احسان قبول

احسان قبول

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۰ مورد.
۱.

بررسی و تحلیل تصویر سیستان در المسالک و الممالک اصطخری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه ادبیات تطبیقی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۵۵ 69 - 95

کلیدواژه‌ها: تصویرشناسی المسالک الممالک اصطخری سیستان نگاه ارزش گذارانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۸
تصویرشناسی» که رویکردی در ادبیات تطبیقی است، با به کارگیری روشی میان رشته ای در پی شناخت فرهنگ، هویت و تصویر واقعی یک ملّت از نگاه دیگری است. یکی از متون مهمّ تاریخی قرن های سوم و چهارم مسالک و ممالک اصطخری، جغرافی دان و سفرنامه نویس آن دوران است. وی در اثرش به معرفی مناطق و اقوام مختلفی از ایران و کشورهای اسلامی پرداخته که یکی از آن ها سیستان است. ترجمه این کتاب در قرن ششم و هفتم به فارسی انجام شده که می توان آن را در قلمروی متون کهن نثر فارسی به شمار آورد. در این جستار در پی پاسخ به این پرسش ها هستیم که انواع تصاویر سیستان در المسالک و الممالک چگونه است و دیگر آن که اصطخری این تصاویر را چگونه قضاوت و روایت کرده و دلایل آن چیست؟ بر این اساس انواع تصاویر مرتبط به سیستان در اثر اصطخری بر پایه دانش تصویرشناسی و در هفت شاخصه فرهنگی، مذهبی، سیاسی، تاریخی، اقتصادی، معماری و جغرافیایی استخراج و طبقه بندی و تحلیل شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در مجموع 159 تصویر مرتبط در سیستان در اثر اصطخری قابل شمارش است که از این میان تصاویر جغرافیایی با 46 درصد و تاریخی با 16 درصد بیش ترین نوع تصاویر را به خود اختصاص داده است. غلبه 60 درصدی تصاویر مثبت نیز نشانگر نگاه مثبت اصطخری به این قوم بوده و عواملی هم چون هدف تألیف اثر، تأثیرپذیری از آثار پیشین، زیست بوم، گرایش های ملّی _ مذهبی و ساختار جامعه عصر او در ارائه این تصاویر تأثیرگذار بوده است.
۲.

نسبت سنجی پژوهش های قرآن و حدیث با ادبیات فارسی از منظر ادبیات تطبیقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی دوره ۱۸ بهار ۱۴۰۳ شماره ۶۹ 147 - 165

کلیدواژه‌ها: ادبیات تطبیقی قرآن و حدیث ادبیات فارسی نظریه ی آمریکایی نظریه ی فرانسوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۲۰
هدف از نگارش این مقاله بررسی نسبت دو نظریه ی فرانسوی و آمریکایی ادبیات تطبیقی در پژوهش های حوزه ی تأثیر قرآن و حدیث بر ادبیات فارسی است. به این منظور نخست در هر یک از این دو نظریه، انواع روابط میان قرآن و حدیث با ادب فارسی را معرفی کرده ایم و سپس نسبت انواع حوزه های پژوهشی دو نظریه را با پژوهش های قرآنی و حدیثی با ادبیات فارسی تحلیل و بررسی کرده ایم و ظرفیت های هر حوزه را در این عرصه ی پژوهشی روشن ساخته ایم و نمونه هایی را در این میان مطرح کرده ایم؛ در پایان به محدودیت ها و چالش های هر نظریه برای پژوهش در این عرصه اشاره ای داشته ایم. نتیجه ی این پژوهش تبیین نسبت حوزه ی گسترده ی پژوهشی در عرصه ی تأثیر قرآن و حدیث بر ادب فارسی از منظر نظریه ی فرانسوی و آمریکایی ادبیات تطبیقی است. در این میان در هر نظریه، حوزه های جدید پژوهشی معرفی شده-اند؛ در عین حالی که نارسایی های هر یک از دو نظریه لحاظ گردیده است.
۳.

بررسی «حضور تدریس» در دوره های برخط آزفا برپایه چهارچوب مفهومی اندرسون : مطالعه موردی مرکز بین المللی آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان دانشگاه فردوسی مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 525 - 541

کلیدواژه‌ها: آموزش برخط فارسی حضور تدریس آموزش زبان دوم اجتماع اکتشافی آموزش مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲ تعداد دانلود : ۷۲
دوره های برخط آموزش زبان دوم به سرعت در جهان درحال گسترش است و مدرس، مهم ترین عامل موفقیت در این دوره ها به شمارمی آید. با توجه به عدم حضور فیزیکی مدرس در این گونه دوره ها، لازم است با کاربست راهکارهایی، «حضور تدریس» در کلاس های مجازی تقویت شود. هدف اصلی در این جستار این است که با تکیه بر چهارچوب مفهومی اندرسون و همکاران (2001)، «حضور تدریس» را به عنوان یک مؤلفه تأثیرگذار در دوره های برخط آزفا (آموزش زبان فارسی) به غیرفارسی زبانان در مرکز بین المللی آزفای دانشگاه فردوسی مشهد بررسی کند. روش این پژوهش به صورت توصیفی_تحلیلی است و ابزار آن پرسش نامه ای برگرفته از چهارچوب مفهومی حضور تدریس اندرسون است و علاوه بر تحلیل های کیفی، تحلیل های کمی نیز ارائه شده است. جامعه آماری پژوهش نیز شامل سی مدرس فعال مرکز آزفای دانشگاه فردوسی مشهد می باشد. یافته های پژوهش نشان داد که از میان سه شاخصه حضور تدریس شامل طراحی و سازماندهی آموزشی، تسهیل گفتمان و آموزش مستقیم، بیشترین موافقت و کاربست با تسهیل گفتمان بوده است. از میان مؤلفه های شاخصه اول، طراحی روش های تدریس و آموزش آداب معاشرت اینترنتی و در شاخصه تسهیل گفتمان، تشویق مشارکت یادگیرندگان و مشارکت با یادگیرندگان برای برانگیختن بحث بیشترین درصدِ موافقت و کاربست را نشان می دهد. همچنین در شاخصه آموزش مستقیم کمترین درصد در میان تمام مؤلفه ها و شاخصه ها به ارائه مستقیم مطالب و سؤالات اختصاص داشت که بیانگر پذیرش رویکردهای نوین آموزشی در میان مدرسان مرکز فردوسی است.
۴.

بازتاب تصویر فرهنگ و تمدّن ایران باستان در آثار جاحظ (بررسی موردی کتاب التاج فی أخلاق الملوک)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ایرانی سال ۲۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۴ 517 - 554
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۱۰۳
تصویرشناسی در جایگاه یکی از شاخه های ادبیات تطبیقی مسأله بازتاب فرهنگ خودی را در ادبیات و فرهنگ دیگری پیشاروی خود قرار داده است. تصاویری که ادبای یک ملت در اثر ارتباط با مردم سایر ملل ارائه می دهند، می تواند نمایانگر نگرش مردم سرزمینشان به دیگران باشد. جاحظ که به پدر نویسندگان عرب در عصر عباسی نامبردار است، با نگاه عمیق و دانش وسیعی که از علوم زمان خود و پیش از آن به دست آورده است، تصاویر متعددی از ملل مختلف را در آثار خود ارائه کرده است. ایرانیان که در عصر جاحظ و در محیط زندگی او (بصره) حضور گسترده ای داشتند، از جمله ملت هایی هستند که جاحظ به خوبی آنان را می شناخته و از تاریخ و فرهنگ آن ها شناخت داشته است؛ از این رو در آثار مختلف و متعدّدش به فراخور کلام، برخی از ویژگی های ایشان را توصیف کرده است. او در کتاب «التاج فی اخلاق الملوک» جوانب مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی ایرانیان باستان را ترسیم کرده است. در این پژوهش بر پایه روش تصویرشناسی، انواع تصاویر ایران باستان را در این اثر جاحظ، طبقه بندی و دلایل نگرش جاحظ به ایرانیان را تحلیل کرده ایم. نتایج این تحقیق نشان می دهد که جاحظ برای تمدن ایران باستان و سلاطین این سرزمین شأن و جایگاه خاصی قائل است و کوشیده است با ارائه تصاویری از تمدن ایران باستان به حاکمان عباسی، آنان را به تقلید از رفتار و عملکرد پادشاهان ایران در عرصه های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی تشویق و ترغیب نماید.
۵.

بررسی تصویر فرهنگی - اعتقادی اقوام مختلف در سفرنامه ابن فضلان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات تطبیقی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۴۰۱شماره ۲۶ 223 - 256

کلیدواژه‌ها: تصویر شناسی سفرنامه ی ابن فضلان ایران ترک صقالبه روس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۲۲۲
هدف این تحقیق بررسی و مقایسه ی تصاویر فرهنگی - اعتقادی اقوام ایرانی، ترک، صقالبه و روس در سفرنامه ی ابن فضلان بوده و عوامل دخیل در نگاه ارزش گذارانه ی مؤلف را شناسایی خواهد کرد. برای تحقق این هدف نخست انواع تصاویر فرهنگی - اعتقادی این 4 قوم طبقه بندی و توصیف شده است. سپس نگاه ارزش گذارانه ی ابن فضلان در بیان این تصاویر تحلیل گردیده و در پایان دلایل این نگرش ارزشی بررسی و شناسایی شد. از رهگذر این تحلیل این نتیجه حاصل شد که در تصاویر ارائه شده در موضوعات مختلف نگاه ابن فضلان به ایران و صقالبه اغلب مثبت و گاهی بی طرفانه بوده اما درباره ی ترکان و روس ها دیدگاه وی غالباً منفی بوده است. در خصوص عوامل تأثیرگذار بر نگرش ارزشی ابن فضلان نیز این موارد به دست آمد: هدف سفر، جایگاه مذهبی مؤلف، موقعیت فرهنگی، سیاسی و مذهبی کشور خودی، پیشینه ی تاریخی و مذهبی اقوام بیگانه، و روابط سیاسی و مذهبی با هر کدام از این اقوام.
۶.

تصویرشناسی ایرانیان در شهرهای شرقی و غربی ایران در سفرنامه ابن بطوطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادبیات عربی تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 22 - 44

کلیدواژه‌ها: تصویرشناسی سفرنامه ابن بطوطه ایران شهرهای شرقی شهرهای غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۱۸۴
هدف اساسی در دانش تصویرشناسی بازنمایی تصاویر اقوام و ملل در آثار ادبی ملتی دیگراست و سفرنامه ها ازجمله متون مهمی هستند که سفرنامه نویس از رهگذر سفر به کشورهای دیگر دیدگاه خود را به تصویر می کشد. این تصاویر از یک سو ویژگی های مردم آن کشورها را بازتاب می دهد و از سوی دیگر ویژگی های فردی و قومی سفرنامه نویس را آشکار می سازد.این هدف همانی است که در این جستار در پی آن بوده ایم تا با شناسایی و تحلیل سفرنامه ابن بطوطه، در جایگاه یکی از آثار مهم ادبیات سفرنامه ای در ادبیات عرب انواع تصاویر شهرهای شرقی و غربی ایران قرن هشتم را شناسایی و دلایل نگرش ابن بطوطه را تحلیل و تفسیر کنیم و تا حدّی به شناخت ابن بطوطه دست یابیم.در این راستا با روشی توصیفی مقایسه ای تصویر ایرانیان را در دو حوزه شهرهای شرقی و غربی در سه نوع تصویر مثبت، منفی و خنثی و بر اساس شاخصه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مذهبی و سیاسی تقسیم بندی کردیم.ضرورت انجام این پژوهش از این جهت است که برای نخستین بار شهرهای شرقی و غربی ایران قرن هشتم با هم مقایسه می شود و نگاه یک جهان گرد مراکشی به ایرانیان تجزیه و تحلیل می شود.نتایج این تحقیق نشانگر این است که از مجموع 48 تصویر استخراج شده نظر ابن بطوطه مراکشی در حدود 80 درصد تصاویر ایرانیان مثبت و20 درصد آن منفی است. دلایل این نگرش مثبت ریشه در شباهت های اجتماعی و فرهنگی میان ایران و طنجه دارد و نیز به سامان بودن اوضاع ایران نسبت به دیگر کشورها و سرزمین ها. هم چنین در مجموع تصاویر شاهد وضعیت مناسب تر اقتصادی شهرهای غربی ایران نسبت به شهرهای شرقی هستیم که به علت تخریب گسترده زیرساخت های اقتصادی شهرهای شرقی ایران پس از حمله مغولان از جمله بازارها و کاروان سراها بوده است.
۷.

اعتبارسنجی معیارنمره دهی مهارت صحبت کردن در آزمون جامع زبان فارسی فردوسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره یازدهم مهر و آبان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۵۸) 183-210

کلیدواژه‌ها: سنجش زبان مهارت صحبت کردن معیار نمره دهی راش تحلیل عاملی اعتبارسنجی آزمون جامع زبان فارسی فردوسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۲۸۳
مهارت صحبت کردن بخش بسیار مهمی از توانایی زبانی افراد را دربر می گیرد. بهره مندی از این مهارت در محیط دانشگاه نیز اهمیت بسزایی دارد؛ اما سنجش صحبت کردن کار چندان ساده ای نیست و با مشکلاتی مانند دشواری در نمره دهی روبه رو است. در این پژوهش تلاش شده است تا میزان اعتبارِ معیار نمره دهی مهارت صحبت کردن در آزمون جامع زبان فارسی مرکز بین المللی دانشگاه فردوسی مشهد مطالعه شود. به همین منظور، نتایج به دست آمده از یکی از آزمون های برگزار شده در این مرکز به وسیله مدل های آماری راش و تحلیل عاملی بررسی شد. نتایج نشان داد که پایایی آزمون گیرنده 97 درصد است. این عدد بیانگر درک نسبتاً یکسان آزمون گیرندگان از معیار نمره دهی است. همچنین، در این آزمون، آزمون گیرندگان توانسته اند به شکل مناسبی مقیاس نمره دهی را برای آزمون دهندگان با توانایی های مختلف به کار گیرند؛ زیرا آستانه های به دست آمده بر اساس مدل راش، سیر صعودی منظمی داشته اند. نقشه آزمون دهنده - پرسش نیز نشان می دهد که معیار نمره دهی توانایی تمییز زبان آموزان ضعیف، متوسط و قوی از یکدیگر را داشته است. با این حال، در بالای طیف توانمندی آزمون دهندگان، هشت آزمون دهنده قرار گرفته است که هیچ نمره ای متناسب با سطح توانمندی شان دیده نمی شود؛ یعنی معیار نمره دهی در تمییز آن ها کارآمد نبوده است. از سوی دیگر، بار عاملی به دست آمده برای سه سازه شیوه بیان، کیفیت زبان و بسط موضوع به ترتیب 76، 78 و 74 درصد بوده است. این امر نشان می دهد تقسیم توانایی صحبت کردن به سه عامل یاد شده متناسب و دقیق است و هر کدام از این سازه ها توانمندی متفاوتی را سنجش می کنند. از این میان کیفیت زبان بیشترین و سازه بسط موضوع، کم ترین میزان بار عاملی را داشته اند.
۸.

آسیب شناسی مقالات عطار پژوهی در حوزه ادبیّات تطبیقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی سال ۲۱ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۶ 69 - 98

کلیدواژه‌ها: عطار پژوهی ادبیات تطبیقی آسیب شناسی مقالات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۲۹
شیخ فریدالدّین عطّار نیشابوری یکی از شعرای بزرگ زبان فارسی است که به جهت اهمیّت آثار و اشعارش، تاکنون پژوهش های بسیاری درباره آثار، احوال و افکار وی صورت گرفته است. یکی از ضروری ترین تحقیقات و مطالعات بنیادی در عرصه عطّارپژوهی شناسایی، معرّفی و بررسی انتقادی مقالاتی است که پیرامون عطّار نوشته شده است. در این مقاله، کوشش شده تا به بررسی انتقادی مقالاتی که در مورد عطّار و آثار وی از منظر تطبیقی نگارش یافته اند، پرداخته و نقاط قوّت و ضعف این مقالات تعیین شود. در این بررسی، سی و چهار مقاله مرتبط با عطّارپژوهی در حوزه ادبیّات تطبیقی نقد و ارزیابی شده اند و در نتیجه، مواردی همچون فقدان روشمندی در پژوهش و ساختار علمی مقالات، عدم دقّت علمی و جزئی نگری، پرداختن به موضوع های تکراری و توجّه به شباهت ها و گزارش آنها و کم توجّهی به علل و چگونگی آنها، نادیده گرفتن تفاوت ها، عدم تعیین دقیق تأثیر و تأثّر از یکدیگر، نادیده انگاشتن نظریّه های جدید یا آشنایی ناقص با آنها، از مهم ترین کاستی هایی بوده که به آنها دست یافته ایم.
۹.

سنجش مهارت گوش کردن در محیط دانشگاه: بررسی موردی آزمون بسندگی فارسی در دانشگاه فردوسی مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۱ 25 - 54

کلیدواژه‌ها: مهارت گوش کردن آزمون بسندگی زبان مدل راش سنجش ارتباطی پایایی آزمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۳۱۳
اهمیتِ برخورداری از توانمندی گوش کردن در زندگی دانشگاهی دانشجویان قابل انکار نیست. افراد برای انجام بسیاری از فعالیت های دانشگاهیشان نیازمند برخورداری از این مهارت هستند. از همین رو سنجش این توانمندی بخش بسیار مهمی از آزمون های بسندگی زبان فارسی را به خود اختصاص می دهد از جمله آزمون زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد که به عنوان معیاری برای سنجش دانشجویان غیرفارسی زبان برای ورود به دانشگاه های ایران، در برخی شهرهای ایران و عراق برگزار می گردد. در این پژوهش با کمک مدل آماری رش، به بررسی بخش گوش کردن این آزمون پرداختیم. نتایج نشان داد که پایایی آزمون 66/0 است که برای یک آزمون سرنوشت ساز میزان پایینی به حساب می آید. همچنین نقشه رایت بیانگر این نکته بود که سؤالات آزمون عمدتاً در سطح زبان آموزان متوسط و یا ضعیف هستند. برای بهبود کیفیت پایایی آزمون پیشنهاد می شود که در طراحی آزمون از انواع دیگر متون مانند مشاوره ها و گفتگوها نیز استفاده شود. از نظر نوع مطابقت، سؤالات آزمون عمدتاً از نوع محل یابی و یا سلسه ای هستند، قرار گرفتن تعداد بیشتری پرسش از نوع ترکیبی و تولیدی می تواند به سخت تر شدن سؤالات بیانجامد. به طور کلی آزمون بسندگی زبان فارسی فردوسی بیشتر به سنجش توانمندی تشخیص واژگان کلیدی و درک جزئیات متن می پردازد. درک کارکرد ارتباطی پاره گفتارها، نتیجه گیریکردن برمبنای رابطه بین عناصر موجود در متن، پیونددادن اطّلاعات یک متن شنیداری و یک متن خواندن از جمله توانمندی های دیگر است که استفاده از آنها می تواند سطح دشواری آزمون را ارتقاء دهد.
۱۰.

رویکردهای آموزش زبان فارسی بر پایه ادبیات فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۶۳ 37-61

کلیدواژه‌ها: ادبیات فارسی رویکردهای آموزش زبان آموزش نوین زبان فارسی مهارت های زبانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۶ تعداد دانلود : ۸۱۱
رابطه میان آموزش زبان و ادبیات دو سویه دارد؛ از یک سو یکی از اهداف غایی آموزش زبان، ورود به عرصه ادبی هر زبانی است و از سوی دیگر ادبیات ابزاری است برای آموزش زبان و ارتقای مهارت های زبانی. سویه دوم در ایران کمتر شناخته شده است؛ بنابراین در این مقاله برآنیم به این سویه بپردازیم. در این راستا در گام نخست از مجموعه کتاب ها و منابع معتبر علمی، سیزده رویکرد عمومی در آموزش زبان بر بنیان ادبیات جمع بندی و معرفی شد که این امر برای نخستین بار صورت گرفته است و در گام دوم برای هر رویکرد، مثال ها و نمونه هایی از مجموعه کتاب های آموزش نوین زبان فارسی – در جایگاه یکی از منابع اصلی آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان در مراکز معتبر- انتخاب و بر اساس شاخصه های نظری هر رویکرد تحلیل و تبیین گردید. دستاورد این پژوهش در این است که بخشی از ظرفیت های ادبیات فارسی را در آموزش زبان و ارتقای مهارت های زبانی آشکار می کند و دریچه ای نوین را به سوی آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان می گشاید.
۱۱.

اصول و مبانی شرح تطبیقی (با تکیه بر شرح مثنوی شریف)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شعرپژوهی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۴۰) 183 - 206

کلیدواژه‌ها: شرح تطبیقی روش شناسی شرح مثنوی شریف فروزانفر ساختار محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۳ تعداد دانلود : ۵۵۰
برای شرح نویسی می توان بر اساس متغیّرهای 1. شارح و متن ادبی و 2. مخاطب انواعی را نام برد. یکی از این شروح را، شرح تطبیقی می نامیم. هدف اساسی شرح تطبیقی، شرح ادبیات ملّتی بر اساس ادبیات ملتی دیگر است. روش عملیاتی شرح تطبیقی  سه مرحله دارد: 1. مقدمات: بررسی تأثیر و تأثّر تاریخی و تفاوت زبانی میان دو اثر ادبی، 2. شرح تطبیقی: تحلیل بر پایه ی شاخصه ی  زبانی بلاغی و معنایی، 3. نتیجه گیری: دریافت و تبیین  میزان تأثیرگذاری متن  مبدأ بر متن  مقصد. بر این اساس، شرح مثنوی شریف اثر بدیع الزمان فروزانفر را در بسیاری از بخش ها می توان شرح تطبیقی دانست؛ نویسنده در شرح ابیات و بسیاری از حکایت ها نگرش تطبیقی داشته و مقدمات شرح تطبیقی را رعایت کرده است.    
۱۲.

بررسی بخش خواندن در آزمون بسندگیِ زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای ادبی تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۰۱

کلیدواژه‌ها: آزمون بسندگی زبان فارسی سنجش تکلیف محور سنجش مهارت محور مهارت خواندن پایایی آزمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۷ تعداد دانلود : ۷۵۵
مهارتِ خواندن و درک مطلب و محیط دانشگاه پیوندی ناگسستنی با یکدیگر دارند و ضعف و ناتوانی در این مهارت می تواند به زندگی دانشگاهی دانشجویان لطمه ای جدّی بزند. از همین رو سنجش این توانمندی بخش بسیار مهمّی از آزمون های بسندگی زبان فارسی برای غیر فارسی زبانان را به خود اختصاص می دهد؛ ازجمله آزمون زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد که بیش از چهار سال است به عنوان معیاری برای سنجش دانشجویان غیرفارسی زبان برای ورود به دانشگاه های ایران، در برخی شهرهای ایران و عراق برگزار می شود. در این پژوهش با کمک مدل آماری رش، به بررسی داده های گردآوری شده بخشِ خواندن یکی از آزمون های برگزارشده در مرکز بین المللی آموزش زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد پرداختیم. بررسی ها حاکی از این بود که پایایی بخشِ خواندن آزمون ۷۶/0 است که برای یک آزمون سرنوشت ساز رقم بالایی به شمار نمی آید. همچنین نقشه آزمودنی- پرسش، بیانگر این نکته بود که سؤالات آزمون عمدتاً در سطح داوطلبانِ متوسّط هستند. اما نقطه قوت این آزمون را می توان تعداد نسبتاً زیاد پرسش ها و نیز تنوع آنها از نظر نوع اطلاعات خواسته شده دانست. مقایسه آزمون با مبانی نظری ارائه شده توسّط طرّاحان تافل این امکان را فراهم کرد تا راهکارهایی برای بهبود پایایی آزمون ارائه بدهیم. سؤالات آزمون بسندگی فارسی دانشگاه فردوسی مشهد از نظر نوع مطابقت، عمدتاً از نوع محل یابی و یا سلسله ای هستند و پرسش هایی از نوع ترکیبی و تولیدی می تواند به سخت تر شدن سؤالات بینجامد. اگر از منظر اهداف خواندن به آزمون نگاهی بیندازیم، مشاهده می کنیم که سؤالات عمدتاً متناسب با اهداف خواندن برای پیداکردن اطّلاعات و نیز خواندن برای رسیدن به درک مقدّماتی هستند. به نظر می رسد که این آزمون به سؤالاتی متناسب با اهداف خواندن برای یادگیری و نیز هدف خواندن برای ادغام اطّلاعات در بین چند متن مختلف نیاز دارد که از سطح دشواری بالاتری برخوردار هستند.
۱۳.

تصویرشناسی زنان در سفرنامه ابن بطوطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۰ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 595 - 612

کلیدواژه‌ها: ازدواج تصویرشناسی زنان سفرنامه ابن بطوطه فعالیت های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۱۳۳
متون ادبی و تاریخی را می توان مهم ترین ابزار شناخت سیمای زنان اقوام مختلف در ادوار گذشته دانست و یکی از کارکردهای دانش تصویرشناسی این است که می تواند تصاویر زنان را در این متون به صورت منظم و علمی طبقه بندی و تحلیل کند. از جمله متون ادبی که سیمای نسبتاً واقعی از زنان ارائه می کند سفرنامه هاست و یکی از جامع ترین این نوع ادبی در قرن هشتم سفرنامه ابن بطوطه است. در این مقاله، برآنیم که انواع تصاویر زنان را در این سفرنامه شناسایی و طبقه بندی کنیم. بر این اساس، نخست تصویر زنان پنج قوم ترک، مغول، ایران، چین و هند از سه منظر اوصاف ظاهری و آداب پوشش، ازدواج و حضور در فعالیت های اجتماعی دسته بندی و تحلیل شده اند و پس از آن نگرش ارزش گذارانه ابن بطوطه به هر تصویر بررسی شده است. نتیجه این پژوهش ضمن معرفی تصاویری جدید از زنان اقوام مذکور در سفرنامه ابن بطوطه تأیید این فرضیه است که پیش فرض های مذهبی ابن بطوطه در نگرش ارزشی وی نسبت به زنان اقوام مختلف تأثیرگذار بوده است که به ترتیب در اقوام ترک و مغول، ایران و هند و چین خود را نشان می دهد.
۱۴.

تصویرشناسی زنان در سفرنامه ابن فضلان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۰ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 97 - 113

کلیدواژه‌ها: ازدواج تصویرشناسی سفرنامه ابن فضلان روابط جنسی زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۱۱۴
تصویرشناسی یکی از شاخه های ادبیات تطبیقی است که از رهگذر آثار ادبی به شناسایی ویژگی ها و نگرش های اقوام و ملل دیگر می پردازد. شناسایی تصویر زنان اقوام و کشورها از منظر یک شاعر یا نویسنده خارجی از موضوعات دانش تصویرشناسی است که نقش مهمی در شناخت جایگاه، علایق و نگرش به زنان آن جوامع دارد. در این مقاله برآنیم که انواع تصاویر زنان را در سفرنامه ابن فضلان شناسایی کنیم. این سفرنامه از نخستین آثار به جامانده درباره سرزمین های حوضه رود ولگا و آسیای مرکزی است که نویسنده آن از ایران و سرزمین ترکان نیز گذر داشته است. در این سفرنامه، اطلاعات و تصاویر ارزشمند و منحصربه فردی از تصویر زنان اقوام ترک، بلغار ، ایران و روس ارائه شده که ما این اطلاعات و تصاویر را از چهار منظر ازدواج، پوشش، زیورآلات و کنیزان و براساس روش تحقیق در تصویرشناسی دسته بندی و بررسی کرده ایم. نتیجه پژوهش حاضر این است که آن دسته از تصاویر زنان که براساس عقاید و محیط زندگی ابن فضلان برایش عجیب و غیرعادی بوده، در اثر او برجستگی بیشتری دارد که به ترتیب در اقوام روس، ترک، بلغار و ایران خود را نشان می دهد.
۱۵.

بررسی میزان رشد تفکر انتقادی دانشجویان رشته ی زبان و ادبیات فارسی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقد ادبی سال نهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۳۳

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی برنامه ی درسی زبان و ادبیات فارسی پرسش نامه ی واتسون و گلیزر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۸ تعداد دانلود : ۷۱۴
تفکر انتقادی آمیزه ای است از دانش، نگرش و مهارت به کارگیری آن در حیطه ی عمل. پنج مؤلفه ی تفکر انتقادی عبارتند از: 1- استنباط؛ 2- شناسایی مفروضات؛ 3- استنتاج؛ 4- تعبیر و تفسیر؛ 5- ارزشیابی استدلال های منطقی. امروزه صاحب نظران علوم تربیتی بر این باورند که یکی از هدف های اساسی هر نظام آموزشی، باید آموزش تفکر انتقادی باشد. در این پژوهش با بررسی برنامه ی درسی و مؤلفه های تفکر انتقادی دانشجویان رشته ی زبان و ادبیات فارسی مشخص کرده ایم آموزش این مهم، جایگاهی در این رشته ندارد. روش پژوهش در این مقاله، نیمه تجربی است که از یک سو به مباحث نظری تفکر انتقادی و ارائه ی پیشنهادهایی برای آموزش آن در رشته ی زبان و ادبیات فارسی پرداخته ایم و از سوی دیگر دانشجویان ورودی 1388 و 1392 رشته ی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد را با پرسش نامه ی معتبر و علمی تفکر انتقادی واتسون- گلیزر به صورت میدانی مورد بررسی قرار داده ایم و به صورت آماری روشن کرده ایم که میزان تفکر انتقادی این دانشجویان در طول تحصیل، رشد معناداری پیدا نمی کند.
۱۶.

بررسی تطبیقی سخنان بوزرجمهر در شاهنامه با قرآن و حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای ادبی ۱۳۸۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۶۵)

کلیدواژه‌ها: قرآن شاهنامه نهج البلاغه حدیث مقایسه بوزرجمهر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه شاهنامه پژوهی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اسلامی تأثیر قرآن بر ادبیات
تعداد بازدید : ۲۰۲۶ تعداد دانلود : ۱۰۵۰
بوزرجمهر از جمله شخصیتهایی است که در شاهنامه از جایگاه ممتاز و نیکویی برخوردار است. او حکیم خردمند و فرزانه ای است که سخنان منقولش در شاهنامه در راستای اخلاق، خرد، هدایت، رشد، راستی و نیکوییهاست. همچنین آیین اسلام آیینی است که همه دستورها و قوانین اصیل و حقیقی آن در راستای کمال انسانی و هم سو با دلالتهای خرد و عقلانیت است. با بررسی سخنان بوزرجمهر در شاهنامه و مقایسه آنها با آیات قرآن و احادیث امامان معصوم ـ ع ـ که دو سرچشمه اصیل آیین اسلام به شمار می آیند، مشخص می شود میان بسیاری از سخنان بوزرجمهر و آیات و احادیث، شباهتها و هم سوییهای نزدیکی وجود دارد. بر این اساس دو سؤال اساسی در این مقاله مطرح است: الف ) چه نوع تقسیم-بندیهایی از شباهتهای سخنان بوزرجمهر در شاهنامه و قرآن و احادیث می توان ارائه داد؟ ب ) علل این شباهتها چیست؟ روش تحقیق در این مقاله روش علی ـ مقایسه ای است. با این توضیح که نخست با مقایسه سخنان بوزرجمهر با آیات و احادیث به توصیف و طبقه-بندی انواع شباهتها و مشترکات گوناگون آن پرداخته می شود، سپس با در نظر گرفتن دلایل عقلی و نقلی علل این شباهتها بررسی و ریشه یابی می گردد.
۱۷.

شخصیت شناسی شغاد در شاهنامه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای ادبی سال چهل و دوم ۱۳۸۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۶۴)

کلیدواژه‌ها: شاهنامه عقده حقارت فردوسی رستم شغاد شخصیت شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷۵ تعداد دانلود : ۱۲۱۹
فردوسی در توصیف شخصیتهای مهم شاهنامه به گونه ای نشانه گذاری و تصویر پردازی کرده که با تحلیلهای روان شناختی می توان به لایه های پنهان روانی و شخصیتی ایشان دست یافت. این امر، حاکی از نگاه دقیق و بصیرت شاعر به سرشت و روان آدمی است. از جمله شخصیتهای پیچیده روانی و اثرگذار، اما منفی شاهنامه، شغاد برادر ناتنی رستم است که فردوسی چنان هنرمندانه و دقیق به ارائه نشانه ها، توصیف رفتارها و علل انگیزشی وی در قتل رستم می پردازد که با بررسی کلیه این توصیفها و نشانه ها و مقایسه آنها با نابهنجاریهای روانی شناخته شده در دانش روان شناسی، می توان نتیجه گرفت شغاد دچار اختلال روانی عقده حقارت است. بنابر گزارش فردوسی، می توان علل پیدایش احساس حقارت و تبدیل آن به عقده حقارت را در شغاد نسبت به رستم در این موارد دانست: مادر کنیز و بی اصل و نسب، تولد شوم، تبعید از کشور و خانواده در سن نوجوانی و آوازه جهانگیر رستم. همچنین برخی از ویژگیهای رفتاری افراد دارای عقده حقارت ـ بر اساس نظریه یِ آلفرد آدلر ـ که در شغاد یافت می شود عبارتند از: خشم، نفرت، حسادت، تکبر، تناقض رفتاری، هراس و استفاده ی ابزاری از ارزش ها.
۱۸.

بررسی عقده حقارت در شخصیت بوسهل زوزنی بر اساس روایت بیهقی

نویسنده:
منبع: ادب پژوهی ۱۳۸۶ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: عقده حقارت نقد روانشناختی تاریخ بیهقی بوسهل زوزنی آلفرد آدلر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۰۹ تعداد دانلود : ۲۶۸۹
ادبیّات به دلیل ماهیّت و حوزه گسترده اش با سایر رشته های علوم انسانی ـ از جمله روان شناسی ـ تناسب موضوعی دارد و قابلیّت انجام پژوهشهای مشترک با این گونه رشته ها را داراست. تاریخ بیهقی از آثار مهمّ ادبیّات فارسی است که به دلیل دقّت و صداقت بیهقی در توصیف شخصیّتهای دربار غزنوی قابل اعتماد است. در میان شخصیّتهای این دربار بوسهل زوزنی به عنوان منفی ترین شخصیّت مطرح می باشد که در این مقاله علّت روان شناختی آن در عقده حقارت وی فرض شده است. همسانی ویژگیهای افراد دارای عقده حقارت همچون تکبّر، حسادت و رشک، تنفّر و جاه طلبی، انتقام جویی، تناقض رفتاری، خوفناکی، انعطاف و نرمش موضعی، کاربرد ابزاری از دین و عقاید و ... با صفتها و حالتهای روانی بوسهل فرض تحقیق را به اثبات می رساند.
۱۹.

آسیب شناسی پایان نامه های زبان و ادبیات فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زبان و ادب فارسی (گوهر گویا) ۱۳۸۶ شماره ۱
تعداد بازدید : ۳۸۲۱ تعداد دانلود : ۱۶۴۹
در دوره حاضر که با نام عصر دانایی نام بردار است، پژوهش هایی اصیل و علمی شمرده می شود که بر پایه ارایه اطلاعات به تجزیه و تحلیل و تولید دانش جدید بپردازد. در این مقاله پس از بررسی بیش از 3450 پایان نامه رشته زبان و ادبیات فارسی، آشکار می شود که این اصل مهم در آنها وجود ندارد و عموما نوع این پایان نامه ها توصیفی است و در آنها به ارایه و طبقه بندی اطلاعات بسنده می شود. در آسیب شناسی این معضل به مواردی، همچون: عدم وجود کلان نگری علمی ـ ادبی، تمرکز موضوعها بر ارایه اطلاعات ادبی، نبود طرح پایان نامه علمی و تعریف شده و عدم رعایت این طرح در پژوهش نهایی، نبود روش مشخص علمی ـ پژوهشی، انتخاب موضوعهای کلّی، انجام موضوعهای تکراری و... می توان اشاره کرد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان