مطالب مرتبط با کلیدواژه

شایعه


۱.

شناسایی و رتبه بندی گروههای تاثیرگذار بر تصمیم خرید و فروش سهام سرمایه گذاران فردی در بورس اوراق بهادار تهران

نویسنده:
منبع: فرهنگ مدیریت ۱۳۸۴ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: شایعه روانشناسی مالی حسابداری ذهنی کنترل شخصی ریسک گریزی تابع ارزش تئوری چشم انداز عکس العمل بیش از اندازه و کمتر از اندازه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶۰ تعداد دانلود : ۹۲۲
ارتباط بین علم مالی و سایر رشته های علوم اجتماعی که به عنوان روانشناسی مالی معروف شده است باعث شده که محققان بررسی های زیادی در خصوص رفتارهای سرمایه گذاران در بازارهای مالی و عکس العمل آنها در شرایط مختلف به عمل آورند. در تحقیق حاضر به بررسی،شناسایی و رتبه بندی گروههای تاثیرگذار بر تصمیم خرید و فروش سهام سرمایه گذاران فردی در بورس اوراق بهادار تهران پرداخت شده است . نتایج حاصل از این بررسی نشان میدهد که افراد سرمایه گذار در بورس اوراق بهادار تهران به شدت تحت تاثیر شایعات و اخبار تایید نشده و همچنین جوبازار قرار دارند و برای تصمیم گیری خود به ندرت از مشاوره مختصصان مالی و نیز کارگزاران بهره می گیرند به علاوه سرمایه گذاران فردی معتقدند که پیروی از جو بازار و تصمیم های سرمایه گذاران بزرگ و نهادی بیشترین سود را برای آنها دارد .
۲.

درآمدی بر احساس امنیت در بستر امنیت عینی

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی ۱۳۸۲ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: امنیت شایعه احساس امنیت رفتار مدیران آموزشى امنیت عینی کیفیت زندگی و امنیت امنیت قابل قبولo رفتار مدیران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶۲ تعداد دانلود : ۱۶۳۶
این مقاله درآمدی بر بحث «فرآیند احساس امنیت در بستر امنیت عینی» می باشد و سعی دارد به جنبه های کلی و کاربردی آن پرداخته تا مقدمه ای باشد که سایر پژوهشگران و صاحب نظران عمیق تر به این حوزه اجتماعی و امنیتی که با فقر مطالعات جامع و مبسوط روبرو می باشد ، بپردازند . به دلیل اهمیت این بحث و نیز دستگاههای تصمیم گیر و مجری ، فصلنامه دانش انتظامی آمادگی دارد که مطالب و نظرات پژوهشگران در این زمینه را به چاپ برساند .
۳.

شایعه و شایعه پردازی در عصر قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات تاریخ اجتماعی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: قاجار شایعه ناصر الدین شاه امیر کبیر دارسی گریبایدوف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸۲ تعداد دانلود : ۸۱۶
شایعه در همه فرهنگ های بشری وجود دارد و پدیده ای است که بر اساس شنیده ها و زمینه قبلی افکار عمومی شکل می گیرد. بشر در زندگی روزمره خود با دوستان، آشنایان، همکاران، و مانند آن ها شایعات زیادی را می شنود و یا منتشر می سازد. لیکن با توجه به ویژگی های فرهنگی و اجتماعی هر جامعه برخی شایعات زمینه مناسبی برای نقل و انتشار می یابد. این نوشتار در دو بخش تنظیم شده است. در بخش اول ساختار شایعه به لحاظ اجتماعی بررسی می شود؛ به این ترتیب که ابتدا به شایعه و شرایط مناسب در روند شکل گیری و رواج آن از منظر روان شناسی اجتماعی پرداخته شده است و سپس در بخش دوم برخی شایعات رایج در عصر قاجار با توجه به ساختار سیاسی ـ اجتماعی ایران در آن عصر مورد ارزیابی قرار گرفته و در این رهگذر نقش برخی از عاملان ثبت و انتشار شایعه روشن می شود.
۴.

تحلیل و تبیین اشاعه خبر و گسترش شایعه (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: اوقات فراغت شایعه افکار عمومی ابهام خبر اشاعه خبر اهمیت خبر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱۲ تعداد دانلود : ۱۰۷۰
پدیده شایعه، فرآیندی است که از طریق آن، اخباری انتشار می یابد، بی آن که از کانال های رایج، عبور کرده باشد. شایعه می تواند از یک اطلاع نادرست منشأ گیرد و یا آن که منبع آن، اطلاعی درست ولی اغراق آمیز و اشتباه باشد. شایعه به عنوان یک ناهنجاری اجتماعی شناخته می شود که روان شناسان اجتماعی، مطالعات گسترده ای پیرامون بررسی شایعه و ابعاد آن انجام داده اند و درصدد شناخت راه هایی برای از بین بردن آن هستند. مساله مورد بررسی در این مقاله، اشاعه خبر و گسترش شایعه و مطالعه آن در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان است که با توجه به پنج بُعد اخبار اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، ورزشی و فرهنگی سنجیده شده است و عوامل موثر بر آن مورد ارزیابی قرار گرفته است. با توجه به جامعه آماری که کلیه دانشجویان دانشگاه اصفهان بودند (N = 15405)، نمونه مورد نظر از طریق نمونه گیری سهمیه ای انتخاب گردید (n = 242). محدوده زمانی گردآوری داده ها، نیمسال اول سال تحصیلی 91- 90 می باشد. داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردیدند. همچنین مدل نظری تحقیق با استفاده از نرم افزار Lisrel ترسیم گردید.با توجه به نتایج، 5/9 درصد از پاسخگویان، نقش زیادی در اشاعه خبر و گسترش شایعه داشتند. 2/30 درصد از پاسخگویان، نقشی کم و 3/60 درصد از پاسخگویان نقش متوسطی در اشاعه خبر و گسترش شایعه داشتند. آماره کندال برابر با 626/0 حاکی از آن است که بین اهمیت خبر و اشاعه و گسترش آن رابطه مثبت وجود دارد، به عبارت دیگر، با بیشتر شدن اهمیت خبر، میزان اشاعه آن هم افزایش می یابد. اما بین ابهام خبر و اشاعه ی آن در جامعه آماری مورد مطالعه با آماره کندال 051/0، رابطه ای معنادار وجود نداشت. همچنین از میان متغیرهای تاثیر گذار فرعی تحقیق، رابطه اشاعه خبر و گسترش شایعه با نوع آنها، مقطع تحصیلی و درآمد خانوار تایید شد. در سنجش میزان اشاعه خبر و گسترش شایعه، داده های گردآوری شده نشان دادند که آماره T برابر با 023/6- و لذا تمایل افراد به اشاعه خبر و گسترش شایعه با میانگین 2379/2- متمایل به پایین است.
۵.

پایبندی مدیران به اخلاق، و مدیریت شایعه در سازمان های دولتی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگ سازمانی سال چهاردهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۳۹)

کلیدواژه‌ها: شایعه سخن چینی اصول اخلاقی در سازمان مدیریت شایعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۳ تعداد دانلود : ۷۱۸
شایعه با توجه به ماهیت و قدرت تأثیرگذاری آن می تواند اضطراب اجتماعی را افزایش و بهره وری و تولید را کاهش دهد و حتی اعتبار اجتماعی کارکنان، مدیران، مؤسسات و سازمان ها را خدشه دار کند. در این زمینه انتظار می رود افرادی که به اصول اخلاقی پایبندترند، در درک، تجزیه وتحلیل و مدیریت شایعه، رفتاری متمایز داشته باشند. هدف این پژوهش، تشریح مفاهیمی مانند شایعه و بررسی شیوه های مدیریت و کنترل اخلاقی آن در سازمان ها است. دو پرسشنامة استاندارد (با آلفای 82/0 برای مدیریت شایعه و 91/0 برای پایبندی به اخلاق) بین مدیران، معاونان و کارشناسان ارشد چهار وزارتخانه توزیع شد. نتایج نشان می دهد به طور کلی، بین پایبندی مدیران به اصول اخلاقی و مدیریت شایعه توسط آن ها در سازمان ها ارتباط معناداری وجود دارد. در ضمن، یافته ها حاکی از آن است که تحصیلات، جنسیت، سابقه و سمت شغلی، بر مدیریت شایعه و پایبندی به اصول اخلاقی تأثیر دارند.
۶.

شایعه و عوامل اجتماعی مؤثر در پذیرش آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال پنجم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: شایعه آثار موقعیت آثار ارتباط آثار چشم انداز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۷
هدف این مقاله، بررسی عوامل اجتماعی مؤثر در پذیرش شایعه در شهر تهران است. این پژوهش به روش پیمایش توصیفی تبیینی انجام شد و با تکنیک پرسشنامه که دارای اعتبار صوری، سازه ای و اعتماد (آلفای کرونباخ 80 درصد) بود، به گردآوری اطلاعات اقدام شد. جامعه آماری شامل تمامی افراد خانوارهای مناطق بیست و دوگانه شهر تهران بودند که از بین آنها با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر به روش خوشه ای چندمرحله ای و سهمیه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از دو شیوه آمار توصیفی و استنباطی و با بهره گیری از نرم افزار آماری، پس از تهیه جدول ماتریس، اطلاعات در قالب جدول های یک بعدی و دوبعدی تنظیم شد. یافته ها نشان داد: آثار موقعیت، آثار ارتباط و آثار چشم انداز در پذیرش شایعه تأثیر دارند. بین متغیرهای سن و تحصیلات با پذیرش شایعه رابطه معناداری وجود دارد، اما بین جنس و شغل با پذیرش شایعه رابطه معناداری مشاهده نشد. ابهام در خبر و اهمیت موضوع در پذیرش شایعه تأثیر دارند و شایعه با موضوع سیاسی، بیشتر مورد پذیرش قرار می گیرد. از منابع تولید شایعه، مردم و سپس ماهواره بیشترین تأثیر را در پذیرش شایعه دارند.
۷.

بررسی و تحلیل نقادانه علل اشتهار کاشانیان به ترسویی در دوره قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای تاریخی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۶)

کلیدواژه‌ها: ترس کاشان شایعه واقعیت دوره قاجار سیاحان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار مشروطه
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۱۵۸۰ تعداد دانلود : ۵۵۵
الگوهای رفتاری- اجتماعی و سبک زندگی مردم ایران که نشان دهنده فرهنگ عمومی آن ها می باشد،در تاریخ نگاریاجتماعی بسیار حائز اهمیت است.یکی از مهم ترین اینالگوهایفرهنگی،وجودپدیده ترس و رفتارهای ناشی از آن می باشد. متون تاریخی دوره قاجار یکی از خصوصیات رفتاری مهم مردم کاشان را ترسویی و جبونی آنان دانسته و به همین دلیل، امروزه صفت ترس به اهالی کاشان نسبت داده می شود و کاشانی ها به ترسویی شهرت دارند. مسئله اساسی این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای به آن پرداخته می شود، بررسی تاریخی و ریشه یابی زمینه هایاشتهار ترسوییمردم کاشانو بررسی صحت اعتبار این ویژگی و سبک زندگی و رفتار فرهنگیکاشانی ها در برخورد با ترساست. یافته های پژوهش نشان می دهد اشتهار مردم کاشان به ترس از دوره قاجار شکل گرفته و به این موضوع در منابع پیش از این اشاره نشده است. حتی با وجود اشاره های منابع دوره قاجار به ویژه سفرنامه ها در این خصوص، سیاحانی که پیش از این به ایران سفر کرده اند، به ترس کاشانیان نپرداخته اند و هیچ سابقه تاریخی قابل استناد و ادله محکمی در ارتباط با ترس کاشانی ها در منابع پیش از قاجار وجود ندارد.
۸.

بررسی میزان باورپذیری پدیده «شایعه» در پیام رسان های موبایلی بین مردم شهرستان اهواز با تأکید بر نقش «رسانة ملی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال هجدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴۰

کلیدواژه‌ها: رسانه ملی شایعه باورپذیری پیام رسانهای موبایلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۹ تعداد دانلود : ۴۳۷
با وجود رسانه های اجتماعی مجازی چون تلگرام پدیده شایعه رواج بسیاری پیدا کرده است. از طرفی دیگر وقت ی مخاط ب از اطلاع رسانی شبکه های رسمی، مانند تلویزیون قانع نشود و حس کن د در جریان کل پدیده یا رخداد قرار نگرفته اس ت، ضمن کم ش دن اعتماد به جریان اطلاع رس انی رس می، س عی در کسب اط لاع از ط رق دیگر مانند پیام رسان های موبایلی می کند. به مرور زمان و در نتیجه منطقی این اتفاق، اخبار منتش ر ش ده در پیام رسان های موبایلی ک ه همواره ممکن است آمیخته با شایعات باشد به عنوان منبع مورد مراجعه مخاطبان قرار می گیرد. در این پژوهش با هدف بررسی میزان باورپذیری پدیده «شایعه» در پیام رسان های موبایلی بین مردم شهرستان اهواز با تأکید بر نقش «رسانه ملی» به انجام رسیده است. روش پژوهش، پیمایشی و ابزار اندازه گیری، مصاحبه و پرسشنامه است. جامعه آماری کلیه افراد 15 تا 60 سال ساکن شهر اهواز هستند که بر اساس آمارنامه کلان شهر اهواز در سال 1390، 728955 نفر بوده اند. روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای است. نتایج نشان داد 8/48 درصد پاسخ افراد اعتماد خود را به مطالب ارائه شده از رسانه ملی را زیاد و خیلی زیاد دانسته و 2/51 درصد افراد اعتماد زیادی به مطالب ارائه شده از رسانه ملی ندارند. همچنین 62 درصد افراد اظهار داشته اند که در صورت مواجهه با اخبار متناقض رسانه ملی را جهت آگاهی از اخبار واقعی انتخاب می کنند. همچنین در حدود 80 درصد افراد رسانه ملی را قابل اطمینان تر از پیام رسان های موبایلی می دانند.
۹.

بررسی تطبیقی جنگ روانی از دیدگاه فقه امامیه و عامه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال یازدهم زمستان ۱۳۹۶ ویژه نامه پیشگیری از جرم و حقوق

کلیدواژه‌ها: جنگ روانی فقه خدعه شایعه ادله جنگ روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۸ تعداد دانلود : ۱۳۶۶
جنگ روانی باتوجه به پیشرفت چشمگیرکه درحوزه تکنولوژی بخصوص درعرصه فناوری ارتباطات بوجوآمده است، امروزه به مهمترین ابزاری درخدمت منافع ومصالح نظام های استکباری تبدیل شده است. جنگ روانی گرچه به قدمت تاریخ جنگ های بشردارد ، در عصرحاضرازجهت ابعاد ، ماهیت و پیچیدگی، تفاوت پیداکرده است. گفتنی است که بالاترین هنر درزمان جنگ ،پیروزی درنبرد رودررو نیست،بلکه وادار به تسلیم نمودن دشمن بدون خشونت وخونریزی است وجنگ روانی می تواند درفاصله زمانی کوتاه،موجب برهم خوردن نظم اجتماعی در یک کشوروازبین رفتن استقلال آن ودرنتیجه تسلیم دربرابر دشمن شود. امروزه بیش از گذشته، جنگ روانی ازاهمیت بالای برخوردارگردیده ودرقالب های مختلف صورت می گیرد. وبا توجه به اهمیت این موضوع در شرایط فعلی، در این نوشتار به جنگ روانی پرداخته شده وابعاد آن ازمنظر فقه امامیه وعامه مورد کنکاش وبررسی قرار گرفته است. دراین تحقیق بااستفاه از قرآن ومتون روایی، به جنگ روانی پرداخته شده ودر این بررسی تطبیقی سعی شده است به دیدگاه فقهای امامیه ونیز فقهای عامه در باب معیارها وملاک های جنگ روانی اشاره گردد
۱۰.

بررسی ارتباط بین استفاده از رسانه ملی و باور پذیری شایعه در شبکه های موبایلی در بین مردم شهر اهواز(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال دوازدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۴۰) 323-346

کلیدواژه‌ها: رسانه رسانه ملی شایعه شبکه های موبایلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۴ تعداد دانلود : ۳۶۰
شک نگری و کم بودن میزان اعتماد به رسانه ملی سبب می شود که افراد جهت آگاهی بیشتر به سمت منابع غیر رسانه ای از جمله شبکه های اجتماعی و رسانه های بیگانه روند و در نتیجه همین امر سبب ایجاد شک و تردید و در نهایت ایجاد شایعه در میان افراد می شود. با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با استفاده از روش میدانی، تکنیک پیمایش، ابزار تحقیق پرسشنامه و استفاده از نرم افزار SPSS به دنبال بررسی ارتباط بین استفاده از رسانه ملی و باور پذیری شایعه در شبکه های موبایلی در بین مردم شهر اهواز به عنوان هدف اصلی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی ساکنان 15 سال به بالای شهرستان اهواز می باشد که با استفاده از فورمول کوکران تعداد 384 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه مورد بررسی قرار گرفته شده است. بر اساس یافته ها بین سرعت در انتقال خبر رسانه ملی (290/0- =P)، بی طرفی رسانه ملی در انتقال اخبار (280/0- P=)، استفاده از منابع موثق در بیان مطالب (345/0- = P)، اعتماد به رسانه ملی (446/0- =P) و سانسور در رسانه ملی (318/0= P) با باور پذیری شایعه در شبکه های موبایلی معنادار وجود دارد؛ بنابراین تمامی فرضیه های پژوهش تأیید می شوند. بر اساس نتایج رگرسیون پنج متغیر فوق به طور کلی توانسته اند به میزان 36/0 تغییرات متغیر باور پذیری شایعه در شبکه های موبایلی را تبیین معنادار کنند (36/0 R2=).
۱۱.

شبکه های اجتماعی مجازی و تولید شایعات در انتخاباتِ سیاسی (مطالعه موردی: شبکه اجتماعی اینستاگرام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه های دیداری و شنیداری دوره ۱۲ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۸ 95 - 120

کلیدواژه‌ها: شبکه های اجتماعی مجازی شایعه انتخابات سیاسی شبکه اجتماعی اینستاگرام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳۰ تعداد دانلود : ۶۷۱
پژوهش کیفی پیش رو که با روش اتنوگرافی انجام گرفته است، به دنبال پاسخ به این سؤال است که شبکه های اجتماعی مجازی در تولید شایعات انتخابات سیاسی در کشور چه نقش و کارکردی دارند؟ جامعه آماری پژوهش، صفحات فارسی زبان شبکه اجتماعی اینستاگرام است که در انتشار اخبار انتخاباتی، دو ماه قبل و دو ماه بعد از برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری سال 1394 فعالیت داشته اند. از میان این صفحات قابل مشاهده به عنوان چارچوب نمونه گیری،40 صفحه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با مصاحبه آنلاین با 17 نفر از صاحبان این صفحات و تحلیل کیفی داده های حاصل از آن، مهم ترین ویژگی های شبکه های اجتماعی مجازی در امر تولید شایعات سیاسی در زمان انتخابات و مهم ترین منابع تولید این شایعات در شبکه های اجتماعی مجازی مورد مطالعه قرار گرفته است. بر اساس نتایج پژوهش، امکانات تعاملی، تولید و انتشار محتوا توسط کاربر، تشکیل گروه های دوستانه، ویژگی های چند رسانه ای و همچنین سطح گسترده ارتباطات میان فردی، از مهم ترین ویژگی های شبکه های اجتماعی مجازی در امر تولید و انتشار شایعات در جامعه است. پژوهش نشان می دهد شایعات انتخاباتی در ایسنتاگرام با اهداف تبلیغات سیاسی، ایجاد ناآرامی در فضای انتخابات، سرگرمی، تولید نفاق بین اعضای جامعه، مخدوش کردن اصل انتخابات و عدم وجود دموکراسی واقعی در  فرایند اجرای آن، کاهش انگیزه افراد جهت شرکت در انتخابات و تخریب نامزدهای رقیب و احزاب مخالف از سه منبع اصلی گروه های اپوزیسیون داخلی و خارجی، فعالان سیاسی در احزاب و ستادهای انتخاباتی هریک از نامزدها و عموم مردم در شبکه اجتماعی اینستاگرام تولید و انتشار می یابد.
۱۲.

تفاوت های «خبر جعلی» و «شایعه» از منظر اسناد علمی، کارشناسان و نظریه پردازان ژورنالیسم، خبر و علوم ارتباطات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه دوره دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳ 11 - 36

کلیدواژه‌ها: خبر خبر جعلی شایعه رسانه های اجتماعی جامعه شبکه ای

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مدیریت و پژوهش ارتباطات پژوهش در ارتباطات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مدیریت و پژوهش ارتباطات سواد رسانه ای
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی تلویزیون قالب های محتوای تلویزیونی خبر
تعداد بازدید : ۲۸۶۲ تعداد دانلود : ۱۶۷۴
انتشار گسترده «خبر جعلی» خبرهایی که عامدانه، مغرضانه و به صورت سازمانی و حرفه ای اغلب بر بستر رسانه های اجتماعی، جهت فریب کاربران و انحراف جامعه ساخته و پرداخته می شوند به یکی از تهدیدات مهم رسانه ای در جوامع امروز تبدیل شده است. شناخت جامع این پدیده که به ویژه پس از انتخابات سال 2016 آمریکا موردتوجه جدی رسانه ها و پژوهشگران قرار گرفته، برای تشخیص و مقابله با آن ضروری است. فهم تفاوت های این مفهوم خاص و سایر مفاهیم مشابهی که در فضای زبانی مرتبط با خبر و خبررسانی به کار می رود، می تواند برای شناخت مناسب خبر جعلی به ما کمک کند. ازجمله قدیمی ترین واژه های این حوزه، «شایعه» است که در نگاه اول بسیار به مفهوم خبر جعلی نزدیک است. بنابراین در صورت ارائه ی تبیینی روشن از تفاوت این دو مفهوم، می توان معنای دقیق تری از «خبر جعلی» بیان نمود. برای دست یابی به این هدف مقاله، علاوه بر بررسی جامع منابع علمی موجود، با 17 نفر از متخصصان حرفه ای و دانشگاهی حوزه خبر و رسانه مصاحبه شد. سپس با تجزیه وتحلیل داده ها با روش تحلیل مضمون، تفاوت این دو پدیده را ارائه دادیم. یافته های این پژوهش معلوم می کند که اولاً مهم ترین تفاوت شایعه و خبر جعلی مربوط به ظهور و بروز شایعه در جامعه ی شفاهی و ظهور بروز خبر جعلی در جامعه ی شبکه ای است. ثانیاً می توان خبر جعلی را در بستر جامعه ی شبکه ای در سه ویژگی «تولیدکنندگی»، «ماهیت محتوا» و «ویژگی های کاربران» متفاوت از شایعه دانست.
۱۳.

بررسی سازه های شکل دهنده رفتار شایعه سازی، روانی اجتماعی و سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره هفدهم پاییز (آذر) ۱۳۹۷ شماره ۶۹ 545-556

کلیدواژه‌ها: شایعه سازمان محیط اجتماعی تحلیل عاملی سازه های شایعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۳ تعداد دانلود : ۴۵۶
زمینه: تحقیقات نشان می دهد که افراد به دلایل متعدد و با اهداف متفاوتی در شایعه پراکنی مثبت و منفی شرکت می کنند که در نتیجه نتایج متفاوتی به دنبال دارد. همچنین شایعات منفی با خستگی روحی، مسخ شخصیت و مراقبت کمتر از حد مطلوب همبستگی مثبت، و با تعهد شغلی، فرهنگ ایمنی بیمار همبستگی منفی دارد. اما مسئله این است که آیا ابعاد و مؤلفه های شایعات در محیط های سازمانی متفاوت از محیط های اجتماعی است؟ هدف: هدف این تحقیق شناسایی متغیرهای نهفته در رفتار شایعه سازی و تعیین عوامل زیربنایی آن است. روش: روش این تحقیق از نوع روش ترکیبی می باشد. در مرحله اول مخزن آیتم های شایعه سازمانی با استفاده از مصاحبه و مطالعات کتابخانه ای بدست آمد. در این مرحله کدگذاری مقوله و طبقه بندی ها انجام گردید. و سپس با رویکرد تحلیل عاملی اکتشافی سازه های اولیه شایعه حاصل شد. نمونه ها در 3 مرحله و در هر مرحله به روش نمونه گیری هدفمند و تصادفی انتخاب شدند و پس از بدست آوردن سازه های شایعه سازمانی، رابطه آنها با مطلوبیت اجتماعی استوبر(2001)، مقیاس رفتار ماکیاولی آلسوپ(1991) و مقیاس اعتماد سازمانی نیهان و مارلو (1997) مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها نشان دهنده 7 بعد شکل دهنده شایعه سازمانی است. عوامل شناسایی شده با همبستگی درونی بالای 7/0، 37 درصد از کل واریانس را توضیح می دهند و دارای ضریب آلفای قابل قبولی می باشند. نتیجه گیری: ابعاد مدل به دست آمده با مدل های شایعه در اجتماع متفاوت بوده و مدیران بایستی محتوای شایعه در سازمان را متفاوت از شایعه در جامعه، در نظر بگیرند
۱۴.

تاثیر شایعه فضای مجازی بر نظم و امنیت جامعه؛ دیدگاه پژوهی کارمندان شهرداری تهران

نویسنده:
منبع: علوم خبری سال هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۲۹ 156 - 175

کلیدواژه‌ها: امنیت شایعه بعد سیاسی بعد اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶۳ تعداد دانلود : ۹۱۳
شایعه یا همان دروغ بزرگ اجتماعی یکی از معضل های اخلاقی جامعه ما است که هر روز در لباسی جدید رخ نمایی می کند. شایعات سایبری، اخبار جعلی و دروغ بطور فزاینده ای به عنوان نیروهای مخالف در برابر  عملکرد دولت هستند. خصوصا زمانیکه امنیت ملی به خطر می افتد شایعات سایبری شکاف عمیق تری بین ملت و دولت بوجود می آورند این پزوهش با هدف کاربردی به این سوال می پردازد که آیا شایعه در فضای مجازی بر امنیت تاثیر دارد یا خیر؟ جامعه آماری این پژوهش کارمندان شهرداری در 4 منطقه شمال، جنوب، شرق و غرب تهران است. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 346 نفر انتخاب شدند. روش این تحقیق میدانی با ابزار پرسشنامه است.  پرسشنامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن با تحلیل عاملی تاییدی مورد آزمون قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و PLS انجام گرفت. و نتایج فرضیات تحقیق مبنی بر آنست که بعد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی شایعه بر امنیت تاثیر دارد.
۱۵.

تحلیل خبری-ارتباطی بحران کرونا و جامعه مخاطره آمیز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۱ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۹) 5 - 30

کلیدواژه‌ها: ویروس کرونا بحران جامعه مخاطره آمیز اعتمادسازی کروناهراسی شایعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۹ تعداد دانلود : ۵۸۱
بحران در اشکال مختلف نوعی جنگ صامت است. این جنگ، بیش از آنکه به سخت افزارهای جامعه ضربه وارد کند، به سیستم نرم افزاری آن ضربه می زند و آن را مختل می سازد. بحران فراگیر یک مخاطره است و جامعه مخاطره آمیز، با مشکل های جدیدی روبه رو می شود که می تواند سبک زندگی و رفتارهای اجتماعی آن را تحت تأثیر قرار دهد. در شرایط بحران فراگیر، جامعه مخاطره آمیز با تغییرهای اساسی، فاصله خود را با آنچه که قبلاً بوده، تعیین می کند. این وضعیت، از این نظر اهمیت دارد که بر ساختارهای فردی و اجتماعی و روابط انسانی، بیش از هر چیز تأثیر می گذارد و مطالعه آن را ضروری می کند. گسترش ویروس کرونا، در سطح جهان یک بحران جدی بین المللی را پدید آورده و جامعه مخاطره آمیز جهانی را به وجود آورده است. در ایران، نیز ویروس کرونا نوعی از بحران را ایجاد کرده که آثار آن در آینده، بیشتر قابل ارزیابی است. اما تحلیل نگاه های استادان و صاحب نظران ارتباطات، در رابطه با این بحران و مخاطره های آن می تواند نوع نگاه به این بحران را از جنبه خبری-ارتباطی روشن کند. در همین راستا، سی مصاحبه از استادان و صاحب نظران ارتباطات، با روش تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفتند که بخشی از آن ها مستقیم و برخی نیز به طور غیر مستقیم انجام شده بودند.  برخی از نتایج، نشان دهنده تنوع و تعدد دیدگاه های ارتباطی در این زمینه است. شیوه اطلاع رسانی، مدیریت اخبار، اعتمادسازی، سلامت اجتماعی و روانی، شایعه ها و اخبار جعلی، کروناهراسی و اهمیت سواد رسانه ای، تنها بخشی از مضامین فراگیر است که از نظر رسانه ای ارتباطی مورد توجه بوده اند.
۱۶.

مروری بر تاثیرات شبکه های اجتماعی در تولید، انتشار و باورپذیری شایعه در سطح جامعه

نویسنده:
منبع: مدیریت کسب و کارهای دانش بنیان جلد ۲ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵) 158-167

کلیدواژه‌ها: شبکه های اجتماعی تولید انتشار باورپذیری شایعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۶ تعداد دانلود : ۴۶۳
پژوهش حاضر با هدف مروری بر تاثیرات شبکه های اجتماعی در تولید، انتشار و باورپذیری شایعه در سطح جامعه انجام گرفت. امروزه اینترنت بخشی جدایی ناپذیر از زندگی بشر شده است. اگرچه از طریق اینترنت می توان اطلاعات مفیدی بدست آورد، اما در دنیایی که جدا کردن حقیقت از باطل دشوار است، شایعه به آسانی گسترش می یابد. شایعات بیشتر در شبکه های اجتماعی مورد مطالعه قرار می گیرند؛ این امر به این دلیل است که اغلب شبکه های اجتماعی برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات بین کاربران استفاده می شود و این اطلاعات می تواند نادرست یا نامعتبر باشد. بر این اساس تشخیص زود هنگام شایعه لازم و ضروری است. با توجه به عدم اطمینان به اطلاعات موجود در شبکه های اجتماعی، در سال های اخیر متخصصین تصمیم به استفاده از تکنیک های هوشمند جهت تشخیص شایعات در این شبکه ها نموده اند. سیستم های هوشمند احتمال وقوع خطاها و هزینه ها را کاهش می دهند. به کارگیری دانش داده کاوی (متن کاوی) و الگوریتم-های یادگیری ماشین در حوزه تشخیص شایعه از جمله شیوه های هوشمندی است که می تواند با تحلیل ویژگی های موثر، شایعات را زودتر و دقیق تر تشخیص دهد. شایعه با توجه به ماهیت و قدرت تاثیرگذاری آن می تواند اضطراب اجتماعی را افزایش و بهره وری و تولید را کاهش دهد و حتی اعتبار اجتماعی کارکنان، مدیران، موسسات و سازمان ها را خدشه دار کند. در این زمینه انتظار می رود افرادی که به اصول اخلاقی پایبندترند، در درک، تجزیه و تحلیل و مدیریت شایعه، رفتاری متمایز داشته باشند.
۱۷.

واکاوی بایدها و نبایدهای اخلاقی فضای مجازی

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال چهارم تیر ۱۴۰۰ شماره ۳۷ 196 - 179

کلیدواژه‌ها: اخلاق اینترنت شایعه شبهه فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۷ تعداد دانلود : ۴۲۷
در اثر مدرنیته شدن زندگی انسانی در عصر حاضر شاهد پیشرفت و گسترش وسایل ارتباطی مجازی و افزایش چشمگیر کاربران اینترنتی می باشیم . دسترسی سریع و آسان و متنوع بودن این وسایل ارتباطی باعث شده تا انسان ها برای انجام امور فردی، به خصوص در شرایط کنونی جامعه به خاطر محدودیت هایی که در اثر بیماری کرونا اعمال شده است به استفاده از این وسایل علاقه مند شوند و فضای مجازی به عنوان بخشی لاینفک وارد زندگی انسان امروزی شده است؛ اما انسان ها به خاطر مصون ماندن از آسیب ها و مُخاطرات و اثرات منفی این فضا لازم است که دستورات اخلاقی این فضا را بشناسند تا با امنیت خاطر از مزایا و اثرات مثبت آن بهره مند شوند. عنوان این مقاله «بایدها و نبایدهای اخلاقی فضای مجازی» است. روش تحیق آن توصیفی و مطالب آن به صورت کتابخانه ای و استفاده از اینترنت و نرم افزار جمع آوری شده است. در این مقاله به ضرورت وجود اخلاق در زندگی انسان از دیدگاه اندیشمندان اسلامی و غیر اسلامی، ضرورت وجود اخلاق در انسان با توجه آیات قرآن و لزوم وجود اخلاق در فضای مجازی پرداخته شده و در ادامه بایدها و نبایدهای اخلاقی فضای مجازی را بیان کرده است.
۱۸.

تأثیر شایعات سازمانی بر عملکرد شغلی کارکنان شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت سال هفتم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۵ 145-174

کلیدواژه‌ها: شایعه عملکرد شغلی بهره وری اضطراب عدم امنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۰ تعداد دانلود : ۲۴۲
شایعات یا خبرهای ساختگی یکی از آسیب هایی است که همواره بخشی از محاوره های اجتماعی و گفتگوهای دوستانه ما را تشکیل می دهد. شایعات باتوجه به ماهیت و قدرت تأثیرگذاری که دارند، می توانند در انجام وظایف کارکنان سازمان تاثیرات نامطلوبی ایجاد نمایند و چرخه اقتصاد را فلج نموده و اعتبار اجتماعی افراد، مؤسسات و کشورها را خدشه دار نماید. هدف این تحقیق، مطالعه و بررسی تاثیر شایعه سازمانی بر عملکرد شغلی کارکنان است. نتایج نشان می دهد که انتشار شایعه در سازمان منجر به بی اعتمادی بین کارکنان و مدیران، افزایش اضطراب و نگرانی، احساس عدم امنیت شغلی، کاهش بهره وری و فشار بر سازمان می شود.
۱۹.

شناسایی گونه های مشابه با خبر جعلی و تبیین شاخصه های تفاوت بین آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و دوم تابستان ۱۴۰۰شماره ۵۴ 7 - 46

کلیدواژه‌ها: خبر جعلی شایعه پروپاگاندا محتوای ساختگی محتوای دستکاری شده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۳۰۵
عبارت جدید «خبر جعلی» با پدیدار شدن تغییرات گسترده در زیرساخت های ارتباطاتی و پدید آمدن رسانه های نو و تغییرات بعدی در ساختارها و نهادهای جوامع انسانی، ازجمله در سیاست و اقتصاد، در سال های اخیر به یکی از مسائل بحث برانگیز حوزه های عمومی و دانشگاهی رشته های مرتبط با روزنامه نگاری، رسانه، ارتباطات و فرهنگ تبدیل شده است. این اصطلاح علمی در مباحث عمومی برای تبیین پدیده های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که لزوماً در معنای دقیق کلمه خبر جعلی نیست. فقدان تعریف واضح از اصطلاح خبر جعلی و مواردی که به صورت معمول با این اصطلاح علمی اشتباه گرفته می شوند شناسایی و مقابله با هرکدام از این موارد را دشوار می کند. این مقاله، با بررسی جامع منابع علمی موجود، انواع گونه های مشابهی را که بعضاً حتی از سوی افراد دانشگاهی با خبر جعلیْ یکسان در نظر گرفته می شوند شناسایی کرده است. این گونه های مشابه عبارت اند از: محتوای طنز، نقیضه، محتوای ساختگی، محتوای دست کاری شده، پروپاگاندا، محتوای تجاری، محتوای حیله گرانه و شایعه. سپس از طریق مصاحبه عمیق با 18 نفر از متخصصان حرفه ای و دانشگاهی حوزه خبر و رسانه، شاخصه هایی برای مقایسه و سازمان دهی مفهومی این پدیده های رسانه ای به دست آمد که عبارت اند از: «مؤلف»، «سردبیری»، «محتوا» و «جنس رابطه». در پایان این مقاله، بر اساس شاخصه های به دست آمده، به تبیین اصطلاح خبر جعلی و تدوین یک جدول کامل برای بیان روشن تمایزها و تشابه ها پرداخته شده است.
۲۰.

طراحی الگوی مفهومی مدیریت بر شایعات سازمانی در سازمان های دولتی (مطالعه موردی: دانشگاه پیام نور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت سازمان های دولتی سال نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۳۶) 83 - 102

کلیدواژه‌ها: شایعه مدیریت شایعات سازمانی دانشگاه پیام نور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۹ تعداد دانلود : ۲۹۸
هدف از این پژوهش، طراحی مدلی مناسب مدیریت بر شایعات سازمانی در سازمان های دولتی است که به عنوان مطالعه موردی، دانشگاه پیام نور انتخاب شد که به دلیل گستردگی کشوری و تنوع فرهنگی، انتخاب مناسبی از سازمان های دولتی ایران است. روش پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی-اکتشافی با روش آمیخته به شمار می رود. پنل دلفی این پژوهش در مرحله کیفی، سی نفر از خبرگان دانشگاه پیام نور هستند که به روش غیرتصادفی گلوله برفی انتخاب شدند. جامعه آماری در مرحله کمی عبارت بود از مدیران سیصد و هفتاد و چهار مرکز دانشگاه پیام نور در کل کشور که به همراه سی و یک ستاد استان و مرکز بین الملل، جمعاً تعداد آن ها چهارصد و شش نفر بودند و از روش تمام شماری استفاده شد.  و مبنای طراحی پرسشنامه در سه راند دلفی قرار گرفت. پایایی مراحل دلفی با آزمون کرونباخ و روایی سؤالات با اعتبار سازه مناسب ارزیابی شد. با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی، چهل و هفت راهکار در نه گروه دسته بندی شدند که مدل مفهومی مدیریت بر شایعات سازمانی در دانشگاه پیام نور را تشکیل می دهد: سالم سازی سازمانی، واکسیناسیون اطلاعاتی، کلینیک شایعه، عدالت سیستمی، پیوندسازی، سازمان شیشه ای، گروه گرایی، بازآفرینی سازمانی، تقابل مستقیم.