مطالب مرتبط با کلیدواژه

مدل فازی


۱.

مدل برنامه ریزی حمل و نقل مرکب با پارامترهایی

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی حمل و نقل مدل فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴۰ تعداد دانلود : ۱۷۲۷
در این مقاله مدلی ریاضی برای حمل ونقل شرکت های بزرگ ارائه می شود. مدلی که در این مقاله ارائه می شود، مدل حمل و نقل در حالت چند محصوله، چند وسیله نقلیه همراه با تقاط واسطه است. ویژگی دیگر این مدل، فازی بودن آن است؛ یعنی عوامل مورد استفاده در این مدل می تواند به صورت عددهای فازی مطرح شود. از آنجا که در مدل های ریاضی فازی باید به نوعی اعداد فازی را به اندازه های قطعی تبدیل کرد، لذا در این مقاله از روشی جدید نیز برای تبدیل به اندازه های قطعی استفاده می شود.
۲.

استفاده از مدل های فازی در سیستم های سفارش دهی کنترل موجودی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدل فازی اعداد فازی ذوزنقه ای روش فاصلهی علامت دار سیستم های سفارش دهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹۷ تعداد دانلود : ۱۹۱۵
در این مقاله برای محاسبهی نقاط بهینه سفارش دهی در سیستم های کنترل موجودی و به طور خاص برای سیستم های سفارش دهی مرور دائم (r,Q) روشی با استفاده از منطق فازی ارایه شده است که به طور مشابه برای دیگر روش های سفارش دهی نیز میتواند استفاده شود. از آنجا که در مدل های سفارش دهی نمیتوانیم به طور دقیق پارامترهایی مثل هزینه را پیش بینی نماییم، با ابهام رو به رو خواهیم بود. در چنین حالتی استفاده از مقادیر دقیق موجب ایجاد اشتباه در تصمیم گیری میشود. از طرفی استفاده از روش های آماری نیز برای پارامتر های مبهمی چون هزینه معقول به نظر نمیرسد. به همین منظور در این مقاله راهکاری برای استفاده از اعداد فازی در تصمیم گیریهای مربوط به کنترل موجودی سیستم های سفارش دهی ارایه شده است. برای فازیسازی از اعداد فازی ذوزنقه ای استفاده شده است. در غیر فازی کردن اعداد فازی نهایی نیز از روش فاصلهی علامت دار استفاده شده و در نهایت مثالی عددی برای شرح مدل آورده شده است.
۳.

اصلاح ضریب کریگر براساس دوره های بازگشت مختلف به منظور برآورد دبی حداکثر سیل (مطالعه موردی: حوضه آبریز ایران مرکزی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدل فازی سیلاب ایران مرکزی مدل کریگر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای طبیعی جغرافیای آبها
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
تعداد بازدید : ۱۵۹۸ تعداد دانلود : ۸۸۵
سیل یکی از مهم ترین عوامل تهدید انسان، سرمایه و امکانات بشری محسوب شده که به دلیل شرایط اقلیمی و توپوگرافی و به ویژه بارش های با شدت و مدت زیاد به وقوع می پیوندد. مقابله با سیلاب در هر منطقه مستلزم اطلاع از مقدار دبی سیلابی و دوره بازگشت آن می باشد. در بسیاری از مناطق دنیا و در حوضه های فاقد آمار جهت برآورد دبی حداکثر سیل از روابط تجربی استفاده می شود که در این میان فرمول کریگر به دلیل سادگی و در دسترس بودن پارامترهای مورد نیاز از کارایی گسترده ای برخوردار است. این در حالی است که مشخص نبودن دوره بازگشت ارقام دبی های برآورد شده نیز از جمله ایرادات وارد بر این روش می باشد. این تحقیق با وارد نمودن دوره بازگشت به مقادیر ضریب منطقه ای کریگر به بررسی دامنه تغییرات آن را در مناطق مختلف حوضه آبریز ایران مرکزی پرداخته است. بدین منظورآمار مربوط به دبی حداکثر لحظه ای 29 ایستگاه هیدرومتری واقع در حوضه ایران مرکزی طی سال های90-1344 جمع آوری گردید. سپس با انجام آزمون داده های پرت، با استفاده از روش گروبزـ بک و آزمون کفایت داده های ماکوس، صحت و قابلیت اعتماد نسبی داده های ثبت شده مورد ارزیابی قرار گرفت و در هر ایستگاه با استفاده از روش عصبی- فازی، بازسازی نواقص آماری صورت گرفت. در مرحله بعد با هدف تعیین دوره بازگشت و با استفاده از تحلیل فراوانی سیلاب، ارقام دبی های سیلابی برآورد و سپس ضریب منطقه ای فرمول کریگر تعیین گردید. نتایج حاصل از اعتبارسنجی مدل نشان داد که دامنه تغییرات ضریب منطقه ای کریگر در حوضه ایران مرکزی بسیار کمتر از میانگین جهانی آن بوده و میانگین درصد خطای مطلق روش کریگر در برآورد دبی حداکثر سیلابی این مناطق، 85/54 درصد می باشد. همچنین برخلاف تصور موجود حل رابطه ی کریگر از طریق برقرار تناسب بین دبی حداکثر با مساحت حوضه بالادست همگن با آن منجر به خطاهای فاحشی خواهد گردید.
۴.

سنجش شاخص های توسعة پایدار منطقه ای در استان آذربایجان غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: استان آذربایجان غربی مدل فازی تحلیل تشخیص توسعه پایدار منطقه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۶ تعداد دانلود : ۱۴۱۱
هدف از پژوهش حاضر سنجش و ارزیابی شاخص های توسعه پایدار در استان آذربایجان غربی می باشد. بدین منظور شاخص های منتخب پژوهش به 6 کلان مولفة اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی- درمانی، فرهنگی، ارتباطی و تأسیسات و تجهیزات شهری تقسیم و در قالب 40 شاخص قابل سنجش در بین 17 شهرستان(منطقه) بررسی شدند. در نهایت با تعیین واریانس عددی شاخص ها، رتبه بندی مناطق هفده گانه بر اساس برخورداری از شاخص های توسعه پایدار، پراکندگی و نابرابری در شاخص های پایداری منطقه ای و پیش بینی پایداری در فرایند توسعه منطقه ای سنجیده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی FAHP، مدل تاپسیس فازی FTOPSIS و تحلیل تشخیص در قالب نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اول: بر اساس تحلیل داده ها در مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی شاخص های اقتصادی به علت ارزش گذاری کمتر صفر در اکثر متغیرهای تشکیل دهنده آن در بین شهرستان های استان دارای وضعیت پراکنش نابرابری در بین شهرستان های استان می باشند. دوم: رتبه بندی شهرستانهای استان با مدل تاپسیس فازی حکایت از شکاف در امر برخورداری از شاخص های توسعه بین مرکز استان با سایر شهرستان ها دارد که صورت واضح آن را می توان مابین شهرستان ارومیه به عناون مرکز استان با مجموع برخورداری 923/0 و نزدیک به ایده آل 1 نسبت به میزان برخورداری شهرستان دوم استان یعنی شهرستان خوی با 478/0 میزان برخورداری که فاصله تقریباً دو برابری را نشان می دهد ملاحظه کرد. سوم: بر اساس آزمون تحلیل تشخیص، شاخص های فرهنگی با میزان پیش بینی کلی 401/0 بهتر می تواند فرایند پایداری در توسعه استان را نسبت به دیگر شاخص های توسعه پیش بینی کنند.
۵.

بررسی تأثیر موسیقی بر سلامت جسم و روان بر اساس مدل فازی

کلیدواژه‌ها: موسیقی موسیقی درمانی مدل فازی سلامت جسم و روان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی سلامت
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی پزشکی و بهداشت
تعداد بازدید : ۲۴۰۶ تعداد دانلود : ۹۴۸
در این مقاله ابتدا به اهمیت موسیقی درمانی در جهان، سیر تاریخی آن و تعریف موسیقی درمانی بر اساس انجمن موسیقی درمانی آمریکا پرداخته شده است. سپس مدل سازی آن بر اساس مدل فازی طراحی شده که ورودی آن،گوش کردن موسیقی بر اساس مقدار زمان گوش کردن و خروجی یا تأثیر آن بر 5 عنصر حافظه، یادگیری، عاطفه و احساسات و سلامتی جسمی بررسی شده است. قوانین فازی آن بر اساس پژوهشی که انجام شده است به وسیله مدل فازی ارائه شده است. روش های مورد استفاده در این بررسی، دو روش کتابخانه ای و میدانی است.
۶.

ارزیابی آسیب پذیری فضاهای شهری در برابر بحران زلزله با استفاده از منطق فازی (مطالعه موردی شهر اهر)

کلیدواژه‌ها: زلزله آسیب پذیری مدل فازی فضاهای شهری شهر اهر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری مدیریت بحران
تعداد بازدید : ۱۱۹۵ تعداد دانلود : ۵۶۴
امروزه با گسترش شهر و شهرنشینی و با افزایش بارگذاری های محیطی و اقتصادی بر بستر آن ها باید اذعان کرد که بر تعداد بحران ها نیز افزوده شده و از طرفی آسیب پذیری شهرها نیز به دلایل متعدد در برابر بلایای طبیعی افزایش یابد. باید خاطرنشان کرد که پدیده های طبیعی، زمانی مخاطره آمیز خواهند بود که جامعه در معرض آن، نسبت به آن آسیب پذیر باشد که در این صورت مخاطرات تبدیل به بحران های طبیعی-تکنولوژیکی خواهند شد. با توجه به ماهیت غیرمترقبه بودن این حوادث و لزوم اتخاذ صحیح تصمیم ها و اجرای عملیات متناسب با آن، هم چنین پیشرفت دانش و تکنولوژی بشری، ارزیابی آسیب پذیری فضاهای شهری و برنامه ریزی در راستای آن، کارآمدترین و یا شاید بهترین گزینه مدیریت و برنامه ریزی شهری برای مقابله با مخاطرات طبیعی و به خصوص زلزله می باشد. در این پژوهش با توجه به احتمال آسیب پذیری شهر اهر به دلیل موقعیت جغرافیایی آن، سعی شده با بررسی وضعیت موجود و تجزیه وتحلیل نقاط قوت و ضعف، به ارزیابی و تحلیل آسیب پذیری فضاهای شهری اهر در برابر بحران زلزله پرداخته شود. نوع این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و روش تحقیق مبتنی بر یک روش توصیفی-تحلیلی است. برای سنجش آسیب پذیری فضاهای کالبدی شهر در برابر زلزله از شاخص های 15 گانه در سه طیف شاخص های سازه ای، برنامه ریزی و طبیعی استفاده شده است. پس از تعیین وزن شاخص ها با توابع چند متغیره، سعی شده با استفاده از مدل فازی به این موضوع پرداخته شود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که حدود 30 درصد از فضاهای ساخته شده شهری اهر در برابر زلزله، آسیب پذیری متوسط به بالایی دارند و این مناطق شامل محلات حاشیه نشین و قسمت هایی از بخش های مرکزی، تجاری و تاریخی شهر می باشد و ساختار کالبدی مطلوبی برای مدیریت بحران ناشی از زلزله را ارائه نمی نمایند.
۷.

کاربرد مدل فازی در ارزیابی و پهنه بندی تناسب زمین برای توسعه فیزیکی شهر کرمان بر پایه فاکتورهای طبیعی

کلیدواژه‌ها: مدل فازی پهنه بندی تناسب زمین شهر کرمان توسعه فیزیکی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری جغرافیای سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
تعداد بازدید : ۹۷۴ تعداد دانلود : ۵۰۲
تمایل به شهر نشینی و افزایش سریع جمعیت شهرها، منجر به توسعه فیزیکی و کالبدی شهرها گردیده است. از آنجا که پدیده های طبیعی، اثر بسزایی در توسعه فیزیکی شهر دارند، مطالعه دینامیسم محیط طبیعی و خصوصیات زمین می تواند از خسارات جبران ناپذیری که در نتیجه توسعه فیزیکی بی برنامه شهر به وجود می آید، جلوگیری کند. در این پژوهش سعی شده، با شناسایی و ارزیابی عوامل اثرگذار، جهات بهینه و راهبردی آینده توسعه فیزیکی شهر کرمان مشخص شود. بدین منظور از معیارهای شیب، ارتفاع، کاربری زمین، خطر زمین لرزه، خاک، فاصله از جاده، فاصله از رود، فاصله از شهر، فاصله از روستا و لایه های اقلیمی دما و بارش استفاده شده است. هر کدام از معیارها با توجه به توابع فازی و سپس عملگر های ضرب، جمع و مقادیر مختلف گامای فازی (۰/۵ ، ۰/۷، ۰/۹) روی آن ها اجرا شده است. در نهایت جهت انتخاب گامای بهینه فازی، با توجه به بازدید میدانی و شناخت منطقه و با به کارگیری تصاویر ماهواره ای مشخص شد که گامای ۰/۹ ، مناسب ترین همخوانی را دارد. نقشه نهایی به پنج کلاس، تناسب بسیار زیاد، زیاد، متوسط، کم و بسیار کم طبقه بندی گردید و نتایج نشان داد که سطوح با تناسب بسیار زیاد در شمال شرقی شهر کرمان، بهترین ناحیه و بخش های دیگری در جنوب،غرب و شمال غرب، نواحی مناسب دیگری را برای توسعه شهری تشکیل می دهند.
۸.

مکان یابی بهینه توسعه کشاورزی با تاکید بر پارامترهای طبیعی شهرستان بروجرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه کشاورزی مدل فازی فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) شهرستان بروجرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۹ تعداد دانلود : ۲۸۳
در دهه های آینده به دلیل نیاز روز افزون انسان به غذا و کاهش ذخایر فسیلی، اتکای کشور هم از لحاظ تامین مواد غذایی و هم از لحاظ تامین منابع ارزی مورد نیاز اقتصاد، به زمین و خاک پایگاه اصلی فعالیت های کشاورزی بیشتر می شود. از تبعات رشد جمعیت وسعت یافتن سطوح انواع کاربری های شهری، مسکونی و صنعتی است که به ضرر اراضی کشاورزی می باشد. همچنین با توجه به اینکه استفاده از منابعی مانند خاک، آب، جنگل و مرتع حالت تشدیدی و تخریبی به خود گرفته است، لذا شناخت قابلیت های ارضی و تخصیص اراضی به کاربری های منطبق و همساز با ویژگی های آن امری ضروری و حیاتی می باشد. در این پژوهش سعی شده است با شناسایی ویژگی های محیطی و ارزیابی آن، مکان های بهینه برای توسعه کاربری کشاورزی شهرستان بروجرد مشخص شود. برای ارزیابی از 12 شاخص استفاده شده که با استفاده از تلفیق دو مدل منطق فازی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد که 6/38 درصد منطقه مورد مطالعه (658 کیلومتر مربع) در کلاس تناسب کم، و 6/48 درصد (8/724 کیلومتر مربع) در کلاس تناسب زیاد قرار می گیرد. بر اساس نقشه نهایی مناسب ترین پهنه ها برای توسعه کشاورزی در قسمت مرکزی منطقه از شمال و شمال غربی به جنوب کشیده شده است.
۹.

مکان یابی مراکز آموزشی با استفاده از مدل ترکیبی منطق بولین وFAHP\n(مطالعه موردی: مدارس راهنمایی شهر دهدشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدل فازی سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان یابی آموزشی شهر دهدشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۵ تعداد دانلود : ۱۲۵۶
تعیین توزیع بهینه کاربریها و مراکز خدماتی مسئله ای است که اغلب اوقات برنامه ریزان با آن سرو کار دارند، زیرا به سبب رشد پرشتاب جمعیت و کالبد شهرها، مشکلاتی مانند کمبود و عدم توزیع فضایی مناسب کاربریها به وجود آمده است. دراین میان فضاهای آموزشی در زمره کارکردهایی هستند که از اهمیتی روزافزون برخوردارند و با توجه به جوانی جمعیت کشورمان، لزوم تاسیس مدارس جدید و مکان یابی بهینه و مناسب آنها بیشتر می شود. هدف پژوهش حاضر ارزیابی کاربری آموزشی (مدارس راهنمایی) شهر دهدشت است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و نوع آن کاربردی – نظری است و حجم نمونه مورد مطالعه شامل تمام مدارس راهنمایی شهر دهدشت است. برای انجام دادن این پژوهش ابتدا معیارهای لازم مکان یابی مشخص شده، سپس برای تجزیه و تحلیل معیارها از سیستم اطلاعات جغرافیایی و برای وزن دهی به معیارها از مدل تصمیم گیری فازی بهره گیری شده است. در نهایت با ترکیب اطلاعات مورد استفاده مناسب ترین مکانها برای تأسیس مدارس پیشنهاد شده و در نقشه پایانی مکانها اولویت گذاری شده و مکانهای کاملاً مناسب تا کاملاً نامناسب مشخص شده اند.بدین ترتیب مکانهایی که دارای اولویت کمتری برای احداث مدارس جدید بوده اند در طیف نامناسب و کاملاً نامناسب و مکانهایی که دارای بیشترین اولویت برای احداث مدارس جدیدهستند، در دو طیف مناسب و کاملاً مناسب قرار گرفته اند. از این رو با برآورد نسبتاً دقیقی از جمعیت دانش آموزان سالهای آتی، می توان سیستم اطلاعات جغرافیایی را برای احداث مدارس مورد نیاز و مکانهای مناسب در شهر دهدشت پیشنهاد کرد.
۱۰.

طراحی مدل تصمیم گیری چندشاخصه فازی برای انتخاب مدیران کتابخانه های عمومی از دیدگاه کتابداران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت MADM AHP مدل فازی تصمیم گیری چندشاخصه کتابخانه های عمومی ای اچ پی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۹ تعداد دانلود : ۳۳۹
هدف: هدف پژوهش حاضر، تعیین درجه اهمیت و اولویت بندی مؤلفه های مدیریت از دیدگاه کتابداران با استفاده از مدل تصمیم گیری چندشاخصه فازی و ارائه مدلی مناسب جهت شناسایی عوامل مؤثر در انتخاب مدیران کتابخانه های عمومی از دیدگاه کتابداران است. روش: نوع پژوهش حاضر کاربردی و روش پژوهش توصیفی- پیمایشی و از نوع بررسی موردی است. جامعه مورد مطالعه این پژوهش شامل دو گروه کتابدارانی با سابقه خدمت حداقل پنج سال در نهاد کتابخانه های عمومی استان گیلان که به صورت سرشماری انتخاب شدند و افراد خبره ای شامل استادان علم اطلاعات و دانش شناسی با دارا بودن مدرک تحصیلی دکتری و سابقه خدمت در کتابخانه ها که به صورت نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. جهت تحلیل داده ها ازآزمون t-student و تحلیل سلسله مراتبی جهت اولویت بندی عوامل بهره گرفته شده است. تحلیل داده ها با کمک نرم افزارهای SPSS19 صورت گرفته است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد، معیار دانش و تخصص با وزن نرمال 257/0 از بیشترین اولویت در انتخاب مدیران کتابخانه های عمومی برخوردار است، همچنین معیار مهارت مدیریتی با وزن نرمال 201/0، معیار نگرش و بینش با وزن نرمال 181/0، معیار ویژگی شخصیتی با وزن نرمال 127/0، معیار عوامل عینی با وزن نرمال 121/0 و معیار اعتبار حرفه ای با وزن نرمال 103/0 به ترتیب در اولویت های بعدی انتخاب مدیران قرار دارند. اصالت/ارزش: با توجه به اهمیت انتخاب مدیران در سازمان ها، طراحی مدل های شناسایی افراد بالقوه برای استفاده از این نیروها در زمان مورد نیاز و تأمین نیروهای مناسب برای تصدی سمت های مدیریتی، می توان از نتایج این تجزیه و تحلیل ها جهت انتخاب مدیرانی با صلاحیت و عملکرد بهتر برای آینده سازمان استفاده نمود.
۱۱.

تعیین اولویت احیاء بافت های فرسوده شهری با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره (نمونه: محله سرشور مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تصمیم گیری چند معیاره مدل فازی بافت فرسوده محله سرشور مشهد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
تعداد بازدید : ۷۱۴ تعداد دانلود : ۵۰۷
شهر مشهد به عنوان دومین شهر پرجمعیت ایران با ۲۲۴۵ هکتار بافت فرسوده شهری که یک سیزدهم مساحت شهر را شامل می-شود، با معضلی بزرگ برای احیا این بافت مواجه می باشد. محله سرشور مشهد که در محدوده اطراف حرم مطهر امام رضا(ع) قرار گرفته، با وسعتی حدود ۶۱ هکتار و شامل ۲۱۶۶ قطعه است. هدف پژوهش، اولویت بندی قطعات محله سرشور برای احیاء می باشد تا جهت دهی مناسبی برای دستگاه های متولی، ساکنین و سرمایه گذاران وجود داشته باشد. روش تحقیق، توصیفی/ تحلیلی است و برای رسیدن به هدف، پنج شاخص قدمت، تعداد طبقات، کاربری، مصالح و دوام، انتخاب و از طریق برداشت میدانی از محدوده جمع آوری گردید. برای تعیین وزن هر یک از معیارها و زیر معیار ها، تعداد ۵۰ عدد پرسشنامه در دو مرحله از متخصصان این حوزه گردآوری و سپس این اوزان یکسان برای هر یک از معیارها و زیر معیار ها به همراه اطلاعات برداشت شده، به صورت جداگانه در مدل های تحلیل سلسله مراتبی، تحلیل شبکه ای، فازی و همپوشانی وزنی در نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی وارد و اجرا شد که خروجی نهایی نقشه ها به صورت قطعاتی با بیشترین تا کمترین اولویت جهت احیاء به تفکیک هر مدل و کاربری طبقه بندی گردید. نتایج حاصل از پژوهش بیان گر آن است که در محله سرشور اولویت اول احیا، قطعات با کاربری مسکونی (۵۲ قطعه) و در مرحله بعد قطعات با کاربری تجاری/ اداری (۱۳۲ قطعه) قرار دارد. همچنین مشخص گردید که مدل های تصمیم گیری چند معیاره جهت تعیین اولویت احیا قطعات بافت های فرسوده شهری کارایی داشته و مدل فازی در مقایسه با سایر مدل های مورد بررسی دقت بیشتری دارد.
۱۲.

ارزیابی و پهنه بندی خطر فرسایش خاک در حوضه آبخیز رودخانه بالیخلو (سد یامچی) با استفاده از مدل فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فرسایش خاک مدل فازی پهنه بندی حوضه آبخیز سد یامچی رودخانه بالیخلو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۱ تعداد دانلود : ۱۱۸۳
در اثر شدت فرسایش خاک در حوضه آبخیز رودخانه بالیخلو (سد یامچی) و افزایش رسوب گذاری در مخزن این سد باعث  کاهش حجم مفید مخزن آن می شود. برای این منظور از مدل فازی و شاخص های تراکم شبکه زهکش، بیشترین میزان بارندگی روزانه، خاک، کاربری زمین، زمین شناسی، شیب، ارتفاع، انحنا پروفیل و انحنا پلانی متریک استفاده شد و نقشه پهنه بندی خطر فرسایش خاک تهیه گردید. نتایج نشان داد که در حدود ۱۶/۴۲ درصد پهنه های با خطر فرسایش بسیار زیاد تا زیاد قرارگرفته است. این پهنه ها در واحدهای توپوگرافی دشت ها، کوه پایه ها، کوهستان های نسبتاً مرتفع و مرتفع واقع شده اند. حدود ۹۳/۲۶ درصد در پهنه با خطر فرسایش متوسط قرار دارد. در حدود ۸۸/۳۰ درصد در پهنه های با خطر فرسایش کم و بسیار کم قرارگرفته است. مورفولوژی پهنه های در معرض خطر فرسایش از مورفولوژی تراکم شبکه زهکش تبعیت کرده اند. این نشان دهنده نقش شبکه زهکش رودخانه بالیخلو در فرسایش خاک ها است. پیشنهاد می شود که عملیات آبخیزداری و حفاظت خاک در این حوضه به وسیله مهندسین منابع طبیعی و آبخیزداری اعمال شود. این نقشه ها می توانند مورداستفاده مهندسین منابع طبیعی و آبخیزداری قرار گیرد.
۱۳.

مکان یابی توسعه ی شهری با منطق فازی و ترکیب خطی وزنی و تکنیک تصمیم گیری فرایند تحلیل شبکه ای - مطالعه ی موردی: شهرستان کاشان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مکان یابی توسعه ی شهری مدل فازی WLC FANP شهرستان کاشان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶ تعداد دانلود : ۵۱۲
از تبعات رشد جمعیت در ایران وسعت یافتن سطوح انواع کاربری های شهری و مسکونی و صنعتی می باشد که به ضرر اراضی کشاوررزی است. فرآیند مکان یابی مناسب برای تخصیص زمین به کاربری های مناسب، تلاشی است برای ایجاد چارچوبی که طی آن بتوان برای رسیدن به راه حل بهینه اقدام کرد. هدف از انجام این پژوهش یافتن چهارچوبی مناسب و علمی برای شناسایی مکان های مناسب جهت توسعه ی سکونتگاه های انسانی است. روش های مورد استفاده شامل تکنیک های تصمیم گیری در ترکیب با سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل های فازی بوده است. در این پژوهش سعی شده با شناسایی ویژگی های محیطی و اجتماعی و اقتصادی، مکان های بهینه برای توسعه ی شهری مشخص شود . برای ارزیابی از 13 شاخص استفاده شده است که با استفاده از دو روش تلفیقی فازی و ترکیب خطی وزنی [1] ( WLC ) و روش وزن دهی فرایند تحلیل شبکه فازی [2] ( FANP ) نقشه های نهایی تناسب زمین ایجاد و دو روش مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفتند. در روش اول ( فازی گاما ) هر کدام از لایه ها در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی فازی شدند و بعد از ضرب وزن لایه های حاصل از FANP در هر یک از لایه ها عملگر گامای 9/0 و5/0 و 1/0 اجرا شد. در روش دوم ( WLC ) لایه ها بر اساس ارزش دهی انجام شده طبقه بندی شدند، سپس در وزن های به دست آمده از FANP ضرب شدند. در نهایت دو نقشه ی نهایی به دست آمد که این نتایج نشان می دهند که قسمت های جنوبی شهرستان کاشان امکان توسعه ی کاربری شهری بیشتر است و دو شهر قمصر و کاشان نیز بیشتر به سمت جنوب و جنوب غربی گرایش داشته اند. [1] - Weighted Linear Combination [2] - Fuzzy Analytical Network Process
۱۴.

ارزیابی و پهنه بندی ژئوسایت های گردشگری در شرق استان کردستان مطالعه موردی: شهرستان های قروه و بیجار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ژئوسایت کامنسکو فاسیلاس مدل فازی مدلANP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۴۶۴
با توجه به جایگاه و اهمیت ژئوتوریسم در توسعه مناطق، در پژوهش حاضر20 ژئوسایت از دو شهرستان واقع در شرق استان کردستان (شهرستان های قروه و بیجار) انتخاب شده و مورد ارزیابی قرار گرفته اند. این تحقیق از نوع کاربردی و بر مبنای روش های توصیفی- تحلیلی و نرم افزاری استوار است. ب همنظور ارزیابی ژئوسای ت ها از دو روش کامنسکو و فاسیلاس استفاده شده است. به این ترتیب که پس از ارزیابی با استفاده از معیارها و زیر معیارهای هر کدام از رو شها، بر اساس امتیازات بدس تآمده ژئوسایت های منطقه رتبه بندی شده اند. پس از ارزیابی ژئوسایت ها نقشه پهنه بندی مناطق مستعد توسعه ژئوتوریسم نیز تهیه شده است. برای این منظور از 9 پارامتر (چشم انداز، کاربری اراضی، ارتفاع، شیب، فاصله از راه ارتباطی، فاصله از سایت های فرهنگی، فاصله از رودخانه های فصلی و دائمی، فرسایش و فاصله از ژئوسایت ها) استفاده شده و پهنه بندی از طریق مدل تلفیقی فازی و ANP انجام شده است. نتایج حاصل از ارزیابی ها بیانگر این است که قلعه قمچقای، سراب قروه و چشمه تنگز باباگورگور داری بالاترین ارزش در بین ژئوسایت ها هستند. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده از ارزیابی ها و پهنه بندی مناطق مستعد ژئوسایت، ژئوسایت هایی که دارای بالاترین پتانسیل جهت اهداف ژئوتوریستی هستند مشخص شده اند که علاوه بر قلعه قمچقای و سراب قروه، چشمه تنگز و کوه اژدهای باباگورگور، سراب و کوه نسار بیجار، غارگلستانه بیجار و کوه های بدر و پریشان در جنوب شهرستان قروه دارای بیشترین پتانسیل می باشند.
۱۵.

پهنه بندی کابری اراضی مسیر آبراهه قشلاق براساس عوامل مخاطره ساز از سد وحدت تا سد ژاوه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سنندج پهنه بندی مدل فازی رود قشلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۰ تعداد دانلود : ۴۰۸
تغییرکاربری اراضی بدون توجه به قابلیت های آن از معمول ترین دخالت های انسان در طبیعت بوده و همواره پدیده هایی از قبیل سیلاب و فرسایش خاک را به دنبال دارد. از آنجا که رودخانه ها از مهم ترین شریان های حیاتی شهرها و به عنوان هسته تجمع و استقرار بشر به شمار می روند پژوهش حاضر به شناخت مخاطرات ناشی از توسعه بدون ضابطه در پیرامون چنین محیطی در رودخانه قشلاق  پرداخته است و بر اساس متغیرهای تاثیرگذار و از طریق روش فازی اقدام به پهنه بندی توسعه کاربری ها در این محدوده نموده است. بازه مورد بررسی از سد وحدت در 12 کیلومتری شمال شرق شهر سنندج شروع شده و به طول 55 کیلومتر تا سد ژاوه ادامه می یابد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و روش آن توصیفی- تحلیلی می باشد. ابزارهای پژوهش را نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی، تصاویر ماهواره ای و نرم افزارهای تحلیلی تشکیل داده اند. یافته ها به مطالعات پیشین، گزارش های موجود و سایر داده های آماری و میدانی مستند شده اند. جهت دست یابی به اهداف پس از شناخت تهدیدهای موجود، لایه ها در نرم افزار Arc GIS وزن دهی و هم پوشانی شده و با استفاده از روش فازی اقدام به پهنه بندی محدوده برای کاربری های مورد نیاز شده است. سپس ارتباط بین کاربری های موجود با کاربری های پیش بینی شده بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که حدود 30 درصد از محدوده مورد بررسی برای کاربری مسکونی و تجاری مطلوب است. شیب کم، فاصله زیاد از خطوط گسلی فعال و امکان برنامه ریزی و تعیین حدود اصولی برای آبراهه رودخانه در این محدوده از مهمترین دلایل این پیشنهاد است. اما ابتدا و انتهای محدوده مورد مطالعه به دلیل وجود گسل های فراوان و شیب زیاد، فضای بسیار کمی برای گسترش کاربری هایی که تراکم بالای انسانی را می طلبد در نظر گرفته شده است.
۱۶.

ارزیابی شاخص های محیطی تناسب زمین برای گسترش کالبدی شهر سروآباد با تلفیق دو مدل تحلیل شبکه ای و منطق فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ژئومورفولوژی توسعه شهری مدل فازی مدل ANP سروآباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۳۵۵
رشد انفجاری و بدون برنامه جمعیت و مهاجرت بی رویه به سوی شهرها و به دنبال آن توسعه فیزیکی سریع در سال های اخیر، مشکلات بسیاری را برای شهرها و ساکنان آنها به وجود آورده است. پژوهش حاضر به بررسی وضعیت ژئومورفولوژیکی شهر سروآباد و ارزیابی قابلیت های آن برای اهداف توسعه فیزیکی شهری پرداخته است. برای نیل به اهداف تحقیق، با بررسی مطالعات گذشته و استفاده از نظر کارشناسان، پارامترهای لازم و تأثیرگذار ژئومورفولوژیکی، زمین شناسی و انسانی از جمله شیب، جهت شیب، ارتفاع، زمین شناسی، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از راه ارتباطی و فاصله از محدوده شهری تعیین گردید؛ سپس به تهیه لایه های اطلاعاتی آنها اقدام شد. برای این منظور، از دو مدل منطق فازی و ANP استفاده شد. ابتدا لایه های مورد نیاز تهیه شده و به صورت فازی درآمد؛ سپس در مدل ANP، ارزش هر کدام از لایه ها محاسبه گردید و نقشه های شبکه شده با استفاده از منطق فازی تلفیق و در نهایت به صورت نقشه مناطق مستعد توسعه ارائه شدند. نتایج حاصل، مؤید آن است که حدود 25 درصد از منطقه مطالعاتی که در قسمت های جنوبی، شرقی و جنوب شرقی محدوده قرار دارد، مستعد توسعه است.
۱۷.

پهنه بندی سیلاب با استفاده از تحلیل فازی (مطالعه موردی: شهر ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پهنه بندی سیلاب شهر ساری مدل فازی سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۴ تعداد دانلود : ۳۲۶
هر ساله شاهد هستیم که بلایای طبیعی خسارات عمده مالی و جانی به جوامع انسانی وارد می سازد و متأسفانه کشور ما هم هر چند صباحی طعم تلخ این واقع را می چشد. سیل، زلزله، خشکسالی، سرمازدگی، طوفان و ... خسارات جانی و مالی فراوانی به کشور وارد می آورد و این تببین تمهیداتی جهت کاهش خسارات ناشی از این بلایا را می طلبد. قطعا قدم اول شناخت و درک این پدیده ها می باشد. توسعه روند شهرنشینی و تخریب پوشش گیاهی، فرسایش خاک، تغییرات آب و هوایی جهانی اهمیت پرداختن به موضوع سیلاب شهری را بیش از پیش مورد موردتوجه قرار داده است. این تحقیق به منظور پهنه بندی خطر سیل در شهر ساری با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چندمعیاره صورت گرفت. با استفاده از نه معیار، فاصله از رودخانه، ضریب رواناب، ضریب CN، تراکم جمعیت، تراکم مسکونی، شیب، کاربری اراضی، قدمت ابنیه و فضای باز توسعه یافت. با تهیه لایه های موردنیاز، به تعیین وزن هر لایه براساس میزان اهمیت آن ها در بروز سیلاب اقدام گردید. پس از وزن دهی نهایی، لایه ها به صورت دو به دو توسط نرم افزار Expert Choice مقایسه و ماتریس حاصل از این مقایسات به نرم افزار Idrisi منتقل و ضریب نهایی برای هرلایه تعیین شد. در نهایت، با اعمال این ضرایب از طریق نرم افزار ArcGIS نقشه پهنه بندی خطر سیلاب در محدوده شهر ساری تهیه شد. نتایج نشان می دهد که خطر سیل در مرکز و جنوب شهر از بیشترین مقدار برخوردار بوده است. نقشه پهنه بندی خطر سیل نشان می دهد که 12/24 درصد از محدوده نقشه در پهنه بندی خطر خیلی زیاد و 05/37 درصد در پهنه بندی خطر خیلی کم قرار گرفته اند. جهت کاهش خطر به مقاوم سازی ساختمان های اطراف رودخانه برای کاهش خسارات ناشی از سیل می باشد.
۱۸.

تحلیل فضایی - مکانی تصادفات رانندگی درون شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل فازی (مطالعه موردی: شهر کرمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی راهبردی سیستم اطلاعات جغرافیایی تصادفات درون شهری مدل فازی شهر کرمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۶ تعداد دانلود : ۳۲۱
تبیین موضوع: شهر کرمان طی چند دهه اخیر شاهد تحولات زیادی بوده است. این تحولات شامل توسعه فیزیکی، افزایش جمعیت شهری، مهاجرت بی رویه، حاشیه نشینی و گسترش افقی شهر با حفظ مرکزیت اداری، اقتصادی و فرهنگی جنوب شرق هستند، اما ایجاد زیر ساخت ها به خصوص در بخش حمل و نقل شهری، متناسب با این تحولات صورت نپذیرفته است. تحقیق حاضر با درک اهمیت موضوع و با توجه به جایگاه شهر کرمان و عدم مطالعات منسجم در این خصوص سعی دارد با استفاده از فنآوری GIS و مدل فازی به بررسی و تحلیل پراکندگی تصادفات شهر کرمان و اولویت بندی مناطق حادثه خیز اقدام نماید. روش: نوع پژوهش، کاربردی و با توجه به ماهیت موضوع، روش پژوهش، توصیفی تحلیلی است. روش گردآوری داده ها به صورت ترکیبی مبتنی بر اسنادی و پیمایشی است. بر این اساس فاکتور های مهم که پس از تلفیق و ترکیب داده ها در محیط GIS  ابتدا نقشه پراکندگی تصادفات رانندگی شهر کرمان مشخص گردید و سپس با وزن دهی به فاکتورها مناطق حادثه خیز شهر کرمان مشخص گردید. یافته ها: بر این اساس به ترتیب سه محدوده میدان آزادی، خیایان مطهری و جهاد بیشترین مناطق مستعد تصادفات درون شهری می باشند که با توجه به انجام پروژه های روان سازی ترافیک در میدان آزادی، محور خیابان مطهری (پارک مطهری تا سه راه طالقانی) به عنوان محور با بیشترین تصادفات انتخاب گردید. نتایج: هدف اصلی این تحقیق تاکید بر تعداد کلی تصادفات به منظور تشریح مکان های حادثه خیز و ایجاد مدلی بر حسب شدت و تنوع تصادفات بوده هسج. جمع بندی نشان می دهد مناطق مرکزی شهر به خصوص میدان آزادی، خیابان مطهری و بلوار جهاد بیشترین خطر بروز تصادفات درون شهری را داشته است.
۱۹.

ارزیابی آسیب پذیری بافت های فرسوده شهر کاشان ناشی از خطرات زلزله(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری بافت فرسوده مدل فازی سیستم اطلاعات جغرافیایی و شهر کاشان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱ تعداد دانلود : ۵۵۸
 بافت های فرسوده شهری دارای مشکلات متعددی در زمینه های کالبدی، محیطی، اجتماعی و اقتصادی هستند که زندگی ساکنان در این گونه بافت ها را با مشکلات روبه رو ساخته است. در موجودیت بافت های فرسوده و با توجه به رشد جمعیت و افزایش شهرنشینی وقوع حوادث طبیعی مثل زلزله می تواند خسارات و تلفات سنگینی را در چنین مکان های برجای گذارند. ضرورت کاهش آسیب پذیری شهرها و بخصوص بافت های فرسوده در برابر این پدیده به عنوان یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری و سایر رشته های مرتبط شهری محسوب می گردد. با توجه به اینکه آسیب پذیری ناشی از زلزله یکی از مهم ترین چالش های پیش روی شهرهای ایران بوده و موضوع پهنه بندی خطر لرزه خیزی و ارزیابی آسیب پذیری شهرها در برابر زلزله در مباحث مرتبط به جغرافیا و برنامه ریزی شهری است، در این تحقیق سعی گردیده که میزان آسیب پذیری بافت های فرسوده شهر کاشان مورد ارزیابی قرارگرفته و راهکارهای بیرون رفت از این معضل پیشنهاد گردیده اند. در این تحقیق از داده های موجود سازمان های مختلف، با استفاده از مدل فازی [1] و فازی میمبرشیب [2] در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد تحلیل و ارزیابی قرارگرفته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد شهر کاشان با داشتن 754.3 هکتار بافت فرسوده که در مکان های مختلفی از شهر قرار دارند، بیشترین کاربری مسکونی باکیفیت پایین ابنیه، بافت های تاریخی، اراضی مخروبه، عمر زیاد ساختمان ها و معابر تنگ و باریک در معرض آسیب پذیری بیشتری ناشی از زلزله نسبت به سایر مناطق شهری قرار دارند که در میان بافت های فرسوده، مرکز شهر با بیشترین و لتحر در پایین ترین درجه از آسیب پذیری قرار می گیرند. [1] Fuzzy [2] Fuzzy Membership
۲۰.

تعیین مکانهای بهینه احداث پایگاههای چند منظوره مدیریت بحران در مناطق با خطر زلزله بالا (شمال تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت بحران سیستم اطلاعات جغرافیایی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی مدل فازی شمال تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۶ تعداد دانلود : ۲۴۵
برنامه ریزی مدیریت پیش از وقوع بحران از مسائل مهمی است که امروزه پیش روی مدیران شهری به ویژه در حوزه مدیریت بحران قرار دارد. در این پژوهش مکان یابی پایگاه های چند منظوره مدیریت بحران در مناطق 1 ، 4 و 10 شهرداری تبریز که در شمال شهر تبریز قرار دارند مورد مطالعه قرار گرفته است. در مرحله نخست به شناسایی و بررسی عوامل موثر بر مکان گزینی پایگاه ها، پرداخته شد. پس از گرد آوری و آماده سازی لایه ها، نقشه های رستری تهیه گردید و سپس وزن دهی به پارامترها با استفاده از فرآیند AHP در نرم افزار Expertchoice انجام گرفت. در مرحله بعد لایه های اطلاعاتی بر مبنای مدل های IO، مدل بولین و Fuzzy با یکدیگر تلفیق و در نهایت از ترکیب نتایج حاصل از این مرحله گزینه هایی به عنوان مکان مطلوب، معرفی شدند و با توجه به قابلیت سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در حل مسائل پیچیده شهری و سهولت در تحلیل و آنالیز های مکانی، از توانایی های این سیستم جهت آماده سازی، تلفیق و تحلیل لایه ها بهره گرفته شده است. که نتایج استخراج شده از پژوهش، بخش جنوبی منطقه چهار به عنوان گزینه برتر تعیین شد که دارای فضاهای شهری مناسب از قبیل فضاهای سبز، آموزشی، ورزشی و ..... می باشد و شرایط دسترسی مناسب تری دارند که دارای اولویت بیشتری برای استقرار این پایگاه ها می باشد، و بهترین مکان ها جهت مکان گزینی این پایگاه، مربوط به پارک های امیر کبیر، آنا، توحید و نواحی اطراف میدان جهاد به طرف 22 بهمن و چند نقطه دیگر ارزیابی شده است.