بررسی مبانی و مفاهیم وجدان در فقه و حقوق اسلامی

چکیده

آدمی در زندگی خود بر سر دوراهی های زیادی قرار می گیرد که تشخیص درست از غلط، فقط توسط وجدان انسانی امکان پذیر است. وجدان امری فطری است که از هنگام تولد در سرشت بشر وجود دارد. در فقه و حقوق اسلامی نیز با مفاهیم و تعابیر مختلفی از این کلمه روبه رو می شویم. وقتی نظرات حقوق دانان و فقها را در این مورد مطالعه می کنیم، با مفاهیم متعدد و گسترده و بعضاً متضادی برمی خوریم. اخلاق انسانی توسط دو ابزار وجدان و ترس کنترل می شود که شناخت دقیق وپی بردن به آنها می تواند راه تعالی را برای انسان هموار کند. اهمیت و نقش کلیدی وجدان در زندگی شخصی و اجتماعی افراد بسیار بوده و در ابعاد مختلفی قابل بررسی می باشد که این مهم به عهده علما و پژوهشگران علوم مختلف بوده و فقط از این مسیر است که می توانیم در جهت رشد این ارزش والای انسانی قدم برداریم.