گام دوم انقلاب اسلامی

در چهلمین سالگرد به ثمرنشستن انقلاب کبیر اسلامی ایران، که به حق می توان آن را نوزایش (رنسانس) ایران، اسلام و دین نامید، حضرت امام خامنه ای (حفظه الله) بیانیه گام دوم انقلاب را خطاب به ملت ایران و همه جهانیان بیان فرمودند. در این بیانیه بر صیانت و پاسداری از انقلاب اسلامی در جایگاه الگویی برجسته برای خودسازی، جامعه سازی و تمدن سازی تأکید شده است. ایشان همچنین در فرمانی هشت ماده ای در گام دوم انقلاب، سیاست های پیشرفت سپاه را متذکر شدند. ازاین رو پرسشی آغازین مطرح است مبنی بر اینکه: آیا در گام دوم انقلاب، چهارچوب و رابطه نهاد های پایداری، دفاع و پاسداری به بازنگری، پیشرفت و گسترش نیاز دارند؟ براساس بررسی های اولیه، پاسخ این پرسش، آری است؛ ازاین رو بی گمان به الگو و چهارچوب های پیشبرد و پیشرفت این نهادها نیازمندیم. بنابراین، پرسش چنین است که ویژگی های الگوی پیشرفت نهاد های پایداری، دفاع و پاسداری برای پاسداری اثربخش از انقلاب اسلامی کدام است. اهداف پژوهش یافتن الگوی پیشرفت نهاد پاسداری و بیان شفاف ویژگی های آن است. همچنین منظور یا چشم انداز این پژوهش ارائه و نمایش پهنای گسترده نهاد پاسداری در جایگاه دستاورد دانشی انقلاب به جهانیان می باشد. این الگو باید بر پایه اندیشه، دانش و فرهنگ بومی اسلامی، و در راستای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و همچنین بیانیه مقام معظم رهبری در گام دوم انقلاب باشد. این نوشتار با روش ترکیبیِ داده بنیاد و تحلیل محتوا، سازوکار نهاد های پایداری، دفاع و پاسداری و رابطه بین آنها را ترسیم کرده است. پیامد و نتیجه این پژوهش دستیابی به دریافت های پایه و رهیافت های استوار برای تهیه الگوی پیشرفت نهاد پاسداری است که توانایی پاسخ گویی به پرسمان های پژوهش را دارند. بنابراین، پرسش چنین است که ویژگی های الگوی پیشرفت نهادهای پایداری، دفاع و پاسداری برای پاسداری اثربخش از انقلاب اسلامی کدام است.اهداف پژوهش یافتن الگوی پیشرفت نهاد پاسداری و بیان شفاف ویژگی های آن است. همچنین منظور یا چشم انداز این پژوهش ارائه و نمایش پهنای گسترده نهاد پاسداری در جایگاه دستاورد دانشی انقلاب به جهانیان می باشد. این الگو باید بر پایه اندیشه، دانش و فرهنگ بومی اسلامی، و در راستای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و همچنین بیانیه مقام معظم رهبری در گام دوم انقلاب باشد. این نوشتار با روش ترکیبیِ داده بنیاد و تحلیل محتوا، سازوکار نهادهای پایداری، دفاع و پاسداری و رابطه بین آنها را ترسیم کرده است. پیامد و نتیجه این پژوهش دستیابی به دریافت های پایه و رهیافت های استوار برای تهیه الگوی پیشرفت نهاد پاسداری است که توانایی پاسخ گویی به پرسمان های پژوهش را دارند.

هدف تحقیق مطالعه حوزه های پیش برنده فرهنگ دفاع مقدس در گام دوم انقلاب اسلامی است. روش تحقیق به کار رفته در این مطالعه، کمی و پیمایشی است و جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. مطالعه به شکل نخبگی و با جامعه آماری تمام شمار در بین شش خبره حوزه دفاع مقدس انجام شده است. در این تحقیق از طریق مصاحبه با شش خبره در حوزه دفاع مقدس، تعداد 10 حوزه اصلی دفاع مقدس بنام حوزه های شهدا، ادبیات و تاریخ شفاهی، نیروی انسانی متولّی، پیشکسوتان، فرهنگی و هنری، معارف جنگ، راهیان نور، فناوری و رسانه، تبلیغات، و حوزه حقوقی بین المللی شناسایی شد. در ادامه تحقیق، این 10 حوزه با استناد به متن مصاحبه های تحقیق و دیدگاه سایر اندیشمندان تبیین شده است. در نهایت از طریق مطالعه کمی و توزیع پرسشنامه بین خبرگان، سهم 10 حوزه دفاع مقدس در ترویج فرهنگ دفاع مقدس در گام دوم انقلاب اسلامی در وضع موجود و وضع مطلوب آورده شده است. نتایج نشان می دهد عملکرد کلیه نهادهای دفاع مقدس در کشور، حدود 50 درصد است. از نظر خبرگان در وضعیت مطلوب باید به 86 درصد رسید و شکاف عملکردی فعلی در حد 35 درصد است.

یکی از مهم ترین مسائلی که در بیانه گام دوم انقلاب بر آن تأکید شده تمدن سازی است؛ از طرفی یکی از منابع تمدن سازی در ایران، که متأسفانه تا کنون به آن زیاد توجه نشده است، دریا است. در طول تاریخ دریا همواره عرصه تمدن ساز بوده و کشورهایی که به دریا دسترسی داشته اند از ظرفیت های تمدنی آن استفاده کرده اند. در همین راستا محقق با هدف شناخت مسئولین و مردم جامعه از دریا و اهمیت آن در ادامه مسیر انقلاب اسلامی، شاخص های نظریه تمدن دریایی را که بستر تمدن سازی گام دوم انقلاب اسلامی بوده را ارائه کرده است. این تحقیق با استفاده از تحلیل محتوا و با رویکردی خاص به تشریح نظریه تمدن دریایی پرداخته و برای استخراج شاخص های نظریه تمدن دریایی از یک جامعه آماری به تعداد 50 نفر، شامل متخصصان دانشگاهی که دارای سابقه ارتباط با محیط دریایی بوده، استفاده شده است. این شاخص ها شامل توجه ویژه فناوری های نرم در تمدن دریایی،  اعتقاد به مدیریت جهادی در فعالیت های دریایی و سواحل کشور،  استفاده از ظرفیت های دریایی کشور، رویکرد دریامحوری در برنامه های توسعه کشور با عنوان توسعه پایدار دریامحور، سرمایه گذاری در اقتصاد دریا به جهت ویژگی دوسوتوانی آن، اهمیت قائل شدن بر ظرفیت های ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی ایران و حمایت از ظرفیت های دیپلماسی دریایی به منظور صدور انقلاب اسلامی در راستای بیانیه گام دوم بودند؛ همچنین نتایج تحقیق نشان داد که دریا ظرفیت تمدن سازی در راستای گام دوم انقلاب اسلامی را دارد.

علوم انسانی یکی از لوازم معرفتی تمدن سازی به عنوان هدف مندرج در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی است. آسیب شناسی وضعیت تحول این علوم بر اساس ادبیات حکمرانی پایدار یکی از ضرورت ها برای شناسایی موانع و نقاط ضعف است. این مقاله تلاش کرده است با استفاده از ادبیات مفهومی حکمرانی در عرصه علم و رویکرد نظری منبعث از بیانات رهبر انقلاب اسلامی و همچنین، استفاده از روش های چندگانه تحلیلی از جمله SWOT، SOAR و PESTEL هدف مذکور را دنبال کند. به این منظور، از پرسش نامه الکترونیکی برای شناسایی، وزن دهی و اولویت دهی به وضعیت تحول علوم انسانی با استفاده از فرمول های متغیربندی و خوشه سازی از سوی 162 نفر از متخصصان بهره گرفته شده است. مهم ترین یافته ها و نتایج در محورهای زیر به بحث گذاشته شده اند: «ابعاد کلان تحول»، «محورهای محتوایی تحول»، «آسیب شناسی سازمانی و مشکلات شورای تحول»، «باور به جایگاه علوم انسانی»، «نقشه آمایش آموزش عالی برای تحول»، «تناسب علوم انسانی با نیازهای کشور»، «انگیزه دانشجویان و مشغولیت اساتید»، «بازیگران در حکمرانی علوم انسانی» و «اولویت ها، نقاط قوت و ضعف کنونی».

موضوع کارکرد دین در دهه های اخیر، به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی و فروپاشی نظام کمونیستی و ابطال نظریه «افیون بودن دین» و تجربه موفق حضور دین در عرصه های مختلف و تأکید معمار بزرگ انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری بر جامعیت اسلام و پیوند ناگسستنی دین و سیاست، به صورت جدی تری در گام دوم انقلاب اسلامی مطرح شده است. پژوهش حاضر با هدف آشکارکردن کارایی دین در عصر حاضر و نتایج حضور دین در عرصه های اجتماعی، به روش درون دینی و با بهره گیری از منابع مکتوب کتابخانه ای، به تحلیل کارکردهای اجتماعی دین در گام دوم انقلاب اسلامی از منظر نهج البلاغه و بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی پرداخته است. این کارکردها به روشنی در آیات وحی، خطبه ها، نامه ها و حکمت های نهج البلاغه آمده است. مقام معظم رهبری در تعیین سیاست های کلی نظام در گام دوم انقلاب اسلامی با تمسک به قرآن و سنّت به ویژه نهج البلاغه، به کارکردهای اجتماعی دین پرداخته اند و از نیروی جوان به طور خاص برای تحقق آن دعوت کرده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که تشکیل حکومت اسلامی، عدالت و مبارزه با فساد، افزایش اخلاق و معنویت، استقلال و آزادی، بصیرت افزایی در مقابله با دشمن و وحدت و جلوگیری از اختلاف و تفرقه، از مهم ترین کارکردهای دین در اجتماع است. بارزترین دستاورد بررسی کارکردهای اجتماعی دین، اثبات جامعیت و کارکرد حداکثری دین در اداره جامعه است که بررسی سیره امام علی(ع) و بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، این حقیقت را به خوبی نمایان می کند.

با استقرار نظام جمهوری اسلامی و تصویب قانون اساسی در سال های اولیه انقلاب شکوهمند اسلامی و سپس بازنگری آن در سال ۱۳۶۸، نظام نیمه ریاستی نیمه پارلمانی در جمهوری اسلامی ایران شروع به کار کرد و اینک بعد از گذشت نزدیک به سه دهه از عمر خود، همانند تمام ساختارهای حکومتی موجود در دنیا، نقاط قوت و ضعف خود را آشکار نموده است؛ لذا با عنایت به این موضوع که نظام نیمه ریاستی نیمه پارلمانی کنونی در برخی مواقع با مشکلات و چالش هایی مواجه بوده، چند سال است که موضوع بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به بحثی جدی میان صاحب نظران تبدیل شده است؛ به طوری که عده ای از آن ها عمل به قوانین موجود و اصلاح رفتارهای شخصی را دلیلی برای برون رفت از این مشکلات عنوان کرده اند و دسته ای دیگر، تغییر ساختار و حرکت به سمت نظام پارلمانی یا ریاستی مطلق را مطلوب می دانند؛ لذا در این نوشتار برآنیم تا به استلزامات بازنگری در قانون اساسی مصوب ۱۳۶۸ بپردازیم

مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ضمن  مروری به تجربه 40 ساله انقلاب، با اشاره به گام دوم انقلاب، سرفصل ها و توصیه های اساسی را در بخش هایی چون علم و پژوهش، معنویت و اخلاق، اقتصاد، عدالت و مبارزه با فساد، استقلال و آزادی، عزت ملی و روابط خارجی و مرزبندی با دشمن ، سبک زندگی مطرح می کنند. امنیت یکی از پایه های اساسی این هفت محور کلی است زیرا بدون امنیت نمی توان انتظار گسترش انقلاب اسلامی، تمدن سازی و رسیدن به جامعه آرمانی را داشت.  و از طرفی در محیط سیال و ناپایدار امروزینِ جهان، با تهدیدات متنوع هیبریدی، امکان وقوع جنگ ترکیبی بر علیه جمهوری اسلامی ایران همواره وجود دارد. در این فضای به شدت تغییرپذیر و نامطمئن، تدوین تاکتیک ها، توسعه عملیاتی و راهبردهای نیروهای مسلح در جنگ های آینده مبتنی بر تکامل اندیشه های نظامی و فن آوری پیشرفته یک ضرورت حتمی است لذا هدف پژوهش حاضر بررسی چیستی ماهیت  و ابعاد جنگ ترکیبی استکبار جهانی در فرایند تحقق گام دوم انقلاب اسلامی است. این تحقیق بر مبنای هدف از نوع تحقیقات کاربردی است که به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته و برای گردآوری داده های تحقیق نیز از روش کتابخانه ای- اسنادی استفاده شده است. یافته های تحقیق بیانگر این مطلب است که؛ هشت مؤلفه عملیات روانی، جنگ اطلاعاتی، جنگ اقتصادی، اقدامات سیاسی(عملیات اداری)، جنگ سایبری، اقدامات نیروهای نظامی منظم و نیروهای ویژه و حمایت از ناآرامی های داخلی به عنوان مهم ترین مؤلفه های جنگ ترکیبی به شمار می رود.

بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، بیانیه ای راهبردی و تمدنی است که توسط مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، به عنوان راهبر و هدایت کننده کلان جامعه اسلامی، صادر و امور کلانی در آن مطرح شده است که بایستی برای اجرایی کردن آن، اندیشمندان این بیانیه را به نگرش، راهبردها و راهکارها تبدیل کنند تا برنامه ای عملیاتی به دست آید. تمدن اسلامی، به عنوان مفهومی ارزشمند و عمیق، هدف انقلاب اسلامی قرار گرفته است، لذا هر قدم آن چهل سال طول می کشد و گام دوم آن نیز، بر اساس برنامه چهل ساله تدوین شده تا طبق آن بتوان به تمدن جامع اسلامی دست یافت. در این تحقیق، که مبتنی بر روش تحلیلی توصیفی، گردآوری اطلاعات و مقارنه آرا است، ابتدا به کیفیت شکل گیری تمدن اسلامی توجه می شود و پس از آن نگرش، راهبردها و راهکارهای رسانه، جهت تحقق تمدن نوین اسلامی ارائه می شود. از جمله نتایج تحقیق آنکه: 1. نگرش اساسی رسانه ایجاد حس امید در جامعه است. 2. راهبردهای رسانه به طور کلی در سه قسم قابل ارائه است: اقناع نخبگانی، تأثیرگذاری مستقیم و انگیزه سازی و تحریک تمایلات. 3. راهکارهای رسانه نیز در شش مورد خلاصه می شود: تقویت رسانه ، تمرکز بر فعال کردن جست وجوگرهای داخلی، تولید کردن رسانه های مرجع، رسانه ای کردن افراد مرجع، تمرکز بر تولیدات فاخر و لزوم توجه به صداقت.

ترسیم تصویری قرآن بنیان از آینده جریان بیداری اسلامی، در کانون توجه این پژوهش قرار دارد ( مسئله )؛ برای این منظور از روش آیه پژوهی استفاده شده که در خلال آن با «نگاه آیاتی» به ماجرای طالوت(ع) در سوره بقره، «نگاشت» گذشته به آینده به شکلی قاعده مند صورت می پذیرد. مطابق با نگاه آیاتی مصادیق گذشته «آیات»، ماکتی از مصادیق آینده آن است که به صورت تکامل یافته تر و در پهنه وسیع تری واقع می شوند. از همین رو مفهوم «آیه» در مطالعات آینده نگری قرآنی حائز اهمیّت است ( روش )؛ با معادل سازی ماجرای طالوت(ع) با شرایط عصر کنونی امت اسلامی به عنوان «ذوالآیه»، می توان سناریویی برای تحولات آینده امّت اسلام در پنج مقطع پیشنهاد داد؛ یک) ایجاد نیاز به تحوّل ساختاری که در آن به دنبال فشارهای دشمن، نخبگان جامعه به سطح بالاتری از هشیاری و بیداری اسلامی می رسند، دو) ایجاد ساختارهای الهی در جبهه حقّ، سه) آماده سازی لشکریان تا شکل گیری یک ساختار نظامی هماهنگ با بهره مندی از توان های فرامادّی، چهار) سرکوبی فساد جبهه استکبار با محوریت رژیم صهیونیستی و پنج) ایجاد زمینه های جهش تمدنی. این الگوی قرآنی، تصویری از گشایش پس از شدت و افق روشن استقامت در برابر تهدیدها را فراروی بیداری اسلامی می گشاید، که تداعی گر منطق امیدبخش و برانگیزاننده ای برای امت اسلامی است ( یافته ها ).

در طول تاریخ، شعارها، عصاره نیازها و آرمان های بشر در حرکت های اجتماعی بوده است. برداشت توده مردم این است که شعار، امری ظاهری و سطحی است و حفظ شعار و اجرای آن ارتباطی با مسائل اصلی ندارد. یکی از مسائل اساسی هر انقلابی، ایدئولوژی آن است که نقش مهمی در پیشبرد انقلاب ایفا می کند. بررسی و مطالعه شعارهای آن می تواند روشن کننده ابعاد اساسی تفکر انقلاب باشد. شعار «ما می توانیم» که توسط مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم مطرح شد، آموزه ای است که امام خمینی (ره) به همه آموخت و با همین اصل اساسی توانست ایران را به عزت و پیشرفت در همه عرصه ها برساند. نوشتار حاضر با روش تحلیلی-توصیفی براساس منابع کتابخانه ای به واکاوی ریشه های قرآنی شعار «ما می توانیم» می پردازد. داده ها نشان می دهد که «ما می توانیم» مرادف اعتمادبه نفس در علم روان شناسی، ولی مفهوم آن بسیار گسترده تر و عمیق تر است. اعتمادبه نفس قرآنی از عناصر و مؤلفه هایی مانند کرامت نفس، عزت نفس، ایمان و تقوا شکل می گیرد و براساس خودشناسی، خداشناسی و توکل استوار می شود.

هدف این پژوهش تشخیص الزامات رویکرد تربیتی مسجد محور است. این تحقیق با راهبرد کیفی، با استفاده از روش تحلیل مضمون، و با گردآوری وقایع تاریخی به منظور احصاء تجارب و توصیه های ناظر به آینده، انجام شده است. از آن جا که می توان ظرفیت فراوان شبکه امامت و مساجد را برای انجام بسیاری از مسئولیت های اجتماعی خصوصا تربیت نسل آینده به کار گرفت؛ مضامین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی به عنوان یکی از منابع مهم ترسیم کننده آینده در تعیین این الزامات مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل دوره تاریخی صدر اسلام تا کنون می باشد. بر اساس یافته های تحقیق حاضر، عوامل متعددی در احیاء جایگاه واقعی تربیتی مساجد نقش دارند ازجمله: شبکه ولایی دوسویه امت و شبکه امامت(شامل همه مربیان جامعه)، ارتقای شایستگی شبکه امامت و توسعه آن تا سطح اساتید، معلمان و مربیان، تعیین ماموریت مسجد به عنوان یک مرکز تفکر و یک نهاد یاددهنده و یادگیرنده، و نیز ایجاد وحدت در عین تنوع فرهنگی در جامعه. از جمله ثمرات این رویکرد می تواند این موارد باشد: همگانی بودن دانش، وحدت ایمان و علم، رشد تعهد و تخصص، کاهش هزینه های آموزش.

پژوهش حاضر با هدف احصاء و اولویت بندی راهبردهای نزاجا بمنظور تحقق چشم انداز بیانیه گام دوم انقلاب انجام گرفت. نوع پژوهش کاربردی و به روش توصیفی-پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق، خبرگان علمی-نظامی هستند که از میان آنها نمونه ای به اندازه 53 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. در گام نخست با بهره مندی از روش دلفی و برگزاری نشست های خبرگی درخصوص واکاوی سند بیانیه، تعداد 10 راهبرد اصلی احصاء گردید. سپس با بهره گیری از ابزار گردآوری داده ها (پرسشنامه اولویت بندی) راهبردهای احصاء شده اولویت بندی شد. روایی پرسشنامه تحقیق طبق نظر خبرگان تأیید و پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ 90.2/0 حاصل شد. برای برازش مدل از LISREL و برای تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی (شامل آزمون t و فریدمن) با بهره مندی از SPSS استفاده شد. نتایج اولویت بندی راهبردهای ده گانه احصاء شده، نشان داد راهبرد های «توسعه زیرنظام های انگیزشی با هدف تقویت روحیه و رفاه کارکنان» (با میانگین و انحراف معیار: 1.412±3.92)، «ارتقای آمادگی رزمی با توسعه فن آوری های نوین پهپادی، رزم زمینی و سامانه های بازی جنگ» (با میانگین و انحراف معیار: 1.440±3.75) و «استقرار نظام استعدادیابی و نخبه پروری سرمایه های انسانی دفاعی» (با میانگین و انحراف معیار: 1.350±3.72) دارای بالاترین اولویت در تحقق چشم اندازهای ترسیم شده بیانیه گام دوم انقلاب در نزاجا می باشند.

دراین مقاله مدل مفهومی آینده نگر مقاومت مبتنی بر اندیشه سیاسی شهید سلیمانی طراحی و تبیین شد تا راهبرد مقاومت اسلامی در نظریه و عمل شهیدسلیمانی مورد توجه جدی در گام دوم انقلاب اسلامی قرارگیرد. بررسی چیستی مفهوم مقاومت، ابعاد، زمینه های مقاومت، متغیرهای بازدارنده مقاومت، پیامد و چشم انداز مقاومت و ارائه مدل مفهومی آن در اندیشه شهیدسلیمانی از محورهای مهم مدل مفهومی آینده نگر مقاومت می باشد. چارچوب نظری در پژوهش، تئوری داده بنیاد است. بر مبنای این پژوهش از میان سخنرانی های به جا مانده از شهید سلیمانی طی سال های 90 تا 98 ، مدل مفهومی آینده نگر مقاومت مورد بررسی قرار گرفت. فرضیه ای که مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به مساله می پردازد این است که « در تبیین مدل مفهومی آینده نگر مقاومت از منظر شهید سلیمانی در گام دوم انقلاب اسلامی ایران، شاخص های پایگاه های مقاومت، نقش دولت ها و گروه های مرجع ، مقاومت مردم محوری از مهمترین متغیرهای زمینه ساز مقاومت محسوب می شوند و حضور قدرت های بزرگ و هجمه فرهنگی و الگوهای غلط مقاومت از متغیرهای بازدارنده مقاومت می باشند». یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که در محور مقاومت شاخص های "شکست توطئه های آمریکا در عراق ، پیروزی محور مقاومت، جهاد ، جنبش های مقاومت در منطقه، ایجاد فرهنگ مقاومت و افزایش توانمندی مقاومت" با محوریت شهیدسلیمانی پدید آمده است.

هدف: امام خامنه ای، عبور از مرزهای دانش در گام دوم انقلاب اسلامی را نیازمند حاکمیت «اجتهاد و مدل سازی علمی به همراه تهذیب اخلاقی» در فضای علمی کشور می داند؛ لذا بر اساس استناد منظومه فکری ایشان به منابع اسلامی، هدف مقاله حاضر، واکاوی مستند این دیدگاه در آیات و روایات معصومین و تبیین اصول کلی و بایسته های تحقق آن بود. روش : با واکاوی منابع مرتبط با «فضیلت حکمت»، ویژگی های دانش پژوه حکیم، توصیف شد تا بر اساس تحلیل آن لوازم، اصول تعلیم حکیم پرور استخراج و راهبرد جهش علمی مورد انتظار رهبر انقلاب معرفی شود. یافته ها: بر اساس لوازم فضیلت حکمت، دانش پژوه حکیم، موحّد و مهذّب است و با بصیرت علمی موهبتی و اکتسابی و شجاعت، در کسب علم مجاهدت می کند. اصول تعلیم حکیم پرور عبارتند از: توحیدمحوری، نقّادی شجاعانه و مجاهدانه روشهای دستیابی به گزاره های علمی و حکیم بودن معلّم. نتیجه گیری: رعایت اصول تعلیم حکیم پرور که از متون اسلامی استنباط شده اند، موجب می شود تا تلاشهای علمی، اجتهادی و مدل ساز، با دستیابی حداکثری به حقیقت دانش و با تکیه بر توحید و تهذیب اخلاقی باشد و جهش علمی مورد انتظار رهبری در گام دوم انقلاب را محقق کند که متناسب با این اصول، روشهای اجرایی تنظیم می شوند.

از جمله راهبردهای سیاسی جهت حرکت نظام دانشگاهی به اجرای کاربردی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، تبیین مهندسی اخلاقی و تحقق حرکت عملی به سوی آن است.در دانشگاه آرمانی بهره مندی از مهندسی اخلاقی پایدار جزء معدود مفاهیمی است که مورد توجه خاص قرار گرفته و موجب اسقرار نظم و امنیت اجتماعی و توسعه عدالت فردی و اجتماعی می باشد. در این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر مطالعه کاربردی و نیز باهدف نمایان ساختن امکان تحقق و ایجاد مهندسی اخلاق اسلامی دردانشگاه آرمانی به تبیین پتانسیل و ظرفیت اندیشه مبتنی بر ارزش های انقلاب اسلامی مبادرت ورزیده ایم. ازمهم ترین یافته های این پژوهش، نشان دادن ظرفیت اندیشه مهدوی دردانشگاه آرمانی و در اندیشه دانشگاهیان تراز انقلاب اسلامی است. از مهم ترین مؤلفه ها در این مهندسی اخلاقی «شفقت و مهروزی، همدلی و تعاون، نیکی به خلق، امر به معروف و نهی ازمنکر، سامانی امور یا به سامان بودن آن ها در دانشگاه آرمانی»، و از راه کارهای دست یابی به آن رواج ارزش های اخلاقی مشترک، تحقق پیوند عاطفی مطلوب در مردم و جامعه دانشگاهی، گسترش اعتماد عمومی ناشی ازتقویت ارزش ها و پایبندی به قواعد اخلاقی و تقویت باورهای دینی به ویژه آموزه امامت است