مطالب مرتبط با کلیدواژه

مبانی


۱۲۱.

مبانی تفسیر مدیریتی قرآن کریم

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و علوم سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۸ 118 - 141

کلیدواژه‌ها: قرآن تفسیر مدیریتی مبانی گرایش و روش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۱۸۲
قرآن کتاب هدایت است و برای سعادت انسان در تمام دوران بشریت تقدیم شده است. این ویژگی بی همتای قرآن نیازمند آن است تا در عرصه های گوناگون علمی و عملی حیات آدمی تبلور یابد. یکی از این عرصه ها مدیریت است که نقش مهمی در پیشرفت و بقای جوامع داشته و دارد. در قدم نخستین ضابطه مند سازی تفسیر مدیریتی قرآن از ضرورت ها است. هدف پژوهش حاضر؛ استخراج و تبیین مبانی تفسیر مدیریتی قرآن، همچون تبار (گرایش) شناسی، مبانی عام و خاص تفسیر مدیریتی قرآن، رویکردها و روش هاست که با شیوه توصیفی تحلیلی، به روش اسنادی از منابع و پژوهش های قرآنی انجام شده است. پیوستگی این علم با تفسیر علمی و دارا بودن مبانی خاصی مانند وجود آموزه های مدیریتی در قرآن، معطوف به رفتار بودن آیات قرآنی، مرجعیت و نجات بخشی قرآن در شرایط بحرانی و وجود دو روش صحیح استخدام علوم در فهم آیات مدیریتی و نظریه پردازی های مدیریتی بر اساس آیات قرآن و دو روش غلط استخراج همه مسائل مدیریتی از قرآن و تحمیل و تطبیق نظریات مدیریتی بر قرآن از یافته های این پژوهش است.
۱۲۲.

تدوین الگوی مفهومی خودآگاهی مبتنی بر اندیشه های شهید مطهری(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۸ 1 - 24

کلیدواژه‌ها: مرتضی مطهری (ره) خود آگاهی مبانی مؤلفه ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۳۶۵
پژوهش حاضر با هدف تدوین الگوی مفهومیِ خودآگاهی برای دانش آموزان دوره ی اول متوسطه مبتنی بر اندیشه های شهید مطهری(ره) انجام شده است. این تحقیق از حیث هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد کیفی و از نظر روش پژوهش، از روش تحلیلی و استنباطی استفاده شد. جامعه ی پژوهش شامل تعداد 45 اَثر از جمله مقالات و گزارش های تحقیقاتی دست اول شهید مطهری(ره) و مرتبط با موضوع خودآگاهی و هم چنین، شامل 15 نفر از متخصصین در حوزه های فلسفه ی تعلیم و تربیت و روان شناسی تربیتی بود. روش نمونه گیری به صورت هدفمند و روش گردآوری به صورت کتابخانه ای و میدانی و ابزار مورد استفاده در بخش کتابخانه ای برگه های فیش برداری و در بخش میدانی مصاحبه بود. یافته های پژوهش نشان داد که مبانی خودآگاهی در اندیشه های شهید مطهری(ره) در پنج محور: 1-ذومراتب بودن، 2-خداجوی، 3-اندیشه ورزی، 4-آزادی معنوی و انتخاب گری و 5-پویایی و بالندگی انسان، قابل تبیین است. هم چنین، مؤلفه های خودآگاهی شامل: 1-خودِ فیزیکی و وراثتی، 2-خودِ واقعی، 3-خودِ آرمانی، 4-خودِ اجتماعی، 5-خودِ اخلاقی و معنوی و 6-کرامت و عزت نفس می باشد. باتوجه به مبانی و مؤلفه های فوق، الگوی خودآگاهی برای دانش آموزان دوره ی اول متوسطه تدوین شده است.
۱۲۳.

ابهام زدایی از تفکر طراحی و شاخص های آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تطبیقی هنر سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۱ ۳۷-۲۵

کلیدواژه‌ها: تفکر طراحی شاخص ها مبانی روش تسهیل گرها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۱۴۱
تفکر طراحی به بررسی شیوه عمل طراحان می پردازد و با تفسیر آن سعی بر کشف و معرفی الگوهای متداول دارد. مطالعات متعددی در این زمینه انجام شده است. با این وجود جای خالی منابع داخلی همچنان مشهود است. تفاوت در آراء و خلأ مطالعات تطبیقی در این بین به برداشت های ضعیف و ناقص از تفکر طراحی انجامیده است. تبلور درکی یکپارچه از چیستی تفکر طراحی، در پرتو شناخت خصوصیات و شاخص های آن امکان پذیر خواهد بود. این درحالی است که چیستی و تعریف این ویژگی ها و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر همچنان ناشناخته و مورد سؤال است. در پاسخ به این سوال به عنوان هدف پژوهش، دیدگاه های منتقدین مختلف این حوزه در تطبیق با یکدیگر، به روش توصیفی-تحلیلی و به شیوه گردآوری کتابخانه ای، بررسی شدند. نتایج تحقیق در قالب ساختاری مبتنی بر، مبانی، روش و تسهیل گرهای تفکرطراحی، شرح گردید. شکل فرایندی پروسه طراحی، نظام حل مسئله، انسان محوری، یادگیری از خطا، ساخت نمونه و همکاری تخصص ها از جمله مهمترین خصوصیات برشمرده شده در این مسیر بودند. در جمع بندی بحث ویژگی های بنیادین تفکر طراحی به عنوان یک گونه مستقل از اندیشیدن با آنچه شیوه سنتی تفکر نام گرفته است، قیاس شد که نتایج حاکی از تفاوت های اساسی در اصول است. همچنین دسته بندی خصوصیات تفکر طراحی در سه حوزه مبانی، روش و تسهیل گرها، در قالب مدل انجام گردید. این دسته بندی، ساختاری ساده و کاربردی را جهت انتقال مفاهیم به مخاطبان در دسترس قرار می دهد اما امکان طرح الگوهای ساختاری دیگری نیز در آینده وجود دارد.
۱۲۴.

مدل اسلامی اخلاق تولید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد اسلامی سال بیست و یکم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۸۳ 37 - 68

کلیدواژه‌ها: مدل اخلاق تولید مبانی اصول و قواعد اخلاقی تولید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۱۴۲
این مقاله بر آن است مدل اخلاقی تولید مورد نظر اسلام را در ارتباط با دیگر آموزه ها و از منابع اصیل اسلام یعنی قرآن کریم، سنت و عقل کشف و ارائه کند. تحقیق پیش رو که به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته، نشان می دهد اصول و قواعدی چون توکل، صداقت پیشگی، عدالت پیشگی، لزوم صبر و بردباری، اعمال تدبیر و برنامه، ضرورت اعتدال، با معیار اصلی نیاز واقعی و مبتنی بر یک سری مبانی فکری فلسفی و اخلاقی مانند توحید برای مبنای خداشناختی، هدفمندی، نظام احسن به عنوان مبانی جهان شناختی، اصالت و تکاملی بودن روح، نیازمندی، هدفمندی، آخرت باوری و مسئولیت پذیری برای مبانی انسان شناختی و سرانجام خود دوستی به عنوان مبنای اخلاقی و تئوری هنجاری، به صورت هماهنگ، زندگی خوب و گوارایی با ویژگی های عدالت اجتماعی، امنیت و رشد و پیشرفت همه جانبه را برای دنیای انسان فراهم می کنند. بر این اساس انسان اخلاقی می تواند ضمن بهره مندی کامل و بهینه از منابع طبیعی و موهبت های الهی در مسیر تولید نیاز های واقعی خود و جامعه ضمن ارتقای روحی و معنوی بالا و فراهم ساختن یک زندگی توحیدی، از لحاظ اجتماعی نیز دستیابی به جامعه پیشرفته را به ارمغان آورد.
۱۲۵.

مبانی تحول عقیده انسان از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قرآن، فرهنگ و تمدن سال اول پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱ 104 - 124

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم عقیده انسان تحول مبانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵ تعداد دانلود : ۱۲۹
هر گونه اقدامی در راستای تغییر و اصلاح جنبه ای از جنبه های فکر، عقیده، رفتار و اخلاقِ انسان، نیازمند شناخت شاخصه های بنیادی و به کارگیری اصول و فنون هماهنگ و مستلزم در دست داشتن نقشه ی راه است. قرآن کریم به منظور ایجاد تحول و دگرگونی در باورهای ناصحیح انسان و جایگزینی عقاید صحیح به جای آن، بر مبانی ویژه ای تکیه دارد. این مجموعه ی وحیانی ضمن هماهنگی کامل با مهمترین ویژگی های انسان و تمرکز بر اساسی ترین لایه های وجود وی، تلاش گسترده ای را در جهت احیای سرمایه-های بنیادین به کار می گیرد و اندیشه ی اعتقادی او را به میزان قابل توجهی تحت الشعاع قرار می دهد. اصلاح باورهای انسان در همه ی زمان ها مستلزم شناخت صحیح مبانی مذکور است و غفلت از آن ها، جریان صحیح تحول عقیده را دشوار می سازد. بر این اساس بررسی و شناخت مبانی مرتبط با مسأله ی تحول عقیده از منظر قرآن کریم، چشم انداز تربیتی روشنی در پیش روی انسان قرار داده و بسترهای لازم جهت پیمودن فرایند تحول باورهای ناصحیح در مقیاس جوامع بشری را برای او فراهم خواهد کرد. از این رو نویسنده در این پژوهش پس از بررسی مفهوم تحول عقیده، مهمترین مبانی قرآن کریم در تحول عقیده ی انسان را به دو بخش فطری و عقلی تقسیم نموده و به تبیین مؤلفه های هر کدام از این دو خواهد پرداخت.
۱۲۶.

بررسی تطبیقی نقش آیات عظام خویی و سبحانی در تکمیل مبانی علم رجال(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۶شماره ۷ 29 - 41

کلیدواژه‌ها: علم رجال شیعه توثیقات خاص مبانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۱۶۲
ضرورت بحث از توثیقات خاص در علم رجال برای به دست آوردن راویان راستین، حکایت از اهمیت وافر این علم در پژوهش های رجالی دارد. اهمیت صورت بندی دوگانه توثیق یا تضعیف راویان در منابع رجالی پیشین از یکسو و درآمیختگی و ناکارآمدی مبانی و معیارهای رجالیان در پرده برداری از شخصیت حدیثی یک راوی از سوی دیگر، باعث شد تا دانشمندان علم رجال در پی شمارش مبانی نظری و معیارهای کارآمد برای توثیقات خاص برآیند. نوشتار حاضر، مبانی و معیارهای آیت الله خویی و آیت الله سبحانی به عنوان دو نمونه از رجالیان برجسته عصر حاضر را در توثیقات خاص مورد تحلیل قرار داده و تبیین کرده که آیت الله خویی با پایه گذاری و یک دسته بندی معنابخش از معیارها، به مثابه پلی است بین دانشمندان متقدم و دوره های پسین شیعه تا اینان را به نوآوری در این علم تشویق نماید. ایجاد مبنایی نو با عنوان «تلاش مجتهد در جمع قرائن و شواهد برای احراز وثاقت راوی» از این قبیل نوآوری است که از سوی آیت الله سبحانی ارائه شده است. این تلاش علمی بر پویایی و روزآمدی معیارهای اندیشمندان پسین جهان تشیع در ردیابی راویان حدیثی دلالت می کند.
۱۲۷.

بررسی تطبیقی مبانی رفتار فردی از دیدگاه رفتارگرایی و علم النفس فلسفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه مدیریت راهبردی سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 423 - 458

کلیدواژه‌ها: مبانی رفتار مبانی رفتار فردی تطبیقی رفتارگرایی علم النفس مصباح یزدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۲۳۰
هر دانشی دارای مبانی و مفاهیم پایه ای است که ریشه در دیدگاه های هستی شناختی و انسان شناختی آن دارد. صاحب نظران علوم رفتاری با بهره گیری از روش های تجربی به بررسی رفتار انسان پرداخته و درباره مبانی رفتار به اظهارنظر پرداخته اند. همچنین فلاسفه مسلمان نیز تحت عنوان علم النفس در بررسی فرایندهای روانی انسان مفاهیم مربوط به مبانی رفتار را مورد توجه قرار داده اند. هدف این مقاله مقایسه این دو دیدگاه با یکدیگر است. پژوهش حاضر از نظر جهت گیری بنیادی با رویکرد تطبیقی است که برای تحلیل داده ها از استراتژی تحلیل مضمون بهره می برد. برای بررسی تطبیقی ابتدا مبانی رفتار فردی رایج شامل انگیزه، ادراک، توانایی های فردی و شخصیت با بررسی منابع رفتاری به دست آمد؛ در مقابل برای استخراج مبانی رفتاری فردی از علم النفس، آثار فیلسوف معاصر آیت الله مصباح یزدی که با نگاه عقلی و نقلی به این موضوع پرداخته اند مورد تحلیل قرار گرفت که نتایج نشان داد مبانی رفتار فردی در رویکرد علم النفس، گرایش، دانش و توانایی شاکله یا شخصیت هستند و در ادامه این دو دیدگاه باهم تطبیق داده شد تا شباهت ها و تفاوت ها مشخص تر شود مقایسه و تطبیق نشان داد علی رغم همگرایی ها و تشابه های کلی بین این دو دیدگاه، مبانی رفتار در این دو دیدگاه تفاوت اساسی دارد، در پایان چارچوب شکل گیری رفتار از دیدگاه علم النفس فلسفی ارائه شد.
۱۲۸.

تحلیل مبانی تفسیری مفسّرین فرقه مالکیه

نویسنده:
منبع: پژوهش های معاصر در علوم و تحقیقات سال سوم دی ۱۴۰۰ شماره ۳۰ 104 - 94
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۳۲
در دانش تفسیر، از نظر موضوع و غرض آن بحث مبانی تفسیری اهمیت بسزایی دارد. مبانی تفسیر پیش فرض هایی در تفسیر است که مفسر هنگام تفسیر آنها را مستقیما مطرح نمی کند بلکه از قبل آن ها را پذیرفته است. مطالب این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی جمع آوری شده است و از میان انواع مبانی تفسیری، به مبانی صدوری و دلالی از نظر مفسرین مالکی پرداخته است. البته مفسرین مالکیه به تمام موارد این مبانی اشاره نکردند. از جمله مبانی که در مقدمه تفسیر خود به آن پرداختند، می توان به محدوده تفسیر پیامبر، امکان فهم قرآن، حجیت قول صحابی و تابعین، اسباب نزول، جایگاه اسرائیلیات و تحریف ناپذیری قرآن اشاره کرد که در تمامی این موارد اغلب این مفسرین تقریبا نظر یکسانی دارند و از جمله موارد اختلافی، محدوده تفسیر پیامبر است که هر کدام از آن ها استناداتی برای دیدگاه خود مطرح می کنند که در متن مقاله به آن ها اشاره شده است.
۱۲۹.

هرمنوتیک، فهم و تفسیر: بازخوانی تطبیقی در مبانی آرای شبستری و گادامر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهایی در فلسفه و کلام سال پنجاه و دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰۴ 9 - 30

کلیدواژه‌ها: مبانی فهم تفسیر هرمنوتیک شبستری گادامر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۲۲۵
هرمنوتیک آوردگاه نظریه های جدید در حوزه فهم و تفسیر است. شناخت مبانی نظریه های هرمنوتیکی از آن رو اهمیت دارد که بستر مناسبی برای نقد و تحلیل فراهم می کند. فهم و تفسیر به عنوان محور کانونی مباحث هرمنوتیکی بر ارکان چهارگانه مؤلف، متن، مفسر و زمینه استوار است. تمایز رویکرد های هرمنوتیکی به میزان نقش هریک از ارکان چهارگانه در فرایند فهم و تفسیر بستگی دارد. در این مقاله مبانی آرای هرمنوتیکی اندیشمند معاصر اسلامی، محمد مجتهد شبستری، و هرمنوتیست معاصر غربی، هانس گئورگ گادامر، بررسی و تحلیل شده است. بررسی تطبیقی در محور های چهارگانه یادشده نشان می دهد اختلاف آرای شبستری و گادامر در اولین رکن از ارکان چهار گانه فهم و تفسیر، یعنی نقش مؤلف، قطعی و مطلق است؛ ولی مبانی آن دو در سه رکن دیگر، هم وجوه اشتراک دارد و هم افتراق. اهم اشتراکات شبستری و گادامر در مقوله های قرائت پذیری متن، تاریخ مندی فهم، ضرورت استنطاق، دور هرمنوتیکی و تأثیر پیش دانسته ها در فرایند فهم و تفسیر است و اهم اختلافاتشان بر سر تأثیر نقش قصد مؤلف یا حذف آن در فرایند فهم و روش مندی یا ناروش مندی فرایند فهم است. 
۱۳۰.

تأملات تفسیری فیض کاشانی در«الصافی» (شیوه حدیث شناسی)

نویسنده:
منبع: تفسیرپژوهی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۹ 184 - 149

کلیدواژه‌ها: روایات تفسیری مبانی فقه الحدیث فیض کاشانی تفسیرصافی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۸۱
تفسیرصافی از تفاسیر روایی با رویکرد تأویلی است. فیض کاشانی در این تفسیر، علاوه برگزینش ونقل روایات تفسیری از برخی منابع شیعه، براساس مبانی خود به فهم و نقد این روایات نیز پرداخته، که مبانی فقه الحدیثی او در مقدمه برخی از کتابهایش موجود است. مهمترین این مبانی عبارت از لزوم موافقت حدیث با محکمات قرآن، سنّت ثابت و روایات معصومان(ع) در کتب شیعه است. سایر مبانی او عبارتند از: عقیده به لزوم کاربرد عقل درتأیید وجمع روایات، توجه به سبب صدور و نقش زمان و مخاطب درحدیث، توجه به اختلاف فهم مخاطبان ، لزوم استفاده ازعلوم ادبی ، عقیده به عدم وجود تعارض واقعی میان روایات معصومان(ع) و لزوم رفع تنافی در صورت وجود تعارض ظاهری، رجوع به مرجّحات منصوصه هنگام تعارض اخبار، و به تأویل بردن روایات به منظور ایجاد وفاق بین آنها. البته برخی از این تأویلات، نیازمند تأمل است. در این تحقیق، مبانی فقه الحدیثی فیض در روایات تفسیری صافی بررسی شده است
۱۳۱.

کاوشی در مبانی حقوق عمومی فرانسه و آثار آن بر اندیشه های مرحوم قاضی

نویسنده:
منبع: حقوق بشر و شهروندی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۶) 137 - 160

کلیدواژه‌ها: حقوق عمومی حقوق اساسی مبانی حقوق فرانسه ابوالفضل قاضی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۱۷۴
حقوق عمومی در ایران از ابتدای شکل گیری خود تحت تأثیر نظام حقوقی فرانسه بود. از همین رو مبانی حقوق عمومی نیز متأثر از اندیشه حقوق دانان فرانسوی شکل گرفت. یکی از این مبانی «تفکیک میان حقوق عمومی و حقوق خصوصی» است که در فرانسه به دلایل سیاسی اجتماعی که در طول تاریخ رخ داده شکل گرفته است. دیگر مبنای مهم در حقوق عمومی رویکرد «نهادگرایی در حقوق عمومی» است که تحت تأثیر اندیشمندانی چون موریس هوریو شکل گرفت. سومین مبنا نیز برداشت فرانسوی از «حاکمیت قانون» است که نزد اندیشمندان شاخص فرانسوی جایگاه خاصی داشت. این مبانی در حقوق عمومی که بیشتر نتیجه اندیشه مکاتب بوردو و تولوز و عملکرد نظام حقوقی فرانسه در گذشته بوده است، بر مکتب فکری مرحوم قاضی نیز تأثیر فراوانی داشته و شاکله نظری اندیشه ایشان را پایه ریزی نموده است. این خود را در شکل دولت و مدل تفکیک قوا، روش مطالعه تطبیقی نظام های حقوق اساسی، قانون گرایی در حل مشکلات حقوقی، تأکید بر حاکمیت صوری قوانین، فرایند، قواعد و ملاک های مربوط به تقنین و اجرای قوانین، قواعد و اصول کلی مربوط به حقوق اساسی و بسیاری از موارد دیگر نشان داده است.
۱۳۲.

کاربرد «فطرت» به مثابه مبنای تعلیم و تربیت انسان از منظر علامه مصباح با تأکید بر آیات و روایات(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 73-86

کلیدواژه‌ها: کاربرد فطرت مبانی تعلیم و تربیت اسلامی ارزش های اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۱۷۰
مبنا بودن فطرت برای تعلیم و تربیت مطمح نظر خاص بسیاری از اندیشمندان بزرگ اسلامى است. در این تحقیق، کاربرد فطرت به مثابه مبنای تعلیم و تربیت انسان از منظر علامه مصباح یزدی و با تأکید بر آیات و روایات بررسی شده است. روش تحقیق «توصیفی تحلیلی» است. نتایج این تحقیق عبارت است از: 1. فطرت انسان مزین به ویژگی های درخشنده ای از حقیقت جویی و علم به خوبی ها و بدی ها و گرایش های شفافی است که از درون شکفته می شود و مسیر حیات سعادتمندانه بشر را ترسیم می کند. 2. انسان حتی در امیال به ظاهر مشترکش با حیوان، دارای ویژگی های خاصی است که مخصوص انسان است و حیوان در آن اشتراک ندارد. 3. تعلیم و تربیت اسلامی تماماً هماهنگ با فطرت است. 4. فطرت کاربردهای زیادی در زندگی آدمی دارد؛ ازجمله مبنای تعلیم و تربیت است و تعیین اهداف تربیتی و کشف اصول تربیتی از آن، مسیر حرکت به سوی سعادت را ترسیم می نماید. 5. استاد مصباح ویژگی های طبیعی شناختی و گرایشی انسان را مبانی تعلیم و تربیت دانسته است که به صورت گزاره های خبری مطرح می شوند. 6. درک فطری انسان از بایدها و نباید ها ارزشی حصولی نیست، بلکه حضوری است.
۱۳۳.

مبانی و مؤلًفه های مدیریت تحول گروهی در سازمان از منظر قرآن(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۸) 91-106

کلیدواژه‌ها: مدیریت تحول گروه مبانی مؤلفه قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۰۲
در آیه 88 سوره هود آمده است: «من جز اصلاح نمی خواهم تا آنجا که توان دارم، و توفیق من جز به خدا ن یست. ب ر او ت وکل کردم و به سوی او باز م ی گردم». این همان هدفی است که تمام پیامبران آن را پیگیری م ی کردند: اص لاح ع قیده، اصلاح اخلاق، اصلاح عمل، و اصلاح روابط و نظامات اج تماعی. این گونه اصلاح ها در پرتو تغییر و تحول گروه ها شکل می گیرد. در این مقاله مبانی و مؤلّفه های مدیریت تحول گروهی در سازمان بحث می شود. مسئله پژوهش حاضر این است که مبانی و مؤلفه های مدیریت تحول گروهی در سازمان از منظرقرآن کدام اند؟ پژوهشگر با رویکردی «توصیفی – تحلیلی» و با استفاده از روش مطالعه کتابخانه ای به پژوهشی نظری در آموزه های قرآن اقدام نموده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که مبانی هستی شناسی، انسان شناسی و ارزش شناسی، مهم ترین مبانی مدیریت تحول گروهی است و برنامه ریزی و هدایت، مهم ترین مؤلفه های آن می باشد.
۱۳۴.

بررسی تطبیقی تفسیر ظاهر و باطن قرآن از منظر امام خمینی و آیت الله فاضل لنکرانی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات تطبیقی قرآن و حدیث سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۳ 105 - 130

کلیدواژه‌ها: تفسیر ظاهر باطن مبانی حضرت امام خمینی ره آیت الله فاضل لنکرانی ره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۹۹
ضررورت و اهمیت پرداختن به مباحث علوم قرآنی، مقدمه ای برای رسیدن به محتوای قرآن و پرده برداشتن از مقاصد اصلی آیات است. یکی از مباحث مهم و مؤثر علوم قرآنی در فهم و تفسیر قرآن، چیستی ظاهر و باطن قرآن است که از جمله موضوعات پیچیده در میان مفسّران و اندیشمندان قرآن پژوه در علوم قرآنی به شمار می رود. حضرت امام خمینی(ره) در جایگاه یکی از صاحب نظران در این مبحث، اصطلاح ظاهر و باطن را ریشه گرفته از روایات دانسته که بسیار مورد توجه و تأکید ائمه اطهار(ع) بوده است. از دیدگاه ایشان، حقیقت قرآن به مراتب، دچار تنزلاتی شده تا به صورت ظاهر و در ظرف الفاظ قرآن درآمده است. این مراتب تنزلات، همان باطن قرآن است. با وجود این که رویکرد غالب حضرت امام در تفسیر باطن آیات قرآن، رویکردی عرفانی است، ایشان نسبت به ظاهر قرآن نیز اهتمام ویژه ای داشتند. آیت الله فاضل لنکرانی(ره) نیز مسئله ظاهر و باطن قرآن را می پذیرد، اما اصل اول در تفسیر ایشان، تعهد نسبت به خصوصیات ظاهری قرآن است. از دیدگاه ایشان، عقل به منزله یک مختصص متصل، ظهور را از معنای حقیقی در معنای مجازی قرار می دهد. در این پژوهش می خواهیم مبانی این دو اندیشمند وارسته را در تفسیر ظاهر و باطن قرآن کریم بکاویم.
۱۳۵.

مبانی و ضرورت های حاکم بر سیاست جنایی مشارکتی در حقوق کیفری نوین ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 935 - 949

کلیدواژه‌ها: سیاست جنایی مشارکتی جرم زدایی مبانی کیفر زدایی قضا زدایی عدالت ترمیمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۱۶۱
امروزه موضوع سیاست جنایی مشارکتی به عنوان یکی از موضوعات بسیار مهم و ضروری در دادرسی های کیفری است که نهادهای مردمی، اجتماعی و غیر دولتی را درگیر خود نموده که مبنای حاکم بر آن را می توان در نظریات جرم شناختی مختلفی همچون جرم زدایی، کیفر زدایی، قضا زدایی، برچسب زنی و عدالت ترمیمی مورد مطالعه قرار داد. سیاست جنایی مشارکتی، خود به عنوان یکی از شاخصه های مهم عدالت ترمیمی است که در قوانین کیفری نوین ایران و قوانین خاص مورد توجه بوده است. به طور کلی مبنای حاکم بر سیاست جنایی مشارکتی با هدف حمایت از بزهکار به دو صورت کنشی و واکنشی شکل گرفته، اما بر مبانی مزبور می توان ایراداتی را نیز وارد دانست. از جمله آنکه موضوع مبانی حاکم بر سیاست جنایی مشارکتی به طور کامل مورد توجه قانونگذار نبوده است. از این رو هدف از بررسی مقاله ی حاضر را می توان بررسی تمامی ضرورت ها و مبانی حاکم بر سیاست جنایی مشارکتی از منظر حقوق کیفری نوین ایران عنوان نمود.
۱۳۶.

مقایسه تطبیقی تفسیر ساختاری با نقد فرمالیستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم قرآن و حدیث سال پنجاه و سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۰۷ 149 - 173

کلیدواژه‌ها: تفسیر ساختاری فرمالیسم مقایسه تطبیقی مبانی روش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۱۴۹
بحث درباره روش تفسیر و بوطیقا از جمله حوزه های جذاب مطالعات ادبی دانشگاهی در دوره معاصر بوده و مکاتب بسیاری در این حوزه پا به عرصه وجود نهاده اند. از اولین مکاتب نقد ادبی در دوره معاصر، می توان  به مکتب فرمالیسم اشاره کرد که کشف معنای متن را مرهون شناخت فرم اثر و غرض آن می داند؛ همچنین بخشی از مطالعات تفسیری راجع به قرآن کریم، درباره شیوه خوانش و تفسیر این متن آسمانی است و در این راستا مفسران اسلامی روش های چندی را آزموده و معرفی کرده اند. یکی از این روش ها که در دهه حاضر بسامد چشمگیری در عرصه مطالعات قرآنی یافته است، روش تفسیر ساختاری است. این روش که معنای سوره را مرهون غرض آن می داند، می کوشد با تحلیل ساختار سوره، به غرض آن دست یافته و معنای سوره را کشف کند. از آنجا که بخشی از بررسی علمی یک نظریه از گذر مقایسه آن با دیگر نظریات علمی صورت می پذیرد، شایسته است به مقایسه روش تفسیر ساختاری با دیگر مکاتب نقد، نظیر فرمالیسم پرداخته شود. از این رو پژوهش حاضر به مقایسه تطبیقی مبانی و شیوه عملی تفسیر ساختاری با نقد فرمالیستی پرداخته است و وجوه اشتراک و افتراق این دو را نمایانده است.
۱۳۷.

تفسیر و هرمنوتیک؛ مطالعه تطبیقی در مبانی آرای طباطبایی و هرش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم قرآن و حدیث سال پنجاه و چهارم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۰۸ 131 - 155

کلیدواژه‌ها: مبانی فهم تفسیر هرمنوتیک طباطبایی هرش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۲۳۶
فهم و تفسیرمحور کانونی مباحث دو دانشِ تفسیر و هرمنوتیک و بر ارکان چهارگانه مؤلّف، متن، مفسّر و زمینه استوار است. هرمنوتیک آوردگاه دیدگاه های جدید در حوزه فهم و تفسیر است. این نظریه ها با مبانی و اصول مفسّران اسلامی گاه بر سازشند و گاه در چالش. تعیین امکان تعامل و هم افزایی یافته های علوم جدید با یکدیگر یا ستیز و تقابل آن ها، مستلزم تطبیق مبانی آن ها و مؤیّد ضرورت تحقیق در این عرصه است.  این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی و  با هدف بررسی و تحلیل تطبیقی مبانی آرای مفسّر معاصر اسلامی «طباطبایی» با هرمنوتیست معاصر غربی «هرش» در صدد دست یابی به پاسخ این پرسش اصلی است که مطالعه تطبیقی مبانی آرای طباطبایی با هرش در حوزه فهم و تفسیر به چه نتیجه ای می انجامد؟ نتیجه نهایی نشان داد که مبانی آن ها در چهار محور نقش مؤلّف، متن، مفسّر و زمینه در فرایند فهم و تفسیرِ متن، دارای قرابت نسبی است نه حداکثری. اهمّ وجوه اشتراک مبانی آن ها در روش مندی تفسیر، قصد مؤلّف از تولید متن، دلالت الفاظ و قابلیّت باز آفرینی معنا، فهم پذیری و پیوند های معنایی متن، نقش ابزاری زبان، کاربست دور هرمنوتیکی؛ و اهمّ اختلاف آن ها در ثبات و قطعیّت یا سیالیّت تفسیر متن، حدود تأثیر پیش دانسته ها، علاقه ها و انتظارات مفسّر در فهم و همچنین پذیرش یا ردّ نظریه تاریخ مندی فهم متن است. 
۱۳۸.

رهیافتی بر مبانی فهم حدیث علامه محمد باقر مجلسی در «مرآه العقول» (مطالعه موردی بخش اصول کافی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و حدیث سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۱) 125 - 153

کلیدواژه‌ها: مبانی فقه الحدیث علامه مجلسی مرآه العقول اصول کافی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۲۲۴
شرح روایات معصومان (ع) مستلزم به کارگیری اصول و مبانی ویژه ای است که عدم توجه بدان فرایند فهم را از اساس مختل می سازد. «مرآه العقول فی شرح أخبار آل الرسول» تألیف علامه محمد باقر مجلسی، از جامع ترین شروح حدیثی نگاشته شده بر «الکافی» ثقه الإسلام کلینی است. شارح در این مجموعه کوشیده است با کاربست پاره ای از اصول به فهم مدالیل اصیل روایات نائل آید. آنچه نگارندگان این سطور به دنبال تبیین آنند، بررسی مبانی فهم حدیث علامه مجلسی در «مرآه العقول» با تأکید بر اصول کافی است. آنان به منظور جبران خلأ مطالعاتی حاکم بر بحث حاضر کوشیده اند با مطالعه بیانات علامه در ذیل روایات اعتقادی «الکافی» به روش توصیفی تحلیلی، این پرسش را پاسخ گویند که مبانی علامه در فهم و شرح روایات اصول کافی چیست؟ نتایج حاصل از این مطالعه گویای آن است که علامه در توضیحات و نکاتی که برای فهم روایات اصول کافی آورده، برخی مبانی فقه الحدیثی را در نظر داشته است. عرفی بودن زبان احادیث، وقوع صناعات ادبی در کلام معصوم (ع)، حجیت دلالت سیاق در فهم مراد معصوم (ع)، هماهنگی و سازواری درونی روایات معصومان (ع)، علم و عصمت انبیاء و ائمه اطهار (ع)، حجیت سنت معصومان (ع)، حجیت عقل در اثبات اصول دین، رعایت تقیه و سطوح مخاطبان در کلام معصوم (ع)، و لزوم رعایت احتیاط در تأویل روایات از مهم ترین این مبانی به شمار می روند. تدقیق و تأمل در این مبانی نشان می دهد که مجلسی به جهت بهره مندی از جامعیت علمی، و تسلط ویژه بر علوم معقول و منقول، در شرح روایات اعتقادی «الکافی» از القاء نگرشی تک بعدی به روایات پرهیز نموده و در این راستا از رویکردهای مختلف کلامی، اخباری و عقلانی بهره برده است. بی تردید که الگوپذیری از این مبانی می تواند در تحقق فهمی صحیح و روش مند از روایات اعتقادی «الکافی» سودمند باشد.
۱۳۹.

مبانی و شاخصه های سیاسی انتظار راهبردی در مکتب شهید سلیمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال شانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۶۱ ویژه همایش شهید سلیمانی و مکتب انتظار و مقاومت 277 - 322

کلیدواژه‌ها: مبانی شاخصه های سیاسی انتظار انتظار راهبردی مکتب شهید سلیمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۱۷۲
عملکرد سردار سرافراز، شهید حاج قاسم سلیمانی، نشأت گرفته از ایدئولوژی و مکتب انسان سازی است که از آن به مکتب شهید سلیمانی یاد شده و مقوله «انتظار راهبری» یکی از مهم ترین مؤلفه های این مکتب شمرده می شود. انتظار راهبردی در مکتب شهید سلیمانی از ابعاد مختلفی قابل بررسی است که پرداختن به بعد سیاسی آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این تحقیق به دنبال تبیین مبانی و شاخصه های سیاسی انتظار راهبردی در مکتب شهید سلیمانی است. با نگاهی به سیره، رفتار و گفتار سردار شهید سلیمانی می توان مواردی نظیر توحید و حاکمیت الهی، امامت و ولایت، تحقق عدالت، عقلانیت، اقدام و عمل گرایی، تکلیف محوری و وظیفه گرایی و اعتقاد، ایمان و توکل را از مبانی انتظار راهبردی در مکتب شهید سلیمانی دانست که بر پایه آن، شاخصه های سیاسی انتظار راهبردی نیز در مواردی مانند ولایت مداری، جهانی اندیشیدن، تمدن سازی اسلامی، امیدآفرینی، بصیرت، عزت، استقلال، وحدت و همبستگی، جهاد همه جانبه و همیشگی، ظلم ستیزی، حق طلبی، ایثار و شهادت طلبی، مقاومت و استقامت، و در نهایت، تقویت درونی و آمادگی، قابل تصور است. نوع گردآوری اطلاعات در این تحقیق، کتابخانه ای بوده و با روش توصیفی _ تحلیلی به پاسخگویی به سؤال تحقیق، پرداخته است.
۱۴۰.

مبانی خانواده درمانی بر اساس منابع اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های روانشناختی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۲) 27 - 42

کلیدواژه‌ها: خانواده درمانی اسلام مبانی هستی شناختی انسان شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۱۹۱
هدف پژوهش حاضر، شناسایی مبانی خانواده درمانی اسلامی است. این تحقیق بنیادی  نظری، با روش توصیفی - تحلیلی و روش استنباط از آیات قرآن کریم و احادیث معصومین صورت گرفته است. نتایج تحقیق، نشان داد که یک نظریه خانواده درمانی اسلامی، بر اساس این مبانی است: 1. هستی شناختی: ربوبیت خداوند، وجود جهان پس از مرگ، خیر و زیبا بودن جهان، تدریجی بودن تغییرات. 2. انسان شناختی: معناگرایی، زیبادوستی، کرامت و ضعف و نقص انسان، وجود تفاوت های جنسیتی، مکمّلیت، نیاز به انس و الفت، همراهی با رنج و سختی، نیازمندی به دیگران، سیستمی بودن خانواده. 3. ارزش شناختی: ارزشمندی و تقدس ازدواج و خانواده، ارزشمندی فرزند و فرزندآوری، وظیفه محوری و حقوق مداری، قیمومیت. 4.آسیب شناختی: آسیب های مشترک زوجین و آسیب های مربوط به هریک از زوجین. 5. مبانی فقهی و اخلاقی مطلوبیت اصلاح ذات البین، وساطت در تشکیل خانواده و اصلاح روابط خانوادگی است. این مبانی در اهداف و تکنیک های خانواده درمانی مؤثر است، بنابراین بایستی نظریه پردازان خانواده درمانی با رویکرد اسلامی، در تدوین پروتکل ها، بایستی بر اساس این مبانی، اهداف و تکنیک های خانواده درمانی را تدوین کنند.