مطالب مرتبط با کلیدواژه

اخلاق سیاسی


۱.

نمایی کلی از سیاست اخلاقی

کلیدواژه‌ها: عدالت اخلاق سیاست اخلاق سیاسی سیاست اخلاقی ، حق مداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰۱ تعداد دانلود : ۷۷۶
در نگاه ابتدایی، جمع اخلاق با سیاست ناممکن به نظر می رسد؛ زیرا اخلاق، از فضایل، صفات و افعال حسنه سخن می گوید، در حالی که سیاست، دغدغه قدرت و اعمال سلطه را در سر می پروراند. سیاست مدار در پی کسب، حفظ و توسعه قدرت و نیز تامین خواست های نفسانی خویش است، در حالی که انسان اخلاقی، با نگاه منفی به این امور، در اندیشه کسب فضایل و زدودن رذایل نفسانی است. در نگاه ثانوی به این دو موضوع می توان دریافت که چنین اختلافی را نمی توان لزوما از ذاتیات این مبحث به شمار آورد، بلکه می توان با یک بازنگری در تعریف سیاست، اخلاق را در کانون سیاست جای داد. از این رو، سیاستی که بر محور اخلاق سرو سامان می یابد، «سیاست اخلاقی» نام دارد.
۲.

اخلاق سیاسی از دیدگاه امام علی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اندیشه سیاسی امام علی اخلاق سیاسی سیاست اخلاقی سیره سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲۰ تعداد دانلود : ۹۵۵
در این مقاله جایگاه اخلاق در اندیشه و عمل سیاسی امام علی مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا مبانی نگرش اخلاقی ایشان به سیاست مورد توجه واقع شده است. مهم ترین مولفه های نگرش اخلاقی امام به سیاست عبارتند از: عبودیت الهی، آخرت گرایی و عدالت محوری. پس از آن تجلی این اندیشه ها در عمل سیاسی امام در دوران زمامداری به تصویر کشیده شده و موارد متعددی از پایبندی ایشان به اصول اخلاقی را در زمینه اهداف سیاسی ذکر گردیده است و در پایان هم مقایسه ای اجمالی بین سبک و روش حکومتی ایشان و مخالفان او به عمل آمده است.
۳.

اخلاق سیاسی در گفتمان انقلاب اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق سیاست اخلاق سیاسی نسبت بین اخلاق و سیاست کارکردهای اخلاق سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۹ تعداد دانلود : ۴۸۸
شناسایی و تعریف اخلاق سیاسی در چهار مفهوم ملکات باطنی سیاستمداران، قواعد و ضوابط شکل گرفته در حوزه سیاست، نظریه های سیاسی، و آنچه به مثابه علم اخلاق سیاسی تلقی می شود با دو رویکرد نظری و کاربردی قابل فهم و تحقیق است. هر کدام از این دو رویکرد، در نسبت سنجی بین اخلاق و سیاست، در معرض چهار نظریه است: جدایی اخلاق از سیاست، دو سطحی بودن یا تبعیت آن دو از هم یا نظریه پیوند و یگانگی اخلاق و سیاست است. اگر به نظریه پیوند معتقد باشیم و بپذیریم که دانشی به نام اخلاق سیاسی وجود دارد، باید به سراغ اصول و قواعد آن و کارکردهای آن در جامعه مدنی برویم. تحقیق حاضر بر پایه پذیرش هویت معرفتی اخلاق سیاسی به قواعد و اصول و کارکردهای تهذیبی، ترفیعی، تنظیمی، تدبیری، تعلیمی، تثبیتی، ترمیمی، تأمینی و تحکیمی آن اشاره کرده است. ماهیت معنوی و اخلاقی انقلاب اسلامی و نقش آن در احیاء اخلاق سیاسی، بر مبنای این رویکرد، قابل توضیح است.
۴.

شاخص های اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) (در سه قسم فلسفه سیاسی، فقه سیاسی و اخلاق سیاسی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: فلسفه سیاسی شاخص اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) فقه سیاسی اخلاق سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰۹ تعداد دانلود : ۵۷۸
مقاله حاضر در پی تبیین و شاخص بندی اندیشه سیاسی امام راحل در سه قسم فلسفه سیاسی، فقه سیاسی و اخلاق سیاسی است. در پژوهش حاضر پاسخ حضرت امام به پرسش های اساسی پیرامون فلسفه سیاسی، فقه سیاسی و اخلاق سیاسی بر اساس الگوی تقسیم سه بُعدی اسلام و در چارچوب اندیشه امام مورد بررسی قرار گرفت و شاخص های هر قسم، تعیین و معرفی شده است. از یافته های پژوهش این است که مطابق تفکر منظومه ای امام، بین سه قسم مذکور رابطه منطقی و معناداری وجود دارد و نقص و کمال هریک در دیگری مؤثر است. در غیر این صورت، جامعه مطلوب تحقق نمی یابد. هم چنین با عنایت به نگاه منظومه ای امام، فهم کامل از اندیشه سیاسی وی با فهم هر سه قسم یاد شده حاصل می شود. از امتیازات این مقاله می توان به بررسی اندیشه سیاسی امام مطابق منظومه فکری و با الگوی مورد نظر ایشان و تعیین شاخص های سنجش هریک اشاره کرد.
۵.

تداوم انقلاب اسلامی در پرتو فقه سیاسی اخلاق نگر با رویکردی بر آراء امام خمینی(ره)

کلیدواژه‌ها: فقه سیاست اخلاق سیاسی ظن عقلانی امام خمینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۴۷۵
بی شک در عصر حاضر غلبه گفتمان فقه حاکمیتی مدیون و متأثر از اندیشه های امام خمینی(ره) می باشد. پیگیری این گفتمان ما را به رویکرد کارکردگرایی فقه و پی ریزی مسیر تداوم انقلاب اسلامی بر آن مبنا رهنمون ساخته است. قوانین جهان تشریع (فقه) با رویکرد و پای های اخلاقی می توانند توفیق بیشتری را برای استحکام پایه های خود در متن جامعه فراهم آورند. افزایش و تداوم این توفیق بیش از هر چیز مرهون استخدام سیاست در گفتمان فقه اخلاق نگر و غلبه آن بر سایر گفتمان های حاکمیتی بوده است. اتّصاف فقه سیاسی به گوهر اخلاق برای ایجاد هم راستایی بیشتر با قواعد عام انسانی و عقلائی و مورد تائید شارع، از جمله ابتکارات امام خمینی(ره) در عصر اخیر است که میدان عمل فقه را از ایستایی و سکون به تحرّک و پویایی واداشته است. بررسی رویکرد فقاهت سیاسی اخلاق مدار و تلاش در جهت تداوم مسیر انقلاب اسلامی ما را بر این اندیشه استوار می نماید که حرکت در مسیر اخلاق مبتنی بر خرد جمعی با محوریت آزادی و مدارا به عنوان ارکان اخلاق فقه سیاسی می تواند مسیر تداوم انقلاب اسلامی را تثبیت نماید. آزادی به عنوان زیربنای حقوق و مدارا به عنوان شرط لازم برای حیات جامعه از ضروریات فقه سیاسی اخلاق نگر تلقّی می گردند.
۶.

تأملی برجایگاه دین در تحولات اخلاق سیاسی غرب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق سیاسی بی طرفی دین کمال گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۵ تعداد دانلود : ۳۵۹
دین به عنوان یکی از مهم ترین مقوله های خیر (زندگی خوب)، نقش ویژه ای در هدف گذاری و معنابخشی به زندگی انسان ایفا کرده و با عرضه آموزه هایی معطوف به زندگی مطلوب، به «فرارَوی» انسان ازآنچه به آن دچار است،تغییر زندگی و گذار از «هست» به «باید» یاری می رساند. در عین حال،ضرورت های اجتناب ناپذیر زیست جمعی و نقش انکارناپذیرِ زمینه ها و نهادهای اجتماعی چون دولت در حیات انسان موجب شده است تا سنجشِ نسبت «جامعه» با «خیر» به یکی از دغدغه های خاطر اندیشمندان بدل شود و در این بین اخلاق سیاسی از دیرباز، متکفل ارائه رهیافت مناسبی در باب نسبت نهاد دولت با دین بوده است. نوشتار حاضر در راستای بررسی تحولات اخلاق سیاسی در غرب، پس از تحلیل اجمالیِ فراز و نشیب های تاریخیِ مسیحیت از قرون وسطی تا دوران معاصر، به ایده غالب سیاسی یعنی بی طرفی دولت در قبال دین می پردازد و در آخر، رویکرد انتقادی کمال گرایی که در اواخر سده بیستم و توسط نوفضیلت گرایانِ غربی احیا شده است، از نظر خواهد گذشت. رویکرد اخیر در نقد معضلات ناشی از تکثر اخلاقی غرب،خواهان احیای دین به مثابه منبع تشخیص گزاره های اخلاقی، انگاری اخلاقی و تقویت جماعت است و پیرو تفکر ارسطویی، رسالت دولت در قبال خیر و نقش تربیتی این نهاد را یادآوری می کند.
۷.

ابن مقفع و مکتب اخلاقی وی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ابن مقفع اخلاق پژوهی اخلاق دبیری اخلاق سیاسی اخلاق خردبنیاد اخلاق بزرگواری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰
ابن مقفع، از حلقه های مهم انتقال اخلاق از دوره باستانی ایران و هند به دوره اسلامی است. از وی یازده رساله کوتاه و بلند به جای مانده که ده رساله در حوزه اخلاق پژوهی است. گرچه بیشتر آثار وی ترجمه از پهلوی به عربی است اما او یک مترجم معمولی، حتی یک اخلاق نگارصرف نبود؛ بلکه ویژگی های شخصی و شخصیتی، حرفه ای و موقعیت سیاسی او، شأن وی را به یک اخلاق پژوه، اگر نگوییم یک فیلسوف سیاسی،[i] ارتقا داد. اما حاشیه سازی ها بر علیه او و آثارش، درک جایگاه وی و اخلاق پژوهی او را به تأخیر انداخت. مکتب اخلاقی او خردبنیاد بود، بی آنکه نسبت به وحی، خودبسنده باشد. منشأ فعل اخلاقی، نزد وی، کرامت ذاتی و عزت نفس و بزرگ منشی است. او اخلاق را نامشروط می دانست. در آثار وی، دوستی و وفای به دوستی ها در میان سایر فضایل اخلاقی، اهمیت بسیار دارد. اگر مکتب اخلاقی وی «اخلاق بزرگواری خردبنیاد» نام بگیرد، هردو دو مؤلفه اصلی اخلاق پژوهی او را بیان می کند.
۸.

قاعده اهمّ و مهمّ و نظریّه غیر اخلاقی توجیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق سیاسی ماکیاولیسم حکومت دینی فقه سیاسی معارف قرآن نهج البلاغه قاعده اهم و مهم باب تزاحم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۴ تعداد دانلود : ۴۵۴
اخلاق در حکم رانی و کشورداری، از اموری است که همواره دغدغه اندیشمندان جوامع بوده است، و امروزه نیز اخلاق سیاسی و سیاست اخلاقی از مهم ترین مباحث مورد علاقه متفکران جهانی در حوزه فلسفه سیاسی و فلسفه اخلاق می باشد. در این مقاله پس از نگاهی اجمالی به آراء صاحبان مکاتب مختلف پیرامون نسبت میان اخلاق و سیاست، و با مقایسه نظرات مارکس، ماکیاولی، امام علی بن ابیطالب و با استناد به قرآن نشان داده ایم که اساس روش زمامداری مورد سفارش نیکولو ماکیاولی، که در عمل مورد قبول تمامی حاکمان بشری است، همانا جواز استفاده از هر چیزی برای وصول به هدف است، که از آن تعبیر میشود «هدف وسیله را توجیه می کند». در حالی که امام علی بن ابی طالب، داماد و نزدیکترین یار پیامبر اسلام، و جانشین منتخب ایشان، به صراحت چنین نظری را رد می کند، و آنگاه به آراء فقهاء شیعه در این زمینه مراجعه و به ریشه یابی قاعده اهمّ و مهمّ و مرجّحات باب تزاحم پرداخته، نشان داده ایم قرآن کریم و روایات اهلبیت تنها در مورد خاص «حفظ یا نجات جان انسانها» اجازه استفاده از امور ممنوعه را می دهد، و تعمیم آن به تمامی موارد اهمّ و مهمّ روا نمی باشد.
۹.

نسبت اخلاق و سیاست در سیره سیاسی امام سجاد علیه السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق اخلاق سیاسی امام سجّاد(ع) سیاست سیاست اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۵ تعداد دانلود : ۴۵۹
یکی از پرسش های دیرینه و پایدار در حوزه اندیشه سیاسی، پرسش نسبت اخلاق و سیاست است. نتیجه تأمل درباره چنین نسبتی به شکل گیری نگرش های متفاوتی انجامیده است. برخی می پندارند که کاربرد قدرت سیاسی با رعایت اصول و موازین اخلاقی سازگاری ندارد و در نتیجه هیچ آرمانی حتی عدالت، بدون اعمال قدرت محقق نخواهد شد. در مقابل گروهی بر این عقیده اند که اصول اخلاقی به خودی خود آن قدر ارجمند است که باید به صورت دائم تمایلات گسیخته قدرت سیاسی را مهار کند، وگرنه سیاست هیچ ارزشی ندارد. مقاله حاضر تلاش خواهد کرد که پرسش این نسبت را در اندیشه و عمل امام سجاد (ع) تجزیه و تحلیل کند و پاسخی درخور عرضه دارد.
۱۰.

بررسی شاخصه اخلاق اسلامی و مؤلفه های آن در برنامه درسی مدارس متوسطه ایران (مطالعه موردی؛ کتب علوم اجتماعی)(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق اخلاق اقتصادی اخلاق سیاسی اخلاق اجتماعی اخلاق و دین کتب علوم اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۳۴۳
هدف این پژوهش، بررسی میزان توجه به شاخصه اخلاق و مؤلفه های آن در کتب علوم اجتماعی در دوره متوسطه نظری است. روش تحقیق، توصیفی – تحلیلی است و عناوین و مصادیق هر یک از مؤلفه های داده با استفاده از چک لیستی از معیارهای شاخصه اخلاقی در ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و عمومی جمع آوری شده است. جامعه آماری شامل کلیه کتب علوم اجتماعیِ مقطع متوسطه نظری، رشته ادبیات و علوم انسانی است که در مجموع چهار کتاب در نظر گرفته شده است؛ بنابراین، از روش سرشماری به عنوان نمونه استفاده شده است. برای سنجشِ میزان پرداخت و تحلیل سؤالات از آمار توصیفی سود برده شده است. در نهایت پس از بررسی کلی این نتایج، به این نکته پی می بریم که میزان توجه به شاخصه اخلاق در بُعد سیاسی در کتب علوم اجتماعی دوره متوسطه 27درصد، در بُعد اجتماعی (خانوادگی و شهروندی) 49درصد، در بُعد اقتصادی 10درصد و در بُعد عمومی 14درصد است که بین شاخصه اخلاق در ابعاد مختلف توازن خاصی برقرار نبوده و نیست و می طلبد مسئولان تعلیم و تربیت در بازنگری های آتی خود به آن توجه نمایند.
۱۱.

پیوستگی عدالت و اعتدال در اخلاق سیاسی اسلامی با تاکید بر سیره ی علوی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: عدالت اعتدال اخلاق سیاسی سیره علوی عقل عملی علامه طباطبائی عدالت سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۳۷۴
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه میان عدالت و اعتدال در اخلاق سیاسی ناظر به سیره علوی بوده و با روش توصیفی- تحلیلی انجام شد. فرضیه پژوهش این بود که برپایه اندیشه سیاسی اسلام و سیره ی علوی و با لحاظ کردن نظریه ی اعتباریات علامه طباطبایی، از آن جا که ممکن است خوی استخدام گر انسان سر از ظلم و افراط کاری درآورد، لذا، انسان برای تامین حقوق دیگران، عدالت و اعتدال را در جامعه اعتبار کرده، به گونه ای که میان آن دو رابطه ای تعاملی-تکاملی حاکم می باشد. نتایج نشان داد، با توجه به نظریه ی استخدام علامه طباطبایی، اگر بهره گیری از جامعه یک سویه باشد و فرد تنها سود خود را در نظر گیرد، در عرصه ی سیاسی سر از خودمحوری، استثمار و استبداد درمی آورد. لذا، برای آن که هرکس به حقوق خود برسد، عدالت اجتماعی را اعتبار می کند و نوعی مصالحه میان نوع بشر شکل می گیرد تا روابط در فرایند عدالت محور و اعتدالی تنظیم شود و سنجه ی عقل به او یاری و ملاک می دهد تا عدل از ظلم، و اعتدال از بی اعتدالی را بازشناسد.
۱۲.

رابطه اخلاق و سیاست با تأکید بر مفهوم رفق در روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق سیاسی مدارای اخلاقی عقل رفاه فرصت تهدید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۳ تعداد دانلود : ۲۶۶
مقاله پیش رو، رویکرد مدیریتی «مدارامحور» را با تکیه بر متون اسلامی مورد مطالعه قرار داده است. یافته های این تحقیق با استناد به روایات نشان می دهند که مدارا در یک پارادایم معرفتی هنجاری، منسجم از تعاملات بینا فردی، اجتماعی و سیاسی است که از منظر اخلاق، فضیلت و از منظر سیاست، ضرورت به حساب می آید و به مثابه یک گفتمان اجتماعی و سیاسی، فلسفه سیاسی مبتنی بر کرامت، حق حیات، رفع تبعیض های ناروا، تعامل خویشتن دارانه با مخالفان سیاسی و التزام به آزادی شهروندان در جامعه، است. مجموع روایات رفق در شش دسته تقسیم شده اند: نخست: عقل، حکمت و دانش به مثابه رأس رفق، هستند. دوم: رفق، نصف ایمان است. سوم: رفق، نصف خوش زندگانی کردن یا «عیش» است. چهارم: رفق، بستر و شرایط مناسب استفاده از فرصت ها و عامل مهمی در تبدیل تهدیدها به فرصت ها است. پنجم: رفق، عامل دستیابی به اهداف است. ششم: رفق، عامل افزایش و برکت در جامعه و محروم از آن، محروم از خیر است.
۱۳.

مقایسه رابطه اخلاق و سیاست در اسلام و مسیحیت (مطالعه موردی حکومت امام علی (ع) و شارلمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیاست اخلاقی اخلاق سیاسی امام علی(ع) شارلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۳۳۴
این مقاله در صدد مقایسه ی "رابطه ی اخلاق وسیاست"در دو حکومت مثالی در اسلام ومسیحیت است. در این راستا به واکاوی این مساله می پردازد که آیا در حکومت شارلمان همانند حکومت حضرت علی (ع) مبنای سیاست بر "رعایت دقیق موازین اخلاقی" بوده است؟ به عبارت دیگر،شارلمان،آن گونه که از یک حاکم مسیحی مومن انتظار می رود،در عملکرد سیاسی واجتماعی خویش"پایبندبه اصول وموازین اخلاقی" بوده است ؟ همچنین درراستای پی ریزی مناسب جهت نگارش مقاله فوق؛چارچوب نظری این تحقیق را براساس درنظر گرفتن دونوع رابطه احتمالی بین اخلاق وسیاست یعنی سیاست اخلاقی واخلاق سیاسی ترسیم نموده وبرهمین مبنا شاخص های اصلی این دو را درغالب جدولی ترسیم نموده واین شاخص ها رامبنای مقایسه بین اقدامات وعملکردهای امام علی(ع)وشارلمان قراردادیم. درپایان به این نتیجه رسیدیم که سیاست امام علی(ع) در دوره ی حکومت خود مبتنی بر" رعایت دقیق اخلاق"بوده است در حالی که شارلمان در دوره ی حکومت خود علی رغم توصیه ی نظری در باب التزام سیاست به اخلاق؛ پایبندی عملی به این مقوله نداشته است و سیاست عملی وی،مبتنی بررعایت اصول وموازین اخلاقی نبوده است.
۱۴.

نقش اخلاق سیاسی در مدل حکم رانی و مدیریت امام علی (ع)

کلیدواژه‌ها: اخلاق سیاست اخلاق سیاسی حکم رانی و مدیریت امام علی (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۲۹۳
اخلاق مانند استراتژی تعاریف زیادی دارد و به تعداد افراد جهان می توان از آن تعبیری کرد. از مواردی که اخلاق بسیار عرصه جولانگاه می یابد، سیاست است. اخلاق سیاسی امری است که با توجه به تغییرات دنیای امروزی، ضروری به نظر می رسد. ازآنجا که شیعیان جهان از مولاعلی(ع) و آموزه های ایشان بسیار الگوبرداری می کنند، لذا در عرصه ملکه شدن اخلاق سیاسی بهتر است از سازوکارهای ایشان بهره ببرند. در این مقاله با روش کتابخآن های و مروری به مباحثی چند از این حوزه پرداخته شد. با منابع مطالعاتی متفاوت مشخص گردید که تمامی مؤلفه های بررسی شده با درک عمیق از اصول دین و فروع دین و همچنین متغیرهای نهفته در آن ها پیروی می کنند.
۱۵.

شاخص های نقد سیاسی -اجتماعی از منظر اخلاق اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: نقد سیاسی اجتماعی شاخص اخلاقی اخلاق نقد اخلاق سیاسی اخلاق اجتماعی اخلاق اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۱۵۴
با وجود همه فواید نقد، که مهم ترین آنها از منظر اخلاق اسلامی، ایجاد زمینه اصلاح و رشد فردی و اجتماعی است، فضای سیاسی کشور و فعالیت های فعالان سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، چهره های معروف و سایر بازیگران عرصه سیاست، تفاوت محسوسی با نقطه مطلوب از نظر اخلاق اسلامی دارد. حفظ حدود اخلاقی، در کنار نقد و انتقادگری در عرصه مسائل سیاسی اجتماعی، در گرو شناخت کافی نسبت به آموزه های دینی و شاخص های اخلاقی در عرصه نقد سیاسی اجتماعی است. هدف این مقاله، توصیف شاخص های اخلاقی برای آشنایی فعالان نقد با این شاخص ها و در نتیجه، رشد فرهنگ نقد در پرتو اخلاق مداری است. این تحقیق، با روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته و اطلاعات آن، با استفاده از منابع کتابخانه ای گردآوری شده است. نتایج به دست آمده حاکی از این است که شاخص های عام اخلاقی نقد سیاسی اجتماعی عبارت است از: اخلاص، مهار احساسات و تمایلات، حق محوری، انصاف، دین محوری و ارزش گرایی اسلامی، خیرخواهی، عدالت طلبی، رعایت وفاق و اعتماد اجتماعی، تعاون و همیاری، رعایت مصالح معنوی جامعه، ادای حقوق برادران دینی، قانون گرایی، عدم ملاحظه منافع شخصی، توجه به مواضع دشمن، نصیت و مشارکت سیاسی، مصلحت سنجی و اولویت سنجی.
۱۶.

ارتباط اخلاق با سیاست از دیدگاه اسلام، با تأکید بر سیره سیاسی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم و امیرمؤمنان علی علیه السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق سیاست اخلاق سیاسی حکومت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم امیرمؤمنان علی علیه السلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۳ تعداد دانلود : ۲۳۱
اخلاقی کردن سیاست به معنای تنظیم روابط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بر پایه اخلاق و عدالت است. اخلاق سیاسی به دنبال وارد کردن بایدها و نبایدهای اخلاقی در حوزه سیاست است. در این تحقیق با روش تحلیلی توصیفی به ارتباط اخلاق با سیاست از دیدگاه اسلام پرداخته ایم و از این رهگذر به سیره سیاسی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم و امیرمؤمنان علی علیه السلام نگاهی خواهیم انداخت. هدف از پژوهش، اثبات نگاه متعالی اسلام به اخلاق و نهادینه کردن آن در سیاست است؛ به ویژه اینکه این رویکرد در سیره دو معصومی که حکومت کرده اند، به روشنی مشاهده شده است. با نگاهی به سیره حکومتی و سیاسی این دو بزرگوار می توان به این نتیجه رسید که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم و امیرمؤمنان علیه السلام رویکرد یگانگى اخلاق و سیاست را نهادینه کردند؛ چراکه اساس اندیشه سیاسی اسلام بر پایه اندماج و آمیختگی اخلاق و سیاست و بناکردن قدرت سیاسی بر پایه های استوار اخلاق و انسانیت است. در دوران پانزده ساله حکومت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم و امیرمؤمنان علیه السلام جلوه های گوناگونی از اندماج و آمیختگی اخلاق و سیاست را مشاهده می کنیم.
۱۷.

نقش اخلاق سیاسی امام خمینی در کارآمدی جمهوری اسلامی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: امام خمینی اخلاق سیاسی کارآمدی دفاع مقدس کنش سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۴۰
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش اخلاق سیاسی امام خمینی در کارآمدی جمهوری اسلامی ایران است. با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، اخلاق سیاسی از منظر امام خمینی و کارآمدی آن در حل وفصل و مهار بحران ها، ساخت نهادها، سازندگی کشور و مدیریت دفاع مقدس مورد بررسی قرار گرفته ا ست. یافته ها نشان می دهد که امام خمینی حضور نظام مند، سازماندهی شده، مخلصانه و عاشقانه مردم را عامل اصلی و کلیدی کارآمدی و گذر از بحران ها می دانست. کارآمدی مدنظر ایشان سه لایه بینشی، گرایشی و کنشی دارد؛ دولت و مردم با استفاده از امکانات موجود و انجام مسئولانه و متعهدانه کارها، زمینه ساز موفقیت و کارآمدی خواهند شد.
۱۸.

اخلاق سیاسی به مثابه اخلاق حرفه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق سیاسی اخلاق حرفه ای علوم سیاسی مشاغل سیاسی دوراهی اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۲۰۴
پژوهش حاضر در صدد است چگونگی کاربست مباحث اخلاق حرفه ای در اخلاق سیاسی را نشان دهد. اخلاق حرفه ای که ارتباط زیادی با اخلاق کاربردی و سازمانی دارد، از مباحث رایج حوزه ی اخلاق کنونی است که در جهت ارتقای کارآمدی سازمان ها مورد استفاده قرار می گیرد. در این نوشته با روش توصیفی و تحلیلی تلاش می شود چگونگی استفاده از ادبیات این بحث در اخلاق سیاسی تحلیل و چالش های عمده ی پیش روی آن به بحث نهاده شود. عدم توجه به علم و فن سیاسی در سازمان های دولتی، بحث از ماهیت غیرحرفه ای برخی مشاغل مهم سیاسی و خلط اخلاق حرفه ای با سودگرایی از جمله مهم ترین این چالش ها هستند. نیاز به نوعی الزام در اخلاق سیاسی و نیاز به وجود مرجعی مشخص برای حل و فصل عقلانی و قابل پذیرش معضلات اخلاقی از ضروری ترین نیازهای ما به اخلاق سیاسی است.
۱۹.

کارکردهای اخلاق سیاسی در نظام اسلامی با تأکید بر رویکرد تمدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نظام اسلامی جامعه اسلامی اخلاق سیاسی تمدن نوین اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۲۳
اخلاق سیاسی دارای کارکردها و نقش های گوناگون در جامعه اسلامی است و نرم افزار تمدن اسلامی به شمار می رود. رصد این کارکردها به ما یاری می دهد تا ظرفیت ها و گنجایش های این گرایش از اندیشه ی سیاسی اسلام را در جهت تقویت نظام اسلامی و سپس در گستره ای وسیع به نام تمدن نوین اسلامی به کار بریم. پژوهش حاضر، در صدد  بررسی کارکردهای اخلاق سیاسی در تربیت، تنظیم و تحلیل بایدها و نبایدهای نظام سیاسی است و این که چگونه می توان آن ها را  در جهت و رویکرد ایجاد تمدن نوپای اسلامی به کار گرفت. در فرضیه بر این أمر تأکید شده است که با توجه به فرآیند تعاملی-تکاملی سه گانه فرد، جامعه و دولت، کارکردهای اخلاق سیاسی در جامعه ی اسلامی را می توان در کاربری شایسته ی قدرت متناسب با مطلوبیت های تمدن جدید اسلامی؛ عمق بخشی به فرهنگ سیاسی مطلوب در جهت تمدن سازی؛ مسئولیت شناسی تمدنی؛ یاری به گذر از خودمحوری و پویش به سوی نگره تمدنی؛ یاری به کارآمدی نظام سیاسی و هم افزایی برای شکل گیری گفت وگوی تمدنی جستجو کرد. اموری که هر یک گام هایی استوار در جهت حرکت به سوی تمدن را پیش پای رهروان قرار می دهد. روش تحلیل در این مقاله از نوع توصیفی-تحلیلی است. پردازش کارکردهای اخلاق سیاسی و تلاش برای بازیابی نقش آن ها در تمدن جدید اسلامی، نوآوری تحقیق به شمار می رود.      
۲۰.

آموزه های سیاسی نهج البلاغه در رساله طب الممالک قطب الدین نیریزی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نیریزی طب الممالک صفویه نهج البلاغه اخلاق سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۳ تعداد دانلود : ۱۷۸
یکی از مهم ترین رسائل سیاسی در اواخر دوره صفویه، رساله "طب الممالک" است که توسط «سید قطب الدین محمد نیریزی شیرازی»درباره اصلاح شیوه حکمرانی تألیفیافته است. بخش قابل توجهی از این رساله، دربردارنده آموزه های سیاسی نهج البلاغه است که نیریزی با استمداد از آن، در پی اصلاح وضعیت نامطلوب اجتماعی و سیاسی عصر خود برآمده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلیو با رویکردکتاب خانه ای-اسنادی درصدد است تا جایگاه نهج البلاغه را در حل چالش های اجتماعی و سیاسی در این دوره ارزیابیکرده است.یافته های پژوهش نشان می دهدکه رسالهنیریزی ادغامی از اندیشه سیاسی نهج البلاغه، اندیشه پادشاهی و اخلاق سیاسی شکل گرفته است و با استناد از آموزه های سیاسی نهج البلاغه، درصدد پاسخگویی به مسائلی از قبیل فساداداریوبحراناقتصادی،نبودنهادنظارتیدر قدرت،بی اعتناییبه فرامین قرآنی وسنت معصومین بوده است.