اختلالات ویژه یادگیری

در پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش حرکات ریتمیک ورزش کاراته بر کارکرد حافظه عددی دانش آموزان مبتلا به اختلالات ویژه یادگیری پرداخته شده است. همه دانش آموزان شرکت کننده در این پژوهش از طریق مدارس مقطع ابتدایی شهر مشهد به علت بروز مسایلی در فرآیند آموزش رسمی ایشان به سازمان آموزش و پرورش کودکان استثنایی ارجاع شده اند و پژوهش گران با به کارگیری شیوه تمام نگر بالینی به ارزیابی اختلال در این افراد پرداخته اند و به شیوه علمی اختلالات ویژه یادگیری در این افراد محرز گردیده است. تعداد افراد 58 نفر بود که به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و گروه گواه تقسیم شدند. هر دو گروه قبل از ارایه متغیر مستقل از لحاظ عملکرد حافظه عددی با به کارگیری آزمون حافظه عددی و کسلر مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس، گروه آزمایش طی 4 ماه، هر هفته 3 جلسه، جمعا 48 جلسه و هر جلسه معادل 5/1 ساعت، با به کارگیری حداکثر 60% ضربان قلب تحت تاثیر متغیر مستقل بوده اند. پس از اتمام دوره آموزشی، هر دو گروه از لحاظ کارکرد حافظه عددی مورد ارزیابی مجدد قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد که بین آموزش حرکات ریتمیک کاراته و پیشرفت حافظه عددی دانش آموزان مبتلا به اختلالات ویژه یادگیری رابطه مثبت معناداری وجود دارد.

هدف این مقاله بررسی جایگاه بازی های رایانه ای با رویکرد زبان شناختی درهوشمندسازی مدارس برای دانش آموزان اختلالات ویژه یادگیری با تمرکز بر اختلال خواندن می باشد. مولفان می کوشند با اتخاذ رویکردی مبتنی بر پژوهش و توسعه و با استفاده از تجارب آموزشی و توان بخشی خود و همکاران، ضمن احراز ضرورت تولید و به کارگیری نرم افزارهای کاربردی در هوشمند سازی مدارس برای دانش آموزان دارای اختلالات ویژه خواندن و با تبیین جایگاه نرم افزارها و بازی آموزشی - رایانه ای تخصصی در مسیر ارایه خدمات و مداخلات تخصصی در حیطه اختلالات یادگیری در مدارس هوشمند، مسیر طراحی و کاربردسازی نرم افزار بازی های رایانه ای مبتنی بر رویکرد زبان شناسی را تشریح نموده و چالش ها و راهکارهای تلفیق آموزش و توا ن بخشی اختلالات خواندن با بازی های رایانه ای هدفمند و تخصصی را مورد بحث و واکاوی قرار می دهند. هوشمندسازی مدارس و استفاده از نرم افزارهای کاربردی در سطح مدارس جهت گیری نوینی است که در سال های اخیر از دغدغه های اصلی متولیان نظام تعلیم وتربیت ایران وبسیاری از کشورهای دیگر محسوب می شود.در این میان تجهیز مدارس به نرم افزارهای توان بخشی و آموزشی سودمند برای دانش آموزان دارای نیازهای ویژه چالش مضاعفی است که نیازمند تعامل متخصصان آموزش و توان بخشی با متخصصان علوم رایانه و رسانه های نوین آموزشی است. از میان کودکان دارای نیازهای ویژه ،دانش آموزان دارای اختلالات ویژه یادگیری ، گروه قابل توجهی هستند که در مدارس عادی در حال تحصیل می باشند و ارایه خدمات توان بخشی و آموزش ویژه همواره آنها را با محدودیت ها و آسیب هایی مواجه ساخته است از جمله آن که برنامه های ترمیمی و جبرانی آن ها نیازمند فعالیت های تخصصی بین رشته ای و نیازمند صرف هزینه ، اختصاص معلم تخصصی و خروج مکرر از کلاس درس است. این در حالی است که در مسیر هوشمند سازی مدارس، به کارگیری فن آوری های نوین رایانه ای می تواند ضمن به حداقل رساندن این آسیب ها و محدودیت ها، کارایی و ضریب بهبودی اختلالات را نیز افزایش دهد. شایان ذکر است بازی های آموزشی رایانه ای و نرم افزارهای کاربردی که براساس نظریات نوین آسیب شناسی اختلالات یادگیری طراحی می شوند، قادرند مشکلات واج شناختی و صرف ونحو و درک مطلب و سرعت خواندن دانش آموزان دارای اختلال یادگیری را تحریک نموده و غنی سازند و در نتیجه به عنوان یک بسته کمک آموزشی در بستر مدرسه، دشواری و حجم فعالیت مربی آموزش ویژه و معلم مدارس عادی را می کاهد و فرصت تکرار و تمرین و مهارت ورزی را در بستر بازی و سرگرمی برای دانش آموز دارای اختلال یادگیری فراهم آورند.

هدف از پژوهش حاضر ساخت آزمون اختلال نوشتاری برای دانش آموزان کلاس های سوم و چهارم و پنجم و ششم ابتدایی بود. بدین منظور آزمون اختلال بیان نوشتاری در دو مرحله مقدماتی و اصلی طراحی و اجرا گردید. نمونه شامل 2403 دانش آموز (1203 پسر و 1200 دختر) در کلاس های سوم و چهارم و پنجم و ششم و از چهار ناحیه شیراز به صورت نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند. مشخصات روان سنجی آزمون برای پایایی از روش بازآزمایی و آلفای کرونباخ استفاده گردید و برای بررسی روائی از تحلیل کلاسیک گویه ها استفاده شد. و روایی محتوایی نیز با توجه به دیدگاه صاحبنظران احراز شد. روایی ملاکی از همبستگی نمره آزمون با معدل دانش آموزان و روایی سازه از قدرت تمایزگذاری کلاسی استفاده گردید. نتایج حاکی از آن بود که آزمون مورد نظر از پایایی مناسب و با ضریب 93% و روایی محتوای و سازه مناسبی برخوردار است و می تواند به عنوان ابزار مناسبی در زمینه اختلال بیان نوشتاری در کلاس های یاد شده مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه: مطالعات متعددی اثربخشی آموزش شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی را در زمینه های مختلف نشان داده است اما آیا آموزش ذهن آگاهی به مادران بر سرزندگی فرزندان با اختلالات ویژه یادگیری آنها مؤثر است . هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی به مادران بر سرزندگی فرزندان اختلال یادگیری آنها در شهر تهران انجام شد. روش: پژوهش شبه آزمایشی و از نوع طرح های پیش آزمون پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش را تمام مادران و دانش آموران ۸ تا ۱۲ ساله ی دارای اختلال یادگیری شهر تهران تشکیل می دادند که از بین آنها ۵۶ نفر (۲۸ مادر و ۲۸ کودک) به شیوه نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند و به شیوه تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، آزمون ترسیمی سرزندگی (فیروزی، ۱۳۹ ۳ ) بود که قبل و بعد از مداخله و در مرحله ی پیگیری ۳ ماهه بروی هر دو گروه گواه و آزمایش اجرا شد. آزمودنی های گروه آزمایش در هشت جلسه دوساعته تحت درمان شناختی رفتاری - مبتنی بر ذهن آگاهی باگلز (۲۰۱۰) قرار گرفتند . گروه گواه هیچ گونه آموزش درمانی ویژه ای دریافت نکرد. یافته ها : تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که اگرچه آموزش شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی به مادران بین نمرات سرزندگی فرزندان در گروه آزمایش و گروه گواه تفاوت معناداری ایجاد نکرد اما در طول دوره آموزش ذهن آگاهی مادران گروه آزمایش در حال افزایش و اثر اصلی درون گروهی زمان (پس آزمون، پیش آزمون و پیگیری) در گروه آزمایش به لحاظ آماری در سطح احتمال (0/05> P ) معنادار بود. نتیجه گیری: این به این معنی است که آموزش شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی بر روی سرزندگی کودکان با اختلالات ویژه یادگیری تأثیر گذاشته است اما برای تغییرات معنی دار به زمان بیشتری نیاز است.

فزونی مخارج آموزش و پرورش نسبت به اعتبارات دولتی اختصاص یافته به این نهاد طی چند دهه، نشان از سیاست دولت برای به کارگیری شیوه کسری بودجه برای تأمین مالی آموزش و پرورش دارد. میزان شکاف یادشده طی دوره 25 ساله منتهی به سال 1394، به طور متوسط 24 درصد از کل اعتبارات سالانه آموزش و پرورش را در بر گرفته است. در این مقاله با استفاده از الگوی خودرگرسیون برداری، عوامل مؤثر بر اندازه کسری بودجه وزارت آموزش و پرورش به تفکیک بیرونی و درونی برای دوره زمانی 1360 تا 1394 تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که ناکارآیی الگوی برآورد اعتبارات از سوی وزارت آموزش و پرورش و بار مالی پیش بینی نشده ناشی از تصویب و اجرای برخی آیین نامه ها در زمینه استخدام های تکلیفی پس از ابلاغ قانون بودجه، عامل درونی مؤثر بر فزونی مخارج نسبت به  اعتبارات  اختصاص یافته است. همچنن اندازه شکاف میان مخارج و اعتبارات، ارتباطی با اهداف، برنامه های مصوّب و عملکرد وزارت آموزش و پرورش و نوسان درآمدهای دولت نداشته است. در برابر متغیر کسری اعتبارات دولتی، وزارت آموزش و پرورش با یکدوره تأخیر بر میزان کسری بودجه خود، به ترتیب تأثیر منفی داشته اند. خودداری وزارت آموزش و پرورش از تصویب و اجرای مقرراتی که بار مالی دارد، پس از ابلاغ قانون بودجه به همراه اصلاح الگوی برآورد و تخصیص اعتبارات دولتی، و تعیین سهم مطلوب آموزش و پرورش از بودجه دولت و ابلاغ آن به دولت و مجلس از سوی مقام حکومتی، پیشنهاد می شود.