پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی

پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی

پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال بیستم اردیبهشت 1399 شماره 2 (پیاپی 78) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

خوانشی بر کتاب «درخت زندگی: سمبول مرکزیت»(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۴۷۱
تفسیر درخت زندگی، در هنر با نگرش های سمبولیک و اُسطوره ای همراه است. همانطور که در شناسنامه کتاب: «توضیحاتی درباره ی ساختار/ زمینه های اُسطوره ای درخت زندگی به همراه نمونه ها و تصاویر هنری» بدان اشاره رفته است. اما این وجه ی نمادین با رویکردی آیینی و دینی آمیخته شده است. هنرمندانی که به تجسم و تصویر درخت زندگی پرداخته اند، از توصیفات موجود در ادبیات دینی ملل گوناگون بهره برده اند.موضوعیت درخت زندگی و بررسی آن از ابعاد ادیان توحیدی در متون و ادبیات دینی مختلف قابل پیگیریست؛ اما ارتباط کهن اُلگوی درخت زندگی و تأثیر و تأثرات آن بر اندیشه و آثار هنرمندان ادوار، مناطق و سبک های مختلف هنری، امر قابل توجهیست که این نویسنده توانسته است آن را در یک مجموعه منسجم گردآوری نماید. این نوشتار سعی دارد با گردآوری های کتابخانه ای و اسنادی به روش مطالعه ی تطبیقی آثار هنری و ادبیات دینی ملل مختلف به تحلیل و توصیف مبحث درخت زندگی بپردازد. رویکرد نویسنده، راجر کوک در نمادپردازیهای آیینی درخت زندگی، بازه ی گسترده ای از هنر و هنرمندان را دربر می گیرد که از ناخودآگاه مذهبی هنرمندان مدرنی چون موندریان، پل کله و برانکوزی تا نقش برجسته های باستانی کشورهای مختلف و توصیفات موجود در ادیان الهی و یا غیرتوحیدی نشأت گرفته است.
۲.

بررسی و نقد ترجمه کتاب ترسیم یافته های باستان شناسی و هنر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۴۱۴
طراحی اشیاء در جهت مستندسازی و انتقال اطلاعات جزئی از فعالیت های اصلی باستان شناسی محسوب می شود. طیف گسترده ای از اشیاء در فعالیت های باستان شناختی مورد طراحی قرار می گیرند. نوشتار حاضر به نقد ترجمه کتابی در زمینه طراحی اشیاء باستان شناختی می پردازد که کتاب اصلی آن، منبعی اگرچه قدیمی، اما نسبتاً معتبر در این زمینه محسوب می شود. با توجه به اینکه این کتاب حتی پیش از ترجمه نیز جزء منابع بسیار مهم طراحی محسوب می شد، ترجمه آن به زبان فارسی اهمیت آن را نزد باستان شناسان دو چندان می نماید. ترجمه تحت اللفظی، برگردان فارسی نامفهوم و نامأنوس، کیفیت بسیار پایین تصاویر نسبت به کتاب اصلی که نقش عمده ای در افزایش درک مخاطب از مطالب کتاب دارند، فصل بندی آشفته و نامنظم و خوانش دشوار از جمله موارد قابل نقد در ترجمه کتاب هستند. تسلط بر زبان انگلیسی و داشتن آگاهی در زمینه طیف گسترده اشیاء و یافته های باستان شناختی جهت ترجمه چنین کتبی از مواردی است که در آینده بایستی مورد توجه مترجمین محترم قرار گیرد.
۳.

نقد فیلم مارجین کال با تصمیم گیری اخلاقی در شرایط بحرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۱۸۳ تعداد دانلود : ۴۱۳
هدف از نگارش این مقاله نقد محتوایی فیلم مارجین کال (درخواست نهایی)، ارزیابی سکانس های فیلم نامه، دیالوگ های بازیگران، نحوه رفتار سازمانی و سایر مباحث مدیریتی بر اساس تصمیم گیری درست و اخلاقی مدیران در شرایط بحرانی است. روش تحقیق تحلیلی توصیفی از نوع محتوایی است که در مورد عکس العمل افراد در شرایط بحرانی به مشکل سازمانی پرداخته شده و از این نظر نقاط قوت و ضعف فیلم مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. از مهمترین نقاط قوت، فیلم نامه قوی است که تقریباً تمامی مباحث مدیریتی در زمان بحران، در آن گنجانده شده است. کارگردان تمامی دیالوگ ها را به صورت کاملاً ساده و روان و مبتنی بر اصطلاحات اقتصادی به نمایش درآورده است. همچنین می توان به نحوه شکل گیری بحران در سازمان و روند معکوس تصمیمات مدیران به دور از اضافه گویی نیز اشاره کرد. در پایان بعد از به نمایش درآوردن تعارضات فردی در بین افراد، برگزاری جلسات متعدد، بررسی تمامی نظرات، تصمیمات و راهبردهای رقابتی و بقای سازمان، عکس العمل افراد در زمان بحران و تصمیم گیری به خوبی به نمایش درآمده است. به علاوه فقدان نوآوری در تصمیمات سازمانی هنگام غلبه بر مشکلات و تمامی تصمیمات گرفته شده مدیران، نشان از تقدم منافع سازمانی و فردی بر منافع سایر ذی نفعان داشت که از نقاط ضعف آن بود. در نهایت این فیلم برای آموزش اخلاق حرفه ای کسب و کار به دانشجویان این رشته پیشنهاد می گردد.
۴.

آیا هر نظریه ای درباره عکاسی عملی انتقادی است؟ نگاهی به کتاب عکاسی: درآمدی انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۶۰۷
این متن تلاش می کنددر چارچوب سنجه های تعیین شده به تحلیل و نقدکتاب بپردازد. کتاب دربرگیرنده ی حجم وسیعی از اطلاعات گسترده و متنوع و جدیدِ مرتبط با نظریه پردازی در عکاسی است. کتاب دارای ۷ فصل و یک پیوست مفصل است. نویسندگان هریک بر موضوعی خاص در عکاسی معاصر تمرکز دارند. پس از بررسی فرمی و محتوایی کتاب، مشخص شد که کتاب به خوبی توانسته بخش بزرگی از دغدغه های امروز عکاسی را روشن سازد. ارجاع فراوان به آرای متنوع و متفاوت صاحب نظرانِ دانشگاهی، بر غنای محتواییِ کتاب افزوده است. بسیاری از بخش های کتاب از قابلیت آموزشدر دانشگاه برخوردارند. ترجمه ی کتاب از کیفیت مطلوبی برخوردار است و مفاهیم به سهولت درک می شوند. هم چنین، با توجه به خودبسندگی و عدم وابستگی فصل ها به یکدیگر، هریک از آن ها می تواند خود کتابی مستقل باشد. روند کتاب بیشتر بر مدار طرح و توصیف نظریه ها می چرخد و مسیر انتقادیِ خاصی را دنبال نمی کند.
۵.

بررسی و نقد کتاب فرم و آفرینش در موسیقی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۲۲۳
کتاب «فرم و آفرینش در موسیقی ایران» بر اساسیکی از عناوین دروس دانشگاهی در رشته ی موسیقی ایرانی نگاشته و تدوین شده است و دست کم به این دلیل که منابع مکتوب در این زمینه بسیار محدودند، کتاب حاضر منبعی باارزش تلقی می شودونقد آن نیز با هدف ایجاد زمینه های بیش تر مطالعه در این حوزه انجام شده است. تأمین کننده ی بخش عمده ای از پشتوانه های نظری این کتاب، ایده پردازی ها و تجربیات شخصی نویسنده به عنوان یک متخصص با سابقه و خوش نام در این زمینه بوده است. به کارگیریِ نمونه های متعدد و متنوع، مرتبط با عناوین و مطالب وهم چنین محتوای بخش آخر کتاب درخصوص گونه های معمول در موسیقی ایرانیاز نقاط قوت اثراست. اما مواردی هم چون پراکندگی مطالب در برخی عناوین،عدم ارائه ی تعریف و توضیح لازم در مورد برخی اصطلاحات و ابهام در به کارگیری بخشی از واژگان تخصصی از نقاط ضعف این کتاب هستند.
۶.

نقدی بر کتاب بانوان خوش نویس ایران، از زینب شهده تا ام سلمه(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۸۱ تعداد دانلود : ۳۶۴
در دوره حاضر گفتمان مسائل مرتبط با زنان به مثابه یک گفتمان مطرح در عرصه بین المللی حائز اهمیت است. مطرح کردن مباحث مربوط به زنان به عنوان بخش اعظمی از جمعیت آحاد جامعه می تواند در ارتقاء سلامت ابعاد گوناگون اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی موثر باشد. از آنجا که فعالیت های موثر بانوان در ابعاد گوناگون اجتماعی، خانوادگی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و هنری کمتر مورد توجه قرارگرفته است، ضعف چنین مطالعاتی در کشور ایران بیشتر به چشم می خورد. در سال های اخیر زنان ایرانی در دستیابی به جایگاه حقیقی خود کوشیده اند. ظرفیت بانوان در عرصه انواع فعالیت های فرهنگی و هنری برای عوام و نیز خواص پوشیده است.کتاب "بانوان خوش نویس ایران" نوشته سرکار خانم طاهره ملامحمدی از جمله آثاری است که گامی برای شناخت و بستری برای باورمندی زن ایرانی را فراهم کرده است. معرفی شخصیت و آثار خوش نویسان بانوی ایرانی در تاریخ دوران اسلامی در ایران، حرکت ارزشمند ایشان در نگارش این کتاب است. پژوهش حاضر به بررسی ظاهری اثر و نقد محتوایی کتاب بانوان خوش نویس ایران پرداخته است.
۷.

بررسی و نقد کتاب فرهنگ مصور باستان شناسی دوران پیش ازتاریخ، انگلیسی-فارسی(جلد2)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۴۴۶
کتاب مورد نقد در این نوشته، جلد دوم از کتاب دو جلدیِ فرهنگ مصور باستان شناسی دوران پیش ازتاریخ (انگلیسی فارسی) است. در این نوشته شیوه ی به کاررفته عبارت است از نقد شکلی، ساختاری و به ویژه محتوایی. در این نوشته با مثال های متعدد بحث شده که صفت «پیش ازتاریخ» برای کتاب، عنوانی بی ربط است. اشتباه های آشکار و فاحش در اطلاعاتِ ارائه شده، به ویژه درباره محوطه های ایران، به فراوانی دیده می شود. یکی از ایرادات جدی کتاب، کهنه بودن مطالب آن است. هرآنچه از محوطه های ایرانی می بینیم، آنهایی است که بیش از چهار دهه پیش پژوهیده شده اند. در نظر نگرفتن اولویت در انتخاب مدخل ها یکی از ایرادات مهم کتاب است؛ درحالی که مدخل های کم ارتباط با باستان شناسی ایران و خاورنزدیک گاه به تفصیل بحث شده اند، مدخل های مرتبط با باستان شناسی ایران قویاً نادیده گرفته شده اند. میزان آگاهی های اشتباه دست کم درباره ی مدخل های ایرانی آنچنان است که میزان سودمندی این کتاب را برای دانشجویان نه تنها به حداقل رسانده، بلکه زیان بار نیز هست. الگوی کلی کتاب به شکلی است که گویا کلیت کتاب با گرته برداری از یکی از نمونه های خارجی ترجمه و تدوین شده و آنگاه مدخل های ایرانی، ولی با اطلاعات ناروشن، ناکافی و در بسیاری موارد اشتباه، به آن افزوده شده است.در این نوشته، اطلاعات اشتباه شماری از مدخل ها با آگاهی های درست و به روز توضیح داده شده است.
۸.

نقد کتاب موسیقی ترکیه، تجربه موسیقی، بازنمود فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۳۷۰
کتاب «موسیقی ترکیه، تجربه ی موسیقی، بازنمود فرهنگ»، که در سال 1397 منتشر شده، شامل اطلاعات کلی در زمینه حیات و فرهنگ موسیقایی کنونی ترکیه با تمرکز بر شهر استانبول است. در این کتاب جزئیاتی مربوط به جغرافیای موسیقایی، تاریخ موسیقی، سازها، مفاهیم نظری موسیقی و تحولات موسیقی در قرن بیستم به همراه فصلی در مورد صنعت ضبط و انتشار موسیقی بیان شده است. نویسنده ی کتاب مورد بحث ما توانسته از اکثر مباحث فرهنگ موسیقایی کنونی ترکیه مواردی را در کتاب بیان کند؛ و تقریباً به تمامی سبک های موجود و زمینه های اجرایی، آموزشی و انتشاراتی مرتبط با آنها پرداخته است. در نتیجه کتاب جامع و نیمه تخصصی، مفید و سودمند برای هر علاقمندی به موضوع است و مخصوصاً به دانشجویان رشته ی قوم موسیقی شناسی دیدی کلی از فرهنگ معاصر موسیقی در ترکیه ارائه می دهد. پس از مطالعه و بررسی کتاب، اشکالاتی مربوط به ترجمه شامل مسائل مرتبط با تلفظ صحیح اصطلاحات زبان ترکی، صورت های صحیح نگارشی و اسامی به زبان و نگارش فارسی و مسائل فنی موسیقایی مشاهده شد که در متن به شکل مفصل بیان شده اند.
۹.

تحلیل انتقادی کتاب راهنمای نگارش تحلیل فیلم(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۲۶۱
کتاب راهنمای نگارش تحلیل فیلم، شرحی از چگونگی تحلیل فیلم است و به زعم کتاب، ارتباط تنگاتنگ میان اندیشیدن درباره ی فیلم و نحوه ی نوشتن در مورد آن اساس آن را تشکیل می دهد. برای رسیدن به این هدف، نویسنده به تعریف اصطلاحات و مفاهیم تخصصی سینما همچون میزانسن، روایت، زاویه ی دید و همچنین رویکردهای تحلیل فیلم که آن ها را بر اساس تاریخ سینما، سینمای ملی، سینمای ژانر، مؤلف گرایی، فرمالیسم و ایدئولوژی می داند، می پردازد. برای تحلیل و نقد، نیاز به داشتن چارچوبی نظری و دستگاه فکری است که بر مبنای آن تحلیل به انجام رسد؛ اما رویکردهای گفته شده در کتاب، عمده ترین رویکردها برای تحلیل فیلم نیستند بلکه تعدادی از آن ها هستند و درضمن رویکردهایی مانند فرمالیسم و رویکرد مربوط به ایدئولوژی فاقد مبنای نظری درخور است؛ به ویژه رویکرد فرمالیسم که در کتاب با ساختارگرایی یکسان انگاشته شده است. ماحصل چنین کاربرد محدودی از رویکردهای تحلیل فیلم، نقد فیلم نخواهد بود، بلکه به توصیف و تبیین فیلم خواهد انجامید.
۱۰.

نقد کتاب عناصر جذابیت در سینمای انیمیشن(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۸۹ تعداد دانلود : ۵۴۰
انیمیشن رسانه و هنری ترکیبی است که از عناصر بیانی سایر هنرها استفاده می کند. این ویژگی، علاوه بر امکان خلق جهانی فانتزی، دارای جذابیت های ویژه ای است که می تواند تمامی گروه های سنی را مخاطب قرار دهد. به همین لحاظ ضرورت انتشار متون علمی، آموزشی و انطباق آن با آخرین یافته ها با توجه به پیشرفت روز افزون شیوه های تولید، اهمیت این کنکاش را مضاعف می نماید. در این حوزه پرداخت به موضوع عناصرجذابیت در سینمای انیمیشن امری لازم، مفید و ارزشمند است. این اثر در بین معدود آثار موجود، با وجود اشکالاتی، یکی از منابع کمک آموزشی فارسی برای دانشجویان و علاقمندان انیمیشن به شمار می آید. اگرچه با مطالعه ی پیکربندی مباحث و محتوای کتاب، می توان به مواردی اشاره کرد که اصلاح آن در پیشبرد اهداف و تقویت مطالب مؤثر است. مواردی نظیر؛ فقدان وحدت سبک در ساختار مطالب، عدم وضوح در ارایه ی مطالب برای مخاطب خاص یا عام اثر، عدم توجه کافی به تأثیر دست آوردهای معاصر ، نیاز به تصاویر مناسب برای تکمیل و تبیین مباحث و فقدان ارتباط مناسب بین برخی از تصاویر ارایه شده با متن آن را در ابعاد مختلف نقد پذیر نموده است. این ﻣﻘﺎﻟﻪ پس از ﻣﻌﺮﻓی ﻧکﺎت شکلی، به بررسی درون ﻣﺎیﻪ ﻫﺎ و تحلیل ﻣﺤﺘﻮای کتاب می پردازد.
۱۱.

نقد و بررسی کتاب «طراحی و ارتباطات بصری: رهیافتی بر روش شناسی بصری»(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۳۱۹
داشتن تفکر خلاق اساسی ترین توانایی مغز بشر است. هنرمند طراح با ارتباطات بصری همواره می کوشد تا با ایجاد ایده های تازه از هیچ، بسیار بیافریند. برونو موناری از هنرمندان خلاق و نوآوری است که در سال 1967م. تجربیات و آموزش های نوآورانه ای را بر روی دانشجویان علاقه مند در دانشگاه هاروارد آغاز کرد؛ و تجربیات و موفقیت ها و ناکامی هایشان را در کتابی با عنوان «طراحی و ارتباطات بصری: رهیافتی بر روش شناسی بصری» با علاقه مندان دیگر به اشتراک گزارده است. این مقاله به معرفی و بررسی نقادانه کتاب برونو موناری، ترجمه پاینده شاهنده چاپ سال 1387 می پردازد. بیان نکات قابل تأمل در جهت سودمندتر کردن اثر و معرفی هرچه بهتر و بیشتر روش مؤلف در جهت برنامه ریزی برای یک دوره کامل تدریس ارتباطات بصری در دانشگاه ها و هنرستان های کشور، از اهداف این مقاله است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی با رویکرد انتقادی بوده و ابزار گردآوری داده ها کتابخانه ای، مقالات و منابع اینترنتی معتبر است. این کتاب می تواند با ارائه خلاقانه تر تصاویر و عکس ها، دادن نظم و انسجام منطقی به آن ها و حذف و اضافه بخش هایی از مطالب بر ضریب سودمندی اش برای کلیه دروسی که با هنرهای تجسمی مرتبط می باشند، بیفزاید.
۱۲.

نقدی بر کتاب تصویر و کلمه: رویکردهایی به شمایل شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۴۰۵
مقاله ی حاضر، نقدی بر کتاب "تصویر و کلمه: رویکردهایی به شمایل شناسی" می باشد. اهمیت معرفی و بررسی این اثر در مطالعه ی آراء اروین پانوفسکی پیرامون تصویر، شمایل نگاری و شمایل شناسی، همچنین ارائه ی رویکردهای مرتبط در این زمینه از دیدگاه نظریه پردازانی مانند آبی واربورگ، هانس بلتینگ، میکه بال و ژرژ دیدی- اوبرمان می باشد؛ این امر، امکان تحلیل و مقایسه ی رویکرد های مذکور را به موازات و در تقابل با یکدیگر فراهم می نماید. لذا کاربرد کتاب مورد بررسی، برای کسانی است که می خواهند با شمایل شناسی به عنوان چهارچوب نظری و نوعی روش شناسی آشنا شوند. همچنان که، برای آگاهی و آشنایی با آراء موافق و مخالف با آن مناسب خواهد بود. در نگاشته ی پیش رو، جهت توصیف محتوا و مفاهیم طرح شده در کتاب، به طور جداگانه به هرکدام از فصول پرداخته شده است؛ ضمن اینکه در خلال تشریح مطالب، به وجوه شباهت و تمایز دیدگاه های این نظریه پردازان با یکدیگر اشاره، همچنین به مقتضای مضامین مطرح از سوی نویسنده، به ذکر موارد مرتبط مبادرت گردیده است. در نهایت هم رویکردهای فوق جمع بندی، و نقاط قوت و برخی ابهامات در مفاهیم آمده است.
۱۳.

هزارتوی ذهن نقد و تحلیل کتاب تصویر و ذهن؛ فیلم، فلسفه و علوم شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۳۵۶
متن حاضر به بررسی کتاب تصویر و ذهن؛ فیلم، فلسفه و علوم شناختی تالیف گریگوری کوری می پردازد.رویکرد شناختی یکی از دیدگاه های نسبتا متاخر در زمینه روایت شناسی و نیز مطالعات سینمایی است که از دهه 1980 پا گرفت و در پی بررسی فرایندهای ذهنی مخاطب از طریق کاوش عینی در ساز و کار ادراکی و شناختی انسان است. از آنجا که در دو حوزه روایت شناسی و علوم شناختی منابع موجود به زبان فارسی اندک بوده است و کتاب های موجود هم در زمینه مطالعات سینمایی، اعم از تالیف و ترجمه کمتر به نگره شناختی پرداخته اند، ترجمه و چاپ چنین منابعی مغتنم است. در این مقاله سعی شده است پس از معرفی خاستگاه بیرونی اثر و شرح فشرده ای از محتوای آن، با بررسی شکلی و محتوایی کتاب، ضمن برشمردن امتیازها و نکات آموختنی از روش شناسی مولف، برخی از نتیجه گیری ها و خطوط محتوایی کتاب به لحاظ انتقادی سنجیده شود. بویژه آن که در فاصله چاپ نسخه اصلی و ترجمه آن به زبان فارسی، دگرگونی های بسیاری درحوزه فن آوری های سینمایی صورت گرفته که می توانند موجب بازاندیشی در برخی از نظریات طرح شده در کتاب باشند.
۱۴.

خوانش تحلیلی - انتقادیِ کتاب جستارهایی در چیستی هنر اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۳۵ تعداد دانلود : ۴۲۵
هدف از نوشتن این مقاله، نقد محتوایی و شکلی کتاب جستارهایی در چیستی هنر اسلامی (مجموعه مقالات و درس گفتارها) است،این کتاب از جمله کتاب های مبنایی در مورد گفتمان هنر اسلامی با رویکردهای مختلف به شمار می رود. نویسندگان مقالات این کتاب، با طرح مباحث نظری در چارچوب نگرش های تاریخ نگارانه، اشراقی، فقهی، عرفانی، جامعه شناختی، نشانه شناختی و هرمنوتیک به دنبال بررسی ماهیت و چیستی هنر اسلامی بوده اند.مسئله اصلی این مقاله طرح این پرسش بنیادی است که رویکردهای عرفانی و حکمی به عنوان گفتمان سنت گرا و نیز رویکردهای تاریخ گرا به عنوان گفتمان های توصیف محور چگونه می توانند هنر اسلامی را تحلیل و تفسیر نمایند و از برایند آن روزنه های درک و دریافت پیچیدگی های گفتمان هنر اسلامی را برای ما آشکار سازند. ضرورت و اهمیت نگاه نقادانه به کتاب جستارهایی در چیستی هنر اسلامی به منظور تحلیل دقیق تر و نیز تبیین سازوکارهای و ویژگی های رویکردهای مختلف در تحلیل گفتمان هنر اسلامی است. به همین دلیل نشان دادن اهمیت کتاب مورد بحث با آشکارسازیِ کارکردهای تحلیلی آن با هدف راهنمایی مخاطبین و دانشجویانی که دغدغه مطالعات هنر اسلامی را دارند، ضروری است.
۱۵.

نقد کتاب مشاهداتی از ارمنستان باستانی و روابط اشکانیان و رومیان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۳۰ تعداد دانلود : ۳۳۷
این مقاله در نقد کتاب مشاهداتی از ارمنستان باستانی و روابط اشکانیان و رومیان که ترجمه پایان نامه ارشدی است Perceptions of Classical Armenia: Romano-Parthian Relations, 70 BC-AD 220 با تطبیق اصل انگلیسی اثر و ترجمه فارسی آن به بررسی محتوا و ترجمه کتاب پرداخته است. نویسنده با بررسی اقدامات نظامی امپراتوران دوره های مختلف روم از 70 ق.م تا 200 م. تلاش کرده است با مقایسه نظریات مختلف درباره سیاست خارجی رومیان در مناطق شرقی، مناقشات سیاسی و خصوصاً نظامی که بین رومیان و اشکانیان طی این دوره ها درگرفته است، به بازشناسی تصویری بپردازد که رومیان از اشکانیان ارائه داده اند و از این رهگذر، انگیزه های رومیان را از نمایاندن اشکانیان به عنوان دشمن شرقی روم بررسی نماید. گرچه نویسنده دست به انتخاب موضوع بسیار مهمی زده است اما اثری درجه یک از آب درنیامده است. در این زمینه آثار مهم و شاخصی در مغرب زمین انتشار یافته است که این اثر در قیاس با آنها دارای کاستی های فراوانی است و ترجمه آن نیز از چنان ضعف مشهودی برخوردار است که بهتر می بود هم کتاب مناسب تری برای ترجمه انتخاب می شد و هم مترجمان آن دقت نظر بیشتری به خرج می دادند.
۱۶.

نقد و بررسی تحلیلی فصل هنر کتاب رساله ای در باب انسان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۶۱۱ تعداد دانلود : ۳۶۸
فلسفه صورت های سمبلیک ارنست کاسیرر یکی از مهمترین اندیشه های نظام مند فلسفی در قرن بیستم بود که به علل متعدد آنطور که شایسته بود گسترش نیافت و اصولاً معرفی نشد. یکی از این علل فقدان آثار موجز نویسنده درباره فلسفه اش بود. لیکن در اواخر عمر کتابی برای انگلیسی زبانان تألیف کرد که مدخلی بر این تفکر محسوب می شود. این کتاب که An Essay on Man نام داشت با عنوان رساله ای در باب انسان از ترجمه فرانسوی به فارسی ترجمه شد. ویژگی مهم این اثر، وجود فصلی مستقل درباره هنر بود که فیلسوف قبلا فرصت بررسی آن را به چنین شکلی نیافته بود.مقاله حاضر در نظر دارد از طریق بررسی متن فارسی با اصل متن انگلیسی فصل مذکور، دشواریابی ها و بعضاً اشتباهات موجود را تصحیح کرده و زمینه ای هرچند کوچک برای درک این فصل ارزشمند و موجز فراهم آورد. بنابراین به هیچ عنوان قصد نقد مترجم را ندارد و فقط در پی امکان تسهیل درک مبحث مورد نظر برای مخاطب فارسی زبان است.
۱۷.

نقد کتاب پیدایی و زوال سومین شامپانزه: چگونه میراث حیوانیِ ما بر مسیر زندگی مان تاثیر گذارده است؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۷۷۰ تعداد دانلود : ۶۰۶
کتاب پیدایی و زوال سومین شامپانزه: چگونه میراث حیوانی ما بر مسیر زندگی مان تاثیر گذارده است، اثر جرد دایموند از زمره برترین آثار در پیوند دادن زیست شناسیِ تطوری و پیچیدگی های فرهنگی جوامع انسانی است. نویسنده در این اثر کوشیده تا ریشه بسیاری از رفتارهای اجتماعی انسانهای امروزین را در زیست شناسیِ به ارث رسیده از اجداد کهن انسانها جستجو کند و در این امر نیز بسیار موفق بوده است. شاید بتوان تنها نقطه ضعف کتاب را عدم به روزرسانی مطالب آن دانست، موضوعی که دستمایه نگارش نقد پیش رو گردیده است. در این نوشتار تلاش شده تا در مواردی که کشفیات جدیدتر از زمان نگارش کتاب، در تایید برخی موارد مطرح شده از جانب نویسنده نیستند، مطالب بیان و به نوعی کتاب به روزرسانی گردد. در کتاب، داستان پیدایی و زوال گونه انسان به پنج بخش تقسیم می گردد. بخشهای نخست و دوم کتاب (فصول یک تا هفت) دربرگیرنده شواهد استخوانی، ابزارها و ژنهاست –شواهدی که در قامت مدارک باستان شناختی و زیستی عرضه می شود. بخش سوم (فصول هشت تا دوازده) به ویژگی های فرهنگی اشاره می کند که انسان را از جانوران متمایز ساخته است. در دو بخش انتهایی کتاب، نویسنده مروری اجمالی بر خصایص ویرانگر گونه انسان داشته است و ریشه برخی از این ویژگی ها را در زیست شناسی کهن انسان ردیابی نموده است.
۱۸.

نگاهی به فرهنگ و ساختار موسیقی کلاسیک هندوستانی به بهانه بازخوانی انتقادی کتاب «موسیقیِ شمالِ هند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۳۹۶ تعداد دانلود : ۳۷۲
این نوشتار کتابِ موسیقیِ شمالِ هند از مجموعه کتاب های تجربه ی موسیقی، بازنمود فرهنگ را بازخوانی کرده است و هدف آن نقد کتابِ مدنظر با توجه به دوگانه مباحث فنی موسیقایی و مباحث اجتماعی موسیقایی بوده است. نظر به اینکه این مقاله با ذکر جزئیات به کشف کلیات می پردازد، منطق اجرائی آن قیاسی و اهداف آن تحلیلی، توصیفی و تطبیقی است. تحلیل داده های فنی موسیقایی کتاب فوق با تطبیق برخی مفاهیم موسیقی کلاسیک ایرانی همراه است. نقش ناواژه ها و عنصر بداهه پردازی در روندِ آفرینش موسیقی کلاسیک هندوستانی از موضوعاتِ مورد بررسی و نقد است. جایگاه موسیقی در حیاتِ معنوی هند، تغییرات اجتماعی و البته تأثیرات آن از/بر موسیقی هندوستانی دیگر مبحث این مقاله است. با عنایت به متن کتاب و واکاوی آن می توان دریافت که مقوله جهانی شدگی نه تنها بر حیاتِ اجتماعیِ موسیقی هندوستانی، بلکه بر خودِ صوتِ موسیقایی و مناسباتِ درون صنفی تأثیر داشته است. به نظر می رسد محتویات صوتی راگاها در موسیقی هندوستانیْ فاقد تعریف قطعی و با طیفی از تعاریف مواجه است که قرائت و سابقه ذهنی فردِ موسیقی دان، به انضمام اتمسفر اجرا، در شکل گیری آن تعیین کننده است. تالا که به مقوله زمان بندی موسیقی هندوستانی مرتبط است به مثابه زنجیری است که حلقه های آن را هجاهای کلامی می سازند و صناعتِ نوازندگان سازهای نغمگی، سازهای کوبه ای و رقصنده را به یکدیگر مرتبط می کند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۹۸