مطالب مرتبط با کلیدواژه

نیروی کار


۴۱.

تحلیل آثار مخارج تأمین اجتماعی بر بهره وری نیروی کار و رشد اقتصادی در ایران

نویسنده:
منبع: اقتصاد مالی سال ۲ تابستان ۱۳۸۷ شماره ۳ 131-147

کلیدواژه‌ها: هزینه های تامین اجتماعی رشد اقتصادی بهره وری نیروی کار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۱۱۵
همواره میان رشد و توسعه اقتصادی از طریق افزایش توان تولیدی و سیاستهای تامین اجتماعی هر کشور رابطه مستقیمی وجود دارد.رشد و توسعه اقتصادی بدون گسترش نظام تامین اجتماعی نقش عمده ای در حمایت از شاغلان و فراهم نمودن زمینه لازم برای مشارکت انها در رشد اقتصادی ایفا می کنند.این سازمان از طریق تامین بخشی از هزینه نیروی کار و حمایت از گروه های آسیب پذیر در بهبود توزیع درآمد نقش دارد.این پژوهش،رابطه میان مخارج تامین اجتماعی و رشد اقتصادی در ایران را در دوره زمانی 1354-1385 با استفاده از الگوی اقتصاد سنجی مورد بررسی قرار دهد.یافته ها نشان میدهد ضریب اثر گذاری مخارج سرانه تامین اجتماعی بر بهره وری نیروی کار در کوتاه مدت دو درصد (0.02) و ضریب ان در بلند مدت پنج درصد(0.05) است.مخارج تامین اجتماعی از طریق غلبه بر مخاطرات ناشی از بیماری،از کارافتادگی،کهولت،بیکاری،فقرمعیشتی و کاهش نااطمینانی و مخاطرات حین کار و پس از آن و همچنین ایجاد محیط امن برای عوامل تولید بر متغیر رشد اقتصادی اثر بخش است.باتوجه نقش مثبت مخارج تامین اجتماعی بر رشد اقتصادی،سازمان تامین اجتماعی می تواند با بهبود خدمات،اجرای تعهدات مربوطه و ارتقای بهره وری نیروی کار سطح پوشش این نوع بیمه ها را گسترش داده و بهبودی اصولی در کیفیت خدمات خود ایجاد نماید.
۴۲.

تأثیر سن بازنشستگی و راهبردهای اشتغال در بازار نیروی کار ایران براساس سیاست های کلی جمعیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست های راهبردی و کلان سال دهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳۷ 192 - 215

کلیدواژه‌ها: اشتغال بیکاری سن بازنشستگی کشش جانشینی نیروی کار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۴ تعداد دانلود : ۱۷۳
اشتغال گروه های سنی مختلف یکی از بحث های اصلی سیاست گذاران بوده است. نهاد دولت در قالب نظام تأمین اجتماعی به دنبال راهکاری است تا با ایجاد فرصت های شغلی جدید، اشتغال گروه های سنی جوان تر را افزایش دهد. یکی از این راهکارها تغییر سن بازنشستگی است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر سن بازنشستگی بر اشتغال و بیکاری است. در این پژوهش، با بهره گیری از توابع کشش جانشینی ثابت آشیانه ای دومرحله ای و استفاده از روش های برآوردی غیرخطی، جانشینی نیروی کار سالمند و جوان در بازار کار ایران در سال های 1397 تا 1384 بررسی و تأثیر تغییر سن بازنشستگی بر ترکیب اشتغال گروه های سنی تشریح شده است. همچنین با توجه به میزان جانشینی محاسبه شده می توان اثر تغییر سن بازنشستگی بر پایداری مالی سیستم تأمین اجتماعی را پیش بینی کرد. نتایج نشان داد که درجه جانشینی نیروی کار جوان و سالمند در بازار کار ایران 42 درصد بوده و لذا با بازنشسته شدن هر 100 نفر، فقط 42 نفر از افراد جوان مشغول به کار می شوند. بنابراین سیاست تغییر سن بازنشستگی چندان مؤثر نخواهد بود. همچنین با توجه به اینکه سیستم تأمین اجتماعی در ایران از نوع حقوق، تعریف شده و تأمین مالی آن به صورت پرداخت جاری است، این سیاست ها ممکن است پایداری مالی تأمین اجتماعی در ایران را با مسائلی روبه رو کند.
۴۳.

معرفی و محاسبه شاخص ترکیبی بیکاری در ایران با استفاده از منطق فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اقتصادی سال دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹

کلیدواژه‌ها: نیروی کار بازار کار شاخص ترکیبی منطق فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۴ تعداد دانلود : ۱۴۶
در بررسی و تحلیل ساختار اقتصادی جوامع، از مهم ترین مسائل، وضعیت نیروی کار است تا حدی که از لحاظ سیاست گذاری و تحلیل عملکرد سیاست ها و برنامه های اقتصادی، این مسئله جایگاه بسیار ویژه ای پیدا کرده است. اغلب رسانه ها و سیاست گذاران برای تحلیل و بررسی وضعیت بازار کار، صرفاً نرخ بیکاری را ملاک قرار می دهند؛ این در حالی است که نرخ بیکاری تنها یک جنبه از بازار کار است و تأکید صرف بر آن، موجب نادیده گرفتن سایر علائم بازار کار می گردد. به غیر از نرخ بیکاری، سطح سواد، درآمد، دستمزد و هزینه های جبران خدمات و دستمزد، میزان رسمی یا قراردادی بودن، توزیع درآمد و چندین متغیر دیگر نیز در تعیین وضعیت نیروی کار دارای اهمیت هستند. این مقاله برای اولین بار با رویکرد منطق فازی، به تعیین شاخص ترکیبی وضعیت نیروی کار و بیکاری در ایران پرداخته است. بدین منظور از 8 متغیر اساسی بازار نیروی کار در دوره زمانی 1384 الی 1398 استفاده شده است. نتایج شاخص ترکیبی وضعیت نیروی کار به منطق فازی نشان می دهد که از سال 84 تا 98 در ایران وضعیت نیروی کار با نوسان زیادی مواجه بوده است. به طوری که از سال 86 الی 90 وضعیت بیکاری روند نزولی داشته است. از طرفی از سال 90 الی 92 روند شاخص ترکیبی بیکاری صعودی می شود. همچنین مجددا از سال 93 تا 96 روند شاخص ترکیبی نزولی شده و مجددا صعودی می شود. لذا این مقاله برای اولین بار با رویکرد منطق فازی، به تعیین شاخص ترکیبی وضعیت نیروی کار در ایران پرداخته است. بدین منظور از 16 متغیر اساسی بازار نیروی کار در دوره زمانی 1384 الی 1395 استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که از سال 84 تا 95 در ایران وضعیت نیروی کار با نوسان زیادی مواجه بوده است. به طوری که از سال 85 الی 91 وضعیت نیروی کار روند نزولی (هرچند با نوسان) داشته است. از طرفی از سال 91 الی 95 روند بهبود وضعیت نیروی کار را مشاهده می کنیم. .
۴۴.

بررسی اثر سرمایه انسانی بر ارزش افزوده اقتصادی در ایران و ارائه راهکارهای مناسب جهت ارتقاء آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار) سال بیست و دوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ ۱۷۴-۱۴۷

کلیدواژه‌ها: ارزش افزوده اقتصادی سرمایه انسانی نیروی کار هزینه های آموزشی روش خودهمبسته با وقفه های توزیعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۱۲۳
سرمایه انسانی باعث افزایش بهره وری عوامل تولید می شود و از این طریق، به صورت غیرمستقیم بر رشد اقتصادی اثر مثبت می گذارد. در این تحقیق، برآنیم که از طریق استخراج نوع و نحوه تأثیرگذاری متغیر هزینه-های آموزشی بر رشد اقتصادی کشور، به بررسی اثر سرمایه انسانی بر ارزش افزوده اقتصادی در ایران بپردازیم و راهکارهای مناسبی جهت ارتقاء این نقش در اقتصاد ارائه کنیم . روش انجام این تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. به منظور بررسی رابطه تعادلی کوتاه مدت بین متغیرهای تحقیق، از روش خودهمبسته با وقفه های توزیعی ARDL استفاده شده، و بر اساس نتایج به دست آمده، در کوتاه مدت، شاخص های سرمایه انسانی، تأثیر مثبتی بر رشد ارزش افزوده اقتصادی داشته است. نتایج به دست آمده در بلند مدت نیز بیانگر آن است که متغیرهای نسبت ثبت نام ناخالص متوسطه و دانشگاهی، رشد واردات کالاها، خدمات و درآمد، درصد مخارج آموزش عمومی به GDP، درصد هزینه های بهداشتی خصوصی به GDP، نرخ مشارکت نیروی کار جمعیت 15 سال و بالاتر، رشد سرمایه گذاری مستقیم خارجی، کارآیی دولت، کیفیت قوانین و رشد سالانه تشکیل سرمایه ناخالص، تأثیر مثبت و معنی داری بر رشد ارزش افزوده اقتصادی دارند. ضریب تصحیح خطا برای معادله، 78/0- است که نشان می دهد که در هر دوره، 78 درصد شوک وارده کوتاه مدّت، به سمت مقادیر بلندمدت تعدیل می یابد. نتایج این تحقیق، از این جهت مورد استفاده سیاستگذاران است که شناسایی عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی، می تواند برنامه ریزان اقتصادی را از دو جنبه مهم، اول، لحاظ کردن متغیرهای جدید در برنامه ریزی ها و درنتیجه، تخصیص بهینه منابع و دوم، کاهش خطاهای ناشی از تحلیل نادرست سهم عوامل مؤثر در رشد اقتصادی، آگاه گرداند. شماره ی مقاله: ۶
۴۵.

مهم ترین عوامل مؤثر در مزد منصفانه، آزمون نظریه آکرلوف در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اقتصادی دوره ۴۸ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۵) 91 - 117

کلیدواژه‌ها: آکرلوف بهره وری کارفرما مزد منصفانه مزد تسویه کننده بازار نیروی کار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۱۰۲
با توجه به فقدان توضیحی همه جانبه درباره عوامل مؤثر در مزد منصفانه و تطابق نداشتن کامل میان نظر کارگر و کارفرما در مورد آن، مقاله حاضر با تکمیل حلقه های مفقوده فرضیه آکرلوف، مبنی بر «مزد منصفانه- تلاش منصفانه»، امکان عملیِ تقرب به سوی مزد منصفانه و تحققِ آثارِ آن را در بهره وری فراهم می کند. به این منظور، ضمن تجزیه و تحلیل تئوریک نظریه آکرلوف و آزمون ضمنی آن مبنی بر اثر مزد کارکنان مشابه و نرخ بیکاری در تعیین مزد منصفانه، ابعاد 38 گانه مؤثر در تعیین مزد منصفانه، از طریق مصاحبه کیفی و تکمیل پرسش نامه با نمایندگانی از گروه های کارگری، کارفرمایی و متخصصان دانشگاهی بازار کار، سنجش و ابعاد شکل دهنده مزد منصفانه و نحوه اولویت دهی به آن عوامل در ایران آزمون شد؛ در نهایت، مشخص شد که کارفرمایان و کارگران برای بیشتر مؤلفه های مؤثر در مزد منصفانه میانگین رتبه ای متفاوتی قائل اند که لازم است این شکاف در رتبه بندی مؤلفه ها کاهش یابد.
۴۶.

برآورد آثار مستقیم و سرریز سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات و ارتباطات بر تولید صنایع ایران با تأکید بر نقش سرمایه ی انسانی و ظرفیت جذب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اقتصادی دوره ۵۲ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۹) 395 - 426

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) صنایع کارخانه ای ایران نیروی کار تحقیق و توسعه سرریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۳۱
فناوری اطلاعات و ارتباطات  به عنوان یکی از فناوری های با کاربردهای عام، اقتصاد کشورهای جهان را طی دهه های اخیر متحول ساخته است.  ایران نیز  به عنوان یک کشور در حال توسعه و نیمه صنعتی، سرمایه گذاری های نسبتا زیادی برای به کارگیری فاوا در بخش های مختلف اقتصادی کشور به ویژه در دهه اخیر انجام داده است، اما وضعیت شاخص های سرمایه گذاری فاوا درکشور در مقایسه با سایر کشورهای منطقه و جهان، مطلوب نبوده و  آثارآن بررشد تولید و بهره وری به طور دقیق مشخص نیست. هدف این پژوهش، برآورد آثار فاوا برتولید بخش صنعتی ایران است. برای این کار، از یک مدل اقتصادسنجی با داده های پنل، شامل داده های صنایع کارخانه ای با کدهای چهاررقمی در دوره ی 1393-1383 استفاده شده است. در مدل به کار رفته، آثار عوامل مکمل مانند کیفیت نیروی کار، با استفاده از شاخص های مختلف سطح مهارت و آموزش و نوع فعالیت و  ظرفیت جذب بنگاه ها، با استفاده از متغیر تحقیق و توسعه، نیز برآورد شده اند. هم چنین، علاوه بر اثار مستقیم فاوا، آثار غیرمستقیم یا سرریز آن  در درون صنایع و بین صنایع نیز تصریح و برآورد شده اند. نتایج برآورد نشان می دهند که سرمایه گذاری فاوا اثر مثبتی بر تولید صنایع کارخانه ای ایران داشته و اثرآن در طول زمان افزایش یافته است. افزایش میزان مهارت، سطح تحصیلات و سرمایه ی تحقیق و توسعه نیز برمیزان اثرگذاری فاوا افزوده است. هم چنین نتایج به دست آمده دلالت بر  آثار سرریز سرمایه گذاری فاوا درمیان صنایع و بین صنایع دارد. طبقه بندی JEL : O1, O3, O4
۴۷.

بررسی عوامل مؤثر بر تبعیض جنسیتی دستمزد در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اقتصادی دوره ۵۴ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۲۷) 285 - 301

کلیدواژه‌ها: نیروی کار جمعیت شاغل تبعیض جنسیتی دستمزد شکاف جنسیتی دستمزد مشارکت اقتصادی اشتغال زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۱۳۹
پژوهش حاضربه بررسی عوامل مؤثر بر شکاف جنسیتی دستمزد در ایران می پردازد. پایه نظری این مطالعه مبتنی بر مدل نیومارک (1988) است که برچارچوب شکاف جنسیتی اوزاکاو بلیندر (1973) قرار دارد. این مدل بر روی داده های طرح نیروی کار سال 1393 کشور ایران پیاده   سازی شدهاست. نتایج پژوهش نشان می دهد که متوسط بالاتر میزان تحصیلات در بین زنان شاغل موجب کاستن از شکاف جنسیتی دستمزد در بین شاغلان کشور شده است. با این حال تبعیض جنسیتی دستمزد برای کار برابر و میزان تحصیلات برابر به میزان چشمگیری وجود دارد. این شکاف در بخش خصوصی بیش از بخش عمومی است. بخش خصوصی سهم قابل توجهی از اشتغال را در بردارد و در عین حال هم دستمزد کمتری پرداخت می کند و هم در مقایسه با بخش عمومی شکاف جنسیتی بیشتری در پرداخت دستمزدهای این بخش وجود دارد. طبقه بندی JEL : J31 ,J16 ,J21
۴۸.

تخمین هزینه جابه جایی نیروی کار در یک مدل ساختاری اقتصاد ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اقتصادی دوره ۵۵ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۳۰) 27 - 56

کلیدواژه‌ها: نیروی کار هزینه جابه جایی بخش های اقتصادی تخمین مدل ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۲۱
  در این پژوهش مدلی ساختاری از بازار کار در ایران ارائه شده است و به کمک داده های خرد خانوار، هزینه جابه جایی بین بخشی نیروی کار تخمین زده شده است. در این تحقیق علاوه بر در نظر گرفتن متغیرهای تحصیلات، جنسیت، سن و محل سکونت، هزینه جابه جایی متغیر (غیریکسان) بین بخش های مختلف اقتصادی نیز برآورد شده است. براساس یافته های این پژوهش می توان گفت که: 1) هزینه جابه جایی بین بخشی در اقتصاد ایران بزرگ و بین 3 تا 11 برابر متوسط درآمد سرانه است. 2) هزینه جابه جایی برای زنان، نیروی کار تحصیل کرده، مسن و روستایی بیشتر است. 3) در صورتی که این هزینه های جابه جایی به صفر کاهش یابد، تولید در بخش قابل مبادله و غیرقابل مبادله 36 و 16 درصد افزایش می یابد. نتایج این تحقیق به روشنی نشان می دهد که اعمال سیاست های تغییرات شدید می تواند هزینه رفاهی بالایی در بخش نیروی کار داشته باشد. تجربه افراد در یک بخش به سختی و با تأخیر فراوان به بخش دیگر قابل انتقال خواهد بود. طبقه بندی JEL :  J61, J21, C15
۴۹.

تأثیر رقابت در بازار محصول بر کارایی سرمایه گذاری در نیروی کار با تأکید بر نقش محدودیت در تأمین مالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد مدیریت مالی سال دهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۷ 77 - 98

کلیدواژه‌ها: رقابت در بازار محصول بیش سرمایه گذاری کم سرمایه گذاری نیروی کار محدودیت مالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۱۵۸
در این پژوهش تأثیر رقابت در بازار محصول بر کارایی سرمایه گذاری در نیروی کار با تأکید بر نقش محدودیت در تأمین مالی مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه از نوع کمّی و پس رویدادی است. نمونه این پژوهش مبتنی بر داده های مربوط به 122 شرکت فعال در بورس تهران از سال 1390 تا 1398 می باشد. نتایج تحلیل های رگرسیونی پژوهش نشان داد که بین رقابت در بازار محصول و کارایی سرمایه گذاری در نیروی کار شرکت ها رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. رابطه بین محدودیت های مالی و کارایی سرمایه گذاری در نیروی کار شرکت ها نیز منفی و معنی دار  است. همچنین، شواهد نشان داد که رابطه بین رقابت در بازار محصول با بیش(کم)سرمایه گذاری در نیروی کار منفی و معنی دار  است. افزون بر این، شدت رابطه مثبت (منفی) بین رقابت در بازار محصول و کارایی سرمایه گذاری در نیروی کار (بیش یا کم سرمایه گذاری در نیروی کار) در شرکت های دارای محدودیت های مالی، کمتر است. این یافته ها دارای پیامدهای مهم سیاسی برای مشاغل و سیاست گذاران در زمینه اشتغال است.
۵۰.

بررسی تأثیر تسهیلات اعطایی بانک ها بر تولید بخش صنعت در ایران

نویسنده:
منبع: رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری سال ۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۱ 1837-1854

کلیدواژه‌ها: تولید بخش صنعت بازارهای مالی نیروی کار تسهیلات بانکی خودتوضیحی با وقفه های گسترده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۷۶
موضوع مقاله حاضر، بررسی تاثیر تسهیلات اعطایی بانکها بر تولید بخش صنعت در ایران می باشد. نظام بانکی به عنوان یکی از مهم ترین و اساسی ترین بخشهای اقتصاد جامعه در قالب بازارهای مالی نقش و جایگاه بسزایی را در فعالیتهای اقتصادی ایفا می نماید. یکی از عوامل مؤثر بر رشد و توسعه اقتصادی هر جامعه، ساماندهی بازارهای مالی در جهت افزایش توان رقابتی بانکها و گسترش بازارهای سرمایه و جذب نقدینگی مردم و تخصیص آن به فعالیتهای تولید و ایجاد امکانات لازم برای مشارکت عمومی است. بانکها به عنوان مهمترین و اصلی ترین بخش از بازار پول در اقتصاد ایران، وظیفه مدیریت و تدارک نقدینگی و هدایت آن به سمت فعالیتهای مولد تولیدی و سرمایه گذاری را دارا می باشند، به طوری که بخش عمده نقدینگی جامعه باید توسط نظام بانکی کشور برای سرمایه گذاری در بخشهای مختلف اقتصادی هدایت و مدیریت شود. تخمین الگوی تحقیق با بهره گیری از آزمون های اقتصاد سنجی و با استفاده از روش ها و الگوهای مختلف به بررسی تاثیر تسهیلات اعطایی بانکی بر رشد اقتصادی بخش صنعت در ایران پرداخته شد؛ و برای بررسی تایید یا رد فرضیه تحقیق از مدل ARDL استفاده گشته است. متغیرهای تحقیق به صورت فصلی و به صورت سری زمانی در ایران می باشند. نتیجه حاصله از تحقیق (الگوی ARDL، نتیجه تخمین پویای الگو) نشان دهنده تاثیر مثبت و معنی دار تسهیلات اعطایی بانکها بر رشد اقتصادی بخش صنعت در ایران را داشته است. همچنین پس از تخمین الگوی تحقیق با استفاده از الگوی تصحیح خطای برداری به تخمین الگو پرداخته، در معادله تصحیح خطای برداری جز قابل اتکا ضریب ECM(-1) می باشد که در این تحقیق معنی دار و منفی می باشد و نشان دهنده این موضوع است که در هر دوره به میزان 0.31 درصد از نوسانات رشد اقتصادی بخش صنعت نسبت به دوره قبل تعدیل می شود. همچنین با استفاده از آزمون روابط بلند مدت به بررسی روابط بلند مدت متغیرهای تحقیق بر میزان رشد اقتصادی بخش صنعت در ایران پرداخته شد که نتیجه حاصله از تخمین بلند مدت حاکی از آن شد که در بلند مدت نیز در سطح اطمینان قابل قبولی تاثیر تسهیلات اعطایی بانکی بر رشد اقتصادی بخش صنعت مثبت و معنی دار گشت.
۵۱.

تأثیر رشد اقتصادی بر مشارکت زنان در کشورهای اسلامی آسیایی با توجه به عوامل جمعیت شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال هفدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۳ 207 - 236
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۵۶
افزایش مشارکت زنان در بازار کار منجر به بهبود وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جوامع می شود و زمینه ساز رشد و توسعه پایدار جوامع خواهد بود. ازاین رو، متغیر مشارکت زنان در بازار کار و عوامل تعیین کننده آن از موضوعات مهمی است که در مطالعات به دفعات به آن پرداخته شده است. در این پژوهش، تأثیر رشد اقتصادی بر مشارکت زنان در بازار کار در کنار متغیرهایی مانند میزان باروری کل، بیکاری و شهرنشینی، در ۲۳ کشور مسلمان آسیایی، در فاصله زمانی ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۹ در قالب یک مدل پنل مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که اگر اثرات فردی در تخمین داده های پنلی مورد استفاده در نظرگرفته نشود، مانند آنچه در مطالعات پیشین انجام شده، فرضیه U-شکل بودن رابطه میان رشد اقتصادی و نرخ مشارکت زنان، در میان مجموعه کشورهای مورد بررسی تأیید می شود. اما اگر تفاوت میان کشورها در نظر گرفته شود، این رابطه و فرضیه تأیید نمی شود. مطالعه حاضر تأکید می کند که در نظر گرفتن تفاوت های میان کشورها، منجر به روشن شدن اثرات نهادهای منحصر به فرد حاکم بر کشورها بر نرخ مشارکت زنان و همچنین تصریح درستی از اثر رشد اقتصادی بر این نرخ خواهد شد.
۵۲.

شکاف فضایی بنیان های اقتصاد عشایری در استان خراسان جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان دوره اول پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 93 - 110

کلیدواژه‌ها: نابرابری اقتصاد عشایری دامداری مرتع نیروی کار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۸۶
مقدمه: کوچ نشینی دارای اقتصادی مولد و توسعه زا است. کارکرد بی بدیل اقتصاد و تولیدات عشایری سبب می شود تا بهبود و تحول در این جز از پیکره اقتصاد ملی، همواره تلاشی مهم باشد. با وجود اهمیت اقتصاد مولد عشایری، چالش های جدی گریبان گیر عشایر کشور است به گونه ای که در حال حاضر بسیاری از آنان یا از این حوزه ی فعالیتی خارج شدند یا از اشتغال در این حوزه نارضایتی دارند. از مسائل اولویت دار مرتبط با اقتصاد کوچ نشینان که کمتر نیز بدان توجه گردیده، نابرابری ها و شکاف های فضایی است. استان خراسان جنوبی یکی از مناطق عشایری است که در ردیف پنجم کشوری قرار دارد. هدف پژوهش: در پژوهش حاضر سعی شده تا به تحلیل وضع موجود از حیث پراکنش و برخورداری فضایی از عناصر اصلی اقتصاد عشایر (نیروی کار، دام و مرتع) به منظور درک بهتر نابرابری های فضایی در نواحی عشایری استان خراسان جنوبی پرداخته شود. روش شناسی تحقیق: تحقیق حاضر دارای ماهیتی کاربردی و به لحاظ روش از نوع توصیفی – تحلیلی و ژرفانگر است. داده های تحقیق برپایه مطالعات اسنادی گردآوری شده است. بانک داده های اولیه در نرم افزار اکسل تشکیل گردید و پس از ورود اطلاعات لازم به محیط نرم افزار ArcMap و  GeoDaاقدام به تحلیل فضایی داده ها و تهیه نقشه های خروجی گردید. قلمروجغرافیایی پژوهش: در این تحقیق قلمرو جغرافیایی مشتمل بر عشایر شهرستان های استان خراسان جنوبی است. یافته ها و بحث: به دنبال انطباق اطلاعات سه رکن مرتع، دام و نیروی کار در فضاهای عشایری خراسان جنوبی نتایج نشان داد که دسترسی همسان و متوازنی از این سه رکن مهم در سطح شهرستان ها وجود ندارد؛ به گونه ای که نواحی دارای بیشترین برخورداری از دام، چندان غنایی به لحاظ نیروی انسانی و مرتع ندارد. نتایج: می توان گفت تعمیق نابرابری و گسست فضایی از حیث بنیان های اقتصاد عشایری، اپیدمی حاکم بر فضا است. از این رو لازم است برنامه ریزی توسعه با رویکرد آمایش فضا از حیث فعالیت ها و ظرفیت های مهم اقتصاد عشایری با هدف کاهش نابرابری ها انجام گیرد.
۵۳.

آزادسازی قیمت حامل های انرژی در ایران، یک تهدید یا فرصت برای بخش کشاورزی!؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اقتصادی کاربردی ایران سال ۳ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱۱ 219 - 238

کلیدواژه‌ها: آزادسازی قیمت انرژی زمین نیروی کار سیستم معادلات به ظاهر نامرتبط (ISUR) بخش کشاورزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۸۴
بخش کشاورزی یکی از مهم ترین بخش های تولیدی در اقتصاد ایران است که در چندین سال اخیر در معرض اثرپذیری از افزایش قیمت حامل های انرژی قرار گرفته است. نهاده ی انرژی یکی از مهم ترین عوامل تولیدی اثرگذار بر عملکرد بخش های تولیدی ازجمله بخش کشاورزی است که با توجه به نقش کلیدی آن در فرآیند تولید، کاهش یا افزایش احتمالی میزان تقاضا و مصرف آن از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. ازاین رو، مطالعه ی حاضر در پی پاسخ آن است تأثیر آزادسازی قیمت انرژی بر تقاضای عوامل تولیدی عمده ی بخش کشاورزی ایران به چه ترتیب است. بدین منظور با استفاده از داده های تابلویی مرتبط با دوره ی زمانی 1390-1370 تابع تقاضای مشروط عوامل تولید در بخش کشاورزی استان های کشور مورد تخمین قرار گرفت. نتایج نشان داد که در صورت آزادسازی قیمت انرژی در کشور، تقاضای آن در بخش کشاورزی کاهش می یابد. همچنین، با افزایش قیمت حامل های انرژی، تقاضای عوامل تولید زمین و نیروی کار افزایش می یابد. علت این امر نیز اتخاذ و تداوم حمایت های جایگزین و نیز تخصیص اعتبار جهت اصلاح ساختار مصرف انرژی همگام با آزادسازی قیمت حامل های انرژی است. در نهایت نتایج نشان داد که برآیند این سیاست ها باعث شده تا آزادسازی قیمت حامل های انرژی به عنوان فرصتی برای بخش کشاورزی ایران تلقی شود.
۵۴.

معرفی و محاسبه تابع تولید فیزیکی برای اقتصاد ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اقتصادی کاربردی ایران سال ۷ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۶ 145 - 166

کلیدواژه‌ها: تابع تولید فیزیکی موجودی سرمایه نیروی کار مصرف انرژی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۸۲
با توجه به این که تابع تولید به عنوان یک ابزار مهم اقتصادی در تجزیه وتحلیل های اقتصادی می باشد، در این مطالعه، تابع تولیدی معرفی و برآورد شده که متأثر از تعاملات مجزای سرمایه با نیروی کار و انرژی است. تابع تولید فیزیکی بر مبنای نیرویی است که از طریق سرمایه، کار تولید می کند و جایگاه ویژه ای را برای نهاده سرمایه در توابع تولید قائل است. همچنین در این مطالعه تلاش شده است در کنار برآورد تابع تولید فیزیکی برای اقتصاد ایران در طول دوره ی 1395-1353، از دو تابع تولید رایج دیگر؛ تابع تولید کاب داگلاس و ترانسلوگ جهت مقایسه و تعیین نتایج اقتصادسنجی قابل اعتمادتری استفاده شود. لازم به ذکر است که حالت های مختلفی برای برآورد توابع تولید در نظر گرفته شده تا بهترین نتایج ممکن به دست آید که ازجمله آن می توان به روش حداقل مربعات معمولی و روش تصحیح خطا اشاره کرد که در کنار آن ها نیز توابع تولید با در نظر گرفتن نهاده انرژی و بدون آن بررسی شدند. نتایج آزمون های تشخیص و درستی مدل و همچنین ضرایب متغیرها در برآورد توابع بیانگر آن است که تابع تولید فیزیکی دارای الگوی مناسب تری نسبت به دو تابع دیگر برای اقتصاد ایران است. در بین نهاده های تولید، سرمایه فیزیکی (85/2 درصد) و نیروی کار (95/1 درصد) دارای بیشترین تأثیر بر روی تولید هستند و این نشان دهنده اهمیت سرمایه گذاری و سرمایه انسانی در اقتصاد کشور است که بایستی به صورت بهینه و با برنامه ریزی در زیرساخت ها، آموزش و مهارت نیروی کار انجام شود.
۵۵.

جهانی شدن و آثار آن بر مهاجرت نیروی کار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۰ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۹) 137 - 162

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن مهاجرت نیروی کار اقتصاد کشورهای توسعه یافته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۱۲۲
مهاجرت به عنوان یک واقعه مکان محور جمعیتی و متنوع، امری غیرقابل انکار است. بااین حال، بسیاری از پژوهشگران این حوزه بر این باور هستند که مهاجرت نیروی کار مهم ترین و چالش برانگیزترین نوع مهاجرت را شکل می دهد. با ایجاد تحولات جدید در سایه جهانی شدن جای تردیدی وجود ندارد که جهانی شدن به عنوان میراثی از تمدن بشری در دوره های جدید، باعث همپیوندی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در تمام جوامع شده است و اثراتی دوگانه بر مهاجرت نیروی کار داشته است. لذا سؤالی اساسی که مطرح می شود این است که جهانی شدن اقتصاد چه تأثیری بر مهاجرت نیروی کار داشته است؟ در پاسخ به سؤال اصلی فرضیه پژوهش بر این مبنا قرار دارد که تغییر در مناطق مقصد و مبدأ مهاجرت، تغییر در تقاضای نیروی کار و ایجاد گرایش های متناقض در تقاضای نیروی کار از مهم ترین تأثیرات جهانی شدن اقتصاد بر مهاجرت نیروی کار است. پررنگ بودن نقش تحولات اقتصادی در مهاجرت نیروی کار ماهر و غیر ماهر از یک سو و به چالش کشیدن تغییر در مبدأ و مقصد مهاجرت و تغییر در تقاضا برای نیروی کار ماهر و نیمه ماهر از مهم ترین مسائلی است که باید در این چارچوب مورد توجه قرار گیرد. با توجه به تمرکز بسیاری از مکاتب و اندیشمندان به این روند، پژوهش حاضر سعی دارد با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی به بررسی تأثیر جهانی شدن اقتصاد بر مهاجرت نیروی کار بپردازد.
۵۶.

امکان سنجی فقهی حقوقی توانایی نیروی کار به عنوان مال در دعاوی اعسار(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مبانی فقهی حقوق اسلامی سال ۱۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 8 - 21

کلیدواژه‌ها: اعسار مال کار کردن بدهکار نیروی کار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۱۰۷
در خصوص توانایی کار کردن توسط انسان حر و این که آیا این توانایی در شمار دارایی بالفعل محسوب می شود یا خیر بین فقها اختلاف نظر وجود دارد؛ توضیح آنکه از دیدگاه برخی صرف توانایی کار کردن ازلحاظ بدنی و فکری منجر به خروج فرد از اعسار می شود حتی اگر ازلحاظ اموال عینی و طلب دینی فاقد ثروت باشد. در مقابل، عده ای دیگر چنین نظری را قبول ندارند؛ زیرا معتقدند توانایی کار کردن انسان حر به صورت بالقوه، مال محسوب نمی شود که بتوان منفعتی برای نیروی بدنی بالقوه آن قائل شد. به نظر می رسد این دیدگاه موجه تر باشد؛ زیرا دیدگاه اول، توانایی کار کردن را به صورت بالفعل در شمار دارایی می داند، اما برای مثال، وکیلی که دارای پروانه وکالت دادگستری است، هیچ گونه پرونده ای برای وکالت به او ارجاع داده نشود و درنتیجه فاقد درآمد باشد، آیا می توان این توانایی بالقوه آن را مال محسوب کرد؟ ازاین رو، این پژوهش درصدد آن است که با توجه به تحلیل دیدگاه های فوق به روش تحلیلی و توصیفی به شناسایی بهترین دیدگاه در راستای اجرای هرچه بهتر عدالت بپردازد.
۵۷.

تحلیل رابطه بین انواع پاداش پرداختی مدیران با بهره وری نیروی کار (رویکرد نظریه بازی ها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اقتصاد صنعتی سال ۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۳ 73 - 86

کلیدواژه‌ها: نظریه بازی ها پاداش بهره وری نیروی کار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۲۷
بر اساس یک توافق عمومی ضمنی، رضایت و تعهد کارمندان تحت تأثیر پاداش های کامل قرار دارد؛ بنابراین ادراک مدیران از استفاده مناسب و مؤثر برنامه های پاداش جهت افزایش کارایی ضروری است. اما یکی از مهم ترین مشکلات موجود در این زمینه عدم توانایی تفکیک مناسب انواع نیروی کار بر اساس بهره وریشان به هنگام توزیع پاداش است که باعث می شود در بسیاری موارد نیروی کار با بهره وری بالا و پایین به یک اندازه پاداش دریافت کنند. پژوهش حاضر با طراحی یک بازی ایستا با اطلاعات کامل بین مدیران و نیروی کار آن ها و با توجه به پیامدهای بازیکنان، درصدد است که نشان دهد در برخی موارد حتی توزیع پاداش نامناسب می تواند از برابری پاداش برای انواع نیروی کار نیز فراتر رود به گونه ای که به نیروی کار با بهره وری پایین تر پاداش بیشتری نسبت به نیروی کار با بهره وری بالاتر پرداخت شود. از این رو، در این پژوهش ارتباط متقابل مدیران و نیروی کار از طریق نظریه ی بازی ها مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظوراستراتژی مدیران در پنج حالت و استراتژی کارکنان در سه حالت طراحی گردید. نتایج نشان داد که در نقطه تعادل، استراتژی مدیران توزیع پاداش مستمر و یکسان به کارکنان با بهره وری بالاتر خواهد بود و کارکنان نیز استراتژی تلاش بیشتر جهت افزایش بهره وری (و لذا دریافت پاداش) را انتخاب خواهند کرد. نهایتاً پیشنهاد می گردد جهت ایجاد انگیزه و تلاش بیشتر کارکنان و در نتیجه افزایش بهره وری آنان، توزیع پاداش بین کارکنان با بهره وری بالاتر و به صورت مستمر و یکسان باشد.
۵۸.

بررسی عوامل موثر بر رضایت تحصیلی دانشجویان در رشته مهندسی راه آهن

نویسنده:
منبع: آموزش مهندسی ایران سال ۱۹ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۷۶ 61 - 77
تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۵۱
در دهه اخیر به جهت تحقق توسعه پایدار، توجه بسیاری از کشورها معطوف به حمل و نقل ریلی بوده است. در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده عوامل تاثیرگذار بر رضایت تحصیلی 158 نفری از جامعه 701 نفری دانشجویان دانشکده مهندسی راه آهن از جهت وجهه ی رشته، سطح آموزش و پژوهش و دورنمای شغلی بررسی شده است. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه تدوین شده توسط چند تن از اساتید و دانش آموختگان رشته مهندسی راه آهن انجام گرفت. میزان پایایی پرسشنامه بر اساس آلفای کرون باخ برابر با 0.85 برآورده شد. اهم نتایج نشان می دهد که ضریب همبستگی بالایی بین رضایت تحصیلی و میزان افتخار به رشته در میان دوستان و آشنایان و همچنین با آینده شغلی وجود دارد. نتایج آزمون تی (T) و آنوا (Annova)یک طرفه جهت بررسی آزمون فرض ها و تأثیر رضایت براساس جنسیت، گرایش رشته و سال گویای آن بود که تفاوت معناداری براساس جنسیت و گرایش در رضایت تحصیلی دانشجویان این رشته وجود نداشته اما رضایت دانشجویان براساس سال تحصیلی کاهش می یابد. در انتها رهنمودهایی برای سیاست گذاری براساس نتایج به دست آمده استخراج گردید.
۵۹.

بررسی تنزل کیفیت اشتغال نیروی کار ناشی از همه گیری کووید-19 در مناطق روستایی استان هرمزگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال ۲۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 53 - 80

کلیدواژه‌ها: اشتغال نیروی کار اقتصاد روستایی کووید-19 استان هرمزگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۳۲
همه گیری کووید-19 اقتصاد جهانی را با چالش های زیادی روبرو کرده است. هدف حاضر با توجه به حساسیت بخش اقتصاد روستایی نسبت به تبعات و پیامدهای رکودی این بیماری به خصوص تبعات آن بر بازار اشتغال نیروی کار روستایی، بررسی تنزل کیفیت اشتغال نیروی کار در مناطق روستایی استان هرمزگان ناشی از همه گیری این بیماری است. در این راستا ابتدا با بررسی پژوهش های پیشین، مبانی نظری و نظرات خبرگان این حوزه، پرسش نامه ای با ده بعد و سی و هشت گویه برای بررسی تنزل کیفیت نیری کار طراحی شد که آلفای کرونباخ آن 0/77 به دست آمد. جامعه آماری این پژوهش کلیه نیروی کار فعال در مناطق روستایی استان هرمزگان در سال 1400 است. روش نمونه گیری، خوشه ای و حجم نمونه 311 نفر است. یافته های این پژوهش نشان داد که هر ده بعد کیفیت اشتغال در مناطق روستایی تحت تأثیر این همه گیری قرار گرفته اند که به ترتیب ابعاد «ساعت کار مناسب»، «فرصت های اشتغال» و «زمینه های اجتماعی اقتصادی» بیشترین و ابعاد «کار امن»، «کار غیر قابل قبول» و «گفتمان اجتماعی» کمترین افت کیفیت را داشته اند. برای مواجهه و مقابله با این شرایط، اولویت بخشیدن به استراتژی های بهبود محیط اشتغال و رفاه نیروی کار توصیه می شود.
۶۰.

تأثیر همه گیری کووید-19 بر عرضه نیروی کار زنان در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اقتصادی دوره ۵۹ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۴۶) 151 - 177

کلیدواژه‌ها: اشتغال زنان کووید-19 نیروی کار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۵۹
مشارکت زنان در بازار کار نقشی اساسی در شکل دهی به توسعه اقتصادی و تقویت پیشرفت اجتماعی دارد از سویی همه گیری کووید-19 چالش های بی سابقه ای را برای مشارکت زنان در بازار نیروی کار ایجاد کرده است. در این مقاله تأثیر همه گیری کووید-19 بر عرضه نیروی کار زنان در ایران بررسی شده است. بدین منظور از داده های پرسشنامه نیروی کار مرکز آمار، از سال 1397 تا 1400 و مدل های حداقل مربعات معمولی و لاجیت برای ارزیابی تأثیرات نامتناسب رکود ناشی از همه گیری ویروس کرونا بر زمان جستجوی کار و احتمال اشتغال زنان استفاده می شود. نتایج نشان می دهد که زنان در زمان همه گیری ویروس کرونا در مقایسه با دوران پیش از آن زمان بیشتری را نسبت به مردان، به جستجو برای شغل متناسب خود اختصاص داده اند. همچنین احتمال اشتغال زنان در زمان همه گیری کووید 19 نسبت به مردان در مقایسه با دو سال قبل از این همه گیری، کاهش یافته است.