۱.
کلیدواژه‌ها:
هنر دین زیبایی شناسی مسیحیت روشنگری اسلام
هدف : پژوهش حاضر با هدف تبیین و تحلیل نسبت هنر و دین بر اساس دیدگاههای مسیحیت، روشنگری(کانت) و دین اسلام انجام شد. روش: روش پژوهش، توصیفی و تحلیلی، استنتاج قیاسی و مقایسه ای است. به همین منظور، نخست دیدگاههای مسیحیت و دوره روشنگری با نظر به دیدگاه کانت پیرامون نسبت هنر و دین تبیین و تحلیل، سپس نسبت هنر و دین در چشم انداز زیباشناسی اسلامی به عنوان نظریه بدیل معرفی شده است. سؤال اصلی پژوهش این است که هنر و دین در دیدگاه مسیحت، دیدگاه روشنگری کانت و دیدگاه اسلامی چه نسبتی با یکدیگر دارند. یافته ها: دین اسلام به طور متفاوت و منسجم در مقایسه با دو دیدگاه رقیب، به نسبت هنر و دین پرداخته و از منظر زیبایی شناسی هنر و دین را بر مبانی توحیدی استوار ساخته است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش ضمن بازنمود چنین تحلیلهایی نشان داد که در رویکرد مسیحی، جداییِ بین هنر و دین را با عنوان «انحصارگراییِ هنر» می توان تصور کرد. دیدگاه روشنگری، به ویژه دیدگاه کانت، ارزش هنر را در لذت حاصل از آن می داند و تنها ارتباط دین و هنر، در دین اخلاقی قابل توجه است. در زیبایی شناسی اسلامی، هنر در هیچ شرایطی مستقل از دین نیست. در رویکرد مسیحی، استقلال هنر از سایر قلمروهای علمی، به وضوح دیده می شود. اما در رویکرد اسلامی، هنر با توحید الهی و آموزه های قرآن گره خورده است. بر همین اساس، نظریه زیبایی شناسی اسلامی منسجم بوده و به عنوان یک نظریه بدیل بر دو نظریه دیگر دقیق تر است.
۲.
کلیدواژه‌ها:
حکمت نظر عمل حضور حدود معماری
هدف : پژوهش حاضر با واکاوی دو مؤلفه نظر و عمل در معرفت حکمی، به تبیین نقش نفس معماران برای دریافت حکمت پرداخته است. روش: پژوهش حاضر با مطالعات اسنادی، از تحلیل محتوای کیفی به منظور تحلیل داده های استخراج شده از منابع اسلامی استفاده کرده است. یافته ها: اتحاد نظر و عمل با درک حضور و درک حدود معمار در مقام نظر و حفظ حضور و حفظ حدود در مقام عمل به دست می آید؛ به طوری که برای او وادی ایمنی را فراهم ساخته که منجر به تجلی حکمت در معماری اسلامی می شود. نتیجه گیری: تجلی حکمت در معماری، بدون تربیت معمار حکیم در آثار معماری امکان تجلی ندارد. رابطه بین نظر و عمل در حکمت و واسطه ای که این دو را به هم متصل می سازد، در دانش امروز معماری مغفول مانده است. در همین راستا به این مهم دست یافته که اتحاد نظر و عمل، منجر به کسب حکمت شده است.
۳.
کلیدواژه‌ها:
شریعت قانونگذاری مذاق شریعت سیره رضوی (ع) آرای آیت الله خامنه ای
هدف: مذاق شریعت که مراد از آن سبک و سیاق شارع در جعل احکام است و ملاکهای بنیادین شریعت را در امر تشریع و جعل قوانین در بر می گیرد، از جمله اموری است که برای استنباط و ارزیابی احکام، مورد توجه فقیهان قرار گرفته است. هدف از جستار حاضر، تبیین مصادیق مذاق شریعت و ایضاح ملاکهای بنیادین شرعی در امر قانونگذاری با رویکردی بر سیره امام رضا(ع) و آرا و سخنان مقام معظم رهبری بود . روش: این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با مراجعه به منابع کتابخانهای انجام شده است. یافته ها: قطعی ترین اصولی که از سوی شارع در جعل احکام در نظر گرفته شده است، عبارتند از: 1. رعایت مصلحت؛ 2. عقلایی بودن؛ 3. عادلانه بودن؛ 4. رعایت تسهیل و آسان گیری؛ 5. عدم تحریک عواطف و جلوگیری از نزاع. نتیجه گیری: از بررسی روایات امام رضا(ع) و سیره عملی ایشان دریافتیم که ایشان در احادیث متعددی به مصادیق مذاق شریعت اشاره کرده و همواره سعی در اقدام بر اساس سبک و سیاق مورد پذیرش شارع داشته اند. با امعان نظر در بیانات مقام معظم رهبری نیز دریافتیم که مذاق شریعت در اندیشه ایشان از جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ به گونه ای که هر یک از ملاکهای ذکرشده، در دفعات متعدد در سخنرانی ها و استفتائات ایشان نمود پیدا کرده و در حوزه های گوناگون مورد توجه ایشان واقع شده است.
۴.
کلیدواژه‌ها:
تمدن سازمانی سازمان متمدن اسلامی - ایرانی پیشرفت تحلیل مضمون
هدف: پژوهش حاضر به دنبال طراحی الگوی سازمان متمدن برای دانشگاه لرستان بر پایه الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت بود. روش: جمع آوری داده ها در بخش کیفی از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 16 نفر از خبرگان علمی و اجرایی و در بخش کمّی از طریق پرسشنامه و نظرسنجی از 234 نفر از کارکنان و اعضای هیئت علمی دانشگاه لرستان انجام شد. در بخش کیفی، تجزیه وتحلیل داده ها مبتنی بر روش تحلیل مضمون و در بخش کمّی، مبتنی برتکنیک مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد. یافته ها: پس از پیاده سازی متون مصاحبه، 238عبارت کلیدی و66 مضمون پایه، استخراج و در 16 مضمون سازمان دهنده دسته بندی شدند و در نهایت، با طبقه بندی محتوایی این مضامین، چهار مضمون فراگیر حاصل شد. نتیجه گیری: استخراج ابعاد الگوی سازمان متمدن برای دانشگاه لرستان بر پایه الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت، شامل توسعه سرمایه معنوی، عدالت محوری، توسعه منابع انسانی وکارآفرینی است.
۵.
کلیدواژه‌ها:
مدرسی طباطبایی مکتب در فرایند تکامل علم غیب امام مبانی تاریخ فکر ویژگی های امامان در اندیشه اصحاب ائمه
از منظر امامیه، ائمه(ع) از اوصاف و ویژگی های قدسی و فراطبیعی بسیاری برخوردارند که یکی از آنها، علم غیب امام(ع) است. کتاب «مکتب در فرایند تکامل» بر اساس نوع جدیدی از مطالعات با عنوان «تاریخ فکر» به ویژگی های امامان(ع) و نحوه نگرش شیعیان اولیه نسبت به مسئله امامت و اوصاف امامان(ع) پرداخته است. بر اساس مبانی این کتاب، آموزه علم غیب(=علم لدنی) و دیگر ویژگی های قدسی امامان(ع) در اندیشه اصحاب ائمه(ع) جایگاهی نداشته و توسط غلات و مفوّضه جعل شده اند. هدف: این مقاله، به منظور رفع چالشها و خلأهای کتاب مزبور درباره علم غیب امامان(ع) و مبانی قرآنی، حدیثی، رجالی و کلامی، آن را نقد و بررسی کرده است. روش: مقاله حاضر با استفاده از روش توصیف و تحلیل نگارش شده است. یافته ها و نتیجه گیری: بر اساس معیارهای مورد قبول مؤلف، علم غیب ائمه(ع) را با آن مبانی سازگار یافته و به یافته های ذیل دست یازیده است: قرآن جنبه های قدسی و غیر طبیعی بسیاری را به انبیا و غیر انبیا نسبت داده و انتساب این جنبه ها با بشر بودن ایشان منافات ندارد؛ شواهد و گزاره های بسیاری نشان از شکل گیری اندیشه اصحاب ائمه بر پایه نصّ الهی و ویژگی های خاص امامت از جمله علم غیب دارد؛ بر اساس مبانی نویسنده کتاب، روایات مشتمل بر صفات ائمه(ع) مانند عصمت و علم لدنی، با قرآن و عقل منافات ندارند و با مسلّمات تایخی نیز سازگارند.
۶.
کلیدواژه‌ها:
هویت هویت ملی دانشجویان دکتری
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی برساخت هویت ملی دانشجویان دکتری با رویکرد کیفی و تکنیک نظریه زمینه ای بود. روش: ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساخت یافته بود. برای انتخاب مصاحبه شوندگان، از روش نمونه گیری هدفمند و برای تشخیص تعداد افراد، از نمونه گیری نظری استفاده شد. جامعه بررسی شده، دانشجویان دکتری مشغول به تحصیل در رشته های انسانی طی دهه گذشته بودند. یافته ها و نتیجه گیری: بر اساس یافته ها، شرایط علّی این پژوهش، زبان، مذهب، ارزشمندی تمدن و اقوام موجود در ایران می باشند. ارزشمندی ملیت در عین نارضایتی، مقوله محوری است که در بستر ایدئولوژی و دموکراسی و موقعیت راهبردی ایران شکل گرفته است و دو مقوله سلطه جهانی و انسانیت ارجح بر ملیت، عوامل مداخله گر در این زمینه اند. آموزش مناسب و مطالبه گری و جایگاه مردم و تصمیم آگا هانه شخصی نیز مقوله های راهبردی معرفی شدند که پیامد و نتیجه این هماهنگی، انتخاب وطن برای زندگی و تمامیت ارضی و هویت ملی است.
۷.
کلیدواژه‌ها:
اصول تعلیم حکیم پرور جهش علمی گام دوم انقلاب اسلامی
هدف: امام خامنه ای، عبور از مرزهای دانش در گام دوم انقلاب اسلامی را نیازمند حاکمیت «اجتهاد و مدل سازی علمی به همراه تهذیب اخلاقی» در فضای علمی کشور می داند؛ لذا بر اساس استناد منظومه فکری ایشان به منابع اسلامی، هدف مقاله حاضر، واکاوی مستند این دیدگاه در آیات و روایات معصومین و تبیین اصول کلی و بایسته های تحقق آن بود. روش : با واکاوی منابع مرتبط با «فضیلت حکمت»، ویژگی های دانش پژوه حکیم، توصیف شد تا بر اساس تحلیل آن لوازم، اصول تعلیم حکیم پرور استخراج و راهبرد جهش علمی مورد انتظار رهبر انقلاب معرفی شود. یافته ها: بر اساس لوازم فضیلت حکمت، دانش پژوه حکیم، موحّد و مهذّب است و با بصیرت علمی موهبتی و اکتسابی و شجاعت، در کسب علم مجاهدت می کند. اصول تعلیم حکیم پرور عبارتند از: توحیدمحوری، نقّادی شجاعانه و مجاهدانه روشهای دستیابی به گزاره های علمی و حکیم بودن معلّم. نتیجه گیری: رعایت اصول تعلیم حکیم پرور که از متون اسلامی استنباط شده اند، موجب می شود تا تلاشهای علمی، اجتهادی و مدل ساز، با دستیابی حداکثری به حقیقت دانش و با تکیه بر توحید و تهذیب اخلاقی باشد و جهش علمی مورد انتظار رهبری در گام دوم انقلاب را محقق کند که متناسب با این اصول، روشهای اجرایی تنظیم می شوند.
۸.
کلیدواژه‌ها:
تیپ های انگیزشی درس انقلاب اسلامی نظریه خودتعیین گری دانشگاه تهران دانشگاه اسلامی
هدف: پژوهش حاضر به شناسایی تیپ های انگیزشی دانشجویان دانشگاه تهران در درس انقلاب اسلامی پرداخته است. بررسی تیپ های انگیزشی می تواند نشان دهنده تمایل دانشجویان به این درس باشد و سیاستگذار را در راستای ارزیابی و تغییر سیاست خود در دروس عمومی یاری دهد. روش: جامعه آماری این پژوهش شامل 1300 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران بوده که طی نیمسال اول سال تحصیلی 98-1397 درس انقلاب اسلامی را اخذ کرده اند. نمونه تحقیق بر اساس جدول مورگان، 198 نفر برآورد شد. برای تشخیص تیپ های انگیزشی، از پرسشنامه استاندارد جهت گیری انگیزشی استفاده شد و نتایج بر اساس مدل رگرسیون چند متغیّره تحلیل شد. یافته ها: بر اساس نتایج این پژوهش، مدل برازش شده شامل نظم دهی بیرونی، نظم دهی درون فکنی شده و نظم دهی تشخیص داده شده بودکه هر سه در قالب طیف انگیزش بیرونی قرار گرفته اند. چنین تمایلی نشان می دهد خواسته سیاستگذار در درس انقلاب اسلامی تا حد زیادی مرتفع نمی شود و نیاز به مداخله و تغییر سیاست ضروری است . نتیجه گیری : نتایج این پژوهش نشان داد اولویت اول اساتید درس انقلاب اسلامی در مواجهه با دانشجویان این درس باید تلاش برای ایجاد انگیزه باشد.
۹.
کلیدواژه‌ها:
تربیت قرآنی تربیت ولایی طاغوت تحلیل محتوای کیفی باردن
هدف: طاغوت یکی از مفاهیم اصلی در تربیت قرآنی است که کفر نسبت به آن، بر ایمان به خدا مقدّم شده است. از این رو در این پژوهش، با هدف مشخص ساختن مفهوم طاغوت در قرآن و چگونگی موضع گیری انسان در رابطه با آن، آیات قرآن بررسی شدند. روش: در این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی باردن، ابتدا شبکه مفهومی طاغوت بیان شده و متناسب با آن، آیاتی به عنوان واحدهای تحلیل مشخص شدند. سپس این آیات در سه مقوله بُعد هستی شناسی طاغوت، بُعد انسان شناسی طاغوت و بُعد ارزش شناسی طاغوت، تقسیم بندی و تحلیل شدند. یافته ها: بر خلاف اینکه در فرهنگ عامه، طاغوت به عنوان مفهومی جامعه شناختی مطرح می شود؛ قرآن طاغوت را از نگاه هستی شناسی، انسان شناسی، ارزش شناسی و جامعه شناسی مورد بحث قرار می دهد. نتیجه گیری: منشأ طغیان، نفس و خواسته های نفسانی است که خود را در آنچه دارد، بی نیاز از خدا پندارد و در نتیجه این استغنا، سرکشی کرده و حدود الهی را زیر پا بگذارد. ولایت طاغوت در مقابل ولایت الهی قرار دارد و می تواند پیروان خود را از نور به تاریکی سوق دهد و موجبات گمراهی آنان را فراهم آورد. از این رو، لازم است در تربیت قرآنی ابتدا نسبت انسان با طاغوت، در قالب کفر به آن مشخص شود.
۱۰.
کلیدواژه‌ها:
فرمهای پروپوزال تحقیقات بنیادی مبانی فلسفی نظریه پردازی تولید علوم انسانی اسلامی
هدف: از انجام این پژوهش، نقد و بررسی جایگاه و نقش فرمهای پروپوزال مقطع تحصیلی دکتری رشته های علوم انسانی در تولید علوم انسانی اسلامی بود. روش: روش در این پژوهش از جنبه کلی، تعقّلی؛ از ﻟﺤﺎظ ﻫﺪف، ﺑﻨیﺎدی؛ از ﻟﺤﺎظ ﻣﺎﻫیﺖ، توصیفی- ﺗﺤﻠیﻠی و از ﻟﺤﺎظ ﺷیﻮه ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت، از ﻧﻮع اسنادی کﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای بود. یافته ها: 1. تفاوت تحقیقات بنیادی و روش داده بنیاد؛ 2. مبانی فلسفی، مهم ترین مدخل ورود ارزشها، هنجارها و فرهنگ بومی به نظریه ها می باشند؛ 3. انتخاب روش تحقیق، به پیش فرضهای محقق درباره روش شناسی برمی گردد؛ 4. روش در تحقیقات بنیادین، مقدّم بر نظریه است؛ 5. عوامل اصلی در گزینش روش عبارتند از: مسئله و موضوع تحقیق، هدف از تحقیق و مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی، ارزش شناسی و روش شناسی. نتیجه گیری: اولاً، فرمهای پروپوزال کنونی، نقشه راهی اند که نه تنها راهنمای دانشجویان به یکی از رویکردهای تأسیسی و اجتهادی معطوف به تولید علم در چارچوب اندیشه های اسلامی نیستند، بلکه اصولاً دانشجویان را در مسیری مخالف تولید علم و نظریه پردازی راهبری می کنند. ثانیاً، در روش تحقیق بنیادین، پیش فرضها درباره مبانی، جایگاه محوری دارند و باید در فرمهای پروپوزال، این مبانی لحاظ شوند.
۱۱.
کلیدواژه‌ها:
نظام اسلامی نظام سازی بر مبنای فقه نظریه پردازی داده بنیاد ولایت فقیه تفسیری - برساختی
هدف: هدف از انجام مقاله حاضر، بازسازی معنایی نظام اسلامی بر اساس بیانات مقام معظم رهبری بود. روش: پژوهش حاضر بر اساس روش شناسی کیفی است و از روش نظریه پردازی داده بنیاد ثانویه برای انجام عملیات تحقیق استفاده شده است. مهم ترین پرسشهای تحقیق حاضر این بودند که: کدام مدل نظری نظام اسلامی را از دیدگاه مقام معظم رهبری تبیین می کند؟ چه تغییراتی در ایران رخ داد که نظام اسلامی صورت گرفت؟ راهبردهای کنشی آن چیست؟ پیامدهای این راهبردها چه خواهد بود؟ یافته ها و نتیجه گیری: یافته ها شامل چندین مقوله عمده به این شرح است: متعیّنهای تعیین نظام سازی از طریق نظام جدید از طریق همه پرسی، تدوین و تصویب قانون اساسی، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی به عنوان شرایط علّی درونی؛ تعرّض به عنوان ولایت و تحریف در معنای آن، القای ناسازگاری مردم سالاری با دین سالاری، جدا کردن دولتمردان از روحانیت به عنوان موانع و شرایط علّی بیرونی؛ نظام سازی بر مبنای فقه، طرح مردم سالاری دینی، طرح مسئله ولایت فقیه به عنوان بستر و شرایط مداخله گر؛ ضدیت با ایدئولوژی سلطنت و استبداد، مردمی بودن انقلاب و نظام، احیای هویت اسلامی در دنیای اسلام به عنوان پیامدهای نظام اسلامی و تکمیل مبانی معرفتی و بنای نظام اسلامی، جریان داشتن نظام سازی، امکان تغییر نظام ریاستی به نظام پارلمانی، نقش اجتهاد و مجتهد در تکمیل نظام سازی همبستگی داخلی به عنوان راهبرد مقوله هسته ای این بررسی نظام اسلامی است که مقولات عمده مذکور را در بر می گیرد.
۱۲.
کلیدواژه‌ها:
پایبندی به عفاف و حجاب رضایتمندی زناشویی کارایی خانواده
هدف : هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه پایبندی به عفاف و حجاب با رضایتمندی زناشویی و کارایی خانواده با تأکید بر آموزه های قرآن کریم در بین دانشجویان زن متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر بود. روش: روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان زن متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر تشکیل دادند. حجم نمونه پژوهش، شامل 291 نفر بود که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای و با توجه به فرمول حجم نمونه کوکران انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه های نگرش به حجاب(مهدی زاده، 1390)، رضایتمندی زناشویی(اولسون، 1998) و کارامدی خانواده(صفورایی، 1393) بود. پایایی ابزارهای پژوهش با استفاده از ضرایب آلفای کرونباخ به ترتیب 72/0، 82/0 و 83/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل فرضیه های پژوهش از ماتریس همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان استفاده شد. یافته ها: رضایتمندی زناشویی به طور معناداری قادر به پیش بینی پایبندی به حجاب است؛ به گونه ای که بین پایبندی به حجاب با رضایتمندی زناشویی، رابطه مثبت و معنادار در سطح کمتر از 01/0 وجود دارد. نتیجه گیری: بین پایبندی به حجاب و عفاف با رضایتمندی زناشویی و کارایی خانواده مطابق آموزه های قرآن کریم در بین دانشجویان زن متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر، رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین پایبندی به حجاب توسط رضایتمندی زناشویی و کارایی خانواده قابل پیش بینی بود.
۱۳.
کلیدواژه‌ها:
رسانه فرقه شیطان پرستی دانشجو
هدف: هدف این نوشتار، بررسی نقش رسانه ها در میزان آشنایی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل با فرقه های شیطان پرستی بود. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، از نوع کاربردی و به لحاظ روش، از نوع همبستگی است و برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته با سؤالات بسته پاسخ در طیف پنج گزینه ای لیکرت استفاده شده است. یافته ها: آشنایی با شیطان پرستی در بین دختران و پسران به صورت معناداری پایین تر از میانگین نظری است؛ میزان آشنایی دانشجویان پسر به صورت معناداری بیشتر از دانشجویان دختر است؛ تفاوت میانگین مشاهده شده در بین گروههای تحصیلی معنادار نیست؛ بین منابع رسانه ای آشنایی دانشجویان دختر و پسر با فرقه های شیطان پرستی تفاوت معناداری وجود ندارد؛ همچنین بین متغیّرهای پایگاههای اجتماعی- اقتصادی دانشجویان و میزان آشنایی با فرقه های شیطان پرستی رابطه معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری: در میان منابع آشنایی دانشجویان با فرقه های شیطان پرستی، رسانه ها نقش مؤثری دارند. تعدّد منابع رسانه ای، سهولت استفاده و ارتباط فوری، عدم محدودیت در تولید محتوا، تعامل مخاطب، غیر رسمی بودن فضای شبکه های اجتماعی، نداشتن تیم تحریریه در تولید محتوا، سانسور کمتر و قیمت کمتر، باعث می شود نقش این رسانه ها در ترویج افکار و شکل دهی به فرهنگ و اندیشه پررنگ باشد.
۱۴.
کلیدواژه‌ها:
عفو اجتماعی آثار عفو مفسران اجتماعی اصلاح خاطی همزیستی مسالمت آمیز
هدف: عفو و گذشت، یکی از توصیه های اخلاقی است که در تعاملات اجتماعی کاربرد فراوان دارد. دغدغه اصلی این پژوهش، تبیین آثار عفو در روابط اجتماعی از طریق بازخوانی آیات قرآن کریم بود. روش: این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است؛ یعنی پس از گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای، به تحلیل یافته های تحقیق پرداخته است. یافته ها: اغلب مفسّران اجتماعی در تفسیر آیات مرتبط با عفو اجتماعی، به خصوص آنچه ناظر به مسائل حقوقی و کیفری نظیر مسئله قصاص و عفو یا مشکلات خانوادگی و طلاق می باشد، با رویکرد اجتماعی به تفسیر پرداخته اند. با این وجود، اغلب اهمیت، خاستگاه، مراتب و شرایط عفو مورد توجه بوده و کمتر کارکردها و آثار عفو اجتماعی به طور مفصّل بررسی شده است. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد آثار عمده عفو در روابط اجتماعی از منظر قرآن عبارتند از: تنش زدایی، تبدیل دشمن به دوست، انسجام جامعه اسلامی، تبلیغ اسلام، کسب محبوبیت، اصلاح خاطی و همزیستی مسالمت آمیز.
۱۵.
کلیدواژه‌ها:
عقلانیت شیعی عقلانیت اعتزالی عقلانیت اشعری عقلانیت نواعتزالی عقلانیت مدرن
هدف: این نوشتار با هدف بررسی توان سنجی عقلانیت شیعی در مقایسه با عقلانیتهای اسلامی غیر شیعی در مواجهه با عقلانیت مدرن نگاشته شد. روش: در این نوشتار با تمسّک به روش توصیفی و تحلیلی، مؤلفه های عقلانیت مدرن و سه عقلانیت اعتزالی، اشعری و نواعتزالی در اهل سنّت، به علاوه عقلانیت شیعی، به عنوان عقلانیت اسلامی بررسی شد. یافته ها: بررسی شاخصه های عقلانیتهای سه گانه، به علاوه عقلانیت شیعی نشان داد غلبه اشعریت بر جهان اسلام، خلأ عقلانی حادّی را پدید آورد که سبب اقبال نواندیشان مسلمان به عقلانیت مدرن، به عنوان راهکار برون رفت از عقب ماندگی های این جوامع شد؛ در حالی که عقلانیت مدرن با ابتنا بر مادی گرایی و نسبیت گرایی، در تقابل با عقلانیت اسلامی است. نتیجه گیری: بررسی شاخصه های عقلانیت شیعی نشان داد این عقلانیت، واجد توان لازم در برخورد با عقلانیت مدرن است.
