مطالب مرتبط با کلیدواژه

حسابداری ذهنی


۱.

شناسایی و رتبه بندی گروههای تاثیرگذار بر تصمیم خرید و فروش سهام سرمایه گذاران فردی در بورس اوراق بهادار تهران

نویسنده:
منبع: فرهنگ مدیریت ۱۳۸۴ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: شایعه روانشناسی مالی حسابداری ذهنی کنترل شخصی ریسک گریزی تابع ارزش تئوری چشم انداز عکس العمل بیش از اندازه و کمتر از اندازه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۷ تعداد دانلود : ۹۱۷
ارتباط بین علم مالی و سایر رشته های علوم اجتماعی که به عنوان روانشناسی مالی معروف شده است باعث شده که محققان بررسی های زیادی در خصوص رفتارهای سرمایه گذاران در بازارهای مالی و عکس العمل آنها در شرایط مختلف به عمل آورند. در تحقیق حاضر به بررسی،شناسایی و رتبه بندی گروههای تاثیرگذار بر تصمیم خرید و فروش سهام سرمایه گذاران فردی در بورس اوراق بهادار تهران پرداخت شده است . نتایج حاصل از این بررسی نشان میدهد که افراد سرمایه گذار در بورس اوراق بهادار تهران به شدت تحت تاثیر شایعات و اخبار تایید نشده و همچنین جوبازار قرار دارند و برای تصمیم گیری خود به ندرت از مشاوره مختصصان مالی و نیز کارگزاران بهره می گیرند به علاوه سرمایه گذاران فردی معتقدند که پیروی از جو بازار و تصمیم های سرمایه گذاران بزرگ و نهادی بیشترین سود را برای آنها دارد .
۲.

مقایسه تصمیم گیری کارآفرینان و غیرکارآفرینان در شرایط عدم اطمینان

نویسنده:
منبع: اقتصاد و تجارت نوین تابستان و پاییز ۱۳۸۸ شماره ۱۷ و ۱۸

کلیدواژه‌ها: سوگیری شناختی تصمیم گیری کارآفرین حسابداری ذهنی شرایط عدم اطمینان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳۷ تعداد دانلود : ۹۷۵
پژوهش حاضر به بررسی مقایسه قضاوت و تصمیم گیری کارآفرینان و غیر کارآفرینان از دیدگاه اثرات حسابداری ذهنی اختصاص دارد. به کارگیری اثرات حسابداری ذهنی در این تحقیق شرایطی را فراهم می کند که بتوان تصمیم گیری و قضاوت کارآفرینان را در شرایط عدم اطمینان مورد ارزیابی و موشکافی قرار داد و نیز آن را با تصمیم گیری و قضاوت غیرکارآفرینان مقایسه کرد. این پژوهش با به کارگیری انواع سوءگیری های شناختی در حسابداری ذهنی با موضوع های گوناگون (عمومی و خاص مسائل کارآفرینان)، قضاوت و تصمیم گیری کارآفرینان را به چالش کشیده است و یافته هایی ارزشمند را در مورد شهود کارآفرینانه ارائه می دهد. دو متغیر عمده این تحقیق اثرات حسابداری ذهنی به عنوان متغیر مستقل و تصمیم گیری و قضاوت کارآفرینان و غیر کارآفرینان به عنوان متغیر وابسته می باشد. اطلاعات لازم به وسیله روش تحقیق کمی از 120 نفر (60 نفر کارآفرین و 60 نفر غیرکارآفرین) گردآوری و تحلیل می شود. یافته های این پژوهش نشان می دهد میزان تاثیر اثرات حسابداری ذهنی بر تصمیم کارآفرینان کم است. اثرات سوءگیری های شناختی؛ قالب وظیفه، بخشش و ادغام و تفکیک اطلاعات، نتوانسته بر تصمیم گیری کارآفرینان موثر باشد، در صورتی که در مورد غیرکارآفرینان اینگونه نیست. همچنین کارآفرینان تصمیم گیری و قضاوتی متاثر از سوءگیرهای شناختی اثر هزینه حاشیه و اضافه داشته اند. تفکر تحلیلی کارآفرینان، عامل اصلی عدم تاثیرپذیری قضاوت و تصمیم گیری آنها از سوءگیری های شناختی حسابداری ذهنی است که در شرایط عدم اطمینان توسط سایرین مورد استفاده قرار می گیرند
۳.

حسابداری ذهنی و رابطه ی آن با مدیریت پورتفوی

نویسنده:
منبع: پژوهش حسابداری دوره اول تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: حسابداری ذهنی مدیریت پورتفوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۰ تعداد دانلود : ۶۱۹
توجه به این موضوع ضروری است که بخش عمده ای از تئوری های مالی و اقتصادی براین مفهوم استوار است که افراد عقلایی رفتار می کنند و در فرآیند تصمیم گیری، همه اطلاعات را در نظر می گیرند. از سوی دیگر محققین به شواهد فراوانی دست یافته اند که نشان دهنده رفتار غیرعقلایی و تکرار خطا در ارزیابی و قضاوت انسان است. یکی از دلایل این تصمیمات غیر منطقی، حسابداری ذهنی است. در این مقاله خلاصه ای از حسابداری ذهنی و تاریخچه، فرایند حسابداری ذهنی و رابطه آن با مدیریت پرتفوی مطرح شده است و در نهایت نتیجه این است که سرمایه گذاران باید برای کل پرتفوی یک حساب ذهنی در نظر بگیرند و اهداف خود را بلندمدت تر نمایند.
۴.

کاربرد تئوری حسابداری ذهنی

نویسنده:
منبع: پژوهش حسابداری دوره چهارم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: حسابداری ذهنی تئوری چشم انداز استفاده کنندگان تهیه کنندگان گزارشهای مالی.

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵۲ تعداد دانلود : ۲۳۹۲
چکیده مطالعات زیادی نحوه عملکرد غیر منطقی افراد را در مباحث سرمایه گذاری و پولی اثبات کرده است. بیشتر نظریه های اقتصادی بر این اساس بنا شده اند که افراد در مواجه با رویدادهای اقتصادی به صورت منطقی عمل می کنند و کلیه اطلاعات موجود را در فرایند سرمایه گذاری در نظر می گیرند. این فرضیه مبنای اصلی فرضیه بازار کارا است. اما محققان این فرضیه بنیادی را زیر سوال برده اند و مدارکی را کشف کرده اند که عدم رفتار منطقی در مبحث سرمایه گذاری را بازتاب می دهد. به نظر می رسد نظریه انتخاب، همراه با حسابداری ذهنی بتواند اثر این تغییر وضعیت را تشریح کنند. در این مطالعه بعد از ارائه چارچوبی از تئوری حسابداری ذهنی، کاربردهای عینی از حسابداری ذهنی در حیطه گزارشگری مالی، مورد موشکافی قرار می گیرد، به گونه ای که کاربردهای عینی آن توسط استفاده کنندگان اطلاعات مالی، تدوین کنندگان استانداردهای حسابداری و تهیه کنندگان صورتها و گزارش های مالی مورد برسی قرار می گیرد.
۵.

تاثیرهوش هیجانی بر تصمیم گیری های سرمایه گذاران انفرادی فعال در بورس اوراق بهادار تهران

نویسنده:
منبع: پژوهش حسابداری دوره چهارم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: هوش هیجانی حسابداری ذهنی زیان گریزی تعصب نمایندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۲۰۷
برای اتخاذ هر تصمیم سرمایه گذاری بالقوه، سرمایه گذار بایستی بر یک مبنای منظم، قضاوت هایی را انجام دهد، شواهد نشان می دهد که سرمایه گذاران هنگام اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری و تصمیم گیری در مورد نگهداری پرتفوی با تورش های سرمایه گذاری مشخصی روبرو هستند. در این پ ژوهش تورش های سرمایه گذاری شامل حسابداری ذهنی، زیان گریزی، و تورش نمایندگی مورد مطالعه قرار می گیرد و چگونگی تاثیر هرکدام از این تورش ها بر فرایند تصمیم گیری افراد مورد کنکاش قرار خواهد گرفت. یک فرد به عنوان یک سرمایه گذار بایستی این حقیقت را در نظر داشته باشد که هنگام اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری هیجانات ممکن است نقش بسیار مهمی را در فرایند سرمایه گذاری ایفا کند. بنابراین در این پژوهش رابطه بین هوش هیجانی کلی و اجزای هوش هیجانی، و تصمیم گیری های سرمایه گذاری افراد و همبستگی های موجود بین آنها مورد مطالعه قرار می گیرد. 270 نفر از سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران، به عنوان نمونه آماری به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. که هوش هیجانی و تورش های حسابداری ذهنی، زیان گریزی و نمایندگی این افراد با استفاده از دو پرسشنامه استاندارد مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت تایید یا رد فرضیه های تحقیق از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین متغیرهای اصلی تحقیق (هوش هیجانی و تصمیم گیری سرمایه گذاران) رابطه مستقیم وجود دارد.
۶.

ابعاد حسابداری ذهنی، ریشه ها و کاربردها

نویسنده:
منبع: پژوهش حسابداری دوره چهارم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: حسابداری ذهنی تئوری مطلوبیت مورد انتظار اصل قابلیت تعویض و تئوری انتظارات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۴ تعداد دانلود : ۵۸۹
چکیده اغلب تئوری های اقتصادی بر این اساس بنا شده اند که افراد در رویارویی با رویدادهای اقتصادی مختلف به صورت منطقی عمل می کنند و کلیه اطلاعات موجود، در فرایند ارزیابی آن ها منظور می شود. مشاهده رفتار تصمیم گیری افراد در تحقیقات مختلف، موجب تردید در این تئوری ها شده و نشان داده است که در اغلب موارد، افراد در تصمیم گیری به صورت منطقی رفتار نمی نمایند. یکی از تئوری هایی که به منظور توجیه رفتار غیرمنطقی افراد در تصمیم گیری مطرح گردیده است؛ تئوری حسابداری ذهنی است. بر مبنای این تئوری، فرد نگاه کلان خود به مجموعه سرمایه گذاری های را از دست می دهد و تلاش می کند تا تعادلی بین زمان لذت بردن از منافع سرمایه گذاری و یا خرید کالا و خدمات و درد ناشی از پرداخت ایجاد نماید. این تئوری عنوان می نماید که افراد، بودجه های جداگانه ای را برای مصارف ضروری و غیر ضروری خود دارند و مبلغ معینی از سود را بر حسب منبع تامین آن ممکن است به مصارف متفاوتی برسانند. در این مقاله کوشش شده است تا به ابعاد مختلف حسابداری ذهنی و ریشه های آن، کاربردها و تحقیقات مختلف در این حوزه پرداخته شود.
۷.

حسابداری ذهنی و اشتباهاتی بزرگ در مورد پول

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه سال پنجم مرداد ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۲۴) 11-24

کلیدواژه‌ها: حسابداری ذهنی بازار سرمایه پول درآمد سود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۲۸۵
حسابداری از چندی پیش در زندگی انسان نقش و جایگاه ویژهای داشته است.حسابداری از ابتدای عمر بشر بهصورت ساده به کار گرفته میشد اما امروزه به یکی ازشاخههای مهم و پرطرفدار و البته کاربردی تبدیل شده است. از انواع مختلف شاخههای این رشته میتوان به حسابداری صنعتی، تولیدی، ذهنی و ... نام برد. انسانها تمایل به نگهداری حوادث خاصی در ذهن خود بهصورت تصورات دارند و این تصورات ذهنی در بعضی مواقع اثرات بیشتری از خود حوادث بررفتار افراددارند.توجه به این موضوع ضروری است که بخش عمدهای از تئوریهای مالی و اقتصادی بر این مفهوم استوار است که افراد عقلایی رفتار میکنند و در آینده تصمیمگیری، همه اطلاعات را در نظر میگیرند.از سوی دیگر محققین به شواهد فراوانی دست یافتهاندکه نشان دهنده رفتار غیرعقلایی و تکرار خطا در ارزیابی و قضاوت انسان است.یکی از دلایل این تصمیمات غیرمنطقی، حسابداری ذهنی است. حسابداری ذهنی، مطالعه موضوع چگونگی تفسیر افراد از اطلاعات برای اتخاذ تصمیم بر اساس تجزیهوتحلیل آنها ازتأثیر حوادث رخ داده درذهنشان میباشد که ممکن است از اصل عمومی منطقی بودن تخطی شود.حسابداری ذهنی شناخت بیشتر روانشناسی انتخاب است. بر این اساس افراد در تصمیمات مالی خود برای هر تصمیم حسابی جداگانه در ذهن باز میکنند و سعی میکنند عواقب هر تصمیم (مثبت یا منفی) را تنهایی بررسی کنند؛ بنابراین نمیتوانند یک نگاه کلی بهمجموعه تصمیمهای خود داشته باشندو ممکن است تصمیمهایی بگیرند که منجر به حداکثر سازی ثروتشان شود.در این مقاله به مفهوم حسابداری ذهنی و اشتباهات بزرگ درمورد پول پرداخته شده است.
۸.

حسابداری ذهنی

نویسنده:
منبع: چشم انداز حسابداری و مدیریت دوره سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۶ (جلد ۲) 58 - 74

کلیدواژه‌ها: حسابداری ذهنی کدگذاری طبقه بندی ارزشیابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۷۴۴
هدف اصلی پژوهش حاضر، تبیین و بررسی حسابداری ذهنی است حسابداری ذهنی برای اولین بار توسط ریچارد تالر در سال 1980 مطرح شد. وی بیان کرد که حسابداری ذهنی میکوشد فرایندی را که افراد به موجب آن پیامدهای اقتصادی را کدگذاری، طبقهبندی و ارزیابی میکنند، تشریح نماید. مطالعات تالر نشان داد که افراد در ارزیابی تصمیمها نه تنها آنها را جداگانه بررسی میکنند بلکه تغییر نوع تصمیم و زمان هزینه کردن و منفعت بردن هم بر نتیجههای تصمیم اثرگذار است. لذا، یافتهها بیانگر این است که حسابداری ذهنی شرایط تصمیمگیری مالی افراد را در رویارویی با رویدادهای متفاوت مالی بررسی میکند و بر اساس آن شرایط تصمیم میگیرد. حسابداری ذهنی در زمینه مالی- رفتاری مطرح شده است و امروزه بیش از پیش توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است. اگرچه نظریه حسابداری ذهنی بهمنظور توضیح تصمیمگیریهای مشتری و خانوار ایجاد شده بود، اما ایدههای آن برای تهیهکنندگان و استفادهکنندگان گزارشهای مالی و افشاگریهای اختیاری نیز اجراشدنی هستند.
۹.

بررسی عقلانیت اقتصاد رفتاری در حسابداری ذهنی با مطالعه اقتصاد آزمایشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش ها و سیاست های اقتصادی سال بیست و هشتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۹۵ 137-180

کلیدواژه‌ها: عقلانیت اقتصادی اقتصاد رفتاری حسابداری ذهنی انتخاب عقلانی اقتصاد آزمایشگاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۴ تعداد دانلود : ۲۹۲
هدف از این پژوهش بررسی عقلانیت اقتصاد رفتاری در حسابداری ذهنی با مطالعه اقتصاد آزمایشگاهی می باشد. بدون تردید انسان اقتصادی که ویژگی بنادین آن عقلانیت است، نقطه آغاز تحلیل های اقتصادی است. در اقتصاد متعارف فرض عقلانیت سنگ بنا و پیش فرض اصلی تمام نظریه های اقتصادی را تشکیل می دهد. اما، منتقدان عقلانیت اقتصادی استدلال می کنند که عاملان اقتصادی گاهی از خود رفتارهای غیرعقلانی بروز می دهند که می تواند به دلیل قابلیت های ذهنی محدود باشد. اقتصاد رفتاری که عموما برپایه طیقه بندی های انتزاعی شکل گرفته است به چارچوب های کلی حسابداری ذهنی پرداخته است. در این پژوهش با فراهم کردن یک محیط آزمایشگاهی و استفاده از سی بازیگر، یک آزمایش اقتصادی طراحی شد. اقتصاد آزمایشگاهی با استفاده از آزمایشات کنترل شده به ارزیابی فرضیات و نظریات رفتاری می پردازد. نتایج بیانگر آن است که بین عقلانیت رفتار اقتصادی و حسابداری ذهنی رابطه معناداری وجود دارد. این پژوهش بیان می کند که تنها با فرض عقلانیت و بدون در نظر گرفتن سایر عوامل به ویژه محدودیت های رفتاری تصمیم گیرندگان نمی توان تحلیل واقع گرایانه ای از رفتارهای مالی افراد ارائه نمود. با توجه به تعداد معدود پژوهش هایی که در زمینه اقتصاد رفتاری صورت گرفته است، پژوهش حاضر می تواند باعث شناخت بهتر رفتارهای مالی با منشا حسابداری ذهنی شود.
۱۰.

بررسی تأثیر حسابداری ذهنی بر سازگاری مالیاتی حسابرسان خوداشتغال در حضور برخی عوامل میانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بورس اوراق بهادار سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۱ 190 - 208

کلیدواژه‌ها: پرداخت مالیات حسابرسان خوداشتغال حسابداری ذهنی فرار مالیاتی سواد مالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۳۲۴
هدف از انجام تحقیق کاربردی حاضر، بررسی تاثیر حسابداری ذهنی بر سازگاری مالیاتی حسابرسان خوداشتغال در حضور عوامل سواد مالی، وجدان کاری، مشوق های مالیاتی و فرارمالیاتی است. در این تحقیق از پرسشنامه استاندارد اولسن و همکاران (2018) با آلفای کرونباخ 0.93 استفاده شده است که توسط 150 نفر از حسابرسان خوداشتغال فعال در انجمن حسابرسی ایران تکمیل شد. همچنین داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار Smart PLS مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج نشان داد که میزان تاثیر حسابداری ذهنی بر پرداخت مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بردرآمد به ترتیب برابر با 78 و 45 درصد می باشد. میزان تاثیر سواد مالی، وجدان کاری، مشوق های مالیاتی و فرارمالیاتی بر پرداخت مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بردرآمد به ترتیب به میزان 44 و 69 درصد قابل پیش بینی می باشد. شدت رابطه حسابداری ذهنی و پرداخت مالیات ارزش افزوده 289/0 بوده است. همچنین شدت رابطه حسابداری ذهنی و پرداخت مالیات بردرآمد برابر با 192/0 بوده است.
۱۱.

مدل سازی انتخاب سبد بهینه سهام بر مبنای ارزیابی ریسک و رویکرد مالی رفتاری (حسابداری ذهنی) در بورس اوراق بهادار تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مدیریت مالی سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۱ 75 - 101

کلیدواژه‌ها: بهینه سازی پرتفوی حسابداری ذهنی ارزش در معرض ریسک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۱ تعداد دانلود : ۵۵۸
این تحقیق به مدلسازی انتخاب سبد بهینه با رویکرد حسابداری ذهنی و بر مبنای شاخص های ارزیابی ریسک و بازده بر اساس نظر خبرگان می پردازد. در این راستا پس از نظر سنجی چند مرحله ای از 28 خبره  و تدوین مدل پایه بر اساس روشهای کیفی،  با محاسبه بازده صنایع مختلف بورسی طی ده سال به  ارزیابی مقایسه ای روش های بهینه سازی پرتفوی با توسعه روش های محاسبه ریسک از واریانس به ارزش در معرض خطر و وارد نمودن متغیر حسابداری ذهنی سرمایه گذاران در قالب دو دوره آموزش هشت ساله و آزمایش دو ساله پرداخته است. نوآوری اصلی تحقیق در تدوین مدل ریاضی بهینه سازی با درج محدودیتهای حسابداری ذهنی و نقدشوندگی بوده و ارزیابی نهایی مدل توسعه یافته نشان دهنده کارکرد مناسب مدلسازی مذکور در عملکرد پرتفوی می باشد. نتایج حاصله نشان می دهد  که عملکرد پرتفوی های حاصل از مدل مبتنی بر حسابداری ذهنی  DMSS و MVO در حالت ساده یکسان عمل کرده و اختلاف معناداری ندارند. ولی پرتفوی هایی که بر اساس مدلهای مبتنی بر حسابداری ذهنی با در نظر گرفتن محدودیتهای ارزش در معرض ریسک و نقدشوندگی تشکیل شده اند عملکردی به مراتب بهتر از مدل MVO دارند.
۱۲.

تأثیر تأمین مالی از طریق استقراض بر تصمیم های سرمایه گذاری بر اساس تئوری حسابداری ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی های حسابداری و حسابرسی سال ۲۸ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 713 - 738

کلیدواژه‌ها: حسابداری ذهنی مبلغ بازپرداخت نشده بدهی وضعیت ترهین تصمیمات سرمایه گذاری منافع عاید شده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۲۰۶
هدف: ضعف تئوری های اقتصادی در تبیین نحوه تصمیم گیری افراد، به توسعه تئوری های روان شناسی در این زمینه منجر شده است. پژوهش حاضر با تکیه بر تئوری حسابداری ذهنی، به بررسی تأثیر استقراض در گذشته (جهت خرید یک دارایی) بر تصمیم مدیران برای حفظ یا جایگزینی آن دارایی می پردازد و در پی پاسخ به این سؤال است که آیا درگیر شدن مدیران در یک عامل روان شناختی می تواند به تصمیماتی منجر شود که در راستای افزایش ارزش شرکت نیست؟ روش: این پژوهش تجربی از طرح آزمایش با دو طرح عاملی 2×2 بین گروهی استفاده می کند. متغیرهای مستقل، مبلغ بازپرداخت نشده بدهی (در هنگام تصمیم گیری برای جایگزینی یک دارایی) و وضعیت ترهین دارایی است. متغیر وابسته برای طرح عاملی اول، تصمیم به حفظ یا جایگزینی آن دارایی و برای طرح عاملی دوم، مقدار منافع عاید شده از آن دارایی (از دیدگاه فرد) است. نمونه آماری 80 آزمودنی به شکل ترکیبی از افراد حرفه و دانشگاهی است که به صورت تصادفی در چهار گروه با اندازه یکسان تخصیص یافته اند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که هر چه مبلغ بازپرداخت نشده بدهی بیشتر باشد، تمایل مدیران برای جایگزینی دارایی کمتر است. این عدم تمایل مدیران تا حدی به این دلیل است که از دیدگاه آنان، منافع عاید شده از دارایی کافی نبوده است. نتیجه گیری: این پژوهش نشان می دهد که چگونه یک عامل روان شناختی می تواند کیفیت قضاوت و تصمیم گیری های مربوط به جایگزینی دارایی را کاهش دهد، از این رو، آگاهی از وجود این گونه خطاهای شناختی، می تواند به غناپذیری دانش در تحقیقات بودجه بندی سرمایه ای بینجامد.  
۱۳.

نقش حسابداری ذهنی در کنترل رفتار مصرف افراطی خانوار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات بازاریابی نوین سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۶) 177 - 200
تعداد بازدید : ۱۳۲ تعداد دانلود : ۹۵
هدف: مصرف افراطی از جمله مشکلات جدی خانوارهای امروزی است. مصرف افراطی به معنای فزونی خرج نسبت به داشته ها، انتظارات و یا مبالغ ازپیش تعیین شده است. کنترل رفتارهای مصرف افراطی ازطریق اصلاح سبک زندگی می تواند به خانوارها کمک شایانی کند؛ بنابراین، پژوهش حاضر تلاش دارد تا نقش حسابداری ذهنی در کنترل رفتار مصرف افراطی خانوار را بررسی کند. روش: جامعه آماری پژوهش حاضر، سرپرستان خانوارهای استان کردستان است. پژوهش حاضر شامل سه متغیر وابسته مصرف افراطی درآمد، مصرف افراطی مورد انتظار و مصرف افراطی اعتباری است. متغیرهای مستقل نیز شامل سه گروه حساب های ذهنی مالی (ثروت)، پیش بینی مخارج و اهداف پس انداز است. داده های موردنیاز از طریق پرسشنامه جمع آوری شدند. برای آزمون فرضیه های پژوهش از رگرسیون لجستیک چندجمله ای استفاده شده است. یافته ها: طبق نتایج پژوهش حاضر حساب های ذهنی مالی همچون حساب های جاری، حساب های پس انداز، سرمایه گذاری به همراه متغیرهایی مانند سن، اندازه خانوار و وضعیت مسکن بر رفتار مصرف افراطی درآمد تأثیرگذار هستند. همچنین، یافته های پژوهش نشان می دهد مخارج پیش بینی شده همچون هزینه های اصلی زندگی، هزینه های استثنایی، هزینه های بهداشتی، هزینه های تعمیر اثاثیه منزل، هزینه های پشتیبانی خانوار، هزینه های توانمندسازی به همراه متغیرهایی همچون جنسیت، اندازه خانوار و وضعیت مسکن بر رفتار مصرف افراطی موردانتظار تأثیرگذارند. در نهایت، طبق یافته های پژوهش، اهداف پس انداز همچون نیازهای دوران بازنشستگی، نیازهای عاطفی و اجتماعی، نیازهای تفریحی و تجملاتی، نیازهای خودشکوفایی به همراه متغیرهایی همچون وضعیت مسکن و وضعیت خودرو بر خریدهای افراطی (از طریق مشوّق ها/کارت های اعتباری) تأثیرگذارند.
۱۴.

رابطه بین حسابداری ذهنی و کیفیت گزارشگری مالی با رویکرد معاملات همزمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تجربی حسابداری سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 157 - 182

کلیدواژه‌ها: حسابداری ذهنی کیفیت گزارشگری مالی مالی رفتاری بورس اوراق بهادار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۷۱
سرمایه گذاران برای اتخاذ تصمیمات مالی و تحلیل رویدادهای اقتصادی به نحوه گزارشگری مالی و افشای اختیاری اطلاعات از سوی واحدهای تجاری حساسیت ویژه ای دارند؛ اما طی دهه های اخیر، رفتارهای خلاف قاعده ای در بازارهای مالی به وجود آمده است که نظریه های مالی کلاسیک قادر به توضیح و تبیین آنها نیستند.. به همین رو، مفاهیمی مانند حسابداری ذهنی که در زمینه مالی - رفتاری مطرح شده است، بیش از پیش توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است. اگرچه نظریه حسابداری ذهنی به منظور توضیح تصمیم گیری های مشتری و خانوار ایجاد شده بود، اما ایده های آن برای تهیه کنندگان و استفاده کنندگان گزارش های مالی و افشاگری های اختیاری نیز اجراشدنی هستند. سه ویژگی اصلی نظریه حسابداری (یعنی کدگذاری، طبقه بندی و ارزیابی) با ویژگی های اصلی گزاشگری مالی و افشاگری اختیاری مطابقت دارند. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه شرکتهای فعال پذیرفته شده در بورس که به روش حذف سیستماتیک در فاصله زمانی 1390 الی 1396 انخاب شد.و با انجام نحلیل رگرسیون مشخص گردید که حسابداری ذهنی رابطه منفی و معکوس با کیفیت گزارشگری مالی دارد همچنین کیفیت گزارشگری مالی رابطه معکوس با حسابداری ذهنی دارد.
۱۵.

بررسی رابطه بین حسابداری ذهنی مالیات بردرآمد و مالیات بر ارزش افزوده با تمکین مالیاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تجربی حسابداری سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 183 - 208

کلیدواژه‌ها: حسابداری ذهنی تمکین مالیاتی مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۰۲
با پیدایش مالیات، پدیده فرار مالیاتی و عدم تمکین مالیاتی همواره وجود داشته است. مجموعه ای از عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، روانشناختی بر تصمیمات عدم تمکین و فرار مالیاتی موثر است. در صورتی که عوامل موثر بر تمکین یا عدم تمکین مالیاتی مشخص شود، می توان با تغییراتی در قوانین، ساختارها یا فرایندهای مالیاتی به افزایش تمکین و جلوگیری از فرار مالیاتی کمک کرد. در این پژوهش بررسی می شود که آیا مدیران مالی، حسابداران، مالیات دهندگان بر اساس تئوری حسابداری ذهنی، مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده را به صورت ذهنی، جداگانه از سایر رویدادهای مالی در نظر می گیرند؟ و آیا افرادی که نمرات بالایی در انجام حسابداری ذهنی دارند، تمکین مالیاتی بیشتری نیز انجام می دهند؟ این پژوهش از نوع کاربردی و توصیفی - پیمایشی و از منظر بعد زمانی جزء پژوهشهای مقطعی است که در سال شمسی1401 ( سال مالیاتی 1400) انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را مدیران مالی و حسابداران و مؤدیان مالیاتی مشاغل و شرکتهایی که در استان کرمان موظف به ارائه اظهارنامه مالیاتی می باشند را تشکیل می دهد. از آنجا که جامعه آماری این پژوهش نامحدود فرض شده است، به منظور تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران برای جامعه نامحدود استفاده گردید و حجم نمونه 384 نفر برآورد شد و به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه ای مشتمل بر دو بخش سوال استفاده گردید. نتایج پژوهش بیانگر این است که مؤدیان مالیاتی به صورت ذهنی، مالیات را از دیگر در آمدها جدا می کنند و بین درآمد ناخالص و خالص تمایز قائل می شوند و همه فعالیتهای مالی را در یک حساب ذهنی واحد، وارد نمی کنند. همچنین نتایج نشان داد که حسابداری ذهنی تاثیر مثبت و معناداری بر تمکین مالیاتی دارد و مؤدیان مالیاتی که نمرات حسابداری ذهنی بالاتری دارند، تمکین مالیاتی بیشتری نیز انجام می دهند.
۱۶.

تأثیر اخلاق مالیاتی،حسابداری ذهنی و دانش مالیاتی خویش فرمایان بر تمکین مالیاتی آن ها (مطالعه موردی مودیان حقیقی استان یزد)

نویسنده:
منبع: چشم انداز حسابداری و مدیریت دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۸۲ (جلد ۲) 149 - 169

کلیدواژه‌ها: اخلاق مالیاتی حسابداری ذهنی دانش مالیاتی تمکین مالیاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۸۷
پژوهش پیش رو با هدف بررسی تاثیر اخلاق مالیاتی، حسابداری ذهنی و دانش مالیاتی خویش فرمایان بر تمکین مالیاتی آنها ( مطالعه موردی مودیان حقیقی استان یزد ) در بازه زمانی سال 1401 تا 1402 صورت گرفته است. پژوهش از نظر ماهیت و روش، از نوع پژوهش های توصیفی-پیمایشی بوده و از نظر هدف، کاربردی قلمداد می گردد. جامعه آماری متشکل از مودیان حقیقی شهر یزد می باشد و نمونه آماری نیز از طریق فرمول کوکران و به روش نمونه گیری در دسترس انجام شده است که در نهایت تعداد 384 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده که برای سنجش تمکین مالیاتی از پرسشنامه گوزل و همکاران (2019)، برای سنجش اخلاق مالیاتی نیز از پرسشنامه پالیل (2010)، برای سنجش دانش مالیاتی از پرسشنامه حاج محمدی (1393) و برای سنجش حسابداری ذهنی از پرسشنامه رادینتو (2020) استفاده شده است. روایی محتوایی- صوری و روایی سازه (تحلیل عاملی تأییدی، روایی همگرا و واگرای) ابزار پژوهش بررسی و مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن نیز با استفاده از آزمون ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی سنجیده شد و با توجه به اینکه مقدار آلفا برای همه متغیر های پژوهش بیشتر از 0.7 به دست آمد، با اطمینان می توان پایایی ابزار پژوهش را تأیید کرد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است که در بخش اول جداول و نمودارهای فراوانی و در بخش دوم از روش حداقل مربعات جزئی، به وسیله نرم افزارهای SPSS و SmartPLS ، جهت آزمون فرضیات و ارائه نتایج پژوهش استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان داد که دانش مالیاتی، حسابداری ذهنی و اخلاق مالیاتی بر تمکین مالیاتی مودیان حقیقی تاثیر مثبت و معناداری دارند. علاوه بر این، دانش مالیاتی بر حسابداری ذهنی تاثیر مثبت و معناداری داشته اما حسابداری ذهنی نتوانسته رابطه بین دانش مالیاتی و تمکین مالیاتی را تعدیل نماید و همچنین در استفاده از حسابداری ذهنی تفاوتی بین گروه زن و مرد خویش فرما مشاهده نشد.
۱۷.

بررسی روابط بین حسابداری ذهنی، خودکارآمدی، نگرش و رفتار مالی

نویسنده:
منبع: چشم انداز حسابداری و مدیریت دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۸۲ (جلد ۲) 230 - 250

کلیدواژه‌ها: حسابداری ذهنی خودکارآمدی مالی نگرش مالی رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﯽ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۱۰۸
در دنیای امروز موضوع مالی رفتاری جزء یکی از مهمترین موضوعات مطرح در بحث مسائل مالی به شمار میرود زیرا این موضوعات بسط به جامعه ای به وسعت جهان دارد چرا که در هر جای این کره خاکی قابل قیاس و نتیجه گیری می باشد و هر فرد در هر منطقه ای از کره زمین با هر زبان و فرهنگی تابع این اعمال و رفتار خواهد بود. لذا با توجه به اهمیت موضوع، در پژوهش حاضر به بررسی روابط فیمابینی حسابداری ذهنی، خودکارآمدی مالی، نگرش مالی و رفتار مالی پرداخته شده است. جامعه آماری پژوهش، کارآفرینان شرکتهای مستقر در پارک علم و فناوری یزد در نظر گرفته شده اند و حجم نمونه ای برابر با 165کارآفرین با استفاده از فرمول کوکران تعیین گردید. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ شیوه انجام از نوع توصیفی-همبستگی و به لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات از نوع پیمایشی-مقطعی است. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه استاندارد استفاده شده است که برای بررسی روایی آن از آزمون روایی همگرا و واگرا و برای پایایی آن از آزمون آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده این است که بین حسابداری ذهنی و خودکارآمدی مالی و همچنین بین حسابداری ذهنی و نگرش مالی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. علاوه بر این، نتایج پژوهش حاکی از رابطه مثبت و معنی دار بین نگرش مالی و رفتار مالی است و حسابداری ذهنی بر رفتار مالی به واسطه نقش میانجی خودکارآمدی مالی و همچنین خودکارآمدی مالی بر رفتار مالی به واسطه نقش میانجی نگرش مالی، تأثیر مثبت و معناداری دارد.
۱۸.

راهبردهای اقتصاد رفتاری در تبیین رفتار مصرف کننده

نویسنده:
منبع: چشم انداز حسابداری و مدیریت دوره ۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۸۵ (جلد ۲) 258 - 267

کلیدواژه‌ها: اقتصاد رفتاری مدل رفتار مصرف کننده حسابداری ذهنی مالی رفتاری اقتصاد خرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۵۱
با توجه به پیشینه موضوع "اقتصاد رفتاری" در میان-زمینه علم اقتصاد و علم روانشناسی، ادبیات بسیار غنی در این زمینه وجود دارد که نظر به نوظهور بودن نسبی این رشته، بستر بسیار مناسبی برای پژوهش های بیشتر در این زمینه را فراهم میکند. با این حال، فقدان مطالعات مروری تخصصی در این زمینه به زبان فارسی بسیار مشهود است. این پژوهش تلاش دارد تا با مرور مقالات نگاشته شده در موضوع اقتصاد رفتاری و به طور خاص راهبرد های اساسی و نوین که اقتصاد رفتاری برای تحلیل رفتار مصرف کننده ارائه می دهد را به صورت دسته بندی شده و با استناد به نشریات معتبر در حوزه مربوطه ارائه دهد. این پژوهش با روش مرور سیستماتیک در راستای ترسیم نگاهی جامع برای خواننده گام بر می دارد. پس از جستجو در پایگاه های داده، 38 مقاله مرتبط با موضوع، با معیار های مشخص انتخاب شدند؛ سپس یافته های مقالات در 9 مورد دسته بندی و ارائه شده است. پس از مطالعه این پژوهش، پژوهشگران علم اقتصاد و مدیریت مالی، اشراف نسبی نسبت به مطالعات انجام شده در این زمینه پیدا کرده و میتوانند برای گسترش مرز های دانش در موضوع «تبیین رفتار مصرف کننده» با ابزار ها و راهبرد های علم «اقتصاد رفتاری»، زمینه ها و گذرگاه های این موضوع را شناسایی کرده و سوالات مورد نظر خود را پی بگیرند.