سنجش اثربخشی بیرونی آن بوده است. نتایج نشان می دهد که در اثربخشی دوره های آموزش GIS از نظر جنسیت، زمینه های تحصیلی، سابقه کار و زمینه کاری معنا وجود ندارد. از نظر "استفاده فنی" بین شاغلان گروههای کشاورزی و فنی مهندسی معنا وجود دارد.

طی سالهای اخیر ارزیابی و رتبه بندی دانشگاههای جهان توجه محققان و مسئولان آموزش عالی کشورها را به خود جلب کرده است. یکی از نتایج حاصل از این رتبه بندیها ظهور مفهوم دانشگاههای برتر جهانی است. این نوع دانشگاهها که در صدر فهرست رتبه بند یهای جهانی قرار دارند، با ویژگیهای خاص خود دارای بهترین بازدهی علمی و پژوهشی هستند.  به همین دلیل، بسیاری از دانشگاهها با الگو قرار دادن این قبیل دانشگاهها در صدد نیل به جایگاه و نیز ویژگیهای این قبیل دانشگاهها هستند. در این مقاله با بررسی ابعاد مفهومی دانشگاههای برتر جهانی، روش شناسی رتبه بندیها و ویژگیهای این گونه دانشگاهها تبیین شده است.

تحقیق حاضر که از نوع تحقیقات کاربردی است، به منظور شناسایی دلایل نقص در تولید محصولات صنعت اتومبیل و بررسی نقش عوامل انسانی ( دانش و مهارت کارکنان) و محاسبه میزان بازگشت سرمایه در آموزشهای ضمن خدمت مهندسی شرکت IKAMCO انجام گرفته است. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه دوره های فنی مهندسی ضمن خدمت کارکنان شرکت IKMACO است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، از میان آنها 4 دوره انتخاب و به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفته است. ابزارهای جمع آوری اطلاعات عبارت بودند از: پرسشنامه، مطالعه موردی و مصاحبه که به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات، از نرم افزهای SPC ( کنترل فرایند آماری) و SPSS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که طراحی و تدوین برنامه های آموزشی نه تنها قادر است مشکلات عملکردی را حل کند، بلکه قادر است بر مسائل دیگر تأثیرات مستقیم یا غیر مستقیم نیز بگذارد. از طرفی آموزش را باید نوعی سرمایه گذاری دانست. چنانکه داده های پژوهش نشان داد در قبال 37000000 ریال هزینه ای که برای آموزش تخصیص داده شده است مبلغ 672000000 ریال بازگشت سرمایه داشته است.