مطالب مرتبط با کلیدواژه

وجدان


۲۱.

آزمون مدل ساختاری روابط وجدان و تعامل مادر-کودک؛ بررسی نقش واسطه ای کنترل تلاش مند در کودکان پیش دبستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: وجدان همدلی رفتار سازگار با قانون تعامل مادر کودک عاملیت کنترل تلاش مند پیش دبستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۳۴۵
مقدمه: این پژوهش به آزمون مدلی در رابطه با رشد وجدان در اوان کودکی می پردازد. چگونگی ارتباط دو مبنای رشدی محیط تربیتی و ویژگی های سرشتی کودک در رشد وجدان اخلاقی او همواره مورد مطالعه پژوهشگران بوده است. در این مقاله برای بررسی ارتباط میان عوامل درونی و محیطی در رشد اخلاقی کودک، نقش متغیر کنترل تلاش مند در رابطه تعامل مادر کودک و رفتار سازگار با قانون و همدلی که دو جنبه از وجدان هستند، بررسی می شود. روش: بدین منظور 515 کودک پیش دبستانی، به طور تصادفی انتخاب شدند و مادران آن ها پرسشنامه های مربوط به هر سه متغیر را پاسخ دادند. با استفاده از روش تحلیل مسیر برای دو متغیر وابسته همدلی و رفتار سازگار با قانون و زیرمقیاس های تعامل مادر کودک شامل نزدیکی (تعامل مثبت)، وابستگی و تعارض و زیرمقیاس های کنترل تلاش مند، شامل بازداری درونی، تمرکز توجه، خوشایندی محرک ها و حساسیت ادراکی، اثرگذاری تعامل مادر کودک بر ابعاد وجدان در 24 مسیر بررسی شد. شاخص های برازش در همه مسیرهای پیشنهادی مدل، به جز یک مورد، معنادار و مناسب بود. یافته ها: در مجموع، نتایج آزمون مدل، نشان می دهد که تعامل مثبت مادر کودک با واسطه کنترل  تلاش مند بر همدلی و رفتار سازگار با قانون در سن پیش دبستان تأثیر دارد. همچنین نتایج پژوهش، فقدان نقش واسطه ای کنترل تلاش مند کودک را در رابطه مؤلفه وابستگی مادر کودک بر رفتار سازگار با قانون کودک نشان می دهد. نتیجه گیری: این پژوهش، نقش و اهمیت عاملیت، به ویژه کنترل تلاش مند را در سن پیش دبستان، برای نتیجه بخش بودن تعامل مثبت با مادر در درونی سازی ارزش های اخلاقی نشان داد.
۲۲.

تفسیر از آن خویش کننده اخلاق نیکوماخوس به مثابه راهبر پدیدارشناسی هرمنوتیک هایدگر جوان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق نیکوماخوس پدیدارشناسی هرمنوتیک ارسطو هایدگر وجدان تکنولوژی تفسیر از آن خود کننده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۰ تعداد دانلود : ۴۲۳
ارسطو از فلاسفه تأثیرگذار بر روی تفکر هایدگر جوان است. هدف مقاله حاضر روشن کردن بخشی از این تأثیرگذاری است. هایدگر در خلال سال های ۱۹۲۲-1926 عمیقا به فلسفه ارسطو می اندیشد. اخلاق نیکوماخوس اثری از ارسطو است که بیش از سایر آثار، مورد توجه هایدگر قرار گرفته است. برای درک مواجهه هایدگر در این سالها با تفکر ارسطو بر روی سه اثر مهم این دوره « پدیدارشناسی در ارتباط با ارسطو» به سال ۱۹۲۲،  «مفاهیم بنیادین ارسطو » به سال ۱۹۲۴ و « افلاطون: محاوره سوفسیت» متمرکز می شویم. استدلال مقاله این است که تفسیر هایدگر از ارسطو در این سالها در زمره اولین تلاش ها و تمرین های روش شناسی خاص وی، پدیدارشناسی هرمنوتیک است. به طوری که می توان بالیدن پدیدارشناسی هرمنوتیک و بسیاری از مفاهیم بنیادین اندیشه هایدگر در هستی و زمان مانند تخریب پدیدارشناسی، پروا، وجدان را حاصل تأمل هایدگر بر روی اندیشه های ارسطو در خلال این سال ها دانست. سه گام اصلی این مقاله برای روشن کردن تفسیر از آن خویش کننده اخلاق نیکوماخوس عبارتند از پرداختن به حقیقت، بررسی مواجهه پدیدارشناسانه هایدگر با اخلاق نیکوماخوس و بررسی تخنه به مثابه افق آشکارگی تکنولوژی. در هر یک از این سه گام سعی می کنیم تأثیر تفکر ارسطو بر هایدگر را بررسی کنیم .
۲۳.

نقش میانجیگر وجدان در خودکارامدی، تاب آوری و مدیریت درد با ادراک درد در افراد دچار درد مزمن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری خودکارامدی درد مزمن مدیریت درد وجدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۹ تعداد دانلود : ۶۴۲
هدف: هدف پژوهش تعیین نقش میانجیگر وجدانگرایی در خودکارامدی، تاب آوری و مدیریت درد با ادراک درد مزمن بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری تمام افراد دچار درد مزمن مراکز درمانی زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بیمارستان های شهدای تجریش، لقمان حکیم، مدرس و دانشگاه علوم پزشکی تهران، کلینیک 16 آذر و کلینیک درد و استرس رویان در پاییز و زمستان سال 1397 به تعداد 2141 نفر بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران با احتمال ریزش تعداد 410 نفر تعیین و به روش در دسترس انتخاب شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه های پنج عامل بزرگ شخصیت کاستا و مک کرا (1998)، خودکارامدی درد نیکولاس 1989، راهبردهای مدیریت درد روزنشتایل و کیف (1983)، آزمون تاب آوری کانر و دیویسون (2003) و ادراک درد مزمن کرنز، تورک، رودی (1985)، جمع آوری و بعد از حذف 70 پرسشنامه مخدوش، داده های 340 بیمار دچار درد مزمن با استفاده از معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی در نرم افزار اسمارت پلاس تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که خودکارامدی با باوجدان بودن (269/0 =β، 0001/0 =P) و با ادراک درد (159/0 =β، 0001/0 =P)، مدیریت درد با باوجدان بودن (130/0 =β، 043/0 =P) و با ادراک درد (311/0 =β، 0001/0 =P)، تاب آوری با باوجدان بودن (39/0 =β، 0001/0 =P) و با ادراک درد (316/0 =β، 0001/0 =P) و باوجدان بودن با ادراک درد (278/0 =β، 0001/0 =P) رابطه دارند و باوجدان بودن نقش میانجی را در خودکارامدی درد، مدیریت درد، تاب آوری با ادراک درد ایفا می کند. نتیجه گیری: در کنار درمان های پزشکی، رواندرمانگران می توانند که ادراک درد مزمن را با استفاده از عوامل وجدانگرایی، خودکارامدی، مدیریت درد و تاب آوری تغییر دهند.
۲۴.

تاثیر بازی مبتنی بر هوش اخلاقی بر وجدان، خویشتنداری و مسئولیت پذیری اجتماعی کودکان با استعداد دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: وجدان خویشتن داری مسئولیت‌پذیری بازی کودکان با استعداد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۱ تعداد دانلود : ۴۲۱
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر بسته بازی طراحی شده مبتنی بر هوش اخلاقی بر افزایش وجدان، خویشتن داری و مسئولیت پذیری اجتماعی کودکان بااستعداد دبستانی بود. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دختر با استعداد پایه های چهارم، پنجم و ششم  ابتدایی منطقه سه تهران بودند. از میان مدارس ابتدایی دخترانه منطقه 3، مدرسه ای به طور تصادفی انتخاب شد. از میان دانش آموزان بااستعداد در پایه های مورد نظر تعدادی دانش آموز بنابر تشخیص آموزگاران کلاس شان انتخاب شدند. سپس از میان آن ها تعداد 30 دانش آموز به تصادف انتخاب شدند و بااستعداد بودن آن ها نیز از طریق آزمون هوش گاردنر تائید شد. دانش آموزان به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (16 نفر) و کنترل (14 نفر) گمارده شدند. بسته بازی بر اساس نظریه و کتاب هایی در زمینه بازی و هوش اخلاقی بوربا (2001) طراحی شد و به تائید پنج متخصص روانشناسی کودک و نوجوان رسید. این بسته در گروه آزمایش طی 9 جلسه یک ساعته اجرا شد. ابزار مورد استفاده پژوهش پرسشنامه مسئولیت پذیری کردلو (1389)، هوش اخلاقی علی اکبری دهکردی، گلپایگانی و محتشمی (1394) و هوش چندگانه گاردنر بود. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از آزمون کوواریانس برای دو متغیر وجدان و خویشتن داری و نیز آزمون t برای متغیر مسئولیت پذیری نشان داد که بسته بازی طراحی شده در افزایش مؤلفه های وجدان (003/0 = p)، خویشتن داری (006/0= p)، و مسئولیت پذیری (001/0= p) مؤثر واقع شده است و به طور معناداری نمرات پس آزمون گروه آزمایش در این سه مؤلفه از گروه کنترل بالاتر بود. مرحله پیگیری به دلیل محدودیت زمانی و در دسترس نبودن نمونه مورد مطالعه اجرا نشد.
۲۵.

نقش «وجدان» در پدیداری حقوق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جوامع ابتدایی زیست جمعی انتخاب اجتماعی عقلانیت عضویتی وجدان پدیداری حقوق عدالت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۷ تعداد دانلود : ۳۹۱
چگونگی پدیداری حقوق، از دیرباز یکی از سؤالات مهم در حوزه مبانی حقوق بوده است. منظور از پدیداری حقوق، بروز و ظهور اولین گونه های ضوابط رفتار اجتماعی و قواعد موجد حق و تکلیف در جوامع ابتدایی بشر است. از سوی دیگر دخالت وجدان در شکل گیری و توسعه حقوق نیز همواره مورد موافقت ها و مخالفت های جدی صاحب نظران واقع شده است. این تحقیق با استفاده از به روزترین یافته های زیست جامعه شناسی و دیگر علوم به دنبال ارائه پارادایمی است که نقش وجدان در پدیداری حقوق را دقیق تر و علمی تر تشریح کند. مطابق یافته های این پژوهش، «وجدان» منطق درون اجتماعی یا عقلانیت عضویتی است که از آگاهی ها و احساس های به اشتراک گذاشته شده در جامعه بهره گرفته و ویژگی های اخلاقی-اجتماعیِ انسانی، همچون همدلی و نوع دوستی را متبلور می کند. «وجدان» عادات زیستی و قواعد همکاری را اخلاقی و انسانی می کند، احساس درونی مبنی بر لزوم ثبوت هایی برای هر فرد تحت عنوان «حق» را سبب می شود و «عدالت» را به عنوان شاخص ارزیابی های خود به کار می گیرد. وجدان جمعی قدر مشترک وجدان های فردی و عقلانیت عضویتی جمعی است که اتکا به وجدان در فضای تعیّن طلب حقوق را ممکن می کند. به طور خلاصه  می توان وجدان در پدیداری حقوق نقش اساسی دارد.
۲۶.

بازشناسی نفس لوّامه و عوامل بیداری آن از نگاه قرآن و حدیث(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: نفس نفس لوامه ضمیر وجدان بیداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۲۵۶
نفس، یكی از ابعاد وجودی انسان است كه دارای مراتب مختلفی و به حالات و شئون مختلفی متصف می شود. یكی از این حالات، حالت لوّامگی آن است كه پس از اتصاف به آن، «نفس لوّامه» خوانده می شود. اینكه نفس لوّامه چیست و چه عواملی در فعلیت و بیداری آن نقش دارند، مسئله ای است كه این پژوهش به دنبال پاسخ به آنها است. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی است و در جمع آوری داده های، از منابع كتابخانه ای استفاده شده است. با مطالعه و بررسی منابع مربوطه، به دست آمد كه نفس لوّامه یكی از حالات، مراتب و شئون نفس است كه؛ هنگام ارتكاب معاصی توسط آدمی، بدان متصف می شود؛ بدین معنا كه تمامی انسان ها از برّ و فاجر، بعضی هم در دنیا و هم در قیامت و بعضی صرفاً در قیامت، بر اثر حضور و بروز عواملی بیداری آفرین، این حالت لوّامگی را در خود احساس كرده و در نتیجۀ ، به دلیل انجام فجور و یا قلت انجام كار نیك، ندامت حاصل شده و به ملامت خود می پردازند.
۲۷.

ویژگی های انسان از منظر نویسندگان اعلامیه جهانی حقوق بشر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اعلامیه جهانی حقوق بشر انسان عقل کرامت ذاتی وجدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۹ تعداد دانلود : ۴۷۰
بررسی محتوای اعلامیه جهانی حقوق بشر از منظر حقوقی و فلسفی به ما کمک می کند تا درک درستی از فرایندهایی که به تدوین این اعلامیه منجر شده اند، داشته باشیم. در این میان یک بعد مهم این است که دریابیم این اعلامیه براساس چه مبانی و نظریه هایی بنیان گذاشته شده است یا به عبارت دیگر جهان بینی اعلامیه جهانی حقوق بشر چیست. مهم ترین پرسش در این زمینه این خواهد بود که اعلامیه جهانی آیا اصولاً از انسان تعریف خاصی دارد و اگر دارد، این تعریف چگونه است؟ این مقاله ویژگی هایی را که اعلامیه جهانی حقوق بشر برای انسان برشمرده است، بیان می کند و سپس توضیح می دهد که شکل گیری چنین برداشتی از ماهیت انسان متأثر از تعامل میان چه دیدگاه هایی است. از این روش درخواهیم یافت که تعریف اعلامیه جهانی حقوق بشر از انسان را چگونه باید تفسیر کرد. اعلامیه جهانی حقوق بشر انسان را موجودی دارای خرد و وجدان معرفی می کند که آزاد و برابر آفریده شده و از کرامت ذاتی برخوردار است و همین کرامت ذاتی مبنای برخورداری انسان از حقوق بشر است. این دیدگاه مجموعه ای تلفیقی و ناشی از توافق مفهومی میان نمایندگان مکاتب مختلف حقوقی و فلسفی است.
۲۸.

بررسی تطبیقی جایگاه اخلاق در حقوق تعهدات در نظام حقوقی ایران و فرانسه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق حقوق تعهدات وجدان فقه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۶۲
ارتباط بین اخلاق و حقوق از گذشته های دور تا کنون محل مناقشه بین حقوق دانان و فلاسفه بوده است. به طور کلی دو دیدگاه کلاسیک و مدرن در این زمینه وجود دارد؛ نظر اول دلالت بر آن دارد که یک وجه افتراق اساسی بین این دو شاخه از علم وجود دارد چراکه هریک دارای اقتضائات خاص می باشند. حقوق به پدیده های اجتماعی می پردازد و روابط بین عموم افراد جامعه را تنظیم می کند و بر این مبناء است که نظم عمومی و منافع عمومی مفهوم پیدا می کند در حالیکه اخلاق به نهان انسان ها توجه دارد و این رسالت را دنبال می کند که هر انسانی بر حسب سرشت خویش به نیکی گرایش و از گناه دور گردد. منطق دیدگاه کلاسیک در نظریه مدرن مورد نقد واقع شده و این ایراد مطرح گردیده که حقوق به موجب دیدگاه کلاسیک مفهومی خشک و غیر قابل انعطاف است در حالیکه حقوق باید به اخلاقیات توجه کند چراکه مبناء حقوق بر اخلاق بنیان گذاشته شده است. وجود اخلاق در جنبه های مختلفی از حقوق ازجمله تعهدات و قراردادها مشاهده می باشد. در این جستار سعی بر آن شده که جایگاه اخلاق در حقوق تعهدات در حقوق ایران و فرانسه مورد بررسی قرار گیرد تا بر اساس آن خلاء های قانونی را مرتفع گردانیم.
۲۹.

بررسی مبانی و مفاهیم وجدان در فقه و حقوق اسلامی

تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۰۶
آدمی در زندگی خود بر سر دوراهی های زیادی قرار می گیرد که تشخیص درست از غلط، فقط توسط وجدان انسانی امکان پذیر است. وجدان امری فطری است که از هنگام تولد در سرشت بشر وجود دارد. در فقه و حقوق اسلامی نیز با مفاهیم و تعابیر مختلفی از این کلمه روبه رو می شویم. وقتی نظرات حقوق دانان و فقها را در این مورد مطالعه می کنیم، با مفاهیم متعدد و گسترده و بعضاً متضادی برمی خوریم. اخلاق انسانی توسط دو ابزار وجدان و ترس کنترل می شود که شناخت دقیق وپی بردن به آنها می تواند راه تعالی را برای انسان هموار کند. اهمیت و نقش کلیدی وجدان در زندگی شخصی و اجتماعی افراد بسیار بوده و در ابعاد مختلفی قابل بررسی می باشد که این مهم به عهده علما و پژوهشگران علوم مختلف بوده و فقط از این مسیر است که می توانیم در جهت رشد این ارزش والای انسانی قدم برداریم.
۳۰.

فرهنگ بهره وری در قلمرو مراقبت بالینی: مطالعه کیفی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلیدواژه‌ها: بهره وری فرهنگ وجدان بیمارستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶ تعداد دانلود : ۱۱۶
مقدمه: عمده ترین عامل رشد هزینه های سلامت در بسیاری از کشورها خدمات بیمارستانی است؛ بنابراین، توجه به مقوله بهره وری و شناسایی عوامل تاثیرگذار بر آن به عنوان یک اولویت مطرح است. مطالعه حاضر با هدف تبیین عوامل تاثیرگذار بر فرهنگ بهره وری از دیدگاه ارائه دهندگان خدمات سلامت انجام شده است. روش ها: این مطالعه به روش قوم نگاری انجام شد. جمع آوری داده ها با استفاده از مصاحبه، مشاهده و بررسی مصنوعات فرهنگی در دو بیمارستان بزرگ دانشگاه علوم پزشکی مشهد صورت گرفت. مصاحبه ها به صورت نیمه ساختار با 35 مطلع کلیدی از بین مدیران و سایر افراد حرف ه ای سلامت انجام شد. تحلیل داده ها براساس روش مایلز و هابرمن انجام شد. به منظور تعیین صحت و اعتبار داده ها از معیارهای گوبا و لینکلن استفاده شد. یافته ها: داده ها در دو قلمرو اصلی، یعنی مدیریت منابع و کیفیت مراقبت مفهوم پردازی شدند. وجدان کاری، دانش و تجربه، امکانات و تجهیزات و مسائل انگیزشی و مدیریتی، عوامل اصلی تاثیرگذار بر قلمروهای مطالعه بودند. وجدان کاری به عنوان مهم ترین عامل زمینه ای تاثیرگذار بر فرهنگ بهره وری، تحت تاثیر دانش و تجربه بالینی کارکنان وعوامل انگیزشی قرار داشت. نتیجه گیری: حجم کاری زیاد، نبود انگیزش مناسب، کمبود دانش و آگاهی در مورد شیوه تامین و نگهداری وسایل و تجهیزات، محدودیت منابع و نظارت ضعیف، باعث می شود که بهره وری هر فرد، عمدتا تحت تاثیر وجدان و تعهد فردی وی قرار گیرد؛ بنابراین، اقداماتی در راستای تقویت وجدان کاری و تعهد حرف ه ای کارکنان، توجه به عوامل انگیزشی، اصلاح سیستم تامین منابع بیمارستانی، برگزاری دوره های آموزشی مرتبط با بهره وری و مدیریت موجودی بخش توصیه می شود.
۳۱.

شناخت رابطه بین درک عدالت سازمانی و اخلاق کاری، مورد مطالعه: کارکنان سیمان استان ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عدالت سازمانی اخلاق کاری عدالت وجدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۶۱
یکی از مسائل مورد مطالعه اندیشمندان علوم اجتماعی، مطالعه اخلاق کاری در سازمان ها است. هدف پژوهش حاضر، شناخت رابطه درک عدالت سازمانی و اخلاق کاری کارکنان سیمان ایلام است. جامعه آماری کارکنان کارخانه سیمان ایلام در سال 1396 با تعداد 710 نفر است. تعداد 249 نفر براساس فرمول نمونه گیری کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای گزینش شدند. این مطالعه به روش پیمایشی انجام گرفت و جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه عدالت سازمانی نیهوف و مورمن (1993) و اخلاق کاری پتی گرگوری (1992) بهره گرفته شده است. در تجزیه تحلیل داده ها برای بررسی رابطه ها از روش های ضریب همبستگی پیرسون و ضریب کاپا برای پیش بینی از ضریب رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج نشان می دهد که بین درک عدالت سازمانی و اخلاق کاری در حالت کلی رابطه معنی داری است. در میان ابعاد عدالت سازمانی، شاخص عدالت توزیعی با دلبستگی به کار (24/0)، عدالت توزیعی با روابط سالم در کار (16/0)، عدالت تعاملی با دلبستگی به کار (21/0)، عدالت تعاملی با روح جمعی و مشارکت در کار (134/0)، عدالت تعاملی و روابط سالم در کار رابطه دارد (16/0). همچنین سنوات خدمت، وضعیت استخدامی و تحصیلات در تبیین و پیش بینی شاخص های اخلاق کاری مؤثر می باشند. براساس نتایج حاصل می توان استنباط کرد که وجود عدالت سازمانی و رعایت آن در سطح سازمان، منجر به تقویت مواردی همچون علاقه و وابستگی به کار، پشتکار و جدیت در کار، تقویت روحیه جمعی و مشارکتی در کار و در نهایت افزایش روابط سالم و انسانی در محیط کار و سازمان می شود و این وضعیت کارائی و بهره وری سازمانی را به همراه خواهد داشت.
۳۲.

جایگاه وجدان اخلاقی در قرآن و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: وجدان ملامت انحراف معالجه امراض نفسانیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۸۴
وجدان ادراک باطنی است که انسان با آن مسیر کمال را می یابد. او به عنوان خودفرمانی درونی و راهنمای انسان گاهی از سلامت برخوردار است و گاهی به انحراف کشیده شده و به دلیل عدم اعمال تربیت دینی صحیح کارایی لازم را ندارد. وجدان در برخی از مکاتب اخلاقی غربی جایگاه مهمی دارد و زیربنای افعال اخلاقی معرفی شده و به عقیده کانت امری شگفت آور و صاحب قدرت محرک در امر قضاوت است. همچنین در مکتب روسو کارکردهایی برای وجدان تعریف شده که در این پژوهش به صورت خلاصه به آن پرداخته شده است. در این راستا این پژوهش در صدد تعریف جایگاه و تبیین کارکردهای وجدان در قرآن و روایات است. وجدان را کاربردهای گوناگونی است که تمایز نهادن میان آن ها در این مبحث ضروری است.
۳۳.

دیالکتیک شر در فلسفه هگل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جان زیبا دیالکتیک شر مکر عقل وجدان اخلاق روح متیقن به خویش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۱۸
سرآغاز سرنوشت ما با شر پیوند خورده به گونه ایی که داستان اولین انسان، یعنی آدم و حوا فقط یک اسطوره تهی و داستان دینی نیست، بلکه روایت نبرد آزادی و خودمختاری انسان است. شر در اندیشه هگل مربوط به خود اندیشه است. هگل در تبیین مسئله شر، اول سراغ ریشه شر می رود و در این راستا به کوچه اندیشه برمی خورد. اندیشه ای که در دل روح بعد از تجسم یافتن و ناپدیدشدن و ورای جسمانیت باری دیگر در سخن و عقل بیان می شود. این اندیشیدن معیارهای خود را دارد و ملاک آن آزادی است، آزادی ذات و جوهر آگاهی است؛ اما خود این آزادی از نظر هگل نمی تواند بدون هیچ شور و شری بوجود بیاد. هدف این مقاله این است که در پرتو دیالکتیک امر شر تبیین شود که در عین نفی کردن آزادی می تواند خود آزادی که غایت انسان است از طریق شر که دارد آزادی را نفی می کند، بوجود بیاد، یعنی ضرورت بودن آن. وقتی فرد خودآگاه می خواهد وارد این مسیر شود، نمی تواند فقط به ندای درونی خود تکیه کند و قانون وضع کند تا دیگری آن را شناخته شده جلوه دهد. برای همین یا باید خود را در خلوص خود پاک نگه دارد که به ریاکاری دچار می شود، یا اینکه وارد شر می شود. میان بیهودگی جان زیبا و شر، هگل معتقد است که شر گزینه بهتری است تا عقلانیت به مسیر غایی خود که آزادی است، برسد.