مطالب مرتبط با کلیدواژه

تدریس اثربخش


۲۱.

مقایسه معیارهای تدریس اثربخش در دوره های کارشناسی از دیدگاه اساتید دانشگاه شهید مدنی و دانشجویان

نویسنده:
منبع: آموزش پژوهی دوره دوم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۷) 25 - 46

کلیدواژه‌ها: تدریس اثربخش دوره های کارشناسی اساتید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۲۴۰
هدف پژوهش حاضر مقایسه معیارهای تدریس اثربخشی در دوره های کارشناسی از دیدگاه اساتید دانشگاه شهید مدنی و دانشجویان بود. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است.جامعه آماری این پژوهش از دو مجموعه تشکیل شده است: دانشجویان کارشناسی رشته علوم تربیتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان و اساتید کارشناسی رشته علوم تربیتی این دانشگاه. با توجه به حجم جامعه آماری، تعداد 9 نفر از اساتید کارشناسی رشته علوم تربیتی به عنوان نمونه آماری و به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. همچنین تعداد 90 نفر از دانشجویان کارشناسی رشته علوم تربیتی این دانشگاه به روش تصادفی ساده انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه معیارهای تدریس اثربخش عندلیب و احمدی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آماری آزمون t تک نمونه ای و t دو گروه مستقل انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که در معیارهای مربوط به طراحی تدریس، اجرای آموزش، مدیریت کلاس، برقراری روابط انسانی و ارزشیابی در اساتید تفاوت وجود دارد. بین اساتید و دانشجویان، در معیارهای مربوط به اجرای آموزش، مدیریت کلاس و ارزشیابی تفاوت معناداری وجود دارد.
۲۲.

راهبردهای تدریس موثر در آموزش مطالعات اجتماعی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی دوره اول زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 1 - 27

کلیدواژه‌ها: آموزش مطالعات اجتماعی تدریس اثربخش راهبرد پروژه ها راهبرد رویدادهای جاری جامعه پذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۷ تعداد دانلود : ۳۰۲
یکی از اصلی ترین کارکردهای نهاد آموزش، جامعه پذیر کردن دانش آموزان و تسریع در فرآیند اجتماعی شدن آنان است. کُتب مطالعات اجتماعی مرتبط ترین کتاب درسی با مبحث اجتماعی شدن است. از طرف دیگر مبحث روش های تدریس یک بخش تفکیک ناپذیر در حرفه معلمی است. اما به نظر می رسد در کنار تمام متغیرها و عوامل ذیربط، یکی از دلائل غیر اثربخش بودن آموزشِ محتواهای آموزشی در مدارس خاصه آموزش مطالعات اجتماعی، استفاده مکرر و بیش از حد از روش های سنتی (سخنرانی، توضیحی و...) است. در این مقاله که با روش کیفی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی تدوین شده است، ضمن نقد روش های سنتیِ تدریس (ضعف ها و معایبی نظیر منفعلانه بودن،  غیرمنعطف بودن، یک سویه بودن، فعال مطلق بودن معلم و...)، دو مورد از مهم ترین راهبردهای اثربخش در تدریس مطالعات اجتماعی یعنی «راهبرد پروژه ها» و «راهبرد رویدادهای جاری» را بیان خواهیم نمود. در این مقاله در تحلیل راهبرد پروژه ها  به مواردی نظیر دلائل و ضرورت و اهمیت این راهبرد در آموزش مطالعات اجتماعی، تقسیم بندی پروژه ها، طرح کلی پروژه ها، نحوه ارزشیابی از پروژه ها، مراحل مختلف طراحی پروژه می پردازیم. در تحلیل راهبرد رویدادهای جاری  به موارد مهمی مانند ماهیت راهبرد رویدادهای جاری، ویژگی های رویدادهای جاری، اهمیت راهبرد رویدادهای جاری در آموزش مطالعات اجتماعی، چگونگی استفاده از آن در آموزش مطالعات اجتماعی، ملاک های اداره بحث و گفتگو درباره رویدادهای جاری  و... خواهیم پرداخت. از آنجا که مقاله پژوهشی حاضر از نوع پژوهش های کاربردی است، لذا جامعه هدف و مخاطب اصلی ما دانشجومعلمان رشته علوم تربیتی در دانشگاه فرهنگیان و معلمان مقطع ابتدایی هستند.
۲۳.

سنجش وضعیت موجود مؤلفه های تدریس اثربخش از دیدگاه دبیران مدارس متوسطه اول

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره دوره پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۰ 67 - 90

کلیدواژه‌ها: تدریس اثربخش طراحی برنامه درسی ویژگی های شخصیتی روابط انسانی توجه به محیط یادگیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۲ تعداد دانلود : ۴۴۵
هدف این پژوهش، سنجش وضعیت موجود مؤلفه های تدریس اثربخش از دیدگاه دبیران مدارس متوسطه اول بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. برای تعیین حجم نمونه از جامعه 185 نفری دبیران مدارس متوسطه دوره اول سیلوانا با کمک جدول مورگان وکرجسی ، 118 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از پرسشنامه محقق ساخته تدریس اثربخش با ضریب آلفای کرونباخ 74/0 استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه نیز به تأیید متخصصان گروه علوم تربیتی و استاد راهنما رسید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی تک نمونه ای و مقایسه نمره میانگین ها جهت رتبه بندی استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که وضعیت معیارهای مربوط به طراحی برنامه درسی، ویژگی های شخصیتی، روابط انسانی، توجه به محیط یادگیری و روش تدریس بالاتر از متوسط نظری و وضعیت ارزشیابی مؤثر و به هنگام پایین تر از متوسط نظری بود. همچنین نتیجه مقایسه میانگین نمره معیارهای تدریس اثربخش، نشان دادکه بیشترین میانگین مربوط به روابط انسانی(02/4) و کمترین میانگین مربوط به ارزشیابی مؤثر و به هنگام(78/2) بود. نتیجه کلی اینکه سنجش وضعیت موجود مؤلفه های تدریس اثربخش از دیدگاه دبیران مدارس متوسطه اول، بیانگر سطح نسبتاً مطلوب معیارهای مربوط به طراحی برنامه درسی، ویژگی های شخصیتی، روابط انسانی، توجه به محیط یادگیری و روش تدریس و سطح نامطلوب معیار مربوط به ارزشیابی مؤثر و به هنگام بود؛ بنابراین لازم است برنامه ریزی ها در راستای رسیدن به سطح مطلوب در زمینه ارزشیابی مؤثر و به هنگام، صورت گیرد.
۲۴.

نقش میانجی گری جوّ روان شناختی در رابطه بین سبک مدیریت و خوش بینی سازمانی؛ مطالعه با تمرکز بر دانشگاه فرهنگیان

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۰) 79 - 98

کلیدواژه‌ها: سنجش آموزگاران تدریس تدریس اثربخش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۳۱
 پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سبک مدیریت بر خوش بینی سازمانی استادان دانشگاه فرهنگیان استان خراسان جنوبی باتوجه به نقش میانجی جوّ روان شناختی انجام شده است. روش پژوهش، ازنظر هدف کاربردی و ازمنظر گردآوری داده ها توصیفی-همبستگی و به روش مدل معادلات ساختاری انجام شده است. جامعه آماری شامل تمام استادان دانشگاه فرهنگیان است که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 145 نفر از استادان دانشگاه فرهنگیان برای نمونه آماری انتخاب شده اند و اطلاعات از طریق پرسشنامه سبک مدیریت لوتانز و همکاران (۱۹۸۵)، جوّ روان شناختی کویز و دکوتیز (1991) و خوش بینی سازمانی اسمیت و همکاران (2013) جمع آوری شده است. روایی پرسشنامه ها با استفاده از روش روایی همگرا و واگرا و پایایی ابزارهای اندازه گیری با استفاده از روش آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و ضرایب بارهای عاملی تأیید و برای تجزیه وتحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار PLS2 استفاده شده است. نتایج نشان می دهد رابطه مستقیم بین سبک مدیریت با خوش بینی سازمانی معنی دار نیست، درحالی که بین جوّ روان شناختی و خوش بینی سازمان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین فرضیه اصلی پژوهش مبنی بر این که جوّ روان شناختی نقش میانجی گری در رابطه بین سبک مدیریت و خوش بینی سازمانی ایفا می کند، تأیید شده است؛ همچنین بیش از (۶۷درصد) اثر کلّ سبک مدیریت از طریق غیرمستقیم و با متغیر میانجی جوّ روان شناختی تبیین می شود.
۲۵.

الگوی مفهومی مدیریت کلاس درس و تدریس اثربخش

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال چهارم تابستان(شهریور) ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۶) 37-44

کلیدواژه‌ها: مدیریت کلاس تدریس اثربخش سبک های مدیریتی الگوهای تدریس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۸ تعداد دانلود : ۷۷۸
این جستار یک مطالعه توصیفی-کتابخانهای است که به واکاوی سبکهای مدیریت کلاس درس و تناسب آن ها با الگوهای تدریس پرداخت. هدف آن، شناسایی سبکهای مختلف مدیریتی و انتخاب بهترین سبک تدریس توسط معلمان برای ارائه مطالب و اعمال نظم و انضباط در کلاس درس بکار می گیرد، تا بتواند در سه حوزه انتخاب سبک مدیریت مناسب، شناسایی عوامل مثبت و منفی تأثیرگذار بر جو کلاس و عوامل فرا کلاسی اعمال مدیریت کند. اطلاعات موردنیاز از طریق یادداشت برداری و فیشبرداری گردآوری شد، که در آن از تحقیقات انجام شده مرتبط با مدیریت کلاس درس و مبانی نظری اندیشمندان و حوزه های علوم آموزشی و تربیتی استفاده شده است. یافتهها: ابتدا ابعاد مرتبط با مدیریت کلاس درس در سه حوزه مدیریت افراد (دانشآموزان)، مدیریت فضا (مدرسه) و مدیریت خود و توانایی معلم، موردبحث و بررسی قرار گرفت. سپس با مفهومسازی و پیکربندی مبانی نظری پیرامون سبک های مختلف مدیریت کلاس درس (مستبدانه، اقتدارگرایانه، آسان گیرانه، آزادمنشانه) و تطبیق آن ها با الگوهای تدریس مکانیستی و ارگانیستی مدل تلفیقی از آن ها ارائه شد که بر مبنای آن با در نظر گرفتن ابعاد مختلف موردبررسی در شیوه تدریس، اثربخشترین شیوه تدریس، سبک اقتدارگرایانه است که در آن ضمن داشتن ابهت، اقتدار و مدیریت از انعطاف و تعامل لازم و به موقع نیز برخوردار است.
۲۶.

شاخص های تدریس اثربخش اساتید رشته تربیت بدنی دانشگاه فرهنگیان

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۱) 39 - 61

کلیدواژه‌ها: تدریس اثربخش تربیت بدنی دانشگاه فرهنگیان شاخص تدریس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۵ تعداد دانلود : ۱۷۵
اهمیت تدریس و نقش زیربنایی آن در دستیابی به اهداف آموزشی و تأکید بر تدریس مؤثر به صورتی که بتواند دستیابی به اهداف دانشگاه را فراهم کند، مسلم و بدیهی است. بنابراین، در پژوهش حاضر شاخص های تدریس اثربخش اساتید رشته تربیت بدنی در دروس عملی شناسایی و از دیدگاه دانشجویان اولویت بندی گردید. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان رشته تربیت بدنی دانشگاه فرهنگیان اصفهان و برابر با 185 نفر بود. نمونه آماری برابر با جامعه و به صورت کل شمار انتخاب شد. شاخص های تدریس اثربخش در ابتدا بر اساس مطالعات کتابخانه ای، سپس، بر اساس نظرات اساتید خبره و با استفاده از روش دلفی شناسایی و پرسشنامه پژوهش بر این مبنا طراحی شد. روایی محتوا و صوری پرسشنامه براساس نظرهای اساتید و پایایی از طریق آلفای کرونباخ بررسی و تأیید شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، آزمون تی تک نمونه و فریدمن استفاده شد. بر اساس نتایج روش دلفی، عوامل مؤثر بر تدریس اثربخش در 6 مقوله کلی شامل مهارت های آموزشی، تجربه، مهارت های ارتباطی، ویژگی های شخصیتی، رعایت قوانین و اصول آموزشی و ارزشیابی قابل بررسی می باشند. اولویت بندی کلی شاخص ها در سطح معناداری 05 / 0> Pنشان داد، از دیدگاه دانشجویان شاخص مهارت های ارتباطی استاد اولویت بالاتری نسبت به دیگر شاخص ها دارد.
۲۷.

یادگیری ترکیبی در آموزش تاریخ

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش تاریخ دوره سوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۹) 92 - 105

کلیدواژه‌ها: آموزش تاریخ یادگیری ترکیبی آموزش حضوری آموزش مجازی تدریس اثربخش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۱۶۲
هدف اصلی از آموزش ایجاد یادگیری در فراگیران است. این امر با تدریس اتفاق می افتد. آموزش تاریخ در مدارس و حتی دانشگاه ها غالباً مبتنی بر شیوه های  سنتی و روش سخنرانی و مباحثه های منفعلانه با هدف انباشتن ذهن فراگیران و تقویت حافظه است. توجه به فهم و ادراک تاریخی، تشویق و ایجاد تفکر تاریخی از جمله اهدافی است که آموزش نوین تاریخ باید در پی آن باشد. تحقق این اهداف به ابزارها و تغییر نگرش های خاصّی نیاز دارد. یادگیری ترکیبی یک روش آموزشی است که تکنولوژی و رسانه های دیجیتال را با کلاس های درس معلم محور تلفیق کرده و به فراگیران انعطاف پذیری بیشتری برای شخصی سازی تجربه یادگیری شان می دهد. از سوی دیگر امروزه گرایش به یادگیری مجازی همگام با یادگیری حضوری در دانش آموزان روز به روز در حال افزایش است و این یکی از ابزارها برای اجرای یادگیری ترکیبی می باشد. مقاله حاضر سعی دارد به استفاده همگام از آموزش حضوری و مجازی در تدریس تاریخ بپردازد. سئوال  این پژوهش اینست که: چگونه می توان از یادگیری ترکیبی در آموزش تاریخ بهره گرفت؟ یافته های تحقیق که با روش توصیفی - تحلیلی از منابع مختلف کتابخانه ای و استفاده از تجارب مؤلف در تدریس در دو فضا بدست آمده، حاکی از آن است که آموزش حضوری اگرچه اهمیّت زیادی در فراگیری درس تاریخ دارد، اما در شرایط خاصّ مانند وضعیّت فعلی ناشی از همه گیری بیماری کرونا و تعلیق آموزش حضوری، استفاده مناسب از فضای مجازی همگام با آموزش حضوری می تواند یادگیری پایدار در درس تاریخ را امکان پذیر سازد.
۲۸.

بررسی راهبردهای تدریس اثربخش در کلاس های چندپایۀ مدارس ابتدایی ایران

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش کلاس های تلفیقی و چندپایه سال دوم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳)

کلیدواژه‌ها: مدارس ابتدایی کلاس های چندپایه راهبردهای تدریس تدریس اثربخش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۱۶۸
هدف از انجام این پژوهش، بررسی راهبردهای تدریس اثربخش در کلاس های چندپایه مدارس ابتدایی بوده است. با توجّه به اینکه در کلاس های چندپایه، سطوح تحصیلی دانش آموزان متفاوت است، به استراتژی های یاددهی-یادگیری گوناگون نیاز است تا تدریس موثر واقع شود. روش پژوهش حاضر، کیفی، توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و متن کاوی است. ادبیات و سوابق موضوع تحقیق با مراجعه به مقاله های علمی-پژوهشی و سایر مقاله ها، کتاب ها، در حوزه تدریس در کلاس های چندپایه مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان می دهد که هر کودکی با توانایی، نیاز و ویژگی های منحصر به فردی برای یادگیری وارد کلاس می شود. این بدین معناست که معلّم نیازمند تدوین و اجرای راهبردهای تدریسی است که وی را قادر به پرداختن به نیازها، ظرفیت ها، علائق و توانمندی های هر یک از کودکان کند. شناخت دانش آموزان زمان بر است، امّا یک معلّم کلاس درس چند پایه می تواند کاری کند که کلاس درس برای یادگیری دانش آموزان منحصر به فرد شود؛ در این راستا راهبردها، رویکردها و نکات موثر بی شماری وجود دارد که برخی از آن ها عبارت اند از: استفاده از محتوای مناسب و انعطاف پذیر، استفاده از یادگیری متناسب با سرعت هر یک از دانش آموزان، توجّه بیشتر به دانش آموزانی که نیاز به آموزش ویژه دارند، تدریس به همه گروه ها با یکدیگر، تدریس به یک پایه در حالی که پایه های دیگر مستقلانه در حال فعالیت هستند، تدریس یک موضوع به تمامی پایه ها با سطوح سختی متفاوت، تدوین فعالیت برای گروه هایی که به آن ها تدریس نمی شود و ... .
۲۹.

عوامل تدریس اثربخش از دیدگاه دانشجویان بر مبنای روش بنیاد بخشی نظریه

نویسنده:
منبع: پژوهش های کیفی در علوم رفتاری سال ۱ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: تدریس اثربخش بنیادبخشی نظریه جذب دانشجو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۹۳
تدریس مهم ترین کارکرد نظام آموزش عالی است و اثربخشی آن اهمیت بسیاری دارد. پژوهش های انجام شده در زمینه تدریس اثربخش اکثراً با رویکرد کمی این موضوع را بررسی کرده اند، همچنین تعداد محدودی از پژوهش ها به بررسی دیدگاه دانشجویان به روش کیفی و با انجام مصاحبه های عمیق پرداخته اند، لذا هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل اثربخشی تدریس از دیدگاه دانشجویان و بر مبنای روش پژوهش بنیادبخشی نظریه است. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان موفق و ناموفق ترم پنجم و بالاتر دانشگاه بیرجند هستند. علت انتخاب دانشجویان ترم پنجم و بالاتر، تجربه کافی آن ها از نحوه تدریس اساتید و قدرت تشخیص عوامل مؤثر و غیرمؤثر در تدریس اثربخش هستند. 32 نفر از دانشجویان دانشگاه بیرجند به روش نمونه گیری هدفمندِ ترکیبی انتخاب و با آنان مصاحبه شد. بر اساس یافته ها عوامل مؤثر در تدریس اثربخش در سه بخش عوامل زمینه ای (امکانات دانشگاهی، برنامه ریزی آموزش و جو هم کلاسی ها)، موجبات علّی (نقش استاد و نقش دانشجو) و پیامدها (تحول منش دانشجو) شناسایی و در قالب مدلی نظری ارائه شدند. «جذب دانشجو» مقوله ی مرکزی تدریس اثربخش شناسایی شده است. عوامل مؤثر در تدریس اثربخش به ترتیب اولویت روش های نوین تدریس، ارتباط استاد و دانشجو، تکالیف کلاسی، توان مندی علمی و جذب دانشجو هستند. سه عامل عمده ای که به تدریس غیراثربخش منجر می شوند تدریس سنتی، تعداد زیاد دانشجویان و عدم تخصص اساتید می باشند. براساس یافته ها، 30 راهکار برای تدریس اثربخش در آموزش عالی در 7 بخش شامل ویژگی های فردی، استفاده از تکنولوژی و شیوه های متنوع تدریس، نظارت و ارزشیابی، راهنمایی و ایجاد انگیزه، ارتباط استاد و دانشجو، مدیریت کلاس و برنامه ریزی آموزش، و امکانات آموزشی و رفاهی ارائه شده است.
۳۰.

واکاوی آموزش مجازی درس تاریخ از دیدگاه دبیران تاریخ

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش تاریخ دوره ۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 46 - 72

کلیدواژه‌ها: آموزش تاریخ تدریس مجازی تدریس اثربخش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۶۶
هدف از پژوهش حاضر، بازنمایی تجارب دبیران مقطع متوسطه دوم شهرستان سنندج از آموزش مجازی درسِ تاریخ است. پژوهش کیفی و از نوع پدیدارشناسی است. میدان تحقیق این پژوهش کیفی معلمان تاریخ دوره متوسطه دوم شهرستان سنندج می باشد. معلمان به صورت هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد و گردآوری داده ها و فرآیند مصاحبه تا اشباع نظری ادامه یافت. پس از ضبط مصاحبه، متن آنها تهیه گردیده سپس با استفاده از نرم افزار مکس کیودا (MAXQDA)  مضامین اصلی و مضامین فرعی استخراج گردید. یافته ها شامل 6 مضمون اصلی: تدریس، دانش آموز، معلم، خانواده، سخت افزار و نرم افزار و جو و فرهنگ فضای مجازی می باشد. نتایج پژوهش نشان داد که لازم است معلمان در دوره های ضمن خدمت، تدریس موثر در فضای مجازی را آموزش ببینند؛ خانواده ها در تدریس مجازی مشارکت مطلوبی دارند که باید این مورد تقویت شود؛ و هم چنین مشاکت کنندگان تأکید داشتند تا ترتیبی اتخاذ شود تا دانش آموز، کم ترین آسیب را از موارد نامطلوب فضای مجازی ببینند.    
۳۱.

شناسایی رفتارهای تدریس اثربخش از دیدگاه دانشجویان از طریق تکنیک رویدادهای بحرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی آموزش عالی سال ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۸ 325 - 356

کلیدواژه‌ها: رفتار تدریس تدریس اثربخش تکنیک رویداد بحرانی برنامه درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۷۳
هدف از انجام پژوهش حاضر مطالعه و شناسایی مؤلفه های رفتاری مرتبط با تدریس اثربخش اساتید و مربیان دانشگاه از نظر دانشجویان است. برای این منظور، از تکنیک رویدادهای بحرانی به عنوان روش پژوهش استفاده شده است. محل انجام این پژوهش شهر تهران بود و مشارکت کنندگان پژوهش 50 نفر از دانشجویان رشته ی علوم تربیتی دانشگاه های دولتی تهران بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند از نوع  موارد عادی انتخاب شده اند. با توجه به یافته های پژوهش، و بر اساس تحلیل های انجام شده، 7 مؤلفه ی رفتاری اصلی تدریس اثربخش شناسایی شدند که شامل انتخاب راهبرد تدریس و آموزش، نظم و انضباط شغلی، رعایت انصاف و عدالت، ارتباط و تعامل با دانشجویان، آمادگی و داشتن طرح درس، اختصاص زمان به دانشجویان خارج از کلاس درس و مدیریت و کنترل کلاس درس است. به نظر می رسد توجه به این مؤلفه های رفتاری و بهره گیری از آن ها در توسعه و ارتقای شایستگی های معلمان، ارزیابی اثربخشی تدریس، جذب و استخدام اساتید دانشگاه راهگشا خواهد بود. 
۳۲.

اثربخشی آموزش درس پژوهی بر صلاحیت های حرفه ای معلمان دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تدریس پژوهی سال ۱۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 16 - 1

کلیدواژه‌ها: درس پژوهی صلاحیت های حرفه ای معلمان معلمان ابتدایی مدارس ابتدایی تدریس اثربخش آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۷۶
هدف: هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش درس پژوهی بر صلاحیت های حرفه ای معلمان دوره ابتدایی بود. روش: نوع پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون پیگیری با گروه گواه بود. با روش نمونه گیری در دس ترس تعداد30 نفر انتخاب و به ش یوه تصادفی س ازی در دو گروه مساوی 30 نفری جایگزین شدند گروه آزمایشی مداخله آموزش درس پژوهی به  معلمان دوره ابتدایی و آزمودنی های گروه کنترل تا پایان مرحله پیگیری مداخله ای دریافت نکردند. گردآوری داده ها با کمک پرسشنامه استاندارد صلاحیت های حرفه ای انجام شد. همچنین تحلیل  داده های پژوهش با از استفاده از تحلیل کوواریانس بین گروهی انجام شد. یافته ها: بعد از مقایسه داده های بدست آمده در پیش آزمون و پس آزمون بین دو گروه آزمایش و کنترل و با انجام آزمون تحلیل کواریانس بین گروهی، نتایج نشان داد بین نمرات کل صلاحیت های حرفه ای معلمان گروه آزمایش و کنترل پس از اجرای دوره آموزشی درس پژوهی، نسبت به گروهی که آموزش درس پژوهی ندیده اند تفاوت معناداری وجود داشته است بنابراین آموزش درس پژوهی، صلاحیت حرفه ای معلمان آموزش دیده را در سطح معناداری افزایش داده است. همچنین نمره صلاحیت حرفه ای در معلمانی که آموزش درس پژوهی را دریافت کرده اند، بهبود بیشتری پیدا کرده است. نتیجه: از آنجا که آموزش درس پژوهی بر صلاحیت حرفه ای معلمان تأثیر دارد، توصیه می شود به آموزش درس پژوهی برای رشد و تقویت صلاحیت حرفه ای معلمان توجه گردد. بنابراین برای بهبود کیفیت تدریس و یادگیری در مدارس ابتدایی، لازم است تا معلمان به شاخص های صلاحیت حرفه ای خود توجه کنند و با استفاده از درس پژوهی به مطالعه، تحلیل و بهبود برنامه های تدریس خود بپردازند.
۳۳.

سنتز پژوهی بر الگوی تدریس اثربخش در آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی آموزشی دوره ۵ بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۹ 113 - 144

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی الگوی مفهومی برنامه ریزی آموزشی تدریس اثربخش فراترکیب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۳۵
در سال های اخیر، آموزش اثربخش به عنوان موضوعی کلیدی در برنامه ریزی آموزشی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی، از طریق پژوهش هایی گسترده موردمطالعه قرارگرفته و الگوهای نظری متنوعی نیز توسط پژوهشگران و نظریه پردازان این حوزه ارائه شده است. هدف این مقاله، مطالعه نظام مند و ارائه فراترکیبی بر الگوهای نظری و پژوهش های صورت گرفته با تمرکز بر تدریس در نظام دانشگاهی به منظور خلاصه کردن، طبقه بندی و تلفیق مقوله های محوری تدریس اثربخش در آموزش عالی بوده است. رویکرد پژوهش از نوع کیفی با استفاده از راهبرد فراترکیب و روش تحلیل محتوا بود. پژوهشگران در این پژوهش، منابع پژوهشی مرتبط و در دسترس را موردمطالعه قرار داده اند. بنابراین، 4 چهارچوب نظری گردآوری شده و 86 پژوهش کمی، کیفی یا ترکیبی که در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی داخل و خارج از کشور در محدوده سال های 1999 تا 2016 اجرا گردیده، با روش تحلیل محتوای استقرایی تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که الگوی موردنظر در چهار بُعد کلی شامل 1) مؤلفه های منش محور؛ 2) مؤلفه های ارتباطی؛ 3) مؤلفه های روش محور، و 4) مؤلفه های زمینه ای قابل تفکیک است. سیاست گذاران و برنامه ریزان آموزش عالی می توانند با استفاده از الگوی مفهومی مستخرج، تدابیر شایسته را جهت توسعه صلاحیت های مدرسان و ارتقای کیفیت آموزش های دانشگاهی اتخاذ کنند. مدرسان دانشگاهی نیز قادر خواهند بود تا الگوی موجود را بر اساس تجربیات عملی تدریس، تطبیق دهند تا تدریس اثربخش تری داشته باشند
۳۴.

شاخص های تدریس اثربخش از دیدگاه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۲ پاییز ۱۳۸۸ شماره ۷ 141 - 157

کلیدواژه‌ها: تدریس اثربخش شاخص های تدریس جنبه شخصیتی و ظاهری عضو هیئت علمی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۱۲
هدف اساسی این تحقیق، بررسی شاخص های تدریس اثربخش از دیدگاه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه در سال تحصیلی 88-87 است. ابزار پژوهش، پرسشنامه بوده و روایی صوری آن از طریق نظرسنجی متخصصان  و پایایی آن نیز با انجام آزمون مجدد با همبستگی 77 درصد ارزیابی و تأیید شده است. در این پژوهش، 403 دانشجو به صورت تصادفی انتخاب شده و پرسشنامه ها به روش خود گزارش دهی از سوی آنان تکمیل شده است. بخش اول پرسشنامه، به منظور بررسی خصوصیات جمعیت شناسی دانشجویان بوده و بخش دوم به منظور تعیین مهم ترین شاخص های تدریس اثربخش از دیدگاه آنها شامل ویژگی های شخصیتی و ظاهری عضو هیئت علمی، مهارت های علمی و فنی و محتوای درسی است. از دیدگاه دانشجویان، جنبه های قدرت ارتباط، روش تدریس دانش پژوهی و شخصیت فردی به ترتیب مهم ترین جنبه های تدریس اثربخش را به خود اختصاص می دهد. در جنبه شخصیتی و ظاهری عضو هیئت علمی، ویژگی های مربوط به لباس، علاقه مندی به تدریس، برخورد محترمانه با دانشجویان شاخص های مهم شناخته شده و در زمینه مهارت های علمی، برخورداری از دانش روز، در بخش مهارت های فنی، ویژگی های انتقال شفاف و واضح مطالب و نیز آماده سازی کلاس برای تفکر و بحث شاخص مؤثر بوده و در بخش جنبه محتوای درسی، استفاده از منابع قابل فهم و عمیق به عنوان مهم ترین شاخص های تدریس اثربخش شناخته شده است. 
۳۵.

اثربخشی تدریس اعضای هیئت علمی: مطالعه پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۵ زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲۰ 61 - 80

کلیدواژه‌ها: اثربخشی تدریس اثربخش اعضای هیئت علمی خودکارآمدی تدریس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۷
این تحقیق توصیفی- همبستگی، با هدف کلی بررسی اثربخشی تدریس اعضای هیئت علمی رشته های کشاورزی انجام شد. جامعه آماری پژوهش را اعضای هیئت علمی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی (58=N)، تشکیل دادند. در این تحقیق از روش سرشماری استفاده شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه ای بود که روایی ظاهری و محتوایی آن، از سوی پانل متخصصان و پایایی آن نیز توسط آلفای کرونباخ برآورد شد. بر اساس یافته ها اعضای هیئت علمی، اثربخشی تدریس زیادی داشتند. یافته ها حاکی از آن بود که آنان در حیطه راهبردهای یاددهی- یادگیری از اثربخشی تدریس خیلی زیادی برخوردار بوده، در حیطه های فعالیت های عملی و آزمایشگاهی و تعامل با دانشجویان، اثربخشی تدریس زیادی داشته و در مدیریت کلاس و مدیریت دوره های کارآموزی نیز به میزان متوسطی اثربخش بودند. نتایج حاصل از تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار AMOS نشان داد که متغیرهای میزان مطالعه در زمینه تخصصی، رضایت شغلی، سابقه تدریس، اعتماد به نفس و تعداد طرح های پژوهشی بترتیب تعیین کننده های تدریس اثربخش از سوی اعضای هیئت علمی بودند. 
۳۶.

تحلیل رابطه کانونی تدریس اثربخش استادان با خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۵۴ 85 - 102

کلیدواژه‌ها: تدریس اثربخش خودکارآمدی پژوهشی همبستگی کانونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۱۶
هدف: هدف از اجرای پژوهش حاضر، بررسی رابطه کانونی تدریس اثربخش استادان با خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان بود.روش پژوهش: جامعه پژوهش دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه بوعلی سینا در سال تحصیلی 99-1398 به تعداد 3000 نفر بودند که با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب و بر مبنای جدول مورگان نمونه ای به حجم 341 نفر انتخاب شد. روش پژوهش کمی، توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی است. ابزارهای پژوهش، پرسشنامه تدریس اثربخش اسلامیان (1393) و پرسشنامه خودکارآمدی پژوهشی صالحی (1390) بوده است. پایایی و روایی ابزار، از طریق آلفای کرانباخ و تحلیل عاملی تأییدی تعیین شد. برای تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی (شاخص های مرکز و پراکندگی) و استنباطی (همبستگی کانونی و رگرسیون خطی چندگانه) از نرم افزار SPSS 25 استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش، نشان دهنده آن است که ابعاد تدریس اثربخش استادان دارای همبستگی کانونی مثبت و معنی دار در آلفای 01/0 به مقدار 7/0 با ابعاد خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان است.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که ابعاد تدریس اثربخش استادان قادر به تببین 294 درصد واریانس متغیر خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان است.
۳۷.

الزامات تدریس اثربخش در آموزش مجازی با رویکردی بر آموزش های دوران کووید 19: یک مطالعه پدیدارشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 133 - 157

کلیدواژه‌ها: تدریس اثربخش آموزش عالی آموزش مجازی کووید 19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۱۵
هدف: هدف اصلی از اجرای پژوهش حاضر، فهم تجارب زیسته دانشجویان در ارتباط با الزامات تدریس اثربخش استادان در محیط مجازی و در شرایط بحرانی شیوع کووید 19 بود.روش پژوهش: این پژوهش کیفی با استفاده از روش پدیدارشناسی اجرا شد. روش گردآوری اطلاعات، استفاده از پرسشنامه مصاحبه نیمه ساختمند بود. بر این اساس، با رویکرد نمونه گیری هدفمند و روش معیار، دانشجویان تحصیلات تکمیلی گروه علوم انسانی دانشگاه شیراز انتخاب شدند و در نهایت با مصاحبه عمیق نیمه ساختارمند با 25 نفر اشباع نظری حاصل شد. تحلیل مصاحبه ها، با استفاده از الگوی کلایزی (1978) و روش تحلیل مضمون انجام گرفت.یافته ها: پس از استخراج و دسته بندی موضوعی، شش مضمون اصلی و 39 مضمون فرعی شناسایی شد. مضامین اصلی شامل زیرساخت ها، مدیریت کلاس درس، توجه به بعد روان شناختی دانشجویان، کیفیت، وسایل کمک آموزشی، ارزشیابی طبقه بندی شدند.نتیجه گیری: توجه به مؤلفه های فوق و مجموعه مضامین فرعی مطرح شده در مقاله، زمینه ساز ارتقای کیفیت، اثربخشی و در نتیجه کارآمدی آموزش در سطح گسترده ای خواهد شد.
۳۸.

واکاوی فهم ادراک شده اعضای هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان پیرامون تدریس اثربخش در سیستم مدیریت آموزش (LMS) در دوران پاندمی کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۲ 91 - 124

کلیدواژه‌ها: واکاوی فهم ادراک شده تدریس اثربخش سامانه مدیریت آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۱۷
هدف: هدف این پژوهش فهم تجارب زیسته اعضای هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان پیرامون تدریس اثربخش در سامانه مدیریت آموزشی بود.روش پژوهش: پژوهش کیفی حاضر با رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. داده ها با استفاده از نمونه گیری هدف مند و مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با دوازده نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان فعال در سامانه مدیریت آموزشی در سال تحصیلی 401- 400 گردآوری شد. و بر اساس الگوی کلایزی تحلیل گردید. یافته ها: پس از استخراج و دسته بندی موضوعی، تدریس اثربخش در چهار مضمون اصلی و چهارده مضمون فرعی شناسایی شد. اصول تدریس اثربخش در مضمون اصول فناورانه شامل انتخاب راهبردهای تدریس فناور محور، طرح درس الکترونیکی، ارائه تکالیف متناسب و ارائه بازخورد در سامانه و اصول پداگوژیکی شامل تعامل استاد- دانشجو، مشارکت دانشجویان با یکدیگر، توجه به تفاوت های فردی و پژوهش محوری تدریس بود. موانع تدریس اثربخش در مضمون موانع فناورانه شامل ناکارآمدی برای برخی دروس، کمبود متخصص ICT، محدودیت دسترسی به اینترنت و فراهم نبودن زیرساخت ها و موانع پداگوژیگی شامل فقدان شایستگی های موردنیاز و اعتبار پایین نتایج ارزیابیها بود.نتیجه گیری: بستر تدریس اثربخش در سامانه مدیریت آموزشی فراهم نبوده و نیازمند رفع موانع مذکور، توجه به اصول بیان شده و ایجاد شایستگی های لازم آموزش برخط در مدرسان و دانشجومعلمان است.
۳۹.

تدوین الگوی تدریس اثربخش به منظور ارتقاء سطح آموزشی مدارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت و چشم انداز آموزش دوره ۶ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 37 - 67

کلیدواژه‌ها: تدریس اثربخش ارتقاء آموزش مدارس روش تماتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۲۱
هدف این پژوهش تدوین الگوی تدریس اثربخش به منظور ارتقاء سطح آموزشی مدارس است. این پژوهش از نوع کیفی و پدیدارشناسی است. جامعه پژوهش شامل خبرگان دانشگاهی و آشنا به موضوع است. براساس روش نمونه گیری هدفمند، پس از مصاحبه نیمه ساختاریافته با 15 نفر، اشباع نظری حاصل و مصاحبه متوقف شد. در این پژوهش جهت دستیابی به روایی، از مشاوران و کارشناسان صاحب نظر در زمینه مدیریت آموزشی استفاده گردید و برای تعیین پایایی، از راهبرد تأیید همکاران پژوهشی استفاده شد، بر این اساس روایی و پایایی تأیید شد. روش تجزیه و تحلیل مورد استفاده در پژوهش حاضر، روش تماتیک بود. براساس نتایج مصاحبه ها، 11 مضمون در قالب 4 مفهوم ویژگی های فردی و علمی معلمان (منزلت اجتماعی معلمان، شخصیت فردی معلم و توانمندسازی معلمان)، مدیریت بهینه کلاس و محیط آموزشی (به کارگیری تکنولوژی آموزشی، مدیریت کلاس و اجرای آموزشی مؤثر، وسایل و تجهیزات آموزشی مناسب)، تدریس فعال و انگیزاننده ( به کارگیری روش های فعال تدریس و اهرم های ایجاد انگیزه ) و تدریس هدفمند (عینی کردن تدریس (یادگیری معنادار)، دانش پژوهی هدف گزینی) شناسایی شد. بر این اساس پیشنهاد می شود به منظور ارتقاء سطح آموزشی مدارس و اثربخش کردن تدریس معلمان از مدل ارائه شده در این پژوهش استفاده شود.
۴۰.

شناسایی مؤلفه های تدریس اثربخش و ارزیابی وضعیت تدریس (مطالعه موردی دانشگاه علمی کاربردی استان کردستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی سال ۴ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۸ 33 - 61

کلیدواژه‌ها: تدریس اثربخش مؤلفه های تدریس دانشگاه جامع علمی کاربردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۱۲
این پژوهش با هدف شناسایی مؤلفه های تدریس اثربخش در دانشگاه جامع علمی کاربردی استان کردستان و میزان به کارگیری این مؤلفه ها صورت گرفت. روش این مطالعه از بعد هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها، پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان و خبرگان حیطه برنامه درسی (تعداد ده نفر) بودند. ابتدا با استفاده از روش دلفی، مؤلفه های تدریس اثربخش از دیدگاه خبرگان شناسایی شد و با توجه به این مؤلفه ها پرسشنامه ای طراحی گردید که میزان پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ 86/0 محاسبه شد. در مرحله بعد پرسشنامه بین 364 نفر از دانشجویان (با توجه به فرمول تعیین حجم نمونه کوکران) توزیع شد. داده ها به روش خودپاسخگویی از نمونه های پژوهش دریافت شد و با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این مطالعه نشان داد مؤلفه های روابط انسانی، طرح درس مطلوب، توجه به محیط یادگیری، انجام دقیق روش تدریس مناسب، ویژگی های شخصیتی مدرس و ارزشیابی به موقع، بیشترین تأثیر را بر متغیر تدریس اثربخش دارند و میزان به کارگیری این مؤلفه ها در دانشگاه جامع علمی کاربردی استان کردستان تقریباً رضایت بخش بود.