مطالب مرتبط با کلیدواژه

توسعه اقتصادی


۲۶۱.

کاربرد نظریه اقتصاد ساختاری جدید در توسعه اقتصادی ایران در چهارچوب GIF جهت تعیین بخش های پیشران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه سیاستگذاری اقتصادی، سال 9، شماره 17، بهار و تابستان 1396،صص 233-268
تعداد بازدید : ۶۶۷ تعداد دانلود : ۳۲۲
اقتصاد ساختاری جدید تلاش دارد مسیر طی شده کشورهای موفق در همگرایی با کشورهای توسعه‌یافته را بازسازی و برای دیگر کشورهای در حال توسعه کاربردی و قابل حصول نماید که در این خصوص روشی را در قالب چارچوب GIF ارائه می‌دهد. در بخش کاربرد این چارچوب برای توسعه اقتصادی ایران، بررسی ساختار اقتصادی از نگاه این دیدگاه صورت گرفت که نتایج، نشان‌دهنده فاصله ایران با ساختار بهینه کشورهای موفق می‌باشد و می‌توان با الگوبرداری از آن‌ها به سمت اصلاح ساختار حرکت نمود. در مرحله بعد کشورهای چین، هند، اندونزی و ترکیه به عنوان مقایسه‌کننده انتخاب گردیدند و سپس با بررسی صادرات این کشورها و بخش‌های محرک آن‌ها برای دوره 19 ساله به انتخاب بخش‌های پیشران پرداخته شد. 25 گروه کالای سه رقمی پیشران کشورهای مقایسه‌کننده بدست آمد که با توجه به سطح تکنولوژی و مزیت‌های ایران، 14 گروه کالای سه رقمی (25 گروه کالای 5 رقمی) به عنوان بخش‌های پیشران اولویت اول و 11 گروه کالای سه رقمی به عنوان سطح تکنولوژی بالا جهت مشارکت سرمایه‌گذاری خارجی تعیین شد. وضعیت این 25 گروه کالایی در صادرات ایران بسیار نامناسب می‌باشد، به طوری که مجموع سهم آن‌ها در صادرات ایران 7/7 درصد است در حالی که این میزان برای چین، هند، اندونزی و ترکیه به ترتیب 30، 43، 19 و 41 درصد است. همچنین تحلیل ساختار واردات و نیز تعیین بخش‌های موفق داخلی از دیگر مراحل چارچوب می‌باشد که در خصوص اقتصاد ایران صورت گرفت.
۲۶۲.

همگرایی و واگرایی دولت های توسعه یافته و در حال توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره هشتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 7-40
تعداد بازدید : ۶۴۳ تعداد دانلود : ۳۷۲
طی چندین دهه گذشته فقط تعداد محدودی کشورها (کمتر از 10 درصد اقتصادهای جهان) توانستند از سطح پایین یا متوسط درآمد به درآمد بالا پیشرفت نمایند اما علیرغم افزایش وزن کشورهای درآمد متوسط در رشد جهانی، تعداد زیادی از این کشورها با درآمد متوسط، در دام درآمد متوسط گیر افتاده اند. راهبرد پیشرو-پیرو که مبتنی بر الگوبردای از کشورهای پیشرو می باشد، به تبیین این همگرایی و واکاوی عوامل تعیین کننده پرداخته تا با الگوبرداری از نسل ها و موج های توسعه یافتگی، فرصت دنباله روی را برای دیگر کشورهای در حال توسعه ارائه نماید. این راهبرد در قالب سه فرآیند درون کشوری شامل دنباله روی از کشورهای توسعه یافته از طریق صنعتی شدن و بهینه سازی صنایع طبق سیکل درون صنعتی و بین صنعتی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی تجارت محور و تخصص گرایی توافق شده، می باشد. فرایندهای درون منطقه ای این مدل نیز شامل فرآیندهای پله ای و زنجیره ای، تجارت و بازار بین منطقه ای و سرمایه گذاری بین منطقه ای می باشد. نتیجه مهم اینکه این فرآیندها در بستر سیاست هایی همچون تغییرات ساختاری، انتخاب صحیح کشور پیشرو، توسعه صادرات محور و توجه به مزیت های نسبی صورت گرفته است. نتیجه هشدار دهنده نیز در این مسیر وجود رویکردهای اشتباه است؛ بطوریکه در برخی موارد کشور اصلا در جهت تغییرات ساختاری حرکت نکرده اما در برخی موارد کشور در جهت تغییرات ساختاری حرکت نموده اما این تغییرات با مزیت های نسبی کشور و ساختار عوامل تولیدش، همسو نبوده است.
۲۶۳.

تحلیل و بررسی توسعه فناوری و اهداف اقتصادی دولت اسلامی

نویسنده:
منبع: قانون یار دوره پنجم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۷ 1103-1114

کلیدواژه‌ها: دولت اسلامی اهداف اقتصادی توسعه اقتصادی توسعه فناوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۲۹۸
تعیین اهداف دولت در اقتصاد اسلامی و رتبه بندی اهداف مزبور، تاثیر زیادی در سیاست گذاری های اقتصادی دارد. اصیل ترین هدف حضور و فعالیت دولت اسلامی، زمینه سازی برای تحقق رشدمعنوی است اما اموری دیگر جهت تحقق این هدف اصیل، به صورت اهداف مقدمی مطرح می شود که یکی از این امور، گسترش علم و دانایی در بستر فرهنگ دینی می باشد. دولت اسلامی برای تحقق این امر بایستی اقدامات متعددی از جمله برپایی و گسترش نظام آموزش عمومی در جهت ارتقای فرهنگ دینی و زمینه سازی برای رفع فقر انجام دهد. تحقیقات روی تجربیات جوامع مختلف نشان می دهد توسعه متوازن و پایدار در زمینه های مختلف اقتصادی و اجتماعی، مبتنی بر توسعه علوم و فناوری است. علاوه بر آن امروزه فناوری یکی از مهمترین پایه های اساسی رشد و توسعه اقتصادی کشورها محسوب می شود.
۲۶۴.

تحلیل خوشه ای جایگاه ایران در جهان مبتنی بر توسعه پایدار اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست نامه علم و فناوری دوره یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۴) 83 - 100
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۴۱۵
توسعه اقتصادی شامل فرآیند و خط مشی هایی است که در یک جامعه به منظور رفاه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مردم، به کار گرفته می شود. به منظور بررسی وضعیت توسعه اقتصادی در کشور و تعیین جایگاه ایران در بین دیگر کشورهای جهان، شاخص های اقتصادی ارائه شده بر روی سایت بانک جهانی مورد بررسی قرار گرفت، که با بکارگیری روش دلفی و استفاده از نظر خبرگان، 8 شاخص در وضعیت توسعه پایدار ایران، موثر شناخته شد. به منظور بررسی توسعه پایدار اقتصادی بر مبنای هشت شاخص منتخب (تولید ناخالص داخلی GDP))؛ صادرات کالا؛ واردات کالا؛ پس انداز ناخالص؛ درآمد سرانه؛ مالیات بر درآمد، سود و سود سرمایه؛ نقدینگی بخش خصوصی؛ قدرت خرید برابر)، دیتاها از بانک جهانی برای 186 کشور جهان، استخراج گردید. هدف از این پژوهش، بررسی وضعیت ایران بر مبنای هشت شاخص منتخبِ حوزه اقتصادی و تعیین جایگاه ایران در بین دیگر کشورهای جهان، با استفاده از تکنیک خوشه بندی؛ و سپس شناسایی شبیه ترین کشورها در طی 18 سال گذشته با وضعیت توسعه پایدار اقتصادی در ایران، است. یافته های پژوهش نشان می دهد، کشور ایران از منظر شاخص های اقتصادی توسعه پایدار بیشترین هم خوشه گی را با کشورهای اندونزی، ویتنام، سائوتومه و پرنسیپ دارد که 13 بار در طی سال های 1996 تا 2016، در یک گروه قرار گرفتند؛ و 7 بار با کشور نیجریه در یک خوشه قرار گرفته است؛ و با کشور کلمبیا و پاراگوئه 6 بار هم خوشه بوده است. در پایان بر مبنای یافته های پژوهش پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ارائه شده است.
۲۶۵.

بررسی رابطه میزان دموکراسی و احساس شادمانی؛ مطالعه مقطعی - ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و دوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۱) 155 - 168

کلیدواژه‌ها: شادمانی دموکراسی سرمایه اجتماعی توسعه اقتصادی نابرابری درآمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۲۹۹
مطالعه حاضر نقش دموکراسی را بر میزان احساس شادمانی بررسی می کند. این مطالعه، بررسی در سطح کلان و به صورت مقطعی - عرضی است. داده ها برای 145 کشور از مجموعه داده های گوناگون گردآوری شده اند. شیوه مطالعه تحلیل ثانویه است. رویکرد مطالعه نوعی تنظریه تلفیقی است که همزمان با نقش دموکراسی، عامل توسعه اقتصادی و نابرابری را نیز در بررسی میزان شادمانی در نظر گرفته است. یافته ها بیان می کنند که اول، میزان شادمانی تفاوت های معناداری بین ملل مختلف دارد و کشورهای شمال اروپا با میانگین بالای 80 درصد بالاترین میزان شادمانی را در جهان دارند. دوم، دموکراسی اثر مثبت و معناداری بر میزان شادمانی دارد. سوم، این اثر ازطریق سرمایه اجتماعی بسیار بیشتر خواهد شد؛ بنابراین، در الگوی ترکیبی ارائه شده از عوامل سطح کلان، میزان دموکراسی در کنار افزایش توسعه اقتصادی و کاهش میزان نابرابری درآمد، توانایی تبیین مقدار جالب توجهی از تغییرات میزان شادمانی را دارد.
۲۶۶.

تبیین اثر و نقش توسعه در پرتو حقوق بین الملل اقتصادی

نویسنده:
منبع: پژوهش های حقوق تطبیقی عدل و انصاف سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱ 141 - 158

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی حقوق بین الملل توسعه تحولات جدید سرمایه گذاری خارجی تجارت بین الملل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۱ تعداد دانلود : ۲۶۴
با توجه به تحولات پر اهمیت اقتصادی در سطوح منطقه ای و بین المللی و توجه خاص سایر کشورها به برقراری ارتباطات اقتصادی وتجاری با یکدیگر و با توجه به حجم عظیم فعالیت ها و کنترل و هدایت نیروهای متخصص آنها در ایجاد و برقراری ارتباطات تجاری – اقتصادی، لازم است به مسائل حقوقی اقتصادی توجهات ویژه صورت گیرد. مقتضیات مکان و زمان و بحران های اقتصادی در جهان امروز نیازهای خاص اقتصادی را می طلبد که باید نیروهای داخلی ضمن اطلاع از این قوانین و ضوابط، نقاط آسیب پذیری را شناسایی کرده و به حل و فصل مسائل اقتصادی شان با سایر دول بپردازند. تضاد های حقوقی سرمایه گذاری ها و اثرات آن همراه عدم حمایت های عمومی در مواردی سبب عدم کارایی گسترده شده است. همچنین اثرات سرمایه گذاری های بخش خصوصی در توسعه کشورهای میزبان و اثرات سرمایه گذاری ها در حمایت از بخش های عمومی کشور میزبان در موارد بسیاری نادیده گرفته شده است. هر زمان حمایت های سرمایه گذاری هدف اولیه در حقوق تجارت بین المللی سرمایه گذاری خارجی بوده است، اصل استقلال هر کشوربا اثرات خاص نسبت به کشور میزبان، به طور شدیدی حقوق کشور میزبان بدون مزیت را در سرزمین های خارجی محدود میکند، فلذا اهمیت بررسی این موضوع روشن میگردد. این مقاله ضمن تشریح و تبیین اهمیت و الزامات خاص موضوع، به بررسی نمونه ها و ضرورت و اهمیت آنها در عرصه تحولات جدید بین المللی می پردازد.
۲۶۷.

تحلیل زیست پذیری اقتصادی در روستاهای پیراشهری ملکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه فضاهای پیراشهری سال سوم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵) 79 - 96

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری توسعه اقتصادی نواحی پیراشهری ملکان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳ تعداد دانلود : ۲۸۳
هدف از تحقیق حاضر تحلیل و بررسی زیست پذیری اقتصادی در روستاهای پیراشهری شهر ملکان می باشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف اکتشافی و از نظر روش توصیفی – تحلیلی و از لحاظ جهت گیری در زمره پژوهش های کاربردی است. برای جمع آوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز از روش های کتابخانه ای میدانی (مشاهده و پرسشنامه) استفاده شده است. برای رتبه بندی روستاها از نظر زیست پذیری اقتصادی با استفاده از روش SAWتعداد 12 روستا در شعاع 5 کیلومتری شهر ملکان انتخاب شدند که طبق سرشماری  سال 1395 دارای 29709 نفر جمعیت و 9601 خانوار بودند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 154 خانوار روستایی به عنوان نمونه انتخاب شدند. در ادامه جهت مطالعه دقیق ذهنیت ها در خصوص عوامل مؤثر در زیست پذیری اقتصادی روستاهای پیراشهری شهر ملکان از روش ترکیبی کیو (Q) و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. تعداد مشارکت کنندگان در این پژوهش 19 نفر متخصص، کارشناس و مدیران روستایی بودند که به 30 گزاره تحقیق پاسخ دادند. نتایج تحقیق نشان داد، روستاهای لکلر با نمره نهایی 100/0، تازه قلعه با نمره نهایی 097/0 و عباس آباد با نمره نهایی 095/0 در رتبه های اول تا سوم از نظر زیست پذیری اقتصادی قرار دارند و مهمترین عوامل تأثیرگذار در تفاوت فضایی روستاها از نظر زیست پذیری اقتصادی عبارتند از: 1) سهولت دسترسی به شهر و وجود منابع آب کافی با مقدار ویژه 28/4 و مقدار واریانس 76/26، 2) وجود توسعه اقتصادی قابل قبول، 3) یکنواختی محیطی و بازدهی نیروی کار و وجود امکانات آموزشی و 4) وجود فرصت های شغلی، امکان فرآوری محصولات باغی و امنیت اجتماعی.
۲۶۸.

تحلیل عوامل مؤثر بر کار آفرینی شهری در راستای دستیابی به اقتصاد پایدار (مطالعه موردی: شهر نجف آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۹ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 189 - 209

کلیدواژه‌ها: اقتصاد پایدار توسعه اقتصادی شهر نجف آباد کارآفرینی شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۵۷۰
امروزه تقویت کارآفرینی و ایجاد بستر مناسب برای توسعه آن از ابزار پیشرفت اقتصادی کشورها، به ویژه کشورهای درحال توسعه است. همچنین بسترسازی برای کارآفرینی در وجوه مختلف آن می تواند اهمیتی راهبردی در نظام عملکرد مدیریت بخش عمومی و سازمان های متصدی در مدیریت شهری باشد. در شهرها کارآفرینی یکی از کلیدهای اساسی توسعه اقتصادی و درآمدزایی محسوب می شود؛ شهرها به عنوان مراکز دانش و تولیدات خاص، محل تسهیل تفکر خلاقانه و نوآورانه و آفرینش گر فرصت های ارزنده برای اشتغال و کارآفرینی هستند؛ بنابراین در محیط های شهری باید شرایطی خاص برای کارآفرینی و شکوفایی اقتصادی فراهم شود. براین اساس، هدف کلی پژوهش کاربردی و توصیفی-هم بستگی حاضر بررسی عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی شهری در راستای دستیابی به اقتصاد پایدار با مطالعه موردی شهر نجف آباد است. برای جمع آوری داده ها از روش پیمایشی و کتابخانه ای استفاده شده است. جامعه آماری شامل کارآفرینان شهر نجف آباد، خبرگان، کارشناسان و استادان کارآفرینی و مدیران امور شهری است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و بهره گیری از آزمون هایی مانند ضریب هم بستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره انجام شده است. متغیرهای اصلی پژوهش شامل عوامل اقتصادی-حمایتی، عوامل انسانی- اجتماعی، عوامل زیرساختی و کارآفرینی شهری است. یافته ها نشان می دهد میان سه متغیر اصلی پژوهش با کارآفرینی شهری رابطه وجود دارد و از میان آن ها، متغیر عوامل اقتصادی-حمایتی با ضریب تأثیر 655/0 مهم ترین متغیر مؤثر بر کارآفرینی در راستای دستیابی به اقتصاد پایدار شهری است. به طورکلی، محدوده مورد مطالعه با داشتن قابلیت های بسیار می تواند پتانسیل تبدیل شدن به یک شهر کارآفرین را داشته باشد. فراهم کردن تسهیلات حمایتی و اقتصادی نیز می تواند بیشترین نقش را در این زمینه ایفا کند.
۲۶۹.

واکاوی نقش حمل و نقل در توسعه ابعاد اقتصادی مناطق روستایی مورد مطالعه: دهستان کلخوران- شهرستان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۵ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۷۶ 99 - 112

کلیدواژه‌ها: حمل و نقل توسعه اقتصادی توسعه پایدار روستایی دهستان کلخوران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۲۰۰
بهبود شبکه جاده ای و خدمات حمل و نقل دارای نقش اساسی در تحرک اقتصاد و کاهش فقر در مناطق روستایی است و عامل اصلی برای رشد اقتصادی مناطق روستایی، ارائه اشتغال و از بین بردن محدودیت دسترسی به خدمات مورد نیاز است که منافع متعددی را در مناطق روستایی فراهم می نماید. پژوهش حاضر با هدف واکاوی نقش حمل و نقل روستایی در ابعاد اقتصادی مناطق روستایی انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیل است که رویکرد حاکم بر آن کمی محسوب می گردد. جامعه آماری پژوهش 12 روستای دهستان کلخوران شهرستان اردبیل است که دارای 2946 خانوار است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 356 نفر برآورد گردید. پراکندگی تعداد نمونه ها در روستاها، متناسب با تعداد خانوار موجود بوده و شیوه انتخاب نمونه در هر روستا به صورت تصادفی سیتماتیک انجام گرفته است. جهت بررسی موضوع، چارچوبی از سه شاخص حمل و نقل در قالب 15 نماگر و چهار شاخص توسعه اقتصادی در قالب 23 نماگر انتخاب گردید. پایایی کل پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ 84/0 برآورد گردید. جهت تحلیل موضوع از آزمون t تک نمونه ای، رگرسیون چند متغیره، آنتروپی شانون و تکنیک تاپسیس فازی بهره گرفته شد. یافته های پژوهش بیانگر این است که زیرساخت های حمل و نقل با ضریب بتای 658/0 بیشترین نقش را در تبیین ابعاد توسعه اقتصادی داراست و 432/0 از کل واریانس توسعه اقتصادی را تبیین می کند. نتایج حاصل از تکنیک تاپسیس فازی نیز نشان داد روستای اردی از لحاظ شاخص های حمل و نقل در بالاترین سطح قرار دارد. همچنین آزمون t تک نمونه ای نشان داد که ابعاد اقتصادی توسعه دارای میانگینی بالاتر از حد مطلوب هستند. نتایج بیانگر این است در مناطق روستایی سیاست های حمل و نقل نقش مهمی در توسعه آنها دارد و دسترسی مناسب به آن عامل مهمی در کاهش انزوای جغرافیایی است.
۲۷۰.

بررسی تأثیر عوامل سازمانی، استراتژیک و محیطی بر عملکرد صادراتی؛ تحلیل نقش صادرات نوآورانه در میان شرکت های صادراتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت کسب و کارهای بین المللی سال چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 63 - 86

کلیدواژه‌ها: نوآوری عملکرد صادراتی توسعه اقتصادی رشد فناوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۵ تعداد دانلود : ۴۲۴
با توجه به نقش صادرات در اهداف اقتصادی و اجتماعی کشور و همچنین، رقابت در بازارهای بین المللی، لزوم توجه به کسب وکارهای فعال در صادرات بیش از پیش مهم است. این نوع کسب وکارها برای بقای خود در بازار، در مقابل رقبای بزرگ تر می توانند از طریق نوآوری بر اندازه غیراقتصادی خود غلبه کنند. بنابراین این پژوهش درصدد بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر صادرات نوآورانه و تأثیر آن بر عملکرد صادراتی صورت پذیرفته است. جامعه آماری این تحقیق، شرکت های صادراتی صنعت مواد غذایی است. داده های تحقیق از طریق پرسشنامه در میان 200 شرکت فعال که در حوزه بین الملل این صنعت فعالیت دارند، از طریق کانال های ارتباطی مجازی گردآوری گردید و حدود 103 شرکت به عنوان نمونه براساس فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، به گویه های پرسشنامه پاسخ دادند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه الکترونیکی متشکل از 47 سوال استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار spss و روش حداقل مربعات جزئی و نرم افزار اسمارت پی.ال.اس. تجزیه و تحلیل شدند. بررسی نتایج این تحقیق نشان داد که عوامل تمرکززدایی با ضریب 597/2، بازارگرایی صادرات با ضریب 228/3، تبادل اطلاعات با ضریب 310/4 و رقابت پذیری با ضریب 877/2 بر صادرات نوآورانه تأثیر مثبت و معنی داری دارند؛ و رسمی سازی با ضریب 313/0 و پویایی بازار با ضریب 896/0 بر صادرات نوآورانه تأثیر مثبت و معناداری ندارند. همچنین، نتایج نشان دهنده نقش میانجی صادرات نوآورانه با ضریب 025/13 در تأثیر تمرکززدایی، بازارگرایی صادرات، تبادل اطلاعات و رقابت پذیری بر عملکرد صادراتی می باشد.
۲۷۱.

ابتکار راه ابریشم و هژمونی چین در آسیای مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۸) 75 - 98

کلیدواژه‌ها: آسیای مرکزی امنیت انرژی راه ابریشم تسلط اقتصادی توسعه اقتصادی نفوذ سیاسی و امنیتی چین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۳۷۶
در این نوشتار می خواهیم، هدف های راهبردی و کلان چین از عملیاتی کردن ابتکار راه ابریشم را بررسی کنیم. با توجه به این هدف، این پرسش مطرح است که ابتکار راه ابریشم چگونه به شکل گیری هژمونی چین در منطقه آسیای مرکزی کمک می کند؟ در پاسخ این فرضیه مطرح می شود که ابتکار راه ابریشم به عنوان راهبرد کلان چین در بازی بزرگ جدید با آمریکا و روسیه از راه ایجاد تسلط اقتصادی و گسترش نفوذ سیاسی و امنیتی، به شکل گیری هژمونی چین در منطقه آسیای مرکزی کمک می کند. در سال 2013، رهبران چین ابتکار راه ابریشم را راهبرد کلان و محور اصلی سیاست داخلی و خارجی خود معرفی کردند. در این راهبرد، آسیای مرکزی با توجه به منابع غنی هیدروکربنی و موقعیت ویژه ژئواستراتژیک، ژئوپلیتیکی و ژئواکونومی اصلی ترین منطقه هدف به شمار می رود. بر این اساس، چین می کوشد با قراردادهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی در چارچوب ابتکار راه ابریشم، نقش و نفوذ خود در منطقه آسیای مرکزی را گسترش دهد و در عمل به هژمون منطقه تبدیل شود. نتایج این نوشتار نشان می دهد، چین در راستای ایجاد و تثبیت هژمونی منطقه ای خود، ابتکار راه ابریشم را به عنوان راهبرد کلان در اولویت خود قرار داده است و برای جلوگیری از ایجاد نگرانی قدرت های بزرگ دیگر از جمله آمریکا و روسیه، سیاست خارجی محتاطانه ای را در پیش گرفته است. روش پژوهش در این نوشتار روش کیفی، مبتنی بر ثبات هژمونیک با بهره گیری از منابع اینترنتی و کتابخانه ای است.
۲۷۲.

اندک سالاری و شکست برنامه های توسعه اقتصادی در ایران دهه 1350

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال پنجم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۶ 257-277

کلیدواژه‌ها: نهادهای استثماری نهادهای فراگیر توسعه اقتصادی سازمان برنامه پهلوی دوم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۳۳۱
توسعه اقتصادی در جهان امروز دغدغه بسیاری از دولت هاست. مسئله مهم این است که اولا دولت ها چگونه می توانند در مسیر توسعه قرار بگیرند و ثانیا چه رویه ای را در پیش بگیرند که از مدار آن خارج نشوند. نتایج توسعه در ایران دهه 1340 و رشد و نوسازی که در این برهه رقم خورد بیانگر آن است که توسعه می تواند دستاوردی موقت باشد. فرایندی که پس از آن بحران و شرایط حاد مالی و اقتصادی در کشور تجربه شد. حال سوالی که در همین راستا در این پژوهش به دنبال پاسخ به آن هستیم از این قرار است: چرا برنامه توسعه اقتصادی در ایران عصر پهلوی علیرغم تلاش های مثبت اولیه، در دهه 1350 با شکست مواجه شد؟ این مقاله تلاش می کند تا بهره گیری از مفاهیم نهادهای فراگیر و نهادهای استثماری اوغلو و رابینسون و کاربست آن در ایران دهه 1340 و 1350 به این پرسش پاسخ دهد و نشان دهد چگونه دست بالاتر سیاست می تواند تیشه به ریشه برنامه های توسعه اقتصادی بزند و فرایند و مسیر یک توسعه را نافرجام گذاشته و آن را به انحراف بکشاند. روش این مقاله توصیفی-تحلیلی و شیوه گرده آوری داده ها بر اساس روش کتابخانه ای خواهد بود.
۲۷۳.

اقتدارگرایی یا دموکراسی؛ ساختار دولت و توسعه اقتصادی در چین و هند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال نهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 97-126

کلیدواژه‌ها: ساختار سیاسی توسعه اقتصادی دولت توسعه گرا چین هند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۴ تعداد دانلود : ۴۳۰
رشد و توسعه سریع چین و هند در سالیان اخیر، این کشورها را به پدیده ای جذاب در مباحث توسعه تبدیل کرده است. با این حال، این دو کشور با دو ساختار سیاسی متفاوت به توسعه دست یافته اند. هدف مقاله حاضر بررسی رابطه ساختار دولت و توسعه اقتصادی در این کشورها است. شناخت این رابطه به ویژه برای کشورهای در حال توسعه اهمیت بسزایی دارد. زیرا جوامع درحال گذار، جویای شناخت نسبت ساختار سیاسی و توسعه در کشور خود می باشند. نتایج این بررسی نشان می دهد که دموکراسی یا اقتدارگرایی ضرورتاّ پیش شرط توسعه نیست، بلکه وجود شاخص های دولت توسعه گرا در چین و هند شامل: نخبگان توسعه گرا، استقلال نسبی دولت، دیوان سالاری قوی و جامعه مدنی ضعیف بسترهای لازم را برای توسعه در دو کشور چین و هند فراهم کرده است.
۲۷۴.

کنشگری چین در آسه آن؛ تلاش برای حفظ وابستگی نامتقارن اقتصادی

نویسنده:
منبع: سازمان های بین المللی سال چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۳ 657-678

کلیدواژه‌ها: آسه آن چین توسعه اقتصادی دریای چین جنوبی آسیای جنوب شرقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۲ تعداد دانلود : ۲۸۴
علی رغم تمامی مخالفت ها و موضع گیری هایی که در سازمان های بین المللی علیه چین وجود داشت، در طی یک دهه گذشته این کشور نفوذ قابل توجهی در سازمان های بین المللی و منطقه ای یافته و تلاش کرده است با شکل دادن به هنجارها، قواعد و قوانین جایگاه خود را در این سازمان ها ارتقا بخشد. در این میان، سازمان آسه آن یکی از مهم ترین سازمان های منطقه ای بوده که مورد توجه مقامات چین قرار گرفته است؛ سازمانی که می تواند منافع فراوانی را برای پکن تأمین سازد و اکنون این منافع بیش از هر زمان دیگری با منطقه آسه آن درهم تنیده شده است. روابط بین چین و این اتحادیه در وضع کنونی، به یکی از پیچیده ترین روابط در منطقه آسیا و اقیانوسیه تبدیل شده و اخیراً در هر دو بعد اقتصادی و سیاسی تغییرات مثبتی به خود دیده است. البته منافع و سهم حاصل برای چین از این تعمیق روابط بیشتر از اعضای آسه آن بوده و این امر به یکی از دغدغه ها و نگرانی های مقامات این اتحادیه در چند سال اخیر تبدیل شده است. این مقاله سعی کرده است با تکیه بر نظریه وابستگی نامتقارن اقتصادی به بررسی نوع کنشگری چین در این سازمان منطقه ای بپردازد. از دید مقاله، چین از طریق ارتقای سطح همکاری های سیاسی و اقتصادی تلاش نموده است که وابستگی نامتقارن آسه آن به خود را حفظ کند و ارتقا دهد و مانع قدرت گیری رقبای منطقه ای و بین المللی در این سازمان شود.
۲۷۵.

واکاوی موانع پایداری تولید روستایی در بخش مرکزی شهرستان بشرویه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه پایدار فضا دوره اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 87-105

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی اقتصاد روستایی نظام فعالیت موانع تولید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۲ تعداد دانلود : ۲۲۹
از دلایل عمده ضعف ساختاری روستاها مشکلات اقتصادی است. در اقتصاد روستایی از گذشته تاکنون همواره تولید و مولد بودن از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و روستا به عنوان کانون تولید شناخته شده است. در ایران طی چند دهه اخیر با وجود تلاش های فراوانی که نظام برنامه ریزی برای مدیریت و توسعه کانون های روستایی متحمل شده و بودجه های قابل توجهی نیز هزینه گردیده، با این وجود، چالش های بنیادینی از جمله ضعف و رکود در تولید و کم بنیانی اقتصاد روستایی مشهود است. بر این اساس، تحقیق حاضر تلاش داشته ضمن شناسایی وضع موجود نظام فعالیت های اقتصادی و تولیدی در روستاهای شهرستان بشرویه، به تحلیل مهم ترین موانع توسعه و پایداری نظام تولید در روستاهای مورد مطالعه با رویکرد فضایی بپردازد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد در هشت روستای مورد مطالعه، موانع 28 گانه بر سر راه توسعه و پایداری نظام تولید وجود دارد. برخی از این موانع دارای سابقه تاریخی از زمان اصلاحات ارضی و بنیان نهادی در جامعه روستایی دارد که مهم ترین آن "خرده مالکی شدید و قطعات کوچک اراضی" بوده است. دسته ی دیگر موانع نیز به عملکرد غیرمنطقی نظام برنامه ریزی در قبال تولید و اقتصاد روستایی باز می گردد. در کل افول تولید در روستاها اگر به دلیل عوامل طبیعی تشدید گردیده با این وجود، نظام برنامه ریزی در قبال روستاها از کاستی عملکرد توسعه زا برخوردار است. تداوم شرایط کنونی به منزله ی ناپایداری هر چه بیشتر نظام تولید روستایی با تمام عواقب شناخته شده خواهد بود.
۲۷۶.

تحلیل تأثیر مناطق آزاد بر توسعه اقتصادی در ایران مطالعه موردی: منطقه آزاد ارس(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال دهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 7 - 26

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی مناطق آزاد منطقه آزاد ارس ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۶ تعداد دانلود : ۳۱۷
توسعه اقتصادی به عنوان یکی از ارکان اصلی برای توسعه یافتگی در کشورهای در حال توسعه یافته، باید با عزمی راسخ، دنبال شود. مؤلفه های زیادی درون سرزمین کشورها برای رسیدن به توسعه اقتصادی در نظر گرفته می شوند که یکی از این مؤلفه ها، ایجاد برخی از بنادر و شهرها، به عنوان منطقه آزاد است تا از این طریق بتوان، تجارت پر سود را برای کشور، منطقه مرزی و استان مورد نظر، و به طورکلی در سطح ملی و منطقه ای و حتی برخی مناطق آزاد را در سطح جهان، در راستای توسعه اقتصادی قرار داد. با وجود اینکه هفت منطقه آزاد در ایران وجود دارد، ولی کماکان سطح توسعه اقتصادی داخل کشور همچنان نامناسب است. منطقه آزاد ارس به عنوان یکی از این مناطق است که در شمال غربی کشور به عنوان پل ارتباطی با منطقه قفقاز و اروپای شرقی، می تواند نقش مهمی را برای توسعه روابط اقتصادی ایفاء کند. هدف این مقاله تحلیل تأثیر منطقه آزاد ارس بر توسعه اقتصادی کشور می باشد. برای دستیابی به این هدف، مقاله با روش پژوهشی توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایتهای اینترنتی انجام گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهند که منطقه آزاد ارس در مقیاس محلی و ملی، نسبت به مقیاس منطقه ای، بهتر توانسته است بر توسعه اقتصادی ایران تأثیرگذار باشد.
۲۷۷.

تاثیر درآمدهای گردشگری برجذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی مطالعه موردی: 23 کشور جهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۹) 79 - 97

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی سرمایه گذاری مستقیم خارجی درامدهای گردشگر داده های تابلویی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۲۳۰
امروزه توسعه ی گردشگری مورد توجه برنامه ریزان اقتصادی دولتی و خصوصی همه کشور ها قرار گرفته است. بسیاری از کشور ها به صورت فزاینده ای به این حقیقت پی برده اند که برای بهبود وضعیت اقتصادی خود باید در صدد یافتن راه های تازه ای برای افزایش درامدهای خود برآیند. توسعه ی صنعت گردشگری به ویژه برای کشور های در حال توسعه که با معضلاتی همچون میزان بیکاری ، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک محصولی مواجه هستند ، از اهیت زیادی برخوردار است. در کشور های که برای توسعه اقتصادی با محدودیت منابع داخلی روبرو باشند استفاده از منابع خارجی برای سرمایه گذاری و افزایش درامد های توریسم امری ضروری است. لذا با توجه به اهمیت موضوع دراین مقاله به بررسی اثر درامدهای گردشگر بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی 23 کشور عضو چشم انداز را مورد مطالعه قرار داده ایم . بدین منظور با استفاده از روش اقتصاد سنجی داده های تابلویی در یک نمونه شامل 23 کشور طی دوره 2012- 2014 اثر درامدهای گردشگر به همراه سایر متغیرهای تاثیر گذار بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بررسی شده است. نتایج حاصل از برآورد الگو نشان می دهد که اثر درامد یاد شده بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی مثبت و معنی دار است. همچنین درجه باز بودن اقتصاد و تولید ناخالص داخلی سرانه بر میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی اثرمثبت و معنی دار،اما میزان تورم بر سرمایه گذاری اثر منفی و معنی دار دارد .
۲۷۸.

نهادگرایی در حسابداری

نویسنده:
منبع: چشم انداز حسابداری و مدیریت دوره چهارم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۹ (جلد ۴) 19 - 35

کلیدواژه‌ها: نهاد نهادگرایی ایدئولوژی حسابداری اجتماعی توسعه اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۲۴۸
نهادگرایی رویکردی میانرشتهای است که از دانش هایی مانند روانشناسی، جامعه شناسی، مردم شناسی و حقوق استفاده می کند تا رفتار عاملان اقتصادی را فهم کند و مفروضات دقیقتری برای وصف رفتار آنان ایجاد کند. هدف از پژوهش حاضر، بسط مبانی و تبیین اهمیت نقش محوری نهادها و رویکرد نهادگرایی بر توسعه اقتصادی و بهبود حرفه حسابداری است. این پژوهش از لحاظ روش، مروری و به ارزیابی پژوهش هایی که در گذشته انجام شده می پردازد.. بر اساس پژوهش های پیشین می توان نتیجه گرفت که نهادگرایان جدید، ضمن نقد نظریات نئوکلاسیک، سعی در توسعه و ارائه یک تئوری توسعه مبتنی بر سازمان و تغییر و تحول نهادی با هدف ارتقا و ترویج رشد اقتصادی نمودند. همچنین شواهد موید این مطلب است که ایدئولوژی به عنوان بخشی غیرقابل مشاهده و ایده آل از نظم نهادی، افراد در نهادها را قادر می سازد تا الگوهای رفتاری سازگار را انتخاب کنند. مضافا، نهادها در توسعه حسابداری اجتماعی و زیست محیطی نقش مهمی را ایفا می کنند.
۲۷۹.

نقش شهر بنگلور در توسعه اقتصادی هندوستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سیاسی فضا دوره سوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) ۱۳۲-۱۴۷

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن توسعه اقتصادی دیپلماسی شهری بنگلور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴
امروزه شهر ها در تلاش برای کسب موقعیت برتر در عصر جهانی شدن در عرصه های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هستند. شهرهای بسیاری نیازمند تقویت فضاهای رقابتی جدید جهت پیوستن به این رویداد عظیم جهانی و افزایش میزان جذابیت شهر ها برای گروه های مختلف در راستای گردش موثر کالا، خدمات، تجارت و سرمایه در جهان سرمایه داری امروزی هستند و مدیریت شهری و رویکردهای نوین می تواند نقش بخش خصوصی را در بدنه شهر ها بیش از پیش رنگ و لعابی خاص ببخشد. شهر بنگلور به عنوان سیلیکون ولی شرق آسیا، با در اختیار داشتن بخش اعظم مهارت ها و فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی هندوستان توانسته است در ساختار اقتصادی این کشور تحولی شگرف ایجاد کند و جایگاه ویژه ای برای جذب شرکت های مهم جهان و سرمایه گذاری های کلان به خود اختصاص دهد و از طرفی دیگر به عنوان خواهر خوانده سانفرانسیسکو و مشارکت استارت آپ های بنگلوری در نمایشگاه ها و همایش ها درصدد است تا از طریق دیپلماسی شهری به حل بسیاری از مشکلات شهری و رشد اقتصادی بپردازد. این پژوهش از نظر هدف بنیادی-کاربردی و با استفاده از روش اسنادی- کتابخانه ای و با هدف شناسایی نقاط قوت بنگلور و نقش اثر گذار بر تغییر و تحول اقتصادی هند که از طریق دیپلماسی شهری پیوند خورده با جهان و فرآیندهای جهانی سازی، راهی آشنا برای شهرهای ایران با موقعیت مناسب ایجاد نماید، انجام پذیرفته است و نتایج حاکی از آن است که بنگلور با بهره گیری از فناوری اطلاعات و جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی، نقش موثری بر توسعه اقتصادی هند بر جای گذاشته است.
۲۸۰.

ارزیابی وضعیت کنونی گمرک ایران از نظر مولفه های انقلاب صنعتی چهارم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سیاسی فضا دوره سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۲) ۲۳۲-۲۴۳

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی گمرک انقلاب صنعتی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۴۸۱
یکی از مهمترین عوامل توسعه اقتصادی کشورها، رشد بخش خارجی اقتصاد و بازرگانی بین المللی است. به عبارت دیگر، داشتن مبادلات تجاری گسترده یکی از عوامل اصلی رشد اقتصادی کشورها محسوب می شود. در همین راستا یکی از مباحث نوین در حوزه سازمان ها، به کارگیری مفاهیم دیجیتال سازی و فناوری اطلاعات در مدیریت سازمان های خدماتی و تولیدی است که در انقلاب صنعتی چهارم به وقوع پیوسته است. هدف این مطالعه ارزیابی وضعیت کنونی گمرک ایران از نظر مولفه های انقلاب صنعتی چهارم می باشد. پژوهش حاضر یک پژوهش کاربردی است، چرا که علاوه بر جنبه آگاهی بخشی و علمی، جنبه کاربردی نیز برای شرکت ها و سازمان ها و به خصوص گمرک خواهد داشت. از نظر روش نیز پژوهش حاضر یک پژوهش کمی می باشد. با بررسی وضعیت موجود، داده های به دست آمده در هفت مقوله اصلی طبقه بندی می شوند: بهره گیری از فناوری های روز، امکانات و زیرساخت ها، همکاری و تعامل، سیاست گذاری ها و قوانین، مدیریت و برنامه ریزی، عوامل بین المللی و برون سازمانی و ساختار سازمان. در نتایج مشخص شد که وضعیت کنونی گمرک از نظر مولفه های انقلاب صنعتی چهارم مطلوب بوده است.