ترجمه

۴۱.

ترجمة گفتمان غیرمستقیم آزاد در سه ترجمة فارسی رمان به سوی فانوس دریایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابوالفضل حری

منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۹ شماره ۵۷

کلیدواژه‌ها: ترجمه شاخص‌های زبان‌شناختی گفتمان غیرمستقیم آزاد به سوی فانوس دریایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۷۲۹ تعداد دانلود : ۱۲۰۲

این مقاله، ترجمه گفتمان غیرمستقیم آزاد را در سه ترجمه فارسی رمان به سوی فانوس دریایی بررسی می‌کند. ابتدا از گفتمان روایی و انواع آن و بعد از گفتمان غیرمستقیم آزاد و مباحث نظری مربوط به آن از جمله ویژگی‌های زبان‌شناختی و تاثیرات و کارکردهای آن موجزوار سخن به میان می‌آید. سپس، به ترجمه گفتمان غیرمستقیم آزاد در سه ترجمه رمان به سوی فانوس دریایی اشاره شده و شاخص‌های زبان‌شناختی مهم آن از قبیل ضمایر، اشارتگرهای زمانی و مکانی، افعال وجه‌نما؛ جمله پرکن‌ها و ادات تاکید در ترجمه‌های حسینی، بجانیان و کیهان تحلیل و بررسی می‌شوند. در پایان گفته می‌شود که هر یک از سه مترجم به چه میزان توانسته‌و/ یا نتوانسته‌اند ویژگی‌های سخن غیرمستقیم آزاد را با نسبت‌های متغییر در زبان فارسی بازآفرینی کنند.

۴۲.

دو نامه از زنده یاد سید محمد علی جمال زاده

نویسنده: توفیق سبحانی

منبع: فصلنامه نامه انجمن ۱۳۸۵ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: ترجمه جمالزاده روستاییان نحوه بررسی درباره آنان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات کلیات شخصیت ها نویسندگان معاصر

تعداد بازدید : ۱۶۱۱ تعداد دانلود : ۷۷۸

دو نامه از مرحوم سیّد محمّدعلی جمال‏زاده نقل شده که در آن ترجمه کتابی از محمود مقال که درباره روستاییان ترکیّه است، مورد نقد و بررسی قرار گرفته و نکاتی درباره ترجمه و توجّه دقیق به زندگانی روستاییان ایران را مطرح کرده، خطّ مشیی به جوانان داده که چگونه به روستاهای دور بروند و به بررسی وضعیّت روستاییان ایرانی که قرن‏ها ولی‏نعمت مردم ایران بوده و هستند، بپردازند.

۴۳.

نظریه پردازان ترجمه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمد بهرامی

منبع: پژوهشهای قرآنی ۱۳۸۴ شماره ۴۲ و ۴۳ ویژه نامه ترجمه قرآن

کلیدواژه‌ها: ترجمه مترجمان تاریخ ترجمه انواع ترجمه شرایط مترجم ترجمه قرآن

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن ترجمه قرآن کلیات

تعداد بازدید : ۸۸۶۸

ترجمه، تاریخی چند هزار ساله دارد. پیش از میلاد مسیح ترجمه تحت اللفظی مورد اقبال بود. سیسرون ترجمه آزاد را بنیان گذاشت و آن را پیشنهاد کرد. پس از او گروهی ترجمه تحت اللفظی را پیشنهاد می کردند و عده ای ترجمه آزاد را. جروم مترجم انجیل از شیوه تحت اللفظی در برگردان سود برد. او ترجمه آزاد را برای متون نامقدس مناسب می دید و در برگردان انجیل ترجمه تحت اللفظی را پیشنهاد می داد. پس از ظهور اسلام، اختلاف در شیوه ترجمه بالا گرفت. در آغاز شیوه تحت اللفظی اعمال می شد و سلمان فارسی نخستین مترجم آیات است. پس از سلمان فارسی، ابوحنیفه موضع گرفت. حاجظ ادیب معتزله در قالب بحث درباره ترجمه شعر، سخن از شرایط مترجم و همپایه بودن مترجم با مؤلف دارد. مترجمان معاصر جاحظ از دو شیوه تحت اللفظی و آزاد در ترجمه سود می بردند. حنین بن اسحاق آشنایی مترجم با پدید آورنده قرآن را ضروری می خواند. پس از حنین، ابن قتیبه دو معنا برای متن می آورد. از این دو معنا، یکی را قابل برگردان می داند. در زمانهای بعد بحث درباره جواز و عدم جواز ترجمه آیات بالا گرفت. غزالی از مخالف ترجمه به شمار می آید و دلایلی برای اثبات نظریه خود می آورد. در برابر او زمخشری از ترجمه آیات دفاع می کند. ابوالحسین بن فارسی، فخر رازی، و ... از مخالفان ترجمه آیات هستند. ابن تیمیه، شاطبی، بیضاوی، زرکشی، دهلوی، رشید رضا و ... نیز در شمار اندیشمندانی هستند که ترجمه آیات را به بحث و بررسی نشسته اند.

۴۴.

گسست‏ها و پیوست‏هاى ترجمه و تفسیر قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: سید حسین هاشمی

منبع: پژوهشهای قرآنی ۱۳۸۴ شماره ۴۲ و ۴۳ ویژه نامه ترجمه قرآن

کلیدواژه‌ها: تفسیر ترجمه تاریخ تفسیر تاریخ ترجمه انواع ترجمه مشترکات ترجمه و تفسیر تفاوت های ترجمه و تفسیر

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات رابطه تفسیر و تأویل با علوم دیگر

تعداد بازدید : ۲۲۳۱

این مقاله در پی شناسایی و یافتن مشترکات و تفاوت های دو فرآیند ترجمه و تفسیر قرآن است. نگارنده در راستای بیان پیوستگی های ترجمه و تفسیر در زمینه هایی چون: روند رو به رشد و تکاملی ترجمه و تفسیر قرآن در گذر زمان، تأثیر پیش باورهای کلامی، فقهی، ادبی و ... نیازهای مشترک چون پرهیز از دخالت دادن تئوریهای علمی و گرایشهای شخصی، تأویل متشابهات در ترجمه و تفسیر و نیز مبادی همسان چون لایه های معنای سخن خداوند، تعدد و وحدت مراد در کلام الهی، فهم سخن خداوند، اختلاف، تواتر و تعارض قراءت های قرآن، مبادی استدلالی کشف مراد خداوند به عنوان حلقه پیوست ترجمه و تفسیر نام می برد. در زمینه ناهمسانی های ترجمه و تفسیر از عرصه ساختار و آمایش، گوناگونی شیوه بیان، اسلوب بلاغی و سایر آرایه های کلامی سخن به میان آورده است و در پایان نتیجه می گیرد که نقاط اشتراک ترجمه و تفسیر و نیازهای مشترک آن دو بیشتر از نقاط آنهاست.

۴۵.

ترجمه ‏پذیرى قرآن، میان نفى و اثبات(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: شهره شاهسوندی

منبع: پژوهشهای قرآنی ۱۳۸۴ شماره ۴۴ ویژه نامه ترجمه قرآن

کلیدواژه‌ها: تفسیر قرآن علوم قرآن ترجمه روش‌شناسی علوم قرآنی زبان شناختى

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن ترجمه قرآن کلیات

تعداد بازدید : ۱۷۲۸

یکى از مباحث قرآنى مورد بحث اندیشمندان مسلمان ترجمه پذیرى و ترجمه ناپذیرى قرآن است. برخى قایل به ترجمه پذیرى آن و گروهى نیز آن را امرى غیر ممکن و حرام تلقى نموده اند. هر دو دیدگاه در میان متقدمان و متأخران طرفدارانى دارد. این مقوله از جنبه شرعى و نیز از جنبه زبان شناختى و امکان برگردان متن قرآن به زبان هاى دیگر قابل بررسى است. مقاله حاضر، به ترجمه پذیرى و ترجمه ناپذیرى قرآن از منظر زبانى پرداخته است.

۴۶.

نقدی بر ترجمه سوره‌های قرآن در مفاتیح الجنان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمد جهان بین

منبع: پژوهشهای قرآنی ۱۳۸۸ شماره ۵۷ ویژه نامه وحدت موضوعی سوره های قرآن

کلیدواژه‌ها: ترجمه سوره مفاتیح الجنان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن ترجمه قرآن گونه های ترجمه قرآن ترجمه های فارسی

تعداد بازدید : ۳۳۴۹

یکی از راه‌های مهم انتقال معانی و مفاهیم قرآنی به غیر عرب‌ها ترجمه است و ترجمه قرآن چه کامل و چه به صورت سوره‌هایی پراکنده در کتاب‌های دعا، باید آن‌چنان که شایسته این پدیده نحوی، صرفی و بیانی است، درست و مطابق نثر معیار باشد و نیز تا حدّی بتواند خواننده را تحت تأثیر قرار دهد. ترجمه آستان قدس، به راستی تأثیر‌گذار و روان است و مطابق با نثر معیار، ولی به رغم همه تلاش‌ها، ایراداتی همچون عدم توجه به ساختار صرفی، نحوی و بلاغی، مشخص نبودن افزوده‌های مترجم از کلام حق، وارد کردن ساختارهای عربی به زبان فارسی، عدم توجه به ویژگی‌های زبانی عربی و فارسی و ... در ترجمه مشاهده می‌شود که در این نوشتار ترجمه آیات از این منظرها بررسی گردیده و تا اندازه‌ای که در توان نگارنده بوده، ترجمه‌ای ارائه شده است.

۴۷.

درآمدی بر تحلیل ساختهای نحوی قرآن و ترجمة آن به فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا شکرانی

منبع: مقالات و بررسی ها ۱۳۸۰ شماره ۶۹

کلیدواژه‌ها: ترجمه زبان شناسی مقابله ای تحلیل کلام ساخت های نحوی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن ترجمه قرآن گونه های ترجمه قرآن ترجمه های فارسی

تعداد بازدید : ۱۷۷۸ تعداد دانلود : ۱۲۸۲

با توجه به اینکه مهمترین هدف از بکارگیری زبان، نقش ارتباطی آن است، در تحلیل هر کلامی باید به تمامی عواملی که در شکل گیری پیام آن کلام مؤثرند، توجه کرد. در ترجمه نیز با توجه به نقش اساسی کلام و هدف از ترجمه، باید عوامل شکل دهندة پیام کلام در زبان مبدأ و معادلهای آن در زبان مقصد مورد بررسی قرار گیرد. یکی از مهمترین عوامل شکل دهنده پیام هر کلامی ساختهای نحوی زبان است، لذا در ترجمه از هر زبانی به زبان دیگر یکی از پیش نیازها، تحلیل مقایسه ای میان ساختهای نحوی دو زبان است. در ترجمه قرآن از عربی به فارسی، تاکنون پژوهشی فراگیر و در خور این موضوع صورت نگرفته است. این نوشتار گامی است برای پژوهش های عمیق تر در این زمینه.

۴۸.

درآمدی بر تحلیل ساختهای نحوی قرآن و ترجمه آن به فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا شکرانی

منبع: مقالات و بررسی ها ۱۳۸۰ شماره ۶۹

کلیدواژه‌ها: ترجمه زبان شناسی مقابله ای تحلیل کلام ساخت های نحوی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو

تعداد بازدید : ۱۶۷۸ تعداد دانلود : ۷۷۸

۴۹.

ترجمه اشعار کهن فارسی به عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: آذرتاش آذرنوش

منبع: مقالات و بررسی ها ۱۳۸۰ شماره ۶۹

کلیدواژه‌ها: ترجمه فرهنگ فارسی فارسی به عربی عربی به فارسی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ترجمه

تعداد بازدید : ۲۷۶۲ تعداد دانلود : ۱۲۶۸

شعر فارسی،از اوائل سدة سوم هجری، در قالب عروض عربی سر برآورد، و در ترکیبهایی ساده و نسبتاً ابتدایی، و مضامینی گاه بسیار ناپخته این سو و آن سو پراکنده شد. مقاومت و سپس پویایی اینی شعر نو پا، در برابر شعر استوار و دیرپای عربی که از آبشخور شعر جاهلی و بخصوص قرآن کریم سیراب می شد، خود پدیده ای ست شگفت آور. پیداست که سخن سرایان ایرانی- تقریباً همه بدون استثناء – بر زبان و شعر عربی آگاهی تمام داشتند و لاجرم در سروده های خویش از آن تأثیر می پذیرفتند. اما شعر فارسی به سرعت نضج یافت و شاعران اندک اندک دست به نوآوری زدند و نکته هایی یافتند که گاه در شعر عرب، مانند نداشت. پس آنگاه این سؤال مطرح می شود که آیا شعر عربی در این هنگام از فارسی تأثیری پذیرفته است یا نه. ما در منابع خود تعدادی شعر یافته ایم که بنا بر تصریح مؤلفان، ترجمة اشعار فارسی بوده است. از این میان، آن دسته از اشعار را که معادل فارسی شان یافته شده (به استثنای یک مورد) برگزیده در اینجا نقل کرده ایم.

۵۰.

امیلی دیکینسن فرانسوی و ایملی دیکینسن آلمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جیمز دبلیو آندرهیل

منبع: قلم ۱۳۸۷ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: ترجمه شعر دیکینسن مالرو لیپ

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۴۵

"شعر امیلی دیکینسن در فرانسه کاملا شناخته شده است و نیازی به معرفی ندارد. در واقع مخاطبین فرانسوی از دهه پنجاه با آثار او آشنا شده اند. اما در مجموع مترجمین آن دوره شعر دیکینسن فقط به انتقال سخن شاعر بسنده نموده اند. تنها با ترجمه های کلر مالرو از این اشعار بود که خواننده فرانسوی توانست به عمق معنای اصوات و سازماندهی بیت ها در شعردیکینسن پی ببرد. در مقابل، کلر مالرو نیازی به رعایت وزن در ترجمه های خود نمی دید. مترجم دیگری یعنی گرتود لیپ ترجمه ای درخشان به زبان آلمانی، از اشعار دیکینسن عرضه کرده است و توانسته ظرایفی را در ترجمه خود رعایت کند و به خواننده انتقال دهد که در حرکت و سازماندهی ابیات در زبان اصلی بکار رفته است. لیپ توانسته است ترجمه ای به معنای حقیقی هنری از شعر دیکینسن عرضه کند. مقاله حاضر کار این دو مترجم زن را برروی آثار امیلی دیکینسن بررسی کرده است و در آن به ملاحاظاتی پرداخته است که مترجم با آنها در زبان و وزن شعر در فرانسه، آلمانی و انگلیسی مواجه می شود. در ضمن نشان می دهد که چگونه این دو مترجم با این ملاحظات برخورد می کنند، با آنها وفق پیدا می کنند و حتی آنها را تغییر می دهند.

۵۱.

ترجمه مجدد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه میرزاابراهیم تهرانی

منبع: قلم ۱۳۸۸ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: ترجمه گذر زمان ترجمه مجدد شاهکار ترجمه ترجمه معیوب

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط ترجمه شناسی

تعداد بازدید : ۱۴۹۱

"در عصر شتابان ارتباطات علاوه بر ترجمه های گوناگون در زمینه های مختلف شاهد ترجمه های مکرر از یک اثر نیز هستیم. دلایل پرداختن به ترجمه اثری که قبلا ترجمه شده چیست؟ این مقاله در نظر دارد با ارایه تعریفی از ترجمه مجدد به بررسی تفاوت های موجود بین ترجمه و ترجمه مجدد بپردازد. در این پژوهش تاثیر گذر زمان بر روی متون و ترجمه آنها مورد مطالعه قرار می گیرد تا مشخص گردد چرا برخی از ترجمه ها همواره می درخشند و برخی دیگر در طی زمان رنگ می بازند؟ برای مشخص کردن دلایل ترجمه کتابی که پیش از آن ترجمه شده داستان شازده کوچولو نوشته آنتوان دو سنت اگزوپری را به عنوان نمونه انتخاب کردیم تا ابعاد این مساله را بررسی کنیم.

۵۲.

بررسی نقش دانش زبانی فراگیران ایرانی زبان خارجی در درک عبارات استعاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین وحید دستجردی

منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۸۶ شماره ۵۳

کلیدواژه‌ها: ترجمه دانش زبانی زبان مجاز عبارات استعاری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط آموزش زبان دوم

تعداد بازدید : ۲۵۰۷ تعداد دانلود : ۱۲۳۷

" تدریس زبان مجاز به فراگیران ایرنی زبان خارجی همواره امری دشوار بوده است. به نظر می رسد این دشواری با ارتقاء زبان عمومی فراگیران کاهش پذیر نیست. با این وجود، در زبان هایی که مانند فارسی و انگلیسی دارای طرز نوشتار مختلف لیکن ریشه زبانی مشابه هستند، برخی از انواع عبارات مجازی مشکلات بیشتری را برای فراگیران ایجاد می کند. بر این اساس، تحقیق حاضر در صدد مستند نمودن رابطه ی بین سطح دانش زبانی فراگیران ایرانی و میزان توانایی آنان در درک زبان مجاز بوده، بر آن است تا جواب پرسش های زیر را پاسخ دهد: 1. آیا ارتباط معناداری بین سطح دانش زبان عمومی فراگیران ایرانی و فهم زبان مجاز انگلسیش وجود دارد؟ 2. کدامیک از انواع زبان مجاز برای فراگیران ایرانی زبان انگلیسی مشکل آفرین تر است؟ جهت پاسخگویی به این سوالات، یکصد عبارت مجازی از انواع مختلف (استعاره، کنایه، تشبیه، اصطلاح، ضرب المثل و غیره) روی سه دسته دانشجوی مبتدی، متوسط و پیشرفته که از بین دانشجویان سال اول، پایان سال دوم و کارشناسی ارشد انتخاب شده بودند مورد آزمایش قرار گرفت. در هر گروه 30 نفر شرکت داشتند. نتایج به دست آمده نشان داد، درک زبان مجاز توسط فراگیران ذکر شده با مهارت های زبانی آنان تناسبی ندارد و محدودیت چشمگیری در این خصوص در همه ی انواع عبارات مجاز مشهود است. همچنین درک عبارت های استعاری بطور خاص برای هر سه گروه از فراگیران دشوارتر است."

۵۳.

ترجمه کتب سیره و مناقب امامان در عصر صفوی

نویسنده: حسن حسین زاده شانه چی

منبع: پژوهش های تاریخی تابستان ۱۳۸۸ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: ترجمه صفویان کتب سیره و مناقب ائمه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی فرهنگی

تعداد بازدید : ۱۳۶۵ تعداد دانلود : ۸۷۸

در دوره حاکمیت صفویان اقدامات گوناگونی برای ترویج و تثبیت مذهب تشیع در ایران انجام شد که یکی از آنها ترجمه متون عقیدتی و دینی شیعه به زبان فارسی، با هدف عمومی سازی فرهنگ تشیع بود. دراین راستا، تعدادی ازکتب سیره و مناقب امامان نیز به قلم برخی مترجمان و نویسندگان به فارسی برگردانده شد که در بین آنها کشف الغمه فی معرفه الائمه، اثر علی بن عیسی اربلی بیشتر مورد توجه مترجمان قرار گرفت؛ به طوری که چند برگردان فارسی همزمان از آن پدید آمد. این ترجمه ها گرچه به ارتقای سطح علمی عمومی شیعیان کمک می کرد، ولی به سبب اموری، همچون حذف اسناد روایات و یا گرایش به ادبیات حماسی، مشکلاتی نیز به همراه داشت که مهمترین آنها کاسته شدن از ارزش عملی کتابهای مورد نظر بود.

۵۴.

مروری بر فرآیند ترجمه و تطابق فرهنگی پرسش نامه ها

نویسنده: شادی پشندی مرتضی خاقانی زاده عباس عبادی

منبع: راهبردهای آموزش سال دوم پاییز ۱۳۸۸ شماره ۳ (پیاپی ۵)

کلیدواژه‌ها: ترجمه پرسش نامه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی ارزیابی، سنجش وآمار

تعداد بازدید : ۱۶۸۵ تعداد دانلود : ۹۶۰

مقدمه: فعالیتهای پژوهشی در پرستاری روندی رو به رشد دارد. جمعآوری دادهها با بهرهگیری از پرسشنامه، یکی از مراحل مهم پژوهش است. تاکنون پرسشنامههای فراوانی به زبانهای رایج دنیا طراحی شده و در سایر کشورها مورد استفاده قرار گرفته است. معمولاً پرسشنامهها برحسب نیاز، بهصورت فردی تهیه یا ترجمه میشوند و هنوز رعایت اصول استاندارد برای هدایت فرآیند ترجمه از سوی پژوهشگران ضروری شناخته نشده است. متخصصان روانسنجی ابزارهای پژوهشی، بهطور مرتب بر فرآیند صحیح ترجمه پرسشنامهها تاکید میکنند، زیرا در صورت عدم توجه به این مهم، نمیتوان یافتههای داخلی و خارجی را با یکدیگر مقایسه کرد. دستیابی به استانداردهای مورد توافق برای ترجمه مناسب، کیفیت ترجمه ابزار را بالا میبرد و منجر به افزایش همکاری و مشارکت بین محققان از فرهنگهای متفاوت و بهبود نتایج مشترک میشود. پژوهشگران و طراحان پرسشنامهها گامهای متعددی درخصوص ترجمه پرسشنامه و انطباق فرهنگی آن برداشتهاند. هدف این مقاله معرفی گامهای مهم فرآیند ترجمه بر مبنای حفظ برابریهای فرهنگی است.

۵۵.

معرفی و بررسی نسخه خطی ترجمه ی فارسی قرآن مجید کتابخانه مسجد جامع کبیر صنعاء(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شاهرخ محمدبیگی

منبع: بوستان ادب سال دوم بهار ۱۳۸۹ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: تفسیر قرآن ترجمه فارسی صنعاء قراءات

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۵۴ تعداد دانلود : ۸۰۶

ترجمه های فارسی قرآن مجید در بحث قرآن های مترجم جایگاهی مهم دارند، نویسنده در این مقاله به معرفی نسخه ی خطی ترجمه ی فارسی قرآن مجید کتابخانه ی مسجد جامع کبیر صنعاء پرداخته است. این مقاله شامل مباحث زیر است: رسم الخط و قرائت، ترجمه، مذهب مترجم، رسم الخط متن فارسی، تحلیل زبانی متن فارسی، معرفی منابع و مآخذ، شرح و تفسیر مختصر حواشی و اطراف نسخه ی خطی یاد شده و ذکر نمونه هایی از این نسخه ی فارسی قرآن مجید.

۵۶.

نقد و نظر ترجمه دیوان حافظ به زبان عربی « آغانی شیراز »

نویسنده: سید محمد حسینی

منبع: پژوهشنامه فرهنگ و ادب سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۸۵ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: ترجمه شعر شیراز دیوان حافظ الجاحظ طه حسین الشواربی اغانی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه حافظ پژوهی

تعداد بازدید : ۳۶۵۳ تعداد دانلود : ۱۷۴۸

یک پرسش کهن از دیرباز، اندیشه پژوهشگران،ادیبان و انسانهای کنجکاو را به خود سرگرم داشته بوده است که: آیا می شود شعر را به زبانی دیگر ترجمه کرد? چنین پیداست که تا نیمه دوم قرن دوم هجری، دانشمندان جهان در این باره، سخنی دانشورانه نگفته اند. یکی از دانشمندان اسلامی سده دوم و سوم هجری، نخستین بار درباره ترجمه و مسائل آن، گفت و گو کرده است. عمروبن بحرالجاحظ از مردم...

۵۷.

بررسی سهم زنان در تولید مقالات مجلات فارسی کتابداری و اطلاع رسانی منتشر شده درسالهای 1347 - 1378

نویسنده: پرستو پارسایی محمدی فیروزه زارع فراشبندی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) پاییز ۱۳۸۷ شماره ۵۴

کلیدواژه‌ها: ترجمه نشریات ادواری کتابداری و اطلاع رسانی تالیف زنان مولف زنان مترجم مقاله فارسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۴۳ تعداد دانلود : ۱۰۱۹

زنان به عنوان نیمی از افراد جامعه (42/48% از کل جمعیت ایران) می توانند از عوامل مؤثر در پیشبرد توسعه به شمار آیند. آنان علاوه بر نقش عمده خود در رشد خانواده و جامعه، امروزه در عرصه های علمی و پژوهشی نیز نقشی کاملاً مشهود دارند. برای بیان موقعیت و شرایط واقعی زنان در جامعه باید پیرامون مسائل آنان بررسی و تحقیقاتی صورت گیرد. یکی از مواردی که می توان بر روی آن تامل کرد، مجموعه آثار نوشته شده توسط زنان است. بدین منظور پژوهش حاضر که از نوع پیمایشی بوده با هدف بررسی سهم زنان در تولید مقالات مندرج در 7 عنوان مجله فارسی کتابداری و اطلاع رسانی در طی سال های 1347 تا 1378 صورت گرفته است. یافته ها نشان داد مجموع مقالات تولید شده توسط زنان، 495 عنوان (83/34%) از کل مقالات مورد بررسی است. از مجموع 958 مقاله تالیفی، 32/31% و از مجموع 463 مقاله ترجمه شده، 12/42% را زنان پدید آورده اند. بالاترین میزان مشارکت زنان در تهیه مقالات در سال 1376 با 56 عنوان بوده است. در مجموع، 224 زن در تولید مقالات مورد بررسی مشارکت داشته اند که 108 نفر از آنان (21/48%) در تالیف، 64 نفر (57/28) در ترجمه و 52 نفر (22/23%) هم در تالیف و هم ترجمه مقالات مشارکت داشته اند. پرکارترین نویسندگان زن مقالات در طی دوره مورد بررسی، نیز مشخص گردیدند. در مجموع می توان نتیجه گرفت که مشارکت زنان در تولید مقالات حوزه کتابداری و اطلاع رسانی از سال 1347 تا 1378 نیز همانند سایر حوزه ها دارای سیر صعودی بوده است.

۵۸.

رابطه میان سال نشر و قالب های ادبی در کتاب های اروپایی کودک و نوجوان ترجمه شده به فارسی دردهه اول قرن بیست و یکم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مینا اخباری آزاد زهرا اباذری

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) سال شانزدهم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۶۳

کلیدواژه‌ها: ترجمه اروپا کتاب کودک قالب ادبی سال نشر

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۱۶۹

هدف: پژوهش حاضر به بررسی رابطه معنایی بین سال انتشار و قالب های ادبی در کتاب های اروپایی کودک و نوجوان ترجمه شده به فارسی در دهه اول قرن بیست ویکم پرداخته و قالب های ادبی را در کتاب های مورد نظر که در طول نُه سال (از ابتدای سال 2000 میلادی برابر با 11دی ماه 1378 شمسی تا انتهای سال 2008 میلادی یعنی 11 الی دی ماه 1386) از نویسندگان اروپایی به زبان فارسی در ایران چاپ شده اند، شناسایی نموده است. روش: روش به کار رفته در این پژوهش تحلیل محتوا است که در آن تلاش شده است با تحلیل نظام مند قالب های ادبی کتاب هایی که در دایره این پژوهش می گنجند هر یک از داستان ها را به روشی دقیق بررسی، و قالب ادبی آن مشخص گردد. جامعه آماری این پژوهش با بهره گیری از نمونه گیری منظم انتخاب شده است. اطلاعات مورد نیاز از هر کتاب در یک سیاهه بررسی ثبت شده و با بهره گیری از آزمون خی دو، فرضیه پژوهش مورد آزمون قرار گرفته است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که از مجموع 318 عنوان اثر داستانی ترجمه ای منتشر شده، 59 اثر (28 درصد) توسط زنان و 170 اثر (5/53 درصد) توسط مردان تالیف شده است. از سوی دیگر 89 عنوان کتاب ترجمه شده (28 درصد) نویسنده مشخص نداشتند. بررسی 4 قالب ادبی استاندارد در نظرگرفته شده حاکی از آن است که 89 کتاب در قالب ادبی داستان واقعی (28 درصد)، 81 عنوان کتاب در قالب کتاب غیر داستانی (4/25 درصد)، 106 کتاب در قالب ادبی داستان فانتزی (4/33 درصد) و 42 عنوان کتاب در قالب ادبی داستان عامیانه (2/13درصد) توسط پدیدآورندگان اروپایی تالیف شده و به زبان فارسی ترجمه شده اند. همچنین نویسندگان انگلیسی با 105 کتاب (9/31 درصد) بیشترین فراوانی نگارش را به خود اختصاص داده اند. از سوی دیگر نتایج پژوهش نشان داد که فرضیه مورد نظر در ارتباط با «وجود رابطه معنادار بین فراوانی قالب ادبی و تاریخ نشر» تایید نشد؛ چرا که بر اساس آزمون خی دو 05/0> 135/23 p= محاسبه شد و چنین نتیجه گرفته شد که بین قالب های ادبی و تاریخ نشر در کتاب های ترجمه شده رابطه معناداری وجود ندارد. اصالت/ارزش: مقاله حاضر به شناسایی گستره قالب های ادبی کتاب های اروپایی کودک نوجوان، ترجمه شده به زبان فارسی پرداخته و از رویکردهای جدیدی است که به بررسی وضعیت کتاب های این حوزه از منظر گونه شناسی قالب های ادبی و نیز بررسی رابطه معنایی بین قالب های ادبی و سال نشر این کتاب ها می پردازد.

۵۹.

نگاهی بر ترجمه الوسیط فی الادب العربی و تاریخه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا رضایی

منبع: پژوهشنامه ادب غنایی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۸۳ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: ترجمه تاریخ ادبیات تحلیل و نقد

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۴۳ تعداد دانلود : ۶۱۴

این مقاله به بررسی اسلوب و روش ترجمه فارسی کتاب معروف الوسیط فی الادب العربی و تاریخچه تالیف احمد اسکندری و مصطفی عنانی دو نویسنده مصری می پردازد این کتاب در سال 1373 ه.ش توسط سید محمد راد منش استاد دانشگاه تهران به فارسی ترجمه شده است . ...

۶۰.

نقش تاریخ در تفسیر طبری

نویسنده: مهدی تدین

منبع: پژوهشنامه زبان و ادبیات فارسی سال اول بهار ۱۳۸۸ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: تفسیر ترجمه روش تاریخ محمدبن جریرطبری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اسلامی تفسیر و ترجمه قرآن

تعداد بازدید : ۱۷۶۶ تعداد دانلود : ۱۱۱۸

محمد بن جریرطبری، مورخ و مفسر بزرگ ایرانی در قرن سوم هجری قمری است. طبری در نگارش آثار خود شیوه و روش خاصی را دنبال می کند؛ از جمله آنکه همچون بیشتر مورخان و مفسران، در اخبار مربوط به انبیا و اقوام پیشین و بویژه آنچه در قرآن ذکری از آن رفته است، به روایات منقول از یهود و نصاری؛ « اسرائیلیات» استناد می کند که گاه به ایجاد نقاط ضعفی در آثار او منجر شده است. از سوی دیگر، طبری برای نخستین بار در تاریخ اسلام و در فضایی که گروهی با تفسیر مخالف بودند و گروهی آن را به شرط نقل از صحابه و احادیث نبوی جایز می دانستند، تفسیر کاملی از قرآن فراهم آورد که بر روایات مبتنی بود. اما ترجمه هایی که از آثار طبری صورت گرفته، با متن اصلی این آثار تفاوت بسیار دارد که البته ارزش ادبی و فواید لغوی و هنری این آثار قابل انکار نیست.