مطالب مرتبط با کلیدواژه

محتوا


۱۰۱.

منطق و محتوای برنامه درسی آموزش ارزش خویشتن بانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۴ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱۳۳ 53-74

کلیدواژه‌ها: خویشتن بانی تقوا خودکنترلی طراحی برنامه درسی محتوا ارزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۳ تعداد دانلود : ۷۱۷
نظر به اهمیت چرخش از کنترل بیرونی به خویشتن بانی، به منزله یک ارزش محوری در ساحت تربیت دینی- اعتقادی- اخلاقی، پژوهش حاضر بر تعیین منطق و محتوای برنامه درسی آموزش ارزش خویشتن بانی متمرکز است. بر این اساس و به منظور ایضاح مفهوم خویشتن بانی نخست تلاش شد تا با روش تحلیل مفهومی از یک سو و مطالعه سنتزپژوهانه مبانی نظری از سوی دیگر دیدگاه دو حوزه دین و روانشناسی در این زمینه روشن شود. پس ازآن تلفیق سازوار این دو منظر در سطح سخت هسته و به مدد روش ترکیبی انجام شد. سپس، استنتاج منطق و محتوای برنامه درسی بر اساس ایضاح مفهومی صورت گرفت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد منطق و چرایی آموزش خویشتن بانی صرفاً درون دینی نبوده و در اقتضائات وجودی انسان و لزوم برخورد آگاهانه وی با آنها نهفته است. محتوای برنامه نیز با توجه به استلزامات خویشتن بانی، در دو محور اصلی خودشناسی و مراقبت از خویشتن پیشنهاد شده است. برای سازماندهی محتوا بر رویکرد تلفیقی تأکید شده است. این الگو در قالب دو مدل الف) تلفیق بر محور موضوعات و مضامین برآمده از مفهوم خویشتن بانی(به عنوان یک موضوع درسی مجزا و به صورت یک درس مستقل) و ب) تلفیق موضوعات و مضامین برآمده از مفهوم خویشتن بانی برای برقراری ارتباط با دروس دیگر ارائه شده است.
۱۰۲.

نقش رسانه سینما به عنوان ابزار دیپلماسی در القای بین المللی محتوای هدف و فرهنگ ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۰ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۴) 101 - 117

کلیدواژه‌ها: فیلم و سینما رسانه محتوا دیپلماسی رسانه ای دیپلماسی فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵۸ تعداد دانلود : ۵۹۷
در این مقاله به مفاهیم رسانه و نقش محتوایی آن، سینما به عنوان رسانه جمعی، همچنین رسانه در نقش ابزاری د یپلماتیک برای القای محتوا و معنای هد ف به مخاطب بین المللی، پرداخته شد ه است. اهمیت استفاد ه از سینما برای معرفی فرهنگ، بیان واقعیت و جایگاه آن در این مسیر مورد بررسی قرار گرفته و سپس به د لایل استفاد ه از آن در نقش ابزار د یپلماسی رسانه ای و د یپلماسی فرهنگی پرداخته شد ه و هر یک از این مفاهیم اخیر نیز به تفکیک مورد کنکاش قرار گرفته اند . در این پژوهش، با روش کتابخانه ای و بر پایه داد ه ثانویه تلاش شد ه است تا با استفاد ه از مقوله علمی و اسناد بالاد ستی حوزه سینما در کشور، چارچوبی فرایند ی برای این منظور ارائه شود . این چارچوب در چهار گام طراحی شد ه و نتیجه نهایی نشان می د هد که سینما، در صورتی که هد فمند و برنامه ریزی شد ه به کار گرفته شود ، می تواند در طراحی مناسبات بین المللی و همگام کرد ن مخاطب جهانی برای آگاهی از فرهنگ ایرانی و هویت کشور ما نقشی منحصربه فرد داشته باشد ؛ در ضمن با تصویر غلطی که رهبران برخی کشورها از ایران ساخته اند ، مقابله کند .
۱۰۳.

دیدگاه فرگه درباره این همانی با التفات به کتاب «مفهوم نگاشت» و رساله «در باب معنا و دلالت»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: منطق پژوهی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 95-112

کلیدواژه‌ها: فرگه این همانی محتوا دلالت معنا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۸ تعداد دانلود : ۴۸۲
«این همانی» یکی از مهم ترین و در عین حال بحث برانگیزترین مسائل مطرح شده در آثار فرگه است. در این مقاله به بررسی دیدگاه او در باب این موضوع و شرح و نقد تفسیرهای مختلف از آن خواهیم پرداخت. پرسش اصلی ما این است که این همانی بین چه عناصری برقرار می شود. ابتدا دیدگاه فرگه را نسبت به این همانی در « مفهوم نگاشت » توضیح می دهیم. از آنجا که تأملات نهایی فرگه راجع به این همانی در دیگر اثر شناخته شده اش یعنی « معنا و دلالت » مطرح می شوند، در بخش بعدی مفهوم این همانی را در این مقاله شرح می دهیم. در نوشته ی کنونی هدف نقد نظر فرگه نیست، بلکه پیش از آن مقصود ما فهم نظر فرگه است، زیرا تنها در این صورت می توان مسائل مهمی همچون ماهیت عدد در « مبانی علم حساب » و تناقض نماهای مطرح شده از سوی راسل در نسبت با اصل موضوعه ی پنجم فرگه در « قوانین علم حساب » را دریافت.
۱۰۴.

موسیقی بیرونی و پیوند آن با محتوا در غزل های سلطان ولد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۷) 85 - 100

کلیدواژه‌ها: شعر فارسی سلطان ولد غزل وزن شعر محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۸ تعداد دانلود : ۵۶۰
ازجمله عناصر مؤثر در حسن تأثیر و زیبایی شعر، زبان آهنگین و موسیقایی آن است. شاعران در اشعار خود برای تلقین و تأثیر کلام، بیش از هر عنصر شعری دیگر، از موسیقی بهره می برند. سلطان ولد نیز به قدرت موسیقی در تأثیرگذاری شعر واقف بوده و به آن توجه داشته است. از زوایای مهم و مناسب برای پژوهش در دیوان سلطان ولد ، وزن عروضی و پیوند آن با محتواست. با مطالعه دیوان این شاعر، می توان دریافت که او از 10 بحر هَزَج، رَمَل، رَجَز، خفیف، سریع، مُضارِع، مُنسَرِح، مُجتَثّ، مُتَقارب، مُتَدارک و درمجموع از 26 وزن عروضی بهره گرفته که خود نشان از تنوّع وزنی در دیوان اوست. این شاعر در بیشتر وزن ها، درون مایه های متعارف و متناسب با آن وزن را به کار گرفته و برای ایجاد هماهنگی میان وزن و محتوا، از واژه ها، هجاها، قافیه و ردیف های بلند و دارای ارزش موسیقایی بیشتری بهره برده و توانسته است پیوندی استوار میان وزن و محتوا ایجاد کند.
۱۰۵.

مروری برمضامین خسرونامه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ایرانی سال هجدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۵ 247 - 272

کلیدواژه‌ها: عطار خسرونامه محتوا عشق عرفان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۳۱۰
یکی از برجسته ترین آثار غنایی در ادب فارسی، منظومه خسرونامه است. این منظومه، داستان عشق گل و هرمز و رویدادهای مربوط به آن را به تصویر می کشد. درباره ی انتساب این اثر به عطار نظرهای متفاوتی وجود دارد، همچنین تاکنون پژوهشی درباره ی محتوای این اثر صورت نگرفته است؛ بنابراین در این پژوهش ابتدا به صورت مختصر، با در نظرگرفتن ادله ی اساتید درباره ی سراینده ی اثر به اثبات یا رد انتساب آن به عطار پرداخته شده و سپس کتاب مذکور از منظر محتوایی در حوزه ی بحث اعتقادی، مواعظ اخلاقی، عشق مورد بررسی قرار گرفته است. شیوه ی این پژوهش به روش اسنادی است که با مطالعه ی ابیات و استخراج آنان، ویژگی های محتوایی آن طبقه بندی و مورد تجزیه و تحلیل قرار داده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که خسرونامه منظومه ای عاشقانه است و عشق مرکز و محور اندیشه ی شاعر است که گاهی اصطلاحات عرفانی نیز در آن آمده است. کلیدواژه: عطار، خسرونامه، محتوا، عشق، عرفان .
۱۰۶.

بازخوانی انتقادی از کتاب «آشنایی با دانش نحو »

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۲۸ مهر و آبان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۱۶۶) 93 - 103

کلیدواژه‌ها: نحو «آشنایی با دانش نحو » ساختار محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۳۵۱
یکی از راه های بهینه سازی آموزش دانش ها، کارآمد و روزآمد سازی متن های آنهاست. در حوزه علمیه تولید متن های آموزشی جدید چندسالی است که در کانون توجه قرار گرفته و دفتری با نام دفتر تدوین متون درسی حوزه های علمیه تأسیس شده است. کتاب «آشنایی با دانش نحو » یکی از متن های تولیدی این دفتر در حوزه دانش نحو است. در این مقاله ساختار این کتاب از نظر بیان مقدمه، ترتیب قواعد و تبویب باب ها و محتوای آن از نظر تعاریف، محتوای درس ها و تمرینات با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی نقد و بررسی شده است.
۱۰۷.

اصول و مبانی شرح تطبیقی (با تکیه بر شرح مثنوی شریف)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شعرپژوهی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۴۰) 183 - 206

کلیدواژه‌ها: شرح تطبیقی روش شناسی شرح مثنوی شریف فروزانفر ساختار محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۵۵۴
برای شرح نویسی می توان بر اساس متغیّرهای 1. شارح و متن ادبی و 2. مخاطب انواعی را نام برد. یکی از این شروح را، شرح تطبیقی می نامیم. هدف اساسی شرح تطبیقی، شرح ادبیات ملّتی بر اساس ادبیات ملتی دیگر است. روش عملیاتی شرح تطبیقی  سه مرحله دارد: 1. مقدمات: بررسی تأثیر و تأثّر تاریخی و تفاوت زبانی میان دو اثر ادبی، 2. شرح تطبیقی: تحلیل بر پایه ی شاخصه ی  زبانی بلاغی و معنایی، 3. نتیجه گیری: دریافت و تبیین  میزان تأثیرگذاری متن  مبدأ بر متن  مقصد. بر این اساس، شرح مثنوی شریف اثر بدیع الزمان فروزانفر را در بسیاری از بخش ها می توان شرح تطبیقی دانست؛ نویسنده در شرح ابیات و بسیاری از حکایت ها نگرش تطبیقی داشته و مقدمات شرح تطبیقی را رعایت کرده است.    
۱۰۸.

آسیب شناسی در مقاله های فارسی ناصرخسرو پژوهی از سال 1300تا 1393(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای ادبی پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲۰۲

کلیدواژه‌ها: ناصرخسرو مقاله آسیب شناسی ساختار محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۰ تعداد دانلود : ۴۲۳
رشد کمّی مقاله نویسی در سال های اخیر، باعث شده است از کیفیت علمی مقاله ها کاسته شود. گاهی رعایت معیارهای مربوط به ساختار یک مقاله به ضعف محتوا انجامیده است و گاهی توجه به صرفِ محتوا و غافل ماندن از ساختار، باعث کاستی هایی در چهارچوب علمی مقاله ها شده است. در حوزه ناصرخسرو پژوهی نیز با بازخوانی و نقد مقاله های نوشته شده، کاستی هایی از نظر ساختاری و محتوایی مشاهده می شود که شناخت و بررسی آنها می تواند به محققان برای اتخاذ رویکرد اصلاحی کمک کند. در این مقاله آسیب های مقاله های سال های 1300 تا 1393 حوزۀ ناصرخسرو پژوهی بررسی شده و درنهایت نتایجی مانند مناسب نبودن عنوان و موضوع مقاله در بعضی موارد، ناقص بودن ساختار و روش علمی مقاله، مطابق نبودن رشد کمی و کیفی مقاله ها، یک جانبه نگری و باقی ماندن ابهامات در خصوص جنبه هایی از زندگی و افکار ناصرخسرو به دست آمده است.
۱۰۹.

جستاری بر روش تاریخ نگاری ابن اثیر با تکیه بر کتاب الکامل فی التاریخ

نویسنده:
منبع: تاریخ نو سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: ابن اثیر حیات سیاسی الکامل فی التاریخ محتوا روش تاریخنگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴۵ تعداد دانلود : ۵۶۴
ابن اثیر یکی از بزرگترین مورخان اسلامی است که آثاری معتبر و قابل استناد را برای دنیای اسلام رقم زده است. مهمترین اثر این مورخ بزرگ کتاب جامع، الکامل فی التاریخ است که همواره یکی از اسناد دسته اول تاریخنگاری شیعه و سنی بوده است. دستیابی به حقیقت، توجه به همه شواهد و دلائل، عرضه داده های تاریخی بر قرآن و سنت معتبر، بررسی سند روایات، چیدمان روایات معتبر از میان سلسله گزارش ها یکی از شیوه های ممتاز تاریخنگاری ابن اثیر است که اثر وی را از دیگر آثار مورخان و نویسندگان مسلمان متمایز می کند. الکامل، تاریخ آفرینش را از آغاز تا سال ۶۲۸قمری در بردارد. این کتاب را باید تنها کتابی دانست که به همه دولت های اسلامی در تمامی سرزمین ها پرداخته است. این نوشتار بر آن است تا با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی شرح حال نویسنده، شرایط سیاسی حاکم بر روزگار وی و روش و ویژگی های تاریخنگاری ابن اثیر را با تکیه بر مهمترین اثر وی کتاب الکامل فی التاریخ مورد تبیین و بازشناسی قرار دهد.
۱۱۰.

شناسایی مؤلفه های موفقیت تولید محتوا در شبکۀ اجتماعی اینستاگرام: پویش کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۵ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۹۸) 431-456

کلیدواژه‌ها: محتوا بازاریابی محتوا تولید محتوا تحلیل مضمون شاخص اثربخشی بازاریابی دیجیتال اینستاگرام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶۶ تعداد دانلود : ۹۳۰
هدف: مؤلفه های متعددی در موفقیت تولید محتوا در شبکۀ اجتماعی اینستاگرام در ارتباط با محتوای تولیدشده و کاربر مؤثر هستند. پژوهش حاضر بر آن است که با استفاده از روش کیفی عوامل موفقیت تولید محتوا و جلب نظر کاربران (شامل مشخصه های محتوا، تولیدکنندۀ موفق آن، و شاخص های اثربخشی) را در شبکۀ اجتماعی اینستاگرام شناسایی کند. روش : پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوا و رویکرد اکتشافی و با استفاده از نظرات کاربران، بررسی تجربه های موفق، نظرات متخصصان و تجربۀ زیستۀ تولیدکنندگان محتوا انجام شده است. جامعۀ پژوهش شامل تمام صفحات آموزشی اینستاگرام و نمونۀ پژوهش شامل 30 صفحۀ اینستاگرام است که به صورت هدفمند و بر اساس رویکرد افزارسنجی رقابتی انتخاب شده اند. ابزار پژوهش، مطالعۀ مضامین صفحات اینستاگرام بود که مضامین مزبور از آن استخراج و سپس دسته بندی شد. اعتبار پژوهش با استفاده از روش سه سویه سازی ارزیابی و تأیید شده است. یافته ها: یافته ها نشان داد عوامل موفقیت پذیرش محتوا از سوی کاربران شامل کیفیت، آگاهی بخشی، اعتبار، ارزش افزوده، تخصصی، انگیزه بخشی، سرگرم کنندگی منحصربه فرد بودن، مرتبط بودن، واقع گرایی، روزآمدی، خلاقانه بودن، قابلیت اجرا و اشتراک، و شخصی سازی است. شاخص های اثربخشی محتوا شامل تعداد دنبال کننده، بازخورد های کاربران در پست ها، داستان ها (استوری ها) و نمایۀ شامل میزان متوسط پسند، نظر، ذخیره کردن پست، به اشتراک گذاری، میزان درگیرکردن کاربر، میزان بازدیدها، میزان ارسال مطلب به صورت پیام خصوصی هستند. برخورداری از تعهد، خلاقیت، اعتبار، تخصص، هویت مشخص، مولد بودن و پرهیز از نسخه برداری، انتقادپذیر بودن، داشتن رفتار هوشمندانه، صبر و بردباری، روحیۀ همکاری و ارتباطات قوی، آشنایی با ابزارهای تحلیلی بستر ارائه و همسو بودن با تحولات و روزآمدسازی نیز از ویژگی های تولیدکنندۀ موفق محتواست. اصالت/ارزش: توجه به مجموع مؤلفه ها، چه در ارتباط با تحلیل محتوا و چه در ارتباط با تعامل کاربر با اطلاعات، در کنار یکدیگر و به کارگیری راهکارهای ارائه شده می تواند الگوی مناسبی برای موفقیت در تولید و اشتراک اطلاعات به دست دهد. در این پژوهش، روش جدیدی برای پژوهش دربارۀ محتوای آموزشی رسانۀ اجتماعی اینستاگرام به کار گرفته شده است.
۱۱۱.

تأملی در محتوای شعر دفاع مقدس

نویسنده:
منبع: قند پارسی سال دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: شعر دفاع مقدس محتوا مضامین مذهبی مضامین جنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۳ تعداد دانلود : ۴۴۲
در هر اثر هنری، دو جزء وجود دارد؛ صورت و محتوا. این مطلب درباره شعر نیز صادق است و در مطالعات و بررسی های پیرامون شعر، به این دو جزء توجه می شود. نگاهی به تاریخ ادبیات فارسی نشان می دهد که شاعران برتر کسانی هستند که به هر دو جزء فرم و محتوا در شعر خویش توجه کرده و جانب یکی را به نفع آن دیگری فرو ننهاده اند. در این پژوهش با نگرشی کلی و همه جانبه، محتوای شعر دفاع مقدس (مورد مطالعه: دفترهای ریشه در ابر، از نخلستان تا خیابان، همصدا با حلق اسماعیل و تولد در میدان) مورد بررسی قرار گرفته است. آنچه در ابتدا باعث شد گونه ای شعر به نام شعر دفاع مقدس شناخته شود، مفهوم و محتوای شعری همسان بود؛ بنابراین نویسنده با استفاده از منابع کتابخانه ای و روش تحلیل محتوا تلاش کرده است تا اشتراکات و رگ و ریشه های همانند را در محتوای اشعار دفاع مقدس مشخص سازد. مهم ترین مضامین و مفاهیم مطرح شده در شعر دفاع مقدس، شهید و شهادت، واقعه کربلا و فرهنگ عاشورا، امید به آینده و انتظار موعود، وطن دوستی، رجزخوانی و حماسه، اعتراض به افول ارزش ها و... است. شاعران در طرح این مضامین از آموزه های ایرانی - اسلامی بهره گرفته اند و درواقع بخش عظیمی از محتوای شعر دفاع مقدس، آیینی است.
۱۱۲.

بررسی تحلیلی- انتقادی کتاب دراساتٌ فی الأدب العربی الحدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال نوزدهم آبان ۱۳۹۸ شماره ۸ (پیاپی ۷۲) 137-153
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۳۰۵
نقد ادبی یکی از شاخه های پژوهشی در حوزه ادبیات است و از دیرباز توجه خاصی به آن شده و همواره به منزله راه کار و معیاری برای تحلیل، ارزش گذاری، و تصحیح متون ادبی به کار رفته است. امروزه، با توجه به گستردگی و تنوع تولیدات ادبی این شاخه از دانش بشری می کوشد از بیش تر یافته های علمی برای تقویت توان و تسلط خود در انجام وظایف محوله استفاده کند. نکته بدیع این که، آثار نقدی نیز هراز گاهی درمعرض نقد و ارزیابی واقع می شوند. به همین منظور، مقاله حاضر بر آن است تا با خوانشی تحلیلی انتقادی، یکی از کتب نقدی در حوزه زبان و ادبیات عربی را بررسی کند. از این رو، کتاب دراساتٌ فی الأدب العربی الحدیث ، نوشته محمد مصطفی هداره، برگزیده شد تا ضمن ارائه گزارشی مختصر از محتویات کتاب در دو مقوله شکلی و محتوایی به مواضع قوت و ضعف آن اشاره شود. نتایج نشان می دهد که کتاب حاضر دربردارنده اطلاعاتی مفید است و با توجه به پرداختن به دو بخش شعر و نثر گستردگی مطلوبی دارد، اما به نظر می رسد به دلیل نداشتن روشی علمی در نقد و رعایت نکردن برخی اصول پذیرفته شده در این حوزه، به بازبینی و اعمال تغییرات اساسی نیاز دارد.
۱۱۳.

تحلیل انتقادی کتاب نقد ادبی اثر نعیم عموری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال نوزدهم آبان ۱۳۹۸ شماره ۸ (پیاپی ۷۲) 305-329
تعداد بازدید : ۴۷۲ تعداد دانلود : ۳۰۷
نقد کتاب های دانشگاهی از مهم ترین روش ها برای بررسی میزان کارآمدی آن هاست که مزایا و معایب آن ها را بر می شمرد و بدین طریق راه را برای تمامی کسانی که قصد نویسندگی در حوزه ای مشخص دارند هموار می کند. کتاب نقد ادبی اثر «نعیم عموری» سعی دارد که مکاتب و روش های نقد ادبی را به دانشجویان زبان و ادبیات عربی معرفی کند. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی و آماری درپی آن است تا کتاب حاضر را در دو حوزه ساختاری و محتوایی ارزیابی کند. نتیجه آن که نویسنده این کتاب در حوزه ساختاری موفق تر عمل کرده است، هرچند در این حوزه نیز کاستی هایی به چشم می خورد. به نظر می رسد که در سطح ساختاری باید به تقویت زبان علمی توجه بیش تری شود و تحلیل دقیق تر مبانی نظری و نمونه آوری برای نظریه ها و کاربردی کردن آن ها از مهم ترین نکاتی است که باید در حوزه محتوایی رعایت شود.
۱۱۴.

نقد و تحلیل مجلدات هشتم، نهم، و دهم از تاریخ ادبیات کودکان ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال هجدهم اردیبهشت ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۵۴) 325-348
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۳۵۴
در این مقاله، سه جلد آخر مجموعة تاریخ ادبیات کودکان ایران ، تألیف محمدهادی محمدی و زهره قایینی، را در دو حوزة کلی ارزیابی کردیم: الف) مقدمات و زمینه های نظری، شامل: 1. نداشتن پیشینة کامل، 2. مشخص نبودن مبنای نظری و رویکرد نویسندگان در نوشتن تاریخ ادبیات و، به طور خاص، تاریخ ادبیات کودکان؛ ب) مسائل ساختاری و محتوایی، شامل: 1. نداشتن ساختار منسجم، 2. مشخص نبودن تعاریف و اصطلاحات و گسست اثر از زمینة نظری ادبیات کودکان در ایران و جهان، 3. ارجاع ندادن به منابع معتبر و طرح مدعاهای اثبات نشده، 4. گستردگی بیش از حد دامنة کار، 5. مشخص نبودن مبنای دوره بندی ها، 6. مسائل مربوط به هیئت و ظاهر کتاب، و 7. مشکلات نگارشی و ویرایشی. درمجموع، علی رغم اشکالات نظری، ساختاری، و محتوایی، ارزش اصلی این مجموعه را می توان در گردآوری منابع و اسناد مربوط به تاریخ ادبیات کودکان (به خصوص اسناد نادر) دانست و آن را به منزلة منبع مهمی در این زمینه معرفی کرد.
۱۱۵.

ارزیابی سواد زیست محیطی دانش آموزان و چالش های اجرایی آموزش محیط زیست در مدارس متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: آموزش آموزش محیط زیست سواد زیست محیطی محتوا مدارس متوسطه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۸ تعداد دانلود : ۴۷۱
هدف اصلی پژوهش حاضر به عنوان یک مطالعه توصیفی-پیمایشی ارزیابی سواد زیست محیطی دانش آموزان مقطع متوسطه و بررسی مشکلات اجرایی آموزش محیط زیست از دیدگاه دبیران بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر دبیرستانی و هنرستانی در منطقه لنجان استان اصفهان در سال تحصیلی 96-1395 برابر با 8920 نفر و نیز دبیران مدارس متوسطه برابر 615 نفر بود. تعیین حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران انجام شد. حجم نمونه آماری دانش آموزان 1067 و حجم نمونه دبیران برابر با 147 نفر محاسبه گردید. برای نمونه گیری از روش خوشه ای چند مرحله ای استفاده شد. جهت گردآوری داده ها از یک پرسش نامه محقق ساخته ویژه دانش آموزان و نیز یک پرسشنامه محقق ساخته ویژه دبیران و برای تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل های عاملی اکتشافی و تأییدی و نیز آزمون مقایسه ای تک نمونه ای، مقایسه گروه های مستقل و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. یافته های حاصل از این تحقیق نشان داد که دانش آموزان مقطع متوسطه اگرچه در بعد عاطفی سواد زیست محیطی دارای وضعیت مناسبی هستند ولی به لحاظ شناخت زیست محیطی و نیز مهارت ها و عملکردهای مربوط به آن از شرایط و شاخص های لازم برخوردار نیستند. به علاوه، این پژوهش نشان داد که مهم ترین مشکلات اجرایی مدارس متوسطه در حوزه آموزش محیط زیست فقدان تجهیزات لازم، کمبود زمان و عدم وجود ارتباط و تعامل مراکز آموزشی با نهادها و مراکز زیست محیطی جامعه می باشد.
۱۱۶.

تحلیل مقایسه ای ساختار و محتوای شعر شاعران زن معاصر؛ مطالعه موردی: صفارزاده، راکعی، کاشانی و وحیدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۸) 145 - 160

کلیدواژه‌ها: سبک شناسی لایه ای شاعران زن معاصر ساختار محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۱ تعداد دانلود : ۴۲۷
شاعران از قدیم تا امروز برای بیان ذهنیّات خود از روش خاص خود استفاده کرده و همین روش خاص باعث شده ازنظر زبان، محتوا و قالب، آثارشان از دیگری متمایز شود و هریک سبک خاص خود را رقم بزنند؛ بر همین سیاق، شاعران زن در عصر کنونی، برای بیان مباحث اجتماعی، زبان خاص خود را دارند که از دیگری متمایز است و باعث سبک آفرینی شعر آنان شده است. در این مقاله، کوشش شده است اشعار چهار شاعر معاصرِ زن (صفارزاده، راکعی، کاشانی و وحیدی) که با رخدادهای انقلاب اسلامی همزمان بوده اند، با تأکید بر ساختار و محتوای اشعار پس از انقلاب این شاعران، با رویکرد سبک شناسی لایه ای و روش تحلیل محتوا بررسی شود. نتیجه به دست آمده نشان می دهد صفارزاده با ساختار شعر نو، کاشانی و وحیدی با شعر کلاسیک و راکعی در هردو نوع آثاری خلق کرده اند. اشعار زنانه در شعر راکعی نمود بیشتر و محسوس تری دارد. واژه های امروزی و ساده، دوری از تعقید، بیانِ کنش های اجتماعی، توجه ویژه به روحیّه حماسی و ملی گرایی، شهید و شهادت، ظلم ستیزی و ... ویژگی هایی است که به صورت مشترک در اشعار این شاعران مشاهده می شود.
۱۱۷.

بازتاب اوضاع اجتماعی در لالایی های عصر حاضر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات کودک سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 1 - 20

کلیدواژه‌ها: ادبیات کودک لالایی محتوا وضعیت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۴ تعداد دانلود : ۵۷۸
لالایی ها یکی از شاخه های ادبیّات عامه محسوب می گردد که از حیث پرداختن به مسایل کودکانه و مخاطب خردسال، در زیرمجموعه ی ادبیّات کودک نیز قرار می گیرد. لالایی ها را می-توان نخستین نغمه های مختص کودکان در نظر گرفت که قدمتی به اندازه پیدایش بشر داشته اند. انعکاس مسایل سیاسی، فرهنگی، مذهبی و اجتماعی در قرون متمادی در لالایی ها مشهود بوده است، تا جایی که همین مطلب را می توان یکی از علل اساسی ماندگاری لالایی ها تلقّی نمود. تغییرات محتوایی لالایی-ها متناسب با مسایل هر دوره سبب پیدایش بستری مناسب برای آگاهی از مسایل غالب در زمان سرایش این زیر ژانر گردیده-است که نمود مسایل اجتماعی نیز از این امر مستثنی نیست. تجلّی مسایل اجتماعی در لالایی های نوین که شاعران زمام دار سرایش لالایی ها گردیده اند، بیش از لالایی های قدیمی است که مادران سرایش را برعهده داشته اند، همین امر بر ضرورت بررسی بازتاب مسایل اجتماعی در لالایی های نوین می افزاید. پژوهش صورت گرفته نشان می دهد که در لالایی های نوین بنا به تغییرباورها و ساختارهای حاکم بر جامعه، محتوای لالایی ها در همه ی ابعاد به روز شده است. جدا از عوامل بیرونی چون توسعه ی صنعت یا عوامل جمعیّتی، ایدئولوژیک، عاملی شتاب دهنده در جهت تغییر اجتماعی در جامعه محسوب می شود که در لالایی های شاعران معاصرنیز نفوذ یافته و سبب تغییر در محتوا و مضمون، موتیف های رایج در لالایی ها و فضای حاکم بر لالایی های معاصرشده است. در این پژوهش در پی آن هستیم که با روش توصیفی تحلیلی لالایی های عصر حاضر را از منظر اجتماعی مورد بررسی قرار داده و به تاثیرات این مسایل بر محتوای لالایی ها بپردازیم.
۱۱۸.

بیت یا سوگ چکامه های حماسی بویراحمدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ و ادبیات عامه سال هفتم بهمن و اسفند ۱۳۹۸ شماره ۳۰ 126-149

کلیدواژه‌ها: شعر عامه بیت (سوگ چکامه ) بویراحمد شکل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۱۸۰۱
بیت ها یا سوگ چکامه های حماسی بویراحمدی، گونه ای از ادب منظوم عامه اند که عمدتاً سرایندگانی ناشناس، پس از کشته شدن یکی از قهرمانان یا بزرگان بویراحمدی در مبارزه با مخالفان، آن ها را سروده اند و بعدها به وسیله مردم و خوانندگان اشعار لری خوانده و تکرار شده اند. این اشعار را می توان جزو اشعار حماسی عامه قرار داد. از آنجا که این اشعار در میان مردم بویراحمد دارای جایگاه رفیع و بازتاب دهنده بخشی از حوادث تاریخی اجتماعی بویراحمد هستند، در این مقاله، این اشعار با هدف ریخت شناسی و بررسی ابعاد ادبی، موسیقایی، محتوایی و اجتماعی، با روش تحلیل محتوا (رویکرد توصیفی تحلیلی) بررسی شده اند و به طور خلاصه مشخص شده که سوگ چکامه های بویراحمدی طرحی ساده، روایی و بدون مقدمه چینی، اوج و فرود دارند. توصیف شخصیت ها و صحنه های نبرد در آن ها قوی است. راوی دانای کل است و روایت از نوع واقعی و مستند. از نظر زبانی و ادبی نیز بیت های بویراحمدی، زبانی ساده و روان دارند و در آن ها از صنایع ادبیِ پیچیده و انتزاعی خبری نیست. از منظر موسیقایی، وزن در آن ها هجایی است و کمبود وزن را با کش دارکردن کلمات حفظ می کنند. از نگاه محتوایی نیز مضمون و محتوای اصلی این اشعار، دلیری ها و شجاعت های قهرمانان و بزرگان بویراحمدی در مبارزه با مخالفان خود است. از نظر اجتماعی هم این اشعار، امروزه یکی از عوامل وحدت و هم گرایی طوایف بویراحمدی به شمار می آیند. این مقاله می تواند نمونه ای برای بررسی این نوع شعر عامه در سایر مناطق کشور قلمداد شود.
۱۱۹.

نقد و بررسی کتاب «طراحی و ارتباطات بصری: رهیافتی بر روش شناسی بصری»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال بیستم اردیبهشت ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۷۸) 205-223
تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۳۲۰
داشتن تفکر خلاق اساسی ترین توانایی مغز بشر است. هنرمند طراح با ارتباطات بصری همواره می کوشد تا با ایجاد ایده های تازه از هیچ، بسیار بیافریند. برونو موناری از هنرمندان خلاق و نوآوری است که در سال 1967م. تجربیات و آموزش های نوآورانه ای را بر روی دانشجویان علاقه مند در دانشگاه هاروارد آغاز کرد؛ و تجربیات و موفقیت ها و ناکامی هایشان را در کتابی با عنوان «طراحی و ارتباطات بصری: رهیافتی بر روش شناسی بصری» با علاقه مندان دیگر به اشتراک گزارده است. این مقاله به معرفی و بررسی نقادانه کتاب برونو موناری، ترجمه پاینده شاهنده چاپ سال 1387 می پردازد. بیان نکات قابل تأمل در جهت سودمندتر کردن اثر و معرفی هرچه بهتر و بیشتر روش مؤلف در جهت برنامه ریزی برای یک دوره کامل تدریس ارتباطات بصری در دانشگاه ها و هنرستان های کشور، از اهداف این مقاله است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی با رویکرد انتقادی بوده و ابزار گردآوری داده ها کتابخانه ای، مقالات و منابع اینترنتی معتبر است. این کتاب می تواند با ارائه خلاقانه تر تصاویر و عکس ها، دادن نظم و انسجام منطقی به آن ها و حذف و اضافه بخش هایی از مطالب بر ضریب سودمندی اش برای کلیه دروسی که با هنرهای تجسمی مرتبط می باشند، بیفزاید.
۱۲۰.

بررسی عناصر طراحی برنامه درسی کارآفرینی بر اساس رویکرد تطبیقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال یازدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۴۴ 49 - 80

کلیدواژه‌ها: اهداف محتوا فعالیت های یادگیری نقش معلم برنامه درسی کارآفرینی رویکرد تطبیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۵ تعداد دانلود : ۵۱۶
در این مقاله، مقوله های طراحی برنامه درسی آموزش کارآفرینی، شامل اهداف کلان، محتوا، فعالیت های یادگیری و نقش معلم بر اساس اسناد در ایران و هفت کشور پیشرو بررسی شده اند. ابتدا وضعیت موجود در ایران توصیف و سپس وضعیت مطلوب در کشورهای مورد تطبیق ترسیم و در نهایت، تطبیق و مقایسه این دو وضعیت انجام شده است بر اساس یافته های تحقیق، در اسناد بالادستی ایران، اهداف و شایستگی های کارآفرینانه مورد توجه اند؛ لیکن شرایط و امکانات اجرایی لازم برای تحقق این اهداف فراهم نشده اند که از دلایل آن تمرکزگرایی شدید، نداشتن سیستم منظم برای تربیت و جذب معلمان کارآمد و عدم ارتباطات سازنده بین آموزش و پرورش و سایر نهادهاست. محتوای مرتبط با کارآفرینی در ایران در مقایسه با کشورهای پیشرو بسیار محدود است؛ به علاوه در ایران بیشتر بر محتوای مستقل و کتاب هایی با عنوان کار و فناوری یا کارآفرینی تکیه شده است، در حالی که در کشورهای پیشرو محتوای تلفیقی و بین رشته ای و پرورش شایستگی های کارآفرینانه در دروس مختلف مورد توجه است. فعالیت های یادگیری، بر خلاف کشورهای پیشرو، اغلب محدود به مدرسه و فعالیت های کارورزانه در محیط کار واقعی و انجام پروژه های فردی و گروهی کسب و کار مورد غفلت اند. همچنین نقش معلم، در بهترین شرایط، اجرای فعال برنامه درسی است؛ در حالی که در کشورهای پیشرو معلم اختیارات فراوانی در انتخاب و تدوین برنامه های درسی دارد.