مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه

انتشار گسترده «خبر جعلی» خبرهایی که عامدانه، مغرضانه و به صورت سازمانی و حرفه ای اغلب بر بستر رسانه های اجتماعی، جهت فریب کاربران و انحراف جامعه ساخته و پرداخته می شوند به یکی از تهدیدات مهم رسانه ای در جوامع امروز تبدیل شده است. شناخت جامع این پدیده که به ویژه پس از انتخابات سال 2016 آمریکا موردتوجه جدی رسانه ها و پژوهشگران قرار گرفته، برای تشخیص و مقابله با آن ضروری است. فهم تفاوت های این مفهوم خاص و سایر مفاهیم مشابهی که در فضای زبانی مرتبط با خبر و خبررسانی به کار می رود، می تواند برای شناخت مناسب خبر جعلی به ما کمک کند. ازجمله قدیمی ترین واژه های این حوزه، «شایعه» است که در نگاه اول بسیار به مفهوم خبر جعلی نزدیک است. بنابراین در صورت ارائه ی تبیینی روشن از تفاوت این دو مفهوم، می توان معنای دقیق تری از «خبر جعلی» بیان نمود. برای دست یابی به این هدف مقاله، علاوه بر بررسی جامع منابع علمی موجود، با 17 نفر از متخصصان حرفه ای و دانشگاهی حوزه خبر و رسانه مصاحبه شد. سپس با تجزیه وتحلیل داده ها با روش تحلیل مضمون، تفاوت این دو پدیده را ارائه دادیم. یافته های این پژوهش معلوم می کند که اولاً مهم ترین تفاوت شایعه و خبر جعلی مربوط به ظهور و بروز شایعه در جامعه ی شفاهی و ظهور بروز خبر جعلی در جامعه ی شبکه ای است. ثانیاً می توان خبر جعلی را در بستر جامعه ی شبکه ای در سه ویژگی «تولیدکنندگی»، «ماهیت محتوا» و «ویژگی های کاربران» متفاوت از شایعه دانست.

در سال های اخیر فناوری های رسانه ای برای کمک به آموزش و پژوهش تاریخ، فرصت های جدیدی مهیا کرده است که از آن جمله می توان به تولید کتاب صوتی اشاره کرد . کتاب صوتی یا کتاب شنیداری یکی از گونه های رسانه ای است که به دلیل فضای چندرسانه ای در تولید آن، مورد استقبال مخاطبان قرارگرفته است . <br /> هدف این مقاله آن است که چگونگی بهره گیری از ظرفیت های کتاب شنیداری برای آموزش تاریخ در گروه های سنی مختلف و افزودن علاقه خوانندگان به مطالعه و فراگیری تاریخ را مورد بررسی قرار دهد . این مقاله با رویکرد تحلیلی و تفسیری و روش اسنادی انجام شده است . نتیجه گیری این پژوهش نشان می دهد که چگونه می توان از ظرفیت های صدا و چندرسانه ای ها، برای تصویرسازی ذهنی کتاب های شنیداری کودکان و بزرگ سالان و امکانات جدید چندرسانه ای در آموزش تاریخ به تنهایی یا به صورت مکمل دیگر روش های آموزشی استفاده کرد . مقاله، ضمن طبقه بندی و معرفی این روش ها، ویژگی ها و کاربردهای آن ها را تشریح نموده است .

مقوله سلامت تأثیر انکارناپذیری در توسعه جوامع دارد . همین امر وظیفه سیاست گذاران حوزه سلامت را پیچیده تر می کند . امروزه با توجه به کنترل بیماری های واگیر و افزایش طول عمر افراد، بیماری هایی شایع شده اند که کاملاً به تغذیه انسان ارتباط دارند . اغلب جامعه شناسان امروزی بر این باورند که سبک زندگی افراد می تواند آنان را سالم نگه دارد یا بیمار کند . در این میان جهانی شدن نیز چالش های جدیدی در زمینه های مختلف پیش روی سیاست گذاران سلامت قرار داده است؛ چالش هایی که باعث ایجاد تغییراتی در الگوی مصرف مردم و سبک زندگی آنان به ویژه در حوزه سلامت شده است . از طرف دیگر، رسانه های جمعی نیز علاوه بر حضور گسترده در زندگی افراد، به عنوان منبع اصلی کسب اطلاعات مربوط به سلامتی، اثرات مهمی بر سلامت عمومی گذاشته اند . هدف این مقاله آن است که با روش مطالعه اسنادی و تحلیل ثانویه و با استفاده از یافته های پژوهش های قبلی در زمینه ی مورد بحث، به پرسش های زیر پاسخ دهد : میزان همسویی در دستگاه های متولی امر سلامت چگونه است؟ آیا در این راستا از رسانه های جمعی برای فرهنگ سازی مقوله سلامت به درستی استفاده می شود؟ آیا مردم به عنوان مصرف کنندگان پیام های سلامتی مطابق با سیاست های کلان سلامت زندگی می کنند؟ یافته های این تحقیق نشان از فقدان هماهنگی و هم سویی کامل بین سیاست های بالادستی نظام سلامتی کشور ما با سیاست های رسانه های جمعی، همچنین ناهماهنگی در اجرای سیاست های داخلی وزارت بهداشت و درمان و نهایتاً منطبق نبودن نیازهای مردم با سیاست های رسانه های جمعی دارد .

»تلویزیون واقعیت» (Reality-TV) از گونه ها یا ژانرهای متأخر برنامه سازی تلویزیونی است که استقبال گسترده مخاطبان، برنامه سازان و شبکه های تلویزیونی از این گونه، سبب فراگیری آن شده است. بااین وجود، «تلویزیون واقعیت» در ایران به طور کافی و همه جانبه مطالعه نشده و هنوز تولیدات این گونه در تلویزیون ایران با اشکالات فراوانی مواجه است. هدف این پژوهش بررسی چیستی، خاستگاه و مقتضیات این گونه تلویزیونی و شیوه مناسب تولید آن در تلویزیون ایران با توجه به اقتضائات بومی است. این مقاله پس از پرداختن به تاریخچه پیدایش و شکل گیری این گونه تلویزیونی و ذکر ویژگی های آن و زیرمجموعه هایش، دو نمونه از این گونه برنامه سازی را به شیوه تطبیقی، تحلیل و بررسی می کند. نتیجه این پژوهش حاکی از آن است که با توجه به مشکلات این حوزه، لازم است در مورد استفاده از آن، تجربیات علمی و عملی مورد تأکید مقاله، در فرایند تولید آن به نحوی که مقاله پیشنهاد می کند در تولید نمونه های ایرانی کسب شود

«پساتلویزیون» اشاره به منسوخ شدن روشی خاص و پایان دوره ای دارد که در آن تماشای تلویزیون و مشارکت در آن انحصاری بود . همگرایی، به قابلیت استفاده از چندین سرویس بر روی یک پلتفرم یا دستگاه گیرنده، یا امکان بهره برداری از هر سرویس بر روی چند دستگاه اشاره دارد . با دموکراتیزه کردن فرایند تولید و توزیع ویدئو و اینترنتی شدن تلویزیون ، همگرایی به عرصه تازه ای پا گذاشته است . در عصر «پساتلویزیون» تغییراتی صنعتی در ماهیت ابزار تماشا، سبک های تولید و سیستم های توزیع پدید آمده و یک اقتصاد جدید تولید تلویزیونی در حال وقوع است . تجربه ی تماشای تلویزیون در مرحله جدا شدن از یک دستگاه مشخص بوده و با وجود یک اینترنت همه گیر و همیشه متصل، که پهنای باند وسیعی دارد، مردم صرف نظر از اینکه کجا باشند، می توانند به سریال ها و برنامه های تلویزیونی یا سایت های اینترنتی موردعلاقه شان دسترسی پیدا کنند . این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای صورت گرفته، پاسخ به این پرسش را جست وجو می کند که نظریه های پیشین تا چه حد برای نظریه پردازی درباره ی تلویزیون، به عنوان رسانه ای در حال دگرگونی، توانمند هستند و برای تفسیر و توضیح تلویزیون در زمینه ی تولید، توزیع و مخاطب چه الگوهای نظری را می توان به کار گرفت؟ مقاله در انتها به این نتیجه می رسد : اکنون با تحقق همگرایی رسانه ها و از بین رفتن امکان تدریجی کنترل بر محتوا، تأثیرات گسترده ای در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جوامع، از لحاظ نظام ارتباطات به ویژه ارتباط تلویزیونی در حال وقوع است .

با توجه به این که سینما، یکی از مهم ترین رخدادهای رسانه ای قرن بیستم تلقی شده و موضوع حرکت و مطالعه علمی و هنری آن، یکی از معاصرترین گرایش ها در طراحی پروژه های معماری است، کشف عمیق تر ارتباط زمینه های بینابینی سینما و معماری ضرورت بیشتری می یابد . در این مقاله، روشی جدید در طراحی معماری، با عنوان «معماری سینمایی» ارائه می شود . پس از توصیف عناصر و مفاهیم سینمایی، مصادیق معماری برای هر کدام از آن ها بیان شده، سپس با ارائه تصاویری در هر عنوان، حلقه های ارتباط دهنده از سینما به معماری به عنوان فرضیه پیشنهاد می شود . درنهایت این فرضیات در اختیار دیگر پژوهشگران معماری و سینما ( از جمله دانشجویان این دو رشته ) قرار گرفته تا میزان انتقال حس حرکت از تصاویر، سنجیده شود . نتایج این پژوهش نشان می دهد که این فرضیات، دارای ظرفیتی قابل توجه به منظور طراحی و به طور خاص ایجاد حس حرکت در معماری است .