مطالب مرتبط با کلیدواژه

دوره ی ابتدایی


۱.

تحلیل تطبیقی کتاب های درسی و راهنمای معلم علوم دوره ابتدایی ایران و کتاب های درسی علم در هر زمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی شهید چمران اهواز سال پنجم بهار ۱۳۸۸ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: کتاب های درسی علم در هر زمان راهنمای در علوم ایران دوره ی ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲۹ تعداد دانلود : ۱۳۴۹
پژوهش حاضر مطالعه ی تطبیقی است و به منظور مقایسه ی اهداف درسی، پرسش ها و تکالیف درسی و محتوای توصیفی برنامه های درسی علوم دوره ی ابتدایی ایران با کتاب های درسی «علم در هر زمان »، صورت گرفته است. برای مقایسه ی میزان عمق اهداف درسی، از طبقه بندی حیطه شناختی بلوم؛ برای مقایسه ی پرسش ها و تکالیف درسی، از بعد اعمال فکری در ساختار هوشی گیلفورد و برای مقایسه ی محتوای توصیفی از طبقه بندی هدف های آموزشی مریل استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که عمق اهداف درسی کتاب های «علم در هر زمان» بیش تر از کتاب های درسی ایران بوده است. در حالی که پرسش ها، خودآزمایی ها و تکالیف درسی در کتاب های «علم در هر زمان» هم زمان بر پرورش تفکر هم گرا و واگرا تاکید می کنند، پرسش ها و تکالیف درسی در کتاب های درسی علوم دوره ی ابتدایی ایران بیش تر به سطح هم گرا توجه دارند و تعداد تکالیف عملیاتی در آن ها به مراتب کمتر است و در حالی که در کتاب های «علم در هر زمان» بیش تر بر ارائه ی روش کار تاکید شده است، محتوای توصیفی کتاب های ایران بیش تر به ارائه حقایق و مفاهیم می پردازند. به طور کلی، کتاب های درسی «علم در هر زمان» سطوح عمیق تر شناختی و زمینه های کاربردی تر و تجربی تر یادگیری توجه می کنند.
۲.

طراحی راهنمای برنامه ی درسی مهارت های پیش حرفه ای برای دانش آموزان با ناتوانی هوشی در دوره ی ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: برنامه ی درسی دوره ی ابتدایی مهارت هایپیش حرفه ای دانش آموزان با ناتوانی هوشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷۷ تعداد دانلود : ۷۵۲
هدف این پژوهش، طراحی راهنمای برنامه ی درسی مهارت های پیش حرفه ای برای دانش آموزان با ناتوانی هوشی در دوره ی ابتدایی است. این پژوهش به روش اکتشافی طی دو بخش اسنادی و میدانی صورت گرفت که در بخش میدانی مهارت های ضروری پیش حرفه ای با استفاده از پرسش نامه ی محقق ساخته و نظرخواهی از 315 نفر از اولیا، 140 نفر از معلمان و 52 نفر از متخصصان شناسایی شدند. نتایج نشان داد که مهارت های پیش حرفه ای مورد نیاز دانش آموزان با ناتوانی هوشی شامل شش مؤلفه ی مهارت های اجتماعی، مهارت های جسمی، مهارت های تحصیلی کاربردی، مهارت ها و عادت های کاری، مهارت های زندگی روزمره و مهارت های درک مفاهیم زمان و مکان است که مهارت های شناسایی شده به ترتیب اهمیت گنجاندن شان در برنامه ی درسی در سه دسته مهارت های الزامی، مهارت های انتخابی و مهارت های اختیاری مشخص شد. هم چنین در بخش اسنادی با مطالعه کتابخآن های مشخص شد که هدف های برنامه ی درسی مهارت های پیش حرفه ای دانش آموزان با ناتوانی هوشی باید رشد مهارت های اجتماعی، مهارت های جسمی، مهارت های تحصیلی کاربردی، مهارت ها و عادت های کاری، مهارت های زندگی روزمره و مهارت های درک مفاهیم زمان و مکان باشد. هم چنین پس از شناسایی رئوس محتوا بر اساس هدف های یاد شده، مشخص شد که سازمان دهی عمودی محتوا باید به روش دوره ی ای توسعه ی تدریجی محیط اجتماعی و سازمان دهی افقی محتوا به شیوه ی سازمان دهی چند رشته ای صورت گیرد. بهترین فعالیت، انجام فعالیت عملی در محیط های واقعی است؛ بهترین مواد و وسایل آموزشی، مواد و وسایل واقعی مورد استفاده در محیط طبیعی است؛ بهترین راهبردهای تدریس روش نمایش، روش پروژه و روش گردش علمی است. بهترین گروه بندی، آموزش در گروه های کوچک با تعداد اعضای چهار نفره دارای سطوح پیشرفت مشابه در موضوعات خاص است. مهارت های پیش حرفه ای باید در درون دروس دیگر گنجانده شود و هم زمان با ورود دانش آموزان به مدرسه، آموزش آن ها شروع شود و یک چهارم از زمان آموزش هر درس به آموزش این مهارت ها اختصاص یابد. بهترین فضا برای رشد مهارت های پیش حرفه ای دانش آموزان با ناتوانی هوشی، مدرسه محله محوراست و بهترین روش ارزشیابی، آزمون های عمل کردی است.
۳.

ایجاد برنامه آموزش زبان در دوره اول ابتدایی: بایدها ونبایدها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳۷

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی آموزش زبان انگلیسی دوره ی ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۲ تعداد دانلود : ۶۷۲
مطالعه حاضر با هدف بررسی ایجاد برنامه آموزش زبان انگلیسی در دوره ی اول ابتدایی در ایران انجام شده است. این مطالعه از نوع توصیفی پیمایشی است. اطلاعات با فیش برداری از منابع متعدد و مطالعه برنامه آموزش زبان در کشورهای موفق آسیایی جمع آوری و تحلیل گردید. در مرحله بعد سه نمونه پرسش نامه محقق ساخته جهت نظر سنجی از متخصصان آموزش زبان تنظیم گردید. تمام نظرات نسبتا موافق و کاملا موافق انتخاب شدند و نهایتا در نظر خواهی سوم مورد بررسی، اصلاح و تایید نهایی قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و شاخصهایی مانند فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد و در سطح آمار استنباطی آزمون تی تک نمونه با استفاده از نرم افزار مورد محاسبه قرار گرفت. سپس بر اساس نمرات به دست آمده که از (0) تا (5) را شامل می شد – مرتب و مشخص شدند. صاحب نظران با نمره میانگین 64/4 برنامه آموزش زبان انگلیسی در دوره ی اول ابتدایی در ایران را ضروری دانستند. اهداف آموزش زبان انگلیسی و میزان تاکید مهارت های زبانی طبق نظر متخصصان تعیین گردید. با توجه به نظر موافق اکثریت صاحب نظران و فشار روزافزون والدین برای حضور کودکان در آموزشگاه های خصوصی در ساعات خارج از مدرسه جهت یادگیری زبان انگلیسی به نظر می رسد راه اندازی برنامه آموزش زبان انگلیسی در دوره ی ابتدایی می تواند به اجرای عدالت آموزشی برای همه کودکان ایرانی منجر شود.
۴.

بررسی هوش اجتماعی و مؤلّفه های آن در محتوای کتاب های فارسی(بخوانیم) دوره ی ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات کودک سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا هوش اجتماعی کتاب فارسی دوره ی ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸۵ تعداد دانلود : ۸۷۸
ادوارد تورندایک نشان داد که انسان برای ایجاد یک رابطه ی اجتماعی مناسب و موفّق عمل کردن در زندگی اجتماعی به مجموعه مهارت هایی نیاز دارد که از هوش اجتماعی نشأت می گیرند. ذهن آماده ی کودکان بستری مناسب برای تقویت و کتاب های فارسی آن ها به دلیل زبان تأثیرگذاری که دارد بهترین ابزار برای انتقال و تقویت این نوع مهارت هاست. در این پژوهش محتوای شش کتاب فارسی بخوانیم دوره ی ابتدایی به شکل توصیفی و از نوع تحلیل محتوا مورد تحلیل قرار گرفتند. بدین منظور هر کدام از مؤلّفه های هوش اجتماعی (همدلی، ارائه ی راه حل های نوآورانه، نفوذ اجتماعی، اجتماع پذیری،مذاکره، گفت و گو و شنیدن فعّال) به صورت مجزّا در هر درس بررسی و تحلیل شد اما در نتیجه با تمام دقّت نظری که در انتخاب این متون شده، انعکاس مؤلفه های هوش اجتماعی در این شش کتاب به صورت برجسته مشاهده نشد و مواردی هم که ذکر شد، بدون پشتوانه ی مهارت های هوش اجتماعی است. با این همه بر طبق مؤلفه های هوش اجتماعی که در این پژوهش مطرح شد در 233 داستان کوتاه و بلند کتاب های مورد بررسی، 80 مورد از این مؤلفه ها قابل توجه هستند.
۵.

تهیه و ساخت آزمون اختلال بیان نوشتاری برای دانش آموزان دوره ی ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: شیراز اختلالات ویژه یادگیری دوره ی ابتدایی اختلال بیان نوشتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۶ تعداد دانلود : ۲۲۱۲
هدف از پژوهش حاضر ساخت آزمون اختلال نوشتاری برای دانش آموزان کلاس های سوم و چهارم و پنجم و ششم ابتدایی بود. بدین منظور آزمون اختلال بیان نوشتاری در دو مرحله مقدماتی و اصلی طراحی و اجرا گردید. نمونه شامل 2403 دانش آموز (1203 پسر و 1200 دختر) در کلاس های سوم و چهارم و پنجم و ششم و از چهار ناحیه شیراز به صورت نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند. مشخصات روان سنجی آزمون برای پایایی از روش بازآزمایی و آلفای کرونباخ استفاده گردید و برای بررسی روائی از تحلیل کلاسیک گویه ها استفاده شد. و روایی محتوایی نیز با توجه به دیدگاه صاحبنظران احراز شد. روایی ملاکی از همبستگی نمره آزمون با معدل دانش آموزان و روایی سازه از قدرت تمایزگذاری کلاسی استفاده گردید. نتایج حاکی از آن بود که آزمون مورد نظر از پایایی مناسب و با ضریب 93% و روایی محتوای و سازه مناسبی برخوردار است و می تواند به عنوان ابزار مناسبی در زمینه اختلال بیان نوشتاری در کلاس های یاد شده مورد استفاده قرار گیرد.
۶.

طراحی راهنمای تدوین متون خواندن کاربردی برای دانش آموزان آهسته گام در دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت استثنایی سال هجدهم خرداد و تیر ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۵۱)

کلیدواژه‌ها: دانش آموزان آهسته گام متون خواندن کاربردی دوره ی ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۵ تعداد دانلود : ۷۳۸
هدف: . هدف از پژوهش حاضر، طراحی راهنمای تدوین متون خواندن کاربردی برای دانش آموزان آهسته گام در دوره ی ابتدایی می باشد. روش: این پژوهش به روش اکتشافی طی دو بخش اسنادی و میدانی صورت گرفت. جامعه آماری تمام والدین و معلمان دانش آموزان دبستانی آهسته گام و همچنین کارشناسان حوزه کودکان استثنایی استان همدان بودند. نمونه شامل100نفر از والدین و100 نفر از معلمان دانش آموزان آهسته گام که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و 20 نفر از متخصصان کودکان استثنایی بودند که به روش در دسترس انتخاب شدند . به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز ، از پرسشنامه نیاز سنجی محقق ساخته برای گردآوری اطلاعات استفاده گردید. از آمار توصیفی( میانگین و درصد) برای پردازش اطلاعات استفاده شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که متون خواندن کاربردی موردنیاز برای دانش آموزان آهسته گام شامل شش مؤلفه ی مهارت های اجتماعی، مهارت های مراقبت از خود، مهارت های بهداشت شخصی، مهارت های غذا خوردن، مهارت های لباس پوشیدن و مهارت های زندگی مستقل است . مهارت های شناسایی شده به ترتیب اهمیت قرار گرفتن شان در متون خواندن کاربردی به سه دسته ی مهارت های الزامی، مهارت های انتخابی و مهارت های اختیاری تقسیم شدند. نتیجه گیری: از نتایج به دست آمده در پژوهش حاضر استنباط می شود هرچه متون خواندنی که به دانش آموزان آهسته گام آموزش داده می شود کاربردی تر باشد، یعنی دانش آموزان توانایی خواندن، فهمیدن و کاربست آن متون را در زندگی روزانه و موقعیت های اجتماعی داشته باشند، عملکردشان در خواندن بهبود می یابد.
۷.

جرأت مندی در محتوای کتب درسی دوره ی ابتدایی "بررسی میزان توجه به مؤلفه های آموزش جرأت مندی در محتوای کتب درسی دوره ی ابتدایی"

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال سوم خرداد ۱۳۹۹شماره ۲۴ 76-66

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا جرأت مندی تعلیمات اجتماعی فارسی دوره ی ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۵ تعداد دانلود : ۴۹۲
مقدمه: هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتب درسی دوره ی ابتدایی از نظر میزان توجه به آموزش جرأت مندی در سال تحصیلی 98-97 می باشد. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع تحلیل محتوای کمی با به کار گیری روش آنتروپی شانون می باشد. جامعه ی آماری پژوهش حاضر شامل کلیه ی کتب درسی دوره ی ابتدایی می باشد که از این میان با نظر اساتید و متخصصان با روش نمونه گیری هدفمند کتاب های فارسی خوانداری و تعلیمات اجتماعی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات سیاهه تحلیل محتوا می باشد که بر اساس مبانی نظری، تعاریف و نظر متخصصان تعلیم و تربیت تهیه و تدوین شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که مؤلفه ی رد درخواست غیر منطقی دیگران دارای کمترین بار اطلاعاتی و ضریب اهمیت و مؤلفه ی آغاز و ادامه ی تعاملات اجتماعی دارای بیشترین بار اطلاعاتی و ضریب اهمیت در زمینه ی آموزش مؤلفه های جرأت مندی می باشند. همچنین از میان کتب درسی دوره ی ابتدایی، فارسی خوانداری دوم دارای بیشترین ضریب اهمیت و فارسی اول ابتدایی دارای کمترین ضریب اهمیت در زمینه ی آموزش مؤلفه های جرأت مندی می باشند و در مجموع کتب فارسی دوره ی ابتدایی نسبت به کتب تعلیمات اجتماعی دوره ی ابتدایی در زمینه ی آموزش جرأت مندی عملکرد مطلوب تری داشته اند. بحث و نتیجه گیری: پژوهش حاضر حاکی از توجه اندک و نامتوازن کتابهای درسی پایه های مختلف در، انعکاس مؤلفه های جرأت مندی می باشد.
۸.

طراحی الگوی زیرساخت های تدوین برنامه درسی غیرمتمرکز مبتنی بر آمایش سرزمین در دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال سیزدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۴۸ 141 - 168

کلیدواژه‌ها: طراحی برنامه ی درسی غیرمتمرکز آمایش سرزمین دوره ی ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۳۵۵
هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی زیرساخت های تدوین برنامه ی درسی غیرمتمرکز مبتنی بر آمایش سرزمین در دوره ی ابتدایی بود. نوع پژوهش کیفی و روش آن راهبرد نظری ه ی داده بنی اد و جامعه ی آماری پژوهش صاحب نظران آموزش و پرورش و اساتید برنامه ی درسی بوده اند. برای گردآوری داده ها با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی، با 15 نفر از صاحب نظران آموزش و پرورش و اساتید برنامه ی درسی به عنوان نمونه ی آماری تا اشباع نظری داده ها مصاحبه ی نیمه ساختار یافته به عمل آمد. برای پایایی مصاحبه ها به روش پیاده سازی عینی و دقیق گفتار مصاحبه شوندگان عمل شد. الگو دارای دو بخش عوامل اصلی و شاخص های آن ها بوده و از شاخص هایی تشکیل شده که هسته و قلب این مدل می باشند و مبنای ارزیابی برنامه ی درسی غیرمتمرکز مبتنی بر آمایش سرزمین قرار می گیرند. الگو دارای 8 عامل اصلی زیرساخت های انسانی، زیرساخت های فرهنگی، نظام مدیریت منطقه ای، زیرساخت قانونی و حقوقی، سیاست های محیط کلان، تفویض اختیار، انطباق برنامه درسی با آمایش سرزمین، حمایت اجتماعی و زیرساخت های مالی بوده که منجر به تحقق پیامد های آموزشی و پرورشی ودر قالب مدل پارادایمی شامل: شرایط علی؛ محوری؛ زمینه ای؛ مداخله ای؛ راهبردی و پیامد ها ارائه شده است.
۹.

تحلیل محتوای بخش های شیمی کتاب های علوم تجربی دوره ی ابتدایی بر اساس روش ویلیام رومی

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم پایه دوره هفتم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۲) 21 - 31

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا شیمی علوم تجربی دوره ی ابتدایی ویلیام رومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۴ تعداد دانلود : ۴۱۶
هدف از تحقیق حاضر بررسی و تحلیل محتوای بخش های شیمی علوم تجربی دوره ی ابتدایی با تکنیک ویلیام رومی و ارائه ی مطالب و پیشنهادهایی به برنامه ریزان به منظور بهبود و اصلاح کتاب های درسی می باشد. بر این اساس متون، تصاویر و پرسش های بخش های شیمی کتاب های علوم تجربی مورد تحلیل قرارگرفت. روش تحقیق پژوهش حاضر از نوع تحقیق توصیفی و روش مطالعه ی آن تحلیل محتوای کمی بر اساس روش ویلیام رومی می باشد و جامعه ی آماری آن شامل تمام بخش های شیمی کتاب های علوم تجربی دوره ی ابتدایی می باشد که از 74 صفحه تشکیل شده است. به سبب محدود بودن حجم جامعه، نیازی به نمونه گیری نبوده و همه ی محتوا به عنوان جامعه ی آماری انتخاب شده و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. برای محاسبه ی ضریب درگیری از روش ویلیام رومی استفاده شده است و ضریب درگیری متن و تصاویر به ترتیب 7/0 و 75/0 می باشد که به صورت فعال ارائه شده اند و ضریب درگیری پرسش ها با مقدار 5/4 به صورت غیرفعال ارائه شده است.
۱۰.

چیستی، چرایی و چگونگی آموزش سواد رسانه ای در دوره ی ابتدایی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 127 - 174

کلیدواژه‌ها: آموزش سواد رسانه ای برنامه درسی دوره ی ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۳ تعداد دانلود : ۶۷۳
آموزش سواد رسانه ای به عنوان یک روش توانمندسازی کودکان در برابر رسانه های متکثر ، از ضروریات عصر تغییرات و دگرگونی های مداوم است. هدف اصلی این پژوهش، تبیین چیستی، چرایی و چگونگی آموزش سواد رسانه ای در دوره ی ابتدایی است. پژوهش حاضر به روش مرور سیستماتیک انجام شدکه بر اساس مراحل شناسایی، غربالگری، شایستگی و شامل شدن 20 مورد از منابع جستجو شده، انتخاب شدند . یافته های پژوهش علاوه بر تبیین مولفه های آموزش سواد رسانه ای(تفکر مراقبتی، انتقادی و خلاقانه)، بر ویژگی های روانشناختی دانش آموزان دوره ی ابتدایی از یک سو و مخاطب خاص رسانه ای بودن کودکان از سوی دیگر در جهت ضرورت آموزش سواد رسانه ای تاکید دارد. همچنین مطالعه و تحلیل مدل های آموزش سواد رسانه ای نشان می دهد که آموزش سواد رسانه ای در دوره ی ابتدایی باید بر مبنای تعقل و پژوهشگری صورت گیرد و لازمه ی آن قرار گرفتن کودک در فضای اجتماع پژوهشی مبتنی بر گفت وگو است که در آن صورت محتوای چالش انگیز با قابلیت پژوهش و متناسب با تجربه ی زیسته کودکان و ارزیابی خودآگاهانه از عناصر برنامه درسی این حوزه خواهد بود.
۱۱.

بررسی و مقایسه مولفه های اصلی آموزش محیط زیست در کتاب های درسی علوم تجربی دوره ی ابتدایی

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره دوره پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۰ 129 - 147

کلیدواژه‌ها: علوم تجربی تحلیل محتوا آنتروپی شانون دوره ی ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۷ تعداد دانلود : ۱۷۷
این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه به مولفه های اصلی آموزش محیط زیست در محتوای کتب درسی علوم تجربی پایه های چهارم و پنجم مقطع ابتدایی صورت گرفت ، سپس نتایج حاصل با یکدیگر مقایسه شدند. پژوهش حاضر توصیفی – کاربردی است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش آنتروپی شانون استفاده شده است.  جامعه ی آماری در این تحقیق کل محتوای کتاب های علوم تجربی دو پایه چهارم و پنجم ابتدایی اعم از متن، تصاویر، فکر کنید، جمع آوری اطلاعات و... بود که براساس مولفه ها ی آب، هوا ، خاک ، گیاهان و جانوران ، آلودگی های صوتی و طبیعی و انرژی، مورد بررسی و کد گذاری قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان داد، کتاب علوم پنجم در مقایسه با کتاب علوم چهارم به نشانگرهای زیست محیطی توجه کمتری داشته است. در هر دو کتاب مولفه ی گیاهان و جانوران بیشترین ضریب اهمیت را نسبت به دیگر مولفه ها دارد و در مقابل مولفه ی آلودگی های طبیعی و صوت پایین ترین درجه اهمیت را نشان داد.
۱۲.

بررسی نقش انگیزش شغلی در پیش بینی سبک های تدریس کلاس درس معلمان دوره ابتدایی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش ابتدایی سال سوم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵) 63 - 74

کلیدواژه‌ها: انگیزش شغلی سبک تدریس دوره ی ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۸ تعداد دانلود : ۲۳۵
هدف این پژوهش، بررسی نقش انگیزش شغلی با سبک های تدریس معلمان دوره ابتدایی بود. به همین منظور کلیه ی معلمان شاغل به تدریس در دو شهرستان پاوه و جوانرود به عنوان جامعه آماری انتخاب گردیده و از بین آنها ؛ تعداد 300 نفر (210 مرد، 90 زن) با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. داده های مورد نظر به کمک دو پرسشنامه ی انگیزش شغلی هرزبرگ و سبک های تدریس پراشینگ  جمع آوری گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون تحلیل واریانس تک متغیری و رگرسیون گام به گام استفاده گردید. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که بین مؤلفه های انگیزش شغلی با سبک های تدریس معلمان رابطه (05/0≥P، 01/0≥P )وجود دارد. یافته های تحلیل رگرسیون با روش گام به گام حاکی از آن بود که مؤلفه های پیشرفت و سرپرست توانستند سبک تدریس انعطاف پذیر، مؤلفه های موفقیت و قدر دانی سبک تدریس فراگیر محور و مؤلفه های حقوق و موفقیت نیز سبک تدریس سنتی را تبیین نمایند.
۱۳.

بررسی چالش های تدریس مطالعات اجتماعی دوره ی ابتدایی در فضای مجازی

نویسنده:
منبع: چشم انداز برنامه درسی و آموزش سال اول بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 43 - 52

کلیدواژه‌ها: آموزش مجازی مطالعات اجتماعی شبکه شاد دوره ی ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۱۹۰
این پژوهش با هدف تحلیل ادراک معلمان ابتدایی در خصوص فرصت ها و چالش های تدریس مطالعات اجتماعی در شبکه آموزشی دانش آموزان (شاد) صورت گرفت .در این پژوهش از روش مطالعه ی کیفی، از نوع پدیدار شناسی توصیفی استفاده شده است . روش گرد آوری داده ها از طرق مصاحبه نیمه سازمان یافته صورت گرفت. مطالعه پس از مصاحبه با 30 نفر از معلمان استان مرکزی به حد اشباع رسید. تحلیل عمیق مصاحبه های صورت گرفته موجب شناسایی و دسته بندی 11 چالش آموزشی شد که شامل: کاهش فعالیت های گروهی دانش آموزان، کمبود زمان معلمان برای تدریس مطالعات اجتماعی، کاهش توجه به مسائل اخلاقی، اجتماعی و قوانین، افزایش هیجانات منفی ناشی از قرنطینه، افت کیفیت ارزشیابی، نقصان سواد رسانه ای معلمان در تدریس مطالعات اجتماعی، عدم جذابیت محتوای آموزشی برای دانش آموزان، کاهش اهمیت درس مطالعات اجتماعی، دخالت های والدین، کند بودن سرعت اینترنت، هزینه های سنگین خرید بسته اینترنتی. علاوه بر مضامین اصلی که چالش های آموزش مطالعات اجتماعی در فضای مجازی را مطرح می کردند و پیرامون پاسخ به سوال اصلی پژوهش بدست آمدند، برخی مضامین دیگری از میان مصاحبه ها حاصل شد که به فرصت های آموزش مطالعات اجتماعی در فضای مجازی اشاره می کرد، شامل: افزایش سرعت انتقال اطلاعات، علاقه مندی دانش آموزان به مشارکت در تدریس مطالعات اجتماعی، افزایش سواد رسانه ای دانش آموزان، تحقق اهداف اجتماعی خارج از کتاب درسی، خلاقیت در تدریس.
۱۴.

واکاوی مولفه های تفکر انتقادی در تمرین ها و پرسش های پایانی داستان های کتب فارسی خوانداری سوم تا ششم ابتدایی

نویسنده:
منبع: آموزش پژوهی دوره هشتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 27 - 40

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی فارسی خوانداری دوره ی ابتدایی تحلیل محتوا آنتروپی شانون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۳۶
هدف اصلی این پژوهش، واکاوی مولفه های تفکر انتقادی در تمرین ها و پرسش های پایانی داستان های کتب فارسی خوانداری سوم تا ششم ابتدایی است. با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی و براساس چک لیستی از مولفه های تفکر انتقادی آزمون مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا داده ها جمع آوری گردید. جامعه ی آماری شامل کتب فارسی خوانداری سوم تا ششم ابتدایی، تالیف سال (1398/1397) می باشد و در این پژوهش حجم جامعه و نمونه برابر است. واحد تحلیل، متون تمرین ها و پرسش های پایانی داستان های کتب مذکور و واحد ثبت نیز جمله (اخباری و پرسشی) می باشد. جهت تعیین پایایی کدگذاری های انجام شده از فرمول ویلیام اسکات استفاده گردید و عدد ضریب قابلیت اعتماد (76/) به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آمار توصیفی(تعیین فراوانی- درصدگیری) و آنتروپی شانون استفاده شده است. در مجموع (91) مولفه مربوط به مولفه های تفکر انتقادی شناسایی شد. نتایج حاصله نشان می دهد که بیش ترین ضریب اهمیت، مربوط به مهارت های استنباطی با عدد(418/) می باشد و در مهارت های استدلال قیاسی و استقرایی ضریب اهمیت صفر است. مهارت های تفسیری بیش ترین فراوانی را در کتب مربوطه با درصد(50.54%) دارد. هم چنین در تدوین پرسش ها براساس شاخص های تفکر انتقادی، به روانشناسی رشد شناختی و مداومت در برنامه ریزی درسی توجهی نشده است.
۱۵.

بررسی آموزش در کلاس های چند پایه در همه گیری بیماری کرونا: مطالعه موردی در استان مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۱۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۵ 120 - 132

کلیدواژه‌ها: آموزش مجازی دوره ی ابتدایی کلاس های چندپایه همه گیری کرونا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۱۰۹
پژوهش حاضر باهدف تحلیل آموزش در کلاس های چندپایه در ایام شیوع بیماری کرونا و آموزش مجازی صورت گرفته است. بدین منظور از رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد. جامعه ی آماری شامل ۱۸۷ نفر از معلمان مدارس ابتدایی چندپایه در سال های ۱۳۹۹-۱۴۰۰ در استان مرکزی است که ۵ معلم به صورت هدفمند انتخاب شدند، سپس ۱۰ معلم دیگر از طریق معرفی نفرات قبلی به صورت نمونه گیری گلوله برفی شناسایی و موردمطالعه قرار گرفتند. اطلاعات این پژوهش از مصاحبه با ۱۵ نفر به حد اشباع رسید. جهت جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه سازمان یافته استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با الگوی کلایزی و در طی ۷ مرحله شامل: مطالعه ی دقیق مصاحبه ها، استخراج مضامین اصلی، فرموله کردن معانی شناخته شده، دسته بندی کدها، تلفیق کدها، روشن شدن ساختار پدیده، اعتبارسنجی نهایی؛ انجام شد. یافته های حاصل از پژوهش در ۵ مضمون اصلی شامل تغییر ساختار کلاس های چندپایه، دانش آموزان، والدین، معلمان و امکانات آموزشی و ۱۷ مضمون فرعی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد در ایام شیوع بیماری کرونا آموزش در کلاس های چندپایه، از حالت چندپایه بودن خارج شده است و درنتیجه از مزایای این نوع آموزش کاسته شده است. همچنین محدودیت های آموزش مجازی در کلاس های چندپایه ناشی از عدم دسترسی به گوشی هوشمند و اینترنت بیشتر بروز پیدا کرده است.
۱۶.

واکاوی راهبردهای آموزشی موثر بر مدیریت هدفمند پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با اختلال بیش فعالی در دوره ی ابتدایی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش کلاس های تلفیقی و چندپایه سال دوم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳)

کلیدواژه‌ها: اختلال بیش فعالی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره ی ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۸۴
دانش آموزان با اختلال بیش فعالی به علت ویژگی های رفتاری و شخصیتی دارای عملکرد تحصیلی ضعیفی بوده و پیشرفت تحصیلی در آن ها دور از تصور است بنابراین باید از راهبردهایی خاص، جهت تسهیل مدیریت و آموزش دانش آموزان بیش فعال بهره برد. پژوهش حاضر با هدف واکاوی راهبردهای آموزشی موثر بر مدیریت هدفمند پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با اختلال بیش فعالی در دوره ی ابتدایی انجام شد. روش پژوهش، کیفی از نوع تحلیل محتوی، که شامل مراحل: تعریف واحد تحلیل، کاهش داده ها، استفاده از نظام مقوله بندی قیاسی، اصلاح نظام مقوله بندی و یک طرح کدگذاری قیاسی بر اساس داده ها و ارائه گزارش از داده های کیفی بوده است. حوزه پژوهش دراین مطالعه، شامل کلیه کتب، منابع و مکتوبات چاپی و دیجیتالی در دسترس است. برای استخراج پارگراف های مرتبط، ازشیوه فیش برداری از کتب و منابع استفاده گردیده است. روش تجزیه وتحلیل اطلاعات کدگذاری موضوعی بوده که طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری وگزینشی انجام شد. پژوهش حاضر راهبردهایی جهت مدیریت هدفمند پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با اختلال بیش فعالی در دوره ی ابتدایی ارائه کرده است که شامل خانواده درمانی، بازی درمانی، تنظیم تکالیف، گروه درمانی، شرطی سازی عامل، خودتنظیمی، دارو درمانی، فعال بودن حافظه، برنامه ریزی زمانی و تقویت مهارت های اجتماعی است.
۱۷.

الگوی بهینه ی برنامه ی درسی مهارت های زندگی برای دوره ی ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی سال ۱۷ تابستان ۱۳۸۹ شماره ۲ 5 - 36

کلیدواژه‌ها: مهارت های زندگی برنامه ی درسی الگو دوره ی ابتدایی حل مسأله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۶۶
در سال های اخیر آموزش مهارت های زندگی به دلیل نقش و اهمیت آن در تقویت رفتارهای سازگارانه و مثبت، و آماده کردن افراد برای مواجهه اثرگذار با چالش های زندگی از طرف نظام های آموزشی رسمی مورد توجه قرار گرفته است. تدوین برنامه ی درسی بر اساس یک الگوی متناسب با نیازهای فراگیران و ماهیت موضوع می تواند نقش اساسی در تحقق هدف های آموزش مهارت های زندگی داشته باشد. در این مقاله الگوی بهینه ی برنامه ی درسی مهارت های زندگی برای دوره ی ابتدایی معرفی می شود. روش انجام تحقیق ترکیبی از روش های پیمایشی و تحلیلی- استنتاجی بوده است. به طوری که پس از شناسایی نیازهای آموزشی به صورت پیمایشی، به شیوه ی تحلیلی و استنتاجی الگوی موردنظر طراحی شد و اعتبار آن از نظر متخصصان مورد قبول قرار گرفت. نتیجه ی مطالعه نشان داد که الگوی بهینه ی برنامه ی درسی مهارت های زندگی برای دوره ی ابتدایی از نظر ساختار و سازماندهی محتوا به صورت تلفیقی، از نظر هدف مبتنی بر نیازهای روزمره ی دانش آموزان، از نظر محتوا روش کاری، از نظر راهبردهای تدریس مبتنی بر الگوهای تعامل اجتماعی و رشد ویژگی های شخصی، و از نظر ارزشیابی مبتنی بر روش های کمی و کیفی بررسی عملکرد دانش آموزان می باشد. <br clear="all" />  
۱۸.

نگرش معلمان ابتدایی شهر سنندج نسبت به ارزشیابی توصیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی سال ۱۹ پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲ 189 - 208

کلیدواژه‌ها: ارزشیابی توصیفی امتحانات دوره ی ابتدایی اصلاحات آموزشی آثار تربیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۹۸
این مطالعه با هدف بررسی میزان آگاهی و نگرش معلمان ابتدایی راجع به ارزشیابی توصیفی و ابعاد مختلف آن اجرا گردید. جامعه ی آماری این پژوهش شامل دو گروه از معلمان شاغل به تدریس در مدارس ابتدایی می باشد. گروه اول شامل 84 نفر معلم بود که در اجرای آزمایشی طرح ارزشیابی توصیفی همکاری داشتند و گروه دوم شامل معلمان خبره و با تجربه ی سطح شهر سنندج بود که بنا به ارزیابی های سازمان آموزش و پرورش از نظر تجربه، دیدگاه و رویکردهای آموزشی از برجستگی های حرفه ای بالایی برخوردار بودند. با توجه به محدود بودن جامعه ی آماری در هر دو گروه، از روش تمام شماری یا سرشماری بهره گرفته شد. در راستای جمع آوری داده های مورد نیاز از یک پرسشنامه ی محقق ساخته و مصاحبه ی نیمه ساختمند استفاده گردید. اعتبار صوری و محتوایی ابزار های اندازه گیری، با نظرات صاحب نظران این حوزه کنترل گردید و در ارتباط با سنجش پایایی پرسشنامه نیز از آلفای کرنباخ استفاده و 95/0 برآورد شد. داده های کمی پژوهش با استفاده از شاخص های گرایش به مرکز و آزمون t تک نمونه ای و داده های حاصل از مصاحبه ها نیز با بهره گیری از روش تحلیل محتوا تحلیل گردیدند. نتایج این بررسی نشان می دهد که اولاً آگاهی معلمان راجع به ارزشیابی توصیفی در حد کلیات است. ثانیاً ارزشیابی توصیفی در حد قابل قبولی با ارزشیابی تحصیلی دوره ی ابتدایی تناسب دارد. ثالثاً ارزشیابی توصیفی دارای مسائل و مشکلات خاص و چند بعدی است. رابعاً ارزشیابی توصیفی در حد قابل قبولی بر ارتقای بهداشت روانی محیط یاددهی– یادگیری مؤثر است و نهایتاً ارزشیابی توصیفی به عنوان یک نوآوری آموزشی در میان معلمان، مورد پذیرش می باشد.
۱۹.

بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر دیدگاه پیاژه بر میزان دانش، مهارت و نگرش دانش آموزان دختر پایه ی پنجم ابتدایی شهر سنندج در درس علوم تجربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی سال ۲۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 99 - 116

کلیدواژه‌ها: آموزش مبتنی بر دیدگاه پیاژه پیشرفت تحصیلی درس علوم تجربی دوره ی ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۱۱۰
هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر دیدگاه پیاژه بر میزان دانش، مهارت و نگرش دانش آموزان دختر پایه ی پنجم ابتدایی شهر سنندج در درس علوم تجربی بود. روش تحقیق در این مطالعه شبه تجربی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه می باشد. جامعه ی آماری این پژوهش شامل دانش آموزان دختر پایه ی پنجم ابتدایی شهر سنندج در سال تحصیلی 91- 1390 می باشد. حجم نمونه متشکل از 60 نفر دانش آموز دختر پایه ی پنجم ابتدایی است که30 نفر آن ها گروه آزمایش و 30 نفر گروه گواه بوده است که با روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری به کار رفته در این پژوهش شامل آزمون (دانشی و مهارتی) و چک لیست نگرش سنج علوم تجربی بوده است. در ابتدا از هر دو گروه آزمایش و گواه پیش آزمون پیشرفت تحصیلی به عمل آمد، سپس متغیر آزمایشی (آموزش علوم تجربی مبتنی بر دیدگاه پیاژه) در 8 جلسه به گروه آزمایش آموزش داده شد و در پایان پس آزمون بر روی هر دو گروه انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و در بخش استنباطی از تحلیل کوواریانس استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان پیشرفت تحصیلی درس علوم تجربی گروه آزمایشی که با شیوه مبتنی بر دیدگاه پیاژه آموزش دیده بودند نسبت به گروه گواه که به روش سنتی آموزش داده شدند بیش تر و تفاوت بین میانگین های آن ها معنادار است. همچنین در بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر دیدگاه پیاژه بر میزان دانش ها، مهارت ها و نگرش های کسب شده دانش آموزان نیز نتایج نشان داد که آموزش علوم تجربی مبتنی بر دیدگاه پیاژه بر نگرش ها و دانش ها و مهارت های دانش آموزان تأثیر مثبت دارد.
۲۰.

معلمان تازه کار از والدین چه انتظاراتی دارند؟ یافته های یک پژوهش کیفی - کمّی در مدارس ابتدایی تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی سال ۲۲ پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ 5 - 20

کلیدواژه‌ها: معلم تازه کار دوره ی ابتدایی انتظار والدین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۸۶
اضطراب ناشی از ورود به محیط کلاس و مدرسه همراه با کم تجربگی، معلمان تازه کار را در سال های اولیه کارشان گاهی تا سرحد ترک شغل تحت فشار قرار می دهد. یکی از سخت ترین وجوه کار معلم تازه کار، رابطه وی با والدین است. در رابطه با مسئله فوق، این پژوهش درصدد است به دو سوال پاسخ دهد: 1. مهم ترین انتظارات معلمان تازه کار از والدین چیست؟ 2. آیا نیازهای شناخته شده، اندازه گیری معنادار و قابل قبولی از متغیر نیازهای مرتبط با والدین به عمل آورده است؟ برای پاسخ دهی دقیق به سوالات پژوهش، از روش آمیخته ی اکتشافی استفاده شده است. بر اساس روش تحقیق، ابتدا و در قسمت کیفی با 20 نفر از خبرگان آموزشی مصاحبه شد و سپس بر مبنای یافته های کیفی، پرسشنامه محقق ساخته شامل 13 سوال تدوین گشت. جامعه این پژوهش شامل تمامی معلمان تازه کار شهر تهران است (که حداکثر سه سال سابقه ی خدمت در کسوت معملی داشته اند) که تعداد آنها 6400 نفر است. از این میان، تعداد 447 پرسش نامه، با استفاده از روش نمونه گیری «در دسترس» در اختیار معلمان قرار گرفت که از این تعداد 371 عدد دریافت گردید. بررسی مهم ترین نیازها و انتظارات معلمان تازه کار در ارتباط با والدین نشان می دهد که پیگیری والدین از وضعیت دانش آموزان، قدردانی نسبت به زحمات معلم و دادن اطلاعات مورد نیاز درباره ی ویژگی های دانش آموزان به معلم تازه کار، مهم ترین انتظارات و نیازهای معلمان می باشند. استفاده از نظرات والدین در اداره ی کلاس و نیز هماهنگی روش های آموزشی والدین با روش معلم، نیازهایی با کمترین رتبه شناخته شدند.